De situatie met Jabra is enigszins ongebruikelijk. Enerzijds brengt het bedrijf een licht verbeterde versie van een bestaand product uit, namelijk de Jabra Elite 10 Gen 2 en Elite 8 Active Gen 2. Anderzijds zullen deze modellen de laatste in hun soort zijn. Moederbedrijf GN trekt de stekker eruit.

Het nieuws werd bekend nadat Jabra de twee nieuwe setjes aankondigde. In het kort komt het erop neer dat het voor GN niet meer rendabel genoeg is om in het premium segment te concurreren met Apple, Sony, Samsung en andere spelers. Desondanks was Jabra wel een belangrijke speler op de markt voor oordopjes: het was namelijk het eerste merk dat multipoint omarmde. Het heeft de concurrentie jaren gekost om deze feature te implementeren.

Laten we vooropstellen dat we het als redactie zonde vinden dat Jabra de handdoek in de ring gooit. We hebben de verschillende producten met plezier getest en vaker wel dan niet een positieve beoordeling gegeven. De Jabra Elite 10, die in 2023 verscheen, vinden we nog steeds een van de meest comfortabele setjes oordoppen tot op dit moment. Je zou ergens kunnen verwachten het merk nu de ruimte neemt om nog één keer te laten zien wat het kan en wat het waard is. Maar niets is minder waar… We krijgen een herhaling van zetten, helaas.

©Wesley Akkerman

Eén nieuwe feature

We vallen meteen met de deur in huis: de tweede generatie van de Jabra Elite 10 en Jabra Elite 8 Active zijn identiek aan hun voorgangers. De specificaties en afmetingen zijn allemaal hetzelfde, met één belangrijk verschil: het doosje. De oplaadcase is namelijk voorzien van bijzondere technologie, die je in staat stelt altijd en overal te genieten van draadloos audio. Daarvoor maak je gebruik van de meegeleverde kabel. Dit is een usb-c-kabel met een opzetstuk voor een audiojack.

Wat kun je daarmee doen? Wanneer je de audiojack in een mediaspeler plugt en de kabel vervolgens in de usb-c-poort van de case stopt, dan kan dat doosje het geluid van de speler draadloos naar de oordoppen versturen. Dit is dus handig voor apparaten die een koptelefoonaansluiting hebben. Maar dit werkt óók voor allerlei apparaten zonder audiojack – want je kunt dat opzetstukje loshalen en dan gewoon de usb-c-aansluiting aan de andere kant van de kabel gebruiken.

©Wesley Akkerman

Draadloze audio, overal

Dat klinkt misschien nog een beetje abstract, dus dan rest de vraag: wanneer gebruik je dit soort technologie? Je kunt de oplaadcase aansluiten op een tv (via de koptelefoonaansluiting bijvoorbeeld), zodat je toegang krijgt tot een betere audiocodec en bluetoothverbinding. En als fervent vliegtuigzitter kun je draadloos genieten van de on-board entertainment, mits dat schermpje in de stoel voor je een geschikte aansluiting heeft. Daarnaast zou je het doosje zelfs op gymapparatuur met ingebouwd scherm kunnen aansluiten, zodat je draadloos kunt trainen en geen rekening hoeft te houden met een snoer.

In principe zou dit moeten werken op élk media-apparaat met een koptelefoonaansluiting of usb-c-poort. We hebben de functie ook nog even uitgeprobeerd op een Google Pixel Tablet en Ayaneo Pocket S-handheld, die niet beschikken over een koptelefoonaansluiting. We hebben het hoesje via usb-c aangesloten, de koppeling verricht en vervolgens de audio draadloos naar de oortjes gestuurd. Ook dat werkte prima. En ja, je hebt gelijk: deze apparaten beschikken natuurlijk zelf over bluetooth en je kunt ze dus gewoon op de 'ouderwetse' manier aansluiten, maar we wilden toch ook graag de Jabra-manier van koppelen testen, vandaar.

Waar het onder aan de streep op neerkomt is het volgende: je kunt het hoesje aansluiten op apparaten die van zichzelf geen bluetooth hebben, waardoor je toch draadloos naar de audio luistert. Het enige waar dat bronapparaat over moet beschikken, is een audiojack of usb-c-aansluiting; de oplaadcase regelt verder de verbinding. Vanzelfsprekend werkt dit ook op apparaten mét een bluetoothverbinding. Het voordeel van deze manier aansluiten is dat je als gebruiker toegang krijgt tot een recentere bluetoothversie en wellicht een betere audiocodec.

