Afgelopen herfst, winter en lente testten we de slimme kamer- en radiatorthermostaten van de Duitse fabrikant Tado. Het systeem werkt met vrijwel alle verwarmingssystemen van alle merken, maakt niet uit hoe oud. Bespaar je daar nu echt geld mee en zo ja hoeveel? Lees het in deze Tado Slimme Thermostaat review.

Het Duitse Tado is sinds 2014 actief als Europees alternatief voor de slimme thermostaten van Amerikaanse bedrijven zoals Honeywell (Evohome Smart Thermostat) en Google/Alphabet (Nest Learning Thermostat). Het bedrijf wordt sinds juni 2017 geleid door Eindhovenaar Toon Bouten (ex-Compaq Computers, ex-Philips Consumer Electronics). Privacyminnende gebruikers geven mogelijk de voorkeur aan een Europees (Duits) product, want slimme thermostaten werken het best wanneer ze steeds precies je locatie volgen. Dan kan de verwarming automatisch lager gezet worden wanneer bewoners niet thuis zijn. Dat zorgt voor de grootste besparingen.

Het is nog maar de vraag wat Amerikaanse bedrijven met al die privacygevoelige locatiegegevens doen. Tado valt onder de Duitse en Europese privacy- en datawetgeving en heeft een strenge en transparante privacypolitiek die je op hun website terugvindt.

We testten de Slimme Thermostaat – Starterskit (v3) die een traditionele huiskamerthermostaat vervangt. Ook testten we de starterskit met twee slimme radiatorknoppen. Die vervangen de traditionele radiatorthermostaten. De radiatorthermostaat gebruik je apart per verwarmingstoestel of in combinatie met de slimme huiskamerthermostaat.

Tado stuurt de verwarming aan op basis van je locatie. Je controleert alles met je smartphone, tablet (via de apps voor Android en iOS) en/of pc (via de webapp). De slimme thermostaat kan verder worden bediend met behulp van Apple HomeKit, Amazon Alexa, Google Assistant en/of IFTTT.

Elk nieuw Tado-apparaat wordt standaard toegewezen aan een zone. Een nieuwe zone creëren of toewijzen gebeurt tijdens de installatie van het apparaat, of achteraf door in het afrolmenu de optie Apparaat toewijzen aan een andere zone te kiezen. Elke zone programmeer en regel je apart. Minpuntje is dat je je zelf samengestelde schema’s niet van zone naar zone kunt kopiëren, zoals dat bijvoorbeeld wel mogelijk is bij de slimme thermostaten van Honeywell.

©PXimport

Geofencing

In elke zone creëer je een eenvoudig of een slim verwarmingsschema en dit voor elke dag apart of voor gegroepeerde dagen (zoals weekend en week). In elk van die schema’s configureer je verschillende tijdsblokken met elk hun eigen temperatuurinstelling. Dat verschilt niet zo erg veel van wat mogelijk is met elke digitale thermostaat, slim of niet.

Het slimme van Tado zit hem in de ‘geofencing’-functie die de verwarming automatisch regelt afhankelijk van of er iemand thuis is of niet. Om dit goed te laten werken dien je de Tado-app te installeren op de smartphone van elke bewoner.

Veel geofencing-apps (bijvoorbeeld Nest) eisen dat je permanent de hoge-precisiemodus voor de gps-functie activeert. Dat vormt een zware belasting voor de accu van je mobiel. Tado is slimmer en werkt, zo blijkt uit onze maandenlange test, perfect als je de gps op spaarstand laat staan (of zelfs regelmatig helemaal uitschakelt). Het gebruikt immers ook andere, energiezuinigere, maar minder precieze methodes om je locatie te weten te komen, bijvoorbeeld wifi-en mobiele (gsm)-verbindingen.

Het is wel belangrijk dat de app in de achtergrond blijft werken (dus door bijvoorbeeld Android of een app niet automatisch wordt uitgeschakeld om stroom te besparen). Tado heeft een faq die de optimale instellingen voor je smartphone opsomt. Voor een goede werking van het systeem volg je dus het best de instructies in die faq.

