De Forerunner 965 is het nieuwe topmodel hardloop- en multisport-sporthorloge van Garmin. Het biedt alles om sportief het beste uit jezelf naar boven te halen en toch missen enkele opties die enkele oudere en ook goedkopere modellen wel bieden. Dat maakt de 965 een prima keuze maar even wachten misschien nog wel beste optie.

Net als eerder bij de Garmin Forerunner 265 valt ook bij de Garmin Forerunner 965 meteen het nieuwe scherm op. Dit belangrijkste onderdeel van iedere smartwatch is ook bij de Forerunner 965 nu een AMOLED-scherm. Dit betekent dus méér kleuren en een scherper beeld dat zich ook nog eens onder bijna alle omstandigheden beter laat aflezen. Nu het bedrijf het hogere energieverbruik van AMOLED onder controle heeft is de keuze van Garmin duidelijk, vanaf nu geldt “hello AMOLED, goodbye MIP”.

Lees ook: onze review van de Garmin Forerunner 265

Verkeerde vernieuwing

Omdat Garmin geen oplader meelevert maar alleen een oplaadkabel, is het volgende dat direct opvalt dat de oplaadkabel is vernieuwd. Helaas wel aan de verkeerde zijde. Om de kabel te gebruiken is er nu aan de kant van de oplader een usb-c aansluiting, prima en helemaal van deze tijd, maar aan de andere kant is het nog altijd de onhandige eigen Garmin-connector. Onderweg even opladen door een kabeltje te lenen is er nog altijd niet bij ook omdat draadloos opladen eveneens ontbreekt. Gelukkig zal het niet heel vaak nodig zijn, bij normaal gebruik van dagelijks twee uurtjes sporten en verder gewoon gebruik als smartwatch, gaat de accu tot zes dagen mee. Wel schakelt de Forerunner 965 wanneer de accu onder de 16 procent komt, terug naar de energiebesparingsmodus waarin het scherm uitschakelt net als de verbinding met de smartphone. Er komen dan dus geen berichten meer binnen op de Forerunner, sporten en registreren gaat nog wel en dit gaat ook echt door tot de accu helemaal leeg is.

Geen solar, geen LTE

De accu zou het langer volhouden wanneer deze Forerunner 965 een Solar-model zou zijn, dus met een zonnecel onder het scherm. Hoewel de solar-techniek nog onvoldoende is om een smartwatch echt op te laden, voor bijtanken en daarmee de gebruiksduur van de smartwatch met een paar uur te verlengen voldoet het prima. De nu bijna een jaar oude Forerunner 955 Solar heeft het wel en het zou dus bij de opvolger niet mogen ontbreken. Hetzelfde geldt in iets mindere mate voor LTE. Met deze vorm van 4G-draadloos internet direct in de smartwatch ben je ook zonder smartphone altijd te vinden als loper en kun je eenvoudig onderweg berichten delen en ontvangen. Hoewel hier extra kosten aan verbonden zijn, nu LTE geheel ontbreekt is die keuze voor de koper al gemaakt.

Hoewel Garmin geen uitspraken doet over komende modellen, het ligt voor de hand dat het net als het eerder al deed, binnenkort alsnog aparte Solar en LTE-modellen van de 965 introduceert of mogelijk zelfs één top-Forerunner die beide opties biedt. De prijs van dat model zal dan nog wel weer tientjes hoger liggen dan die van deze “standaard” 965 en ook die prijs is al niet echt laag.

Formaat en sensoren

De Forerunner 965 weegt 52 gram en is 47 mm groot en 13,2 mm dik. Het draagt fijn ook dankzij de zeer soepele siliconen-band. Het scherm is 35,4 mm in diameter met een resolutie van 454 x 454 pixels. Iets meer pixel dus dan bij de Forerunner 265. De 965 beschikt over 32 GB geheugen wat zich vooral uitbetaalt in meer en snellere weergave van trainingsdata, vooraf geïnstalleerde topografische, wegen- en trailkaarten en bij het bewaren op de Forerunner van een eigen muziekselectie.

