Pine64 is bekend van zijn telefoon PinePhone, tablet PineTab en laptop PineBook Pro, maar nu heeft het bedrijf ook een smartwatch uitgebracht. Het apparaatje heeft al een actieve ontwikkelaarscommunity en daardoor heb je veel keuzevrijheid wat betreft firmware en apps. Tijd voor een Pinetime review!

De PineTime van Pine64 is een smartwatch met opensource-besturingssysteem. Net als bij de andere producten van Pine64 ontwikkelt het bedrijf alleen de hardware en rekent het op de community om de software te ontwikkelen. Standaard komt de PineTime met het besturingssysteem InfiniTime, ontwikkeld door de Belg Jean-François Milants.

De batterij van 180 mAh gaat bij normaal gebruik een kleine week mee. Het capacitieve aanraakscherm met kleuren is van het ips-type en is goed leesbaar in rechtstreeks zonlicht. Door de IP67-rating is het apparaatje volledig beschermd tegen stof en kun je het 30 minuten onderdompelen tot een meter diep, zonder dat er water binnendringt. Een hartslagmeter en stappenteller (op basis van een accelerometer) zijn de belangrijkste functies.

©PXimport

Eerste stappen

Allereerst laad je de PineTime op met de meegeleverde charging dock. De smartwatch klikt daar magnetisch op vast. De usb-kabel aan de charging dock is wel wat kort. De oplader moet je zelf voorzien. De wiki van Pine64 raadt aan om de batterij aanvankelijk niet volledig op te laden, maar tot ongeveer 50 procent. Als het apparaatje bij het upgraden van de firmware bevriest, hoef je geen week te wachten tot de batterij helemaal ontladen is en je het opnieuw kunt proberen.

Het standaardscherm, dat zichtbaar wordt als je op het knopje links drukt, toont de datum en tijd (nog niet correct), je hartslag, het aantal stappen dat je hebt gezet en de batterijstatus. Veeg je naar boven, dan krijg je enkele pictogrammen te zien. Druk op het middelste icoontje onderaan. Dan krijg je de firmwareversie te zien. Het eerste wat je dan moet doen, is de firmware upgraden.

PineTime-firmware upgraden

Dat upgraden gebeurt middels een over-the-air-update via bluetooth. Dat kan met diverse apps, waaronder Gadgetbridge op Android, Siglo op Linux en nRF Connect for Mobile op Android en iOS. Wij kozen voor die laatste.

Download op je telefoon de nieuwste release van InfiniTime. Download het zip-bestand onder de Assets. Open de app nRF Connect, scan naar apparaten en druk naast het apparaat Pinetime-JF op Connect. Daar zie je nu rechts bovenaan naast Disconnect een icoontje DFU met twee cirkelvormige pijltjes. Druk daarop, selecteer Distribution packet (ZIP) en kies OK. Selecteer vervolgens het zojuist gedownloade zipbestand.

Het uploaden van de firmware gaat nu van start. Bij ons mislukte dat de eerste keer, waarop we de PineTime moesten rebooten (de knop 8 seconden ingedrukt houden) en opnieuw proberen. Als de PineTime de boodschap Image OK toont en reboot, is het gelukt. Je ziet het ook aan de veranderde interface met een blauwgroen icoontje voor de stappen. 

Swipe tot slot naar rechts en klik op het tandwiel, swipe naar boven, druk op Firmware en kies Bootloader en recoveryfirmwareom te bevestigen dat je de firmware wilt behouden.

©PXimport

Bootloader en recoveryfirmware

Als je eenmaal de nieuwste versie van InfiniTime draait, kun je het best ook meteen de bootloader en recoveryfirmware upgraden. Dat werkt allebei op dezelfde manier als het updaten van de firmware zelf, dus bijvoorbeeld met nRF Connect. Download de bestanden reloader-mucboot.zip en pinetime-mcuboot-recovery-loader-dfu-0.14.1.zip van release 0.14.1 en upload het eerste bestand naar je PineTime. Bij het opstarten zie je nu het logo van een dennenappel.

