ID.nl logo
Airco's slecht voor het milieu? Dit kun je doen om de impact te verkleinen
© petrovk - stock.adobe.com
Energie

Airco's slecht voor het milieu? Dit kun je doen om de impact te verkleinen

Met de stijgende temperaturen op zomerdagen schaffen steeds meer mensen een airco aan. Maar een airco gebruikt veel energie en bevat koudemiddel, twee dingen die schadelijk zijn voor het milieu. Toch kun je de milieu-impact van jouw airco op verschillende manieren flink verlagen. Hoe je dat doet lees je in dit artikel!

Na het lezen van dit artikel weet je:

  • wat voor impact een airco heeft op het milieu;
  • hoe je de impact van een airco kunt verminderen;
  • waar je op kunt letten bij de aanschaf van een airco.

Lees ook: Hoeveel energie verbruikt een airco en hoe kun je daarop besparen?

Na het lezen van dit artikel weet je: Wat voor impact een airco heeft op het milieu | Hoe je de impact van een airco kunt verminderen | Waar je op kunt letten bij de aanschaf van een airco.

Lees ook: Hoeveel energie verbruikt een airco en hoe kun je daarop besparen?


De grootste impact van een airco komt voort uit het energieverbruik van en het koudemiddel in de koelende apparaten. Een vaste single split airco, waarmee je één kamer verwarmt, verbruikt voor 200 uur koelen ongeveer 150 kWh aan stroom (bron: Milieu Centraal). Dat is in vergelijking met een gewone ventilator die 200 uur aanstaat maar liefst 15 keer zoveel! De ventilator is dan ook niet voor niets een van de tips om te helpen het energieverbruik van je airco te verlagen. Je leest er meer over later in dit artikel. De impact van het koudemiddel in airco's ligt aan het feit dat de meeste van deze middelen giftig zijn. Gelukkig zijn zowel de impact van het energieverbruik als van het koudemiddel (drastisch) te verkleinen door bewuste keuzes te maken tijdens de aanschaf en het gebruik van een airco.

De impact van koudemiddelen voorkomen

Airco's koelen een ruimte door warme lucht via een koudemiddel om te zetten naar koele lucht. Echter: het overgrote merendeel van de gebruikte koudemiddelen is giftig en/of zeer licht ontvlambaar. Zolang het middel in de airco opgesloten zit kan dat geen kwaad, maar er komt vaak een percentage vrij. Het koudemiddel lekt uit een airco tijdens de installatie en/of het gebruik of bijvoorbeeld door beschadiging van een leiding.

Een kilo van het meest gebruikte koudemiddel in airco's, R410a, belast het milieu maar liefst 2088 keer meer dan een kilo CO₂ (Bron: OneWorld). Dit maakt de impact enorm, daarom is het belangrijk een bewuste keuze te maken bij de aanschaf van een airco.

Gelukkig worden er steeds meer koudemiddelen met een lage(re) klimaatimpact ontwikkeld, maximaal drie keer zoveel als CO₂. Een heel verschil dus met de 2088 keer zo hoge impact die we net noemden. Voorbeelden van dat soort 'natuurlijke’ koudemiddelen zijn:

• propaan (R290)
• isobutaan (R600a)
• CO₂ (R744).

Helaas zijn er op dit moment nog weinig split airco's te koop die gebruik maken van natuurlijke koudemiddelen. De meeste huidige split airco's op de markt zijn gevuld met het koudemiddel R32. Dat heeft een heel stuk lagere impact dan het eerdergenoemde R410, maar komt toch nog uit op 600 keer meer belasting van het milieu dan dezelfde hoeveelheid CO₂. Toch is het belangrijk hierop te letten. Er zijn namelijk ook nog steeds airco's te koop met koudemiddel R410a of R407c waarvan, zoals eerder aangegeven, de impact vele malen groter is dan die van R32. Vanaf 2025 zijn R410a en R407c dan ook verboden, maar tot die tijd is het dus aan ons als consument om de bewuste keuze te maken voor een airco met een (natuurlijk) koudemiddel voor minder impact op het milieu.

Let op: is je oude split airco versleten of kapot? Laat deze dan verwijderen door een gecertificeerde monteur. Die zorgt er namelijk voor dat het koudemiddel niet vrijkomt, zodat de schade voor het milieu wordt beperkt.

©kuchina - stock.adobe.com

De impact van airco’s verder verlagen

Airco's staan bekend als grootverbruikers als het om energie gaat en dat is zeker niet onterecht. Het gros van de energie die wij mensen gebruiken om dergelijke apparaten te laten draaien, komt uit niet-duurzame bronnen, zoals kolenenergie. Daardoor leidt meer energieverbruik tot meer CO₂-uitstoot. Om dit te verbeteren wordt er wel steeds meer aandacht besteed aan een lager energieverbruik van nieuwe airco's, maar een airco met energielabel A++ is nog lang niet het gemiddelde, volgens het International Energy Agency.

