Ze zijn duur, als het koud is werken ze niet, in oude huizen kun je er niets mee… over warmtepompen bestaan heel wat misverstanden. Tijd om de feiten van de fabels te scheiden!

1: Warmtepompen zijn duur

Het zou flauw zijn te ontkennen dat de kosten voor de aankoop en installatie hoog zijn. Een lucht-waterwarmtepompsysteem is nog steeds duurder dan een hoogrendement gasketel, maar tóch helpt een goed geïnstalleerde warmtepomp de energiekost te verlagen. Hij is goedkoper in verbruik, goedkoper in onderhoud en hij gaat langer mee. Bovendien heb je bij renovatie recht op een stevige subsidie. De subsidiebedragen zijn per 3 januari 2022 nog opgehoogd. Voor een hybride lucht-waterwarmtepomp krijg je nu bijvoorbeeld tussen de 1.950 tot 3.000 euro overheidssteun. Afhankelijk van het model kan dat betekenen dat de aanschafkosten meer dan gehalveerd worden, op voorwaarde dat de warmtepomp geplaatst wordt door een gecertificeerd installateur. Voor een zelfstandig werkende all-electric warmtepomp zijn zelfs hogere subsidiebedragen beschikbaar: van 1.950 tot 3.750 euro. Hoe hoger het vermogen, hoe hoger de aankoopprijs – maar óók hoe hoger het subsidiebedrag.

2: Warmtepompen maken lawaai

Dit gerucht stamt uit de tijd dat warmtepompen voor het eerst op de markt kwamen. Het waren destijds inderdaad logge, grote en lawaaierige appraten. Ondertussen zijn ze veel compacter en stiller omdat de technologie op gebied van geluidsreductie verbeterd is. Ook zijn warmtepompen in vergelijking met vroeger veel efficiënter geworden, zodat ze minder hard moeten werken en dus nog minder geluid maken. Het geluid van een lucht-waterwarmtepomp is vergelijkbaar met een koelkast. De belangrijkste bron van geluid is de ventilator van de pomp die lucht door het systeem trekt.

Goed om te weten: de overheid verbiedt warmtepompen die storend lawaai maken. Ook goed om te weten: je zult het geluid ook eerder opmerken als je in een flatgebouw woont en de buiten-unit aan de muur hebt gemonteerd.

Lees ook ons artikel Het geluid van een warmtepomp.

©Dragana Gordic

3: Warmtepompen werken niet of nauwelijks als het vriest

Het klopt dat het rendement van de warmtepomp negatief wordt beïnvloed door de koude. Ze presteren dan 20% minder in vergelijking tot hun maximale efficiëntie. Maar zelfs in hartje winter werken ze nog minstens 2,4 keer efficiënter dan de gasbrander. Een warmtepomp heeft doorgaans een rendement van 300% tot 400%. De beste gasbrander kan slechts een rendement van 98% halen. Bij vriestemperaturen tot -20° Celsius blijft de warmtepomp de woning van energie voorzien, maar hij verbruikt wel meer elektriciteit. Bovendien moet je je afvragen wat de minimumtemperatuur is die een verwarmingsinstallatie moet kunnen opvangen. Als je daarin overdrijft, kom je uit bij een installatie die te krachtig (overgedimensioneerd heet dat) en dus nodeloos duur is. Enerzijds moet de warmtepomp optimaal comfort kunnen garanderen in de koudste periode van het jaar, anderzijds mag ze niet overgedimensioneerd zijn.

De gemiddelde wintertemperatuur in Nederland is volgens het KNMI 3,9°C. De laagste temperatuur ooit gemeten in Nederland was -24°C op 27 januari in 1942. Statistisch gezien komt dit laagterecord slechts eens in de 1600 jaar voor. Bovendien was toen de wereldgemiddelde temperatuur 0,8°C lager dan nu. Dat we dit kouderecord in Nederland ooit nog verbreken, wordt dus steeds onwaarschijnlijker. Daarom hoef je je met een warmtepomp die een buitentemperatuur van -20° Celsius aankan, geen zorgen te maken.

