Afgelopen herfst, winter en lente testten we de slimme kamer- en radiatorthermostaten van de Duitse fabrikant Tado. Het systeem werkt met vrijwel alle verwarmingssystemen van alle merken, maakt niet uit hoe oud. Bespaar je daar nu echt geld mee en zo ja hoeveel? Lees het in deze Tado Slimme Thermostaat review.

Het Duitse Tado is sinds 2014 actief als Europees alternatief voor de slimme thermostaten van Amerikaanse bedrijven zoals Honeywell (Evohome Smart Thermostat) en Google/Alphabet (Nest Learning Thermostat). Het bedrijf wordt sinds juni 2017 geleid door Eindhovenaar Toon Bouten (ex-Compaq Computers, ex-Philips Consumer Electronics). Privacyminnende gebruikers geven mogelijk de voorkeur aan een Europees (Duits) product, want slimme thermostaten werken het best wanneer ze steeds precies je locatie volgen. Dan kan de verwarming automatisch lager gezet worden wanneer bewoners niet thuis zijn. Dat zorgt voor de grootste besparingen.

Het is nog maar de vraag wat Amerikaanse bedrijven met al die privacygevoelige locatiegegevens doen. Tado valt onder de Duitse en Europese privacy- en datawetgeving en heeft een strenge en transparante privacypolitiek die je op hun website terugvindt.

We testten de Slimme Thermostaat – Starterskit (v3) die een traditionele huiskamerthermostaat vervangt. Ook testten we de starterskit met twee slimme radiatorknoppen. Die vervangen de traditionele radiatorthermostaten. De radiatorthermostaat gebruik je apart per verwarmingstoestel of in combinatie met de slimme huiskamerthermostaat.

Tado stuurt de verwarming aan op basis van je locatie. Je controleert alles met je smartphone, tablet (via de apps voor Android en iOS) en/of pc (via de webapp). De slimme thermostaat kan verder worden bediend met behulp van Apple HomeKit, Amazon Alexa, Google Assistant en/of IFTTT.

Elk nieuw Tado-apparaat wordt standaard toegewezen aan een zone. Een nieuwe zone creëren of toewijzen gebeurt tijdens de installatie van het apparaat, of achteraf door in het afrolmenu de optie Apparaat toewijzen aan een andere zone te kiezen. Elke zone programmeer en regel je apart. Minpuntje is dat je je zelf samengestelde schema’s niet van zone naar zone kunt kopiëren, zoals dat bijvoorbeeld wel mogelijk is bij de slimme thermostaten van Honeywell.

©PXimport

Geofencing

In elke zone creëer je een eenvoudig of een slim verwarmingsschema en dit voor elke dag apart of voor gegroepeerde dagen (zoals weekend en week). In elk van die schema’s configureer je verschillende tijdsblokken met elk hun eigen temperatuurinstelling. Dat verschilt niet zo erg veel van wat mogelijk is met elke digitale thermostaat, slim of niet.

Het slimme van Tado zit hem in de ‘geofencing’-functie die de verwarming automatisch regelt afhankelijk van of er iemand thuis is of niet. Om dit goed te laten werken dien je de Tado-app te installeren op de smartphone van elke bewoner.

Veel geofencing-apps (bijvoorbeeld Nest) eisen dat je permanent de hoge-precisiemodus voor de gps-functie activeert. Dat vormt een zware belasting voor de accu van je mobiel. Tado is slimmer en werkt, zo blijkt uit onze maandenlange test, perfect als je de gps op spaarstand laat staan (of zelfs regelmatig helemaal uitschakelt). Het gebruikt immers ook andere, energiezuinigere, maar minder precieze methodes om je locatie te weten te komen, bijvoorbeeld wifi-en mobiele (gsm)-verbindingen.

Het is wel belangrijk dat de app in de achtergrond blijft werken (dus door bijvoorbeeld Android of een app niet automatisch wordt uitgeschakeld om stroom te besparen). Tado heeft een faq die de optimale instellingen voor je smartphone opsomt. Voor een goede werking van het systeem volg je dus het best de instructies in die faq.

