Pine64 is bekend van zijn telefoon PinePhone, tablet PineTab en laptop PineBook Pro, maar nu heeft het bedrijf ook een smartwatch uitgebracht. Het apparaatje heeft al een actieve ontwikkelaarscommunity en daardoor heb je veel keuzevrijheid wat betreft firmware en apps. Tijd voor een Pinetime review!

De PineTime van Pine64 is een smartwatch met opensource-besturingssysteem. Net als bij de andere producten van Pine64 ontwikkelt het bedrijf alleen de hardware en rekent het op de community om de software te ontwikkelen. Standaard komt de PineTime met het besturingssysteem InfiniTime, ontwikkeld door de Belg Jean-François Milants.

De batterij van 180 mAh gaat bij normaal gebruik een kleine week mee. Het capacitieve aanraakscherm met kleuren is van het ips-type en is goed leesbaar in rechtstreeks zonlicht. Door de IP67-rating is het apparaatje volledig beschermd tegen stof en kun je het 30 minuten onderdompelen tot een meter diep, zonder dat er water binnendringt. Een hartslagmeter en stappenteller (op basis van een accelerometer) zijn de belangrijkste functies.

©PXimport

Eerste stappen

Allereerst laad je de PineTime op met de meegeleverde charging dock. De smartwatch klikt daar magnetisch op vast. De usb-kabel aan de charging dock is wel wat kort. De oplader moet je zelf voorzien. De wiki van Pine64 raadt aan om de batterij aanvankelijk niet volledig op te laden, maar tot ongeveer 50 procent. Als het apparaatje bij het upgraden van de firmware bevriest, hoef je geen week te wachten tot de batterij helemaal ontladen is en je het opnieuw kunt proberen.

Het standaardscherm, dat zichtbaar wordt als je op het knopje links drukt, toont de datum en tijd (nog niet correct), je hartslag, het aantal stappen dat je hebt gezet en de batterijstatus. Veeg je naar boven, dan krijg je enkele pictogrammen te zien. Druk op het middelste icoontje onderaan. Dan krijg je de firmwareversie te zien. Het eerste wat je dan moet doen, is de firmware upgraden.

PineTime-firmware upgraden

Dat upgraden gebeurt middels een over-the-air-update via bluetooth. Dat kan met diverse apps, waaronder Gadgetbridge op Android, Siglo op Linux en nRF Connect for Mobile op Android en iOS. Wij kozen voor die laatste.

Download op je telefoon de nieuwste release van InfiniTime. Download het zip-bestand onder de Assets. Open de app nRF Connect, scan naar apparaten en druk naast het apparaat Pinetime-JF op Connect. Daar zie je nu rechts bovenaan naast Disconnect een icoontje DFU met twee cirkelvormige pijltjes. Druk daarop, selecteer Distribution packet (ZIP) en kies OK. Selecteer vervolgens het zojuist gedownloade zipbestand.

Het uploaden van de firmware gaat nu van start. Bij ons mislukte dat de eerste keer, waarop we de PineTime moesten rebooten (de knop 8 seconden ingedrukt houden) en opnieuw proberen. Als de PineTime de boodschap Image OK toont en reboot, is het gelukt. Je ziet het ook aan de veranderde interface met een blauwgroen icoontje voor de stappen. 

Swipe tot slot naar rechts en klik op het tandwiel, swipe naar boven, druk op Firmware en kies Bootloader en recoveryfirmwareom te bevestigen dat je de firmware wilt behouden.

©PXimport

Bootloader en recoveryfirmware

Als je eenmaal de nieuwste versie van InfiniTime draait, kun je het best ook meteen de bootloader en recoveryfirmware upgraden. Dat werkt allebei op dezelfde manier als het updaten van de firmware zelf, dus bijvoorbeeld met nRF Connect. Download de bestanden reloader-mucboot.zip en pinetime-mcuboot-recovery-loader-dfu-0.14.1.zip van release 0.14.1 en upload het eerste bestand naar je PineTime. Bij het opstarten zie je nu het logo van een dennenappel.

In de laatste stap upload je de recoveryfirmware. Dat is niet verplicht, maar wel aan te raden als je gaat experimenteren met ontwikkelversies van InfiniTime of alternatieve firmware. Upload het bestand pinetime-mcuboot-recovery-loader-dfu-0.14.1.zip. Je zult normaal gesproken niet met deze firmware te maken krijgen, maar bij ernstige fouten kun je hiermee je PineTime nog opstarten en een OTA-update uitvoeren om je firmware te herstellen.

