De JBL Bar 5.0 Multibeam is een compacte soundbar met slimme functies en een aantrekkelijke prijs van 399 euro. In tegenstelling tot veel concurrerende soundbars gebruikt hij geen subwoofer voor extra bas. In deze JBL Bar 5.0 Multibeam review zoeken we uit of dat een gemis is en hoe de soundbar verder presteert.

Voor 399 euro kun je een prima soundbar kopen vandaag de dag. Een paar jaar geleden trouwens ook al, dus de lat ligt nu nog iets hoger. JBL mikt met de Bar 5.0 Multibeam op mensen die een compacte soundbar zonder aparte subwoofer willen. Een interessante strategie, want een kleinere soundbar produceert doorgaans minder goed geluid en moet voldoende bas produceren omdat een subwoofer ontbreekt. Is de Bar 5.0 Multibeam dé soundbar voor je minimalistische kamer? 

Ontwerp en aansluitingen

Qua ontwerp zou ik zeggen: ja. De soundbar is met 70 bij 58 bij 10 centimeter echt compact en komt liggend voor mijn 55 inch-tv zelfs wat iel over. Als je een kleinere tv hebt, komt de Bar 5.0 Multibeam beter tot zijn recht. De soundbar is gemaakt van kunststof, voelt stevig aan en ziet er naar mijn mening sjiek uit. Op de voorkant verschijnt rechts de inputbron. Duidelijk genoeg en niet afleidend, als je het mij vraagt. 

©PXimport

Je bedient de soundbar via de afstandsbediening (waarover zo meer) of de knoppen bovenop. Dat zijn er vier, voor het aan- en uitzetten van de soundbar, het volume en de broninvoer. Op de achterkant tref je een reeks aansluitingen aan. Voor de stroomkabel, een optische audiokabel, een ethernetkabel (in plaats van gebruik via wifi), een usb-poort en twee hdmi-poorten. Die usb-poort kan eigenlijk niets behalve de soundbar updaten en dat is jammer. Een usb-stick of harde schijf aansluiten om lekker muziek te luisteren zit er niet in. De ene hdmi-poort legt de verbinding met je tv en de ander kan een randapparaat verbinden. Dat kan een gameconsole zijn, maar ook een blu-rayspeler of Apple TV, om maar eens wat populaire opties te noemen. 

©PXimport

©PXimport

Na een paar dagen gebruik viel het mij pas op, maar de kabels in de JBL Bar 5.0 Multibeam steken nogal uit. Zeker in vergelijking met andere soundbars. Daar heb ik geen last van omdat de soundbar op een dressoir voor de tv staat, maar het kan wel problemen opleveren als je de bar 5.0 Multibeam aan de muur wilt ophangen of 'm tegen de muur wilt plaatsen. Dan komt hij wat vrij van de muur te hangen of plet je je kabels tegen de wand, mogelijk met afdrukken als gevolg. Een aandachtspuntje dus. Wel prettig is dat JBL de accessoires voor eventuele wandmontage meelevert. 

Mogelijkheden en afstandsbediening 

Van een gloednieuwe soundbar in dit prijssegment mag je aardig wat mogelijkheden verwachten. De JBL Bar 5.0 Multibeam voldoet aan die verwachtingen. Je kunt niet alleen via bedrade kanalen geluid uit de soundbar laten klinken, maar ook gebruikmaken van draadloze technieken. Denk aan bluetooth, maar ook Apple AirPlay 2 en Google Chromecast. Dankzij die laatste twee functies stream je eenvoudig radio, Spotify en podcasts naar de soundbar. 

Als je een slimme Google Nest-luidspreker hebt, kun je die met je stem opdragen om je favoriete muziek op de Bar 5.0 Multibeam af te spelen. Dit werkt via de Chromecast-koppeling. Die koppeling maak je binnen een paar minuten in de Google Home-app. De soundbar is ook geschikt voor Dolby Vision, een hdr-standaard die 4k-resolutie ondersteunt. Er is ook ondersteuning voor Virtual Dolby Atmos.

Over de afstandsbediening ben ik iets minder enthousiast. Hij is licht en compact, maar ik mis achtergrondverlichting om de knoppen beter te kunnen zien in een vrij donkere kamer. Ook mis ik een aparte knop om de bas uit de soundbar te regelen. 

©CIDimport

Multibeam kalibreren

Zoals de naam al doet vermoeden, ondersteunt de Bar 5.0 Multibeam de Multibeam-techniek van JBL. Die kalibreert het surround geluid aan de hand van de grootte en indeling van de kamer waar de soundbar in staat. De functie werkt echter niet direct. Je moet 'm zelf activeren en de benodigde stappen vind je in de handleiding. Die maakt ook duidelijk hoe je het basniveau van de soundbar regelt door bepaalde knoppen in te drukken. Dat laatste kan handig zijn, maar op de zware stand vind ik de bas alsnog beperkt. Hier kom ik zo op terug. 

