Normaal wordt de elektriciteit die de zonnepanelen op je dak hebben geproduceerd op jaarbasis weggestreept tegen de elektriciteit die je hebt opgemaakt. Dit is het zogenoemde salderen. Enkele energieleveranciers doen dat nu per maand, wat eigenlijk altíjd ongunstig is. Hoewel consumentenorganisaties tegen zijn, staat nu nog niet letterlijk in de wet dat het niet mag. We leggen uit waarom het ongunstig is en wat je kunt doen als jouw energieleverancier dit ook gaat doen.

Na elk contractjaar kijkt een energieleverancier wat je aan elektriciteit hebt teruggeleverd. Dat wordt afgetrokken van de stroom die je hebt afgenomen, ook wel salderen genoemd. Dit gebeurt in de regel na elk jaar. We schreven eerder hoe dat werkt en hoe de salderingsregel er in de toekomst uit gaat zien. Sommige energieleveranciers wijken af van de norm en salderen per maand of kwartaal. Wees daar alert op, want in vrijwel alle gevallen is het ongunstig. Het wordt ook niet altijd duidelijk aangegeven!

Een bekend voorbeeld uit de praktijk is Budget Energie. Per 1 juli biedt het klanten met een variabel tarief een terugleververgoeding van 50% van het leveringstarief per kWh. Deze saldering vindt maandelijks plaats met de tarieven van de betreffende maand. Uit de prijsinformatie wordt dit niet direct duidelijk.

In de tarieven is het niet altijd direct duidelijk dat salderen per maand gebeurt.

Waarom is salderen per maand ongunstig?

Salderen op maandbasis is in vrijwel alle situaties ongunstig. Ook als je, zoals bij Budget Energie, een (in de huidige markt) relatief hoge terugleververgoeding krijgt. In de zonnige maanden wek je namelijk meestal veel meer stroom op dan je verbruikt. In de winter is dat andersom, en verbruik je juist meer dan je opwekt. Bij saldering op jaarbasis kun je het hogere verbruik in de winter in feite wegstrepen tegen het overvloed aan stroom in de zomer. Het energienet zou je als een soort buffer kunnen zien, waar het teveel aan stroom in zonnige periodes wordt opgeslagen, zodat je dat in de donkere maanden ‘gratis’ kunt opmaken. Bij saldering op maandbasis kan dat niet meer. In de zomer krijg je dan een relatief lage vergoeding voor die stroom, terwijl je in de donkere maanden de volle prijs gaat betalen, omdat je nog nauwelijks opwek hebt. Dat is extra pijnlijk als je je huis elektrisch verwarmt met bijvoorbeeld een warmtepomp.

©Colby Lysne

In donkere maanden gebruik je liefst de te veel geproduceerde zonnestroom uit de zomer.

Wetswijziging

Onder meer de Consumentenbond en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) vinden dat salderen op jaarbasis moet plaatsvinden en niet bijvoorbeeld per maand of kwartaal. Maar dit staat nog niet letterlijk zo in de wet. Minister Rob Jetten van Klimaat en Energie heeft aangeven dat hij de Energiewet graag wil aanpassen, zodat het nog duidelijker is dat saldering op jaarbasis verplicht is. Zolang dat niet is gebeurd zegt Budget Energie in ieder geval door te gaan met salderen per maand.

Terugleververgoeding

Maandelijks salderen doet minder ‘pijn’ als een redelijke terugleververgoeding wordt vastgesteld. Maar ook hier geeft de Energiewet nog geen duidelijkheid. De ACM stelde eerder dat de vergoeding minimaal 70% van het kale leveringstarief moet zijn. Dat wordt echter pas bekrachtigd in de nieuwe energiewet die in 2025 ingaat. Daar maken veel energieleveranciers misbruik van door nu nog een veel lagere vergoeding te geven. Controleer daarom uiteraard ook steeds goed de terugleververgoeding als je op jaarbasis (en bij jaarlijkse saldering!) meer stroom levert dan afneemt.