Naast de keuze voor een energiezuinige airco zijn er ook diverse andere manieren om het gebruik én verbruik van je airco te verminderen. De impact van (het energieverbruik van) een airco kan drastisch worden verlaagd door slimme keuzes te maken in het koelen van je huis en/of specifieke ruimtes. Bijvoorbeeld door te voorkomen dat al het koelwerk op de airco neerkomt en bewuste keuzes te maken in de momenten waarop er wordt gekoeld met een airco.

A+++ airco's:

Zeldzaam, maar ze zijn er wel!

Tips om het gebruik én verbruik van een airco te verlagen

Een huis dat minder warm wordt, hoeft ook minder te worden gekoeld. Oftewel, voorkomen is beter dan genezen. Houd een woning daarom standaard zo koel mogelijk met onderstaande tips. Is het een keer zo warm dat je toch de airco aanzet? Dan is het belangrijk bewust gebruik te maken van het apparaat, door bijvoorbeeld niet alle ruimtes tegelijk te koelen, een airco niet op de hoogste stand te zetten en regelmatig onderhoud te plegen.

Maar met wat geluk hoeft de airco niet eens aan. er zijn namelijk meer manieren om een huis te koelen, die energiezuiniger én milieuvriendelijker zijn. Zo hoeft de airco minder vaak aan en bespaar je een hoop energie:

  • Doe zonneschermen overdag omlaag en sluit de gordijnen. Zo houd je warmte buiten waardoor er minder gekoeld hoeft te worden in huis.

Tip: zonwering aan de buitenkant werkt twee keer zo goed als zonwering aan de binnenkant van een raam. Kies dus het liefst voor zonneschermen, luifels, markiezen, luiken, screens of rolluiken aan de buitenzijde om je huis koel te houden. Een snelle (tijdelijke) oplossing is een schaduwdoek, waarvan je de hoeken eenvoudig vastmaakt aan bijvoorbeeld een muur, paal, boom of schutting.

  • Houd ramen en deuren overdag zoveel mogelijk dicht. Dat voelt misschien onlogisch, maar met open ramen en deuren laat je warmte juist binnen en daardoor warmt je huis onnodig op. Let wel op dat je regelmatig ventileert voor gezonde lucht in huis.

  • Zet 's avonds, 's nachts of heel vroeg in de ochtend alle ramen open om ervoor te zorgen dat het goed doorwaait. Rond zonsopkomst is het meestal het koelst dus dat is een heel geschikt moment.

  • Verbeter de isolatie van je woning door het dak en de buitenmuren te isoleren of bijvoorbeeld te kiezen voor isolatieglas. HR++ glas houdt, in combinatie met zonwering aan de buitenkant, maar liefst tot 80 procent van de warmtestraling tegen.

Lees ook: Plaknacht? Zo houd je je slaapkamer én jezelf koel!

Let op: heb je een raam met HR++ glas op het zuiden? Combineer deze oplossing dan altijd met zonwering, anders kan het juist erg warm worden in huis. Warmte die eenmaal binnen is, raak je in een huis met HR++ glas namelijk minder makkelijk kwijt.

  • Plaats groen op, tegen en rondom je huis. Wil je een ruimte koelen onder een plat dak? Overweeg dan sedumplantjes of ander groen op het dak te plaatsen. Groen op, tegen of rondom je huis zorgt namelijk voor extra verkoeling. De plantjes koelen daarbij ook nog eens de omgeving, doordat ze zonlicht opvangen en water verdampen. Groene planten tegen de gevel, zoals klimop of blauweregen, helpen ook om een huis koel te houden. Net als bomen rondom een huis, die warmte-instraling tegenhouden.

    Lees ook: Zelf een groendak aanleggen

  • Gebruik op minder hete dagen een ventilator in plaats van de airco. Een ventilator zorgt voor verkoeling met behulp van een luchtstroom. Die zorgt ervoor dat je lichaamswarmte sneller wordt afgevoerd en zweet beter verdampt waardoor het koeler aanvoelt. Om dit te doen, verbruikt een ventilator maar 10kWh aan stroom voor 200 uur, 15 keer minder dan een airco. Beperk het gebruik van je airco daarom tot de écht hete zomerdagen, waarop het binnen warmer is dan 25 graden bijvoorbeeld, en zet op andere dagen vaker de ventilator aan.

Welke airco heb jíj nodig?

Doe de scan en vind de ideale airco

Het energieverbruik van een airco verlagen

Is het een echt hete zomerdag, bijvoorbeeld boven de 25 graden? Dan biedt de airco uitkomst en ook daarbij kun je energie besparen, door je bewust te zijn van het gebruik. Volg bij het gebruik van je airco daarom deze tips om het energieverbruik te verlagen:

  • Om (nog voor de aanschaf) te beginnen: koop en/of gebruik bij voorkeur géén mobiele airco. Mobiele airco's worden vaak in een opwelling gekocht, wanneer er hete dagen aankomen. Ze zijn snel en eenvoudig zelf te installeren en daarom de ideale keuze, lijkt het. Het zijn echter grote apparaten, die meer ruimte innemen, meer lawaai maken én een heel stuk minder efficiënt koelen dan vaste airco's. Dit komt doordat bij mobiele airco's altijd een raam of deur open moet blijven voor de afvoerslang. Op hete dagen komt er zo te veel warmte binnen waardoor een mobiele airco nauwelijks effect heeft op de temperatuur in huis.