Op onderstaande afbeelding van JBL zie je hoe de drivers en radiatoren in de soundbar verwerkt zijn. Leuk om te weten nu de geluidskwaliteit van de soundbar aan bod komt. 

©CIDimport

Geluidskwaliteit

De Bar 5.0 Multibeam biedt vijf keer 50 Watt vermogen, dus totaal 250 Watt. Dat is meer dan genoeg voor een normale woonkamer. Ik heb de soundbar nooit echt hard hoeven zetten. Wel zo prettig. De geluidskwaliteit laat echter een gemengde indruk achter. 

Stemmen klinken enerzijds lekker helder, maar komen minder realistisch over dan ik had verwacht. Met name hoge (vrouwen)stemmen zijn regelmatig wat schel, terwijl een zwaardere (mannen)stem wat luchtig klinkt. De balans had beter gekund. Ik denk de geluidskwaliteit vooral te lijden heeft onder het gebrek aan een aparte subwoofer.

JBL prijst de soundbar op zijn website aan met 'stevige bas zonder aparte subwoofer'. Daar kan ik mij niet in vinden. De Bar 5.0 Multibeam heeft vanwege zijn compacte ontwerp moeite met het produceren van genoeg maar vooral goede bas. Dat merk je met name bij actiefilms en muziek die het moet hebben van een dreunende bas. Het house-genre bijvoorbeeld. Maar ook nummers als Save Your Tears en Hardest To Love van het (steengoede) R&B-album After Hours van The Weekend klinken wat lafjes zonder strakke bas. Ik vind het weglaten van een degelijke subwoofer een gemiste kans en snap het gezien de prijs ook niet zo.

Conclusie: JBL Bar 5.0 Multibeam kopen?

De JBL Bar 5.0 Multibeam is een prima soundbar, maar zijn adviesprijs van 399 euro maakt 'm geen slimme koop. Voor dit geld mag je een soundbar met beter geluid en meer bas verwachten. Los van de prijs is het jammer dat de Bar 5.0 Multibeam wat uiterlijke schoonheidsfoutjes heeft, die voor de een echter zwaarder wegen dan voor de ander. Als je een soundbar van zo'n 400 euro zoekt, ben je naar mijn mening beter af met de Harman Kardon Citation MultiBeam 700 (450 euro), de relatief oude Sonos Beam of JBL's anderhalf jaar oude Bar 5.1 Surround (430 euro). De Bar 5.0 Multibeam wordt pas een goede deal als hij tientallen euro's in prijs zakt. 

Zie je aan de binnenkant van je waterkoker een donkere of zwartbruine aanslag, vooral ter hoogte van het waterniveau? Dat is een veelvoorkomend verschijnsel bij roestvrijstalen waterkokers die vaak worden gebruikt. Het oogt onfris, maar het is meestal geen vuil of schimmel — en zeker niet gevaarlijk.

Waarom de binnenkant zwart verkleurt

De zwarte aanslag ontstaat niet doordat het metaal zelf oxideert, maar door mineralen uit het water die zich afzetten en bij herhaald verhitten donker kleuren. Kalk, ijzer en vooral mangaan zijn daarbij de belangrijkste veroorzakers.

In Nederland komt dit vaker voor in regio's met hard water, waarin meer mineralen zitten. In sommige delen van het land (zoals Friesland, Gelderland, Overijssel en Drenthe) bevat het leidingwater van nature iets meer mangaan of ijzer. Tijdens de waterzuivering wordt dat grotendeels verwijderd, maar een kleine resthoeveelheid kan bij verhitting reageren tot donkere mangaanoxide. Dat hecht zich aan de wand van de waterkoker, precies op de plek waar het waterpeil meestal eindigt.

Ook aangebrande kalkaanslag kan bijdragen aan de verkleuring. Wanneer kalk zich ophoopt op de bodem of wanden en daarna opnieuw wordt verhit, verkleurt die witte laag naar bruin of zwart.

Hoe verwijder je aanslag?

De aanslag is meestal goed te verwijderen met natuurlijke middelen:

1: Vul de waterkoker met een mengsel van half water en half natuurazijn, of gebruik een eetlepel citroenzuur per halve liter water.

2: Laat dit 30 minuten inwerken en breng het mengsel daarna kort aan de kook.

3: Laat het afkoelen, giet het weg en veeg de binnenkant schoon met een zachte doek of sponsje.

4: Spoel grondig na met schoon water.

