Het vakantieseizoen komt eraan en het is tijd om er weer op uit te trekken. Ga je met de caravan of camper op vakantie en wil je er koeltjes bij zitten? Dan kun je ervoor kiezen om een airconditioningsysteem aan te schaffen. Maar wat is er allemaal mogelijk voor je camper of caravan?

Wie tijdens warme dagen in een camper of caravan zit, weet hoe lastig het kan zijn om de boel koel te houden. Een raam openzetten heeft eigenlijk geen zin en een ventilator helpt meestal ook niet. Maar net als in de auto of in je huis is het ook voor een caravan of camper mogelijk om een airconditioningsysteem te gebruiken. De aanleg ervan is – afhankelijk van het gekozen model - relatief eenvoudig en je hebt de keuze tussen mobiele en permanente systemen. Zo maak je kamperen nog even een beetje comfortabeler.

Ruimtebeperking

De ruimte in een caravan of camper is natuurlijk beperkt en alle vrije ruimte die je wél beschikbaar hebt, wil je natuurlijk optimaal benutten. Bij de aanschaf van een aircosysteem is het dus van belang welk model je kiest. Globaal kun je voor een caravan of camper kiezen uit vier soorten systemen:

• Dak-airco's
• Bank-airco's
• Split airco's
• Mobiele airco's

Elk systeem heeft zo zijn eigen voor- en nadelen en ook de prijzen lopen erg uiteen. Verder is de manier van monteren ook verschillend. We nemen de diverse typen airco's voor caravans en campers met je door.

Dak-airco

De naam zegt het natuurlijk al: dit type airconditioning wordt op het dak van je camper of caravan gemonteerd. Dat kan door er apart een gat voor te (laten) maken in je dak of de airco te monteren in de opening van een bestaand dakraam. Besef wel dat wanneer je een airco-unit plaatst op de plek van een dakraam, je een stuk daglicht van boven kwijt bent. Bovendien kun je dat dakraam dus ook niet meer openen voor luchtcirculatie. Het plaatsen in het frame van een bestaand dakraam is echter wel de meest eenvoudige oplossing, omdat de gangbare systemen vrijwel allemaal binnen de bestaande formaten voor dakramen van caravans en campers passen: 40 bij 40 centimeter. Dat is dus de meest logische plaats om een airco te plaatsen.

Wanneer je er toch voor kiest om een airco op een andere positie op je dak te plaatsen, dan moet je de plek waar je een nieuw gat laat maken, ook extra verstevigen. Niet ieder dak is overal even sterk, dus daar moet je wel rekening mee houden, ook met de extra kosten die hierbij komen kijken. Vergeet ook niet dat het grootste gedeelte van een dak-airco weliswaar op het dak van de caravan ligt, maar dat je ook op het plafond aan de binnenzijde ruimte moet vrijhouden.

©Tomasz Zajda

Zit de airco-unit (te) dicht bij een deur, bijvoorbeeld van het toilet of van opbergkastjes, dan bestaat de kans dat zo’n deur misschien niet helemaal open kan. Iets om rekening mee te houden bij het plaatsen.

Maar let vooral ook op de hoogte van de opbouw: het kan zomaar zijn dat de caravan of camper tussen de 20 en 30 cm hoger wordt door de plaatsing van een dakairco en dat kan misschien nét te hoog zijn voor sommige bruggen en tunnels maar ook garages of parkeerterreinen met een beperkte doorrijhoogte. Ook kan een dakairco de dynamiek van je caravan wat aanpassen en heeft de wind iets meer invloed op de rijprestaties.

Voordelen
• Kan mooi worden weggewerkt
• Koelt in één keer een groot oppervlak
 
Nadelen
• De gewichtsverdeling van de caravan of camper verandert
• Je kunt daglicht verliezen
• Niet alle dakconstructies zijn geschikt

Bank-airco

Een bank-airco is een compact airconditioningsysteem dat je plaatst onder een bank, een bed of opbergruimte in je camper of caravan. Dit systeem bestaat uit een enkele unit met doorgaans aansluitingen voor drie koude-luchtslangen die je op de gewenste plekken in je camper of caravan kunt laten uitmonden. Hoewel de airco-unit relatief klein is – zo tussen de 30 en 40 centimeter breed en 60 centimeter lang – komt er nog wel wat installatiewerk bij kijken, niet in de minste plaats vanwege de aanleg van de luchtslangen.