©GARMIN International ©2022

Als er iets is waar de Forerunner niets te wensen over laat dan is het bij de sensoren. Voor de positiebepaling is er GPS, Glonass en Galileo, deze kunnen tegelijk gebruikt worden voor extra nauwkeurigheid. Dankzij de SatIQ-techniek kiest de 965 in GNSS-modus (multiband GPS) automatisch de juiste methode gebaseerd op activiteit, beschikbare satellieten en de resterende accuduur. Verder zijn er een hartslagmeter, barometrische hoogtemeter, kompas, gyroscoop, versnellingsmeter, thermometer en een omgevingslichtsensor. Hiermee kan de Forerunner 965 werkelijk elke denkbare meting doen die relevant is voor de sporter. Behalve afstand, duur en snelheid van een meting op basis van de gps-systemen, zijn dat ook hartslag en hartslagzones, verbruikte calorieën, de HRV-stressmeting, ademhalingsfrequentie tijdens rust en sporten, het horloge telt stappen en trappen en nog veel meer. Data wordt optioneel natuurlijk gedeeld met online platformen zoals Strava maar ook Trainingspeaks en anderen.

Behalve voor registratie van trainingen gebruikt Garmin de gegevens ook om te adviseren zoals over de hersteltijd. Het drukt dat niet alleen uit in een aantal te rusten uren, het meet die ook. Training-readiness combineert de gegevens die het tijdens sport, rust en ook nachtrust verzamelt en geeft dan aan of het lichaam voldoende hersteld is voor een volgende training. Maar ook zet het de gegevens in voor meer technische adviezen zoals over de paslengte de afzethoogte en ook de cadans bij het lopen.

Dokter aan de pols

Met al zijn sensoren én de metingen gedurende eigenlijk de hele dag, is het net of je een dokter aan de pols hebt. En gezondheid is ook waar Garmin in navolging van anderen zoals Apple en Fitbit steeds meer op inzet, meer dan alleen op sporten. De Forerunner 965 meet de hartslagvariatie (HRV, het verschil in milliseconden tussen twee hartslagen) en geeft op basis daarvan een indicatie voor de algemene fitheid en stress en adviseert over training of juist rust. Daarnaast begint elke dag met een ochtendrapport met daarin een overzicht van de nachtrust, de slaapfases en de fitheid.

De vriendelijke manier van presenteren maakt dat zelfs wanneer je sceptisch tegenover dit soort zaken staat, je er na enkele dagen toch echt aan gehecht raakt ‘s morgens even door de informatie te scrollen op het horloge.

Daarbij biedt Garmin met Connect toch al het beste en meest uitgebreide online platform met prima bijbehorende apps. Via het platform en de apps worden alle gegevens gesynchroniseerd maar kun je ook meer en diepere analyses maken, trainingen inplannen of ook laten inplannen. Want Garmin biedt steeds meer hulp bij het verbeteren van de sportieve presentaties. Wil je voorbereiden op een halve of hele marathon dan kun je met een paar klikken een schema met verschillende trainingen laten inplannen. Elke training is daarna ook bekend op de Forerunner en kan eenvoudig worden geactiveerd en daarna gevolgd. Gaat het om een interval dan geeft een geluidssignaal of trilling bijvoorbeeld aan dat je naar een volgende interval moet of dat de hartslag hoger ligt dan bedoeld.

De enorme hoeveelheid mogelijkheden en opties hebben echter ook een keerzijde. Zo eenvoudig het is om in te stappen in het Garmin-platform, zo complex is het om alle mogelijkheden van zowel de Forerunner 965 als Garmin Connect te ontdekken en de betekenis ervan te doorgronden, dat kan nog veel beter. Hier beginnen de mogelijkheden van de beste smartwatches en de hulp die Garmin nieuwe gebruikers biedt, echt uit de pas te lopen.

Conclusie: Garmin Forerunner 965 kopen?

De Forerunner 965 is het nieuwe topmodel hardloop- en triathlon-sporthorloge van Garmin. Het is daarbij ook nog een prima smartwatch waar je berichten die binnenkomen op je smartphone kunt aflezen en ook de muziek kunt bedienen. Tot slot komt het automatisch en zonder enige extra abonnement, met het ongekend uitgebreide Garmin-connect platform met apps en online services voor analyses gericht op sport, gezondheid en alledaags welzijn. Wie het ervoor over heeft kan zonder ongezien dit model kiezen, het is het beste wat er is in zijn soort. Toch is het vermoedelijk niet beste dat er zal zijn. Dat Garmin binnen afzienbare tijd met een solar of LTE-variant komt en mogelijk wel met beide extra’s op één model, ligt te zeer voor de hand om nu de Forerunner 965 te kopen en niet uiteindelijk toch even teleurgesteld te zijn. En uiteindelijk wil elke sporter toch een winnaar zijn, al is het maar voor even.

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!