ID.nl logo
De kracht van raw: bewerk rauwe beelden tot perfecte foto's
© saadulhaq - stock.adobe.com
Huis

De kracht van raw: bewerk rauwe beelden tot perfecte foto's

Wanneer je foto’s maakt met je digitale camera of smartphone, worden deze meestal als jpeg-formaat bewaard. Dat is op zich prima, maar als je de foto’s optimaal wilt kunnen bewerken, dan kun je beter kiezen voor het raw-formaat.

Schiet je je foto's in het raw-formaat, dan heb je uitgebreide bewerkingsopties tot je beschikking. We vertellen je meer over fotograferen in raw én laten je kennismaken met drie gratis programma's:

  • darktable
  • RawTherapee
  • digiKam

Op zoek naar een goede camera? Waar voor je geld: 5 goede systeemcamera's van max 2000 euro

De meeste camera’s en smartphones bewaren foto’s standaard in jpeg-formaat. Dit levert dankzij compressie relatief kleine bestanden op die breed worden ondersteund door besturingssystemen, apparaten en software. iPhones en andere Apple-apparaten bewaren foto’s meestal in heic/heif-formaat, wat kleinere bestanden met een betere beeldkwaliteit bij dezelfde compressie oplevert. Beide formaten gebruiken helaas wel een verliesgevende compressie. Daardoor gaan details verloren en is er minder ruimte voor correcties zonder verder kwaliteitsverlies.

Kies je voor foto’s van maximale kwaliteit en detail en zie je niet op tegen enige nabewerking, kies dan liever voor het raw-formaat. Raw verwijst naar het feit dat foto’s onbewerkt door de camerasensor worden vastgelegd. Witbalans, stijl of andere instellingen die je mogelijk hebt aangepast, worden afzonderlijk bijgevoegd aan het beeldbestand. Een raw-bestand wordt daarom vaak een digitaal negatief genoemd, omdat de gegevens op diverse manieren en met verschillende resultaten kunnen worden verwerkt en geprint, net als bij het negatief van een filmrolletje.

Oude tijden herleven met instant camera's

Klik en druk af!

Het jpeg-formaat (links) en het raw-formaat (rechts): je ziet het verschil in kwaliteit.

Waarom raw?

Bij raw wordt geen compressie toegepast. Daardoor behouden foto’s hun maximale details en een groot dynamisch bereik. Zowel in de lichte als de donkere delen van je foto worden de details vastgelegd. Dat is vooral belangrijk bij scènes met een hoog contrast, zoals zonsondergangen of binnenopnamen met fel zonlicht.

Bij raw-formaten is ook de kleurdiepte meestal hoger dan bij gecomprimeerde bestanden. Bij jpeg is dit meestal 8 bit per RGB-kleurkanaal (rood, groen, blauw), bij heic 8 of 10 bit en bij raw 12, 14 of zelfs 16 bit. Als je kijkt naar 8 bit, dan heb je het over 256 waarden per kleurkanaal. Bij 16 bit gaat het om 65.536 waarden, wat natuurlijk een veel hogere kleurnauwkeurigheid mogelijk maakt.

Raw-foto’s zijn daarmee een uitstekend uitgangspunt voor professionele nabewerking, zeker omdat het meestal om niet-destructieve bewerkingen gaat. Dat houdt in dat de oorspronkelijke gegevens intact blijven. Je kunt na de wijzigingen altijd naar het originele bestand terugkeren.

Bij het bewerken van een raw-bestand werk je met instructies die beschrijven hoe de weergave van het beeld moet worden aangepast. Deze instructies kunnen als metadata in het raw-bestand zelf worden bewaard. Maar meestal komen ze terecht in een database of in een apart bestand, zoals een xmp-sidecar-bestand. Hierdoor kun je ook meerdere bewerkingen uitvoeren zonder detailverlies of het introduceren van storende artefacten (afwijkingen in het beeld).

Standaard houdt foto-editor darktable alle fotobewerkingen bij in een xmp-sidecar-bestand.

Raw-ondersteuning

Wil je met raw-foto’s aan de slag, dan moet je camera deze natuurlijk kunnen genereren. De meeste fotocamera’s, systeem- en spiegelreflexcamera’s (DSLR, CSC en MILC) bieden geavanceerde instellingen en betere lensopties voor raw-fotografie. Ook steeds meer smartphones kunnen foto’s als raw-bestand bewaren, waaronder Apple (vanaf iPhone 12 Pro), Google (vanaf Pixel 5), OnePlus- en Samsung Galaxy-modellen (ook de al oude Galaxy S10).