©Truma

Want hoewel deze slangen erg lijken op de ringslangen die worden gebruikt bij een bestaand lucht- en verwarmingssysteem in een caravan of camper, maakt de unit gebruik van een eigen systeem. Die slangen moet je dus door de ruimte heen aanleggen, en laat je uitmonden op de plekken waar je gekoelde lucht wil hebben. Bij een bank-airco worden de luchtslangen niet meegeleverd, omdat de lengte daarvan natuurlijk afhankelijk is van de manier waarop de airco-unit wordt geïnstalleerd en de plek waar de koele lucht moet uitkomen.

Lees ook: Deze 10 elektrische auto's zijn uitstekende caravantrekkers

Verder heb je ook eindstukken nodig, waarmee je de koude-luchtslang aan het einde mooi kunt afwerken in de wanden, en beugels om de slangen op verschillende punten vast te kunnen zetten. Die extra kosten moet je dus meenemen in het totaalplaatje. Een veelgehoorde klacht van bank-airco's is dat deze relatief veel lawaai maken. Het is aan te raden om geluidsdemping toe te (laten) passen bij de montage.

Voordelen
• Betaalbaar systeem
• Laag gewicht
• Hoofd-unit uit het zicht te plaatsen

Nadelen
• Meerwerk voor het aanleggen van de luchtslangenen uitsparingen
• Neemt opslagruimte in beslag
• Geluidsdemping aan te raden

Op zoek naar een airco voor thuis? Dit zijn de mogelijkheden:

Split airco

Een split airco is een systeem dat je plaatst aan de binnen- en buitenkant van het klapraam van je caravan of camper. Het systeem bestaat uit twee delen. De buiten-unit wordt via raambeugels aan de buitenzijde van het raam geplaatst en met stelschroeven aan de onderzijde steunt de buiten-unit tegen de buitenzijde van je caravan of camper aan. Met die stelschroeven kun je de unit waterpas zetten.

De buiten-unit is via een dunne, platte slang met de binnen-unit verbonden. Die slang is zo dun dat je het raam in nog een stukje kunt sluiten, in ieder geval tot het punt waarop de beugels in het raamkozijn hangen; dat is meestal de eerste openingsstand van de grendel van het raam.

De binnen-unit kun je bij de meeste split airco-systemen aan dezelfde raambeugels als de buiten-unit hangen. Je kunt hem echter ook los op een andere plek in de caravan of camper zetten, maar daarbij is de lengte van de slang die naar de buiten-unit gaat, de beperkende factor. De buiten-unit zorgt ervoor dat de warme lucht naar buiten wordt geblazen en het binnenste deel blaast koele lucht de ruimte in.

©Sven Scholten | www.eurom.nl

Het grootste voordeel van een split airco-systeem is dat je deze zelf relatief eenvoudig kunt monteren. Het is echter geen permanent systeem en moet dus worden afgebroken zodra je weer vertrekt van de kampeerplek. Een ander voordeel is de prijs: tussen de 400 en 800 euro, afhankelijk van het vermogen.

Voordelen
• Zeer eenvoudige installatie
• Betaalbaar
• Kan worden meegenomen naar andere caravan/camper

Nadelen
• Moet worden afgebroken bij vertrek
• Neemt aan de buitenzijde meer ruimte in beslag

Mobiele airco

Tot slot noemen we nog een ander type airco, dat niet speciaal bedoeld is voor caravans en campers, maar voor deze leefruimten toch interessant kan zijn: mobiele airco’s. Met een mobiele airco heb je een kant-en-klaar systeem dat geen installatie vereist en vrijwel direct kan worden gebruikt. Een mobiele airco bestaat uit een verrijdbare unit met een eigen afvoerslang voor de warme lucht. Het systeem blaast koude lucht de ruimte in door middel van een ventilator en heeft koelmiddel nodig om de lucht koud te krijgen. Het principe van een mobiele airco is dus vrij eenvoudig en je hoeft niet veel te doen om het systeem werkend te krijgen.

Lees ook: Op zoek naar een airco voor thuis? Dit zijn je opties.

