In China opent een dezer dagen een kernreactor die op thorium kan draaien. Op papier is deze techniek een veilige en relatief schone aanvulling op duurzame bronnen. Kan thorium ons inderdaad van onze verslaving aan fossiele brandstoffen verlossen?

In de wederopbouwjaren na de Tweede Wereldoorlog vierde het techno-optimisme hoogtij. Futuristische uitvindingen zouden het leven steeds aangenamer maken. Een speciale taak was weggelegd voor de ontluikende nucleaire industrie. De atoombom had immers niet alleen zijn verwoestende kracht getoond, maar ook zijn enorme potentieel als energiebron. In 1948 slaagden onderzoekers van het Oak Ridge National Laboratory in Tennessee erin de eerste kernreactor op gang te brengen, en in 1954 werd in het Russische Obninsk de eerste operationele kerncentrale ingeschakeld. De toekomst kon beginnen!

Na de kernramp op Three Mile Island in 1979 sloeg dat sentiment om. Wie tegenwoordig kerncentrale zegt, roept beelden op van Tsjernobyl, Fukushima en misschien ook wel van Charles Montgomery Burns, de gemene directeur van een kerncentrale in The Simpsons. Maar waar doorgaans niet bij stilgestaan wordt, is dat Frankrijk meer dan 70 procent van zijn elektriciteit opwekt met 58 kerncentrales. Niet iets wat Nederlanders belet om elke zomer massaal naar dat land af te reizen en zich daar tegoed te doen aan de voortreffelijke kazen en wijnen die te midden van al die nucleaire krachtpatserij tot stand komen. En om er de schone lucht op te zuigen, niet te vergeten. Want dankzij het geringe aantal kolencentrales is de Franse luchtkwaliteit aanzienlijk beter dan die in de omliggende landen. Zo veroorzaken volgens cijfers van het Wereld Natuur Fonds alleen al de kolencentrales van Duitsland ongeveer 2500 doden per jaar.

Dramatische cijfers

Uit onderzoek blijkt dat kernenergie tot de veiligste, schoonste, betrouwbaarste en meest compacte vormen van energieopwekking behoort. In 2007 publiceerden Anil Markandya en Paul Wilkinson in het medische vakblad The Lancet een onderzoek naar de veiligheidsrisico’s in Europa van zes verschillende energiebronnen. De cijfers waren dramatisch. Zelfs de relatief schone gascentrales veroorzaken 54 keer zoveel doden en 136 keer zoveel zieken als kerncentrales (inclusief de cijfers van Three Mile Island en Tsjernobyl). En James Hansen, de voormalige NASA-onderzoeker die in 1988 de opwarming van de aarde op de politieke agenda zette, becijferde in 2013 dat het gebruik van kernenergie tot nog toe niet alleen 64 gigaton aan CO2-uitstoot heeft voorkomen, maar er ook debet aan is dat 1,84 miljoen mensen niet aan luchtvervuiling stierven.

Kernenergie heeft meer voordelen. Nucleaire elektriciteitscentrales zijn dag en nacht beschikbaar en nemen bovendien veel minder plaats in dan bijvoorbeeld windmolenparken. Dat laatste is een groot voordeel in het volle Nederland. Logisch dus dat de discussie over kernenergie oplaait.

Inherent veilig

De argumenten van zowel de voor- als tegenstanders van eventuele nieuwe kerncentrales zijn bekend. De voorstanders vrezen dat het hele land vol windmolens komt te staan en wijzen erop dat zon en wind ‘intermitterend’ zijn, oftewel niet altijd beschikbaar. Je moet duurzame bronnen dus wel aanvullen met systemen die continu stroom kunnen leveren. Tegenstanders wijzen op het afvalprobleem en de ongelukken in het verleden. Al die argumenten zijn redelijk. En daarom valt steeds vaker het woord ‘thorium’. Dit naar de Noorse god Thor vernoemde chemische element kan als brandstof dienen in een type kerncentrale dat bekend staat als de gesmoltenzoutreactor. Dit is een reactortype waarin de nucleaire brandstof zich niet in klassieke staven bevindt, maar in een vat met gesmolten zout. 