Meestal kun je instellen of de camera of smartphone foto’s in een gecomprimeerd formaat als jpeg of heic/heif moet bewaren, in raw of in beide tegelijk. Raadpleeg hiervoor de handleiding van de camera of de foto-app op je smartphone. Op een Google Pixel 8 tik je bijvoorbeeld op het tandwielpictogram, kies dan voor Meer instellingen / Geavanceerd en schakel RAW/JPEG beheren in. Daarna kun je bij Foto-instellingen kiezen voor Alleen JPEG of RAW + JPEG. Sommige apps, zoals ProShot, bieden meer opties dan de ingebouwde foto-app op je smartphone.

Heb je nog geen apparaat dat raw ondersteunt, maar wil je wel met raw-editors experimenteren? Via de website van Signature Edits vind je zo’n honderdvijftig rechtenvrije foto’s in diverse raw-formaten.

Soms zit de optie voor raw-foto’s op smartphones wat verstopt, zoals op de Google Pixel 8.

Instellingen

Bij het maken van raw-foto’s stel je meestal zelf bepaalde opties in. De iso-waarde zet je bijvoorbeeld het liefst zo laag mogelijk om ruis te minimaliseren. Een iso-waarde van 100 of 160 geeft vaak de beste beeldkwaliteit. Verhoog de iso alleen als de lichtomstandigheden daarom vragen. Pas de sluitertijd aan op de bewegingssnelheid van het object en de lichtomstandigheden. Een snellere sluitertijd bevriest beweging, terwijl een langere sluitertijd meer licht vastlegt.

Pas het diafragma aan de gewenste scherptediepte aan. Een lager F-getal zoals F 2,8 (grotere lensopening) geeft een ondiepe scherptediepte en meer licht. Daardoor kun je het object isoleren om een mooie bokeh (onscherpe delen in de foto) te creëren. Een hoger F-getal zoals F 16 is gebruikelijker voor landschapsfotografie.

Houd er rekening mee dat de lichtmeter van je camera meestal een gemiddeld belicht beeld wil creëren. Gebruik eventueel de ingebouwde belichtingscompensatie om over- of onderbelichting te vermijden. Zo laat je de camera in de modus A/Av (aperture priority/value) de sluitertijd bepalen en stel jij het diafragma in. Met S/Tv (shutter priority/time value) is dat omgekeerd. Bij de M-modus (manual) stel je alles zelf in, terwijl in de P-modus (program) de camera beide waarden instelt, maar je kunt ze binnen de ingestelde parameters aanpassen.

Controleer ook het histogram (grafiek) van de foto op het display. Dat moet gelijkmatig zijn verdeeld zonder pieken aan de uiterste zijden om geen details te verliezen in de hooglichten of schaduwen. Let ook op de witbalans en gebruik eventueel voorinstellingen zoals daglicht, bewolkt of schaduw, al kun je de witbalans tijdens het nabewerken nog altijd aanpassen.

In sommige foto-apps kun je de cameramodus instellen, zoals bij ProShot.

Blijkt fotograferen een echte hobby?

Met deze camera's haal je er alles uit!

Raw-tools

Je beschikt nu over een reeks raw-foto’s die je nog moet nabewerken. Dat is een klus die je het beste doet op een computer. Je kunt gebruikmaken van diverse commerciële bewerkingsprogramma’s, zoals Adobe Lightroom, Adobe Photoshop en ON1 Photo RAW. In dit artikel richten we ons op drie uitstekende gratis opensource-tools die we beknopt voorstellen: darktable, RawTherapee en digiKam. Dit trio is beschikbaar voor zowel Windows 64 bit, macOS als Linux. Darktable en RawTherapee zijn ook in de populaire foto-editor GIMP te integreren.

Is het je alleen te doen om een eenvoudige viewer voor raw-foto’s? Dan kun je onder meer kiezen voor de gratis Image Raw.Viewer (Microsoft Store), FastStone Image Viewer of IrfanView (met plug-in Camraw). Om raw-foto’s als voorafbeeldingen in Windows Verkenner te bekijken, kun je eventueel de Microsoft Raw Image Extension (Microsoft Store) installeren.

Mocht je applicatie niet overweg kunnen met een specifiek raw-formaat, met Adobe DNG Converter kun je deze desnoods in batch converteren naar een universeler dng-formaat, al dan niet met het originele raw-formaat ingesloten.

FastStone Image Viewer ondersteunt veel fotoformaten, waaronder de meeste raw-formaten.

Darktable

Download darktable, installeer de tool en start deze op. Klik in de module Bibliotheek op Importeren, kies Toevoegen aan bibliotheek en druk op het plusknopje bij Locaties om je bronmap(pen) te selecteren. Plaats een vinkje bij Onderliggende map als je ook de foto’s uit submappen wilt ophalen en haal eventueel het vinkje weg bij Negeer niet-RAW afbeeldingen. Bevestig met Voeg toe aan bibliotheek en de miniaturen van je raw-foto’s worden zichtbaar.