Functies

We hebben de app zowel op Android als iOS gebruikt en merkten nauwelijks een negatieve invloed op de accuprestaties, terwijl Tado toch vrij goed detecteerde wanneer we de testlocatie verlieten. Tado zet de verwarming automatisch lager bij afwezigheid, maar je kunt een ondergrens configureren in de (web)app. De slimme thermostaat zet de verwarming opnieuw aan wanneer je naar huis komt. Via de app kun je dit uitschakelen of in drie standen zetten: eco (begint pas te warmen wanneer je daadwerkelijk thuis bent); balans (verwarmt wanneer je het huis nadert); of comfort (de minst zuinige stand).

Nog een slimmigheidje: Tado houdt rekening met de weervoorspelling en zal de verwarming automatisch harder laten werken bij een voorspelde koude dag, of omgekeerd minder hard wanneer warm weer is voorspeld. Ook is er een goed functionerende ‘open raam’-detectie die de verwarming automatisch tijdelijk uitschakelt als de thermostaat een open deur of raam detecteert. De schakeltijd bepaal je zelf. Deze detectie werkt zowel op de thermostaat als op de radiatorknop.

©PXimport

Tado Slimme Thermostaat installeren

In de Starter Kit vind je de Smart Thermostat v3, de Internet Bridge, kabels en het nodige (Engelstalige) documentatiemateriaal. De installatiegids voor professionelen bevindt zich in een dichtgeplakte envelop. Doe je de zelfinstallatie dan gebruik je de ‘Welcome Guide’, die je eerst vraagt om een account te creëren (of in te loggen op een bestaand account).

De tado-cloud waaraan de thermostaat gekoppeld wordt, werkt wel (ook) in het Nederlands. De piepkleine internetbridge koppel je aan je router. Het apparaatje betrekt zijn stroom van een usb-kabel die je ofwel in een vrije usb-poort van de router ofwel in een aparte usb-voeding prikt. Enkele seconden na het aansluiten detecteert de installatiewizard de aanwezigheid van de bridge. Vervolgens registreer je de Smart Thermostat door het serienummer en de authenticatiecode in te vullen. Op dezelfde manier koppel je de radiatorknoppen en/of eventuele extra kamerthermostaten.

De installatiewizard bevat vele combinaties van thermostaten en verwarmingsketels, maar als jouw specifieke apparaat niet gevonden wordt, kun je de gegevens doorsturen naar de supportafdeling. Iemand bij Tado controleert dan wat je precies moet doen voor een succesvolle installatie. Het duurt even voordat je via e-mail verdere instructies ontvangt, maar in ons geval ontvingen we die binnen het uur en bovendien in het Nederlands. Overigens kun je ook foto’s uploaden zodat de ingenieurs de bestaande installatie gemakkelijker kunnen herkennen en je zo goed mogelijk verder kunnen helpen.

De zelfinstallatie lukte bij ons redelijk goed, al moesten we enkele keren de helpdesk contacteren omdat sommige stappen ons niet helemaal duidelijk waren. Uiteraard kun je Tado ook gewoon door een professional laten installeren, maar dat is uiteraard niet gratis.

Elke bridge kan maximaal 25 radiatorthermostaten controleren, of tien radiatorthermostaten in combinatie met één door een Tado-kamerthermostaat aangestuurde boiler. Elke verwarmingszone kan acht apparaten bevatten, bijvoorbeeld één thermostaat en zeven radiatorthermostaten.

De witte kamerthermostaat heeft een ledmatrixdisplay dat alleen actief is als je de thermostaat lokaal bedient. Zo gaan de drie AAA-batterijen één tot twee jaar mee. De thermostaat werkt volgens Tado met 95% van alle verwarmingssysteem, zowel centrale als vloerverwarming en kan zowel bedraad als draadloos worden gebruikt. Bij draadloos gebruik heb je wel een extra ketelmodule oftewel Extensiekit nodig.

Het is mogelijk om de thermostaat lokaal te bedienen via het display, maar de (web)app geeft je veel meer mogelijkheden en is dus de aangewezen bedieningsmethode.

Wil je meerdere verwarmingscircuits aansturen dat kan dit met een aanvullende kamerthermostaat die via dezelfde bridge werkt. Onze testlocatie heeft twee verwarmingscircuits en wij installeerden daarom twee kamerthermostaten.

