De situatie met Jabra is enigszins ongebruikelijk. Enerzijds brengt het bedrijf een licht verbeterde versie van een bestaand product uit, namelijk de Jabra Elite 10 Gen 2 en Elite 8 Active Gen 2. Anderzijds zullen deze modellen de laatste in hun soort zijn. Moederbedrijf GN trekt de stekker eruit.

Het nieuws werd bekend nadat Jabra de twee nieuwe setjes aankondigde. In het kort komt het erop neer dat het voor GN niet meer rendabel genoeg is om in het premium segment te concurreren met Apple, Sony, Samsung en andere spelers. Desondanks was Jabra wel een belangrijke speler op de markt voor oordopjes: het was namelijk het eerste merk dat multipoint omarmde. Het heeft de concurrentie jaren gekost om deze feature te implementeren.

Laten we vooropstellen dat we het als redactie zonde vinden dat Jabra de handdoek in de ring gooit. We hebben de verschillende producten met plezier getest en vaker wel dan niet een positieve beoordeling gegeven. De Jabra Elite 10, die in 2023 verscheen, vinden we nog steeds een van de meest comfortabele setjes oordoppen tot op dit moment. Je zou ergens kunnen verwachten het merk nu de ruimte neemt om nog één keer te laten zien wat het kan en wat het waard is. Maar niets is minder waar… We krijgen een herhaling van zetten, helaas.

©Wesley Akkerman

Eén nieuwe feature

We vallen meteen met de deur in huis: de tweede generatie van de Jabra Elite 10 en Jabra Elite 8 Active zijn identiek aan hun voorgangers. De specificaties en afmetingen zijn allemaal hetzelfde, met één belangrijk verschil: het doosje. De oplaadcase is namelijk voorzien van bijzondere technologie, die je in staat stelt altijd en overal te genieten van draadloos audio. Daarvoor maak je gebruik van de meegeleverde kabel. Dit is een usb-c-kabel met een opzetstuk voor een audiojack.

Wat kun je daarmee doen? Wanneer je de audiojack in een mediaspeler plugt en de kabel vervolgens in de usb-c-poort van de case stopt, dan kan dat doosje het geluid van de speler draadloos naar de oordoppen versturen. Dit is dus handig voor apparaten die een koptelefoonaansluiting hebben. Maar dit werkt óók voor allerlei apparaten zonder audiojack – want je kunt dat opzetstukje loshalen en dan gewoon de usb-c-aansluiting aan de andere kant van de kabel gebruiken.

©Wesley Akkerman

Draadloze audio, overal

Dat klinkt misschien nog een beetje abstract, dus dan rest de vraag: wanneer gebruik je dit soort technologie? Je kunt de oplaadcase aansluiten op een tv (via de koptelefoonaansluiting bijvoorbeeld), zodat je toegang krijgt tot een betere audiocodec en bluetoothverbinding. En als fervent vliegtuigzitter kun je draadloos genieten van de on-board entertainment, mits dat schermpje in de stoel voor je een geschikte aansluiting heeft. Daarnaast zou je het doosje zelfs op gymapparatuur met ingebouwd scherm kunnen aansluiten, zodat je draadloos kunt trainen en geen rekening hoeft te houden met een snoer.

In principe zou dit moeten werken op élk media-apparaat met een koptelefoonaansluiting of usb-c-poort. We hebben de functie ook nog even uitgeprobeerd op een Google Pixel Tablet en Ayaneo Pocket S-handheld, die niet beschikken over een koptelefoonaansluiting. We hebben het hoesje via usb-c aangesloten, de koppeling verricht en vervolgens de audio draadloos naar de oortjes gestuurd. Ook dat werkte prima. En ja, je hebt gelijk: deze apparaten beschikken natuurlijk zelf over bluetooth en je kunt ze dus gewoon op de 'ouderwetse' manier aansluiten, maar we wilden toch ook graag de Jabra-manier van koppelen testen, vandaar.

Waar het onder aan de streep op neerkomt is het volgende: je kunt het hoesje aansluiten op apparaten die van zichzelf geen bluetooth hebben, waardoor je toch draadloos naar de audio luistert. Het enige waar dat bronapparaat over moet beschikken, is een audiojack of usb-c-aansluiting; de oplaadcase regelt verder de verbinding. Vanzelfsprekend werkt dit ook op apparaten mét een bluetoothverbinding. Het voordeel van deze manier aansluiten is dat je als gebruiker toegang krijgt tot een recentere bluetoothversie en wellicht een betere audiocodec.

©Wesley Akkerman

Een systeem met voor- en nadelen

Het systeem werkt in elk geval goed en is ontzettend toegankelijk. Maar toch is er iets waar je even rekening mee moet houden. De draadloze verbinding maakt gebruik van de LC3-audiocodec. Dit is op zich geen verkeerde codec: hij is energiezuinig en op papier beter dan bijvoorbeeld standaardoptie sbc. Maar dat betekent niet dat hij heel veel beter is. Niet alleen treedt er een merkbare vertraging op tijdens het gamen, ook mist de audio een punch. De kwaliteit is op zichzelf goed, met ruimte voor heldere en warme tonen, maar echt genieten is wat anders.

