ID.nl logo
Calorieën, koolhydraten, eiwitten en vetten: hoe zit dat nou eigenlijk allemaal?
Gezond leven

Calorieën, koolhydraten, eiwitten en vetten: hoe zit dat nou eigenlijk allemaal?

Calorieën tellen. Als je wilt afvallen, kun je er niet omheen. Toch? Maar wat zijn calorieën eigenlijk? En wat zijn macro-nutriënten* (macro's)? En waar moet je op letten als je kilo's kwijt wilt? Met dit artikel van ID.nl stil je in ieder geval je honger naar informatie!

(* spoiler alert: koolhydraten, eiwitten en vetten)

⏱ Dit artikel in het kort: In dit artikel leggen we uit wat calorieën en macro-nutriënten (macro's) zijn. We vertellen je waarop je kunt letten als je wilt afvallen. En we laten zien dat er 'goede' en 'slechte' calorieën zijn als je wilt afvallen, en waarom dat is.

💡 Wil je een paar kilo kwijt? Kijk dan in ons Afvaldossier vol artikelen over gezonde voeding, beweging en sporten, maar ook over apps, gadgets en connected health-apparaten.

Wat zijn calorieën?

Er komt energie je lichaam in via voeding en je verbruikt ook weer energie. Deze energie noemen we calorieën. Meestal drukken we die uit in kilocalorieën (kcal), maar in de volksmond wordt dat ook wel calorieën genoemd (dan bedoelen we dus kcal). Soms kom je in de supermarkt op verpakkingen het woord kilojoules (kJ) tegen. Eén kilocalorie is 4,2 kilojoules.

Afvallen en calorieën tellen

Calorieën laten onze 'machine' dus werken. Eten we meer calorieën dan we nodig hebben, dan komen we aan. Moet je calorieën tellen als je wilt afvallen? Het moet niet, maar het geeft je wel een overzicht van hoeveel er binnenkomt gedurende de dag. En dat kan helpen de calorie-inname te beperken. Wees je er wel van bewust dat calorieën tellen niets zegt over het soort voeding dat je eet. Of het gezond is en of je genoeg juiste voedingsstoffen binnenkrijgt.

©LIGHTFIELD STUDIOS - stock.adobe.com

💡 Calorieën tellen als je wilt afvallen, dat gaat superhandig met een app. Bijvoorbeeld met Lifesum, MyFitnessPal en MyFatSecret.

Aantal calorieën

Wat je nodig hebt aan calorieën verschilt. Het hangt bijvoorbeeld af van lengte, leeftijd, geslacht en spiermassa, maar ook maakt het uit hoe actief je leefstijl is. Een gemiddelde man heeft zo'n 2500 kcal per dag nodig en een gemiddelde vrouw zo'n 2000 kcal.

Calorieën verbranden? Ga wandelen!

Met een stappenteller meet je makkelijk hoeveel je loopt!

Goede en slechte calorieën 

Eet je meer calorieën dan je nodig hebt, dan kom je dus aan. Maar ook maakt het uit wát je binnenkrijgt. Want eet je voeding die minder voedzaam is omdat bepaalde belangrijke voedingsstoffen ontbreken, dan voel je je niet verzadigd. Je bent dan eerder geneigd naar nog meer eten te grijpen. Oftewel: je blijft een hongergevoel houden. Dat wil je voorkomen als je bezig bent met afvallen.

Er bestaan dus geen goede en slechte calorieën, maar wel bevat de ene calorie meer gezonde voedingsstoffen dan een andere. Calorieën die niet zo nuttig zijn en die niet voor een verzadigd gevoel zorgen, zitten veelal in bewerkte producten, zoals chips en voorverpakte koekjes. Wil je daar eens induiken omdat je wilt afvallen, lees dan de tips van een diëtist om je eetpatroon aan te passen.

