De Forerunner 965 is het nieuwe topmodel hardloop- en multisport-sporthorloge van Garmin. Het biedt alles om sportief het beste uit jezelf naar boven te halen en toch missen enkele opties die enkele oudere en ook goedkopere modellen wel bieden. Dat maakt de 965 een prima keuze maar even wachten misschien nog wel beste optie.

Net als eerder bij de Garmin Forerunner 265 valt ook bij de Garmin Forerunner 965 meteen het nieuwe scherm op. Dit belangrijkste onderdeel van iedere smartwatch is ook bij de Forerunner 965 nu een AMOLED-scherm. Dit betekent dus méér kleuren en een scherper beeld dat zich ook nog eens onder bijna alle omstandigheden beter laat aflezen. Nu het bedrijf het hogere energieverbruik van AMOLED onder controle heeft is de keuze van Garmin duidelijk, vanaf nu geldt “hello AMOLED, goodbye MIP”.

Lees ook: onze review van de Garmin Forerunner 265

Verkeerde vernieuwing

Omdat Garmin geen oplader meelevert maar alleen een oplaadkabel, is het volgende dat direct opvalt dat de oplaadkabel is vernieuwd. Helaas wel aan de verkeerde zijde. Om de kabel te gebruiken is er nu aan de kant van de oplader een usb-c aansluiting, prima en helemaal van deze tijd, maar aan de andere kant is het nog altijd de onhandige eigen Garmin-connector. Onderweg even opladen door een kabeltje te lenen is er nog altijd niet bij ook omdat draadloos opladen eveneens ontbreekt. Gelukkig zal het niet heel vaak nodig zijn, bij normaal gebruik van dagelijks twee uurtjes sporten en verder gewoon gebruik als smartwatch, gaat de accu tot zes dagen mee. Wel schakelt de Forerunner 965 wanneer de accu onder de 16 procent komt, terug naar de energiebesparingsmodus waarin het scherm uitschakelt net als de verbinding met de smartphone. Er komen dan dus geen berichten meer binnen op de Forerunner, sporten en registreren gaat nog wel en dit gaat ook echt door tot de accu helemaal leeg is.

Geen solar, geen LTE

De accu zou het langer volhouden wanneer deze Forerunner 965 een Solar-model zou zijn, dus met een zonnecel onder het scherm. Hoewel de solar-techniek nog onvoldoende is om een smartwatch echt op te laden, voor bijtanken en daarmee de gebruiksduur van de smartwatch met een paar uur te verlengen voldoet het prima. De nu bijna een jaar oude Forerunner 955 Solar heeft het wel en het zou dus bij de opvolger niet mogen ontbreken. Hetzelfde geldt in iets mindere mate voor LTE. Met deze vorm van 4G-draadloos internet direct in de smartwatch ben je ook zonder smartphone altijd te vinden als loper en kun je eenvoudig onderweg berichten delen en ontvangen. Hoewel hier extra kosten aan verbonden zijn, nu LTE geheel ontbreekt is die keuze voor de koper al gemaakt.

Hoewel Garmin geen uitspraken doet over komende modellen, het ligt voor de hand dat het net als het eerder al deed, binnenkort alsnog aparte Solar en LTE-modellen van de 965 introduceert of mogelijk zelfs één top-Forerunner die beide opties biedt. De prijs van dat model zal dan nog wel weer tientjes hoger liggen dan die van deze “standaard” 965 en ook die prijs is al niet echt laag.

Formaat en sensoren

De Forerunner 965 weegt 52 gram en is 47 mm groot en 13,2 mm dik. Het draagt fijn ook dankzij de zeer soepele siliconen-band. Het scherm is 35,4 mm in diameter met een resolutie van 454 x 454 pixels. Iets meer pixel dus dan bij de Forerunner 265. De 965 beschikt over 32 GB geheugen wat zich vooral uitbetaalt in meer en snellere weergave van trainingsdata, vooraf geïnstalleerde topografische, wegen- en trailkaarten en bij het bewaren op de Forerunner van een eigen muziekselectie.

