De Forerunner 965 is het nieuwe topmodel hardloop- en multisport-sporthorloge van Garmin. Het biedt alles om sportief het beste uit jezelf naar boven te halen en toch missen enkele opties die enkele oudere en ook goedkopere modellen wel bieden. Dat maakt de 965 een prima keuze maar even wachten misschien nog wel beste optie.

Net als eerder bij de Garmin Forerunner 265 valt ook bij de Garmin Forerunner 965 meteen het nieuwe scherm op. Dit belangrijkste onderdeel van iedere smartwatch is ook bij de Forerunner 965 nu een AMOLED-scherm. Dit betekent dus méér kleuren en een scherper beeld dat zich ook nog eens onder bijna alle omstandigheden beter laat aflezen. Nu het bedrijf het hogere energieverbruik van AMOLED onder controle heeft is de keuze van Garmin duidelijk, vanaf nu geldt “hello AMOLED, goodbye MIP”.

Lees ook: onze review van de Garmin Forerunner 265

Verkeerde vernieuwing

Omdat Garmin geen oplader meelevert maar alleen een oplaadkabel, is het volgende dat direct opvalt dat de oplaadkabel is vernieuwd. Helaas wel aan de verkeerde zijde. Om de kabel te gebruiken is er nu aan de kant van de oplader een usb-c aansluiting, prima en helemaal van deze tijd, maar aan de andere kant is het nog altijd de onhandige eigen Garmin-connector. Onderweg even opladen door een kabeltje te lenen is er nog altijd niet bij ook omdat draadloos opladen eveneens ontbreekt. Gelukkig zal het niet heel vaak nodig zijn, bij normaal gebruik van dagelijks twee uurtjes sporten en verder gewoon gebruik als smartwatch, gaat de accu tot zes dagen mee. Wel schakelt de Forerunner 965 wanneer de accu onder de 16 procent komt, terug naar de energiebesparingsmodus waarin het scherm uitschakelt net als de verbinding met de smartphone. Er komen dan dus geen berichten meer binnen op de Forerunner, sporten en registreren gaat nog wel en dit gaat ook echt door tot de accu helemaal leeg is.

Geen solar, geen LTE

De accu zou het langer volhouden wanneer deze Forerunner 965 een Solar-model zou zijn, dus met een zonnecel onder het scherm. Hoewel de solar-techniek nog onvoldoende is om een smartwatch echt op te laden, voor bijtanken en daarmee de gebruiksduur van de smartwatch met een paar uur te verlengen voldoet het prima. De nu bijna een jaar oude Forerunner 955 Solar heeft het wel en het zou dus bij de opvolger niet mogen ontbreken. Hetzelfde geldt in iets mindere mate voor LTE. Met deze vorm van 4G-draadloos internet direct in de smartwatch ben je ook zonder smartphone altijd te vinden als loper en kun je eenvoudig onderweg berichten delen en ontvangen. Hoewel hier extra kosten aan verbonden zijn, nu LTE geheel ontbreekt is die keuze voor de koper al gemaakt.

Hoewel Garmin geen uitspraken doet over komende modellen, het ligt voor de hand dat het net als het eerder al deed, binnenkort alsnog aparte Solar en LTE-modellen van de 965 introduceert of mogelijk zelfs één top-Forerunner die beide opties biedt. De prijs van dat model zal dan nog wel weer tientjes hoger liggen dan die van deze “standaard” 965 en ook die prijs is al niet echt laag.

Formaat en sensoren

De Forerunner 965 weegt 52 gram en is 47 mm groot en 13,2 mm dik. Het draagt fijn ook dankzij de zeer soepele siliconen-band. Het scherm is 35,4 mm in diameter met een resolutie van 454 x 454 pixels. Iets meer pixel dus dan bij de Forerunner 265. De 965 beschikt over 32 GB geheugen wat zich vooral uitbetaalt in meer en snellere weergave van trainingsdata, vooraf geïnstalleerde topografische, wegen- en trailkaarten en bij het bewaren op de Forerunner van een eigen muziekselectie.