Tip: kies je toch voor een mobiele airco? Gebruik dan een afdichtset voor het raam waar de afvoerslang doorheen hangt. Zo komt er minder warme lucht de kamer in, waardoor er efficiënter wordt gekoeld. Dat scheelt in het energieverbruik én in de kosten.

  • En als het we dan toch eerst nog hebben over de aanschaf van een airco: let bij het kopen van een airco op het energielabel. Je wil minder impact maken op het milieu? Koop dan een airco met energielabel A++ of hoger en een laag energieverbruik in kWh per jaar. Deze informatie vind je op het energielabel van het apparaat.

  • Let op de koelcapaciteit van een airco. De koelcapaciteit heeft namelijk impact op het energieverbruik van het apparaat. Een airco met de juiste koelcapaciteit is daarom niet alleen van belang om een ruimte goed te kunnen koelen, maar ook om te voorkomen dat er energie wordt verspild. Twijfel je over de koelcapaciteit die je nodig hebt voor jouw situatie? Laat je dan adviseren door een specialist.

  • Zet een airco alleen aan in ruimtes die je wilt koelen en dus niet in de kamers die je op dat moment niet gebruikt. Dit klinkt als een open deur, maar het gebeurt vaker dan je denkt dat systemen meerdere ruimtes tegelijk (onnodig) koelen.

  • Zet de airco niet standaard op de hoogste stand. Ook met een gemiddelde stand is de airco in staat een ruimte voldoende te koelen. Een paar graden lager dan de buitentemperatuur is vaak al voldoende voor een aangename gevoelstemperatuur.

  • Zet een airco gedurende de dag niet steeds opnieuw aan en uit, maar laat deze liever op een lage stand aan staan. Zo kan een airco de ruimte op de gewenste temperatuur houden zonder al te veel energie te verbruiken. Laat je de temperatuur eerst weer oplopen door een airco uit te zetten dan kost het daarna weer meer tijd en energie voordat de ruimte opnieuw op temperatuur is.

  • Gebruik je bodemwarmtepomp om te koelen. Heb je een warmtepomp met een bodembron? Dan kun je die heel goed gebruiken om te koelen en als je dat slim doet, kost het weinig energie. Met behulp van een bodemwarmtepomp kun je 'passief koelen'. Je laat daarvoor alleen de cv-waterpomp en de bodembronpomp draaien, terwijl je de compressor uitzet. Die laatste heb je niet nodig en verbruikt onnodig energie. De temperatuur diep in de bodem is altijd zo'n 12 graden. Het water dat met behulp van de bodemwarmtepomp door een verwarming rondgepompt wordt, koelt daardoor af, waardoor ook de temperatuur in huis omlaaggaat.

  • Compenseer het stroomverbruik van je airco (en andere apparaten) met zelf opgewekte groene energie, door bijvoorbeeld zonnepanelen.

  • Onderhoud een airco regelmatig om de werking (én levensduur) te optimaliseren. Maak de airco schoon met een stofzuiger en eventueel een vochtige en/of droge doek en laat regelmatig (groot) onderhoud plegen door een vakman. Zo blijft de werking optimaal en dat voorkomt verspilling van energie.

Welke airco past het best bij jou?

Maak gratis een afspraak met LG voor advies en een vrijblijvende offerte
▼ Volgende artikel
☔ Op de fiets door het herfstweer? Zo kies je de beste regenkleding
© yossarian6 - stock.adobe.com
Gezond leven

☔ Op de fiets door het herfstweer? Zo kies je de beste regenkleding

Kijk naar buiten en het is meteen duidelijk: de herfst is begonnen. Moet jij ook op de fiets door de regen? Je houdt het droog met goede regenkleding. Van poncho tot pak: zo valt je fietstocht niet in het water!

Dit artikel in het kort:

🌧️ Waar gebruik jij je fiets voor? (want dat maakt uit)
🌧️ Verschillende soorten regenkleding
🌧️ Waterdichtheid, ademend vermogen, gebruikt materiaal en maat
🌧️ De invloed van het seizoen
🌧️ Bekende merken

Lees ook: Je regenjas wassen én waterdicht houden: natuurlijk kan dat!

Waar gebruik jij je fiets voor?

Welke regenkleding het best bij je past, hangt af van hoe je fietst. Leg je vaak flinke afstanden af, dan telt vooral comfort. Kies dan voor ademende materialen die soepel meebewegen en niet knellen. Gebruik je je (elektrische) fiets vooral voor het woon-werkverkeer of om naar school te gaan, dan is gemak belangrijker: regenkleding die je snel kunt aantrekken en weer uitdoen is dan ideaal.

Verschillende soorten regenkleding

Daarna kun je kijken welk type regenkleding het best bij je past. Een compleet regenpak met jas en broek is handig als je vaak fietst en goed beschermd wilt zijn. Toch vinden veel mensen vooral het aantrekken van de broek onhandig. In dat geval is een losse regenjas of een regenponcho een praktischer optie. Houd er wel rekening mee dat je benen dan bij stevige regen sneller nat worden. Misschien zijn regenchaps wat voor jou: hiermee bedek je alleen de voorkant van je bovenbenen. Ook slim: alvast nadenken over regenschoenen. Wanneer je echt een hekel hebt aan natte voeten, zijn overschoenen een welkome aanvulling op je regenoutfit!

