Een grote hoofdtelefoon of heel discrete oordoppen: wat moet je kiezen? Die vraag kun je niet zomaar snel even beantwoorden. Veel hangt af van wat je wilt gaan doen. Tijd voor een 'hoorcollege' van ID.nl.

🎧 In dit artikel ontdek je alles over de verschillen tussen hoofdtelefoons en oortjes en in-ears. Welke soorten hoofdtelefoons zijn er? | Welke oortjes zijn er? | Wat zijn de voordelen en nadelen van hoofdtelefoons en oortjes? | Wanneer kies je welke type?

Misschien heb je ook wel oren naar het artikelWat is het verschil tussen een hoofdtelefoon, oortjes en TWS?

‘Personal listening’. Zo wordt het luisteren via een koptelefoon ook wel eens aangeduid. Deze benaming geeft meteen het grote verschil met muziek via speakers weer. Alleen jij hoort de muziek (of film- en gamegeluid). Perfect voor onderweg of thuis als je niemand anders wilt storen. Ook op het werk of in de sportschool is het handig dat enkel jij je muziek hoort, toch?

Persoonlijk luisteren kan op twee manieren: via een koptelefoon of via oortjes (ook wel: IEM of in-ear monitors, in-ears of oordoppen). Wellicht kun je je bij die beide termen iets voor de geest halen. In de praktijk is de variëteit enorm: van piepkleine oortjes die je bijna niet ziet tot grote studiokoptelefoons waar je echt niet naast kunt kijken.

Welke koptelefoons zijn er?

Hoofdtelefoons kun je op verschillende manieren opdelen. Een manier is kijken naar de pasvorm en naar hoe de oorkussens zijn gevormd. Als de oorkussens klein zijn en op je oren zelf rusten, spreek je van on-ears. Ze passen letterlijk op je oorschelpen. On-ear hoofdtelefoons zijn wat kleiner dan over-ears, waardoor ze in de smaak vallen bij mensen die niet graag met iets groot rondlopen. Ze zijn vaak ook iets lichter. Vaak kun je dit type koptelefoon opvouwen, waardoor opbergen en/of meenemen makkelijk is.

De meeste hoofdtelefoons zijn echter over-ears: de oorkussens passen rond je oorschelpen. Bijgevolg ogen deze type koptelefoons iets forser en robuuster. Ze zitten doorgaans ook wel stabieler op je hoofd.

Kijk niet alleen naar de vorm, maar óók naar de functies en techniek!

Een andere manier van hoofdtelefoons opdelen is kijken naar hun functie. Zo heb je hifi-hoofdtelefoons die eerder voor thuis bedoeld zijn en inzetten op geluidskwaliteit, DJ-koptelefoons die heel robuust gebouwd zijn en meestal ontworpen zijn voor clubmuziek, studiokoptelefoons met een neutralere geluidsweergave en mobiele koptelefoons die ontworpen zijn om onderweg te gebruiken.

Het zijn vooral die laatste die je met of zonder kabel (bluetooth) kunt krijgen. De drie andere soorten zijn bijna altijd met een kabel. Gamingheadsets zijn een aparte categorie: ze kunnen draadloos of bekabeld zijn, uitgerust met (virtueel) surround, hebben een microfoon voor het chatten, en zijn soms echt gemaakt voor een bepaalde console of de pc.

En dan zijn er nog allerlei technische zaken die een verschil maken. Een open of gesloten design bijvoorbeeld. Bij het eerste zijn de drivers of luidsprekers in de koptelefoon open aan de achterkant. Dat geeft een grootse en gedetailleerde weergave, maar je hoort wel veel omgevingsgeluid. De meeste koptelefoons zijn daarom gesloten. De bassen zijn dan wat intenser en je bent afgesloten van het lawaai rondom je. Er zijn ook verschillende soorten speakers, maar exotische technieken (elektrostaten en planar-magnetic) vind je enkel bij duurdere hifi-hoofdtelefoons.

©Sennheiser

Welke oortjes zijn er?

 Ook oortjes kun je op verschillende manieren indelen. Zo heb je toestellen die losser in je oor hangen. De Apple AirPods zijn daar een voorbeeld van. Wie niet graag iets echt in zijn oor steekt, vindt dit type comfortabeler. Dergelijke oortjes voelen heel licht aan; na een tijd heb je niet door dat je ze draagt. 

