De zon levert in één uur meer energie dan we op aarde in een heel jaar nodig hebben, maar het grote probleem blijft hoe we die energie kunnen opslaan. Een thuisbatterij voor zonne-energie is voor velen te duur, maar een thermische batterij is een interessant, goedkoper alternatief.

Energie opslaan in water

SGR-warmtepompboiler

SGR staat voor ‘Smart Grid Ready’, waarbij het deel ‘smart grid’ een slim energienetwerk betekent. Daarbij stemt een intelligent regelsysteem voortdurend het aanbod van verschillende energiebronnen af op de vraag. Zonnepanelen, batterij, elektrische voertuig en warmtepomp staan met elkaar in verbinding, zodat de zelfopgewekte stroom optimaal wordt verdeeld.
Een SGR-warmtepompboiler werkt als een gewone warmtepomp: hij gebruikt de omgevingswarmte uit de lucht gebruikt om sanitairwater te verwarmen. Net als alle warmtepompen verbruikt de warmtepompboiler stroom, maar wel veel minder dan een gewone boiler. Driekwart van de benodigde energie is afkomstig uit de omgevingslucht en slechts een kwart wordt opgewekt door elektriciteit. Een SGR-warmtepompboiler gebruikt rechtstreeks de stroom afkomstig van de zonnepanelen. 

Piekproductie omzetten in extra warm water

Verder doet een SGR-warmtepompboiler er nog een schepje bovenop. Het systeem houdt bij wanneer de zonnepanelen te veel elektriciteit opwekken. Deze overtollige energie gebruikt de boiler om het water alvast gratis op te warmen. Hierdoor wordt de extra elektriciteit niet teruggeleverd aan het stroomnet, noch wordt het overschot opgeslagen in een thuisbatterij. Juist doordat een SGR-warmtepompboiler de elektriciteit op piekproductiemomenten gebruikt om water te verwarmen, kun je dat later weer gebruiken om bijvoorbeeld te douchen.

©Matteo Girelli

Energieoverschot

Een voorbeeld maakt dit duidelijker. Je hebt de warmtepompboiler ingesteld op 45 °C om een aangename temperatuur voor een warme douche te hebben. Wanneer de zonnepanelen meer energie opwekken dan wat je op dat moment verbruikt, zal de SGR-warmtepompboiler het energieoverschot detecteren en het water naar een veel hogere temperatuur opwarmen, bijvoorbeeld 70 °C. Hierdoor blijft het water langer warm en zal de warmtepompboiler geen elektriciteit verbruiken wanneer je een douche neemt op een moment waarop je zonnepanelen geen elektriciteit opwekken.
Een SGR-systeem gebruikt de boiler dus als thermische batterij. Je slaat geen elektriciteit op, maar zet de overtollige energie op in een extra voorraad warm water. 

Meer eigen verbruik

Energie opslaan in thermische batterij verhoogt het eigen verbruik en helpt om netstroom te besparen. Daarbij is een SGR-warmtepompboiler veel goedkoper dan een thuisbatterij. Een SGR-warmtepompboiler kost gemiddeld 3500 euro, inclusief installatie. Een thuisbatterij van 14 kWh kost rond de 10.000 euro.
Als je ’s avonds kookt, de televisie, computer, verlichting en vaatwasser gebruikt, én daarbij ook zoveel warm water gebruikt dat de warmtepompboiler moet bijschakelen, dan val je automatisch terug op de netstroom. Wanneer de thermische batterij al voldoende is opgewarmd met gratis zonnestroom, hoeft de warmtepompboiler niet meer bij te warmen.