Traditioneel regenpak

De klassieker onder de regenkleding is natuurlijk het regenpak. Dat bestaat uit een jas en een broek en is meestal gemaakt van waterdicht materiaal zoals PVC of nylon. Het voordeel is dat je praktisch helemaal bedekt bent, van je nek tot je enkels. Het nadeel? Vooral goedkope regenpakken kunnen wat minder ademend zijn, waardoor je bezweet kunt aankomen.

Losse regenjas

Een losse regenjas is handig wanneer je al een waterdichte broek hebt (of natuurlijk wanneer je het niet erg vindt als je benen natregenen). Regenjassen zijn vaak stijlvoller en kunnen bij slecht weer ook als gewone jas gedragen worden (iets wat je met een traditioneel regenpak niet zo snel zult doen). Let op details: getapete naden en een hoge kraag zorgen dat je beter beschermd bent tegen de regen.

Regencape/regenponcho

Hoef je maar een kort stukje te fietsen? Dan is een regencape of - poncho ideaal: gewoon een kwestie van omslaan of over je hoofd aantrekken. Met een cape of poncho heb je veel bewegingsvrijheid, maar bij harde wind kunnen ze een beetje onhandig zijn. Er zijn ook regencapes die bijvoorbeeld elastieken aan de mouwen hebben die je aan het stuur kunt vastmaken, of een extra koord om je middel waardoor de cape minder wappert en klappert in de wind.

Regenoverschoenen

Niets zo vervelend als helemaal droog blijven dankzij een goed regenpak, maar aankomen met doorweekte schoenen. Regenoverschoenen zijn dé oplossing. Ze zijn gemaakt van waterdicht materiaal en je schuift ze makkelijk over je normale schoenen heen.

TypeVoordelenNadelen
RegenpakVolledig beschermdMinder ademend
RegenjasStijlvol, veelzijdigBenen blijven onbedekt
Cape/ponchoMakkelijk aan-/uitdoen Windgevoelig
OverschoenenDroge voetenExtra aankoop

©iuricazac - stock.adobe.com

Waar moet je op letten bij het kiezen van regenkleding?

➜ Waterdichtheid

Dit is natuurlijk het allerbelangrijkste om op te letten! Om te weten hoe goed een regenjas je droog kan houden, kijk je naar de waterkolomwaarde op het etiket. Hoe hoger de waarde, hoe beter de waterdichtheid. Een waarde van 10.000 mm of meer is uitstekend. In de tabel hieronder zie je hoe goed verschillende waterkolomwaarden je beschermen.

➜ Ademend vermogen

Je wilt droog blijven, maar je wilt ook dat je eigen zweet niet blijft hangen in je regenpak. Materialen zoals Gore-Tex zijn waterdicht maar toch ademend.

➜ Materiaal

Het materiaal is ook iets om rekening mee te houden. Polyester is licht en ademend maar minder duurzaam. PVC is zwaarder maar gaat langer mee. Kies wat bij jou en je fietsgedrag past.

➜ Prijs-kwaliteitverhouding

Goedkoop is vaak duurkoop, vooral als je dagelijks fietst. Investeer in kwalitatief goede regenkleding die jaren meegaat.

De juiste maat kiezen

Bij het kiezen van de juiste maat is het belangrijk om rekening te houden met de kleding die je eronder draagt. Pas verschillende maten en draag de kleding die je normaal tijdens het fietsen draagt. Bepaal of je genoeg bewegingsvrijheid overhoudt. Een regenjas die zó strak om je armen zit dat je niet goed meer richting kunt aangeven, dat moet je natuurlijk niet willen.

Tabel: waterdichtheid

Waterdichtheid van regenkleding wordt gemeten in millimeters waterkolom (mm). Dit geeft aan hoe hoog een kolom water kan zijn voordat deze door de stof heen dringt. Voor regenkleding voor de fiets is minimaal 5.000 tot 10.000 mm aan te raden.

Aantal mm:Waterdichtheid:Beschermt tegen:
0 - 1.500SpatwaterdichtLichte regen en spatten
1.500 - 5.000WaterdichtMatige tot zware regen
5.000 - 10.000WaterdichtBijna alle regen, wel wat vochtdoorslag mogelijk
10.000 - 20.000Hoogwaardig waterdichtZware stortbuien
20.000+Extreem waterdichtExtreme omstandigheden

➜ Zomer of winter?

Wat voor regenkleding je kiest, hangt ook af van het seizoen en van wat je allemaal op de fiets doet.

Zomer

In de zomer is lichte, ademende kleding het prettigst. Ga voor materialen die waterdicht én ventilerend zijn, zoals Gore-Tex. Dat houdt regen buiten maar laat vocht van binnen ontsnappen. Zo blijf je droog van de regen én raak je overtollige warmte kwijt tijdens het fietsen. Ideaal dus voor warme, wisselvallige dagen waarop je actief bent.