Wat kun je doen?

Wat kun je zelf doen om zekerheid te hebben over saldering? Om te beginnen raden we je aan om duidelijkheid te krijgen over de manier waarop de salderingsregel wordt toegepast door jouw energieleverancier. Als je een variabel contract hebt, moet je dit extra goed in de gaten houden. De tarieven en voorwaarden kunnen namelijk na elke maand veranderen. Weliswaar gebeurt dat in de regel maar twee keer per jaar, maar door de huidige marktsituatie wijken veel energieleveranciers daar van af.

Overweeg je om over te stappen? Bij een variabel contract teken je een overeenkomst voor onbepaalde tijd. Dan kun je altijd maandelijks opzeggen zonder boete. Heb je nog een vast contract, dan kun je na de contractperiode overstappen. Let goed op de einddatum, want meestal ga je automatisch over van een vast naar een variabel contract. Let daarnaast ook goed op de tarieven voor teruglevering en of er per maand, kwartaal of jaar gesaldeerd wordt. Reken alles goed door, zodat je zeker weet dat je bij een partij terechtkomt die uiteindelijk het gunstigst voor jouw situatie is.

Let er bij het tekenen van een contact op dat salderen op jaarbasis gebeurt.

Haalbaarheid jaarlijks salderen

Nu bij steeds meer woningen de daken vol liggen met zonnepanelen, valt de haalbaarheid van jaarlijks salderen natuurlijk wel te betwisten. Woningen ‘dumpen’ in de zomer immers massaal stroom, wat zelfs tot overbelasting van het net kan leiden, om het in de winter weer ‘gratis’ af te kunnen nemen. Het energienet wordt als een soort buffer gebruikt. Zélf je overvloedige zonnestroom opslaan in een thuisbatterij lijkt een goed alternatief. Maar je kunt niet genoeg opslaan om de winter door te komen. Sterker nog, bij de meeste batterijen wordt de volledige capaciteit op een bewolkte dag al aangesproken. Er zijn overigens ook andere manieren om je zonnestroom optimaal te benutten.

Gebruik je tijdens een autorit als passagier graag je smartphone of tablet, maar ben je erachter gekomen dat je dan misselijk wordt? Wagenziekte is knap vervelend. Een oplossing is het mobieltje opbergen of een app gebruiken die wagenziekte voorkomt.

Stap 1: iOS Bewegingsaanwijzing voertuig

De ene persoon ervaart wagenziekte als een licht ongemak, de andere wordt letterlijk kotsmisselijk. Terwijl je onderweg naar een scherm zit te kijken, registreert je lichaam dat je beweegt. Omdat je aandacht gevestigd is op een statisch scherm, weten je hersenen dat niet. Die tegenstrijdigheid tussen de hersenen en het lichaam veroorzaakt de misselijkheid.

Voor iPhones en iPads zit er in iOS/iPadOS 18, het recentste besturingssysteem, een instelling om het reizen met je telefoon een stuk comfortabeler te maken. De Apple-oplossing heet Bewegingsaanwijzing voertuig. Deze instelling synchroniseert bewegingen op het scherm met het bochtenwerk, de stops en starts, de versnelling en vertraging van het voertuig. Hierdoor vermindert het zogenoemde sensorische conflict bij de gebruiker. Er verschijnen een aantal geanimeerde stippen bij de rand van het scherm die reageren op de bewegingen van het voertuig. Om de optie Bewegingsaanwijzing voertuig op te roepen, ga je naar Instellingen / Toegankelijkheid en daar kun je de optie Beweging selecteren.

De stippen reageren op de beweging van het voertuig.

Stap 2: Bewegingsaanwijzing voertuig instellen

Zo kom je bij de optie Toon bewegingsaanwijzingen voertuig. Je kunt die aan- en uitzetten of instellen op Automatisch in voertuig, zodat de geanimeerde stippen vanzelf op het scherm verschijnen wanneer de iPhone/iPad detecteert dat je in de auto zit.

