Wie hoogwaardige geluidskwaliteit een warm hart toedraagt hoeven we het Britse merk Bowers & Wilkins niet te introduceren. Met deze Pi5 S2 brengt B&W een nieuwe generatie draadloze in-ears op de markt. Of ze de relatief hoge aanschafprijs ook waard zijn lees je in deze Bowers & Wilkins Pi5 S2 review.

Hoewel het steevast een feestje is om bluetooth in-ears van Bowers & Wilkins te testen, is het voor het merk geen eenvoudige opgave als het aankomt op draadloze in-ears. Bowers & Wilkins staat gelijk aan hoogwaardige geluidskwaliteit, zonder concessies voor een forse prijs. Die hoge bedragen kun je met veel audioproducten voor jezelf verantwoorden, omdat ze lang mee gaan. Maar voor een bluetoothheadset is dat niet het geval vanwege accuslijtage en de onmogelijkheid accu’s te vervangen.

Ook technisch gezien zijn er uitdagingen voor de ontwerpers van B&W. Het is lastig hoogwaardige geluidskwaliteit te waarborgen met zulke kleine speakers, die bovendien hun ruimte moeten delen met chipjes, microfoons en een accu. Vergeet hierbij het gewicht van de onderdelen en gewichtsverdeling hiervan niet. En dan heb je ook nog eens de bluetooth-verbinding zelf, die compressie gebruikt en daarmee wat van de geluidskwaliteit afsnoept, in tegenstelling tot bedrade of wifi-verbindingen.

Kortom, veel uitdagingen en onvermijdelijke concessies. Maar ook zijn bluetooth headsets een lucratieve markt. Natuurlijk doet Bowers & Wilkins mee. Hun eerste generatie maakte indruk, vooral de Pi7. Deze oortjes bieden natuurlijk waanzinnige geluidskwaliteit, die je van het merk en de prijs mag verwachten. Maar ook een innovatieve manier om ook bedraad audio aan te sluiten op het oplaaddoosje, waarmee het merk zich in een klap vestigde op de markt. De iets minder dure Pi5-uitvoering houdt het bij de basis: herkenbare draadloze in-ears met een dito oplaaddoosje.

Lees ook: Bowers & Wilkins Pi7 review - innovatieve oortjes

Tweede generatie

Met de tweede generatie van deze Bowers & Wilkins-oortjes herhaalt het merk zich, met een dure uitvoering (Pi5 S2, 300 euro) en een nóg duurdere uitvoering (Pi 7 S2, 400 euro). Deze Pi5 S2 biedt alles wat je van luxe oortjes mag verwachten. Meer focus op geluidskwaliteit, een app met luxe uitstraling, draadloos opladen, multi-pairing (waarmee meerdere apparaten gelijktijdig kunnen verbinden) afspeelmodi zoals ruisonderdrukking en transparantie en een uniek ontwerp. Toch merk je dat Bowers & Wilkins heeft geworsteld met de eerder genoemde uitdagingen.

Zo is de geluidskwaliteit wederom subliem voor zo’n klein speakerformaat. Het is te horen dat Bowers & Wilkins hier hun prioriteit op hebben gelegd. Niet alleen is de balans in orde tussen hoge-, midden- en bastonen, ook is de muziek (vooral vergeleken met de vorige generatie) een stuk krachtiger en gedetailleerder. Ook als je het volume opschroeft blijft de balans in orde. Vooral muziek komt goed tot zijn recht met deze oortjes, ongeacht je nu de fijne details wilt horen of opgezweept wilt worden door krachtige tonen.

Geen LDAC

Toch heb ik het gevoel dat de oortjes nóg meer in hun mars hadden gehad als Bowers & Wilkins andere audio-codecs had gekozen. Een codec is als het ware de taal die de oortjes met het afspeelapparaat spreken via bluetooth. Op Apple-apparaten ben je beperkt t door Apple tot AAC. Voor Android is gekozen aptX, dat uitstekende geluidskwaliteit kan waarborgen, maar net even een treetje lager dan LDAC, dat veelal gebruikt wordt voor koptelefoons van Sony en andere high-end merken. Een wat gekke concessie die je niet zou verwachten.