Winter

In de winter draait het juist om warmte. Een regenjas met thermische voering houdt je niet alleen droog, maar ook behaaglijk. Veel modellen hebben een uitneembare voering, zodat je dezelfde jas ook in het voor- en najaar kunt dragen. Houd wel rekening met een hogere prijs, maar daar krijg je meer comfort en veelzijdigheid voor terug.

Testen voor gebruik

Wil je zeker weten dat je droog overkomt? Het klinkt gek, maar spuit jezelf nat met een tuinslang om te testen hoe waterdicht de kleding echt is. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Welk merk fietskleding moet je kiezen?

In Nederland zijn er verschillende bekende merken die regenkleding van hoge kwaliteit aanbieden. Dit zijn enkele van de meest populaire:

1: Agu

Dit Nederlandse merk is vooral bekend onder fietsers en biedt een breed scala aan regenkleding, van jassen tot broeken en overschoenen.

2: Rains

Dit Deense merk is ook populair in Nederland en staat bekend om zijn minimalistische en stijlvolle regenjassen.

3: Mac in a Sac

Dit merk biedt lichtgewicht en opvouwbare regenkleding die gemakkelijk op te bergen is.

4: Vaude

Dit Duitse merk is populair onder outdoorliefhebbers en biedt duurzame en milieuvriendelijke regenkleding.

5: Columbia

Dit Amerikaanse merk is ook in Nederland verkrijgbaar en biedt een breed scala aan regenkleding, vaak gemaakt van hun gepatenteerde Omni-Tech-materiaal dat zowel waterdicht als ademend is.

©Martin - stock.adobe.com

✅ Checklist regenkleding kopen

☐ Bepaal je behoeften: dagelijks gebruik, lange ritten, woon-werkverkeer.
☐ Kies het type regenkleding: regenpak, losse jas, cape/poncho, overschoenen.
☐ Controleer de waterdichtheid: zoek naar de waterkolomwaarde.
☐ Let op het ademend vermogen: materialen zoals Gore-Tex zijn ideaal.
☐ denk om het seizoen: licht en ademend voor de zomer, geïsoleerd voor de winter.
☐ Check de prijs-kwaliteitverhouding: goedkoop is niet altijd beter.
☐ Pas verschillende maten: houd rekening met de kleding die je eronder draagt.
☐ Test de kleding indien mogelijk: gebruik een tuinslang of lees online reviews.
☐ Lees het waslabel: sommige kledingstukken hebben speciale zorg nodig.
☐ Overweeg extra's: zoals reflecterende strips voor veiligheid.

▼ Volgende artikel
AI-agents: zo laat je slimme digitale assistenten zelfstandig taken uitvoeren
© Anwar - stock.adobe.com
Huis

AI-agents: zo laat je slimme digitale assistenten zelfstandig taken uitvoeren

We vinden het intussen al bijna normaal dat generatieve AI-modellen leuke tekeningen kunnen maken en teksten kunnen schrijven. Maar de AI-evolutie staat niet stil: er verschijnen steeds krachtigere AI-agents op die zelfstandig ook diverse taken kunnen aanpakken. Hoe je ze zelf gebruikt of bouwt, lees je in dit artikel.

In het kort

We leggen uit wat AI-agents precies zijn, hoe ze werken en waarin ze verschillen van gewone AI-assistenten. Je ziet voorbeelden van praktische agents die reizen plannen, data analyseren of documenten samenvatten. We bekijken toegankelijke platforms zoals Manus en AgentGPT, maar ook verzamelingen van kant-en-klare agents en tools om zelf een agent te bouwen. Tot slot krijg je inzicht in de voordelen, valkuilen en toekomstige ontwikkelingen van deze technologie.

Lees ook: Chat je met een mens of een AI-bot? 9 manieren om het te testen

Het begrip 'AI-agent' komt misschien wat verwarrend over omdat 'agent' vaak met ordehandhaving of spionage wordt geassocieerd, maar hier betekent het iets heel anders. In de informatica verwijst de term naar een entiteit die namens iemand anders handelt, afgeleid van het Latijnse agere (handelen). Je kunt het vergelijken met een reisagent die taken uitvoert in opdracht van zijn klant.

Een agent is hier een systeem dat autonoom handelt, vaak in opdracht van een gebruiker, om bepaalde en soms complexe taken uit te voeren. Zo zou je een robotstofzuiger een fysieke agent kunnen noemen: hij ziet obstakels, beslist waar hij rijdt en voert deze actie uit. Een e-mailbot is een virtuele agent: hij leest je mails, classificeert ze en beantwoordt bepaalde mails automatisch.

Een AI-agent gaat nog een stap verder en gebruikt kunstmatige intelligentie om beslissingen te nemen – iets wat sommige robotstofzuigers of e-mailbots inmiddels trouwens ook wel doen. Hiervoor gebruikt men ook wel de term 'agentic AI'.

©iRobot

Een robotstofzuiger kun je een fysieke agent noemen.