Je kunt ook vanaf de rechterkant van het iPhone-scherm naar beneden vegen om het bedieningspaneel te openen. Houd dan een lege ruimte in het bedieningspaneel ingedrukt om de widgets aan te passen. Daarna kun je Bewegingsaanwijzing voertuig als widget toevoegen.

Je kunt de app automatisch laten starten wanneer je in een bewegend voertuig zit.

Stap 3: Voor Android

Voor Android bestaat de app MotionEase, die eigenlijk op dezelfde manier werkt. Ook hier verschijnen er stippen op het scherm die de beweging volgen. In tegenstelling tot bij de iPhone zie je hier de stippen wel in screenshots die je op dat moment maakt.

Een ander alternatief in Google Play is KineStop van Urbandroid. Wanneer je deze app start, zal deze toestemming vragen om over de andere apps heen te verschijnen. En ook hier kun je instellen dat KineStop automatisch start wanneer je in een bewegend voertuig zit.

KineStop toont ook altijd een horizonlijn.

Een televisie in de slaapkamer is allang geen luxe meer. Het is een manier om je dag ontspannen af te sluiten met een serie of film, of juist rustig op te starten met het nieuws of een ontbijtprogramma. Maar waar moet je op letten als je een tv zoekt voor deze plek in huis?

Lees ook: Zo kies je de ideale televisie voor jouw woonkamer

Een van de belangrijkste keuzes bij een slaapkamertelevisie is het schermformaat. Daarbij kijk je niet alleen naar hoeveel ruimte je hebt, maar vooral naar de afstand tussen je bed en de plek waar de tv komt. Een handige vuistregel is dat de kijkafstand ongeveer 1,5 tot 2,5 keer de schermdiagonaal in inches moet zijn. De schermdiagonaal is de schuine afstand tussen de hoeken van het scherm en staat vrijwel altijd in de modelnaam vermeld.

Voor de meest gangbare schermformaten kun je de volgende afstanden aanhouden:

➡️ 32 inch (81 cm): 1,2 tot 2 meter
➡️ 43 inch (109 cm): 1,6 tot 2,75 meter
➡️ 49 inch (125 cm): 1,85 tot 3,1 meter
➡️ 55 inch (140 cm): 2,1 tot 3,5 meter
➡️ 65 inch (165 cm): 2,5 tot 4,1 meter*

Natuurlijk blijft dit persoonlijk. Sommige mensen kijken liever van wat dichterbij, anderen houden juist meer afstand. Probeer eventueel in je slaapkamer een paar afstanden uit met een meetlint en een karton op de muur ter grootte van een televisiescherm. Zo ontdek je snel wat prettig aanvoelt en niet te opdringerig is in de ruimte.

*Grotere schermformaten laten we hier bewust buiten beschouwing. Die zijn vooral geschikt voor grotere ruimtes, zoals een woonkamer, en zijn in de meeste slaapkamers simpelweg te aanwezig. Een te groot scherm kan overweldigend aanvoelen, zeker als je er dicht op ligt en de kamer verder donker is. Bovendien draait het in de slaapkamer zelden om het grootste of meest indrukwekkende beeld – comfort staat voorop.

4K is de norm – ook in de slaapkamer

Vrijwel alle nieuwe televisies hebben tegenwoordig een 4K Ultra HD-resolutie, ook de kleinere modellen. Het oude verschil tussen full HD en 4K is inmiddels achterhaald – niet alleen qua prijs, maar ook qua aanbod. Streamingdiensten zoals Netflix, Disney+ en Amazon Prime bieden veel content aan in 4K. Daardoor loont het ook in de slaapkamer om voor een 4K-model te kiezen, zelfs bij een formaat van 32 of 43 inch.