Calorieën: wat eet Nederland? Volgens onderzoek van de RIVM eet minder dan 10 procent van de Nederlanders de aanbevolen hoeveelheden groenten, peulvruchten, aardappelen en graanproducten, en smeer- en bereidingsvetten. Eenderde deel van wat Nederlanders eten valt buiten de zogenaamde Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Veelal minder gezonde producten met veel calorieën en zonder juiste voedingsstoffen.

Macro-nutriënten of macro's

Macro-nutriënten ofwel macro's, zijn voedingsstoffen die zorgen voor de nodige brandstof voor het lichaam. Micro-nutriënten zijn vitamines en mineralen. Eiwitten, koolhydraten en vetten zijn de macro's en houden je motor draaiende. Je hebt ze alledrie nodig. Als je wilt afvallen of op gewicht wilt blijven, is het goed erop te letten dat je de juiste hoeveelheden binnenkrijgt voor een optimaal energieniveau en functioneren van je lijf.

©VectorMine - stock.adobe.com; Bewerking BS | ID.nl

Eiwitten, koolhydraten en vetten

Marco's hebben verschillende eigenschappen. Eiwitten verzadigen meer dan koolhydraten en vetten. Je hebt ze nodig voor de celopbouw in je lichaam. Koolhydraten geven snelle energie, bijvoorbeeld voordat je intensief gaat sporten.

Vetten zijn onder meer belangrijk voor de productie van hormonen en Omega-3 bijvoorbeeld is belangrijk voor de hersenen. Er zijn verzadigde en onverzadigde vetten. De onverzadigde vetten zijn gezond, zoals vette vis, lijnzaadolie en olijfolie, noten en avocado.

De juiste hoeveelheden?

Eiwitten bevatten 4 kcal per gram, koolhydraten ook en vetten 9 kcal per gram. Wil je weten of je de juiste hoeveelheden aan macro's binnenkrijgt? Betaalde versies van apps op je smartphone kunnen helpen om daar inzicht in te krijgen, bijvoorbeeld die van FitChef. Of een advies van de diëtist.

Watch on YouTube

Meer video's van ID.nl zien? Abonneer je dan op ons YouTube-kanaal!

▼ Volgende artikel
Overal toegang tot je Pi: ontdek Raspberry Pi Connect
© tutye - stock.adobe.com
Huis

Overal toegang tot je Pi: ontdek Raspberry Pi Connect

Als je thuis een Raspberry Pi hebt draaien en je van buitenaf ermee wilt verbinden, dan moet je normaal gesproken wat zaken in je netwerk configureren. Met Raspberry Pi Connect is dat verleden tijd. Deze dienst geeft je eenvoudig van overal toegang tot je Raspberry Pi’s. Je kunt niet alleen via de opdrachtregel inloggen, maar ook op afstand een desktopsessie met grafische applicaties draaien. En dat gewoonweg in je browser. In dit artikel nemen we de mogelijkheden onder de loep.

Na het lezen van dit artikel weet je hoe je je Raspberry Pi eenvoudig op afstand kunt beheren:

  • Installeer Raspberry Pi Connect
  • Maak een Raspberry Pi-ID aan en koppel je apparaat aan Connect
  • Open een terminalsessie

Ook interessant: Niet kopen maar kijken: zo simuleer je een microcontrollerbordje

Stel dat je een Raspberry Pi thuis hebt draaien met enkele services die je ook op afstand wilt beheren of troubleshooten. Dan zou je via het SSH-protocol (Secure Shell) kunnen inloggen om een opdrachtregel te openen. Of stel dat je vanaf iedere plek toegang wilt hebben tot de programma’s in de desktopomgeving van Raspberry Pi OS. Dan zou je een VNC-verbinding (Virtual Network Computing) naar het computertje kunnen opzetten.