Werking

Voordat we een paar voorbeelden van een AI-agent bekijken en ook zelf samenstellen, leggen we kort uit hoe zo'n agent werkt. In een eerste fase neemt de agent zijn omgeving waar. Dat kan via visuele input van afbeeldingen of camera's, geluidsdata van een microfoon of spraakopname, numerieke data uit logs of sensors, of via tekst zoals prompts, mail- of chatberichten.

De agent probeert vervolgens deze ruwe invoer te interpreteren. Bij tekst bijvoorbeeld gebeurt dit doorgaans met een groot taalmodel (Large Language Model, kortweg LLM), een deep-learning-systeem dat natuurlijke taal begrijpt en genereert, zoals ChatGPT, Claude of Gemini. Dankzij zo'n LLM kan de agent doelen begrijpen en indien nodig ook opsplitsen in subtaken. Als een taak beperkt blijft tot tekstgeneratie, zoals het beantwoorden van een bericht, volstaat het LLM. Maar vaak zijn er ook externe tools nodig (zogeheten tool calling) om aanvullende of realtime gegevens op te halen of (sub)taken uit te voeren, bijvoorbeeld via API's, zoals voor weerinformatie, databases of andere AI-modellen.

Met een efficiënt geheugensysteem kan de agent tijdens het uitvoeren van taken de resultaten bijhouden, feedback verwerken en daaruit nieuwe subtaken afleiden. Hij kan deze informatie ook bewaren, wat ook bij latere interacties voor meer consistentie zorgt.

Voor- en nadelen

Geoptimaliseerde AI-agents bieden duidelijke voordelen. Ze verhogen vaak de productiviteit doordat ze repetitieve en tijdrovende taken kunnen overnemen. Daarnaast verwerken ze in korte tijd enorme hoeveelheden data en kunnen ze meerdere (sub)taken tegelijk uitvoeren. AI-agents leveren doorgaans nauwkeurige en consistente resultaten en zijn goed schaalbaar. Mits goed geïntegreerd in de workflow, kunnen ze dus flink wat tijd en kosten besparen.

Tegelijk zijn er wel wat dingen waar je op moet letten. AI-agents zijn namelijk vaak afhankelijk van grote hoeveelheden data, waaronder soms privacygevoelige of bedrijfsinformatie. Houd bijvoorbeeld in een bedrijfscontext dus rekening met richtlijnen als de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). En omdat veel agents werken met LLM's die getraind zijn op grote hoeveelheden tekst waarin ook vooroordelen en stereotypen voorkomen, kunnen zulke vertekeningen onbewust doorsijpelen in de resultaten en leiden tot discriminerende uitkomsten. Tot slot vraagt het ontwikkelen en trainen van zulke (bedrijfs)systemen de nodige tijd en rekenkracht.

Voor je het goed beseft, kunnen AI-agents ook privacygevoelige data verwerken en is de AVG van kracht.

Van assistent tot agent

Agentic AI is momenteel een actueel onderwerp, waardoor producenten hun AI-oplossingen soms als AI-agents presenteren, terwijl het om eenvoudige(re) AI-assistenten gaat. Dit geldt bijvoorbeeld voor de browserextensie HARPA AI. Na installatie kun je via een knop taken laten uitvoeren op basis van de actuele webpagina en eventueel geüploade afbeeldingen of pdf's. Denk aan uitleg geven, vragen beantwoorden, de pagina samenvatten of herschrijven, data uitlichten en meer.

Handig, maar het is geen autonome agent. HARPA AI voert namelijk alleen taken uit die jij expliciet opgeeft, zonder zelf subdoelen te stellen of complexe workflows te volgen. Er is evenmin sprake van zelfevaluatie of contextopbouw over meerdere stappen. HARPA AI biedt ook een browser-functie (bijvoorbeeld via de opdrachtprompt met een API-sleutel) die enige automatisering en externe aansturing mogelijk maakt, maar dat maakt het nog geen volwaardige AI-agent.

Het onderscheid tussen beide begrippen is evenwel niet altijd duidelijk, vooral niet wanneer de operaties voornamelijk in een 'black box' worden uitgevoerd.

Manus

AI-agents kunnen dus goed bruikbaar zijn in bedrijfsomgevingen, maar ook daarbuiten kun je er je voordeel mee doen. Ga bijvoorbeeld naar www.manus.im (van Chinese origine) en klik op Use cases voor een reeks praktijkvoorbeelden, ingedeeld in rubrieken als Life, Data Analysis en Education. Zo kan deze algemene AI-agent je bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van een cursus of het plannen van een reis. Het voorbeeld Trip to Japan in april (in de rubriek Featured) laat dit duidelijk zien. Klik hierop om het volledige proces te kunnen volgen: links de uitvoer, rechts het scherm van de agent. Je kunt ook altijd klikken op Skip to results of Watch again.

Wil je Manus ook zelf proberen, dan kun je met een gratis proefversie met duizend credits aan de slag, na goedkeuring van je aanvraag (de betaalde versie start vanaf 19 dollar per maand, dat is ongeveer 20 euro inclusief btw). We merkten dat zo'n goedkeuring sneller verloopt via de mobiele Manus-app.