Volgens voorstanders is dit veilig, omdat de kernreactie vanzelf eindigt wanneer de temperatuur van het zout te hoog oploopt. De reactor hoeft dus niet per se actief gekoeld te worden. Een klassieke meltdown, zoals in Fukushima, is daarmee onmogelijk. Dat de gesmoltenzoutreactor inderdaad werkt, werd al in de jaren 60 vastgesteld door het Amerikaanse Oak Ridge National Laboratory.

Dat was om verschillende redenen goed nieuws. De aarde bevat naar schatting drie keer zoveel thorium als uranium. Bovendien is, in tegenstelling tot uranium, vrijwel al het thorium te gebruiken als nucleaire brandstof. Daardoor hoeft er grofweg tweehonderd keer minder ruw materiaal te worden opgegraven. Dit komt door het feit dat thorium op zichzelf niet splijtbaar is. Het dient eerst te veranderen in het wel splijtbare uranium 233. Dat gebeurt in het reactorvat door de inwerking van neutronen. 

Om dit proces te starten, is er een kleine hoeveelheid uranium 235 of plutonium nodig als neutronenbron. Omdat de samenstelling van het brandstofmengsel in principe te regelen is, wordt het grootste deel van alle radioactieve vervalproducten opgebrand. Dit is een groot en belangrijk verschil met de staven van de traditionele kerncentrales. Die worden vervangen, terwijl er nog allerlei zeer gevaarlijke restproducten in zitten, het gevreesde langdurige radioactieve afval.

China en India

Dit zijn feestelijke feiten die door lobbygroepen als de Stichting Thorium MSR met enthousiasme worden uitgedragen. Dus: waarom bouwen we niet een paar van deze supercentrales? Wel, omdat de techniek nog tal van problemen kent, zo geven zelfs lobbyisten toe. Zo blijkt het vooralsnog lastig om de ongewenste splijtingsproducten weg te filteren die de kernreacties verstoren. Ook is het de vraag hoeveel schade een corrosief en radioactief zoutmengsel van 700°C op den duur aanbrengt aan de materialen waaruit de reactor bestaat. Daar is dus meer onderzoek voor nodig. 

Dat onderzoek vindt vooral plaats in China. Nabij de stad Wuwei is een kleine gesmoltenzoutreactor in gebruik genomen die ongeveer 2 megawatt aan stroom moet gaan produceren – voldoende voor zo’n duizend huishoudens. De hoop is dat met deze proefreactor zo veel problemen pootje kunnen worden gelicht, dat er rond 2030 een reactor kan worden gebouwd die honderdduizenden huishoudens van stroom voorziet.

Ondertussen wil India rond 2050 een derde van zijn stroombehoefte opwekken uit thorium. Dat het land over enorme thoriumreserves beschikt, is daarbij een voordeel.

Zodra de Chinezen en Indiërs weten hoe ze een goede thorium-gesmoltenzoutreactor kunnen bouwen, willen ze die vast ook wel aan ons verkopen. Maar dat duurt nog minstens twintig jaar. Voor de energietransitie is thorium vooralsnog dus irrelevant.

💡Wil jij zelf groene stroom opwekken? Overweeg zonnepanelen!

Een handdruk, een deurklink, even ergens tegenaan leunen, en ZAP! Voor je het weet, krijg je een elektrische schok. Statische kleding is behoorlijk irritant, maar gelukkig kun je er wat aan doen. In dit artikel ontdek je hoe. Let op: het antwoord kan schokkend zijn!

Lees ook: 8 veelgemaakte fouten bij het wassen van kleding

Waarom is mijn kleding statisch? 

Een statische schok is een vorm van elektriciteit. Het komt door wrijving van kleding tegen andere kleding, tegen je huid, of gewoon door de (droge) lucht om je heen. Vooral synthetische stoffen als nylon en polyester hebben er last van. Ook wol staat erom bekend. Bij katoen en linnen merk je het amper, omdat die de statische elektriciteit weer makkelijk afgeven aan de omgeving. Bij synthetische stoffen wordt de kleding pas ontladen als je iets aanraakt – een deurklink, of de hand van iemand anders, bijvoorbeeld. Gelukkig zijn er een paar dingen die je kunt doen om het schokeffect te verminderen. 