Selecteer een foto en open de module Ontwikkelen. Wil je de witbalans optimaliseren, tik dan op Witbalans in het veld naast het vergrootglas onder het histogram en open dit onderdeel. Pas de witbalans handmatig aan via de schuifregelaars bij Temperatuur en Tint, of klik op het pijlknopje bij Volgens camera referentie en selecteer een voorinstelling als Gloeilamp, Bewolkt of Schaduw.

Om snel de algehele belichting te wijzigen, open je het onderdeel Belichting en gebruik je de schuifregelaar. Ook voor contrastregeling zijn er meerdere onderdelen beschikbaar. Vanuit Kleurbalans kun je de kleurtint en verzadiging aanpassen, zowel in schaduwen, middentonen als hooglichten.

Er zijn in totaal zestig onderdelen beschikbaar. Maak ze zichtbaar door met rechts op een van de knoppen onder het histogram te klikken en Alle beschikbare modules te selecteren.

Darktable maakt in je map voor elke foto standaard een xmp-sidecar-bestand aan dat alle wijzigingen bevat. Om naar een ander fotoformaat te converteren, open je de Bibliotheek, selecteer je de gewenste foto’s en klik je onderaan in het rechterdeelvenster op Exporteren. Bij Bestandstype kies je het gewenste formaat, zoals JPEG (8-bit), PNG, WebP of TIFF.

Darktable is een erg flexibele tool met talrijke bewerkingsmodules.

High Dynamic Range Raw-fotografie leent zich door de vele fotodetails uitstekend voor High Dynamic Range (HDR). Hierbij gebruik je meerdere belichtingen om een groter dynamisch bereik te creëren dan met een enkele belichting mogelijk is. Dit bereik je via de belichtingsbracketingfunctie van je camera, waarbij automatisch meerdere foto’s met verschillende belichtingsinstellingen als -2, 0 en +2 EV worden gemaakt. EV staat voor Exposure Value en geeft de combinatie van sluitertijd en diafragma weer. Desnoods gebruik je een statief om via belichtingscompensatie meerdere foto’s te maken met verschillende belichtingen (zoals gemiddeld, onderbelicht en overbelicht), waarna je deze in je foto-editor importeert en tot één HDR-beeld samenvoegt.

In darktable doe je dit door de foto’s te selecteren in de bibliotheek, waarna je in het rechterdeelvenster Acties op selectie opent en Creëer HDR selecteert. Let wel, overdreven HDR-effecten kunnen tot onnatuurlijke kleuren en halo-effecten leiden. Dit kun je tegengaan met tonemapping. In darktable vind je dit bij Toon equalizer en in RawTherapee op het tabblad Fotobewerker bij Tonemapping.

HDR met raw-foto’s in darktable.

RawTherapee

Een alternatief voor darktable, geheel afgestemd op raw-fotografie, is RawTherapee. Start de applicatie na installatie, open de Bestandsnavigator en selecteer de fotomap met raw-bestanden. Met een dubbelklik open je een foto in de module Fotobewerker.

Via de knoppenbalk in het rechterdeelvenster krijg je toegang tot diverse modules, waaronder RAW. Deze knop biedt geavanceerde opties om de oorspronkelijke gegevens van het raw-bestand te optimaliseren, bij voorkeur voor andere bewerkingen. Je vindt hier opties zoals Demozaïekproces (methodes om de raw-sensorgegevens optimaal weer te geven), Preprocess White Balance (voor betere kleurnauwkeurigheid, dit kun je ook later aanpassen) en Corrigeer chromatische aberratie (correctie van kleurfouten door de lens, vaak als gekleurde randen rond objecten). Na de nodige aanpassingen heb je een solide basis voor verdere bewerkingen onder de knoppen Belichting, Detail en Kleur. Net als darktable maakt ook RawTherapee niet-destructieve sidecar-bestanden aan (met extensie pp3).

Om bewerkte raw-foto’s naar een ander formaat te exporteren, selecteer je de gewenste foto’s, klik je met rechts op je fotoselectie en selecteer je Plaats in verwerkingsrij. Open vervolgens het tabblad Verwerkingsrij en stel het gewenste bestandstype in (JPEG, TIFF of PNG, met diverse kleurdieptes).

Raw Therapee heeft enkele bewerkingsopties die heel specifiek op raw-bestanden zijn gericht.

DigiKam

Darktable leent zich goed voor fotobeheer, maar voor geavanceerdere functies en grote fotocollecties is digiKam beter. Bij de eerste opstart geef je een locatie op waar digiKam de afbeeldingen moet bewaren. Alle wijzigingen worden niet-destructief in een database bijgehouden; je kunt de standaardinstellingen behouden, zoals SQLite.

