Klotsende oksels, een donkere vlek op je rug en glinsterende druppels op je voorhoofd – zweet en sport horen bij elkaar. Transpiratie is gezond, maar niet altijd ideaal. Waarom zweten we eigenlijk tijdens het sporten? En kun (en moet) je er iets aan doen?

Waarom zweet je eigenlijk? 

Zo'n zweetplek is irritant en lelijk, maar transpireren is echt niet alleen maar vervelend. Sterker nog: het is noodzakelijk. Tijdens het sporten warmt je lichaam namelijk op. Die hogere temperatuur maakt dat je spieren losser zodat ze beter presteren. Maar je lichaamstemperatuur is een delicaat iets. Te koud is niet goed, maar te warm ook niet. Daar heeft je lichaam iets op gevonden: overtollige warmte wordt via je zweetklieren afgevoerd. De lucht om je heen koelt je vochtige lichaam af, zodat je lichaamstemperatuur binnen de perken blijft. 

Zweten is daarom absoluut nodig. Vooral bij langere duurinspanningen is een goede regulatie van de lichaamstemperatuur heel belangrijk. Oververhitting zorgt namelijk voor slechtere prestaties, en kan zelfs gevaarlijk zijn voor de gezondheid. 

Waarom zweet je altijd op dezelfde plekken? 

Er zijn bepaalde plekken op je lichaam waaraan je goed merkt dat je een inspanning levert. Onder de oksels is natuurlijk de bekendste, maar ook de handpalmen, voeten, de nek en de achterkant van je schouders zijn verzamelplekken voor druppels. Daar zitten bovengemiddeld veel zweetklieren, dus is er meer ruimte voor het vocht om te ontsnappen. 

©Gabriel Maia

In principe zweet je tijdens het sporten over je hele lichaam, je ziet het alleen beter op de plekken die net iets warmer zijn dan de rest. Onder je oksels kan er minder zweet verdampen, en dus zie je het er sneller. Op je rug staat een groot deel van je huid in direct contact met je kleding, waardoor je het daar doorgaans ook wat sneller ziet. Meestal zweet je bovenlichaam ook wat meer dan je onderlichaam – zweetvoeten daargelaten. 

Zweetgenen

Transpiratie is heel persoonlijk: de een zweet veel meer dan de ander. Tijdens een stevige fysieke inspanning ontkomt niemand eraan, maar bij een rustige work-out zijn er grote verschillen. Dat is voor een groot deel genetisch: flink zweten zit vaak in de familie. Heel veel kun je daar niet aan doen. Uiteindelijk staat of valt alles bij de inspanning die je levert, en hoe snel de temperatuur in je lichaam oploopt. Veel trainen zorgt ervoor dat inspanningen je minder kracht en energie kosten, en je dus makkelijker afgaan, waardoor de temperatuur in je lichaam lager blijft en je dus minder hoeft te zweten. 

Kun je er iets doen aan zweten? 

Eerst moet je jezelf natuurlijk afvragen of je er iets aan wil doen. Zweten tijdens het sporten is niet alleen vervelend, het is zelfs belangrijk voor je gezondheid. Dat gezegd hebbende: er zijn wel dingen die je kunt doen om de boel niet – letterlijk – de spuigaten uit te laten lopen:
• Draag luchtige kleding. Vooral synthetische materialen kunnen ervoor zorgen dat je lichaam zichzelf niet goed kan koelen, met extra transpiratie tot gevolg. 
• Houd je hartslag in de gaten. Je hartslag is een goede graadmeter voor de inspanning die je levert. Schiet je hartslag de hoogte in tijdens een sportsessie? Neem even een korte pauze, en laat je lichaam weer tot rust komen.
• Kies een koel moment of koelere plek. Sport in de ochtend of avond, om de middaghitte te voorkomen. Of kies een plek met airconditioning.
• Ga als het even kan buiten sporten: de buitenlucht zorgt ervoor dat het zweet sneller verdampt.
• Zorg voor frisse lucht en doorstroom. Als je toch binnen gaat sporten, richt dan een ventilator op je lichaam of gezicht, en houd de ramen open.
• Gebruik icepacks. Die zijn tegenwoordig erg in de mode, al moet je daarbij wel weer oppassen dat je lichaam niet té veel afkoelt.
• Pak een scheermesje. Haar houdt zweet langer vast, en zorgt ervoor dat het minder snel kan verdampen. Gladde oksels en geschoren benen zorgen ervoor dat je minder transpireert.
• Je hoofd hoef je natuurlijk niet kaal te scheren, maar een frisgeknipt kapsel of je haar in een hoge staart doen al wonderen. 

©VadimGuzhva

Lees ook: Dit gebeurt er in je lichaam tijdens het sporten

Verschillende soorten zweet

Misschien is het je al eens opgevallen dat zweten tijdens het sporten niet meteen leidt tot nare geurtjes, en dat klopt. Er zijn namelijk twee soorten zweetklieren in je lichaam. De eccriene klieren zitten over je hele lichaam, en zijn al vanaf je geboorte actief. Die klieren scheiden vooral vocht uit om je lichaam af te koelen als de boel te warm wordt. Zo wordt je T-shirt dus wel nat, maar veel meer last heb je er niet van. 

Apocriene klieren komen pas in de puberteit om de hoek kijken. Die klieren zitten op de bekende plekken: onder je oksels, in je handpalmen en in je voeten. Apocriene klieren worden vooral gestimuleerd door je hormoonhuishouding, en scheiden een ander soort transpiratie af – en daar zit soms een luchtje aan. 

©Yuri Arcurs

Wat je vooral niet moet doen

Het is verleidelijk om voor en tijdens het sporten minder water te drinken, zodat er niet genoeg vocht in je lichaam zit om veel te zweten. Dat klinkt misschien handig, maar dat is zo ongeveer het slechtste wat je kunt doen, en werkt ook niet. Je lichaam heeft vocht nodig om te kunnen presteren en herstellen. Van te weinig drinken ga je uitdrogen, dat heeft weer gevolgen voor je gezondheid.

Blijf dus voldoende drinken, ook als dat betekent dat je met een nat T-shirt komt te zitten. Onthoud vooral dat zweten tijdens een inspanning juist de bedoeling is, en dat je zeker niet de enige bent die peentjes zweet. 

Bronnen: Quest / MedicInfo

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.