Hoe groot is een warmtepomp?

Uitvoergrootte

De afmetingen en uitvoergrootte: het lijken synoniemen, maar dat zijn ze in dit geval niet. Dadelijk geven we enkele cijfers voor hoogte, breedte en diepte van de toestellen zodat je een idee hebt van het volume. Dit zijn echter richtwaarden, want van ieder type warmtepomp zijn er altijd wel modellen op de markt die sterk afwijken van deze gemiddelde waarden. We kijken echter eerst naar de uitvoergrootte.

De uitvoergrootte heeft niets met het fysieke formaat te maken, maar geeft aan hoe krachtig de warmtepomp is. Het vermogen van de warmtepomp dus. Deze uitvoergrootte moet beantwoorden aan de energie-efficiëntie van het pand. Is het huis voldoende geïsoleerd, heeft het dubbel glas, is het een rijtjeshuis of een vrijstaande woning, kan het de warmte goed vasthouden? Dat zijn allemaal elementen die naast het aantal kubieke meters van de woning mede het benodigde vermogen van de warmtepomp bepalen. Het juiste vermogen is belangrijk, maar het blijft een evenwichtsoefening. Een te laag vermogen zorgt dat de warmtepomp te hard moet werken en meer geluid produceert. Een warmtepomp met een te hoog vermogen neemt meer ruimte in beslag en is duurder. Het advies van een betrouwbare, ervaren verwarmingstechnicus is hier goud waard. De volgende tabel geeft je toch al een globaal idee.

Alle cijfers zijn slechts een ruwe richtlijn en zijn uiteraard afhankelijk van de energie-efficiëntie van het pand.

Lucht-waterwarmtepomp, split

De meest voorkomende warmtepomp is van het type lucht-water. Hier maken we onderscheid tussen een monoblock of een splitsysteem. Een monoblock is één unit waarin alle onderdelen geïntegreerd zitten. Een splitsysteem bestaat uit een binnen- en een buiten-unit. Vaak is het makkelijker om ruimte te vinden in de tuin, aan de gevel of zelfs op het dak, zodat je ruimte binnen kunt besparen.

Een lucht-waterwarmtepomp in split-uitvoering heeft meestal een veel kleiner buiten-unit dan de monoblock. Ook hier zijn de afmetingen van de buiten-unit afhankelijk van het vermogen. Voor een woning met twee tot drie slaapkamers heb je een vermogen van 5 tot 9 kW nodig en daarvan is de buiten-unit gemiddeld 100 cm breed, 79 cm hoog en 41 cm diep. De gemiddelde binnen-unit van een lucht-waterwarmtepomp is 70 cm breed, 90 cm hoog en 26 cm diep.

Grotere woningen (vier tot vijf slaapkamers) vragen een buiten-unit met meer vermogen. We spreken dan over een vermogen van 12 tot 16 kW. En die zijn 100 cm breed, 142 cm hoog en 39 cm diep. Dat is behoorlijk groot, maar nog steeds kleiner dan de monoblock buiten-unit. Houd ook rekening met de leidingen tussen buiten- en binnen-unit. Hoe verder beide units van elkaar zijn verwijderd, hoe lager het rendement. Bovendien mag je een bepaalde maximum afstand tussen deze twee niet overschrijden.

Lucht-waterwarmtepomp, monoblock

Zo’n monoblock lucht-waterwarmtepomp wordt buiten geplaatst en hierin zitten alle onderdelen verwerkt: de compressor, de condensor, het expansieventiel en de verdamper (zie ook het kennisartikel ‘Hoe werkt een warmtepomp?’). Is de ruimte binnen beperkt, dan is dit een goede oplossing. Als het gaat om een huis met twee of drie slaapkamers, dan heb je een warmtepomp nodig met een vermogen tussen 5 en 9 kW. De gemiddelde afmetingen zijn: breedte 120 cm, hoogte 93 cm en diepte 37 cm. Soms plaatst men nog een omkasting om dit toestel heen, om het geluid te dempen en ook om esthetische redenen. Door die ombouw met lamellen nemen de afmetingen uiteraard toe.