Wel moet de afvoerslang altijd naar buiten worden geleid, omdat hier de warme en ook vochtige lucht wordt afgevoerd. Omdat die afvoerslang doorgaans een vrij grote diameter heeft, moet het raam waaruit de buis hangt, een vrij grote opening hebben. Er zijn ook mobiele airco's die op koelwater werken; deze systemen hebben geen afvoerslang nodig.

©hadrian-ifeelstock

Mobiele airco’s zijn relatief betaalbaar, afhankelijk van het soort en het vermogen. Qua transport is een mobiele airco wellicht wat minder handig, want doorgaans moet je deze – afhankelijk van het type – rechtop vervoeren. Voor een lange vakantie of van plek naar plek verkassen met een camper is dit een minder fraaie optie.

Voordelen
• Betaalbaar
• Direct klaar voor gebruik
• Licht en verplaatsbaar

Nadelen
• Kan lastiger te vervoeren zijn
• Neemt wat ruimte in
• Minder koelvermogen dan dak- of split airco

Koelvermogen

Ieder aircosysteem heeft een bepaald koelvermogen en hoe hoger het koelvermogen, des te groter de te koelen ruimte kan zijn. Koelvermogen wordt uitgedrukt in watt en in BTU (British Thermal Units) per uur. Ga uit van de volgende vuistregel voor het bepalen van het vermogen in watt. Je hebt tussen de 30 en 50 watt per kubieke meter nodig om een ruimte te koelen. Je meet dus eerst de ruimte op waarvoor de airco geschikt moet zijn.

We gaan er voor het gemak van uit dat je met een airco-unit de gehele leefruimte van je camper of caravan wil koelen. Je meet dan het aantal kubieke meters van die ruimte door de hoogte, breedte en lengte met elkaar te vermenigvuldigen. Stel dat je caravan 1,80 meter breed is, 4,70 meter lang en 2 meter hoog, dan is de inhoud 16,92 kubieke meter (180cm x 470cm x 200cm). In dit geval heb je dan een aircosysteem met een vermogen van tussen de 500 watt (16,92m³ x 30 watt) en 800 watt (16,92m³ x 50 watt) nodig om die ruimte goed te kunnen koelen.

Zoek je een airco op basis van de BTU-specificaties? Dan is het 't makkelijkst als je de BTU eerst converteert naar watt om van dezelfde rekenmethode als hierboven gebruik te maken. 1 watt staat gelijk aan 1,31 BTU/h. In ons voorbeeld heb je een airco nodig met een vermogen van tussen de 655 BTU/h en 1048 BTU/h.

Luchtverplaatsing

Het is ook belangrijk om te weten hoe snel een airco-unit de ruimte kan koelen; de zogeheten luchtverplaatsing. Ook deze informatie vind je terug bij de specificaties van een airco en wordt aangeduid met aantal kubieke meters per uur, bijvoorbeeld 300 m³/h. In dit geval kan de airco in een uur tijd dus een ruimte van 300 kubieke meter verkoelen.

Verbruik

Het energieverbruik van een aircosysteem hangt sterk af van het model en hoe vaak je de airco gebruikt. Over het algemeen verbruikt een aircosysteem relatief veel energie, maar voor campers en caravans zijn de systemen zo zuinig mogelijk. Maar ook voor deze ruimtes geldt dat hoe groter het koelvermogen is, des te meer ze verbruiken. Bij de aanschaf van een aircosysteem let je op de volgende zaken:

Let op de capaciteit

Om zo zuinig mogelijk je ruimte te koelen, is het belangrijk dat je een systeem aanschaft dat qua koelvermogen - zie hierboven - goed is afgestemd op jouw leefruimte. Als het koelvermogen te laag is, dan moet de airco langer en harder werken om de gewenste temperatuur te halen. Dat gaat ten koste van het verbruik. We raden dan ook aan om je te laten informeren door een caravan- of camperbedrijf dat is gespecialiseerd in de installatie van airco's.

Ampèrage

Op een vaste verblijfplaats op vakantie sluit je je camper of caravan aan op de stroomvoorziening van je kampeerplaats. Maar iedereen die al wat langer kampeert, weet dat het aantal ampère dat je kunt aansluiten op de stroomvoorziening niet oneindig is. Op de camperplaats is het dus belangrijk om rekening te houden met het ampèrage, oftewel de stroomsterkte van de elektrische aansluitingen. Dit is omdat het totale stroomverbruik van alle aangesloten apparaten niet hoger mag zijn dan het beschikbare ampèrage.