©Wesley Akkerman

Een systeem met voor- en nadelen

Het systeem werkt in elk geval goed en is ontzettend toegankelijk. Maar toch is er iets waar je even rekening mee moet houden. De draadloze verbinding maakt gebruik van de LC3-audiocodec. Dit is op zich geen verkeerde codec: hij is energiezuinig en op papier beter dan bijvoorbeeld standaardoptie sbc. Maar dat betekent niet dat hij heel veel beter is. Niet alleen treedt er een merkbare vertraging op tijdens het gamen, ook mist de audio een punch. De kwaliteit is op zichzelf goed, met ruimte voor heldere en warme tonen, maar echt genieten is wat anders.

Wat dit draadloze systeem dan weer uniek maakt, is de ondersteuning voor ruimtelijke audio en head tracking via Dolby Atmos. Dat betekent dat het geluid – weliswaar zonder veel bombarie – de ruimte kan opzoeken en je veel beter onderdompelt in een concert of film. Daar zit wel een risico aan vast: de audio kan daardoor wat blikkig klinken, maar dat is lang niet altijd het geval. Verder houdt die head tracking rekening met de positie van je hoofd, waardoor je audio om je heen hoort bewegen zodra jij met je hoofd beweegt. Dat blijft toch iets magisch.

©Wesley Akkerman

Jabra Elite 10 Gen 2 of Jabra Elite 8 Active kopen?

Tot slot willen we benadrukken dat beide Jabra-setjes dezelfde eigenschappen hebben als de modellen die eerder uitgebracht werden. Dat betekent dat je fijne sets in huis haalt die comfortabel dragen en die muziek ruimtelijk en gebalanceerd verspreiden. De digitale equalizer is nog altijd zeer welkom en effectief, terwijl de ruisonderdrukking ondermaats is op dit prijspunt. Nog steeds zijn dit aangename producten, maar voor een laatste ronde zijn het geen knallende salvo’s die het einde van een tijdperk inluiden. En dat is zonde van het merk.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.

Met iOS 18 krijg je toegang tot functies die eerder niet mogelijk waren, waardoor je je smartphone nog persoonlijker kunt maken. Ook de Notities-app heeft een update gekregen, zodat je teksten nu veel makkelijker kunt organiseren.

Lees ook: Personaliseer je iPhone: zo pas je in iOS 18 het beginscherm aan

De Notities-app van iOS 18 is onder handen genomen. Daardoor moet het ook gemakkelijker worden om bepaalde informatie terug te vinden. Als je een lange tekst in de app hebt geschreven, dan kan het lastig zijn om een specifieke passage op te zoeken, zelfs wanneer je al koppen en tussenkopjes hebt gebruikt om je tekst te structureren. Maar met iOS 18 is dat makkelijker geworden. Je kunt nu namelijk de kopjes – en daarmee de tekst die daarbij hoort – inklappen en uitvouwen wanneer je wilt.

Zodoende moet je veel sneller door je eigen werk heen kunnen. Wanneer je zo'n kop inklapt, verdwijnt de alinea die daarmee geassocieerd wordt. In beeld verschijnt dan een kleine pijl naast de betreffende kop. Als je daar op tikt, dan komt de alinea tevoorschijn. In dit artikel leggen we uit hoe je de koppen inklapbaar maakt en hoe je ze daarna ook weer kunt uitklappen. Heel moeilijk is het niet, maar je moet wel even weten waar het staat.

Inklapbare koppen voor Notities

Open de Notities-app op je iPhone, zodra je die hebt geüpdatet naar iOS 18. Je kunt nu een notitie selecteren en openen (eventueel vanuit een map), of een nieuwe aanmaken. Dat laatste doe je door rechts onderin op het knopje te drukken dat lijkt op een potlood in een vierkant. Maak de tekst op zoals je dat altijd zou doen en voeg de koppen toe die je wilt gebruiken. Koppen maak je aan door een regel te selecteren en onderin, op de balk met opties, op Aa te klikken. Zie je deze balk niet? Klik dan op het plusicoon.

Aa is de opmaakknop. Daarmee bepaal je wat voor type tekst het is: een titel, koptekst, subkop of hoofdtekst. Selecteer nu Koptekst of Subkop. Links van de (sub)kop zie je nu een pijltje staan, dat naar beneden gericht is. Dat betekent dat deze sectie uitgeklapt is. Als je op het pijltje tikt, kun je de alinea inklappen, zodat deze uit beeld verdwijnt. Klik je er nogmaals op, dan komt de alinea weer tevoorschijn.

Tot slot is het mogelijk de tekst, in welke opmaakvorm dan ook, van kleurtjes te voorzien. Selecteer dan wederom een regel of alinea, tik als dat nodig is op plus, dan op Aa en tik rechts op de kleurknop (bij ons staat die standaard op paars).