4: Warmtepompen zijn uitsluitend bedoeld voor nieuwbouw

Sterker nog, straks worden warmtepompen verplicht in elke nieuwbouw! Maar: ook bij renovaties van bestaande woningen kunnen ze vaak een goede keuze zijn. Kúnnen: wanneer je enkel het dak isoleert en dubbel glas plaatst, dan zal deze inspanning nauwelijks volstaan om voldoende rendement van de warmtepomp op lage temperatuur te garanderen. Er bestaan echter ook lucht-waterwarmtepompen die een hoge temperatuur produceren om in een minder goed geïsoleerde woning te installeren. In principe kun je die gebruiken om de woning met gewone radiatoren te verwarmen. Deze warmtepompen zijn wel duurder en minder efficiënt dan een luchtwarmtepomp op lage temperatuur. Wil je een minder goed geïsoleerde woning toch graag verwarmen met een warmtepomp dan behoud je de bestaande verwarmingsketel en je koppelt die aan een hybride lucht-waterwarmtepomp. Zo’n hybride warmtepomp zal dan je woning het grootste deel van het seizoen verwarmen op lage temperatuur. In de koudste periode springt de gas- of stookolieketel bij. Ga je echt voor een doorgedreven energetische renovatie waarbij je de bouwschil (ramen, dak, vloer en muren) grondig aanpakt, dan is de keuze voor een warmtepomp veel voor de hand liggender.

Lees ook ons artikel Is mijn huis geschikt voor een warmtepomp?

5: Warmtepompen werken alleen met vloerverwarming

Warmtepompen hebben meer tijd nodig om huizen op te warmen dan de traditionele ketels. De gemiddelde uitvoertemperatuur van de warmtepomp varieert tussen 35°C en 45°C, waar dat bij een traditionele ketel tussen de 60°C tot 65°C ligt. Om het huis warm te krijgen met een warmtepomp die werkt met lage temperatuurverwarming heb je een grote warmteafgever. Een vloer bijvoorbeeld. Warmtepompen en een vloerverwarmingssysteem zijn dus een uitstekende match. Maar warmtepompen kunnen ook samenwerken met radiatoren, op voorwaarde dat deze radiatoren groter zijn dan degene die je nodig hebt met een gasketel. Als vuistregel geldt dat je met de warmtepomp radiatoren moet installeren die twee en een halve keer groter zijn dan normaal om dezelfde warmteafgifte te leveren als met een gasketel. Dat betekent dat je in het gemiddelde huis een aantal radiatoren moet vervangen door grotere om een warmtepomp te kunnen gebruiken. Daarnaast zijn er ook de warmtepompen die een hoge uitvoertemperatuur leveren, waar we het hierboven over hadden. Ze werken prima samen met radiatoren.

6: Warmtepompen nemen heel veel ruimte in beslag

Als mensen dit zeggen, gaat het meestal over de binnen-unit. Of dit inderdaad zo is, hangt af van het type warmtepomp dat je kiest. Over het algemeen vraagt een warmtepompinstallatie meer ruimte dan een cv-ketelinstallatie. De cv-ketels zijn de afgelopen decennia trouwens wel steeds kleiner geworden. De binnen-unit van een hybride warmtepomp neemt het minste ruimte in, maar je moet die wel naast de cv-ketel plaatsen. Dus ook in dat geval moet je rekening houden met extra ruimte. Een warmtepomp waarin een boiler voor 200 liter tapwater is geïntegreerd is zo’n 180 cm hoog en 60 cm breed en 60 cm diep. Wil je veel sanitair warm water, dan heb je een afzonderlijke boiler naast de warmtepomp nodig en meestal is er dan ook nog een buffervat. Dat kan qua ruimte inderdaad optellen.

Lees ook ons artikel Hoe groot is een warmtepomp?

7: Warmtepompen moeten altijd aan staan

Dit misverstand is ontstaan door mensen die warmtepompen hadden in een slecht geïsoleerd huis. Warmtepompen verwarmen een huis geleidelijk, waardoor het langer duurt om het gebouw te verwarmen. Als de bouwschil goed geïsoleerd is, hoeft de warmtepomp niet de hele tijd aan te staan om het huis lekker warm te houden.