Je moet kiezen hoe je raw-afbeeldingen wilt importeren: direct met automatische aanpassingen of handmatig. Handmatig geeft meer controle, maar kost meer tijd. Verder geef je aan of informatie die in digiKam aan foto’s wordt toegevoegd ook in de metadata van de fotobestanden zelf moet worden bewaard. Wil je raw-afbeeldingen zo correct mogelijk weergegeven zien, kies dan voor Afbeelding laden in plaats van een gereduceerde jpeg-versie. Aan het einde van deze initiële configuratie kun je drie krachtige plug-ins downloaden en activeren (AI-gezichtsherkenning, rode ogen-verwijdering en automatische labeling).

In het hoofdvenster druk je op de knop Albums. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op Pictures en kies voor Nieuw om eigen albums toe te voegen. Je kunt nu foto’s vanuit de verkenner naar zo’n album verslepen om deze te kopiëren of te verplaatsen. In de verticale menubalk vind je opties om je foto’s te (geo)taggen, categoriseren en beoordelen. Vanuit een boomstructuur navigeer je door je fotocollecties op basis van locatie, periodes, albums en zelfs personen. Je kunt wijzigingen doorvoeren en foto’s voor en na je manipulaties naast elkaar vergelijken op een digitale lichttafel.

DigiKam is een krachtige fotobeheerder die je wel in de vingers moet krijgen.

▼ Volgende artikel
Jouw foto's op jouw pc of NAS: veilig, privé en slim
© Andrey Sinenkiy
Huis

Jouw foto's op jouw pc of NAS: veilig, privé en slim

Diensten als iCloud-foto’s en Google Foto’s zijn handig om je foto’s te back-uppen, beheren en delen. Alleen is de online opslagruimte beperkt. Ook je kijkt naar je privacy, zijn deze oplossingen niet altijd ideaal. Er zijn gelukkig gratis tools waarmee je bijna dezelfde ervaring hebt als bij deze online diensten. Je zet je foto’s niet in de cloud, maar gewoon op je eigen pc of NAS.

In dit artikel laten we zien hoe je je eigen foto's beheert, zonder afhankelijk te zijn van clouddiensten zoals Google Foto’s of iCloud:

  • Installeer Immich via Docker op je pc
    • Stel automatische ordening op basis van metadata in
    • Upload en beheer foto’s via de webinterface of mobiele app
    • Deel foto's of albums met vrienden of familie
    • Maak automatische back-ups van je smartphone
  • Gebruik Synology Photos als je een Synology-NAS bezit
    • Deel albums met andere NAS-gebruikers of via een openbare link
    • Gebruik slimme functies zoals de tijdlijn,en mensen- en objectherkenning
    • Synchroniseer je foto's automatisch via de Synology Photos-app

Vind je foto's in de cloud niet erg? Lees dan: Ode aan orde: je immense fotocollectie beheer je zo

Er is weinig mis met de gespecialiseerde cloudopslagdiensten van Apple, Google, Microsoft (OneDrive) en Dropbox. Je kunt hiermee prima foto’s bewaren en delen. De tools zijn voor dit gebruik zelfs uitstekend, maar de opslagruimte is vaak beperkt en het blijven cloudoplossingen. Je bestanden staan dus ergens anders opgeslagen.

Overweeg je een alternatief om foto’s te synchroniseren zonder cloudopslag, dan zijn er meerdere opties, zoals Nextcloud (met de Photos-app), PhotoPrism, digiKam en Piwigo. Wij zijn gecharmeerd van de opensource-dienst Immich en Synology Photos, die je specifiek voor de Synology-NAS kunt gebruiken. Beide tools bieden functies als automatische fotoback-ups, album- en gebruikersbeheer, gezichtsherkenning, tijdlijnweergave, tagging, locatiegebaseerd zoeken, delen, raw-bestanden en toegang via een webinterface. Kortom, er is weinig in de cloudoplossingen dat je bij deze gratis tools niet vindt. We maken eerst kennis met Immich (uitgesproken als het Engelse ‘image’) en daarna met Synology Photos. We focussen ons hierbij op de installatie, de initiële configuratie en het basisgebruik.

Immich

Docker-installatie

Immich wordt frequent geüpdatet en is beschikbaar voor meerdere platformen. Wij gaan aan de slag met de installatie onder Windows. Dit doen we via het gratis Docker Desktop. Docker Desktop beheert containers, een soort lichte, afgescheiden virtuele omgevingen met alle benodigde apps, services en instellingen. Installeer de app met enkele muisklikken en start deze op (de eerste keer kun je op Accept en tweemaal op Skip klikken). Minimaliseer vervolgens het venster, maar laat de app actief.

Goed om te weten: je kunt Immich via Docker ook op je NAS installeren, wat hier ook wel Container Manager (Synology) of Container Station (QNAP) genoemd. In dit artikel gaan we hier alleen niet verder op in.

Docker Desktop heb je met een paar muisklikken geïnstalleerd en opgestart.

