ID.nl logo
Vermijd elektrische schokken dankzij een goede aarding
© Tanakorn
Energie

Vermijd elektrische schokken dankzij een goede aarding

De meeste ongevallen gebeuren thuis en een van de klassiekers is een elektrische schok. Als dit tot een hartstilstand leidt, spreken we van elektrocutie. Een goede aarding kan je leven redden. Hoe werkt zo’n aarding en vooral is je woning goed geaard?

De aarding is een belangrijke voorziening op het gebied van elektrische veiligheid. Als je een wat ouder huis hebt, kan het verstandig zijn om te controleren of er een goede aarding is. En zorg dat alle toestellen goed geaard zijn.

  • Verbinding met de aarde
  • Geaarde stopcontacten
  • Aardpen
  • Aardingslus (België)
  • Werk voor de vakman
  • Pennen op elkaar schroeven
  • Hoe diep?
  • Voorwerpen aarden

Lees ook: Veilig werken met elektriciteit in huis

Verbinding met de aarde

Vrijwel iedereen herkent de in een stopcontact de contacten voor randaarde. En wie ooit aan de elektrische installatie thuis heeft gesleuteld, weet dat de groengele kabel de verbinding met de aarde maakt. Toch heeft een goede aarding veel meer om lijf. De aarding zorgt dat de stroom bij een defect toestel niet door jouw lichaam, maar via de geelgroene kabel en de aardingspen in de aarde verdwijnt. Door te aarden, verbind je objecten en machines met de aarde en voorkom je dat er ongewenste spanning op buizen, machines en metalen delen van je woning komt te staan. Ongewenste spanning kan schade aan apparaten aanrichten en in het slechtste geval veroorzaakt dit zelfs brand of een elektrische schok.

©Kanin

Op het groene stickertje staat het symbool dat aangeeft waar de geelgroene aardekabel verbonden moet worden.

Geaarde stopcontacten

In Nederland moeten vanaf 1997 alle wandcontactdozen voorzien zijn van een aardcontact. Tot juli 1997 werd in droge ruimten geen aarding toegepast. Vroeger gebruikte men in de natte ruimtes de waterleiding als aarding omdat die leidingen vaak de grond ingingen en op die manier voor een redelijke aarding zorgden. Nu wordt de waterleiding ondergronds vaak in kunststof uitgevoerd waardoor deze niet meer als geleider gebruikt mag worden. Ondertussen is het verboden om in dezelfde ruimte een combinatie van ongeaarde en geaarde wandcontactdozen te hebben. Dat betekent dat alle ongeaarde wandcontactdozen in die ruimtes vervangen moeten worden door stopcontacten die daadwerkelijk aangesloten zijn op de aardleiding.

In België is sinds 1981 de aarding verplicht bij alle nieuw geïnstalleerde stopcontacten en lichtpunten. Ook alle leidingen en metalen onderdelen van het huis moeten geaard zijn, zoals de douche, het fornuis en alles wat per ongeluk in contact kan komen met elektriciteit.

Aardpen

De regels zijn in ieder geval strenger geworden. Bij oude gebouwen was een aardpen niet eens verplicht. Pas vanaf midden de jaren 70 werd de aardpen verplicht bij nieuwe gebouwen om de groepenkast te beschermen tegen overbelasting en brand. Een goed aangesloten aardpen is essentieel voor de aardingsinstallatie. Als er nog geen pen aanwezig is, dan moet je er een in de bodem laten slaan. Dat kan in of buiten de woning zijn. De tuin is meestal het best geschikt. Toevallig kennen we mensen waar een elektricien zo’n aardpen in hun kelder heeft geslagen. Hierdoor is de woning misschien wel goed geaard, maar sindsdien is de kelder is niet langer waterdicht met alle vervelende gevolgen van dien.

Ook bij een eventuele blikseminslag zorgt de aardpen voor de juiste geleiding. Als de aardpen er niet zou zijn, zal de elektriciteit zelf de weg van de minste weerstand kiezen en op plaatsen terechtkomen die erg gevaarlijk zijn. 

Aardingslus (België)

In België is bij nieuwbouw zelfs een aardingslus verplicht. Daarbij komt een koperen geleider op de bodem van de fundering in een sleuf te liggen en die wordt bedekt met aarde. Op die manier komt de geleider niet in contact met het beton dat in de funderingssleuf wordt gestort. Boven de grond worden de uiteinden van de lus opnieuw met elkaar verbonden in de aardingsonderbreker. De aarding moet bestaan uit een volle koperen geleider of een samengeslagen koperdraad zonder las van 35 m² en hij volgt de volledige omtrek van de woning.  