Voor een groter huis met vier of vijf slaapkamers kom je uit bij een 12 tot 16 kW-unit monoblock. Die neemt uiteraard meer ruimte in beslag. We rekenen op 113 cm breedte, 148 cm hoogte en 43 cm diepte. Als je voldoende ruimte hebt, dan is dit een goede optie, maar je hebt dan ook nog een oplossing nodig voor sanitair warm water.

Hybride warmtepomp

Het binnendeel van een hybride warmtepomp combineer je met een gas- of stookolieketel. De hybride warmtepomp zelf is een compacte oplossing. Maar je moet er rekening mee houden dat deze warmtepomp de HR-ketel niet vervangt. In de stookruimte moet er zowel plaats zijn voor de warmtepomp als voor de hoogrendementsketel. Alleen voor de hybride binnen-unit rekenen we gemiddeld op 55 cm breedte, 60 cm hoogte en 35 cm diepte. Voor de buiten-unit van dit systeem noteren we dezelfde afmetingen als bij het lucht-warmte splitsysteem.

Ga je voor een hybride warmtepomp die de lucht uit het centrale ventilatiesysteem gebruikt om het huis te verwarmen, dan mag je op dezelfde afmetingen rekenen. Zulke hybride warmtepompen zijn in de meeste gevallen kleiner dan een HR-gasketel en ze zijn bij uitstek geschikt voor een bestaand gebouw en wanneer er weinig ruimte is.

De binnen-installatie van de hybride warmtepomp komt naast de bestaande gasbrander.

Bodem-warmtepomp

Een bodem-waterwarmtepomp heeft geen buiten-unit. Dit systeem haalt zijn energie uit de ondergrond. Door de afwezigheid van de buiten-unit is er dus geen omgevingsgeluid. Aan de andere kant moet je wel voldoende ruimte in de tuin hebben om de vrachtwagen met de boorinstallatie toe te laten. Deze oplossing is vooral bestemd voor nieuwbouw. De warmtepomp binnen is gemiddeld 60 cm breed, 180 cm hoog en 62 cm diep, maar altijd wordt deze warmtepomp nog gecombineerd met een buffervat en een boiler. Het meest voorkomend is trouwens de bodem-waterwarmtepomp.

Een bodem-waterwarmtepomp heeft geen buiten-unit; binnen wordt meestal wel een buffervat geplaatst.

Buffervat

De installateur zal je altijd een buffervat aanraden. Dit is een vat waarin cv-water zit. Dit is dus niet bedoeld voor douche en bad, maar om de verwarming te ondersteunen. Sanitair warm water zit in een boiler, niet in een buffer. De belangrijkste reden om een buffervat te plaatsen is om te vermijden dat de compressor voortdurend aan- en uit moet schakelen. Dit pendelen verlaagt de levensduur van de warmtepomp. Je kunt een kleine buffer tegen de wand monteren; dan hebben we het over 50 cm breedte, 90 cm hoogte en 35 cm diepte.

Zo’n buffervat wordt door het verwarmingssysteem aangesproken wanneer het nodig is en het levert onmiddellijk warm water. Gemiddeld heeft zo’n grote tank een diameter van 60 cm en is het 182 cm hoog.

Buffervaten bestaan er in verschillende afmetingen.

Vaak kiest men een groter buffervat.

Sanitair warm water

Er zijn veel verschillende manieren om je woning van sanitair warm water te voorzien. Dat komt dus niet uit de buffer… In een hybride oplossing wordt het water voor douche en bad verwarmd door de cv-ketel. Sommige mensen kiezen voor een boiler die warmte produceert via thermische zonnepanelen, een zonneboiler. Anderen gaan voor een elektrische boiler. Er bestaan ook warmtepompboilers die een tank hebben van gemiddeld 200 tot 270 liter, voor een gezin van vier tot vijf personen. En er zijn lucht-waterwarmtepompen op de markt met een geïntegreerde boiler. Teveel om hier grafisch weer te geven, maar onthoud dat je wat betreft ruimte ook nog met de warmwaterproductie rekening moet houden.