Voorbereiding

Immich installeren we dus als Docker-container. Eerst voer je enkele voorbereidingen uit. Open de verkenner en ga naar de map Linux (onderaan). Open vervolgens de submap docker-desktop en dan Home. Maak hier een map met jouw naam en daarbinnen de submap Docker. Binnen deze docker-map maak je de map Immich-app aan. Het pad wordt dus: \\wsl.localhost\docker-desktop\home\<je_naam>\docker\immich-app.

Creëer nu twee submappen in een andere map op een schijf met genoeg opslagruimte: Library en Postgres (bijvoorbeeld C:\Users\<je_accountnaam>\Docker\Immich\library).

Navigeer nu in de verkenner naar de map Immich-app. Houd de Shift-toets ingedrukt, klik met rechts op een lege plek en kies PowerShell-venster hier openen. Houd de verkenner geopend en ga via deze pagina naar de downloadsite. Klik bij Get docker-compose.yml file op het documenten-pictogram (Copy), plak dit in PowerShell met Ctrl+V en druk op Enter om het yml-bestand te downloaden. Herhaal dit voor het commando bij Get .env file, zodat zowel het yml-bestand als het env-bestand in de map Immich-app staan.

Open het env-bestand in een teksteditor, bijvoorbeeld Notepad++ of Kladblok, en pas de volgende variabelen aan:

UPLOAD_LOCATION=C:\Users\<je_accountnaam>\Docker\Immich\library
DB_DATA_LOCATION=C:\Users\<je_accountnaam>\Docker\Immich\postgres
TZ=Europe/Amsterdam
DB_PASSWORD=<eigen wachtwoord>

Zorg ervoor dat de paden kloppen met jouw situatie en sla het aangepaste bestand op.

Voordat je de container installeert, moet je eerst enkele variabelen aanpassen in het env-bestand.

Installatie

Alles is nu klaar om de Docker-container met Immich te draaien. Ga terug naar de map Immich-app en voer het commando docker-compose up -d uit. Dit zorgt ervoor dat alle benodigde onderdelen worden gedownload en uitgevoerd. Na enkele minuten zie je in het Docker Desktop-venster, bij Containers, dat de vier Immich-onderdelen actief zijn. Test dit direct door Localhost:2283 op de adresbalk van je browser in te vullen. Dit is de standaardpoort waarop Immich draait; dit zie je bij Immich_server in het Docker-containeroverzicht. Als het nodig is, kun je het poortnummer aanpassen in het yml-bestand. Klik in de webinterface op Aan de slag om daadwerkelijk met Immich te starten.

Je kunt de containers op elk moment stoppen en starten vanuit Docker Desktop. Dit doe je in de rubriek Containers: selecteer Immich en druk op Stop of Start.

De vier containers zijn gestart en Immich is nu bereikbaar vanuit de webinterface.

Configuratie

Je begint met het aanmaken van een beheerdersaccount. Vul de gevraagde gegevens in en bevestig met Registreren. Log daarna in met het opgegeven e-mailadres en wachtwoord.

Klik in het welkomstvenster op Thema, kies Licht of Donker, en ga naar Privacy. Hier kun je de kaartfunctie inschakelen (om foto’s via coördinaten op een kaart te tonen) en de versiecontrole activeren (voor het ontvangen van updates).

Ga vervolgens naar Opslagtemplate en bepaal of je fotobestanden automatisch wilt ordenen op basis van metadata. Als dit ingeschakeld is, kun je bij Voorinstelling een structuur kiezen met een sjabloon. Kies bijvoorbeeld voor {{y}}-{{MMMM}}-{{dd}}/{{filename}}. Bevestig met Klaar.

Je kunt via een sjabloon je foto’s bewaren op basis van bepaalde metadata.

Basisgebruik

Links in de webinterface zie je een venster met onderdelen als Foto’s, Verkennen, Kaart, Delen, Favorieten, Albums en Gereedschap. Open Foto’s, klik op de plusknop en selecteer de gewenste fotobestanden. De geüploade foto’s verschijnen als miniaturen in een tijdlijn. Bovenaan zie je een zoekbalk met rechts een filterknop om media te selecteren op onder meer naam, plaats, camera, datum en type. Gebruik Uploaden (rechtsboven) om extra foto’s toe te voegen.

Selecteer een of meer foto’s. Rechtsboven verschijnen meerdere knoppen, zoals Toevoegen aan favorieten (voor de rubriek Favorieten) en een menu om de selectie te downloaden, archiveren, verwijderen, de datum of locatie te wijzigen, of miniaturen en metadata te vernieuwen.

Via Toevoegen aan kun je foto’s aan een album toevoegen. Klik op +Nieuw album om een album te maken dat je terugvindt in de rubriek Albums. Gebruik Verkennen in het linkervenster om foto’s gegroepeerd te zien op tijd, locatie of – via AI – op herkenbare objecten, gezichten of thema’s, zoals berglandschappen.

De webinterface van Immich heeft wel wat weg van Google Foto’s.