8: Warmtepompen werken alleen in huizen die supergeïsoleerd zijn

Met de huidige energieprijzen is het onverantwoord om je woning niet of slecht te isoleren. Een warmtepomp vraagt inderdaad een goed geïsoleerd pand. Trouwens, elk verwarmingssysteem werkt beter naarmate het gebouw beter geïsoleerd is.

9: Warmtepompen vergen veel onderhoud

Integendeel! Warmtepompen zijn niet onderhoudsvrij, maar wel onderhoudsarm. Het is belangrijk om de warmtepomp schoon te houden en te zorgen dat de luchtstroom niet wordt belemmerd. In een bosrijke omgeving moet je de lucht-waterwarmtepomp regelmatig een reinigingsbeurt geven. Warmtepompen hebben weinig onderhoud nodig, want in tegenstelling tot cv-ketels is er geen verbranding van fossiele brandstoffen die onderdelen vervuilt. De meeste installateurs bieden een onderhoudscontract aan waardoor ze jaarlijks of tweejaarlijks een preventieve controle uitvoeren.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.

Met iOS 18 krijg je toegang tot functies die eerder niet mogelijk waren, waardoor je je smartphone nog persoonlijker kunt maken. Ook de Notities-app heeft een update gekregen, zodat je teksten nu veel makkelijker kunt organiseren.

Lees ook: Personaliseer je iPhone: zo pas je in iOS 18 het beginscherm aan

De Notities-app van iOS 18 is onder handen genomen. Daardoor moet het ook gemakkelijker worden om bepaalde informatie terug te vinden. Als je een lange tekst in de app hebt geschreven, dan kan het lastig zijn om een specifieke passage op te zoeken, zelfs wanneer je al koppen en tussenkopjes hebt gebruikt om je tekst te structureren. Maar met iOS 18 is dat makkelijker geworden. Je kunt nu namelijk de kopjes – en daarmee de tekst die daarbij hoort – inklappen en uitvouwen wanneer je wilt.

Zodoende moet je veel sneller door je eigen werk heen kunnen. Wanneer je zo'n kop inklapt, verdwijnt de alinea die daarmee geassocieerd wordt. In beeld verschijnt dan een kleine pijl naast de betreffende kop. Als je daar op tikt, dan komt de alinea tevoorschijn. In dit artikel leggen we uit hoe je de koppen inklapbaar maakt en hoe je ze daarna ook weer kunt uitklappen. Heel moeilijk is het niet, maar je moet wel even weten waar het staat.

Inklapbare koppen voor Notities

Open de Notities-app op je iPhone, zodra je die hebt geüpdatet naar iOS 18. Je kunt nu een notitie selecteren en openen (eventueel vanuit een map), of een nieuwe aanmaken. Dat laatste doe je door rechts onderin op het knopje te drukken dat lijkt op een potlood in een vierkant. Maak de tekst op zoals je dat altijd zou doen en voeg de koppen toe die je wilt gebruiken. Koppen maak je aan door een regel te selecteren en onderin, op de balk met opties, op Aa te klikken. Zie je deze balk niet? Klik dan op het plusicoon.

Aa is de opmaakknop. Daarmee bepaal je wat voor type tekst het is: een titel, koptekst, subkop of hoofdtekst. Selecteer nu Koptekst of Subkop. Links van de (sub)kop zie je nu een pijltje staan, dat naar beneden gericht is. Dat betekent dat deze sectie uitgeklapt is. Als je op het pijltje tikt, kun je de alinea inklappen, zodat deze uit beeld verdwijnt. Klik je er nogmaals op, dan komt de alinea weer tevoorschijn.

Tot slot is het mogelijk de tekst, in welke opmaakvorm dan ook, van kleurtjes te voorzien. Selecteer dan wederom een regel of alinea, tik als dat nodig is op plus, dan op Aa en tik rechts op de kleurknop (bij ons staat die standaard op paars).