Beter geluid via je bluetooth-koptelefoon? Dit moet je weten over codecs
Hoofdtelefoons en speakers die werken met bluetooth kunnen geweldig klinken. Toch valt de geluidskwaliteit soms tegen. Hoe komt dat? En wat kun je doen om het geluid te verbeteren?
Muziek afspelen vanaf je smartphone doe je heel makkelijk via bluetooth. Oortjes, koptelefoons en speakers kun je allemaal draadloos verbinden. Niet alleen met je smartphone natuurlijk: bluetooth zit ook in tablets, laptops en zelfs nieuwe televisies. In dit artikel gaan we het vooral over gebruik met de smartphone hebben, maar veel wat je leest geldt ook voor die apparaten. We zoomen hierbij in op de rol van bluetooth-codecs:
*** Wat zijn codecs?
- Welke bluetooth-codecs bestaan er allemaal?
- Welke smartphones ondersteunen welke codecs?
- Wat is de beste bluetooth-codec?**
🎧 Lees ook: Hoe luister je muziek via bluetooth?
Meld je aan voor het Koptelefoonwijzer Eindrapport 2024
Door het invullen van jouw naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van de Kieskeurig.nl Koptelefoonwijzer-resultaten. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl nieuwsbrief.
Krijg je nu altijd dezelfde geluidskwaliteit als je via bluetooth luistert? Helaas niet. De eigenschappen van het audiotoestel zullen daarin heel bepalend zijn. Is de luidspreker groot of klein, zijn de speakers in de hoofdtelefoon goed ontworpen, welke voorkeuren qua sound heeft de fabrikant … Twijfel je over welk product je moet kopen? Het baat zeker om eerst reviews te lezen en zelf eens te proefluisteren (als dat kan).
Bij oortjes is het bovendien belangrijk dat je de juiste doppen kiest die bij je oren past. Een slecht passend dopje zal niet alleen sneller uitvallen, het doet ook bassen flauwer klinken.
Lees ook: Wat is het verschil tussen een hoofdtelefoon, oortjes en TWS?
Een grote rol is daarnaast weggelegd voor de bluetooth-verbinding zelf. Of liever: hoe je muziek over die draadloze verbinding wordt gestreamd. Daar gaan we nu dieper op in.
©Tetxu
De meeste laptops ondersteunen aptX.
Wat is een bluetooth-codec?
Muziek of het geluid van een app wordt niet zomaar over bluetooth gestuurd. Het wordt op een bepaalde manier ‘verpakt’. Dit wordt gedaan omdat bluetooth-verbindingen niet zo veel bandbreedte hebben. Je kunt dus niet enorme hoeveelheden audiodata over die draadloze verbinding pompen. De muziek zou snel beginnen te haperen.
Door compressie toe te passen op de muziekgegevens, lukt het echter wél. Je hoofdtelefoon pakt de gegevens weer uit zodat de elektronica in de hoofdtelefoon ze kan omzetten naar geluid uit de speakers. En dat allemaal in enkele milliseconden!
Het samendrukken gebeurt in je smartphone door een codec, een software-algoritme dat muziek die je afspeelt omzet. Er bestaan verschillende codecs. Sommige herken je misschien omdat ze ook worden gebruikt om muziekbestanden te creëren - denk bijvoorbeeld aan mp3 of AAC bijvoorbeeld.
Hoe werkt een codec?
Elke codec werkt op een andere manier, onder meer door tijdens het samendrukken bepaalde audiogegevens weg te gooien. Vandaar dat deze codecs ‘lossy’ worden genoemd - er treedt dus een vorm van verlies op. Zo’n algoritme veronderstelt namelijk dat je als luisteraar bepaalde zaken toch niet gaat missen: heel hoge tonen die volwassenen niet kunnen horen, bijvoorbeeld.
Verlies binnenkort verleden tijd Helemaal nieuw is aptX Lossless, een versie die voor het eerst muziek kan doorsturen zonder data weg te gooien. Het biedt dus dezelfde kwaliteit als een muziek-cd. De chips die hiervoor nodig zijn zitten vanaf eind 2023 in smartphones en hoofdtelefoons.
Om het nog complexer te maken: elke codec kan gebruikt worden om audio meer of minder samen te drukken. Dat noem je de bitrate. Hoe meer compressie, hoe meer audiodata wordt weggegooid. Welke bitrate er door een bepaalde codec gebruikt wordt is echter moeilijk te bepalen.
