Warmtepompen zijn onderhoudsarm, wat betekent dat je er over het algemeen weinig omkijken naar hebt. Toch zijn er wel wat dingen die je af en toe moet (laten) doen om deze investering in goede staat te houden. Gemiddeld gaat een warmtepomp 15 tot 20 jaar mee, maar als je hem jaarlijks door een technicus laat nakijken en daarnaast zelf op enkele zaken let, kan hij zelfs 30 jaar worden!

Lees ook: Zo houd je het stroomverbruik van je warmtepomp zo laag mogelijk

Dit laat je over aan de vakman

Een aantal dingen kun je zelf doen, daar komen we dadelijk op terug, maar het belangrijkste onderhoud blijft voorbehouden aan de vakman. Laat de warmtepomp uiteraard voor de winter nakijken door een technicus. Je kunt dit laten uitvoeren door het bedrijf dat de warmtepomp heeft geplaatst. Daarnaast is het mogelijk om een externe partij in te schakelen om de controles uit te voeren. Uiteraard is het belangrijk dat dit bedrijf over de juiste certificaten beschikt om de inspectie te mogen uitvoeren. 

Checklist

De onderhoudsmonteur zal in de jaarlijkse controle de volgende zaken checken. Soms gaat het om een eenvoudige visuele controle, maar er zijn ook gespecialiseerde metingen bij. 

• De vervuiling van de buitenunit.
• Het aantal draaiuren van de warmtepomp, om deze te vergelijken met voorgaande jaren.
• Het aantal starts en stops van de compressor per uur (dat wordt bijgehouden in de warmtepomp).
• Of alle componenten en de bedrading nog goed vast zitten.
• Het stroomverbruik per fase, teveel stroomverbruik wijst meestal op slijtage.
• Of er ergens lekkage is.
• Het temperatuurverschil tussen de energiebron en het afgiftesysteem.
• De waterdruk van het afgiftesysteem.
• De conditie van de expansievaten.
• De conditie van de circulatiepompen.
• Het uitlezen van recente storingen.
• Eventueel het glycolgehalte (bij bodemwarmtepomp).
• De leidingfilters en eventueel reinigen.
• Of de ventilator goed in balans loopt.
• Of de thermostaat goed reageert.
• Of alle temperatuursensoren de juiste waarde weergeven.
• Doorlopen van het warmtepomp-menu', staan er geen vreemde instellingen bij.
• Visuele inspectie van compressor en koudemiddel-leidingen.

Hoewel het systeem lekdicht is, kan een warmtepomp na verloop van tijd toch een beetje gasvormig koudemiddel verliezen. Wanneer er te weinig koudemiddel overblijft, gaat het systeem minder goed werken. Ook het bijvullen van het koudemiddel mag officieel alleen door een erkend installateur. 

©Tomasz Zajda

Ook interessant: Het verbruik van de warmtepomp, zelfs als het buiten vriest

Wat kost warmtepomp-onderhoud door een vakman?

De prijs van een onderhoud fluctueert afhankelijk van het bedrijf waarmee je in zee gaat en de grootte van de warmtepomp. Heb je geen onderhoudscontract, dan mag je rekenen op de voorrijkosten tussen 50 en 70 euro afhankelijk van de reisafstand. Het uurloon van de technicus bedraagt ongeveer 50 euro, plus eventuele materiaalkosten. Over het algemeen betaal je voor het onderhoud van een lucht-waterwarmtepomp tussen 150  en 220 euro. Wanneer er meerdere woningen in de buurt een warmtepomp hebben, kun je de onderhoudskosten drukken door een collectief onderhoudscontract af te sluiten. Dan kan de technicus ze allemaal in één keer nakijken. 

Wat kost een onderhoudscontract?

De meeste installateurs zullen je aanraden een onderhoudscontract af te sluiten voor een jaarlijkse inspectie. Deze controle is vooral preventief. Meestal werkt men bij zo’n contract met een maandbedrag tussen de 10 en 25 euro afhankelijk van het type warmtepomp en het gekozen contract. Zo’n contract heeft voordelen, maar ook nadelen. Oordeel zelf welke argumenten bij jou het zwaarste doorwegen. 

Voordelen van een onderhoudscontract

• De technicus merkt sneller opvallende veranderingen ten opzichte van voorgaande jaren en kan dan meteen ingrijpen.
• Eenmalige intekenprocedure, niet steeds weer een aparte order.
• Je weet van tevoren wat het jaarlijkse onderhoud kost.
• Je hebt contact met één bedrijf en waarschijnlijk ook met één contactpersoon.
• In het contract is meestal sprake van korting op onderdelen.
• Vaak gaat een contract samen met afspraken over bereikbaarheid bij storingen.
• Krijg je onverhoopt een storing, dan krijg je met een onderhoudscontract meestal hulp binnen de 24 uur.