Functies

We hebben de app zowel op Android als iOS gebruikt en merkten nauwelijks een negatieve invloed op de accuprestaties, terwijl Tado toch vrij goed detecteerde wanneer we de testlocatie verlieten. Tado zet de verwarming automatisch lager bij afwezigheid, maar je kunt een ondergrens configureren in de (web)app. De slimme thermostaat zet de verwarming opnieuw aan wanneer je naar huis komt. Via de app kun je dit uitschakelen of in drie standen zetten: eco (begint pas te warmen wanneer je daadwerkelijk thuis bent); balans (verwarmt wanneer je het huis nadert); of comfort (de minst zuinige stand).

Nog een slimmigheidje: Tado houdt rekening met de weervoorspelling en zal de verwarming automatisch harder laten werken bij een voorspelde koude dag, of omgekeerd minder hard wanneer warm weer is voorspeld. Ook is er een goed functionerende ‘open raam’-detectie die de verwarming automatisch tijdelijk uitschakelt als de thermostaat een open deur of raam detecteert. De schakeltijd bepaal je zelf. Deze detectie werkt zowel op de thermostaat als op de radiatorknop.

©PXimport

Tado Slimme Thermostaat installeren

In de Starter Kit vind je de Smart Thermostat v3, de Internet Bridge, kabels en het nodige (Engelstalige) documentatiemateriaal. De installatiegids voor professionelen bevindt zich in een dichtgeplakte envelop. Doe je de zelfinstallatie dan gebruik je de ‘Welcome Guide’, die je eerst vraagt om een account te creëren (of in te loggen op een bestaand account).

De tado-cloud waaraan de thermostaat gekoppeld wordt, werkt wel (ook) in het Nederlands. De piepkleine internetbridge koppel je aan je router. Het apparaatje betrekt zijn stroom van een usb-kabel die je ofwel in een vrije usb-poort van de router ofwel in een aparte usb-voeding prikt. Enkele seconden na het aansluiten detecteert de installatiewizard de aanwezigheid van de bridge. Vervolgens registreer je de Smart Thermostat door het serienummer en de authenticatiecode in te vullen. Op dezelfde manier koppel je de radiatorknoppen en/of eventuele extra kamerthermostaten.

De installatiewizard bevat vele combinaties van thermostaten en verwarmingsketels, maar als jouw specifieke apparaat niet gevonden wordt, kun je de gegevens doorsturen naar de supportafdeling. Iemand bij Tado controleert dan wat je precies moet doen voor een succesvolle installatie. Het duurt even voordat je via e-mail verdere instructies ontvangt, maar in ons geval ontvingen we die binnen het uur en bovendien in het Nederlands. Overigens kun je ook foto’s uploaden zodat de ingenieurs de bestaande installatie gemakkelijker kunnen herkennen en je zo goed mogelijk verder kunnen helpen.

De zelfinstallatie lukte bij ons redelijk goed, al moesten we enkele keren de helpdesk contacteren omdat sommige stappen ons niet helemaal duidelijk waren. Uiteraard kun je Tado ook gewoon door een professional laten installeren, maar dat is uiteraard niet gratis.

Elke bridge kan maximaal 25 radiatorthermostaten controleren, of tien radiatorthermostaten in combinatie met één door een Tado-kamerthermostaat aangestuurde boiler. Elke verwarmingszone kan acht apparaten bevatten, bijvoorbeeld één thermostaat en zeven radiatorthermostaten.

De witte kamerthermostaat heeft een ledmatrixdisplay dat alleen actief is als je de thermostaat lokaal bedient. Zo gaan de drie AAA-batterijen één tot twee jaar mee. De thermostaat werkt volgens Tado met 95% van alle verwarmingssysteem, zowel centrale als vloerverwarming en kan zowel bedraad als draadloos worden gebruikt. Bij draadloos gebruik heb je wel een extra ketelmodule oftewel Extensiekit nodig.

Het is mogelijk om de thermostaat lokaal te bedienen via het display, maar de (web)app geeft je veel meer mogelijkheden en is dus de aangewezen bedieningsmethode.

Wil je meerdere verwarmingscircuits aansturen dat kan dit met een aanvullende kamerthermostaat die via dezelfde bridge werkt. Onze testlocatie heeft twee verwarmingscircuits en wij installeerden daarom twee kamerthermostaten.