Voor de eindgebruiker is het hele proces vrij eenvoudig. Zoals bij een gewone AI-chatbot geef je eerst een uitgebreide prompt met je opdracht. Daarna gaat Manus aan de slag en zie je stap voor stap hoe de taak wordt aangepakt. Je kunt dit proces ook in realtime bijsturen met extra informatie of instructies. Is de hoofdtaak voltooid, dan krijg je een melding, tenzij je credits eerder op zijn of de agent vastloopt op bijvoorbeeld een niet-bereikbare webpagina.

Op onze vraag heeft Manus een veertiendaagse gezinsreis naar Namibië uitgewerkt.

AI-reis naar tevredenheid uitgewerkt?

🧳Dan hoef je zelf alleen nog maar je koffers te pakken!

AgentGPT

Ook met AgentGPT kun je op een toegankelijke manier toe, ook gratis, een AI-agent in je browser gebruiken. Het platform is een gebruiksvriendelijke webinterface (geïnspireerd op Auto-GPT), waarmee je een opdracht kunt lanceren voor een autonome agent die meerdere stappen zelf bedenkt en uitvoert.

Je hoeft enkel een naam voor je agent in te vullen en bij Doel een duidelijke opdracht te schrijven, zoals 'Plan een veertiendaagse rondreis met 4x4 in Namibië' of 'Voer een onderzoek uit naar de duurzaamste bouwmaterialen in Nederland'.

Controleer bij Tools of de benodigde functies zijn ingeschakeld: Image (voor AI-beelden), Search (voor online opzoekwerk), Code (voor scripting) en Connect Your Data. Deze laatste biedt via een account bij SID, een vorm van Retrieval Augmented Generation (RAG), waarbij eigen gegevens van bijvoorbeeld Google Drive of Gmail kunnen worden verwerkt en doorzocht.

Bevestig met de blauwe afspeelknop en de agent gaat meteen aan de slag. Je kunt de deeltaken volgen, pauzeren en via een prompt het proces bijsturen. De kans bestaat dat de agent niet alle stappen voltooit met een gratis account, maar via Summarize kun je wel alvast een tussentijds resultaat bekijken. Voor een uitgebreider abonnement betaal je 40 dollar per maand (ongeveer 43 euro inclusief btw). Bij Settings kun je eventueel ook een OpenAI API-sleutel invoeren als je er een hebt.

AgentGPT kan ook eigen data onderzoeken (hier Google Drive documenten via sid.ai)

Agent-bibliotheken

Op de webpagina van het hierboven vermelde AgentGPT kun je ook uit twintig sjablonen kiezen. Dit zijn kant-en-klare agenten, met prompts gericht op een bepaald taaktype, zoals rapportanalyse, reisplanning of marketing strategieën. Maar er bestaan intussen ook diensten met een bibliotheek AI-agents, zoals Agent.AI. Je kunt zoeken op naam of op tags, binnen categorieën zoals Social, Customer Service, Image en Lifestyle. Filter je op Image, dan krijg je agents zoals Logo Creator, Youtube Thumbnail Generator en MindmapGenerator.

We nemen even Mindmap Generator als voorbeeld. Klik hier op Goagent en geef een geschikte prompt, bijvoorbeeld een onderwerp voor je mindmap. Bevestig met Go en de agent gaat aan de slag. Daarna kies je tussen Fully automatic (waarbij je alles aan de agent overlaat) of Interactive (waarbij je stap voor stap het voorlopige ontwerp kunt aanpassen of uitbreiden).

Ook bij MindStudio vind je een ruime collectie AI-agents, verdeeld in rubrieken zoals Research, Analyze Content, For Creators, For Students en YouTube. Na aanmelding kun je ze vanaf het platform uitvoeren via de knop Run (Pro Agents enkel na betaling) of via een Chromium-browserextensie, zodat de agent direct met een specifieke webpagina kan werken.

Houd er rekening mee dat het onderscheid tussen een slimme AI-assistent en een autonome AI-agent ook hier niet altijd duidelijk is.

Op Agent.AI vind je veel agents (of minstens assistenten), waaronder deze eenvoudige mindmap-generator.

Agentic AI-browsers

We hebben geen glazen bol, maar we zijn ervan overtuigd dat agentic AI zich dit jaar sterk zal doorzetten. De vraag naar autonomere AI-systemen groeit, de technologische basis met modellen als GPT-4.x en Claude 4.x is al aanwezig en de tool-calling-functionaliteit breidt snel uit.

Die evolutie zal zich vermoedelijk ook voortzetten binnen browsers, zoals blijkt uit Opera Browser Operator. Deze AI-agent is netjes geïntegreerd in de Opera-browser en maakt het mogelijk om bijvoorbeeld producten te bestellen, een reis te plannen, tickets te boeken of studiemateriaal te verzamelen zonder dat je zelf iets hoeft te doen (wat overigens wel mogelijk blijft). Op het moment van schrijven is deze functie helaas nog een preview, maar mogelijk zit die functie al in Opera's ontwikkelaarseditie tegen de tijd dat je dit leest.