In de laatste stap upload je de recoveryfirmware. Dat is niet verplicht, maar wel aan te raden als je gaat experimenteren met ontwikkelversies van InfiniTime of alternatieve firmware. Upload het bestand pinetime-mcuboot-recovery-loader-dfu-0.14.1.zip. Je zult normaal gesproken niet met deze firmware te maken krijgen, maar bij ernstige fouten kun je hiermee je PineTime nog opstarten en een OTA-update uitvoeren om je firmware te herstellen.

De bootloader werkt als volgt. Als je bij het opstarten niets doet, start de normale firmware op. Houd je de knop ingedrukt tot de dennenappel blauw is, dan keer je terug naar de vorige geïnstalleerde versie van de firmware. En als je de knop ingedrukt houdt tot de dennenappel rood is, start je de recoveryfirmware.

Aan de slag

Als dit alles achter de rug is, ben je klaar om de PineTime te gebruiken. Standaard start InfiniTime op met de digitale klok, die is ingesteld op 1 januari 1970 (het Unix-epoch). Je kunt de tijd niet vanaf de PineTime zelf correct instellen. Dat doe je met een van de apps die de PineTime ondersteunen. Boven de klok zie je een icoontje met de batterijstatus, en als er een bluetooth-verbinding actief is ook een blauw Bluetooth-logo. Onder de klok zie je links je hartslag als de hartslag-app actief is en rechts het aantal stappen dat je vandaag hebt gezet.

Standaard wordt het scherm na 15 seconden inactiviteit uitgeschakeld. Een druk op de knop van de PineTime toont het scherm opnieuw. Veeg je naar beneden, dan krijg je het notificatiepaneel te zien. Hierin verschijnen notificaties van een gekoppelde app. Veeg je daarentegen naar boven, dan krijg je icoontjes van apps te zien (er zijn er elf verdeeld over twee schermen), die je elk start met een druk op het icoontje. 

Als je je in het klokscherm bevindt, brengt een veeg naar rechts je naar een scherm voor snelle acties: de helderheid van het scherm instellen, de app voor de ‘zaklamp’ starten (die maakt eenvoudigweg het hele scherm wit), trillingen bij notificaties in- of uitschakelen en het menu met instellingen openen.

©PXimport

In het instellingenmenu kun je het gedrag van je PineTime aanpassen, zoals de time-out voor het scherm of de manier om het scherm weer in te schakelen. Zo kun je kiezen om het scherm te laten ontwaken als je één of twee keer op het scherm tikt of wanneer je je pols omhoog tilt. Met de knop aan de zijkant ontwaak je overigens niet alleen het scherm wanneer dat is uitgeschakeld, maar keer je ook terug naar het vorige scherm als het scherm is ingeschakeld.

Je kunt ook een ander ‘watch face’ kiezen (het scherm met de klok dat je standaard te zien krijgt). Zo is er een analoge weergave, inclusief secondewijzer. Verder kun je hier de batterijstatus opvragen, de firmwareversie opvragen of zojuist geïnstalleerde firmware valideren en andere systeeminformatie bekijken.

We installeerden de app Gadgetbridge op Android om met de PineTime te communiceren. Gadgetbridge is niet beschikbaar in de Google Play Store, maar wel via F-Droid, de alternatieve applicatiewinkel voor opensource Android-apps.

Verbinden met de PineTime werkte niet onmiddellijk. We dienden zowel de PineTime als de Android-telefoon te herstarten voordat Gadgetbridge bij het scannen de PineTime zag. Daarna vond Gadgetbridge de PineTime en nadat we beide apparaten via BLE hadden gekoppeld, stelde Gadgetbride automatisch de datum en tijd correct in op de PineTime.

Apps voor PineTime

De hartslagmeter is onnauwkeurig: hartslagmetingen gaan alle kanten op. Om bruikbare resultaten uit de stappenteller te krijgen, mag je niet naar je PineTime kijken tijdens het wandelen; dan detecteert de app te weinig beweging en worden dus geen stappen geregistreerd. Er is ook een app die de X-, Y- en Z-waarden van de accelerometer realtime toont.