Wat dit draadloze systeem dan weer uniek maakt, is de ondersteuning voor ruimtelijke audio en head tracking via Dolby Atmos. Dat betekent dat het geluid – weliswaar zonder veel bombarie – de ruimte kan opzoeken en je veel beter onderdompelt in een concert of film. Daar zit wel een risico aan vast: de audio kan daardoor wat blikkig klinken, maar dat is lang niet altijd het geval. Verder houdt die head tracking rekening met de positie van je hoofd, waardoor je audio om je heen hoort bewegen zodra jij met je hoofd beweegt. Dat blijft toch iets magisch.

©Wesley Akkerman

Jabra Elite 10 Gen 2 of Jabra Elite 8 Active kopen?

Tot slot willen we benadrukken dat beide Jabra-setjes dezelfde eigenschappen hebben als de modellen die eerder uitgebracht werden. Dat betekent dat je fijne sets in huis haalt die comfortabel dragen en die muziek ruimtelijk en gebalanceerd verspreiden. De digitale equalizer is nog altijd zeer welkom en effectief, terwijl de ruisonderdrukking ondermaats is op dit prijspunt. Nog steeds zijn dit aangename producten, maar voor een laatste ronde zijn het geen knallende salvo’s die het einde van een tijdperk inluiden. En dat is zonde van het merk.

Wie een iPhone 12 of nieuwer heeft met daarop iOS 18 of nieuwer, kan voortaan frequenties in muziek voelen. We ervaren sowieso diepe bassen via ons lichaam, maar deze trillingen gaan nog een stapje verder en zijn zeker niet alleen bedoeld voor mensen met een auditieve beperking.

Ook interessant: Apple Intelligence spreekt eindelijk Nederlands

Stap 1: Muzieksignalen

Eigenlijk gaat het om zogeheten haptische waarneming. Een technologie die door middel van beweging communiceert met de gebruiker. Wie een Apple Watch heeft, weet hoe zo’n horloge door middel van trillingen aangeeft of je onderweg met de app Kaarten links of rechts moet afslaan.

Ook in de iPhone zit een trilmotor die de maat van de muziek volgt en nuances in de zang aangeeft. De trilfunctie werkt alleen met nummers uit de Apple Music-bibliotheek. Het is mogelijk dat een bepaald nummer de functie nog niet ondersteunt, maar volgens Apple werkt het ondertussen wel al met miljoenen nummers. Om de functie in te schakelen open je de Instellingen en navigeer je naar Toegankelijkheid. Onder het kopje Horen tik je op de knop Voelbare muzieksignalen. Zet de schakelaar aan en je kunt meteen een voorbeeld afspelen om deze functie te ervaren.

Stap 2: Bedieningspaneel

Het is ook mogelijk om de voelbare muzieksignalen snel in en uit te schakelen via het Bedieningspaneel. Open het Bedieningspaneel, tik op een lege plek en hou deze ingedrukt. Onderaan tik je op de optie Voeg een regelaar toe. Typ in de zoekbalk muziek en vervolgens kun je de knop voor Voelbare muzieksignalen selecteren.

Als een nummer de trilfunctie niet ondersteunt, verschijnt er bij de knop een driehoekje met een uitroepteken.

Stap 3: Dynamic Island

Recente iPhones hebben ook een Dynamic Island. Dat is een balkje bovenaan het scherm om de huidige activiteiten te bekijken, zoals de muziek die wordt afgespeeld, een audio-opname of een routebeschrijving van Kaarten. Met het Dynamic Island kun je ook de Voelbare muzieksignalen pauzeren en activeren. Terwijl het nummer afspeelt, hou je Dynamic Island lang ingedrukt, tot er meer bedieningsknoppen verschijnen. Hier zul je ook de schakelaar voor Voelbare muzieksignalen zien. Tik hierop om de functie aan en uit te zetten.

De Logitech MX Master 4 is de nieuwste telg in de populaire MX-serie. De muis belooft meer controle, precisie en comfort dan ooit, met haptische feedback en een 8K-sensor die zelfs op glas moeiteloos werkt. Maar is hij de stevige prijs van 129,99 euro waard?

De MX Master 3S was al een dikke publieksfavoriet, maar met de MX Master 4 legt Logitech de lat opnieuw een tikkie hoger. Dit is een echte powerhouse voor wie dagelijks veel met tekst, beeld of code bezig is. Of gewoon voor wie een heel lekkere muis wil. Alles draait om controle, snelheid en comfort. Daar betaal je met een krappe 130 euro weliswaar een premiumprijs voor, maar deze muis is dan ook duidelijk bedoeld voor mensen die hun werk serieus nemen. De MX Master 4 is verkrijgbaar in Graphite en Pale Gray, en wordt standaard geleverd met een Logi Bolt-ontvanger. Wij hebben voor de test de Pale Gray-variant voor de Mac mogen bepotelen.