Bij de meeste kampeerplaatsen of door de beheerder van het park wordt verteld wat het beschikbare ampèrage is op je plek. Maar hoe weet je nu wanneer je die grens (bijna) bereikt? Dat kun je berekenen aan de hand van het vermogen.

Een rekenvoorbeeld:
Stel dat je een aircosysteem hebt met een vermogen van 560 watt. Door die 560 watt te delen door het voltage - we gaan voor het gemak uit van 230 volt - dan is de stroomsterkte van deze airco:

560 / 230 = 2,4 ampère

Als voorbeeld voor de bovenstaande airco hebben we gekozen voor een mobiele, losse airco. Een dak-, bank- of split-airco-systeem heeft vaak een hoger vermogen, dus ook dat is iets om bij de aanschaf rekening mee te houden.

Geluidsproductie

Aircosystemen maken geluid, dat is een gegeven. Alleen hoe hard en hoe storend dat is, verschilt per type. Bij een spit-aircosysteem kan het zijn dat de buiten-unit wat lawaai maakt, net als bij een op het dak gemonteerde unit. En dat is niet alleen vervelend voor jou, maar wellicht ook voor je buren op de camping. Laat je dus goed informeren over de verschillende systemen en de bijbehorende geluidsproductie, ook in de caravan.

In de drukke decembermaand wil je iets lekkers op tafel zetten, maar liever niet de hele middag in de keuken staan. De airfryer is dan je beste hulp: één apparaat waarmee je supersnel allerlei snacks en lekkernijen maakt, zonder dat de keuken ontploft. Van kruidnoten tot bladerdeegsterren en mini-kaaskroketjes: fijne feestdagen!

Kleine hapjes, groot gemak

Wie denkt dat de airfryer alleen geschikt is voor friet en kroketten, heeft het mis. Met bladerdeeg, een beetje creativiteit en wat basis-­ingrediënten maak je in korte tijd verrassend veel verschillende gerechtjes. Denk aan mini-saucijzenbroodjes, bladerdeeghapjes met brie en cranberry of kleine pizzarondjes met tomaat en mozzarella.

©ID.nl

Nog meer lekkers voor wie (van) zoet is

Nog meer zoete trek?De airfryer is je beste vriend. Je kunt er mini-appelflappen in bakken, kleine kaneelbroodjes of plakjes appel met kaneel en een beetje honing. Het bakt snel en de suiker karamelliseert mooi zonder dat je extra boter nodig hebt. Voor een feestelijke touch kun je wat poedersuiker of gesmolten chocolade toevoegen zodra deze zoete hapjes uit de mand komen.

Wie het makkelijk wil houden, gebruikt kant-en-klaar deeg of koekjesdeeg: rol kleine balletjes, leg ze in de airfryer en bak ze een paar minuten tot ze goudbruin zijn. Ideaal als snelle zoete traktatie bij de koffie of als dessertje na het eten.

©ID.nl

©ID.nl

Je ideale keukenhulp voor de feestdagen

De airfryer bewijst in december zijn waarde. Je maakt er zonder moeite hapjes mee voor elk moment, van sinterklaasavond tot oud en nieuw. Of het nu gaat om kruidnoten, bladerdeegsterren of kaaskroketjes: met de airfryer is het zo gepiept. Zo blijft er genoeg tijd over voor wat écht belangrijk is: gezelligheid aan tafel.

🎯 Populairste merken airfryer in NL

Philips
Aanrader: Philips 3000 Series NA352/00 Airfryer 9 L Dual Basket. Dubbele mand en ruime inhoud, geschikt voor gezinnen of grotere porties. Reviewscore op Kieskeurig: 8,2.

Tefal
Aanrader: Tefal Dual Easy Fry & Grill EY905D 8.3L XXL Airfryer. Ruim model met twee lades, geschikt voor grotere porties of volledige maaltijden. Reviewscore op Kieskeurig: 8,8.

Inventum
Aanrader: Inventum GF500HLD Airfryer. Betaalbare instapper; handig voor kleinere huishoudens. Reviewscore op Kieskeurig: 9,2.

