Hoe groot is een auto? Hoe groot is een vliegtuig? Hoe groot is een warmtepomp? Je kunt daar moeilijk absolute getallen op plakken, omdat het formaat afhangt van een aantal factoren. Toch kun je met behulp van dit artikel wel een goede inschatting maken. We kijken per type warmtepompen waar je wat betreft afmetingen ongeveer rekening mee moet houden.

Uitvoergrootte

De afmetingen en uitvoergrootte: het lijken synoniemen, maar dat zijn ze in dit geval niet. Dadelijk geven we enkele cijfers voor hoogte, breedte en diepte van de toestellen zodat je een idee hebt van het volume. Dit zijn echter richtwaarden, want van ieder type warmtepomp zijn er altijd wel modellen op de markt die sterk afwijken van deze gemiddelde waarden. We kijken echter eerst naar de uitvoergrootte.

De uitvoergrootte heeft niets met het fysieke formaat te maken, maar geeft aan hoe krachtig de warmtepomp is. Het vermogen van de warmtepomp dus. Deze uitvoergrootte moet beantwoorden aan de energie-efficiëntie van het pand. Is het huis voldoende geïsoleerd, heeft het dubbel glas, is het een rijtjeshuis of een vrijstaande woning, kan het de warmte goed vasthouden? Dat zijn allemaal elementen die naast het aantal kubieke meters van de woning mede het benodigde vermogen van de warmtepomp bepalen. Het juiste vermogen is belangrijk, maar het blijft een evenwichtsoefening. Een te laag vermogen zorgt dat de warmtepomp te hard moet werken en meer geluid produceert. Een warmtepomp met een te hoog vermogen neemt meer ruimte in beslag en is duurder. Het advies van een betrouwbare, ervaren verwarmingstechnicus is hier goud waard. De volgende tabel geeft je toch al een globaal idee.

Lucht-waterwarmtepomp, split

De meest voorkomende warmtepomp is van het type lucht-water. Hier maken we onderscheid tussen een monoblock of een splitsysteem. Een monoblock is één unit waarin alle onderdelen geïntegreerd zitten. Een splitsysteem bestaat uit een binnen- en een buiten-unit. Vaak is het makkelijker om ruimte te vinden in de tuin, aan de gevel of zelfs op het dak, zodat je ruimte binnen kunt besparen.

Een lucht-waterwarmtepomp in split-uitvoering heeft meestal een veel kleiner buiten-unit dan de monoblock. Ook hier zijn de afmetingen van de buiten-unit afhankelijk van het vermogen. Voor een woning met twee tot drie slaapkamers heb je een vermogen van 5 tot 9 kW nodig en daarvan is de buiten-unit gemiddeld 100 cm breed, 79 cm hoog en 41 cm diep. De gemiddelde binnen-unit van een lucht-waterwarmtepomp is 70 cm breed, 90 cm hoog en 26 cm diep.

Grotere woningen (vier tot vijf slaapkamers) vragen een buiten-unit met meer vermogen. We spreken dan over een vermogen van 12 tot 16 kW. En die zijn 100 cm breed, 142 cm hoog en 39 cm diep. Dat is behoorlijk groot, maar nog steeds kleiner dan de monoblock buiten-unit. Houd ook rekening met de leidingen tussen buiten- en binnen-unit. Hoe verder beide units van elkaar zijn verwijderd, hoe lager het rendement. Bovendien mag je een bepaalde maximum afstand tussen deze twee niet overschrijden.

Lucht-waterwarmtepomp, monoblock

Zo’n monoblock lucht-waterwarmtepomp wordt buiten geplaatst en hierin zitten alle onderdelen verwerkt: de compressor, de condensor, het expansieventiel en de verdamper (zie ook het kennisartikel ‘Hoe werkt een warmtepomp?’). Is de ruimte binnen beperkt, dan is dit een goede oplossing. Als het gaat om een huis met twee of drie slaapkamers, dan heb je een warmtepomp nodig met een vermogen tussen 5 en 9 kW. De gemiddelde afmetingen zijn: breedte 120 cm, hoogte 93 cm en diepte 37 cm. Soms plaatst men nog een omkasting om dit toestel heen, om het geluid te dempen en ook om esthetische redenen. Door die ombouw met lamellen nemen de afmetingen uiteraard toe.