Back-ups en delen

Je vindt in de webinterface ook de optie Delen. Klik hierop, voeg een beschrijving toe en eventueel een wachtwoord. Geef aan of de ontvanger foto’s mag downloaden en/of uploaden. Stel hiervoor een verloopdatum in, bijvoorbeeld over 1 dag. Klik op Link maken om een link te genereren. Deze link is mogelijk http://localhost<…>, maar je kunt dit aanpassen naar het interne ip-adres van je Immich-server, of een extern adres dat vanaf internet bereikbaar is (zie tekstkader ‘Vanaf het internet’).

Wil je media delen met specifieke personen? Klik hiervoor rechtsboven op je accountpictogram en kies Beheer. Ga naar Gebruikers, klik op Gebruiker aanmaken, vul de gegevens in en bevestig. Bij het openen van een fotoselectie of album kun je dan via de deelknop direct de gewenste gebruiker(s) selecteren, zodat de media in hun webomgeving beschikbaar zijn.

Voor Android en iOS kun je de mobiele Immich-app installeren. Vul het ip-adres van je Immich-server in en meld je aan. Tik op de upload-knop, geef Immich de nodige machtigingen en kies Selecteer om aan te geven welke fotoalbums de app moet back-uppen naar je server. Zet Albums synchroniseren aan om dit te automatiseren en bevestig met Back-up uitvoeren.

Immich is ook beschikbaar als mobiele app, wat handig is voor (automatische) mediaback-ups.

Synology Photos

Voorbereiding

We gaan uit van een Synology-NAS (Network Attached Storage) die via een webinterface toegankelijk is. Verbind via je browser met de webinterface van DSM, het Synology-besturingssysteem.

Open nu eerst het Configuratiescherm, kies Gebruiker en groep, ga naar Geavanceerd en zorg dat Gebruiker basismap inschakelen is ingeschakeld (op het gewenste volume). Bevestig met Toepassen. Open daarna de app File Station, waar je ziet dat de mappen Home en Homes (met persoonlijke submappen voor elke NAS-gebruiker) zijn aangemaakt.

Ga vervolgens naar Package Center in het hoofdmenu. Als de app Synology Photos nog niet is geïnstalleerd, zoek dan naar de naam van deze app. Klik vervolgens op Installeren en daarna op Openen. Klik rechtsboven op je profielicoon, kies Instellingen en open het tabblad Gedeelde ruimte. Schakel eventueel Gedeelde ruimte in en bevestig met Opslaan. Gedeelde media worden nu standaard opgeslagen in de map \photo.

Het is even wennen, maar je persoonlijke media en je gedeelde media belanden voortaan in de daarvoor bestemde mappen.

Gedeelde media

Als je nu foto’s met bijvoorbeeld familieleden wilt delen die toegang hebben tot je NAS, volg dan deze stappen. Ga naar Configuratiescherm / Gebruiker en groep, open het tabblad Groep en klik op Maken. Geef een groepsnaam op (bijvoorbeeld Familie) en druk op Volgende. Selecteer de gewenste leden, druk drie keer op Volgende en vink Synology Photos in de kolom Toestaan aan. Bevestig met Volgende (tweemaal) en met Voltooid.

Open vervolgens de app Synology Photos. Bij Instellingen / Gedeelde ruimte klik je op Toegangsmachtigingen instellen. Selecteer de groep (Familie) en kies Volledige toegang in de uitklapmenu’s. Bevestig met de plusknop en klik op Opslaan. Zet daarna op het tabblad Gedeelde ruimte een vinkje bij zowel Gezichtsherkenning inschakelen in Gedeelde ruimte als Onderwerpherkenning inschakelen in Gedeelde ruimte. Bevestig met Opslaan.

Test de instellingen door een gebruiker uit de groep aan te melden op je NAS, bijvoorbeeld via een incognito-tabblad in je browser. Zodra deze gebruiker Synology Photos opent, kan ook hij media uploaden in zowel de persoonlijke ruimte als de gedeelde ruimte. Links bovenaan in het applicatievenster kun je tussen deze ruimtes schakelen. De inhoud van deze ruimtes kun je overigens ook op bestandsniveau beheren via de overeenkomstige mappen in File Station (althans als administrator).

Als lid van de groep Familie krijgt deze gebruiker meteen ook toegang tot de gedeelde ruimte.

Basisgebruik

We laten nu zien hoe je met fotoalbums werkt. Gebruik eerst de knop Filter tonen (rechtsboven) om filters te activeren en snel de gewenste foto’s te vinden. Selecteer vervolgens een reeks foto’s; er verschijnt een rode balk. Klik hier op de plus-knop Toevoegen aan album, kies +Nieuw album, vul een naam in en druk op OK. Ga naar Albums (tweede knop) in het applicatievenster. Hier kun je foto’s opvragen volgens Recent toegevoegd, Labels en Locaties en, indien eerder ingeschakeld, volgens Mensen (gezichtsherkenning) en Onderwerpen (objectherkenning). Je albums vind je hier ook. Met de plus-knop rechtsboven kun je hier nieuwe albums maken.