Radiatorknoppen

De witte radiatorknoppen hebben een draaiknop om de temperatuur te regelen en tevens een eigen ledmatrixdisplay. Via de app is het overigens mogelijk om de lokale bediening per knop uit te schakelen. Je schroeft ze op een tussenzetstuk of ‘mount’ die aangepast is aan verschillende modellen radiatoren. In de verpakking vind je tussenzetstukken voor de populairste types radiatoren.

Als de mount niet past zijn er aparte conversie-ringen verkrijgbaar via de helpdesk. Bij ons paste één knop probleemloos en een andere niet. Via de helpdesk werden we vlug geholpen. Na het doorsturen van een foto van de bestaande knop, stuurde Tado ons via de post gratis een passend tussenstuk op waarmee we de knop probleemloos konden monteren.

De knoppen gebruiken twee AA-batterijen die volgens Tado één tot twee jaar meegaan. Bij één knop waren de batterijen echter al na amper een maand leeg en daarna opnieuw na een maand of drie. De app waarschuwt je tijdig wanneer je de batterijen moet vervangen (ook via e-mail). Na die waarschuwing heb je daarvoor nog ongeveer een week de tijd voor de knop uitvalt. Blijkbaar is er in sommige omstandigheden een bug die ervoor zorgt dat de batterijen abnormaal snel leeglopen. Tado meldt dat het hiervan op de hoogte is en het probleem aan het oplossen is. Overigens functioneerden de batterijen in de andere geteste knop wel normaal.

©PXimport

Besparing

De mobiele app stuurt je maandelijks een energiebesparingsrapport met de geschatte energiekosten die je bespaart door de slimme functies. Maar die cijfers zijn gebaseerd op gemiddelden uit een simulatiestudie van het Fraunhofer Instituut voor bouwfysica (Duitsland, 2013) en zeggen weinig over de werkelijke besparing in een individuele situatie.

Wel vind je in het rapport interessante statistieken over het aantal uren dat de geofencing actief was, hoe vaak Tado de verwarming aanstuurde volgens de weersvoorspelling, hoe vaak het slim schema actief was, hoe vaak de verwarming handmatig werd bediend en hoe vaak Tado een open raam detecteerde.

Tado toont ook een schatting van de besparing per ‘verwarmingsseizoen’. Volgens Tado bespaarde ik 25%. Maar hoeveel bespaarde ik nou echt?

Toevallig noteer ik al meer dan tien jaar het maandelijks gasverbruik op de testlocatie. Zo kon ik constateren dat het verbruik in de testperiode september 2017 tot mei 2018 inderdaad significant lager was: 25% onder het vijfjaargemiddelde en 9% onder het elfjaargemiddelde.

Andere factoren dan het gebruik van Tado hebben hierbij waarschijnlijk ook een rol gespeeld: een andere gezinssamenstelling, een andere boiler en (wellicht vooral) de klimaatverandering. Niettemin heeft Tado zo te zien invloed op het verbruik; hoevéél is moeilijk objectief vast te stellen, maar het lijkt in elk geval significant.

Conclusie

De slimme thermostaten en radiatorknoppen van Tado zijn betaalbaar, eenvoudig zelf te installeren en werken uitstekend. De helpdesk van Tado reageert snel en accuraat, ook in het Nederlands. Een mogelijk nadeeltje van het systeem is dat alle gezinsleden altijd hun smartphone bij zich moeten hebben om de besparende modi optimaal te laten werken.

Hoeveel je effectief bespaart, hangt af van te veel factoren om goed te kunnen testen, maar we vermoeden dat de meeste gebruikers de aankoopprijs van Tado binnen het jaar terugverdiend hebben met de besparing op hun verwarming. Sowieso is er ook het milieu-aspect: Tado zorgt er in elk geval voor dat je je huis zo weinig mogelijk onnodig verwarmt.

Het is natuurlijk wel zo dat productie, distributie en gebruik van het systeem als geheel zelf ook een geringe milieubelasting met zich meebrengt. Het effect daarvan laat zich echter niet meten en is waarschijnlijk te verwaarlozen in het grote geheel.

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.