Andere apps zijn beperkt van functionaliteit, maar voeren de basistaken goed uit, zoals de stopwatch en de timer. Notificaties worden met een korte trilling aan je pols aan je doorgegeven. Een app waarmee je kunt tekenen is misschien weleens nuttig als je iets wilt schetsen, maar het werkt wel erg rudimentair. Er is ook een metronoom: je stelt het gewenste aantal beats per minuut in en voelt dan op de maat trillingen aan je pols. Verder heb je enkele spelletjes voor als je je verveelt, zoals Pong en 2048.

De app waarmee je de mediaspeler op je telefoon kunt aansturen laat je de muziek pauzeren, terugspoelen en vooruit spoelen, en toont je bovendien de artiest en titel van het nummer, evenals de vooruitgang en de totale lengte. Dat werkt op Android bijvoorbeeld met de Spotify-app als je Gadgetbridge hebt geïnstalleerd.

De navigatie-app kan navigatie-instructies van een navigatie-app op je telefoon op het scherm van de PineTime tonen, maar voorlopig lijkt de enige compatibele app PureMaps, voor het alternatieve mobiele besturingssysteem SailfishOS.

©PXimport

Wasp-OS installeren op PineTime

InfiniTime is niet de enige firmware die je op de PineTime kunt draaien. Een ander besturingssysteem is WASP-OS, waarbij WASP staat voor Watch Application System in Python. Deze firmware maakt het dus mogelijk om eenvoudig apps voor je smartwatch te schrijven in MicroPython.

Ook de voorgeïnstalleerde apps zijn in MicroPython geschreven, in tegenstelling tot de C en C++ van InfiniTime. Dat maakt WASP-OS dus heel wat toegankelijker als je het besturingssysteem zelf wilt aanpassen. De documentatie van WASP-OS heeft een uitgebreide handleiding om je eigen apps te schrijven. Overigens ondersteunt WASP-OS niet alleen de PineTime, maar ook de Colmi P8 en Senbono K9.

Om WASP-OS te installeren, download je het zip-bestand van de nieuwste release van GitHub. Ook dat gaat weer het gemakkelijkst op je smartphone, omdat je met de app nRF Connect de firmware eenvoudig via bluetooth installeert. De benodigde firmwarebestanden vind je dan in de map build-pinetime.

Eerst installeer je de bootloader door het bestand reloader-mcuboot.zip met nRF Connect naar je PineTime te uploaden (kies als type weer Distribution packet (ZIP)). Daarna herstart je PineTime en zie je in het midden een blauwe dennenappel die langzaamaan wit wordt. Uiteindelijk krijg je een volledig witte dennenappel te zien met rechtsonder een bluetooth-icoontje en linksboven een pijltje met de boodschap Start.

Je PineTime is nu in nRF Connect onder een nieuwe naam te zien: PineDFU. Verbind daarmee en upload deze keer het bestand micropython.zip uit het zipbestand van WASP-OS. Daarna start de PineTime op met de nieuwe firmware. WASP-OS bevat wat andere apps dan InfiniTime, waaronder het spelletje Snake.

©PXimport

Wasptool

Als je het zipbestand met de broncode van WASP-OS op GitHub downloadt, zie je in de directory tools het Python-script wasptool. Hiermee kun je vanaf je computer met je smartwatch communiceren. Open een terminalvenster en vraag bijvoorbeeld de batterijstatus op om te kijken of de verbinding via bluetooth met je PineTime lukt:

wasptool --battery

Hierin kun je Python-opdrachten uitvoeren. Zo bekijk je bijvoorbeeld de inhoud van het bestandssysteem in het flashgeheugen en toon je de code van het Python-script main.py dat WASP-OS start:

>>> from shell import *

>>> cd('/flash')

>>> ls

145 main.py

>>> cat('main.py')

# SPDX-License-Identifier: LGPL-3.0-or-later

# Copyright (C) 2020 Daniel Thompson

import wasp

from gadgetbridge import *

wasp.system.schedule()

Je sluit de sessie af met een druk op Ctrl+C.