Nadelen van een onderhoudscontract

• Onderhoudsbedrijven spelen op safe en willen geen risico lopen dat hun technici langer zullen werken dan begroot. Ze hanteren dus een veiligheidsmarge in de prijs.
• Je kunt niet halverwege het jaar van het contract af. Je moet de looptijd van het contract respecteren en eventueel ook de opzegtermijn.
• Dienstverleningsbedrijven dekken zich altijd in; lees dus aandachtig de voorwaarden die ze stellen.
• Er is een groot tekort aan technisch personeel. Daarom rekenen deze bedrijven op hun beste personeel voor reparaties. Voor gewoon onderhoud sturen ze niet altijd hun beste kracht.
• Soms gebeurt het dat er toch reparaties moeten gebeuren die niet onder het contract vallen en die kunnen erg duur uitvallen.

Zelf doen

Wat je zelf kunt doen, komt neer op vier zaken: schoonmaken, obstakels verwijderen, een oppervlakkige inspectie en de bediening testen. We gaan wat dieper in deze vier onderhoudstaken.

Schoonmaken

Bij een lucht-waterwarmtepomp vervang of reinig je de filters om de 60 dagen. Het is mogelijk om deze filters te reinigen door ze even uit de warmtepomp te halen, het stof te verwijderen met een stofzuiger en ze dan in een mild schoonmaakmiddel te laten weken. Daarna maak je de ventilatorbladen schoon. Gebruik eerst een zachte borstel om het stof en vuil te verwijderen — een oude verfkwast is een uitstekend hulpmiddel. Veeg de ventilatorbladen schoon met een vochtige doek. Voel aan de ventilatorriem. Als die te los hangt, kun je die meteen een beetje aanspannen. Reinig ook de roosters die afhankelijk van de luchtstroom geopend of gesloten worden. Gebruik een zachte borstel en verwijder het stof, de haren van huisdieren en ander licht vuil. 

Obstakels verwijderen

Houd bij de lucht-waterwarmtepomp vooral de vrije luchtstroom in de gaten. Overwoekerd gras of onkruid in de unit maakt een behoorlijk verschil voor de werking van dit apparaat. Vooral in de herfst en de winter na onstuimig weer kunnen takken en bladeren in de buitenunit terecht komen.  Houd de zone rondom de warmtepomp zo schoon mogelijk. Bij buitentemperaturen lager dan 10°C kan het gebeuren dat op de buitenkant van de buiten-unit ijsvorming te zien is. Dat is normaal. Op het toestel zit een ontdooiingssysteem dat automatisch in werking treedt. Vaak zie je dan stoomvorming. Als het flink gaat vriezen, let er dan op dat buitenunit niet helemaal in de sneeuw komt te staan. 

Inspectie

De meeste warmtepompen hebben een bak om de condensatie van de unit op te vangen. Soms raakt deze bak verstopt met vuil of algen en dan kan die overlopen. Schrik dus niet als je een plasje opmerkt rond de warmtepomp, maar maak deze opvangbak schoon. Als de warmtepomp glycol bevat (dat is antivries), dan moet je dit jaarlijks bijvullen zoals de fabrikant voorschrijft. Net zoals bij een verwarmingssysteem met een gasbrander moet je de je de druk van het afgiftesysteem af en toe nakijken. De druk moet altijd tussen 1,5 en 2 bar liggen.

Test de bediening

Het is een goed idee om af en toe te controleren of de bediening goed werkt. Je kunt de thermostaat even nakijken en zien of de thermostatische kranen het doen. Levert de warmtepomp zowel ruimteverwarming als sanitair warm water, dan heeft die waarschijnlijk een tweekanaalsregelaar die voor elke instelling verschillende temperaturen programmeert. Controleer of de bedieningselementen werken en of de temperatuur correct is. 

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!

Met een oorspronkelijke adviesprijs van 1.349 euro positioneert de Samsung Bespoke AI Jet Ultra zich in het hoogste segment van steelstofzuigers. Voor die prijs krijg je een geavanceerd apparaat met een reeks… 'slimme' functies. Hoe slim die functies echt zijn en of deze stofzuiger zijn geld waard is, lees je in deze review.

De vraag is of alle innovaties de forse prijs rechtvaardigen. Inmiddels is de stofzuiger al enige tijd op de markt, wat geleid heeft tot aanzienlijke prijsdalingen. Waar hij op Samsungs eigen website voor 1.089 euro wordt aangeboden, is hij her en der al voor nog minder te vinden. Samsung probeert de hoge prijs te rechtvaardigen met nieuwe functies en kleine verbeteringen. Zo is de zuigkracht is verhoogd naar 400 watt (dat was 280).