©komta

Tip 1: Slim wassen en drogen

Je kunt al veel problemen voorkomen door op een slimme manier te wassen en drogen. Het gebruik van wasverzachter zorgt er al voor dat je kleding minder snel statisch geladen wordt als je het aantrekt. Je kunt ook een bolletje aluminiumfolie in de trommel doen bij het wassen, dat zorgt ervoor dat de statische elektriciteit meteen wordt afgegeven aan de trommel. Let op: doe geen aluminiumfolie in de droger! 

©Tanya Rozhnovskaya

Kleding die snel statisch wordt kun je sowieso beter niet in de droger doen, ook als dat volgens het label wel kan. Er bestaan antistatische drogerdoekjes die je bij je wasgoed in de droger kunt stoppen, en die de statische elektriciteit verminderen. 

Tip 2: Metaal

Contact met metaal zorgt ervoor dat de statische elektriciteit wordt afgegeven aan de lucht. Pak voor je je kleding aantrekt een metalen kledinghanger of een ander stuk metaal (een sleutel, een lepel), en wrijf even over de binnen- en buitenkant van je kleding. Zo wordt de elektriciteit ontladen, en kun je je kleding in elk geval zonder schok aantrekken. 

Een andere veelgebruikte manier is een metalen veiligheidsspeld aan je kleding bevestigen. Die zorgt er gedurende de dag voor dat de statische elektriciteit sneller wordt afgegeven, en je hebt minder last van schokken en plakkende kleding. 

Tip 3: De vriezer

De vriezer? Jazeker! Als je je kleding voor je het gaat dragen een halfuurtje in de vriezer legt, wordt de statische elektriciteit ook ontladen, en het bouwt bovendien minder snel weer op. Zorg wel dat je kleding kurkdroog is voor je het in de vriezer legt, anders loop je straks met ijspegels in je nek naar buiten. 

Tip 4: Sprayen

Een beetje sprayen is ook geen slecht idee. Er zijn anti-statische sprays op de markt, die ervoor zorgen dat de lading verdwijnt en minder snel weer opbouwt, maar er zijn ook doe-het-zelf-oplossingen: een beetje haarlak aan de binnenkant van je kleding of een beetje wasverzachter in een plantenspuit heeft ongeveer hetzelfde effect. 

Conclusie

Statische elektriciteit in je kleding is niet fijn, niet voor jou en niet voor degene die je een hand geeft. Vooral wol en synthetische stoffen hebben er last van; katoen en linnen juist helemaal niet. Op een slimme manier wassen en drogen scheelt al een hoop, en aanraking met metaal kan de ergste statische elektriciteit ook oplossen. Besprenkel de binnenkant van je kleding met anti-statische spray, haarlak of wasverzachter, of stop je kleren na het drogen even in de vriezer, en je hebt in elk geval voorlopig nergens meer last van.

De jaarlijkse griepepidemie lijkt weer te zijn begonnen. Lig jij ook koortsig en rillerig op de bank? Gelukkig kun je zelf wel wat doen om je zo snel mogelijk beter te voelen. In dit artikel zetten we op een rij wat kunt doen – en wat je beter kunt laten.

Lees ook: Verkoudheid of griep: wat is het verschil? Alle symptomen op een rij

Arme jij. Je voelt je waarschijnlijk hondsberoerd en wilt maar één ding: helemaal niets. En dat is goed, want juist rust nemen is nu het belangrijkst. Griep vraagt veel van je lichaam, en de beste manier om die energie beschikbaar te maken is door simpelweg thuis te blijven en rust te nemen. Dit betekent niet alleen dat je niet moet werken, maar ook dat je zware fysieke inspanning, zoals sporten, even moet uitstellen. Probeer daarnaast ook regelmatig te liggen, maar zorg er wel voor dat je af en toe even opstaat en wat lichte beweging krijgt. Dit voorkomt dat je spieren helemaal stijf worden.