Python-code op de PineTime

Als je wat Python kent, kun je nu allerlei informatie van je PineTime opvragen. Zo kent wasptool de optie --eval, waarachter je een regel Python-code kunt opgeven die dan wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld om de naam van de actieve app te tonen:

wasptool --eval 'print(wasp.system.app.NAME)'

Je kunt ook zelf eenvoudig apps ontwikkelen. In de documentatie vind je de code voor een Hello World-app. Die test je eenvoudig op je PineTime met de volgende opdracht:

wasptool --exec hello_world.py --eval "wasp.system.register(HelloApp())"

Daarna vind je je apps in de launcher en start je ze met een tik op het icoontje.

Na een reboot is je app uit het geheugen verdwenen. Maar je kunt je app ook naar het flashgeheugen van de PineTime schrijven zodat het een reboot overleeft. De documentatie van WASP-OS beschrijft de procedure daarvoor.

©PXimport

Conclusie

De PineTime is een leuke smartwatch als je graag met dit soort apparaatjes experimenteert. Vooral WASP-OS is een toegankelijk besturingssysteem dat je volledig naar je hand kunt zetten. De hardware zelf heeft zijn beperkingen, maar de enthousiaste community en de open software maken veel goed.

Je klapt je Chromebook open, drukt op de knop en… niets. Het scherm blijft zwart en er brandt geen enkel lampje. Geen paniek! Voordat je naar de winkel rent voor een nieuwe laptop, zijn er een paar simpele trucs die je zelf kunt proberen om hem weer tot leven te wekken. Vaak is het probleem minder ernstig dan het lijkt.

Begin met loskoppelen

Hardware kan soms in de war raken door een aangesloten accessoire dat een storing of kortsluiting veroorzaakt. De eerste stap is daarom simpelweg het loshalen van alles dat aan je Chromebook hangt. Verwijder de oplader, maar haal ook eventuele usb-sticks, muizen, externe harde schijven en dongels eruit. Vergeet hierbij niet om ook eventuele geheugenkaartjes en je koptelefoon te verwijderen. Probeer de Chromebook nu opnieuw aan te zetten. Start hij op? Dan veroorzaakte een van je randapparaten waarschijnlijk het conflict. Sluit ze daarna één voor één weer aan om de boosdoener te vinden.

De geheime toetscombinatie

Dit is de stap die in veel handleidingen ontbreekt, maar het vaakst werkt bij Chromebooks die 'dood' lijken. Je voert hiermee een zogenoemde 'Hard Reset' uit van de hardware-controller. Dit werkt anders dan bij een Windows-laptop. Zorg dat de Chromebook uit staat en houd de Verversen-toets ingedrukt; dit is de toets met het rondje en de pijl, die je meestal boven de cijfertoetsen 3 of 4 vindt. Terwijl je deze vasthoudt, druk je kort op de Aan/Uit-knop. Laat de Verversen-toets pas los zodra de Chromebook teken van leven geeft. Heb je een tablet-model zonder vast toetsenbord? Druk dan de knop voor 'Volume Omhoog' en de Aan/Uit-knop tegelijkertijd in voor minstens tien seconden.

Controleer de stroom en heb geduld

Als de reset niets uithaalt, kan de accu volledig leeg of zelfs 'diep ontladen' zijn. Sluit de originele lader aan en controleer of het led-lampje aan de zijkant gaat branden. Oranje betekent meestal dat hij oplaadt, wit of groen dat hij vol is. Brandt er geen lampje? Probeer dan een ander stopcontact of, als je die hebt, een andere usb-c-lader van bijvoorbeeld een telefoon. Belangrijk is dat je geduld hebt: als een accu extreem leeg is, kan het tot wel dertig minuten duren voordat het apparaat genoeg stroom heeft om zelfs maar een lampje te laten branden. Laat hem dus even rustig aan de lader liggen. Kijk tot slot ook kritisch in de oplaadpoort. Als hier veel stof in zit, maakt de lader geen contact. Blaas dit voorzichtig weg met perslucht of peuter het er heel voorzichtig uit met een plastic tandenstoker. Belangrijk: gebruik hiervoor nooit een paperclip of een ander metalen voorwerpen!

©ID.nl

Is het scherm misschien het probleem?

