Hyperventilatie: waarom een rustige ademhaling zo belangrijk is
Wat is hyperventilatie en hoe ontstaat het? Don’t panic. Zo breng je de ademhaling tot rust en dit helpt om te ontspannen.
Duizelig, zweten en het gevoel dat je flauwvalt. In dit artikel leggen we uit wat hyperventilatie is en hoe het ontstaat. Ook geven we tips voor een rustige ademhaling en voor meer ontspanning. We tippen een paar tech-gadgets die daarbij kunnen helpen.
Lees ook: Stressvrij slapen: gebruik deze apps!
Dit is hyperventilatie
Als je het nog nooit eerder hebt gehad dan kun je er behoorlijk van schrikken: hyperventilatie. De letterlijke betekenis van het woord hyperventilatie is: te veel ademhalen. Als je hyperventileert, dan adem je feitelijk verkeerd. Het is niet gevaarlijk, maar het kan zorgen voor allerlei symptomen die beangstigend zijn.
Door hyperventilatie ontstaat er een koolzuurafname in het bloed. Dat kan zorgen voor klachten zoals druk op je borst, hartkloppingen, tintelingen in je vingers, voeten of mond, zweten, hoofdpijn, duizeligheid en het gevoel dat je moet flauwvallen. Je kunt een heel benauwd gevoel hebben of zelfs een gevoel alsof je een hartaanval krijgt. Door al deze symptomen kun je nog meer in paniek raken. Geen pretje dus!
©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)
Hoe ontstaat hyperventilatie?
Meestal ontstaat hyperventilatie niet door fysieke klachten, maar door mentale klachten. Je kent het misschien wel: als je te druk bent met werk of veel ballen hoog moet houden, dan kan je ademhaling sneller gaan of hoog in je keel zitten. De adem is echt je spiegel en vertelt je precies hoe je eraan toe bent. Stress en zorgen versterken een verkeerde manier van ademhalen.
Hyperventilatie is daarom vaak het gevolg van stress en spanning. Ook oververmoeidheid kan meespelen. Langdurige hyperventilatie kan leiden tot een paniekaanval. Fysieke oorzaken van hyperventilatie kunnen astma, hart- en longziektes en suikerziekte zijn. Ook als je je op grote hoogte bevindt, kun je gaan hyperventileren.
Wanneer naar de huisarts? Hyperventilatie kan heel beangstigend zijn, maar is in principe niet gevaarlijk. Neem vooral wel contact op met de huisarts als de druk op de borst niet verdwijnt. Of als je heel benauwd bent en denkt dat het niet door de hyperventilatie komt. Of als het lange tijd steeds blijft terugkomen of als je je ernstig zorgen maakt erom. De huisartsenpraktijk zal je dan misschien in contact brengen met de praktijkondersteuner. Meer informatie vind je ook bij de Nederlandse Hyperventilatie Stichting. .
Wat er met je lijf gebeurt bij hyperventilatie
Bij een ademhaling die in balans is gaat er zuurstof naar de longen. Na zuurstofopname wordt kooldioxide of koolzuur (CO2) afgegeven aan het bloed. Dit gaat weer naar de longen en dan adem je het uit. Hyperventilatie zorgt voor afname van koolzuurgas (CO2) in je bloed. Door daling van het koolzuurgehalte, wordt het bloed minder zuur (alkalisch) en ga je allerlei klachten ervaren. De balans is verstoord.
De balans kan verstoord raken doordat je lichaam meer adrenaline en het stresshormoon cortisol aanmaakt. Dat gebeurt als je in de fight- or flightmodus bent: vechten of vluchten, wat je kunt ervaren bij een ongezonde hoeveelheid stress. Door de aanmaak van adrenaline en cortisol verhoogt je hartslag en versnelt je ademhaling.
Ontspannen zitten of mediteren?
Met een comfortabel kussen kom je helemaal tot rust
Zo breng je je ademhaling tot rust
Hyperventileren is overademen. Je brengt je ademhaling tot rust door te vertragen. Door kalmer te gaan ademen. Ademhalingsoefeningen kunnen daarbij helpen. Zo gaven we al eerder tips voor apps die kunnen helpen met het tot rust brengen van de ademhaling door meditatie en ademhalingsoefeningen.
©Yauhen - stock.adobe.com
Als je altijd druk bent, kan het doodeng zijn om juist de stilte op te zoeken, al is het maar vijf minuten. Maar juist door even bewust te stoppen met waarmee je bezig bent, kun je de ademhaling tot rust brengen (en zorgen dat je minder stresshormonen aanmaakt). Tegelijkertijd kom je, als je je concentreert op de ademhaling, ook meer in het moment. In het nu. Je houdt je even niet bezig met die enorme todo-lijst en dat kalmeert.
Een mooie oefening: plaats je handpalmen op je buik, of een beetje naar de zijkant naar je flanken. Je handen laat je daar rusten, je geeft verder geen druk met je handen. Als je ademt let je bewust op het meebewegen van je handen. Op de inademing bewegen ze naar buiten, op de uitademing bewegen ze naar binnen. Je kunt vier tellen inademen, even vasthouden (vier tellen) en vervolgens zes tellen uitademen. Doordat de uitademing langer is, kom je tot rust. Met elke uitademing laat je meer spanning los.
Werk je veel achter de computer?
Dan is regelmatig een pauze inbouwen heel belangrijk. Niet alleen tegen een muisarm, maar ook voor je vitaliteit in het algemeen. Veel achter de computer werken kan namelijk ook zorgen voor stress en spanning, én een gejaagde ademhaling. Er bestaan allerlei pauze-softwareprogramma’s die je eraan herinneren dat je moet ademen, opstaan, bewegen, mediteren of uit het raam staren. Bijvoorbeeld Workpace.
©© Rido
En zo kun je beter ontspannen
Last van hyperventilatie? Probeer jezelf gerust te stellen als het gebeurt. En probeer gedurende de dag überhaupt meer ontspanning op te zoeken. Er zijn allerlei superfijne tech-gadgets die je kunnen helpen om beter te ontspannen. Van ontspanningsapps tot massagematten. Ook yoga kan helpen om tot rust te komen, uit je hoofd en in je lijf.
En met de Moonbird adem je gewoon mee. Als het apparaatje uitzet in je hand dan adem je in en als het samentrekt adem je uit. Zo eenvoudig, maar soms heb je een klein steuntje in de rug nodig om de ademhaling weer tot rust te brengen.
DISCLAIMER: heb je langdurig last van hyperventilatie, neem contact op met je huisarts of een coach