©ER | ID.nl

Muizen met gevoel

Het opvallendste snufje is de toevoeging van haptische feedback. Elke klik, sneltoets of melding voel je subtiel onder je vingers trillen. Niet als gimmick, maar als tastbare feedback: je voelt letterlijk wat je doet. En dat werkt echt prettig, vooral omdat je iets dergelijks ook gewend bent van bijvoorbeeld je smartphone. Via Logi Options+ bepaal je zelf hoe intens die feedback is en kun je verschillende acties aan specifieke apps knopen. Dat geeft de muis een persoonlijk tintje. Zeker bij precisiewerk (foto- en tekstbewerking of het schrijven van code) merk je hoe natuurlijk dat aanvoelt.

De grote toets onder de duim, waarmee je het Haptic Sense-paneel oproept, is wel vrij gevoelig. Tijdens de paar weken dat we de muis hebben getest, drukten we die knop af en toe per ongeluk in, wat even storend kan zijn. Toch is dat gelukkig een kwestie van gewenning, want het idee achter de functie is sterk.

Snelheid zonder haast

De befaamde MagSpeed-scroll is gelukkig gebleven en is zelfs nog iets verfijnd. Eén draai aan het stalen wiel en je schiet door lange documenten of spreadsheets. Nieuw is de Actions Ring, een rond menu dat rond je cursor verschijnt. Daarmee open je favoriete tools of snelkoppelingen zonder je toetsenbord aan te raken. Logitech beweert dat je hierdoor tot 63 procent minder muisbewegingen maakt. Dat is misschien wat optimistisch, maar het systeem werkt verrassend intuïtief en snel. Hieronder een overzichtje van de mogelijkheden.

Werkt zelfs op glas

De Darkfield-sensor met 8000 dpi is extreem nauwkeurig en werkt op vrijwel elk oppervlak, zelfs op glas of gelakt hout. Je kunt de gevoeligheid aanpassen in stappen van 50 dpi, maar de meeste mensen zullen vermoedelijk gewoon de standaard afstelling gebruiken: hij voelt van nature al prima aan. Dankzij een nieuwe radiochip en antenne is de verbinding bovendien rotsvast. Je kunt de muis gebruiken via bluetooth low energy of de meegeleverde Logi Bolt-ontvanger, die een bereik van zo'n 10 meter garandeert.

©ER | ID.nl

Comfortabel stil

Qua vorm blijft Logitech dicht bij zijn succesformule. De muis ligt daarom nog altijd als gegoten in de hand, met een lichte hellingshoek, een vertrouwde duimpositie en een extra horizontaal scrolwiel. De klikgeluiden zijn nu 90 procent stiller dan bij de vorige generatie, meldt Logitech. En met 150 gram voelt de MX Master 4 solide aan zonder zwaar te worden.

Kleine kanttekening: de twee navigatieknoppen voor browsergebruik (vooruit en terug) zijn iets naar achteren verplaatst om ruimte te maken voor de Gesture Button (zie kader hieronder). Dat zorgt er soms voor dat je per ongeluk op de verkeerde knop drukt, vooral als je gewend bent aan een van de MX Master-voorgangers. Misschien een detail, maar wel merkbaar bij dagelijks gebruik.

Via Logi Options+ stel je sneltoetsen, app-profielen en automatiseringen in. De software werkt het best binnen Windows en macOS, maar ook in Linux, ChromeOS, Android en iPadOS doet de muis wat hij moet doen, al zijn daar minder functies beschikbaar.

©Logitech

Batterij die blijft gaan

Logitech zegt dat de ingebouwde 650 mAh-accu het tot 70 dagen op één lading moet kunnen volhouden. Dat hebben we nog niet kunnen testen, maar we kregen de muis met 55 procent van de lading binnen en daar is na een weekje driftig muizen slechts 2 procent van af. Bovendien levert één minuut snelladen drie uur gebruik op, mocht je haast hebben. Opladen gebeurt via usb-c, al levert Logitech geen kabeltje mee. Jammer, maar je hebt er vast nog eentje rondslingeren thuis.

Al met al

De Logitech MX Master 4 is een muis die wat ons betreft zijn eigen categorie verdient. Hij is snel, stil, precies en slimmer dan ooit. De paar kleine schoonheidsfoutjes doen daar weinig aan af. Voor ontwerpers, programmeurs, schrijvers en andere intensieve gebruikers is dit een investering die zich op den duur terugbetaalt in comfort en efficiëntie. Casual gebruikers zullen hem misschien een beetje overkill vinden, maar wie hem eenmaal in de hand heeft, wil niets anders meer.