Waarom niet de beste codec is gekozen laat het bedrijf in het midden. Desgevraagd stelt een woordvoerder van Bowers & Wilkins het volgende:

Vooral ruimte voor geluid

Maar waar het geluid alle ruimte lijkt te krijgen, heb ik het gevoel dat het ten koste gaat van andere zaken. De in-ears zijn ontworpen als een dopje in het oor, zonder steeltje zoals bij AirPods het geval is. Dat hoeft niet nadelig te zijn, maar in dit ontwerp voelt de gewichtsverdeling van de oortjes niet optimaal. Bij beweging moet je in praktijk toch regelmatig de oortjes weer even op hun plaats duwen. Voor sportieve activiteiten maakt dat de Pi5 S2 ook niet zo geschikt. Het feit dat je de oortjes met rubber tipjes op maat afstelt voor het gehoorkanaal verandert daar niet zoveel aan. Lichte activiteiten, zoals wandelen kan prima.

Toch is er ruimte overgehouden voor een redelijk grote accu. Beide oortjes beschikken over een accucapaciteit van 70 mAh. Dat is zeker niet ondergemiddeld. De accuduur is dat echter wel. Want die accuduur, die valt ontzettend tegen. Zo’n vijf en een half uur zonder afspeelmodus aan. Gebruik je ruisonderdrukking of transparante modus? Dan is de afspeeltijd nog een uur minder.

Accuzorgen

Het lijkt er dus op dat de krachtige speakertjes hongerig zijn, want zo’n ondergemiddelde accuduur terwijl de accucapaciteit op papier prima is valt op. Het roept zorgen op over accuslijtage, een concessie juist extra vervelend is voor een hoogwaardig audiomerk als Bowers & Wilkins. De hogere investering betekent mogelijk niet dat je een duurzamere keuze maakt voor een headset waar je lang(er) mee doet.

Ondanks dat wijst de woordvoerder juist op andere zaken door te stellen dat de accuduur van de Bowers & Wilkins Pi5 S2 verbeterd is ten opzichte van de vorige generatie. Ook benadrukt de woordvoerder de snellaadfunctie van het oplaaddoosje, waarmee binnen een kwartier voor zo’n twee uur afspeeltijd wordt opgeladen. Een reactie die de zorgen over accuslijtage alleen maar versterken, aangezien snelladen die slijtage juist kan versnellen.

Het doosje heeft genoeg capaciteit om de oortjes iets meer dan drie keer volledig op te laden. Het oplaaddoosje zelf kan naast de mogelijkheid om de oortjes snel op te laden ook draadloos opgeladen worden of via de usb-c-aansluiting.

Overige functies

De Bowers & Wilkins Pi5 S2 beschikt over ruisonderdrukking en een transparante modus. Verschil is hoorbaar wanneer je een van de modi in- of uitschakelt. Het helpt je bijvoorbeeld om beter te concentreren of juist wat meer van je omgeving mee te krijgen. Toch weten merken als Sony, Apple en Bose meer indruk te maken met deze afspeelmodi.

De microfoons die gebruikt worden voor de afspeelmodi, doen ook hun werk prima voor bijvoorbeeld (video)bellen, er valt niks aan te merken op je verstaanbaarheid.

De app tenslotte biedt de hoogwaardige uitstraling die je van een luxemerk als Bowers & Wilkins verwacht. Toch zijn er een paar kanttekeningen: je mag de app alleen maar gebruiken als je een account maakt, niet echt privacyvriendelijk. Ook ontbreekt een equalizer en de mogelijkheid om de tikbediening naar wens af te stellen.

De app van Bowers & Wilkins is fraai, maar beperkt.

Conclusie: Bowers & Wilkins Pi5 S2 kopen?

De Bowers & Wilkins Pi5 S2 headset is écht bedoeld voor wie de beste geluidskwaliteit zoekt. Die beleving is superieur, ondanks dat er geen LDAC gekozen is. Toch moet je veel concessies maken die je niet mag verwachten bij het merk en de prijs. De accuduur en zorgen over duurzaamheid vanwege accuslijtage is wel een afknapper. Maar ook het draagcomfort en de beperkte app dragen niet bij aan een ervaring die je mag verwachten. Alternatieven van Apple, Sony, Jabra en Bose hebben hun zaken all-round beter op orde: goed geluid met minder concessies. En een betere prijs.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.