Na de modulaire smartphone, met gemakkelijk te repareren onderdelen, is het nu de beurt aan de Fairphone Fairbuds XL. Dit is een on-ears koptelefoon, waarvan je elf onderdelen kunt vervangen op het moment dat die kapotgaan. Dat maakt het product duurzamer dan de concurrentie. De koptelefoon heeft een prijs van 249 euro.

De Fairphone Fairbuds XL is in veel opzichten een unieke koptelefoon. Niet alleen vanwege de naam – door de term ‘buds’ verwacht je misschien met een setje oordoppen te maken te hebben. Niets is minder waar: dit zijn lekker grote on-ears die relatief comfortabel op je hoofd rusten. De bovenband is verstelbaar, maar de cups helaas niet helemaal. Daardoor kan de Fairbuds mettertijd wat strak om het hoofd gaan zitten. Ook wanneer je (kleine) oorbellen draagt dan kun je wat ongemak ervaren. De oorcups zijn verticaal verstelbaar en niet horizontaal. Het ongemak is klein doch merkbaar.

De verschillende functies van de Fairphone Fairbuds XL bedien je met een kleine joystick, achterop de rechter oorcup. Muziek afspelen of pauzeren gaat met een druk op de knop, terwijl een nummer verder- of teruggaan een duw naar rechts of links is. Het volume bedien je door de stick omhoog of omlaag te duwen. Verder kun je telefoongesprekken aannemen (maar niet wegdrukken) en ophangen, evenals bluetooth en actieve ruisonderdrukking activeren. Je kunt geen stemassistent aanspreken of audiofuncties instellen; voor dat laatste moet je in de gratis applicatie zijn.

App is niet erg uitgebreid

Daar tref je onder meer een zeer beperkte equalizer aan, die het instellen van het geluid net even anders aanpakt. Je kunt kiezen uit vier abstracte profielen die gebaseerd zijn om wereldsteden, waaronder Amsterdam. Die stad staat gelijk aan ‘een krachtig geluid’, terwijl Copenhagen audio juist helder, neutraal en verfijnd laat klinken. Tokyo let vooral op evenwicht en bas en Boston voor een ‘helder en sprankelend’ geluid. Tijdens de testperiode heb ik vooral genoten van de heldere, neutrale klank van Copenhagen, waardoor menig genre kraakhelder mijn gehoor bereikte.

Verder kun je in de app de Fairphone Fairbuds XL digitaal ontmantelen. Dat is erg cool gedaan. In beeld zie je de koptelefoon (in jouw kleur: groen of zwart) staan en met een enkele swipe draai je de koptelefoon uit elkaar. Nu zie je de elf vervangbare onderdelen aan die je los kunt aanschaffen in de digitale winkel van Fairphone. Over elk onderdeel kun je informatie opvragen, zodat je precies weet waar het van gemaakt is. Ook tref je een linkje naar de webshop aan, waar je de onderdelen direct koopt. Hoewel de link naar de shop en de equalizeropties handig zijn, is de app tot slot vrij karig.

Fairphone Fairbuds XL klinken prima

De 40 mm-drivers van de Fairbuds XL klinken over het algemeen aangenaam. Dit model ondersteunint bluetooth 5.1 (met multipoint) en de codecs aac, sbc en aptX HD. Ondanks de wat hoge prijs hoef je echter niet te verwachten dat je ook audiokwaliteit van dat segment in huis haalt. Fairphone staat niet bekend als een audiofabrikant, dus dat is ook niet vreemd. Voor de audio werkt het bedrijf samen met Sonarworks, die verantwoordelijk is voor de equalizer. Over het algemeen klinkt de bas goed diep, maar worden de tonen hogerop vaak een beetje weggemoffeld.

Het zou fijn zijn als Fairphone in de toekomst een appupdate uitbrengt die een wat uitgebreidere equalizer toevoegt. De Sony WH-CH720N en WH-CH520N hebben het belang van de uitgebreide equalizer bewezen en die zijn minimaal 100 euro goedkoper. De actieve ruisonderdrukking is van prima niveau, maar ook hier hebben we beter meegemaakt op dit prijspunt. Natuurlijk betaal je voor meer dan alleen een audio-ervaring met de Fairbuds XL, maar dan zou het fijn zijn als die ervaring net even een stapje beter zou zijn. Wellicht voor een volgende koptelefoon in de nieuwe reeks.

Gerecycled materiaal en vervangbare onderdelen

Zoals gezegd kun je elf onderdelen vervangen van dit toestel. Die onderdelen zijn waarschijnlijk zes jaar van het eerste verkoopmoment beschikbaar (net zoals dat bij de Fairphone-smartphones het geval is). Ze zijn, net als de koptelefoon zelf, duurzaam geproduceerd en gemaakt van gerecycled materiaal. De Fairphone Fairbuds XL bestaat uit honderd procent gerecycled aluminium, honderd procent gerecycled tin in soldeerpasta en honderd procent gerecycled Fairtrade goud. Daarnaast is er iets meer dan tachtig procent gerecycled plastic aanwezig. Verder haal je de onderdelen met een Philips-schroevendraaier los en zijn er verschillende plug-and-play-opties.

De verschillende onderdelen zijn vanaf 18 juli te koop en op moment van schrijven weten we nog niet wat ze kosten (ik heb dat nagevraagd, maar heb geen antwoord gekregen). Fairphone geeft twee jaar garantie op het product, maar kan nog niet bevestigen voor hoe lang precies de verschillende onderdelen te koop gaan zijn. Tot slot gaat de accu van 800 mAh tot dertig uur mee en dat is een respectabele uitkomst. Je kunt de headset opladen met een usb-c-kabel die er niet bij zit, wat eveneens een bewuste keuze is. Als het goed is heb je ergens al een usb-c-kabel in huis liggen.

Je kunt de koptelefoon op die manier ook bekabeld gebruiken, maar niet zonder een extra tussenstukje te kopen. De Fairphone Fairbuds XL heeft namelijk geen audiojack. Dat betekent twee dingen. Zonder de adapter en dus een extra investering (plus een te produceren product) kun je de koptelefoon niet draadloos gebruiken. En: als de accu versleten en niet meer te vervangen is, dan moet je de koptelefoon weggooien. Dan is die immers niet meer draadloos te gebruiken. In beide gevallen niet erg duurzaam, dus.

Fairphone Fairbuds XL conclusie

Als je de Fairphone Fairbuds XL als normale koptelefoon zou beoordelen, dan valt het product wat tegen. Het geluid gaat niet mee met wat je in dit segment mag verwachten, maar klinkt minimaal aangenaam. En wellicht kan één van de vier equalizeropties je bekoren. Daarnaast vind ik de hoofdband wat strak zitten. De bediening via de joystick is tof en toegankelijk en verder oogt de ip54-behuizing fris en uniek. Het is duidelijk dat Fairphone het allemaal bij de basis heeft gehouden qua audio, app en bediening, zodat het bedrijf zich volop kon concentreren op een ander aspect.

Misschien wel het belangrijkste aspect van de Fairbuds XL: de duurzaamheid. Het is tof om te zien dat je zelf heel gemakkelijk de onderdelen kunt vervangen. Daardoor gaat je koptelefoon mogelijk wat langer mee, mits je binnen de tijd besteld dat die onderdelen beschikbaar zijn. Binnen dat kader is het ontzettend jammer dat er geen audiojack aanwezig is, want die kan de levensduur verlengen wanneer de accu niet meer vervangen kan worden. Een gemiste kans. Echter, als de prijzen wat gaan zakken, dan is dit nog niet zo’n gekke duurzaamheidsdeal.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.