Veel drinken, gezond eten

Voldoende drinken is een ander belangrijk punt. Bij griep verlies je vaak meer vocht dan je doorhebt, bijvoorbeeld door koorts of zweten. Om uitdroging te voorkomen, is het goed om regelmatig kleine slokjes water, kruidenthee of bouillon te drinken. Bouillon heeft daarbij het voordeel dat het niet alleen vocht aanvult, maar je ook een beetje zout en voedingsstoffen geeft.

Naast drinken is het belangrijk om gezond en licht verteerbaar te eten. Hoewel je misschien minder trek hebt, helpt het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamines en mineralen, zoals groente, fruit en soep, je lichaam om sneller te herstellen. Een kop kippensoep is niet voor niets een klassieker: het is licht verteerbaar, verwarmend en zit vol goede stoffen.

©natchas

🍊 Helpt extra vitamine C bij griep?

Het idee dat veel vitamine C griep kan genezen, is een fabeltje. Vitamine C ondersteunt je immuunsysteem, maar hoge doses hebben geen bewezen effect op sneller herstel. Regelmatig voldoende vitamine C binnenkrijgen via bijvoorbeeld citrusfruit, kiwi’s of paprika is goed voor je weerstand, maar het slikken van extra supplementen als je al ziek bent, maakt weinig verschil.

De juiste luchtvochtigheid

Een droge keel of verstopte neus is een veelvoorkomend ongemak bij griep. Om dit te verlichten, kun je de luchtvochtigheid in huis verhogen. Dit kan eenvoudig door een bakje water op de verwarming te zetten of een luchtbevochtiger te gebruiken. Een andere optie is om stoom in te ademen. Zet een kom heet water voor je neer, hang een handdoek over je hoofd en adem rustig in. Dit helpt niet alleen je luchtwegen vrij te maken, maar kan ook verlichting geven bij een pijnlijke keel.

Paracetamol slikken

Mocht je last hebben van pijn of hoge koorts, dan kun je overwegen om een pijnstiller zoals paracetamol te nemen. Dit verlaagt je koorts niet direct, maar het maakt de klachten vaak wel draaglijker, zodat je beter kunt rusten. Medicatie geneest de griep niet, maar het kan je wel helpen om je iets comfortabeler te voelen.

🌡️ Verhoging of koorts?

Koorts wordt meestal ingedeeld in drie categorieën: verhoging, koorts en hoge koorts. Bij verhoging ligt de lichaamstemperatuur tussen 37,5°C en 38,0°C. Dit wijst vaak op een lichte reactie van het lichaam, bijvoorbeeld door een infectie of fysieke inspanning. Als de temperatuur stijgt naar 38,1°C tot 39,9°C, spreken we van koorts. Dit betekent meestal dat je lichaam actief een infectie bestrijdt. Wanneer de temperatuur verder oploopt tot 40,0°C of hoger, is er sprake van hoge koorts.

Wat je beter níet kunt doen

Er zijn ook een paar dingen die je beter níet kunt doen als je griep hebt. Probeer bijvoorbeeld niet te vroeg weer aan het werk te gaan of te gaan sporten. Dit kan je herstel juist vertragen en de kans op een terugval vergroten. Daarnaast is het verstandig om alcohol en roken te vermijden. Ook eten met veel suiker kun je beter links laten liggen. Suiker kan ontstekingsreacties in je lichaam versterken, wat je herstel mogelijk in de weg zit. Tot slot is het belangrijk om contact met anderen te vermijden, vooral in de eerste paar dagen van je ziekte. Griep is erg besmettelijk, en door thuis te blijven voorkom je dat je anderen aansteekt.

Wanneer moet je naar de huisarts?

In de meeste gevallen is griep goed te behandelen door rust te nemen en bovenstaande adviezen op te volgen. Merk je echter dat je klachten na een week niet verbeteren, dat je heel hoge koorts houdt of dat je ademhaling zwaar wordt? Neem dan contact op met je huisarts. Dit kan wijzen op een complicatie, zoals een longontsteking, waarvoor medische hulp nodig is.

Met voldoende rust, goede voeding en voldoende drinken kan je lichaam het vaak prima zelf aan. Geef het de tijd die het nodig heeft, en je zult merken dat je langzaam weer opknapt.