Dat kan allemaal, maar je moet er traditioneel wel wat voor configureren aan je netwerk. De meeste internetproviders bieden consumenten geen vast ip-adres aan, dus je hebt al een dynamisch DNS-adres nodig dat bij elke wijziging van je ip-adres een update krijgt. Bovendien moet je ook de juiste poorten (voor SSH en/of VNC) op je modem forwarden naar je Raspberry Pi. Om ervoor te zorgen dat die poorten naar de correcte locatie worden doorgestuurd, moet je op het minicomputertje ook nog eens een statisch ip-adres instellen of in de DHCP-server van je interne netwerk (waarschijnlijk op je router) een vaste ip-reservering toekennen. Voor velen is dit behoorlijk ingewikkeld en omslachtig.

De makers van de Raspberry Pi hebben hiervoor een oplossing ontwikkeld: Raspberry Pi Connect. Deze oplossing bestaat aan de ene kant uit software die je op je Raspberry Pi installeert en aan de andere kant uit de website https://connect.raspberrypi.com. Je hoeft je alleen maar aan te melden op deze website om via een versleutelde verbinding met je Raspberry Pi te communiceren, grafisch of in een terminalsessie.

Connect geeft je van overal toegang tot je Raspberry Pi’s

1 Connect installeren

Open een terminalvenster op je Raspberry Pi of log in via SSH. Werk dan met de eerste opdracht de pakketbronnen bij en update met de tweede opdracht alle pakketten:

sudo apt update

sudo apt full-upgrade

Wanneer alle pakketten up-to-date zijn, installeer je Raspberry Pi Connect. Voor dit programma bestaan er twee pakketten. De volledige versie ondersteunt zowel inloggen op een terminalvenster als werken in de grafische interface. Je installeert deze versie met de opdracht:

sudo apt install rpi-connect

Wil je alleen een terminalsessie openen, bijvoorbeeld omdat je geen grafische interface op de Raspberry Pi draait, dan installeer je de lite-versie van Connect. Die installeer je met de opdracht:

sudo apt install rpi-connect-lite

Na de installatie is de systemd-service van Raspberry Pi Connect ingeschakeld als gebruikersdienst. Dat wil zeggen dat die service vanaf nu elke keer automatisch opstart wanneer je je met je gebruikersnaam aanmeldt. Meld je nu dus af en weer opnieuw aan om de systemd-service te starten of start hem deze ene keer handmatig met de opdracht:

systemctl --user start rpi-connect

Vaak wil je ook op afstand op je Raspberry Pi inloggen als je gebruiker nog niet of niet meer is aangemeld. Schakel daarom ‘user lingering’ in met de opdracht:

loginctl enable-linger

Doe je dat niet, dan zal na een herstart van de Raspberry Pi de systemd-service niet meer starten tot je lokaal inlogt en is de Raspberry Pi dus ook niet meer op afstand bereikbaar via Connect.

2 Raspberry Pi-ID

De website https://connect.raspberrypi.com vereist een Raspberry Pi-ID, het account voor alle diensten van Raspberrypi.com. Dat account maak je gratis aan: vul je e-mailadres, een wachtwoord en je naam in. Met twee vinkjes geef je aan dat je akkoord gaat met de algemene voorwaarden en dat je een mens bent.

Klik op Continue en klik daarna op de verificatielink die je per e-mail ontvangt. Vanaf nu kun je je op https://connect.raspberrypi.com aanmelden met je Raspberry Pi-ID.

Aangezien je via je Raspberry Pi-ID toegang krijgt tot je Raspberry Pi’s, is het belangrijk dat je dat account goed afschermt. Kies dus een sterk wachtwoord. Laat dit bij voorkeur door je wachtwoordbeheerder genereren, zodat het lang genoeg is en uit willekeurige tekens bestaat. Als je naar je profiel van Raspberry Pi-ID gaat, kun je daar ook tweefactorauthenticatie inschakelen. We raden dit sterk aan.

De Raspberry Pi-ID is je account voor Connect en toekomstige diensten.

3 Koppel je Raspberry Pi (grafisch)

Elke Raspberry Pi waartoe je toegang wilt krijgen, moet je eerst aan Connect koppelen. Heb je de volledige versie van Connect geïnstalleerd (zie paragraaf 1), dan verschijnt er in de statusbalk bovenaan rechts van de grafische interface een grijs icoontje van een cirkel met twee vierkantjes.

