De isolatie van je huis bijvoorbeeld, of je budget. Een warmtepomp waarmee in het ene huis veel bespaard kan worden, kan in een ander huis veel minder winst opleveren. Dat komt omdat veel factoren een rol spelen: hoe goed je huis geïsoleerd is bijvoorbeeld, of je budget. Om te weten of een warmtepomp iets voor jou is, moet je de belangrijkste voor- en nadelen kennen. Die hebben we hier voor jou op een rij gezet.

Pluspunten

+ Lagere gebruikskosten
In vergelijking met verwarmingssystemen die werken op basis van verbranding, zijn warmtepompen goedkoper in verbruik. Voor elke kWh elektriciteit die je verbruikt met een warmtepomp krijg je 4 kWh terug. Of als je het in portemonnee-termen vertaalt:  voor elke euro die je betaalt, krijg je 4 euro aan energie in de plaats. Hoe energiezuiniger het systeem, hoe groter de besparing is. Met een hybride warmtepomp bespaar je gemiddeld 300 euro per jaar, met een lucht-water warmtepomp jaarlijks minstens 500 euro en de besparing met een bodem-watersysteem bedraagt tussen de 800 en 1000 euro per jaar rekenen. Deze cijfers zijn gebaseerd op prijsniveau juli 2022. 

+ Minder onderhoud
Eén keer per jaar moet je bepaalde details van het systeem controleren. Dat kun je gemakkelijk zelf doen. Warmtepompen hebben nu eenmaal minder onderhoud nodig dan verwarmingssystemen met een brander. In de meeste gevallen volstaat het om het systeem om de drie of vijf jaar door een technicus te laten nakijken. 

+ Veiliger
Een warmtepomp is veiliger dan een systeem dat gebaseerd is op verbranding. Ze zijn veilig te bedienen omdat ze afhankelijk zijn van elektriciteit en niets verbranden. Dit argument geldt uiteraard niet voor de hybride-opstelling. Er is ook geen opslagtank voor stookolie nodig en bij een full-electric systeem is zelfs de schoorsteen overbodig. 

+ Minder uitstoot
Een warmtepomp vermindert de CO2-uitstoot en zet energie efficiënt om in warmte. Met een warmtepomp bespaar je 25 tot 55 procent op je CO2-uitstoot voor verwarming en warm water.

+ Ook koeling
Tijdens de warme periodes kunnen warmtepompen het proces van hun werking omkeren. In combinatie met vloerverwarming zorgen ze voor een koele vloer. Lucht-luchtwarmtepompen kunnen in de zomer omschakelen zodat ze als een airco werken. De keerzijde van de airco-modus is dat die na een paar weken al gauw een paar honderd kilowattuur meer stroom verbruikt. 

+ Levensduur
De levensduur van warmtepompen is relatief lang. De gemiddelde levensduur ligt ergens rond 15 jaar, maar bijvoorbeeld bodem-watersystemen gaan gerust 35 jaar mee. 

+ Subsidiemogelijkheden
Je kunt subsidie aanvragen voor het aanschaffen van een warmtepomp. Hiermee wordt dus een deel van de aanschafkosten vergoed. Alle voorwaarden en het stappenplan om de subsidie aan te vragen vind je op de website van Milieu Centraal. Voor een hybride warmtepomp op buitenlucht ontvang je tussen de 1.950 en 3.000 euro subsidie. Voor een volledige lucht-water-warmtepomp varieert het subsidiebedrag tussen 1.950 tot 3.750 euro. Voor een dure bodem-waterwarmtepomp start het subsidiebedrag bij 3.750 euro en dit loopt op tot 5.100 euro. Dit zijn de bedragen zoals ze in augustus 2022 van kracht waren.

Minpunten

- Kostprijs
Veel mensen slikken wanneer ze de prijs van de warmtepomp horen. Het blijft een stevige investering die je pas op lange termijn terugverdient. Net als bij zonnepanelen moet je argwanend zijn tegenover verkopers die een snelle terugverdientijd beloven. De prijs van een warmtepomp ligt hoger dan die van een traditionele cv-ketel. Een kwalitatieve lucht-waterwarmtepomp kost ongeveer 12.000 euro. Tel daarbij nog 4.000 euro aan plaatsingskosten. Dan mag je erop rekenen dat alles na dertien jaar is terugverdiend. Voor een bodem-waterwarmtepomp betaal je 17.000 euro en nog eens 8.000 euro voor de plaatsing. Daar ligt de terugverdientijd op veertien jaar. Een hybride warmtepomp kost ongeveer 7.000 euro en daar mag je 2.000 euro plaatsingskosten bij optellen. Die heb je na zeven jaar terugverdiend. De prijs is afhankelijk van de kwaliteit (lees merk). Ook geldt: hoe groter het vermogen van de warmtepomp, hoe duurder het toestel. Deze cijfers zijn gebaseerd op prijsniveau juli 2022. Als de energieprijzen nog verder gaan stijgen, zal de terugverdientijd dus korter worden. 