Princess
Aanrader: Princess Double Basket Airfryer - 8L - 2400W. Dubbele airfryer met twee manden van 4 liter. Meer dan genoeg capaciteit voor een gezin. Reviewscore op Kieskeurig: 8,5.

Ninja
Aanrader: Ninja Airfryer XXL Max Pro. Geschikt voor 3-4 personen. Gelijkmatige resultaten bij friet, groenten en vlees. Dankzij de hogere stand wordt alles extra knapperig. Reviewscore op Kieskeurig: 9,6.

🔟 Over de reviewscores op Kieskeurig.nl
Op Kieskeurig.nl schrijven consumenten reviews over producten. Bij de beoordeling zie je niet alleen het gemiddelde cijfer, maar ook hoeveel reviews er zijn geschreven. Zo krijg je meteen een indruk of de score op basis van één enkele review is of op basis van veel gebruikerservaringen.

De app Plaknotities is al jarenlang het digitale alternatief voor de gele briefjes die je vroeger op de koelkast of tegen je beeldscherm plakte. In Windows 11 heeft de opvolger, Sticky Notes, een flinke make-over gekregen. Daarmee is hetzelfde concept gegroeid tot veel meer dan een virtueel memoblaadje.

De digitale tegenhanger van de Post-It-briefjes gaat al lang mee. In een wereld van cloudtechnologie en integratie met mobiele apparaten stond het in de sterren geschreven dat deze basisapp mee zou evolueren. De nieuwe Sticky Notes in Windows 11 is niet zomaar een cosmetische update. Microsoft heeft achter de schermen flink gesleuteld.

Overal beschikbaar

Sticky Notes werkt als zelfstandige app die je downloadt via de Microsoft App Store en die ook is geïntegreerd in OneNote. Je opent de app het snelst door Sticky Notes in het zoekvak te typen en op Enter te drukken. Je kunt Sticky Notes ook starten via de toetscombinatie Win+Alt+S.

In Windows 11 staat trouwens de oude versie ook nog op het systeem, maar die heet zoals vertrouwd Plaknotities. Na de laatste update vraagt de app je om je aan te melden met je Microsoft-account. Daarmee worden al je memo's gesynchroniseerd, zodat je ze op al je apparaten kunt openen. Dit kan ook op je smartphone of via de OneNote-app.

Mooier design

De nieuwe notities binnen Sticky Notes zien er moderner uit. De interface sluit mooi aan bij het strakke, afgeronde design van Windows 11. Gebruik je liever de donkere modus? Geen probleem: Sticky Notes volgt automatisch je systeeminstellingen. Zo blijft de interface aangenaam zonder dat je zelf iets hoeft aan te passen. Heb je een touchscreen of stylus, dan merk je dat handgeschreven notities automatisch worden omgezet in getypte tekst. Dat is handig en intuïtief.

De opmaakmogelijkheden zijn nog wel enigszins beperkt: andere lettertypes kiezen is nog steeds niet mogelijk. Ook het wijzigen van de lettergrootte lukt niet in Windows 11. Wat extra typografische vrijheid zou welkom zijn.

Sticky Notes heeft verder een QR-code die je scant met de camera van je smartphone. Daarmee kun je de notities op je telefoon rechtstreeks openen in de mobiele OneNote-app.

Notitie maken

De grootste troef van Sticky Notes is nog steeds de eenvoud. Deze vernieuwde versie heeft twee tabbladen. Het eerste, +Notities, toont al je plaknotities en laat je nieuwe memo's maken. Het tweede, Schermopname, gebruik je om een schermafdruk te maken van een actief venster. Is er geen venster geopend, dan is deze knop lichtgrijs en is de functie niet beschikbaar.

Klik op de knop +Notities en je ziet je eerste memo. Je typt vervolgens je boodschap in, bijvoorbeeld een to-do-lijstje, een spontane gedachte of iets wat je niet wilt vergeten. Onderaan zie je een werkbalk met opmaakopties: vet, cursief, onderstrepen, doorhalen en een lijstfunctie. Met de laatste knop voeg je een schermafbeelding vanaf je pc toe.