Een andere vroege ontwikkeling is Anchor Browser, voorlopig alleen beschikbaar als cloud-hosted platform. Na aanmelding krijg je toegang tot een interactieve omgeving waar je AI-gestuurde browserflows kunt opstellen en testen. Bovenaan kies je eerst een taakstructuur, zoals AI Form Filling of Web Research.

Zelf bouwen met MindStudio

Zowel Agent.AI als MindStudio laten je niet alleen bestaande agents gebruiken, maar bieden ook tools om zelf een AI-agent te bouwen. We laten kort zien hoe je dit aanpakt in MindStudio, bijvoorbeeld voor een agent die een webpagina, pdf of YouTube-video samenvat (bij deze laatste door zelf het bijbehorende transcript op te halen).

Ga naar https://app.mindstudio.ai en open links het onderdeel Build. Klik rechtsboven op Create New Agent en zorg dat het tabblad Automations actief is. Klik op het blauwe Start-blok; rechts verschijnen dan enkele configuratie-opties. Wil je de agent beschikbaar maken in de browserextensie van Agent.AI, klik dan bij Run Mode op het pijlknopje en kies Browser Extension. Er verschijnen nu data zoals url, metadata en pageContent, die beschikbaar komen voor de agent.

Klik rechts van het Start-blok op de knop met het plusje om een AI-module toe te voegen. Voor ons voorbeeld kies je Generate Text, een van de meest gebruikte modules. Andere opties zijn Generate Image, User Input, Scrape URL of je klikt op View All Blocks voor alle beschikbare modules. Na selectie van Generate Text zie je rechts bij ModelSettings dat standaard Claude 3.5 Haiku gebruikt wordt. Je kunt ook kiezen uit andere ondersteunde LLM's, waaronder enkele gratis modellen.

Bouw je eigen agent met AI-modules in MindStudio.

Verder uitwerken

Met de LLM geselecteerd kun je rechts nog extra instellingen aanpassen via parameters als Temperature (hoe lager, hoe voorspelbaarder het antwoord), Max Response Size (hoe lager, hoe beknopter het antwoord) en andere. Bovenaan staat het promptvenster waar je een duidelijke instructie voor de LLM geeft, bijvoorbeeld: 'Vertel me alles wat ik moet weten over deze webpagina.'

Om de inhoud van de webpagina door te geven, gebruik je de eerder vermelde variabele pageContent (je kunt deze variabele eerst kopiëren naar het klembord) die je onder je prompt met {{pageContent}} aanroept.

Klik linksboven op Untitled AI Agent en geef je agent een naam. Je kunt ook een korte omschrijving toevoegen en een pictogram kiezen. Klik vervolgens rechtsboven op Preview / Open Draft Agent. Je test je agent door een url in te vullen, op Load Site te klikken en daarna op Run Agent.

Wil je de agent publiceren (en aan de browserextensie koppelen via het knopje met de drie puntjes), dan heb je wel een Pro-versie nodig. Deze kost 12 dollar per maand (ongeveer 13 euro inclusief btw) voor onbeperkte agents, exclusief eventuele kosten voor API-calls van betaalde AI-modellen.

Je agent is klaar: nog snel even proefdraaien.

Automatische prompt

Je kunt ook een bestaande agent dupliceren en deze via Edit snel aanpassen voor een ander doel. Daarnaast is het mogelijk om de prompt automatisch te laten genereren. Klik hiervoor rechtsonder het promptvenster op het bijbehorende knopje en kies Generate. Typ bijvoorbeeld 'Vat deze webpagina uitgebreid en overzichtelijk samen' of 'Analyseer deze X-berichtreeks' en klik opnieuw op Generate. Even later verschijnt een veel uitgebreidere (standaard Engelstalige) prompt, waarbij de opdracht wordt opgesplitst in subtaken, zodat je agent gestructureerder te werk kan gaan. Vergeet ook hier niet de variabele {{pageContent}} toe te voegen.

Op vergelijkbare manier kun je nog veel andere agents maken. Experimenteer gerust met alle beschikbare opties en mogelijkheden.

Je kunt automatisch een uitgebreide prompt laten genereren voor je agent.

Grondig zoeken

Steeds meer generatieve AI-modellen bieden met wat vaak deepsearch wordt genoemd een geavanceerde zoekfunctie aan om diepgaande informatie van internet en andere bronnen op te halen en te analyseren. Daardoor kunnen ze ook meerdere redeneringsstappen uitvoeren en zo tot een nauwkeuriger en uitgebreider antwoord komen.

Zo'n functie vind je onder meer bij ChatGPT (Diepgaand onderzoeken), Gemini (Deep Research) en Grok (DeepSearch en de nog uitgebreidere DeeperSearch). Je kunt deze functies zien als een vorm van agentic AI, omdat ze autonoom complexe taken uitvoeren die normaal menselijke tussenkomst vragen. Afhankelijk van je opdracht (en andere parameters) kan het zoekwerk makkelijk tien minuten of langer duren. Met een gratis account is deze functionaliteit helaas wel beperkt bruikbaar, zeker bij ChatGPT. ChatGPT heeft overigens ook al Operator, een agent die een browser kan gebruiken, maar alleen nog beschikbaar is voor Pro-gebruikers in de VS.