©GARMIN International ©2022

Als er iets is waar de Forerunner niets te wensen over laat dan is het bij de sensoren. Voor de positiebepaling is er GPS, Glonass en Galileo, deze kunnen tegelijk gebruikt worden voor extra nauwkeurigheid. Dankzij de SatIQ-techniek kiest de 965 in GNSS-modus (multiband GPS) automatisch de juiste methode gebaseerd op activiteit, beschikbare satellieten en de resterende accuduur. Verder zijn er een hartslagmeter, barometrische hoogtemeter, kompas, gyroscoop, versnellingsmeter, thermometer en een omgevingslichtsensor. Hiermee kan de Forerunner 965 werkelijk elke denkbare meting doen die relevant is voor de sporter. Behalve afstand, duur en snelheid van een meting op basis van de gps-systemen, zijn dat ook hartslag en hartslagzones, verbruikte calorieën, de HRV-stressmeting, ademhalingsfrequentie tijdens rust en sporten, het horloge telt stappen en trappen en nog veel meer. Data wordt optioneel natuurlijk gedeeld met online platformen zoals Strava maar ook Trainingspeaks en anderen.

Behalve voor registratie van trainingen gebruikt Garmin de gegevens ook om te adviseren zoals over de hersteltijd. Het drukt dat niet alleen uit in een aantal te rusten uren, het meet die ook. Training-readiness combineert de gegevens die het tijdens sport, rust en ook nachtrust verzamelt en geeft dan aan of het lichaam voldoende hersteld is voor een volgende training. Maar ook zet het de gegevens in voor meer technische adviezen zoals over de paslengte de afzethoogte en ook de cadans bij het lopen.

Dokter aan de pols

Met al zijn sensoren én de metingen gedurende eigenlijk de hele dag, is het net of je een dokter aan de pols hebt. En gezondheid is ook waar Garmin in navolging van anderen zoals Apple en Fitbit steeds meer op inzet, meer dan alleen op sporten. De Forerunner 965 meet de hartslagvariatie (HRV, het verschil in milliseconden tussen twee hartslagen) en geeft op basis daarvan een indicatie voor de algemene fitheid en stress en adviseert over training of juist rust. Daarnaast begint elke dag met een ochtendrapport met daarin een overzicht van de nachtrust, de slaapfases en de fitheid.

De vriendelijke manier van presenteren maakt dat zelfs wanneer je sceptisch tegenover dit soort zaken staat, je er na enkele dagen toch echt aan gehecht raakt ‘s morgens even door de informatie te scrollen op het horloge.

Daarbij biedt Garmin met Connect toch al het beste en meest uitgebreide online platform met prima bijbehorende apps. Via het platform en de apps worden alle gegevens gesynchroniseerd maar kun je ook meer en diepere analyses maken, trainingen inplannen of ook laten inplannen. Want Garmin biedt steeds meer hulp bij het verbeteren van de sportieve presentaties. Wil je voorbereiden op een halve of hele marathon dan kun je met een paar klikken een schema met verschillende trainingen laten inplannen. Elke training is daarna ook bekend op de Forerunner en kan eenvoudig worden geactiveerd en daarna gevolgd. Gaat het om een interval dan geeft een geluidssignaal of trilling bijvoorbeeld aan dat je naar een volgende interval moet of dat de hartslag hoger ligt dan bedoeld.

De enorme hoeveelheid mogelijkheden en opties hebben echter ook een keerzijde. Zo eenvoudig het is om in te stappen in het Garmin-platform, zo complex is het om alle mogelijkheden van zowel de Forerunner 965 als Garmin Connect te ontdekken en de betekenis ervan te doorgronden, dat kan nog veel beter. Hier beginnen de mogelijkheden van de beste smartwatches en de hulp die Garmin nieuwe gebruikers biedt, echt uit de pas te lopen.

Conclusie: Garmin Forerunner 965 kopen?

De Forerunner 965 is het nieuwe topmodel hardloop- en triathlon-sporthorloge van Garmin. Het is daarbij ook nog een prima smartwatch waar je berichten die binnenkomen op je smartphone kunt aflezen en ook de muziek kunt bedienen. Tot slot komt het automatisch en zonder enige extra abonnement, met het ongekend uitgebreide Garmin-connect platform met apps en online services voor analyses gericht op sport, gezondheid en alledaags welzijn. Wie het ervoor over heeft kan zonder ongezien dit model kiezen, het is het beste wat er is in zijn soort. Toch is het vermoedelijk niet beste dat er zal zijn. Dat Garmin binnen afzienbare tijd met een solar of LTE-variant komt en mogelijk wel met beide extra’s op één model, ligt te zeer voor de hand om nu de Forerunner 965 te kopen en niet uiteindelijk toch even teleurgesteld te zijn. En uiteindelijk wil elke sporter toch een winnaar zijn, al is het maar voor even.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!