Klik op dit icoontje en vervolgens in het menu dat verschijnt op Sign in. Dit opent een verificatielink in de browser op je Raspberry Pi. Meld je op die pagina aan met je Raspberry Pi-ID en geef je apparaat een naam. Klik op Create device and sign in.

Het icoontje in de statusbalk bovenaan wordt nu blauw, waarmee je weet dat je apparaat met Connect is verbonden. Je krijgt ook een e-mail ter bevestiging dat je apparaat met je account is verbonden. Als je op het icoontje klikt, bevat het menu opties om van je account af te melden (waarna je Raspberry Pi niet meer op afstand bereikbaar is) en om de toegang tot je grafische desktop (scherm delen) en terminalsessie (shell op afstand) individueel in of uit te schakelen.

De status van Raspberry Pi Connect is altijd zichtbaar in de statusbalk bovenaan.

4 Koppel je Raspberry Pi (opdrachtregel)

Wanneer je Raspberry Pi OS Lite draait en dus geen grafische interface hebt, dien je de verificatielink op de opdrachtregel aan te vragen. Dat doe je met de opdracht:

rpi-connect signin

Je krijgt dan een link te zien die je moet bezoeken, in de vorm https://connect.raspberrypi.com/verify/XXXX-XXXX. Dat kan met elk willekeurig apparaat, dus doe het gerust op je computer. Meld je op die pagina aan met je Raspberry Pi-ID en geef je apparaat een naam. Klik op Create device and sign in.

Je kunt op elk moment de status van de Connect-service opvragen met de opdracht:

rpi-connect status

Hiermee zie je of je Raspberry Pi met Connect is gekoppeld en of het delen van je scherm en de terminalsessie op afstand zijn ingeschakeld. Wil je ooit een gekoppelde Raspberry Pi van jouw account afmelden, dan kan dat met deze opdracht (waarna die Raspberry Pi niet meer op afstand bereikbaar is):

rpi-connect signout

De toegang tot een terminalsessie of het delen van een scherm via Connect schakel je eenvoudig uit met een van deze opdrachten:

rpi-connect shell off of

rpi-connect vnc off

Weer inschakelen doe je door off te vervangen door on in dezelfde opdrachten.

5 Terminalsessie op afstand

Als je nu in een browser naar https://connect.raspberrypi.com gaat, vanaf welke locatie dan ook, zie je de zojuist gekoppelde Raspberry Pi in de lijst met apparaten. Eronder zie je in grijze kadertjes welke verbindingsmogelijkheden beschikbaar zijn: Screen sharing (een grafische desktop via VNC) en/of Remote shell (een terminalsessie via SSH).

Klik op de knop Connect via en kies dan Remote shell. Je browser opent een nieuw venster. Na een korte wachttijd ben je verbonden met de Raspberry Pi en krijg je een opdrachtregel te zien alsof je lokaal met toetsenbord en beeldscherm werkt. Je hoeft zelfs geen wachtwoord in te voeren.

Je kunt nu allerlei opdrachten uitvoeren. Met de opdracht exit of door het browservenster te sluiten, sluit je een terminalsessie weer af. Houd er wel rekening mee dat het afsluiten van de terminalsessie alle opdrachten beëindigt die je op dat moment hebt draaien, tenzij het om services gaat. Als je opnieuw via Connect aanmeldt, wordt er een nieuwe terminalsessie opgestart. Wil je dat opdrachten blijven draaien nadat je je afmeldt of wil je vanaf verschillende locaties toegang tot dezelfde terminalsessie, gebruik dan een zogenoemde terminal multiplexer, zoals screen of tmux.

Open op afstand een terminalsessie op je Raspberry Pi vanuit je browser.