De bootloader werkt als volgt. Als je bij het opstarten niets doet, start de normale firmware op. Houd je de knop ingedrukt tot de dennenappel blauw is, dan keer je terug naar de vorige geïnstalleerde versie van de firmware. En als je de knop ingedrukt houdt tot de dennenappel rood is, start je de recoveryfirmware.

Aan de slag

Als dit alles achter de rug is, ben je klaar om de PineTime te gebruiken. Standaard start InfiniTime op met de digitale klok, die is ingesteld op 1 januari 1970 (het Unix-epoch). Je kunt de tijd niet vanaf de PineTime zelf correct instellen. Dat doe je met een van de apps die de PineTime ondersteunen. Boven de klok zie je een icoontje met de batterijstatus, en als er een bluetooth-verbinding actief is ook een blauw Bluetooth-logo. Onder de klok zie je links je hartslag als de hartslag-app actief is en rechts het aantal stappen dat je vandaag hebt gezet.

Standaard wordt het scherm na 15 seconden inactiviteit uitgeschakeld. Een druk op de knop van de PineTime toont het scherm opnieuw. Veeg je naar beneden, dan krijg je het notificatiepaneel te zien. Hierin verschijnen notificaties van een gekoppelde app. Veeg je daarentegen naar boven, dan krijg je icoontjes van apps te zien (er zijn er elf verdeeld over twee schermen), die je elk start met een druk op het icoontje. 

Als je je in het klokscherm bevindt, brengt een veeg naar rechts je naar een scherm voor snelle acties: de helderheid van het scherm instellen, de app voor de ‘zaklamp’ starten (die maakt eenvoudigweg het hele scherm wit), trillingen bij notificaties in- of uitschakelen en het menu met instellingen openen.

©PXimport

In het instellingenmenu kun je het gedrag van je PineTime aanpassen, zoals de time-out voor het scherm of de manier om het scherm weer in te schakelen. Zo kun je kiezen om het scherm te laten ontwaken als je één of twee keer op het scherm tikt of wanneer je je pols omhoog tilt. Met de knop aan de zijkant ontwaak je overigens niet alleen het scherm wanneer dat is uitgeschakeld, maar keer je ook terug naar het vorige scherm als het scherm is ingeschakeld.

Je kunt ook een ander ‘watch face’ kiezen (het scherm met de klok dat je standaard te zien krijgt). Zo is er een analoge weergave, inclusief secondewijzer. Verder kun je hier de batterijstatus opvragen, de firmwareversie opvragen of zojuist geïnstalleerde firmware valideren en andere systeeminformatie bekijken.

We installeerden de app Gadgetbridge op Android om met de PineTime te communiceren. Gadgetbridge is niet beschikbaar in de Google Play Store, maar wel via F-Droid, de alternatieve applicatiewinkel voor opensource Android-apps.

Verbinden met de PineTime werkte niet onmiddellijk. We dienden zowel de PineTime als de Android-telefoon te herstarten voordat Gadgetbridge bij het scannen de PineTime zag. Daarna vond Gadgetbridge de PineTime en nadat we beide apparaten via BLE hadden gekoppeld, stelde Gadgetbride automatisch de datum en tijd correct in op de PineTime.

Apps voor PineTime

De hartslagmeter is onnauwkeurig: hartslagmetingen gaan alle kanten op. Om bruikbare resultaten uit de stappenteller te krijgen, mag je niet naar je PineTime kijken tijdens het wandelen; dan detecteert de app te weinig beweging en worden dus geen stappen geregistreerd. Er is ook een app die de X-, Y- en Z-waarden van de accelerometer realtime toont.

Andere apps zijn beperkt van functionaliteit, maar voeren de basistaken goed uit, zoals de stopwatch en de timer. Notificaties worden met een korte trilling aan je pols aan je doorgegeven. Een app waarmee je kunt tekenen is misschien weleens nuttig als je iets wilt schetsen, maar het werkt wel erg rudimentair. Er is ook een metronoom: je stelt het gewenste aantal beats per minuut in en voelt dan op de maat trillingen aan je pols. Verder heb je enkele spelletjes voor als je je verveelt, zoals Pong en 2048.

De app waarmee je de mediaspeler op je telefoon kunt aansturen laat je de muziek pauzeren, terugspoelen en vooruit spoelen, en toont je bovendien de artiest en titel van het nummer, evenals de vooruitgang en de totale lengte. Dat werkt op Android bijvoorbeeld met de Spotify-app als je Gadgetbridge hebt geïnstalleerd.

