Een grote hoofdtelefoon of heel discrete oordoppen: wat moet je kiezen? Die vraag kun je niet zomaar snel even beantwoorden. Veel hangt af van wat je wilt gaan doen. Tijd voor een 'hoorcollege' van ID.nl.

🎧 In dit artikel ontdek je alles over de verschillen tussen hoofdtelefoons en oortjes en in-ears. Welke soorten hoofdtelefoons zijn er? | Welke oortjes zijn er? | Wat zijn de voordelen en nadelen van hoofdtelefoons en oortjes? | Wanneer kies je welke type?

Misschien heb je ook wel oren naar het artikelWat is het verschil tussen een hoofdtelefoon, oortjes en TWS?

‘Personal listening’. Zo wordt het luisteren via een koptelefoon ook wel eens aangeduid. Deze benaming geeft meteen het grote verschil met muziek via speakers weer. Alleen jij hoort de muziek (of film- en gamegeluid). Perfect voor onderweg of thuis als je niemand anders wilt storen. Ook op het werk of in de sportschool is het handig dat enkel jij je muziek hoort, toch?

Persoonlijk luisteren kan op twee manieren: via een koptelefoon of via oortjes (ook wel: IEM of in-ear monitors, in-ears of oordoppen). Wellicht kun je je bij die beide termen iets voor de geest halen. In de praktijk is de variëteit enorm: van piepkleine oortjes die je bijna niet ziet tot grote studiokoptelefoons waar je echt niet naast kunt kijken.

Welke koptelefoons zijn er?

Hoofdtelefoons kun je op verschillende manieren opdelen. Een manier is kijken naar de pasvorm en naar hoe de oorkussens zijn gevormd. Als de oorkussens klein zijn en op je oren zelf rusten, spreek je van on-ears. Ze passen letterlijk op je oorschelpen. On-ear hoofdtelefoons zijn wat kleiner dan over-ears, waardoor ze in de smaak vallen bij mensen die niet graag met iets groot rondlopen. Ze zijn vaak ook iets lichter. Vaak kun je dit type koptelefoon opvouwen, waardoor opbergen en/of meenemen makkelijk is.

De meeste hoofdtelefoons zijn echter over-ears: de oorkussens passen rond je oorschelpen. Bijgevolg ogen deze type koptelefoons iets forser en robuuster. Ze zitten doorgaans ook wel stabieler op je hoofd.

Kijk niet alleen naar de vorm, maar óók naar de functies en techniek!

Een andere manier van hoofdtelefoons opdelen is kijken naar hun functie. Zo heb je hifi-hoofdtelefoons die eerder voor thuis bedoeld zijn en inzetten op geluidskwaliteit, DJ-koptelefoons die heel robuust gebouwd zijn en meestal ontworpen zijn voor clubmuziek, studiokoptelefoons met een neutralere geluidsweergave en mobiele koptelefoons die ontworpen zijn om onderweg te gebruiken.

Het zijn vooral die laatste die je met of zonder kabel (bluetooth) kunt krijgen. De drie andere soorten zijn bijna altijd met een kabel. Gamingheadsets zijn een aparte categorie: ze kunnen draadloos of bekabeld zijn, uitgerust met (virtueel) surround, hebben een microfoon voor het chatten, en zijn soms echt gemaakt voor een bepaalde console of de pc.

En dan zijn er nog allerlei technische zaken die een verschil maken. Een open of gesloten design bijvoorbeeld. Bij het eerste zijn de drivers of luidsprekers in de koptelefoon open aan de achterkant. Dat geeft een grootse en gedetailleerde weergave, maar je hoort wel veel omgevingsgeluid. De meeste koptelefoons zijn daarom gesloten. De bassen zijn dan wat intenser en je bent afgesloten van het lawaai rondom je. Er zijn ook verschillende soorten speakers, maar exotische technieken (elektrostaten en planar-magnetic) vind je enkel bij duurdere hifi-hoofdtelefoons.

©Sennheiser

Welke oortjes zijn er?

 Ook oortjes kun je op verschillende manieren indelen. Zo heb je toestellen die losser in je oor hangen. De Apple AirPods zijn daar een voorbeeld van. Wie niet graag iets echt in zijn oor steekt, vindt dit type comfortabeler. Dergelijke oortjes voelen heel licht aan; na een tijd heb je niet door dat je ze draagt. 