©GARMIN International ©2022

Als er iets is waar de Forerunner niets te wensen over laat dan is het bij de sensoren. Voor de positiebepaling is er GPS, Glonass en Galileo, deze kunnen tegelijk gebruikt worden voor extra nauwkeurigheid. Dankzij de SatIQ-techniek kiest de 965 in GNSS-modus (multiband GPS) automatisch de juiste methode gebaseerd op activiteit, beschikbare satellieten en de resterende accuduur. Verder zijn er een hartslagmeter, barometrische hoogtemeter, kompas, gyroscoop, versnellingsmeter, thermometer en een omgevingslichtsensor. Hiermee kan de Forerunner 965 werkelijk elke denkbare meting doen die relevant is voor de sporter. Behalve afstand, duur en snelheid van een meting op basis van de gps-systemen, zijn dat ook hartslag en hartslagzones, verbruikte calorieën, de HRV-stressmeting, ademhalingsfrequentie tijdens rust en sporten, het horloge telt stappen en trappen en nog veel meer. Data wordt optioneel natuurlijk gedeeld met online platformen zoals Strava maar ook Trainingspeaks en anderen.

Behalve voor registratie van trainingen gebruikt Garmin de gegevens ook om te adviseren zoals over de hersteltijd. Het drukt dat niet alleen uit in een aantal te rusten uren, het meet die ook. Training-readiness combineert de gegevens die het tijdens sport, rust en ook nachtrust verzamelt en geeft dan aan of het lichaam voldoende hersteld is voor een volgende training. Maar ook zet het de gegevens in voor meer technische adviezen zoals over de paslengte de afzethoogte en ook de cadans bij het lopen.

Dokter aan de pols

Met al zijn sensoren én de metingen gedurende eigenlijk de hele dag, is het net of je een dokter aan de pols hebt. En gezondheid is ook waar Garmin in navolging van anderen zoals Apple en Fitbit steeds meer op inzet, meer dan alleen op sporten. De Forerunner 965 meet de hartslagvariatie (HRV, het verschil in milliseconden tussen twee hartslagen) en geeft op basis daarvan een indicatie voor de algemene fitheid en stress en adviseert over training of juist rust. Daarnaast begint elke dag met een ochtendrapport met daarin een overzicht van de nachtrust, de slaapfases en de fitheid.

De vriendelijke manier van presenteren maakt dat zelfs wanneer je sceptisch tegenover dit soort zaken staat, je er na enkele dagen toch echt aan gehecht raakt ‘s morgens even door de informatie te scrollen op het horloge.

Daarbij biedt Garmin met Connect toch al het beste en meest uitgebreide online platform met prima bijbehorende apps. Via het platform en de apps worden alle gegevens gesynchroniseerd maar kun je ook meer en diepere analyses maken, trainingen inplannen of ook laten inplannen. Want Garmin biedt steeds meer hulp bij het verbeteren van de sportieve presentaties. Wil je voorbereiden op een halve of hele marathon dan kun je met een paar klikken een schema met verschillende trainingen laten inplannen. Elke training is daarna ook bekend op de Forerunner en kan eenvoudig worden geactiveerd en daarna gevolgd. Gaat het om een interval dan geeft een geluidssignaal of trilling bijvoorbeeld aan dat je naar een volgende interval moet of dat de hartslag hoger ligt dan bedoeld.

De enorme hoeveelheid mogelijkheden en opties hebben echter ook een keerzijde. Zo eenvoudig het is om in te stappen in het Garmin-platform, zo complex is het om alle mogelijkheden van zowel de Forerunner 965 als Garmin Connect te ontdekken en de betekenis ervan te doorgronden, dat kan nog veel beter. Hier beginnen de mogelijkheden van de beste smartwatches en de hulp die Garmin nieuwe gebruikers biedt, echt uit de pas te lopen.

Conclusie: Garmin Forerunner 965 kopen?

De Forerunner 965 is het nieuwe topmodel hardloop- en triathlon-sporthorloge van Garmin. Het is daarbij ook nog een prima smartwatch waar je berichten die binnenkomen op je smartphone kunt aflezen en ook de muziek kunt bedienen. Tot slot komt het automatisch en zonder enige extra abonnement, met het ongekend uitgebreide Garmin-connect platform met apps en online services voor analyses gericht op sport, gezondheid en alledaags welzijn. Wie het ervoor over heeft kan zonder ongezien dit model kiezen, het is het beste wat er is in zijn soort. Toch is het vermoedelijk niet beste dat er zal zijn. Dat Garmin binnen afzienbare tijd met een solar of LTE-variant komt en mogelijk wel met beide extra’s op één model, ligt te zeer voor de hand om nu de Forerunner 965 te kopen en niet uiteindelijk toch even teleurgesteld te zijn. En uiteindelijk wil elke sporter toch een winnaar zijn, al is het maar voor even.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.