Een hogere resolutie betekent ook dat je dichterbij kunt zitten zonder dat het beeld onscherp of korrelig oogt. Bij 4K kun je tot 30 procent dichter op het scherm zitten dan bij een full HD-model van hetzelfde formaat. Kijk je naar een 55 inch 4K-tv, dan kun je comfortabel op 2 meter afstand zitten zonder verlies van scherpte. Bij 8K, dat op dit moment vooral voorkomt bij schermen van 65 inch en groter, mag je zelfs nog dichterbij zitten. Toch is 8K in de slaapkamer zelden nodig. Het verschil met 4K zie je pas bij heel grote formaten of professioneel gebruik.

Kijkcomfort blijft altijd een kwestie van gevoel. Een scherm dat technisch 'mag' op een meter afstand, voelt soms toch prettiger vanaf twee meter. Probeer verschillende afstanden en lichtomstandigheden om te bepalen wat bij jouw ruimte past.

Niet luid, wel duidelijk

In tegenstelling tot de woonkamer hoeft het geluid in de slaapkamer geen kamer te vullen. In veel gevallen zijn de ingebouwde speakers van een moderne televisie prima. Kijk je vaak series of films met veel dialogen? Let dan op functies als dialoogversterking of een nachtmodus, waarbij harde geluiden worden afgevlakt en stemmen beter hoorbaar blijven. Een compacte soundbar kan een goede toevoeging zijn als je net wat meer helderheid wilt, maar het is zeker geen must. Voor wie 's avonds laat kijkt zonder anderen te storen, is een draadloze hoofdtelefoon een handige optie. Sommige tv's bieden zelfs de mogelijkheid om tegelijk het geluid via hoofdtelefoon én speakers af te spelen.

Lees ook: Dialogen op televisie slecht te verstaan? Deze tips helpen echt

©Pavell

Slimme functies voor slim gebruik

In de slaapkamer wil je snel en makkelijk toegang tot je favoriete apps. De meeste televisies zijn tegenwoordig smart-tv's, met ingebouwde apps zoals Netflix, YouTube en Videoland. Extra handig is ondersteuning voor Chromecast of AirPlay, zodat je eenvoudig vanaf je smartphone iets kunt streamen. Ook de bediening speelt een rol. Sommige modellen kun je met je stem aansturen via Google Assistant of Alexa. Anderen werken goed samen met een app op je telefoon. Dat is handig als je de afstandsbediening weer eens kwijt bent tussen de dekens.

Praktisch ophangen en installeren

Een televisie in de slaapkamer staat vaak niet op een kastje, maar hangt aan de muur. Daarmee bespaar je ruimte en creëer je een rustige uitstraling. Let wel op de kijkhoek. Een kantelbare muurbeugel zorgt ervoor dat je het scherm iets naar beneden kunt richten, zodat je comfortabel vanuit bed kijkt. Denk ook aan het wegwerken van kabels. Dat oogt niet alleen netter, maar voorkomt ook dat je in het donker struikelt over snoeren die langs de muur bungelen.

Handige extra's voor een ontspannen sfeer

Omdat je tv in de slaapkamer vaak 's avonds laat of 's ochtends vroeg gebruikt, zijn rustgevende instellingen belangrijk. Denk aan een blauwlichtfilter of nachtmodus, waarmee je de felheid van het scherm vermindert en je ogen minder belast. Automatisch uitschakelen is ook handig. Sommige modellen hebben een slaaptimer of schakelen zichzelf uit als er geen activiteit wordt gedetecteerd. Zo voorkom je dat je tv onnodig aan blijft staan als je in slaap valt. En let bij je keuze ook op het energieverbruik. Een zuinige televisie in standby-modus is prettig als je energie wilt besparen zonder steeds stekkers uit het stopcontact te moeten halen.

Kies voor rust en comfort, niet voor groot-groter-grootst

Een slaapkamer-tv hoeft niet alles te kunnen. Het draait niet om indrukwekkende specificaties, maar om hoe prettig hij is in het dagelijks gebruik. Kies een formaat dat past bij de ruimte, let op goed beeld in het donker en zorg voor eenvoudige bediening. Zo wordt je televisie een ontspannen verlengstuk van je avondroutine, zonder dat het scherm de sfeer in je slaapkamer overneemt.