Ook interessant: Geld nodig voor energiebesparende maatregelen? Zo vind je subsidies en leningen

Energie opslaan in zout

Zoutboiler

Om energie op te slaan, kun je in plaats van water een materiaal gebruiken dat bij stolling warmte afgeeft en tijdens het smelten warmte opneemt. Meestal gebruikt men de afkorting PCM (Phase Change Materials) of letterlijk vertaald: faseovergangsmateriaal. PCM kan veel warmte opslaan in een kleine ruimte. Bij Flamco, Wasco en Triple Solar zit er in de thermische batterij anorganisch zout. Daarom noemt men dit type ook een zoutboiler. Dit zout heeft een smeltpunt van 23 °C.

©Flamco / Aalberts

Tot 70 °C

Het zout wordt door middel van een elektrische spiraal tot 70 °C opgewarmd. Op die temperatuur is het zout volledig vloeibaar. Wanneer je dan warm kraanwater vraagt, zal de thermische batterij de energie aan het leidingwater overdragen via een warmtewisselaar.
De drie eerdergenoemde merken hebben ieder drie uitvoeringen naar gelang de opslagcapaciteit. Bij Flamco kan de middelste versie, het 6E-model, 12,5 liter warm water per minuut leveren of in totaal 170 liter warm water. Het kleinste model past in een keukenkast en kan genoeg warm water leveren voor een compleet gezin. Flamco werkt bovendien aan een functie waarmee zijn zoutboilers slim gebruikmaken van fluctuerende energietarieven. 

©Flamco / Aalberts

Compact en eindeloos herladen

Een groot voordeel bij alle drie merken is het ontwerp. Het gaat om rechthoekige, compacte modellen die je makkelijk kwijt kunt in een klein hoekje. Je hoeft hem dus niet per se naast de cv te plaatsen, maar je kunt hem bijvoorbeeld in een kast monteren. Overigens is een zoutboiler wel zwaar.
Een tweede voordeel is dat, in tegenstelling tot de opslag in water, de temperatuur niet daalt wanneer je warmte opneemt. Zolang er energie in het faseovergangsmateriaal is opgeslagen, geeft de thermische batterij warmte af op een constante temperatuur.
Het toestel is schoon en milieuvriendelijk, omdat het geen gassen verbrandt, geen giftige stoffen bevat en 100% recyclebaar is. Daarbij is de batterij eenvoudig te installeren. Je hebt alleen een water- en 230V-aansluiting nodig. In de thermische batterij zitten geen bewegende delen die kunnen slijten, en de gebruiker kan hem eindeloos op- en ontladen zonder verlies van rendement.
In theorie gaat dit toestel minimaal 30 tot 40 jaar mee. Enkele componenten, bijvoorbeeld de elektronica, zijn op den duur mogelijk aan vervanging toe. Een nadeel in vergelijking met een gewone thuisbatterij is dat de thermische batterij uitsluitend ingezet kan worden voor de productie van warm tapwater.

©Triple Solar

45 minuten douchen

Met de Flamco 200-batterij zou je ongeveer 45 minuten kunnen douchen. Als het warm water dat een thermische batterij produceert opraakt na meerdere lange douchebeurten, dan slaat de warmtepomp automatisch aan om de thermische batterij te verwarmen. Het duurt ongeveer twee uur om de thermische batterij opnieuw op te laden. De richtprijs varieert tussen de 3000 en 6000 euro.

©Flamco / Aalberts

Compact, maar zwaar 

Bij Triple Solar wordt de thermische batterij gecombineerd met een PVT-warmtepomp. Deze thermische batterij vervangt dan de warmwaterboiler. Deze batterij is wel vier keer kleiner dan een gewone boiler, waardoor hij eenvoudig te installeren is. Triple Solar heeft thermische batterijen in drie formaten afhankelijk van de warmwaterbehoefte. Het kleinste model, de 150 XXS, heeft 7 kWh capaciteit, meet 64 cm hoog x 36, 5 cm breed x 57, 5 cm diep en weegt 136 kg. Het 200 XS-model heeft 10,5 kWh, meet 87 cm x 36,5 cm x 57, 5 cm en weegt 187 kg. Het grootste model, 300 S, heeft 14 kWh, meet 105 cm x 36,5 cm x 57,5 cm diep en weegt maar liefst 233 kg. 