6 Delen van je scherm

Als je op https://connect.raspberrypi.com achter de Raspberry Pi op Connect via klikt en dan kiest voor Screen sharing, opent je browser een nieuw venster waarin de desktopomgeving van deze Raspberry Pi verschijnt. Je kunt hier nu op werken alsof je voor je Raspberry Pi zit met een toetsenbord, muis en beeldscherm. Het verschil met de vorige manier is dat hier niet een nieuwe sessie wordt opgestart: je krijgt de desktop te zien met de programma’s die al open waren en kunt dus gewoon op afstand doorwerken in een sessie waarop je thuis was aangemeld.

Het icoontje van Connect krijgt in de statusbalk een paarse achtergrondkleur om aan te geven dat je scherm wordt gedeeld. In het browservenster heb je bovenaan rechts twee knoppen voor het gedeelde klembord. Met Copy from remote kopieer je het klembord van de Raspberry Pi, zodat je de tekst op je computer kunt plakken. Met Paste to remote plak je de inhoud van het klembord van de computer waarachter je nu zit naar de Raspberry Pi.

Met de knop Disconnect bovenaan links verlaat je de sessie, maar die sessie blijft wel actief. De programma’s die openstonden, blijven dus draaien. En wanneer je opnieuw verbindt via Connect, kom je gewoon weer in de bestaande sessie.

Connect geeft op afstand toegang tot het bureaublad van je Raspberry Pi.

Beperkingen

Raspberry Pi Connect werkt alleen vanaf Raspberry Pi OS met codenaam bookworm, de recentste versie van het besturingssysteem op het moment van schrijven. Bovendien werkt het delen van je scherm alleen met de window-server genaamd Wayland. Standaard gebruikt Raspberry Pi OS alleen Wayland op 64bit-versies van het besturingssysteem op de Raspberry Pi 4, Pi 400 of Pi 5. Gebruik je de X-window-server, dan kun je dus niet je scherm delen met Connect.

Heb je meerdere schermen op de Raspberry Pi aangesloten, dan kan Connect alleen het primaire scherm delen. Bovendien kun je alleen via Connect een desktop openen als er al een grafische sessie open is. Na een reboot van je Raspberry Pi moet je dus of lokaal aanmelden op de desktop of automatisch aanmelden in de grafische omgeving inschakelen voordat je op afstand bij de desktop kunt.

Laat de Raspberry Pi automatisch in de grafische omgeving aanmelden.

▼ Volgende artikel
Van FM tot DAB+: zo vind je makkelijk je favoriete zenders op je draagbare radio
© Sanhanat
Huis

Van FM tot DAB+: zo vind je makkelijk je favoriete zenders op je draagbare radio

Een draagbare radio is handig om overal naar muziek, nieuws of je favoriete programma's te luisteren. Maar welke opties heb je om signalen te ontvangen, en hoe zorg je ervoor dat je eenvoudig de juiste zenders vindt? In dit artikel leggen we de verschillende ontvangstmethodes uit en geven we praktische tips om optimaal gebruik te maken van je radio.

In dit artikel lees je over: 📻 Analoge FM 📻 DAB+ 📻 Internetradio 📻 AM-radio Ook krijg je tips voor het makkelijk vinden en opslaan van je favoriete zenders.

Lees ook: Draagbare radio nodig (voor je noodpakket bijvoorbeeld)? Dit zijn je mogelijkheden

Hoe je je favoriete zenders kunt vinden, hangt voor een groot deel af van welk soort ontvangst je radio ondersteunt. Elke methode heeft zo zijn eigen kenmerken en voordelen. We zetten de belangrijkste ontvangstopties voor je op een rij en kijken daarna naar hoe je eenvoudig zenders kunt zoeken en opslaan.

Analoge FM-radio: klassiek maar betrouwbaar

De meeste draagbare radio's ondersteunen FM-ontvangst. Dit analoge systeem is al decennia in gebruik en biedt een breed aanbod aan zenders. FM-signalen zijn vrij sterk en hebben een relatief goede geluidskwaliteit, afhankelijk van de sterkte van het signaal en de locatie van de radio. Het is belangrijk om de antenne volledig uit te schuiven voor de beste ontvangst. Interferentie door andere elektronische apparaten kan storingen veroorzaken, dus het is handig om je radio niet in de buurt te zetten van apparaten zoals wifi-routers of magnetrons. Woon je in een gebied met veel hoogbouw, dan kun je last hebben van ruis. In dat geval kan het handig zijn om je radio in de buurt van een raam te plaatsen.

