Het gebruik van hoofdtelefoons is ongetwijfeld de populairste manier om naar muziek of podcasts te luisteren of in alle rust te gamen of films te bekijken. Ook op kantoor zijn ze niet meer weg te denken – zowel als concentratiehulp als tijdens online meetings. Maar omdat er zo veel verschillende soorten bestaan, is het niet makkelijk om de juiste te kiezen. Daar helpen we je in dit artikel graag bij!

Naar schatting gaan er jaarlijks een halfmiljard hoofdtelefoons over de toonbank. Dat lijkt misschien een onwaarschijnlijke hoeveelheid, maar kijk eens rond op straat, in de trein, in de sportschool en op kantoor. Héél veel mensen dragen een of andere vorm van koptelefoon. Misschien is het wel een groter toestel met kussens die de oren helemaal bedekken, of het zijn kleinere apparaten zonder kabel die bijna onzichtbaar in de oorschelpen genesteld zijn. Zou je ’s avonds binnenkijken bij mensen thuis, dan zou je opnieuw heel veel koptelefoons en oortjes zien. Bij een tablet waarop een tv-serie wordt bekeken, of misschien een gaming-headset om helemaal in een online game te worden ondergedompeld. Je kunt een hoofdtelefoon dus in allerlei situaties gebruiken. Het is niet zo gek dat er daarom ook veel verschillende soorten bestaan.

Wat zijn hoofdtelefoons, in-ears en true wireless-oortjes?

Een hoofdtelefoon of koptelefoon is een toestel met een hoofdband en twee luidsprekers aan je oren. Oorkussens houden het comfortabel. Sommige hoofdtelefoons hebben kleinere kussens en rusten óp je oorschelpen. Dat zijn on-ears. De meeste zijn echter over-ears; de oorkussens zijn groter en passen rond je oren. 

🎧 On-ear hoofdtelefoons zijn kleiner en discreter. Ze verschuiven echter makkelijk, wat de geluidsweergave beïnvloedt.

In-ears, oortjes, IEM’s of oordoppen: het zijn verschillende namen voor wat min of meer hetzelfde is, namelijk modellen die in het oor zelf passen. Ook hier heb je verschillende soorten. Buds liggen eerder in je oorschelpen, in-ears hebben dopjes of tips die echt in het gehoorkanaal passen. 

🎧 Bij oortjes met doppen is een goede pasvorm belangrijk. Er zijn meerdere doppen in verschillende maten. Zoek vooral de juiste, anders blijven ze niet goed zitten en zullen lage tonen te licht klinken.

Draadloze oortjes of TWS (kort voor ‘True Wireless’) zijn ook in-ears. Er komt echter geen kabel aan te pas, ook niet tussen de beide oortjes. Het zijn dus twee toestelletjes, een voor elk oor, die draadloos met elkaar en met je smartphone verbonden zijn. Dit zijn enorm populaire producten omdat ze erg comfortabel zijn. Het ontbreken van kabels geeft bovendien een vrij gevoel.

Ook lezen: Keuzehulp: de beste koptelefoons van nu (augustus 2022)

Wat zijn de voordelen per categorie?

Je kunt deze drie types nog verder onderverdelen. Bij koptelefoons heb je bijvoorbeeld producten gemaakt voor dj’s, voor studiogebruik of voor gamers. Bij koptelefoons heb je daarnaast een tweedeling op technisch vlak: open of gesloten. Omdat ze veel omgevingslawaai binnenlaten, is een open hoofdtelefoon alleen geschikt voor een stille thuisomgeving. Ze bieden wel een grootse, ontspannen hifi-weergave. De meeste koptelefoons zijn echter gesloten. Dat wil zeggen dat je echt in een bubbel zit. Je kunt ze om die reden op lawaaierige plaatsen gebruiken. De bassen zijn doorgaans sterker en overtuigender bij een gesloten koptelefoon.

Sporters kunnen zowel (on-ear) koptelefoons als oortjes kiezen, maar in-ears zijn populairder omdat ze je minder laten zweten. Draadloze TWS-oordoppen zijn in de sportschool het populairst. Er zijn geen kabels die in fitnessapparatuur verstrikt kunnen raken of je irriteren bij het lopen.

🎧 Sporthoofdtelefoons en -oortjes zijn beter bestand tegen zweet en regen. Ze zijn zodoende voorzien van een IP-label, zoals IP68, waarbij het tweede cijfer wijst op hoe goed ze tegen water bestand zijn (het eerste gaat over stofbestendigheid). Hoe hoger, hoe beter.