Beter geluid op je smartphone Sommige telefoons kiezen voor een lagere codec of bitrate om stroom te besparen. Je smartphone uit een stroombesparingsmodus halen kan soms een iets betere kwaliteit opleveren.
©Bowers & Wilkins
Duurdere hoofdtelefoons ondersteunen vaker betere codecs.
Welke codec gebruikt mijn hoofdtelefoon?
Welke codec er gebruikt wordt als je naar muziek luistert wordt bepaald door de smartphone en de hoofdtelefoon. Beide moeten compatibel zijn met een bepaalde codec. Als je oortjes bijvoorbeeld LDAC ondersteunen en je smartphone niet, dan wordt er automatisch geschakeld naar een lagere codec.
Dat kan SBC zijn omdat elk bluetooth-apparaat zeker deze aan boord heeft. Maar het iets betere AAC wordt meestal ook ondersteund, en dus wordt in dat scenario voor deze codec gekozen.
💡 Tip! Op de doos of in de specificaties van een hoofdtelefoon zal altijd vermeld worden welke bluetooth-codecs het ondersteunt.
Het was nooit de bedoeling dat een gebruiker bezig zou zijn met bluetooth-codecs. De selectie van codec gebeurt achter de schermen. Tegenwoordig bieden sommige smartphonefabrikanten je wel de optie om een bluetooth-codec aan te passen. Bij Motorola bijvoorbeeld vind je bij de instellingen van een gekoppeld bluetooth-toestel (zoals een hoofdtelefoon) de optie ‘HD-audio’. Schakel die in en je gebruikt een betere codec. Zoals gezegd wordt deze mogelijkheid niet door ieder merk geboden. Bij bijvoorbeeld Samsung vind je deze optie weer niet.
Sommige smartphones laten je kiezen voor HD-audio.
Het kan wel zijn dat je in de app van jouw hoofdtelefoon of draadloze oortjes een optie vindt om van codec te wisselen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Denon en Sony. Je ziet dan meestal geen codec-namen, maar wel een keuze tussen bijvoorbeeld ‘Prestaties’ en ‘Betrouwbaarheid’.
Welke bluetooth-codec is de beste?
Het grote verschil tussen de verschillende codecs zit bij het algoritme dat data weggooit. Sommige zijn al heel oud en vertrouwen op oude inzichten. Nieuwere codecs zijn dan weer efficiënter en kiezen de audiodata die ze weggooien slimmer. Hierdoor klinken ze ook wat beter.
Deze nieuwe generatie codecs omvat aptX, LDAC en HWA. Er zijn wat technische verschillen tussen aptX, LDAC en HWA, maar qua kwaliteit bieden ze grotendeels hetzelfde.
Verschillende aptX-en AptX bestaat zelfs in meerdere versies. Naast de gewone aptX zijn dat aptX HD en aptX Adaptive. Deze laatste past de kwaliteit aan de situatie aan. Zo krijg je een lagere kwaliteit als de afstand tussen je smartphone en hoofdtelefoon groter is (bijvoorbeeld omdat je telefoon op tafel ligt en je rondloopt in het huis).
Bij de ontwikkelaarsopties van Android vind je een codec-overzicht.
Welke codec gebruikt mijn smartphone?
Welke codec je telefoon ondersteunt, hangt van de keuzes van de smartphonefabrikant af. In theorie zal een nieuwere Android-telefoon LDAC en aptX aankunnen. De praktijk leert dat bepaalde merken toch een van die twee links laten liggen. Bovendien worden soms niet alle versies van aptX ingebouwd. Het is voor een consument soms lastig om te achterhalen welke smartphone wat aan boord heeft.
Op je telefoon kun je dit enkel zien door de ontwikkelaarsopties te activeren op je Android-telefoon. Dit doe je door bij de instellingen te zoeken naar ‘build nummer’ (wellicht bij ‘Info’ of ‘Softwaregegevens’) en daar een aantal keer op te tikken. Dan verschijnt er een nieuw menu bij de Instellingen, waarin je kunt scrollen tot je ‘Bluetooth-audiocodec’ ziet. In dit menu zie je de mogelijke codec-opties.
Apple? AAC! De reden dat AAC bij de meeste hoofdtelefoons aanwezig is? Apple. De iPhone-bouwer houdt zich niet bezig met de nieuwe bluetooth-codecs en houdt het bij AAC voor z’n mobiele producten.