De navigatie-app kan navigatie-instructies van een navigatie-app op je telefoon op het scherm van de PineTime tonen, maar voorlopig lijkt de enige compatibele app PureMaps, voor het alternatieve mobiele besturingssysteem SailfishOS.

©PXimport

Wasp-OS installeren op PineTime

InfiniTime is niet de enige firmware die je op de PineTime kunt draaien. Een ander besturingssysteem is WASP-OS, waarbij WASP staat voor Watch Application System in Python. Deze firmware maakt het dus mogelijk om eenvoudig apps voor je smartwatch te schrijven in MicroPython.

Ook de voorgeïnstalleerde apps zijn in MicroPython geschreven, in tegenstelling tot de C en C++ van InfiniTime. Dat maakt WASP-OS dus heel wat toegankelijker als je het besturingssysteem zelf wilt aanpassen. De documentatie van WASP-OS heeft een uitgebreide handleiding om je eigen apps te schrijven. Overigens ondersteunt WASP-OS niet alleen de PineTime, maar ook de Colmi P8 en Senbono K9.

Om WASP-OS te installeren, download je het zip-bestand van de nieuwste release van GitHub. Ook dat gaat weer het gemakkelijkst op je smartphone, omdat je met de app nRF Connect de firmware eenvoudig via bluetooth installeert. De benodigde firmwarebestanden vind je dan in de map build-pinetime.

Eerst installeer je de bootloader door het bestand reloader-mcuboot.zip met nRF Connect naar je PineTime te uploaden (kies als type weer Distribution packet (ZIP)). Daarna herstart je PineTime en zie je in het midden een blauwe dennenappel die langzaamaan wit wordt. Uiteindelijk krijg je een volledig witte dennenappel te zien met rechtsonder een bluetooth-icoontje en linksboven een pijltje met de boodschap Start.

Je PineTime is nu in nRF Connect onder een nieuwe naam te zien: PineDFU. Verbind daarmee en upload deze keer het bestand micropython.zip uit het zipbestand van WASP-OS. Daarna start de PineTime op met de nieuwe firmware. WASP-OS bevat wat andere apps dan InfiniTime, waaronder het spelletje Snake.

©PXimport

Wasptool

Als je het zipbestand met de broncode van WASP-OS op GitHub downloadt, zie je in de directory tools het Python-script wasptool. Hiermee kun je vanaf je computer met je smartwatch communiceren. Open een terminalvenster en vraag bijvoorbeeld de batterijstatus op om te kijken of de verbinding via bluetooth met je PineTime lukt:

wasptool --battery

Hierin kun je Python-opdrachten uitvoeren. Zo bekijk je bijvoorbeeld de inhoud van het bestandssysteem in het flashgeheugen en toon je de code van het Python-script main.py dat WASP-OS start:

>>> from shell import *

>>> cd('/flash')

>>> ls

145 main.py

>>> cat('main.py')

# SPDX-License-Identifier: LGPL-3.0-or-later

# Copyright (C) 2020 Daniel Thompson

import wasp

from gadgetbridge import *

wasp.system.schedule()

Je sluit de sessie af met een druk op Ctrl+C.

Python-code op de PineTime

Als je wat Python kent, kun je nu allerlei informatie van je PineTime opvragen. Zo kent wasptool de optie --eval, waarachter je een regel Python-code kunt opgeven die dan wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld om de naam van de actieve app te tonen:

wasptool --eval 'print(wasp.system.app.NAME)'

Je kunt ook zelf eenvoudig apps ontwikkelen. In de documentatie vind je de code voor een Hello World-app. Die test je eenvoudig op je PineTime met de volgende opdracht:

wasptool --exec hello_world.py --eval "wasp.system.register(HelloApp())"

Daarna vind je je apps in de launcher en start je ze met een tik op het icoontje.

Na een reboot is je app uit het geheugen verdwenen. Maar je kunt je app ook naar het flashgeheugen van de PineTime schrijven zodat het een reboot overleeft. De documentatie van WASP-OS beschrijft de procedure daarvoor.

©PXimport

Conclusie

De PineTime is een leuke smartwatch als je graag met dit soort apparaatjes experimenteert. Vooral WASP-OS is een toegankelijk besturingssysteem dat je volledig naar je hand kunt zetten. De hardware zelf heeft zijn beperkingen, maar de enthousiaste community en de open software maken veel goed.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.