Radiatorknoppen

De witte radiatorknoppen hebben een draaiknop om de temperatuur te regelen en tevens een eigen ledmatrixdisplay. Via de app is het overigens mogelijk om de lokale bediening per knop uit te schakelen. Je schroeft ze op een tussenzetstuk of ‘mount’ die aangepast is aan verschillende modellen radiatoren. In de verpakking vind je tussenzetstukken voor de populairste types radiatoren.

Als de mount niet past zijn er aparte conversie-ringen verkrijgbaar via de helpdesk. Bij ons paste één knop probleemloos en een andere niet. Via de helpdesk werden we vlug geholpen. Na het doorsturen van een foto van de bestaande knop, stuurde Tado ons via de post gratis een passend tussenstuk op waarmee we de knop probleemloos konden monteren.

De knoppen gebruiken twee AA-batterijen die volgens Tado één tot twee jaar meegaan. Bij één knop waren de batterijen echter al na amper een maand leeg en daarna opnieuw na een maand of drie. De app waarschuwt je tijdig wanneer je de batterijen moet vervangen (ook via e-mail). Na die waarschuwing heb je daarvoor nog ongeveer een week de tijd voor de knop uitvalt. Blijkbaar is er in sommige omstandigheden een bug die ervoor zorgt dat de batterijen abnormaal snel leeglopen. Tado meldt dat het hiervan op de hoogte is en het probleem aan het oplossen is. Overigens functioneerden de batterijen in de andere geteste knop wel normaal.

©PXimport

Besparing

De mobiele app stuurt je maandelijks een energiebesparingsrapport met de geschatte energiekosten die je bespaart door de slimme functies. Maar die cijfers zijn gebaseerd op gemiddelden uit een simulatiestudie van het Fraunhofer Instituut voor bouwfysica (Duitsland, 2013) en zeggen weinig over de werkelijke besparing in een individuele situatie.

Wel vind je in het rapport interessante statistieken over het aantal uren dat de geofencing actief was, hoe vaak Tado de verwarming aanstuurde volgens de weersvoorspelling, hoe vaak het slim schema actief was, hoe vaak de verwarming handmatig werd bediend en hoe vaak Tado een open raam detecteerde.

Tado toont ook een schatting van de besparing per ‘verwarmingsseizoen’. Volgens Tado bespaarde ik 25%. Maar hoeveel bespaarde ik nou echt?

Toevallig noteer ik al meer dan tien jaar het maandelijks gasverbruik op de testlocatie. Zo kon ik constateren dat het verbruik in de testperiode september 2017 tot mei 2018 inderdaad significant lager was: 25% onder het vijfjaargemiddelde en 9% onder het elfjaargemiddelde.

Andere factoren dan het gebruik van Tado hebben hierbij waarschijnlijk ook een rol gespeeld: een andere gezinssamenstelling, een andere boiler en (wellicht vooral) de klimaatverandering. Niettemin heeft Tado zo te zien invloed op het verbruik; hoevéél is moeilijk objectief vast te stellen, maar het lijkt in elk geval significant.

Conclusie

De slimme thermostaten en radiatorknoppen van Tado zijn betaalbaar, eenvoudig zelf te installeren en werken uitstekend. De helpdesk van Tado reageert snel en accuraat, ook in het Nederlands. Een mogelijk nadeeltje van het systeem is dat alle gezinsleden altijd hun smartphone bij zich moeten hebben om de besparende modi optimaal te laten werken.

Hoeveel je effectief bespaart, hangt af van te veel factoren om goed te kunnen testen, maar we vermoeden dat de meeste gebruikers de aankoopprijs van Tado binnen het jaar terugverdiend hebben met de besparing op hun verwarming. Sowieso is er ook het milieu-aspect: Tado zorgt er in elk geval voor dat je je huis zo weinig mogelijk onnodig verwarmt.

Het is natuurlijk wel zo dat productie, distributie en gebruik van het systeem als geheel zelf ook een geringe milieubelasting met zich meebrengt. Het effect daarvan laat zich echter niet meten en is waarschijnlijk te verwaarlozen in het grote geheel.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 350 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt.