Is de hoge temperatuurwarmtepomp geschikt voor jou?

In onze andere kennisartikelen hier op ID.nl over dit onderwerp hebben we het vooral over warmtepompen die via een afgiftesysteem op lage temperatuur de woning verwarmen (zie bijvoorbeeld Wat voor typen warmtepompen zijn er?) Dat is een combinatie die goed samenwerkt met vloerverwarming of met enorme radiatoren, maar die traag op veranderingen reageert. Er zijn ondertussen ook hoge temperatuurwarmtepompen, die het huis met dezelfde snelheid verwarmen als een klassieke gasboiler. Het gaat om lucht-waterwarmtepompen die het cv-water dat door de radiatoren stroomt opwerkt tot 60-80°C. Dat betekent dat je bijvoorbeeld de oude radiatoren kunt behouden, want je oude verwarmingsketel leverde immers cv-water met dezelfde temperatuur. Hij deed dat alleen niet zo zuinig als deze warmtepomp.

Lage temperatuurverwarming

Gewone warmtepompen halen warmte uit de buitenlucht, uit de bodem of uit water. De warmtepomp drijft deze energie op zodat het cv-water een temperatuur krijgt van 35°C tot 55°C. Dat is een veel lagere temperatuur dan bij een gasboiler. Die produceert doorgaans cv-water van 60°C tot 75°C. In een laag temperatuursysteem heeft een gewone warmtepomp een groot oppervlak voor warmteafgifte nodig (vloerverwarming of erg grote radiatoren). Bovendien moet het huis perfect geïsoleerd zijn om te voorkomen dat de warmte tijdens dit proces naar buiten vliegt.

Hoge temperatuurverwarming

Hoge temperatuurwarmtepompen werken op hetzelfde verwarmingsniveau als de gasketel. Dat betekent dat wanneer de oude gas- of stookolie-ketel de deur uit moet, je die kunt vervangen door zo’n hoge temperatuurwarmtepomp zonder dat je tegelijk de radiatoren moet vervangen. Er is dus geen vloerverwarming nodig en je kunt zelfs het oude leidingwerk rustig behouden.

De radiatoren nemen de temperatuur van het water over en zorgen op twee manieren dat het binnen lekker warm blijft. Er is de warmteoverdracht door thermische straling. Als je voor de radiator gaat zitten, voel je deze stralingswarmte onmiddellijk. Dat zijn elektromagnetische golven die, als ze rechtstreeks op een oppervlak zoals een meubel of je lichaam vallen, worden omgezet in warmte. Daarnaast verwarmen ze ook de lucht die door de ruimte circuleert. Dat noemen we convectie. Door die circulatie passeert er voortdurend nieuwe lucht langs de warme radiator. Zo wordt de hele ruimte gevuld met warme lucht. Deze convectiewerking gebeurt uitsluitend bij hoge temperatuurverwarming. De hoge temperatuurwarmtepomp levert tegelijk voldoende warm water voor het bad en de douche.

Isolatie

Hoe beter een huis geïsoleerd is, hoe minder warmteverlies en energieverbruik er is. Het oude verwarmingssysteem dat je wilt vervangen is berekend op de hoeveelheid warmte die dit huis verliest. Wanneer het binnen met de oude ketel lekker warm was, dan zul je het opnieuw warm krijgen met deze warmtepomp omdat die dezelfde afgiftetemperatuur levert. Dit is dus een warmtepomp waar zelfs bij oude woningen zeker bent van het warmtecomfort. Uiteraard kun je het gasverbruik drukken door tegelijk alles beter te isoleren.

Nadelen

Het klinkt als een sprookje, maar er zijn nog enkele nadelen aan deze hoge temperatuurwarmtepompen. Ten eerste zijn deze toestellen duurder dan de gewone warmtepompen en die zijn al behoorlijk prijzig. Je mag gerust stellen dat een hoge temperatuurwarmtepomp meer dan 25 procent duurder is dan zijn neefje op lage temperatuur. Het prijskaartje van een hoog temperatuurwarmtepomp varieert tussen de 15.000 en 19.000 euro. Omdat dit een nogal nieuwe markt is, verwachten we wel dat die bedragen nog zullen dalen.

Een ander belangrijker nadeel van de hoge temperatuurwarmtepomp is dat hij minder efficiënt is dan het reguliere model. De prestatiecoëficient (COP) ligt lager (zie ook: Het rendement van een warmtepomp). Waar een warmtepomp met een lage temperatuur vier eenheden warmte kan produceren voor elke eenheid elektriciteit die hij verbruikt, zal een hoge temperatuurmodel gewoonlijk slechts 2,5 tot 3 eenheden warmte leveren. Kortom: de hoge temperatuurwarmtepomp verbruikt meer stroom. De huidige modellen zijn ook ongeveer 10 kilogram zwaarder, maar dat maakt voor de consument niets uit. Ten slotte is dit apparaat ook complexer, waardoor er meer kan fout gaan.

Het geheim van de hoge temperatuurwarmtepomp: CO2

Het verschil in technologie tussen beide soorten warmtepompen zit hem voornamelijk in het gebruikte koelmiddel. Het koelmiddel, of koudemiddel, is een vloeistof die gemakkelijk verdampt bij een lage temperatuur en waarvan de temperatuur stijgt door druk in de compressor. Voor de warmtepompen die hoge uitvoertemperaturen leveren, wordt een ander koudemiddel gebruikt dan voor de gewone warmtepompen, namelijk , namelijk CO2 (R744). Koolstofdioxide (CO2) is ecologisch en vanuit veiligheidstechnisch oogpunt een prima koelmiddel omdat het geen ozon afbreekt, het niet giftig is, niet brandbaar is en chemisch inactief is. Er zijn ook geen vereisten inzake recycling of afvalverwerking. Bovendien is CO2 een van de oudste koudemiddelen ter wereld. Behalve het koelmiddel zijn er uiteraard nog wat andere technische verschillen, maar daar zullen we hier verder niet op ingaan.