- Niet helemaal C02-neutraal
Warmtepompen zijn voor hun werking afhankelijk van elektriciteit en zolang die geproduceerd wordt door centrales die zelf niet CO2-neutraal zijn, wordt het probleem van stikstof-emissie verlegd. Een warmtepomp verbruikt weliswaar geen gas, maar wel veel meer elektriciteit. Om de elektriciteit te produceren die nodig is voor een warmtepomp verbruikt een thermische centrale 2,5 tot 3 keer zoveel fossiele brandstof. Gelukkig wordt er ieder jaar meer elektriciteit opgewekt met hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie en windenergie. 

- Vergunning
Voor een lucht-waterinstallatie heb je geen vergunning nodig, maar als je een bodem-waterwarmtepomp op het oog hebt, is dat wel het geval. 

- Duurzaamheid koelvloeistof
Het koudemiddel is de vloeistof in het gesloten circuit van de warmtepomp die zorgt dat de installatie warmte uit de omgeving kan halen om die daarna af te geven in de woning. Er wordt wel eens gezegd dat de koelvloeistof van de warmtepomp schadelijk is voor het milieu. Dat klopt: koudemiddelen worden meestal gemaakt uit fluorkoolwaterstoffen (zogeheten HFK’s). Dit zijn zeer zware broeikasgassen en veel sterker dan CO2. Vandaag wordt voornamelijk het koudemiddel R-32 gebruikt dat veel milieuvriendelijker is. Toch ligt bij de Europese Commissie het voorstel op tafel om vanaf 2027 veel koudemiddelen te verbannen, R-32 inclusief. De fabrikanten zullen ongetwijfeld met een alternatief komen. 

- Tegenvallend rendement
Het belangrijkste minpunt dat de ronde doet, treft de warmtepomp in zijn bestaansreden: tegenvallend rendement. In een Tros Radar-uitzending van enkele jaren geleden zagen we dat een vijfde van de ruim 1.100 deelnemers die een warmtepomp hadden geïnstalleerd klaagden dat ze hun woning niet warm kregen. En bij 17% viel de energierekening niet lager, maar juist hóger uit na installatie van de warmtepomp. Terwijl de kostenbesparing net de belangrijkste reden was waarom ze hadden gekozen voor de warmtepomp.

De oorzaak van dit probleem bleek in de meeste gevallen te liggen in het feit dat de woningen niet of onvoldoende waren geïsoleerd en dat men niet beschikte over vloerverwarming. Een warmtepomp plaats je eenmaal niet zonder dat de woning aan de vereisten voldoet. Meer over die vereisten lees je in ons kennisartikel ‘Is mijn huis geschikt voor een warmtepomp?’. Doordat de installatie zo duur is, gaan veel gebruikers voor de goedkope typen en ook daar is de kans groot dat het rendement tegenvalt of dat je last krijgt van geluidsoverlast. Bij de kwaliteitsmerken is er zelden sprake van tegenvallend rendement of geluidsoverlast.

- Toch gas nodig bij hybride pomp
Een nadeel van hybride systemen is dat er nog steeds gas wordt gebruikt. De hybride wordt als een overgangsoplossing gezien. De investering in een hybride warmtepomp is nu wel degelijk rendabel, maar over tien, vijftien jaar ziet de situatie er misschien helemaal anders uit. Misschien is het verstandiger om meteen te investeren in de toekomst en toch voor een full-electric systeem te gaan. 

- Dalend rendement bij koud weer
Het klopt dat de prestatiecoëfficiënt van de warmtepomp afneemt bij koud weer. Bij een buitentemperatuur tussen +2°C en -7°C zal het stroomverbruik zelfs verdubbelen. En onder -20°C werkt een goedkope warmtepomp die zijn energie uit de lucht haalt niet. De meest efficiënt warmtepompen kunnen zelfs temperaturen aan tot -30°C. 

- Geluidsoverlast
Vooral bij lucht-waterwarmtepompen kun je aan de buiten-unit een licht zoemend geluid horen. De bodem-waterwarmtepomp die vooral bedoeld is voor nieuwbouwprojecten staat binnen en maakt minder geluid dan een koelkast: 28 dB (A). Die zijn, zeg maar fluisterstil. 

- Energieneutraal is een illusie
Een veelgehoord advies is om de warmtepomp te combineren met zonnepanelen. Op die manier kan de duurzame stroom rechtstreeks voor de warmtepomp worden gebruikt. Helaas komt in hartje winter slechts 13% van de stroom uit de zonnepanelen, terwijl de warmtepomp tijdens die maanden de stroom nodig heeft. Deze combinatie is dus niet energieneutraal. In de praktijk zullen in de winter gas-, kolen- en kernenergiecentrales nodig blijven om stroom op te wekken voor de warmtepomp.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.