De meeste hoofdtelefoons en oortjes zijn ontworpen voor muziek, maar zijn net zo geschikt voor tv-kijken en gaming. Wel hebben toegewijde gaming-headsets speciale functies (zoals surroundgeluid) die vooral nuttig zijn voor pc- en consolegamers. 

Met kabel of draadloos?

Koptelefoons en oortjes zonder kabels werken met bluetooth. Hierdoor kun je ze verbinden met je smartphone en tablet. Maar ook je laptop, pc of slimme tv heeft bluetooth. Omdat nieuwe smartphones nog maar zelden over een hoofdtelefoonaansluiting beschikken, moet je wel voor een draadloos model gaan als je een koptelefoon wilt gebruiken om naar muziek te luisteren. Hun grootse voordeel is het gebruiksgemak.

Kleinere nadelen zijn dat je een draadloze koptelefoon moet opladen en dat ze (op papier) een iets minder goede geluidskwaliteit bieden. Maar dat is minder het geval bij nieuwe toestellen die betere bluetooth-kwaliteit (codecs) ondersteunen, zoals LDAC en aptX.

🎧 Als je via je smartphone ongestoord muziek wilt luisteren met je bluetooth-hoofdtelefoon, kun je het best alle meldingen op stil zetten. Anders wordt je muziek regelmatig verstoord.

Bellen en videocalls

Zo goed als alle bluetooth-koptelefoons, oortjes en TWS’en zijn uitgerust met een microfoon. Bij bekabelde hoofdtelefoons is dat minder vaak het geval. Dankzij een microfoon kun je ze gebruiken om een telefoongesprek te voeren of via je computer of mobiel toestel deel te nemen aan een videogesprek via Zoom, Teams en andere platforms.

TWS’en in het bijzonder zijn hier heel geschikt voor. Veel modellen zijn ontworpen om gedurende de hele dag in je oren te blijven. Ze beschikken doorgaans over een transparantiemodus die stemmen doorlaat, waardoor je een gesprek met een collega kunt voeren. Sommige modellen kun deze conversatiemodus zelfs automatisch inschakelen zodra je begint te spreken. 

🎧 TWS-oortjes laad je op door ze in hun doosje te stoppen. Het is wel heel handig als je die case op zijn beurt draadloos kunt opladen.

Comfort 

Zoals je ziet zijn er zijn allerlei manieren om koptelefoons en oortjes in te delen. Ook de geluidskwaliteit varieert enorm. Bovendien kiest elk merk er individueel voor om bepaalde zaken (zoals fijne, hoge details of diepe bassen) te benadrukken. Dat betekent dat je een grote keuze hebt als het gaat om een sound of een geluidskarakter. 

Bij jouw zoektocht moet je vooral kijken naar comfort. Bepaal eerst wat je zelf aangenaam vindt om te dragen in jouw situatie. Hoe langer je luistert per dag, hoe belangrijker comfort wordt. Dj-koptelefoons duwen bijvoorbeeld meestal harder op je oren omdat ze ontworpen zijn voor gebruik in een luidruchtige club. Maar als je een aantal uren achter elkaar zo’n toestel op je hoofd draagt, worden je oren warm. Sommige mensen krijgen zelfs hoofdpijn van de hoge druk op de oren. Anderen vinden oortjes met dopjes die in het gehoorkanaal vastzitten juist irritant. 

🎧 Oorkussens worden uit verschillende materialen opgebouwd. Sommige materialen, zoals leder, voelen veel warmer aan.

Lawaai rondom

Een gesloten hoofdtelefoon (bekabeld of draadloos) of oortjes (met kabel of TWS) die in het gehoorkanaal vastzitten, kunnen het best overweg met omgevingslawaai. Op een trein, in het vliegtuig of in een luidruchtig open kantoor kun je het best een model met noise-cancelling of ruisonderdrukking kiezen. Deze slimme toestellen onderdrukken actief omgevingslawaai, waardoor je ook stiller kunt luisteren.

🎧 Speel bij lang luisteren niet te luid. Je oren passen zich snel aan, waardoor te luide muziek schijnbaar geen kwaad lijkt te doen. Te lang luisteren naar een hoog volumeniveau zal je echter sneller vermoeien en mogelijk je gehoor beschadigen. 

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!