Een belangrijke toevoeging is de AI Cleaning Mode 2.0, die zes verschillende schoonmaakomgevingen kan detecteren en de zuigkracht hierop aanpast. Deze geavanceerde modus werkt echter – net als andere slimme koppelingen zoals notificaties – alleen via de SmartThings-app. Zonder de app maakt het apparaat gebruik van de basis AI-modus (net zoals zijn voorganger) en mis je de meer geavanceerde functionaliteiten.

©Wesley Akkerman

Meer dan genoeg accessoires

Qua ontwerp is er weinig veranderd ten opzichte van het vorige model. De stofzuiger heeft een ergonomische handgreep en een helder display dat de modus en resterende accutijd toont. Een praktische toevoeging is de uitschuifbare telescopische stang, waardoor de stofzuiger ook prettig te gebruiken is voor langere mensen. Een klein minpunt is de accessoirestandaard; vergeleken met de stevige stofzuiger voelt die – met zijn dunnere plastic – wat goedkoop aan.

Het meegeleverde accessoirepakket is zeer compleet. Je ontvangt de Active Dual Brush en de Slim LED Brush+ voor verschillende vloertypen, plus een speciale Pet Tool+ voor het verwijderen van dierenharen. Ook een combinatie- en kierenzuigmond ontbreken niet. Een groot voordeel is de aanwezigheid van twee accu's, met een maximale gebruiksduur van respectievelijk honderd en zestig minuten. Daardoor kun je tussentijds wisselen als de ene batterij het net niet redt.

©Wesley Akkerman

Wisselende ervaringen

Het stofzuigen verloopt grotendeels moeiteloos. Het handvat ligt comfortabel in de hand, wat prettig is gezien het relatief hoge gewicht van de stofzuiger. De wendbaarheid laat echter soms te wensen over. Op ons vloerkleed bleek de Active Dual Brush-borstel wat stroef, waardoor sturen moeizaam ging. Op harde vloeren presteerde de Slim LED Brush+ gelukkig een stuk soepeler. En hoewel de ledverlichting in de kop handig is, presteert de laser van Dyson beter.

De AI-modus zorgt voor een gemengde ervaring. Het systeem detecteert en schakelt hoorbaar wanneer je van een harde vloer naar een vloerkleed gaat. Maar de beloofde functie waarbij de zuigkracht in hoeken automatisch aangepast zou worden, blijkt niet super te werken. Hoewel de AI-modus niet onbruikbaar is, worden de verwachtingen niet volledig waargemaakt. Het voelt meer als een vooraf ingestelde handeling dan als een werkelijk intelligente aanpassing aan de omgeving.

©Wesley Akkerman

Hoge zuigkracht

Waar de slimme functies soms tekortschieten (daarover straks meer), maakt de pure zuigkracht een diepe indruk. Zelfs op de laagste stand zuigt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra moeiteloos kruimels, stof en ander vuil op. We zijn vooral onder de indruk van de effectiviteit waarmee mensen- en hondenharen uit het vloerkleed verdwijnen. De enorme kracht is de belangrijkste upgrade ten opzichte van eerdere modellen en compenseert de mindere wendbaarheid op bepaalde ondergronden.

Ook de accuduur stelt niet teleur. Met alleen de kleine accu is er genoeg vermogen voor het stofzuigen van een woning van pakweg zestig vierkante meter. Bovendien bevalt het automatisch legende oplaadstation enorm. Na elke schoonmaakbeurt leegt en laadt het station de stofzuiger, waardoor je er geen omkijken naar hebt.

Het ontwerp is echter een kwestie van smaak; deze forse en opvallende stofzuiger zet je niet zomaar ergens onopvallend neer.

De slimme functies

Je kunt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra koppelen aan de Samsung SmartThings-app, maar de mogelijkheden blijven best beperkt. Je kunt de firmware-update en zaken als de zuigkracht aanpassen (maar dat laatste kan ook op het apparaat). De grote vernieuwing, het ontvangen van telefoon- en berichtnotificaties, blijkt in de praktijk een gimmick. Wanneer je gebeld wordt, pauzeert de stofzuiger en toont het display enkel het app-icoon, zonder naam of nummer.

Bovendien is het instellen van deze connectiviteit onnodig complex. Het vereist een Samsung-account, specifieke apps, diverse permissies en constante locatietoegang. De moeite die het kost om de verbinding tot stand te brengen, staat niet in verhouding tot het minimale voordeel. De meest opvallende beperking is verder dat de functie exclusief werkt met een Samsung-smartphone, waardoor een groep gebruikers buitengesloten wordt; op smartphones van een ander merk werkt dit namelijk niet.

©Wesley Akkerman

Samsung Bespoke AI Jet Ultra kopen?

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.