Werk voor de vakman

Een aardpen laten slaan, is een van de belangrijkste maatregelen om je woning en elektrische installatie te beschermen tegen de gevolgen van kortsluiting of blikseminslag. Dit is werk voor een elektricien en doe je beter niet zelf, want de aarding moet aangesloten worden op de groepenkast. Bovendien moet de weerstand tussen de aardpen of aardingslus en de omliggende aarde zo klein mogelijk zijn. De elektriciteit moet bijvoorbeeld bij een blikseminslag gemakkelijk in de aarde kunnen verdwijnen. De elektricien zal daarom na het plaatsen van de aardingsstaaf die weerstand meten met een aardingsmeter. De weerstandswaarde mag nooit groter zijn dan 30 Ohm. Ook de dikte van de pen is van belang. Hoe dieper de aarding de grond in moet, hoe dikker de aardpen moet zijn.

KLEINE SCHOKJES? Soms hoor je van mensen die kleine schokjes voelen als ze contact maken met een kraan of een toestel. De kans is dan groot dat de woning geen goede aarding heeft of dat er problemen zijn met de koperen aardpen.

Pennen op elkaar schroeven

Het aanbrengen van een aardingspen is in ieder geval niet duur. De prijs is afhankelijk van het soort ondergrond en hoe diep de aardpen de grond in moet. Gemiddeld mag je op zo’n 350 euro rekenen. Zo’n aardpen aanbrengen neemt ongeveer twee uur in beslag. Eerst wordt hij met de scherpe kant in de grond gestoken. De pen wordt met een pneumatische hamer onder hoge druk in de grond getrild in een hoek van 10 tot 15 graden. Als de aardpen voldoende diep is, wordt de volgende aardpen erop geschroefd. Daarna worden op de aardpen klemmen aangebracht die verbonden zijn met de aardingskabel. Dan zal de elektricien de weerstand nameten. Ten slotte zal hij de kabel die aan de aarding is bevestigd, verbinden met de meterkast.

©Sersoll

De elektricien trilt de aardingspen met een pneumatische hamer in de bodem.

Hoe diep?

Hoe diep moet de aardingspen in de aarde? Soms is het al voldoende dat die staaf 1,5 meter de grond in gaat. De meest voorkomende diepte ligt tussen 3 en 6 meter, maar in zeldzame gevallen is het nodig om wel tot 10 of 12 meter diepte te gaan. De verschillende aardpennen worden met speciale moffen en koppelstukken aan elkaar gekoppeld zodat hij erg diep in de grond kan. De dikte en de diepte van de aardpen is afhankelijk van de soort grond en het grondwater waarin de pen wordt geslagen.

©Itthiphon

De aardpennen worden op elkaar geschroefd om de juiste diepte te halen. 

AARDLEKSCHAKELAAR VERSUS AARDING Zo’n aardpen werkt altijd samen met een aardlekschakelaar. Sommige mensen verwarren de aardlekschakelaar met de aarding. De verliesstroomschakelaar of aardlekschakelaar en de aarding hebben ieder een andere functie, maar vullen elkaar aan. De verliesstroomschakelaar reageert na de aarding. Wanneer een stroomlek naar de aarding wordt afgeleid, onderbreekt de verliesstroomschakelaar het interne stroomcircuit om te vermijden dat je wordt geëlektrocuteerd. Wanneer de schakelaar een fout in het circuit ontdekt, schakelt deze de bijbehorende groep uit en lekt de energie weg via de aardpen.

©Ekahardiwito - stock.adobe.com

De aardlekschakelaar vult de werking van de aarding aan.

Voorwerpen aarden

De volgende metalen voorwerpen moeten altijd geaard zijn. In geval van kortsluiting met brand zal de verzekering moeilijk doen als er geen sprake is van aarding. 

  • Wandcontactdozen

  • Metalen waterleiding

  • Radiatoren

  • Metalen frames van voorzetwanden

  • De metalen douchebak

  • De metalen badkuip

  • De boiler

  • De cv-ketel

  • Grote apparaten zoals (vaat)wasmachine, koelkast en oven

  • Zonnepanelen

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

▼ Volgende artikel
Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android
Huis

Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Wat gaan we doen?

In dit artikel leggen we uit hoe kopiëren en plakken in Android precies werkt. Dat geldt voor zowel Android-smartphones en Android-tablets.

  • Zo werkt kopiëren, knippen en plakken
  • Knippen en plakken vanuit toetsenbord
  • Verbeteringen dankzij Android 13

Wil je meer weten over de veiligheid van Android? Lees dan het artikel Alles wat je moet weten over Android-beveiliging

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.