Blijft er na het schoonmaken een donkere waas zichtbaar, dan gaat het meestal om een hardnekkige mineraallaag die zich stevig heeft vastgezet. Bij goed roestvrij staal hoort het metaal zelf niet te verkleuren; blijvende vlekken wijzen eerder op hardnekkige aanslag of op een mindere kwaliteit staal.

Zo voorkom je nieuwe aanslag

Laat de waterkoker na gebruik altijd leeglopen en openstaan, zodat hij goed kan drogen. Kook alleen de hoeveelheid water die je nodig hebt, en ontkalk hem eens per maand met azijn of citroenzuur. Zo krijgen mineralen minder kans om zich te hechten en blijft de binnenkant langer schoon.

Na 40 jaar heeft Kladblok eindelijk een opfrisbeurt gekregen. De eenvoudige, oerdegelijke tekstverwerker is ideaal voor het bewerken van platte tekst zonder toeters en bellen. In Windows 11 is het bescheiden onderdeel flink gegroeid. Wat ooit een sobere tool was voor snelle notities, heeft nu een interessante set nieuwe functies.

Terwijl we hier bekijken wat nieuw is, gaat ondertussen de make-over van Kladblok door. In de testversies binnen het Windows 11 Insider-kanaal duiken nu zelfs opties op voor tekstopmaak zoals vet, cursief, onderstrepen en lijsten. Die nieuwigheden worden later dit jaar uitgerold naar alle gebruikers van Windows 11. Liever een vogel in de hand dan tien in de lucht? Absoluut, want intussen kunnen we al profiteren van deze verbeteringen.

Tabbladen toevoegen en losmaken

Met Windows 11 heeft deze basis-app een frisse look & feel gekregen en een aantal kenmerken waar veel gebruikers al jaren om vragen. De opvallendste vernieuwing is de ondersteuning van de tabs (afbeelding 1). Je kunt nu verschillende pagina’s van Kladblok openen, elk in een eigen tabblad. Geen wirwar meer van losse pictogrammen in de taakbalk voor elk geopend tekstbestand. Een nieuw bestand starten is simpel: klik bovenaan op het plusteken. Wil je een tabblad loskoppelen en als apart venster gebruiken? Geen probleem: sleep het tabblad naar het bureaublad en het verschijnt automatisch als een nieuw .txt-bestand. Andersom werkt het ook. Sleep een bestaand .txt-bestand naar de tabbalk van Kladblok en het wordt netjes toegevoegd aan de open tabbladen.

Tabbladen configureren

Zolang er minstens één tabblad is opgeslagen, kun je de volledige Kladblok-sessie sluiten, inclusief andere niet-opgeslagen bestanden, zonder gegevens te verliezen. Wanneer je Kladblok weer opent, worden alle tabbladen hersteld, zelfs na een herstart van de pc. Je bepaalt zelf wat er gebeurt wanneer je Kladblok opent. Klik daarvoor op het tandwieltje in de rechterbovenhoek van het programma. Vervolgens ga je naar de instellingen voor Kladblok openen. In de optie Wanneer Kladblok wordt gestart heb je de keuze tussen Doorgaan met vorige sessie of Nieuwe sessie starten en niet-opgeslagen wijzigingen negeren (afbeelding 2). De eerste optie is de standaardinstelling.

Meervoudig herstel

Een belangrijke interne verbetering is de mogelijkheid om meerdere bewerkingen ongedaan te maken. In Windows 10 kon je in Kladblok met Ctrl+Z slechts de laatste bewerking terugdraaien (afbeelding 3). In Windows 11 kun je stapsgewijs wijzigingen ongedaan maken met Ctrl+Z. Ben je te ver teruggegaan, dan kun je je acties opnieuw uitvoeren met Ctrl+Y — net als in de meeste andere applicaties.

Uiterlijk

Onder het tandwieltje van de instellingen kies je het Uiterlijk van dit programma. Je hebt de keuze tussen de lichte en de donkere modus of je kiest voor de weergave om gewoon de systeeminstelling te volgen. Hier bepaal je ook het lettertype, de lettergrootte en de stijl (Regular, Italic, Bold, Bold italic) die je gebruikt voor de tekstbestanden. Onder het onderdeel Tekstopmaak zie je telkens een voorvertoning van de gekozen stijl (afbeelding 4). In de instellingen kun je tekstterugloop in- of uitschakelen. Dit zorgt ervoor dat tekst automatisch naar de volgende regel springt wanneer het einde van de regel is bereikt, in plaats van dat de tekst horizontaal verder loopt. Dat is onhandig, want dat betekent dat een tekstbestand soms als één hele lange regel wordt getoond.