Milieuvriendelijk en nauwelijks warmteverlies

De thermische batterij op zout werkt snel en efficiënt door de hoge warmteopname en snelle warmteafgifte. Het is een milieuvriendelijk toestel met zeer weinig warmteverlies door het vacuüm isolatiepaneel. Wekken je zonnepanelen meer stroom op dan je verbruikt, dan is dit zeker een interessante manier om het teveel aan zonne-energie op te slaan. Vooral als je in het achterhoofd houdt dat de salderingsregeling voor zonnepanelen straks wordt afgebouwd.

WhatsApp rolt de komende tijd opnieuw een reeks functies uit die het chatten en videobellen persoonlijker en praktischer moeten maken. Van creatieve AI-hulpmiddelen tot betere zoekopties in groepsgesprekken: dit zijn de belangrijkste vernieuwingen.

Rijkere momenten met live en bewegende foto’s

Gebruikers kunnen nu live foto's (iOS) en bewegende foto's (Android) delen. Die bevatten niet alleen beeld, maar ook geluid en beweging. Het idee is dat gesprekken zo meer diepte krijgen en dat je herinneringen realistischer kunt doorsturen, ongeacht of je gesprekspartner iOS of Android gebruikt. In de praktijk betekent dit dat je niet langer gebonden bent aan statische kiekjes: een lach, een begroeting of een spontaan moment komt beter tot zijn recht, compleet met de sfeer van dat moment. WhatsApp wil hiermee de beleving dichter bij die van een echte ontmoeting brengen, zodat een chat niet alleen informatief is, maar ook emotioneel rijker en levendiger aanvoelt.

Chatthema's en achtergronden met Meta AI

WhatsApp zet ook verder in op kunstmatige intelligentie. Met behulp van Meta AI kun je eigen chatthema's maken en zo je gesprekken een volledig unieke stijl geven. Denk aan kleurenpaletten die aansluiten bij je persoonlijke voorkeuren of achtergronden die zijn geïnspireerd op je favoriete muziek, seizoen of stemming. Daarnaast is het mogelijk om AI-gegenereerde achtergronden te gebruiken tijdens videogesprekken, waardoor je jezelf in een virtuele omgeving plaatst, zoals een tropisch strand of een futuristische skyline. Ook kun je deze achtergronden direct toevoegen bij het maken van foto's en video's in de chat, wat creatieve experimenten eenvoudig maakt. WhatsApp benadrukt dat de uitrol stap voor stap gebeurt: sommige gebruikers zien de opties al, terwijl anderen nog even moeten wachten tot de update beschikbaar is.

©WhatsApp

Nieuwe stickerpakketten

Wie zich liever uitdrukt zonder woorden, krijgt meer keuze uit stickers. WhatsApp voegde pakketten toe met veelzeggende namen als 'Onverschrokken vogel', 'Schooldagen' en 'Vakantie'. De stijl varieert van speels tot gezellig en schattig, zodat er ongetwijfeld voor elke stemming wel een passende illustratie is.

Documenten scannen op Android

Tot slot is de mogelijkheid om documenten te scannen nu ook beschikbaar voor Android. Gebruikers kunnen rechtstreeks vanuit WhatsApp bestanden vastleggen, bijsnijden, opslaan en verzenden. Daarmee wordt het eenvoudiger om bijvoorbeeld contracten, bonnetjes of formulieren snel te delen zonder eerst een aparte scanner- of camera-app te openen. De functie herkent de randen van het document automatisch en zorgt dat het beeld wordt rechtgetrokken voor een nette weergave. iPhone-gebruikers hadden deze optie al langer, maar door de uitbreiding naar Android is het nu voor vrijwel alle WhatsApp-gebruikers mogelijk om documenten direct in de app te digitaliseren en door te sturen.