Ga met de muisaanwijzer boven een album staan; er verschijnt een knop met drie puntjes. Klik op Delen. Schakel Koppeling delen in en stel bij Privacy-instellingen in of het album Privé of Openbaar is (eventueel met downloadmachtiging). Bij Privé selecteer je bij Lijst van genodigden de gewenste gebruiker(s) of groep(en) en geef je de machtigingen aan: Weergave, Downloaden of Provider (beheerder). Je kunt ook een wachtwoord en vervaldatum instellen. Kopieer de link en bevestig met Opslaan.

Klik op Delen (derde knop) in het applicatievenster en kies Fotoverzoek. Klik op Fotoverzoek maken, vul een onderwerpsregel in, selecteer een bestemmingsmap en bevestig met Verzoek maken. Je hoeft nu alleen maar de link te sturen naar de mensen van wie je graag foto’s wilt ontvangen voor je collectie.

Goed om te weten: er is ook een mobiele app voor Android en iOS van Synology Photos met de functie Photo Backup. Daarmee synchroniseer je opgeslagen foto’s en video’s.

Je kiest zelf met wie je albums deelt en met welke machtigingen je dat doet.

Vanaf het internet

Je fotocollectie, beheerd met een tool als Immich of via je Synology-NAS, is standaard niet toegankelijk voor ongeautoriseerde personen buiten je netwerk. Wil je dat dit wel kan? Dan kun je bij een Synology-NAS de ingebouwde functie QuickConnect inschakelen via het Configuratiescherm in DSM, bij Externe toegang. In de praktijk moet je alleen vaak aan de slag met technieken als poortdoorverwijzing op je router. Of je moet een VPN-server installeren zoals WireGuard, eventueel gecombineerd met een eigen hostnaam via dynamisch DNS om het probleem van een wisselend extern ip-adres te omzeilen.

We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan. Binnen je eigen netwerk kun je in elk geval probleemloos je fotoalbums beheren en delen.

Ook onderweg kun je je via de mobiele app en je QuickConnect-ID aanmelden bij Synology Photos op je NAS.

▼ Volgende artikel
Review Denon AH-C500W – Oordopjes schieten helaas tekort
© Wesley Akkerman
Huis

Review Denon AH-C500W – Oordopjes schieten helaas tekort

De Denon AH-C500W-oortjes beloven vanwege de open pasvorm comfort en omgevingsbewustzijn. In de praktijk pakt dit concept echter minder goed uit. Het ontbreken van rubber oortips resulteert in een pasvorm die niet echt aansluit op de gehoorgang.

Oké
Conclusie

De Denon AH-C500W probeert met een open ontwerp een omgevingsbewuste luisterervaring te bieden, maar schiet op meerdere vlakken tekort. De pasvorm is onstabiel, de aanraakbediening irritant en het geluid – met name de bas – valt tegen. Daardoor voelt dit model vooral aan als een ongelukkig compromis.

Plus- en minpunten
  • Heel licht ontwerp
  • Heldere sound
  • Equalizer binnen de app
  • Blijven niet goed zitten
  • Audio mist duidelijke baslaag
  • Karige app

Het ontwerp van de Denon AH-C500W is volgens de fabrikant gericht op comfort; daarvoor heeft de fabrikant een zogenaamde 'open pasvorm' in het leven geroepen die niet diep in je gehoorgang zit. Hierdoor voelen de oordopjes licht aan en kun je ze lang zonder enige irritatie dragen. Bovendien blijf je goed in verbinding met je omgeving, omdat er geen ruisonderdrukking is en de dopjes zelf niets tegenhouden. Dat zijn allemaal mooie manieren van omdenken. De AH-C500W-dopjes hebben dan ook geen rubber tips die in je oren gaan en de boel afsluiten, maar vallen bij bewegingen daardoor ook makkelijk uit je oren.

De oordopjes beschikken over moderne technologie zoals bluetooth 5.3 met multipoint-connectiviteit, waardoor je met twee apparaten tegelijk kunt verbinden. De totale batterijduur bedraagt 24 uur, inclusief de oplaadcase. Dankzij de IPX4-classificatie zijn ze bestand tegen zweet en spatwater, maar gezien de vorm zijn ze niet echt geschikt voor sporters. De bediening verloopt via gevoelige aanraakoppervlakken op de oordopjes of via de gratis app. Verder hebben ze microfoons met beamforming voor heldere telefoongesprekken.

