Je bent de trotse eigenaar van een charmant, karaktervol pand uit de vorige eeuw met een eiken parket of mooie vloertegels en prachtige gietijzeren radiatoren. Kun je dan van het gas af zonder ingrijpende verbouwing en zonder de huidige radiatoren te slopen? Dat kan zeker, met een hoge temperatuurwarmtepomp.

In onze andere kennisartikelen hier op ID.nl over dit onderwerp hebben we het vooral over warmtepompen die via een afgiftesysteem op lage temperatuur de woning verwarmen (zie bijvoorbeeld Wat voor typen warmtepompen zijn er?) Dat is een combinatie die goed samenwerkt met vloerverwarming of met enorme radiatoren, maar die traag op veranderingen reageert. Er zijn ondertussen ook hoge temperatuurwarmtepompen, die het huis met dezelfde snelheid verwarmen als een klassieke gasboiler. Het gaat om lucht-waterwarmtepompen die het cv-water dat door de radiatoren stroomt opwerkt tot 60-80°C. Dat betekent dat je bijvoorbeeld de oude radiatoren kunt behouden, want je oude verwarmingsketel leverde immers cv-water met dezelfde temperatuur. Hij deed dat alleen niet zo zuinig als deze warmtepomp.

Lage temperatuurverwarming

Gewone warmtepompen halen warmte uit de buitenlucht, uit de bodem of uit water. De warmtepomp drijft deze energie op zodat het cv-water een temperatuur krijgt van 35°C tot 55°C. Dat is een veel lagere temperatuur dan bij een gasboiler. Die produceert doorgaans cv-water van 60°C tot 75°C. In een laag temperatuursysteem heeft een gewone warmtepomp een groot oppervlak voor warmteafgifte nodig (vloerverwarming of erg grote radiatoren). Bovendien moet het huis perfect geïsoleerd zijn om te voorkomen dat de warmte tijdens dit proces naar buiten vliegt.

©Yuliya Shauerman

Hoge temperatuurverwarming

Hoge temperatuurwarmtepompen werken op hetzelfde verwarmingsniveau als de gasketel. Dat betekent dat wanneer de oude gas- of stookolie-ketel de deur uit moet, je die kunt vervangen door zo’n hoge temperatuurwarmtepomp zonder dat je tegelijk de radiatoren moet vervangen. Er is dus geen vloerverwarming nodig en je kunt zelfs het oude leidingwerk rustig behouden.

De radiatoren nemen de temperatuur van het water over en zorgen op twee manieren dat het binnen lekker warm blijft. Er is de warmteoverdracht door thermische straling. Als je voor de radiator gaat zitten, voel je deze stralingswarmte onmiddellijk. Dat zijn elektromagnetische golven die, als ze rechtstreeks op een oppervlak zoals een meubel of je lichaam vallen, worden omgezet in warmte. Daarnaast verwarmen ze ook de lucht die door de ruimte circuleert. Dat noemen we convectie. Door die circulatie passeert er voortdurend nieuwe lucht langs de warme radiator. Zo wordt de hele ruimte gevuld met warme lucht. Deze convectiewerking gebeurt uitsluitend bij hoge temperatuurverwarming. De hoge temperatuurwarmtepomp levert tegelijk voldoende warm water voor het bad en de douche.

Isolatie

Hoe beter een huis geïsoleerd is, hoe minder warmteverlies en energieverbruik er is. Het oude verwarmingssysteem dat je wilt vervangen is berekend op de hoeveelheid warmte die dit huis verliest. Wanneer het binnen met de oude ketel lekker warm was, dan zul je het opnieuw warm krijgen met deze warmtepomp omdat die dezelfde afgiftetemperatuur levert. Dit is dus een warmtepomp waar zelfs bij oude woningen zeker bent van het warmtecomfort. Uiteraard kun je het gasverbruik drukken door tegelijk alles beter te isoleren.

Nadelen

Het klinkt als een sprookje, maar er zijn nog enkele nadelen aan deze hoge temperatuurwarmtepompen. Ten eerste zijn deze toestellen duurder dan de gewone warmtepompen en die zijn al behoorlijk prijzig. Je mag gerust stellen dat een hoge temperatuurwarmtepomp meer dan 25 procent duurder is dan zijn neefje op lage temperatuur. Het prijskaartje van een hoog temperatuurwarmtepomp varieert tussen de 15.000 en 19.000 euro. Omdat dit een nogal nieuwe markt is, verwachten we wel dat die bedragen nog zullen dalen.

Een ander belangrijker nadeel van de hoge temperatuurwarmtepomp is dat hij minder efficiënt is dan het reguliere model. De prestatiecoëficient (COP) ligt lager (zie ook: Het rendement van een warmtepomp). Waar een warmtepomp met een lage temperatuur vier eenheden warmte kan produceren voor elke eenheid elektriciteit die hij verbruikt, zal een hoge temperatuurmodel gewoonlijk slechts 2,5 tot 3 eenheden warmte leveren. Kortom: de hoge temperatuurwarmtepomp verbruikt meer stroom. De huidige modellen zijn ook ongeveer 10 kilogram zwaarder, maar dat maakt voor de consument niets uit. Ten slotte is dit apparaat ook complexer, waardoor er meer kan fout gaan.

Het geheim van de hoge temperatuurwarmtepomp: CO2

Het verschil in technologie tussen beide soorten warmtepompen zit hem voornamelijk in het gebruikte koelmiddel. Het koelmiddel, of koudemiddel, is een vloeistof die gemakkelijk verdampt bij een lage temperatuur en waarvan de temperatuur stijgt door druk in de compressor. Voor de warmtepompen die hoge uitvoertemperaturen leveren, wordt een ander koudemiddel gebruikt dan voor de gewone warmtepompen, namelijk , namelijk CO2 (R744). Koolstofdioxide (CO2) is ecologisch en vanuit veiligheidstechnisch oogpunt een prima koelmiddel omdat het geen ozon afbreekt, het niet giftig is, niet brandbaar is en chemisch inactief is. Er zijn ook geen vereisten inzake recycling of afvalverwerking. Bovendien is CO2 een van de oudste koudemiddelen ter wereld. Behalve het koelmiddel zijn er uiteraard nog wat andere technische verschillen, maar daar zullen we hier verder niet op ingaan.

©Booblgum

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.