Hoofdtelefoons en speakers die werken met bluetooth kunnen geweldig klinken. Toch valt de geluidskwaliteit soms tegen. Hoe komt dat? En wat kun je doen om het geluid te verbeteren?

🎧 Lees ook: Hoe luister je muziek via bluetooth?

Krijg je nu altijd dezelfde geluidskwaliteit als je via bluetooth luistert? Helaas niet. De eigenschappen van het audiotoestel zullen daarin heel bepalend zijn. Is de luidspreker groot of klein, zijn de speakers in de hoofdtelefoon goed ontworpen, welke voorkeuren qua sound heeft de fabrikant … Twijfel je over welk product je moet kopen? Het baat zeker om eerst reviews te lezen en zelf eens te proefluisteren (als dat kan).

Bij oortjes is het bovendien belangrijk dat je de juiste doppen kiest die bij je oren past. Een slecht passend dopje zal niet alleen sneller uitvallen, het doet ook bassen flauwer klinken. 

Lees ook: Wat is het verschil tussen een hoofdtelefoon, oortjes en TWS?

Een grote rol is daarnaast weggelegd voor de bluetooth-verbinding zelf. Of liever: hoe je muziek over die draadloze verbinding wordt gestreamd.  Daar gaan we nu dieper op in.

©Tetxu

Wat is een bluetooth-codec?

Muziek of het geluid van een app wordt niet zomaar over bluetooth gestuurd. Het wordt op een bepaalde manier ‘verpakt’. Dit wordt gedaan omdat bluetooth-verbindingen niet zo veel bandbreedte hebben. Je kunt dus niet enorme hoeveelheden audiodata over die draadloze verbinding pompen. De muziek zou snel beginnen te haperen. 

Door compressie toe te passen op de muziekgegevens, lukt het echter wél. Je hoofdtelefoon pakt de gegevens weer uit zodat de elektronica in de hoofdtelefoon ze kan omzetten naar geluid uit de speakers. En dat allemaal in enkele milliseconden!

Het samendrukken gebeurt in je smartphone door een codec, een software-algoritme dat muziek die je afspeelt omzet. Er bestaan verschillende codecs. Sommige herken je misschien omdat ze ook worden gebruikt om muziekbestanden te creëren - denk bijvoorbeeld aan mp3 of AAC bijvoorbeeld.

Hoe werkt een codec?

Elke codec werkt op een andere manier, onder meer door tijdens het samendrukken bepaalde audiogegevens weg te gooien. Vandaar dat deze codecs ‘lossy’ worden genoemd - er treedt dus een vorm van verlies op. Zo’n algoritme veronderstelt namelijk dat je als luisteraar bepaalde zaken toch niet gaat missen: heel hoge tonen die volwassenen niet kunnen horen, bijvoorbeeld. 

Om het nog complexer te maken: elke codec kan gebruikt worden om audio meer of minder samen te drukken. Dat noem je de bitrate. Hoe meer compressie, hoe meer audiodata wordt weggegooid. Welke bitrate er door een bepaalde codec gebruikt wordt is echter moeilijk te bepalen.

©Bowers & Wilkins

Welke codec gebruikt mijn hoofdtelefoon?

Welke codec er gebruikt wordt als je naar muziek luistert wordt bepaald door de smartphone en de hoofdtelefoon. Beide moeten compatibel zijn met een bepaalde codec. Als je oortjes bijvoorbeeld LDAC ondersteunen en je smartphone niet, dan wordt er automatisch geschakeld naar een lagere codec.

Dat kan SBC zijn omdat elk bluetooth-apparaat zeker deze aan boord heeft. Maar het iets betere AAC wordt meestal ook ondersteund, en dus wordt in dat scenario voor deze codec gekozen.

Het was nooit de bedoeling dat een gebruiker bezig zou zijn met bluetooth-codecs. De selectie van codec gebeurt achter de schermen. Tegenwoordig bieden sommige smartphonefabrikanten je wel de optie om een bluetooth-codec aan te passen. Bij Motorola bijvoorbeeld vind je bij de instellingen van een gekoppeld bluetooth-toestel (zoals een hoofdtelefoon) de optie ‘HD-audio’. Schakel die in en je gebruikt een betere codec. Zoals gezegd wordt deze mogelijkheid niet door ieder merk geboden. Bij bijvoorbeeld Samsung vind je deze optie weer niet. 

Het kan wel zijn dat je in de app van jouw hoofdtelefoon of draadloze oortjes een optie vindt om van codec te wisselen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Denon en Sony. Je ziet dan meestal geen codec-namen, maar wel een keuze tussen bijvoorbeeld ‘Prestaties’ en ‘Betrouwbaarheid’. 

Welke bluetooth-codec is de beste?

Het grote verschil tussen de verschillende codecs zit bij het algoritme dat data weggooit. Sommige zijn al heel oud en vertrouwen op oude inzichten. Nieuwere codecs zijn dan weer efficiënter en kiezen de audiodata die ze weggooien slimmer. Hierdoor klinken ze ook wat beter.

Deze nieuwe generatie codecs omvat aptX, LDAC en HWA.  Er zijn wat technische verschillen tussen aptX, LDAC en HWA, maar qua kwaliteit bieden ze grotendeels hetzelfde. 

Welke codec gebruikt mijn smartphone?

Welke codec je telefoon ondersteunt, hangt van de keuzes van de smartphonefabrikant af. In theorie zal een nieuwere Android-telefoon LDAC en aptX aankunnen. De praktijk leert dat bepaalde merken toch een van die twee links laten liggen. Bovendien worden soms niet alle versies van aptX ingebouwd. Het is voor een consument soms lastig om te achterhalen welke smartphone wat aan boord heeft.  

Op je telefoon kun je dit enkel zien door de ontwikkelaarsopties te activeren op je Android-telefoon. Dit doe je door bij de instellingen te zoeken naar ‘build nummer’ (wellicht bij ‘Info’ of ‘Softwaregegevens’) en daar een aantal keer op te tikken. Dan verschijnt er een nieuw menu bij de Instellingen, waarin je kunt scrollen tot je ‘Bluetooth-audiocodec’ ziet. In dit menu zie je de mogelijke codec-opties.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.