DAB+: digitale ontvangst met extra mogelijkheden

Steeds meer draagbare radio's zijn uitgerust met DAB+ (Digital Audio Broadcasting). Dit is een digitale technologie die een heldere geluidskwaliteit biedt zonder ruis of storingen. Voor een stabiel signaal is het belangrijk om de antenne goed te positioneren, net zoals bij FM-radio. DAB+ heeft ook voordelen zoals extra zenders, tekstinformatie en soms zelfs afbeeldingen, zoals het logo van de zender of informatie over het nummer dat wordt afgespeeld. Met een automatische scanfunctie kun je eenvoudig alle beschikbare zenders vinden. Een nadeel is dat DAB+ ontvangst afhankelijk kan zijn van de dekking in jouw regio. In huizen met veel metalen of betonnen muren kan de ontvangst bovendien storingsgevoelig zijn. Controleer daarom vooraf of er een goede DAB+ dekking is in jouw omgeving. Dat kun je bijvoorbeeld doen via de site Radio-TV-Nederland.

©dave0992

Internetradio: grenzeloze mogelijkheden

Sommige moderne draagbare radio's hebben wifi-functionaliteit, waarmee je via internetradio toegang hebt tot duizenden zenders wereldwijd. Dit biedt een bijna onbeperkte keuze aan muziekgenres en programma's. Een stabiele internetverbinding is wel een voorwaarde om zonder onderbrekingen te luisteren. Veel radio's hebben een ingebouwde zoekfunctie, zodat je niet handmatig URL's van zenders hoeft in te voeren. Het instellen van internetradio werkt meestal eenvoudig via het menu van de radio zelf. Houd er wel rekening mee dat draagbare internetradio’s meestal geen mobiele dataverbinding ondersteunen en je dus afhankelijk bent van beschikbare wifi-netwerken.

AM-radio: nog steeds nuttig

Hoewel AM-radio tegenwoordig minder vaak wordt gebruikt, ondersteunen veel draagbare radio's deze optie nog steeds. AM-signalen worden vooral gebruikt voor nieuws en praatprogramma's, met name in landelijke gebieden waar FM of DAB+ minder goed te ontvangen zijn. De geluidskwaliteit van AM is wel beduidend lager en je kunt last hebben van storingen door elektronische apparaten in de buurt.

OntvangstmethodeVoordelenNadelen
FMBreed aanbod, eenvoudig te gebruikenKans op ruis, afhankelijk van antenne en interferentie
DAB+Ruisvrij, extra functiesDekking niet overal goed, storingsgevoelig in sommige gebouwen
InternetradioWereldwijd bereik, veel keuzeWifi vereist, minder geschikt voor onderweg
AMGeschikt voor landelijke gebiedenLage geluidskwaliteit, storingsgevoelig

🎶 Tips om zenders makkelijk te vinden

De meeste draagbare radio's hebben een scan- of zoekfunctie waarmee je snel alle beschikbare zenders kunt opslaan. Gebruik deze functie regelmatig, vooral als je van locatie verandert. Bij DAB+ en internetradio kun je favorieten opslaan, zodat je niet steeds door een lijst hoeft te scrollen. Zet je radio bij voorkeur op een plek waar het signaal het sterkst is, zoals bij een raam of hoger in de kamer. Voor internetradio is het verstandig om je radio via de wifi-instellingen te verbinden met een 5 GHz-netwerk als dat beschikbaar is, omdat dit vaak stabieler is. Let er echter op dat oudere modellen mogelijk geen ondersteuning bieden voor 5 GHz-netwerken; controleer dit vooraf in de handleiding van je radio.

DAB+ en draagbaar?

Kies uit honderden modellen