Dat is anders bij in-ears die echt in je oren worden geduwd. Aan het uiteinde van elk toestel heb je doppen of tips gemaakt uit een zacht materiaal zoals silicon of schuim. Deze duw je wat samen als je de in-ears in je oor stopt, zodat je een goede afdichting krijgt. Dit zorgt ook voor optimale bassen. Als je een bepaald dopmateriaal niet leuk vindt, dan kun je die doppen altijd vervangen door een ander soort. Bij de meeste in-ears krijg je drie of vier paren van deze doppen. Elk paar is een ander maat. Oren (dus ook de oorschelpen en de openingen naar je oorkanalen) zijn bij elk mens anders. 

Bekabeld oortjes verliezen fors terrein ten opzichte van draadloze oordoppen of TWS (True Wireless). Maar je kunt zeker nog in-ears met kabel vinden, vooral budgettoestellen en meer audiofiele modellen. Deze hifi-oortjes kunnen zelfs vele honderden en zelfs duizenden euro’s kosten. Het ultieme zijn audiofiele modellen of in-ears bedoeld voor muzikanten waarbij er doppen op maat worden gemaakt. Deze oortjes zien er vaak heel chique uit. 

Oortjes zijn de populaire keuze in de sportschool. Je hebt dan ook veel modellen die zweetbestendig zijn en extra goed blijven zitten. 

Op technisch vlak is er een kloof tussen oortjes met één luidspreker of met meerdere. Je hebt zelfs in-ears waarin 18 speakers of meer worden gepropt – een echt technisch huzarenstukje. Meerdere speakers zijn echter niet per se beter.

©Teufel

Hoofdtelefoon of in-ears? 

Beide types hebben voor- en nadelen. Maar de belangrijkste reden om het ene type of het andere te kiezen is toch wat jij comfortabel vindt. Losse oortjes vinden veel mensen het makkelijkste om lang te dragen. Maar bij het sporten of als je moet rennen om je bus te halen vallen ze snel uit. In-ears met dopjes zijn op dat vlak beter – maar het vergt oefening om ze zonder nadenken juist aan te brengen.

Sommige bekabelde oortjes lussen het snoer achter het oor door. Zo blijven ze beter op hun plaats. Maar niet iedereen vindt het gevoel van iets achter het oor aangenaam. Hetzelfde met koptelefoons: ze kunnen heel comfortabel zijn, maar anderen vinden iets groot op hun hoofd en haar niet lekker zitten. 

Bij het sporten zijn on-ear hoofdtelefoons en draadloze oordoppen de beste keuze. Ze blijven het best zitten en beperken de warmteontwikkeling. Dat laatste is meteen ook de reden waarom dit de beste toestellen zijn om mee naar het strand te nemen. 

Lees ook: Waterdichte koptelefoon (of oortjes) kopen? Hier moet je op letten

©Philips

Geluidskwaliteit en ervaring

Op gebied van geluidskwaliteit kunnen zowel hoofdtelefoons als in-ears het ultieme bieden, daar zit het verschil niet. Wel is de ervaring net wat anders. Het contrast is het grootst tussen een open hifi-hoofdtelefoon en een in-ear met doppen. Het eerste zal live-muziek en klassieke werken heel meeslepend en gedetailleerd weergave. Maar zo’n open hoofdtelefoon kun je eigenlijk thuis in een stille ruimte opdoen. In-ears kunnen wat ingesloten klinken, de muziek zal minder alsof het op een groot podium afspeelt weerklinken. Maar goede oordoppen bezorgen je wel een heel directe en intense luisterervaring.

©Philips

Voor onderweg

Tijdens het pendelen of op reis is een over-ear koptelefoon of zijn draadloze oordoppen de beste optie. Eentje kiezen die uitgerust is met ruisonderdrukking is voor onderweg een echte aanrader, want dan zul je het minst gestoord worden door lawaai rondom je. Dat is ook een handige eigenschap in een lawaaierige open kantoor.

Kortom, je moet misschien vooraf iets meer nadenken om de juiste keuze te maken. Maar als je een paar knopen doorhakt, eindig je wel met een koptelefoon of oortjes die je met plezier zult gebruiken.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.