Voor een groter huis met vier of vijf slaapkamers kom je uit bij een 12 tot 16 kW-unit monoblock. Die neemt uiteraard meer ruimte in beslag. We rekenen op 113 cm breedte, 148 cm hoogte en 43 cm diepte. Als je voldoende ruimte hebt, dan is dit een goede optie, maar je hebt dan ook nog een oplossing nodig voor sanitair warm water.

Hybride warmtepomp

Het binnendeel van een hybride warmtepomp combineer je met een gas- of stookolieketel. De hybride warmtepomp zelf is een compacte oplossing. Maar je moet er rekening mee houden dat deze warmtepomp de HR-ketel niet vervangt. In de stookruimte moet er zowel plaats zijn voor de warmtepomp als voor de hoogrendementsketel. Alleen voor de hybride binnen-unit rekenen we gemiddeld op 55 cm breedte, 60 cm hoogte en 35 cm diepte. Voor de buiten-unit van dit systeem noteren we dezelfde afmetingen als bij het lucht-warmte splitsysteem.

Ga je voor een hybride warmtepomp die de lucht uit het centrale ventilatiesysteem gebruikt om het huis te verwarmen, dan mag je op dezelfde afmetingen rekenen. Zulke hybride warmtepompen zijn in de meeste gevallen kleiner dan een HR-gasketel en ze zijn bij uitstek geschikt voor een bestaand gebouw en wanneer er weinig ruimte is.

Bodem-warmtepomp

Een bodem-waterwarmtepomp heeft geen buiten-unit. Dit systeem haalt zijn energie uit de ondergrond. Door de afwezigheid van de buiten-unit is er dus geen omgevingsgeluid. Aan de andere kant moet je wel voldoende ruimte in de tuin hebben om de vrachtwagen met de boorinstallatie toe te laten. Deze oplossing is vooral bestemd voor nieuwbouw. De warmtepomp binnen is gemiddeld 60 cm breed, 180 cm hoog en 62 cm diep, maar altijd wordt deze warmtepomp nog gecombineerd met een buffervat en een boiler. Het meest voorkomend is trouwens de bodem-waterwarmtepomp.

Buffervat

De installateur zal je altijd een buffervat aanraden. Dit is een vat waarin cv-water zit. Dit is dus niet bedoeld voor douche en bad, maar om de verwarming te ondersteunen. Sanitair warm water zit in een boiler, niet in een buffer. De belangrijkste reden om een buffervat te plaatsen is om te vermijden dat de compressor voortdurend aan- en uit moet schakelen. Dit pendelen verlaagt de levensduur van de warmtepomp. Je kunt een kleine buffer tegen de wand monteren; dan hebben we het over 50 cm breedte, 90 cm hoogte en 35 cm diepte.

Zo’n buffervat wordt door het verwarmingssysteem aangesproken wanneer het nodig is en het levert onmiddellijk warm water. Gemiddeld heeft zo’n grote tank een diameter van 60 cm en is het 182 cm hoog.

Sanitair warm water

Er zijn veel verschillende manieren om je woning van sanitair warm water te voorzien. Dat komt dus niet uit de buffer… In een hybride oplossing wordt het water voor douche en bad verwarmd door de cv-ketel. Sommige mensen kiezen voor een boiler die warmte produceert via thermische zonnepanelen, een zonneboiler. Anderen gaan voor een elektrische boiler. Er bestaan ook warmtepompboilers die een tank hebben van gemiddeld 200 tot 270 liter, voor een gezin van vier tot vijf personen. En er zijn lucht-waterwarmtepompen op de markt met een geïntegreerde boiler. Teveel om hier grafisch weer te geven, maar onthoud dat je wat betreft ruimte ook nog met de warmwaterproductie rekening moet houden.

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.