Notepad++

Microsoft heeft Kladblok jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Door de beperkte functionaliteit gingen veel gebruikers op zoek naar een alternatief – en vonden dat in de open-sourcetoepassing Notepad++. Een van de grootste troeven van Notepad++ is de ondersteuning voor een brede waaier aan programmeertalen, waaronder JSON, Python, C++, C#, Cobol, html, css en SQL … Daarnaast biedt het programma handige functies zoals regelmarkeringen, macro’s en de mogelijkheid om bestanden met elkaar te vergelijken. Notepad++ is gratis, werkt in een gesplitst scherm en ondersteunt tabbladen, zoeken en vervangen, én het automatisch hervatten van je werk – zelfs bij niet-opgeslagen bestanden. Wat deze variant (nog) niet kan: tabbladen naar een ander venster slepen.

Spellingcontrole en autocorrectie

Kladblok kan voortaan spelfouten markeren terwijl je typt, en typfouten desgewenst automatisch corrigeren. Om de spellingcontrole in- of uit te schakelen, klik je op het tandwieltje in de rechterbovenhoek. In het vak Spelling kun je de opties Spellingcontrole en Automatische correctie activeren (afbeelding 6). Vanaf dat moment verschijnt er een rood golflijntje onder fout gespelde woorden. Klik je met de linkermuisknop op zo’n woord, dan krijg je suggesties te zien waaruit je een correcte versie kunt kiezen. Let wel: deze functies werken alleen bij gewone tekstbestanden, niet wanneer je in Kladblok code schrijft, zoals html of css.

Zoeken en vervangen

Een van de minst bekende, maar erg handige functies van Kladblok is de mogelijkheid om snel naar specifieke tekst te zoeken en die eventueel meteen te vervangen. Gebruik hiervoor het menu Bewerken / Zoeken of de sneltoets Ctrl+F. Met Ctrl+H open je direct de functie Zoeken en vervangen, die je ook via het menu Zoeken kunt oproepen. Voer in het zoekvak de tekst in die je wilt vinden. Je kunt op de vergrootglasknop klikken of gewoon op Enter drukken. Klik op het kleine pijltje links van het zoekvak om het vak Vervangen te openen. Zodra de gezochte tekst is gevonden, gebruik je de pijltjes rechts van het zoekvak om omhoog of omlaag door het document te navigeren. Met de knop Vervangen wijzig je telkens één match; met Alles vervangen worden alle overeenkomsten in één keer aangepast (afbeelding 7). Deze functie ondersteunt ook enkele basisjokertekens: het sterretje * staat voor een willekeurig aantal tekens, het vraagteken ? voor precies één teken. Klik je op de knop met de schuifregelaars, dan kun je instellen dat de zoekopdracht hoofdlettergevoelig is. De optie Inwikkelen is een ongelukkige vertaling van Wrap. Als je die aanvinkt, doorzoekt Kladblok het hele document – ongeacht waar de cursor zich bevindt.

Herschrijven, Samenvatten en Schrijven

Kladblok heeft nu een set AI-functies om tekst te verbeteren. Het gaat om Herschrijven, Samenvatten en Schrijven. Met behulp van GPT kun je de inhoud verfijnen. Klik met de rechtermuisknop op de tekst en kies de optie Schrijven. In een nieuw venster lees je een herwerkte tekst die je op basis van drie criteria verder aanpast. Met de knop Lengte kies je voor een vergelijkbare tekstlengte, een kortere of een langere versie. Bij Toon kies je tussen Standaard, Formeel, Informeel, Inspirerend, Humor en Overtuigend. En dan is er nog de knop Formatteren waarmee je bijvoorbeeld een stijl selecteert zoals Zakelijk, Academisch, Marketing, Poëzie en meer. Onderaan deze herwerkte tekst zie je een numerieke aanduiding zoals 1 van 3. Dit betekent dat Kladblok meteen al drie versies klaarhoudt. Door op het pijltje te klikken schakel je door de versies. Dezelfde mogelijkheden krijg je als je via de rechtermuisknop de optie Aangepast herschrijven en Samenvatten kiest (afbeelding 8). Als je deze AI-functies liever niet hebt, dan kun je die uitschakelen in de instellingen van Kladblok.

Voet- en kopteksten

In Kladblok kun je bovendien voet- en kopteksten toevoegen die je pas te zien krijgt als de pagina uit de printer komt. In deze ruimte is het mogelijk om aan de boven- en/of onderkant de bestandsnaam, het paginanummer of de huidige datum op te nemen. Daarvoor gebruik je het menu Bestand / Pagina-instelling. Daarna moet je wel de juiste variabele gebruiken om aan te duiden wat je in de koptekst of voettekst wilt zien. Dit zijn de belangrijkste variabelen:

De printer zal de acties uitvoeren die je in de voet- en koptekst hebt ingegeven. Houd er rekening mee dat Kladblok deze instellingen niet opslaat, je moet ze dus bij iedere afdruk opnieuw opgeven.