Met de zomer in volle gang doen talloze geruchten de ronde over ziektes en gezondheidsproblemen die specifiek geassocieerd worden met dit seizoen. Sommige beweringen zijn gebaseerd op feitelijke informatie, terwijl andere slechts mythen zijn. In dit artikel gaan we dieper in op enkele veelvoorkomende feiten en fabels over ziek zijn in de zomer, om de waarheid te achterhalen en misvattingen te ontkrachten.

Fabel: Je krijgt altijd een rode kring als je de ziekte van Lyme hebt

Tussen april en september zijn er in groene gebieden een hoop teken actief. Ben je regelmatig in de bossen of duinen te vinden? Met een beetje pech word je gebeten door een teek. Wanneer deze teek de ziekmakende bacterie Borrelia met zich meedraagt, kun je door een beet de ziekte van Lyme krijgen.

Een veel voorkomende misvatting is dat een rode kring rondom de beet altijd aanwezig is bij de ziekte van Lyme. Hoewel dat vaak voorkomt, is het lang niet altijd het geval. Het is belangrijk om alert te blijven op andere ziekteverschijnselen, zoals grieperig zijn. Neem ook in dat geval contact op met je huisarts.

Ga je regelmatig naar het bos? Check jezelf altijd goed op teken en download de Tekenbeet-app (iOS & Android) van het RIVM. Deze applicatie leert je teken te herkennen, te controleren én te verwijderen.

©Jerry Callaghan

Feit: De zomergriep bestaat niet

In tegenstelling tot de populaire opvatting bestaat er geen specifieke vorm van griep die alleen in de zomer voorkomt. Griep kan het hele jaar door optreden, ongeacht het seizoen. Dat neemt niet weg dat het erg vervelend kan zijn als je vakantie wordt verpest door een virus of parasiet. Een goede hygiëne blijft ook 's zomers belangrijk. Was regelmatig je handen, om zo het risico op het verspreiden van griepvirussen te verminderen.

Fabel: Je krijgt geen huidkanker van één keer verbranden

Op een zomerse dag kan je huid al binnen tien minuten verbranden. Maar hoe erg is het als dat een keertje gebeurt? Nou, best erg. Vooral op jonge leeftijd. Uit onderzoek blijkt dat je op latere leeftijd een verhoogde kans hebt op huidkanker wanneer je als kind bent verbrand.

Beschadigde huidcellen kunnen zich naderhand kwaadaardig ontwikkelen. Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Natuurlijk geldt wel: hoe vaker je verbrandt, hoe groter het risico op huidkanker.

Smeren dus! Zó bescherm je jezelf tegen de zon. Vergeet ook niet de app UVLens(iOS & Android) te downloaden. De gekleurde klok laat zien wanneer je moet oppassen voor de zon. Je krijgt ook een herinnering als je je opnieuw moet insmeren.

Fabel: Je kunt ziek worden van de airco

Nee, je wordt niet ziek van te lang in de airco zitten. Een airco op zich veroorzaakt geen ziektes. Wel kan het een ziekteproces eventueel versnellen. De koude lucht kan een verkoudheid bijvoorbeeld verergeren, maar die is niet ontstaan dóór de airco. Let op: als de airco té koud en precies op jou gericht staat, kun je last krijgen van stijve spieren. Zet ‘m daarom niet kouder dan 21 of 22 graden Celsius.

Altijd al een mobiele airco willen hebben? We zetten de drie populairste exemplaren volgens kieskeurig.nl voor je op een rij:

Fabel: Zonnesteek en hitteberoerte zijn hetzelfde

Hoewel zowel een zonnesteek als een hitteberoerte wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan hoge temperaturen, zijn het verschillende aandoeningen. Een zonnesteek wordt gekenmerkt door symptomen zoals hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Belangrijk is om een koele omgeving op te zoeken en jezelf (of een ander) te koelen met iets kouds.

Een hitteberoerte daarentegen is een ernstige en levensbedreigende aandoening die onmiddellijk medische aandacht vereist. Het kan gepaard gaan met verwardheid, bewustzijnsverlies en een verstoorde bloedsomloop. Bel in geval van een hitteberoerte onmiddellijk 112.

Via de EHBO-app (iOS & Android) van het Rode Kruis weet je altijd precies wat je moet doen bij een noodgeval. En om te voorkomen dat je uitdroogt, kun je via de app DrinkWaterSpots (iOS & Android) alle waterpunten bij jou in de buurt zien, zodat je je flesje gratis met water kunt bijvullen. Zorg er daarom voor dat je áltijd een drinkfles bij je hebt.

Feit: Van zwemmen in water met blauwalg kun je ziek worden

Met lekker weer is het verleidelijk om een verfrissende duik te nemen in het plaatselijke meer of de plas om de hoek. Pas wel op, want het is niet op elke plek veilig om te zwemmen. De hoeveelheid blauwalg neemt toe en die kan voor vervelende gezondheidsklachten zorgen.

Blauwalg is een bacterie die gifstoffen kan produceren in laag, opwarmend water. Zwemmen in water met blauwalg kan leiden tot huidirritatie, oogirritatie en maag- en darmklachten. Het is belangrijk om te controleren of het water veilig is voordat je gaat zwemmen, vooral op warme zomerdagen. Dat kan met de app Zwemwater (iOS & Android).

©Oleg Kovtun

Wat zijn de meest voorkomende zomerziektes?

Naast de bovengenoemde feiten en fabels zijn er nog andere gezondheidsproblemen die in de zomer vaak voorkomen. Hooikoorts is een veelvoorkomende allergische reactie op pollen van grassen, bomen en bloemen die 's zomers in de lucht zweven. Daarnaast kan reizigersdiarree optreden als gevolg van bacteriële infecties in voedsel en water tijdens vakanties. En wat dacht je van insectenbeten?

In dit artikel bespreken we de 10 meest voorkomende ziektes en kwalen in de zomer en delen we alles wat je moet weten over de symptomen, oorzaken, behandelingen én hoe je deze zomerziektes voorkomt.

Bronnen: Nederlands Lymeziekte-expertisecentrum, KWF, Rode Kruis, Rijksoverheid

Is het meertje in de buurt te vies om in te zwemmen? Zet dan lekker een zwembad in de tuin!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!