Soms staat de Chromebook wel aan, maar zie je het simpelweg niet. Het klinkt flauw, maar het kan gebeuren dat de helderheid per ongeluk naar nul is gedraaid. Druk daarom een paar keer op de toets voor hogere helderheid (het grote zonnetje). Hoor je de ventilator wel blazen of zie je lampjes branden, maar blijft het beeld zwart? Sluit de Chromebook dan eens aan op een televisie of monitor via een HDMI-kabel of usb-kabel. Heb je daar wel beeld, dan is helaas je beeldscherm defect.

Tip: Gebruik je een hoesje met magneten of heb je een magnetisch horlogebandje? Houd die weg bij de Chromebook. Soms raakt de sensor in de war en 'denkt' de laptop dat hij dichtgeklapt is, waardoor het scherm zwart blijft.

ChromeOS herstellen

Start de Chromebook wel op, maar krijg je direct de melding 'Chrome OS ontbreekt of is beschadigd'? Dan is de software corrupt geraakt. Je hebt in dat geval een andere computer en een usb-stick van minimaal 8GB nodig. Via Google kun je de Chromebook Recovery Utility downloaden om een herstel-stick te maken. Hiermee installeer je het systeem opnieuw. Houd er wel rekening mee dat je hiermee alle bestanden die lokaal op de harde schijf staan wist.

©ID.nl

Wanneer is een Powerwash nuttig?

Vaak wordt een 'Powerwash' genoemd als oplossing voor problemen, maar dit is eigenlijk alleen relevant als de Chromebook nog wel opstart. Een Powerwash is een fabrieksreset die handig is als het apparaat traag is, vastloopt of softwarefouten vertoont. Krijg je hem met bovenstaande tips weer aan de praat, maar loopt hij daarna direct vast? Dan is zo'n Powerwash wél een goed idee om met een schone lei te beginnen. Doet hij het weer? Check dan direct de gezondheid. Open de app 'Diagnose' (standaard geïnstalleerd op elke Chromebook) om de batterijstatus en het geheugen te testen. Zo zie je meteen of de accu aan vervanging toe is.

Alles geprobeerd?

Heb je de lader gecheckt, de toetscombinaties geprobeerd en het apparaat langdurig aan de stroom gehangen, maar blijft hij niets doen? Dan is waarschijnlijk de accu of het moederbord defect. Valt het apparaat nog binnen de garantie, neem dan contact op met de winkel. Ga niet zelf schroeven, want dan vervalt je recht op garantie. Is het apparaat al wat ouder, dan zijn de reparatiekosten vaak hoger dan de waarde van de laptop en is het waarschijnlijk slimmer om uit te kijken naar een vervanger.

Nieuwe Chromebook kopen? Dit zijn de 5 beste opties van 2025

Acer Chromebook Plus 515: Acer is al jaren heer en meester in de categorie 'gewoon goed' en deze 515-serie bewijst dat opnieuw. Het is met zijn ruime 15,6 inch Full-HD scherm en vlotte processor de ideale laptop voor op de keukentafel. Hij is misschien niet het dunste model op de markt, maar hij is wel ontzettend degelijk en biedt simpelweg de beste specificaties voor een scherpe prijs.

Lenovo IdeaPad Flex 5i Chromebook: Zoek je meer flexibiliteit, dan is deze 'convertible' een uitstekende keuze. Dankzij het slimme scharnier klap je het scherm volledig om tot een tablet of zet je hem in de 'tent-stand' om films te kijken. Lenovo staat bovendien bekend om zijn heerlijke toetsenborden, waardoor je op dit apparaat ook comfortabel langere teksten tikt.

Lenovo IdeaPad Slim 3 Chromebook: Voor wie niet de hoofdprijs wil betalen, is de Slim 3 in december 2025 nog altijd de koning van het budgetsegment. Verwacht geen snelheidsmonster voor zware videobewerking, maar voor Netflix, e-mail en schoolwerk is hij perfect. Het is een lichte 14-inch laptop die, ondanks het lage prijskaartje, toch stevig aanvoelt en een prima accuduur heeft.

