Na de modulaire smartphone, met gemakkelijk te repareren onderdelen, is het nu de beurt aan de Fairphone Fairbuds XL. Dit is een on-ears koptelefoon, waarvan je elf onderdelen kunt vervangen op het moment dat die kapotgaan. Dat maakt het product duurzamer dan de concurrentie. De koptelefoon heeft een prijs van 249 euro.

De Fairphone Fairbuds XL is in veel opzichten een unieke koptelefoon. Niet alleen vanwege de naam – door de term ‘buds’ verwacht je misschien met een setje oordoppen te maken te hebben. Niets is minder waar: dit zijn lekker grote on-ears die relatief comfortabel op je hoofd rusten. De bovenband is verstelbaar, maar de cups helaas niet helemaal. Daardoor kan de Fairbuds mettertijd wat strak om het hoofd gaan zitten. Ook wanneer je (kleine) oorbellen draagt dan kun je wat ongemak ervaren. De oorcups zijn verticaal verstelbaar en niet horizontaal. Het ongemak is klein doch merkbaar.

De verschillende functies van de Fairphone Fairbuds XL bedien je met een kleine joystick, achterop de rechter oorcup. Muziek afspelen of pauzeren gaat met een druk op de knop, terwijl een nummer verder- of teruggaan een duw naar rechts of links is. Het volume bedien je door de stick omhoog of omlaag te duwen. Verder kun je telefoongesprekken aannemen (maar niet wegdrukken) en ophangen, evenals bluetooth en actieve ruisonderdrukking activeren. Je kunt geen stemassistent aanspreken of audiofuncties instellen; voor dat laatste moet je in de gratis applicatie zijn.

App is niet erg uitgebreid

Daar tref je onder meer een zeer beperkte equalizer aan, die het instellen van het geluid net even anders aanpakt. Je kunt kiezen uit vier abstracte profielen die gebaseerd zijn om wereldsteden, waaronder Amsterdam. Die stad staat gelijk aan ‘een krachtig geluid’, terwijl Copenhagen audio juist helder, neutraal en verfijnd laat klinken. Tokyo let vooral op evenwicht en bas en Boston voor een ‘helder en sprankelend’ geluid. Tijdens de testperiode heb ik vooral genoten van de heldere, neutrale klank van Copenhagen, waardoor menig genre kraakhelder mijn gehoor bereikte.

Verder kun je in de app de Fairphone Fairbuds XL digitaal ontmantelen. Dat is erg cool gedaan. In beeld zie je de koptelefoon (in jouw kleur: groen of zwart) staan en met een enkele swipe draai je de koptelefoon uit elkaar. Nu zie je de elf vervangbare onderdelen aan die je los kunt aanschaffen in de digitale winkel van Fairphone. Over elk onderdeel kun je informatie opvragen, zodat je precies weet waar het van gemaakt is. Ook tref je een linkje naar de webshop aan, waar je de onderdelen direct koopt. Hoewel de link naar de shop en de equalizeropties handig zijn, is de app tot slot vrij karig.

Fairphone Fairbuds XL klinken prima

De 40 mm-drivers van de Fairbuds XL klinken over het algemeen aangenaam. Dit model ondersteunint bluetooth 5.1 (met multipoint) en de codecs aac, sbc en aptX HD. Ondanks de wat hoge prijs hoef je echter niet te verwachten dat je ook audiokwaliteit van dat segment in huis haalt. Fairphone staat niet bekend als een audiofabrikant, dus dat is ook niet vreemd. Voor de audio werkt het bedrijf samen met Sonarworks, die verantwoordelijk is voor de equalizer. Over het algemeen klinkt de bas goed diep, maar worden de tonen hogerop vaak een beetje weggemoffeld.

Het zou fijn zijn als Fairphone in de toekomst een appupdate uitbrengt die een wat uitgebreidere equalizer toevoegt. De Sony WH-CH720N en WH-CH520N hebben het belang van de uitgebreide equalizer bewezen en die zijn minimaal 100 euro goedkoper. De actieve ruisonderdrukking is van prima niveau, maar ook hier hebben we beter meegemaakt op dit prijspunt. Natuurlijk betaal je voor meer dan alleen een audio-ervaring met de Fairbuds XL, maar dan zou het fijn zijn als die ervaring net even een stapje beter zou zijn. Wellicht voor een volgende koptelefoon in de nieuwe reeks.

Gerecycled materiaal en vervangbare onderdelen

Zoals gezegd kun je elf onderdelen vervangen van dit toestel. Die onderdelen zijn waarschijnlijk zes jaar van het eerste verkoopmoment beschikbaar (net zoals dat bij de Fairphone-smartphones het geval is). Ze zijn, net als de koptelefoon zelf, duurzaam geproduceerd en gemaakt van gerecycled materiaal. De Fairphone Fairbuds XL bestaat uit honderd procent gerecycled aluminium, honderd procent gerecycled tin in soldeerpasta en honderd procent gerecycled Fairtrade goud. Daarnaast is er iets meer dan tachtig procent gerecycled plastic aanwezig. Verder haal je de onderdelen met een Philips-schroevendraaier los en zijn er verschillende plug-and-play-opties.

De verschillende onderdelen zijn vanaf 18 juli te koop en op moment van schrijven weten we nog niet wat ze kosten (ik heb dat nagevraagd, maar heb geen antwoord gekregen). Fairphone geeft twee jaar garantie op het product, maar kan nog niet bevestigen voor hoe lang precies de verschillende onderdelen te koop gaan zijn. Tot slot gaat de accu van 800 mAh tot dertig uur mee en dat is een respectabele uitkomst. Je kunt de headset opladen met een usb-c-kabel die er niet bij zit, wat eveneens een bewuste keuze is. Als het goed is heb je ergens al een usb-c-kabel in huis liggen.

Je kunt de koptelefoon op die manier ook bekabeld gebruiken, maar niet zonder een extra tussenstukje te kopen. De Fairphone Fairbuds XL heeft namelijk geen audiojack. Dat betekent twee dingen. Zonder de adapter en dus een extra investering (plus een te produceren product) kun je de koptelefoon niet draadloos gebruiken. En: als de accu versleten en niet meer te vervangen is, dan moet je de koptelefoon weggooien. Dan is die immers niet meer draadloos te gebruiken. In beide gevallen niet erg duurzaam, dus.

Fairphone Fairbuds XL conclusie

Als je de Fairphone Fairbuds XL als normale koptelefoon zou beoordelen, dan valt het product wat tegen. Het geluid gaat niet mee met wat je in dit segment mag verwachten, maar klinkt minimaal aangenaam. En wellicht kan één van de vier equalizeropties je bekoren. Daarnaast vind ik de hoofdband wat strak zitten. De bediening via de joystick is tof en toegankelijk en verder oogt de ip54-behuizing fris en uniek. Het is duidelijk dat Fairphone het allemaal bij de basis heeft gehouden qua audio, app en bediening, zodat het bedrijf zich volop kon concentreren op een ander aspect.

Misschien wel het belangrijkste aspect van de Fairbuds XL: de duurzaamheid. Het is tof om te zien dat je zelf heel gemakkelijk de onderdelen kunt vervangen. Daardoor gaat je koptelefoon mogelijk wat langer mee, mits je binnen de tijd besteld dat die onderdelen beschikbaar zijn. Binnen dat kader is het ontzettend jammer dat er geen audiojack aanwezig is, want die kan de levensduur verlengen wanneer de accu niet meer vervangen kan worden. Een gemiste kans. Echter, als de prijzen wat gaan zakken, dan is dit nog niet zo’n gekke duurzaamheidsdeal.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!