Dat is anders bij in-ears die echt in je oren worden geduwd. Aan het uiteinde van elk toestel heb je doppen of tips gemaakt uit een zacht materiaal zoals silicon of schuim. Deze duw je wat samen als je de in-ears in je oor stopt, zodat je een goede afdichting krijgt. Dit zorgt ook voor optimale bassen. Als je een bepaald dopmateriaal niet leuk vindt, dan kun je die doppen altijd vervangen door een ander soort. Bij de meeste in-ears krijg je drie of vier paren van deze doppen. Elk paar is een ander maat. Oren (dus ook de oorschelpen en de openingen naar je oorkanalen) zijn bij elk mens anders. 

Bekabeld oortjes verliezen fors terrein ten opzichte van draadloze oordoppen of TWS (True Wireless). Maar je kunt zeker nog in-ears met kabel vinden, vooral budgettoestellen en meer audiofiele modellen. Deze hifi-oortjes kunnen zelfs vele honderden en zelfs duizenden euro’s kosten. Het ultieme zijn audiofiele modellen of in-ears bedoeld voor muzikanten waarbij er doppen op maat worden gemaakt. Deze oortjes zien er vaak heel chique uit. 

Oortjes zijn de populaire keuze in de sportschool. Je hebt dan ook veel modellen die zweetbestendig zijn en extra goed blijven zitten. 

Op technisch vlak is er een kloof tussen oortjes met één luidspreker of met meerdere. Je hebt zelfs in-ears waarin 18 speakers of meer worden gepropt – een echt technisch huzarenstukje. Meerdere speakers zijn echter niet per se beter.

©Teufel

Hoofdtelefoon of in-ears? 

Beide types hebben voor- en nadelen. Maar de belangrijkste reden om het ene type of het andere te kiezen is toch wat jij comfortabel vindt. Losse oortjes vinden veel mensen het makkelijkste om lang te dragen. Maar bij het sporten of als je moet rennen om je bus te halen vallen ze snel uit. In-ears met dopjes zijn op dat vlak beter – maar het vergt oefening om ze zonder nadenken juist aan te brengen.

Sommige bekabelde oortjes lussen het snoer achter het oor door. Zo blijven ze beter op hun plaats. Maar niet iedereen vindt het gevoel van iets achter het oor aangenaam. Hetzelfde met koptelefoons: ze kunnen heel comfortabel zijn, maar anderen vinden iets groot op hun hoofd en haar niet lekker zitten. 

Bij het sporten zijn on-ear hoofdtelefoons en draadloze oordoppen de beste keuze. Ze blijven het best zitten en beperken de warmteontwikkeling. Dat laatste is meteen ook de reden waarom dit de beste toestellen zijn om mee naar het strand te nemen. 

Lees ook: Waterdichte koptelefoon (of oortjes) kopen? Hier moet je op letten

©Philips

Geluidskwaliteit en ervaring

Op gebied van geluidskwaliteit kunnen zowel hoofdtelefoons als in-ears het ultieme bieden, daar zit het verschil niet. Wel is de ervaring net wat anders. Het contrast is het grootst tussen een open hifi-hoofdtelefoon en een in-ear met doppen. Het eerste zal live-muziek en klassieke werken heel meeslepend en gedetailleerd weergave. Maar zo’n open hoofdtelefoon kun je eigenlijk thuis in een stille ruimte opdoen. In-ears kunnen wat ingesloten klinken, de muziek zal minder alsof het op een groot podium afspeelt weerklinken. Maar goede oordoppen bezorgen je wel een heel directe en intense luisterervaring.

©Philips

Voor onderweg

Tijdens het pendelen of op reis is een over-ear koptelefoon of zijn draadloze oordoppen de beste optie. Eentje kiezen die uitgerust is met ruisonderdrukking is voor onderweg een echte aanrader, want dan zul je het minst gestoord worden door lawaai rondom je. Dat is ook een handige eigenschap in een lawaaierige open kantoor.

Kortom, je moet misschien vooraf iets meer nadenken om de juiste keuze te maken. Maar als je een paar knopen doorhakt, eindig je wel met een koptelefoon of oortjes die je met plezier zult gebruiken.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.