Asus Chromebook Plus CX34: Deze laptop ziet er met zijn strakke behuizing niet alleen modern uit, hij kan ook tegen een stootje. Asus test zijn laptops vaak volgens strenge militaire standaarden, wat de CX34 heel betrouwbaar maakt. Daarnaast heeft hij opvallend veel aansluitingen, zodat je zelden met losse verloopstekkertjes of dongels in de weer hoeft.

Acer Chromebook Plus Spin 514: Hoewel het toetsenbord vast zit, kun je het scherm dankzij het 360-graden scharnier volledig omklappen tot een (dikke) tablet. Bovendien is dit een Chromebook Plus: hij is dus gegarandeerd twee keer zo snel als een standaard Chromebook, heeft slimme AI-functies en een betere webcam. Met zijn scherpe 14-inch scherm (met extra werkruimte door de 16:10 verhouding) is dit een razendsnelle alleskunner voor zowel werk als entertainment.

Samsung gaat in 2026 meer televisies met Micro RGB-schermen uitbrengen. Het nieuwe assortiment omvat modellen van 55, 65, 75, 85, 100 en 115 inch. De nieuwe serie introduceert de volgende evolutie van Samsungs Micro RGB-schermtechnologie en zet volgens het bedrijf een nieuwe standaard voor premium kijkervaringen thuis.

"Met de nieuwste technologie van Samsung levert ons Micro RGB-portfolio levendige kleuren en helderheid die bij films, sport en tv-programma's zorgen voor een levensechter en meeslepender beeld", aldus Hun Lee, Executive Vice President van de Visual Display (VD) Business bij Samsung Electronics. "We breiden het assortiment voor 2026 uit met een nieuwe premiumcategorie met voor elke moderne woonruimte een geschikt formaat, terwijl onze hoogste beeldnormen gehandhaafd blijven."

Consumenten willen volgens Samsung steeds vaker televisies met een betere beeldkwaliteit, wat een belangrijke reden is waarom veel kijkers upgraden naar duurdere modellen. Elk Micro RGB-model maakt gebruik van een geavanceerde schermarchitectuur die gericht is op technische precisie en hoogwaardige beeldprestaties, of het nu in een grote woonruimte staat of als premium scherm in een kleinere ruimte dient.

De nieuwe Micro RGB-technologie bouwt voort op het 115-inch model dat eerder in 2025 werd geïntroduceerd. De technologie maakt gebruik van rode, groene en blauwe LED's van minder dan 100 µm die elk onafhankelijk van elkaar licht uitstralen. Deze schermarchitectuur maakt nauwkeurige lichtregeling en verbeterde kleurnauwkeurigheid mogelijk.

Motion enhancer en upscaling

De tv's zijn uitgerust met verbeterde beeldverwerkingstechnologieën zoals 4K AI Upscaling Pro en AI Motion Enhancer Pro, die helderheid verfijnen en bewegingen vloeiender maken. De Micro RGB AI Engine Pro is voorzien van een AI-chipset die per frame nauwkeurigere helderheid en realisme mogelijk maakt. De technologie Micro RGB Precision Color 100 heeft een VDE-certificering en haalt volgens Samsung 100% van het BT.2020-kleurenpalet.

Verder beschikken de modellen over de verbeterde Vision AI Companion, een multi-agent platform dat op een groot taalmodel (LLM) gestuurde intelligentie en natuurlijke gesprekken via Bixby combineert. Dit maakt functies mogelijk zoals gespreksgericht zoeken en interactieve Q&A. Samsungs Glare Free-technologie minimaliseert reflecties voor betere kleuren en contrast in verschillende lichtomstandigheden.

De audiofuncties omvatten Dolby Atmos voor multidimensionaal geluid, Adaptive Sound Pro voor geoptimaliseerde helderheid en Q-Symphony, dat TV-luidsprekers verbindt met compatibele Samsung-apparaten. Alle Samsung-tv's van 2026 zijn ook voorzien van Eclipsa Audio, een nieuw ruimtelijk geluidssysteem voor 3D-audio.

Samsung zal zijn nieuwe Micro RGB-assortiment presenteren op CES 2026, die van 6 tot en met 9 januari plaatsvindt in Las Vegas.