Bovenaan vind je een menu met drie puntjes. Daarmee doe je vier dingen: de kleur van de notitie aanpassen, de notitie kopiëren, de notitie verwijderen als je die niet meer nodig hebt en de instellingen openen. Je kunt de kleuren gebruiken om categorieën aan te geven, bijvoorbeeld geel voor werk, blauw voor privé, groen voor boodschappen.

Lijst met notities

Via de knop Lijst met notities open je het overzicht waarin alle bewaarde en nog niet verwijderde notities staan. Als je een notitie op het bureaublad hebt geplaatst, dan zie je de knop Lijst met notities openen bovenaan links. Het is het pictogram van twee streepjes. Vaak kom je in die lijst verrassende herinneringen tegen, want hier staan niet alleen de notities die je met Sticky Notes hebt gemaakt, maar ook de notities afkomstig van het oude Plaknotities.

Ga met de cursor over een notitie in de lijst. Daarmee verschijnt de knop Notitie in een nieuw venster openen. Heb je er veel verzameld, dan biedt het zoekvak uitkomst: met een trefwoord vind je snel de speld in de hooiberg. De meest recente notities staan bovenaan. In dit scherm vind je ook het tandwieltje voor de instellingen. Daar zie je bijvoorbeeld dat je bent aangemeld met je Microsoft-account. Zo worden je notities automatisch in de cloud opgeslagen.

Schermafbeeldingen

Met de speciale knop voor schermafbeeldingen maak je met één klik een screenshot van het actieve venster. Zodra je een schermafbeelding hebt vastgelegd, kun je rechtsboven op de knop Notitie in nieuw venster weergeven klikken. Je kunt ook dubbelklikken op een notitie. De afbeelding verschijnt dan groter, in een apart venster naast je notities.

Klik je met de rechtermuisknop op de afbeelding, dan krijg je vier opties: Afbeelding openen, Afbeelding kopiëren, Tekst uit afbeelding kopiëren en Afbeelding verwijderen. Kies je voor Afbeelding openen, dan wordt deze geladen in het Windows Knipprogramma, waar je markeringen kunt toevoegen of de afbeelding bijsnijdt. Gebruik je Tekst uit afbeelding kopiëren, dan kun je de herkende tekst – zonder opmaak – plakken in een tekstverwerker zoals Kladblok of Word.

Sticky Notes gebruikt de ingebouwde OCR (optical character recognition) om tekst in een afbeelding te herkennen. Dit is ideaal voor snelle samenvattingen of het overnemen van informatie zonder over te typen.

Bronverwijzing

Sticky Notes onthoudt de bron van de informatie die je toevoegt. Maak je bijvoorbeeld een notitie terwijl je een webpagina open hebt staan, dan wordt die pagina automatisch als bron geregistreerd. De link naar de website verschijnt ook in de notitie.

Open je later opnieuw de oorspronkelijke bron, dan verschijnen de bijbehorende notities automatisch bovenaan in het Sticky Notes-venster. Zo vind je snel de juiste informatie terug. Kijk je bijvoorbeeld een YouTube-video en maak je tegelijk aantekeningen in Sticky Notes, dan worden die notities later automatisch weergegeven zodra je datzelfde filmpje opnieuw opent.

Vastprikken

De notities van Sticky Notes hebben bovenaan een pictogram van een punaise. Wanneer je daarop klikt, wordt de betreffende notitie vastgezet. Dat betekent dat de notitie op de voorgrond blijft, ook wanneer je met andere programma's werkt of verschillende schermen opent. Hij blijft op het bureaublad staan, zodat je de memo niet per ongeluk weg klikt of uit het oog verliest. Ideaal dus voor herinneringen, afspraken of to-do's die je absoluut niet mag vergeten.

Vastzetten op bureaublad

Een andere nieuwe functie van Sticky Notes bereik je als je op de drie puntjes bovenaan klikt en de opdracht Docken naar het bureaublad kiest. Dit zorgt ervoor dat je notities op een vaste plek op het bureaublad blijven staan. Ze staan boven andere vensters en blijven zichtbaar als een soort 'sticky' element. Dit is vooral handig als je notities of to-do's zichtbaar wilt houden terwijl je in andere programma's werkt. Via dezelfde weg kun je de app losmaken van de kant, maar dan luidt de opdracht: Loskoppelen van bureaublad.