©Wesley Akkerman

Gladde oortjes

Aan de functionaliteit ligt het dus zeker niet. Denon zet daarmee in op een breed publiek. We vinden het alleen jammer dat de oortjes geen rubber tips hebben, want die helpen vaak bij het blijven zitten in de gehoorgang. We realiseren ons dat dit een persoonlijke voorkeur is; er zijn immers nog steeds mensen die liever gladde oordopjes hebben dan rubber of siliconen oortips die je dieper in je oor moet duwen. Maar als je lang haar hebt, je veel met je hoofd beweegt of de oordopjes met de hand (en niet via de app) bedient, is de kans groot dat je ze verplaatst of dat ze uit je oren vallen.

We vinden de bediening op de oortjes sowieso behoorlijk gevoelig, maar gelukkig kun je die uitschakelen via de gratis Denon Headphones-app. Dat hebben wij dan ook gedaan. We hebben ze regelmatig beter in onze oren moeten draaien, omdat ze niet bleven zitten, en hebben daardoor regelmatig onbedoeld functies geactiveerd. Bovendien beschikt de app over een vijfpunts equalizer. Heel handig, want daarmee verbeter je het geluid daadwerkelijk. Helaas kun je je eigen instellingen niet opslaan; als je terug wilt naar oude settings, dan moet je die handmatig invoeren.

©Wesley Akkerman

Het open karakter

Omdat de Denon AH-C500W een open karakter heeft, zijn ze lastig te vergelijken met oordopjes die wel beschikken over enige afsluiting. Maar dat is dan ook precies de bedoeling. Het is maar net wat je van een setje oortjes verlangt. En eerlijk is eerlijk: ze zijn zo licht dat je ze bijna niet voelt zitten. Door dit karakter klinkt de muziek heel helder, terwijl je ondertussen alles nog meekrijgt vanuit je omgeving. In het openbaar vervoer is dat een nachtmerrie, maar we denken niet dat Denon verwacht dat je ze overal gebruikt.

Verder is ons duidelijk dat de Denon AH-C500W flink wat kracht mist. Zonder equalizerinstellingen vallen de lagere tonen helemaal weg, waardoor je voornamelijk naar de vocalen en hogere segmenten luistert. Met de traditionele glimlachinstellingen van de equalizer (zie de screenshots verderop) trek je het middensegment verder weg van de audioweergave, maar geef je wel een flinke boost aan het onderste deel. Daardoor klinkt de muziek al wat aangenamer. Maar oordopjes met een betere afsluiting zullen in dit geval altijd beter klinken dan de AH-C500W.

©Wesley Akkerman

Open of gesloten?

Je zou de Denon AH-C500W daardoor beter kunnen vergelijken met oordopjes die je meer boven je gehoorgang plaatst – denk aan de Openfit 2+ van Shokz. Daar klinkt de soundstage daadwerkelijk warm, vol en gedetailleerd, en daar kunnen we de Denon-oortjes niet altijd op betrappen. Helemaal eerlijk is de vergelijking trouwens niet, omdat het producten uit twee technisch verschillende groepen zijn. Maar in onze beleving legt dit setje het af tegen oortjes met afsluiting en écht open oordoppen. Het is het net niet, zogezegd.

Daar speelt het ontwerp ook een grote rol in. De Denon AH-C500W's blijven minder goed zitten dan open modellen die je met een haakje om je oren bevestigt. Je bent ze bovendien voortdurend aan het bijdraaien om maar een goede pasvorm te vinden. Wellicht ligt dat deels aan de oren van ondergetekende, maar dat is nu eenmaal wel de ervaring. Ze doen bovendien sterk denken aan de AIrPods. En daardoor hebben we ook het idee dat Denon meer het Apple-publiek wil aanspreken. Een onbegonnen zaak, aangezien die mensen meestal al voorzien zijn.

©Wesley Akkerman

Denon AH-C500W kopen?

De Denon AH-C500W wil zichzelf met zijn open ontwerp neerzetten als een alternatieve keuze voor wie omgevingsbewust wil blijven. In de praktijk pakt dit concept echter minder goed uit. Het ontbreken van rubber oortips resulteert in een onrustige pasvorm, waardoor de oordopjes bij de minste beweging al dreigen uit te vallen. Deze constante noodzaak tot bijstellen leidt tot frustratie, mede door de overgevoelige aanraakbediening. Gelukkig kun je die via de app uitschakelen, maar dat verandert verder niets aan het idee dat ze niet echt lekker zitten.

Ook op audiogebied overtuigen de oortjes niet helemaal. Het open karakter levert een helder geluid op, maar de basweergave is ondermaats en vereist flinke aanpassingen via de equalizer, waarvan je de instellingen frustrerend genoeg niet kunt opslaan. De AH-C500W's vallen hierdoor in een lastig niemandsland: ze missen de geluidsisolatie en krachtige bas van afgesloten oordopjes en de stabiele pasvorm van échte open-ear modellen met oorhaken. Uiteindelijk voelen de oordopjes aan als een compromis dat op de belangrijkste vlakken helaas tekortschiet.