Je kent het wel: je hebt een drukke dag, weinig zin om koken, maar wel trek in iets warms en voedzaams. Kom er maar in slowcooker! Je vult hem 's ochtends, zet hem aan en later op de dag staat er een complete maaltijd te wachten. Zeker in de herfst, dé tijd voor stevige soepen en stoofgerechten, is de slowcooker een uitkomst. En: je kunt er veel meer mee maken dan je denkt!

Hoe werkt de slowcooker precies?

Een slowcooker werkt anders dan de pan op het fornuis of een braadslee in de oven. Hij gaart gerechten langzaam op lage temperatuur, vaak tussen de 70 en 95 graden. De warmte verspreidt zich gelijkmatig rondom een keramische of metalen binnenpan, terwijl het deksel de stoom en smaken vasthoudt. Omdat er nauwelijks vocht ontsnapt, blijven ingrediënten mals en vol van smaak. Vlees valt na uren sudderen uit elkaar en groente wordt zacht zonder zijn structuur helemaal te verliezen.

Van stoofpot tot nagerecht

Wie denkt dat de slowcooker alleen geschikt is voor stoofpotten, heeft het mis. Natuurlijk kun je er klassiekers als rundvleesstoof of chili con carne mee maken, maar net zo goed linzenstoof, curry of een rijke groentesoep. Voor het ontbijt kun je de avond ervoor havermout in de pan doen, zodat je 's ochtends wakker wordt met een warme kom pap. Zelfs nagerechten zoals rijstepap of een appelcrumble met kaneel (recept verderop) komen goed uit de slowcooker. Sommige modellen hebben bovendien een braadfunctie, zodat je vlees eerst kunt dichtschroeien voordat je het rustig laat garen.

©from_my_point_of_view

Welke apparaten vervangt de slowcooker?

De kracht van de slowcooker zit niet alleen in variatie, maar ook in vervanging. Veel bereidingen die je normaal in de oven of op het fornuis zou doen, kunnen ook prima met de slowcooker. Een stoofpot die je anders urenlang in de gaten moet houden, pruttelt hier vanzelf rustig door zonder dat je steeds hoeft te roeren. Zelfs een rijstkoker, stoommandje of au-bain-marie-apparaat kun je soms links laten liggen, want ook rijst, groente en custard kunnen prima langzaam garen. De slowcooker vervangt niet alle apparatuur in je keuken, maar wel deels.

De voordelen van langzaam garen

Het gebruik van de slowcooker brengt een aantal voordelen met zich mee. Doordat de temperatuur laag blijft, brandt er zelden iets aan en kun je gerust de deur uit terwijl het eten staat te pruttelen. De smaken trekken dieper in de ingrediënten en vlees wordt malser dan dan wanneer je het op hoog vuur bereidt. Bovendien heb je minder olie of boter nodig en kun je vaak goedkopere vleessoorten gebruiken die dankzij het lange garen bijzonder zacht worden. Het energieverbruik is doorgaans lager dan bij een oven of kookplaat, omdat het apparaat constant op een laag pitje werkt.

Waar je op moet letten

Er zijn ook dingen om rekening mee te houden. Omdat er nauwelijks vocht verdampt, is het beter om zuinig te zijn met bouillon of water. Te veel vocht maakt de maaltijd dunner dan de bedoeling is. Kruiden ontwikkelen zich anders bij lage temperaturen en hebben soms minder kracht, waardoor het slim is om vlak voor het serveren je gerecht nog even extra op smaak te brengen. En omdat gerechten vaak vier tot acht uur nodig hebben, vraagt het koken met een slowcooker om planning. Zet hem tijdig aan, zodat je eten op het juiste moment klaar is.

De slowcooker in de herfst

Juist in de herfst laat de slowcooker zich van zijn beste kant zien. Het seizoen van pompoensoep, erwtensoep, goulash en linzenstoof vraagt om comfort food dat langzaam kan trekken. Terwijl de regen tegen de ramen slaat en de dagen korter worden, vult je huis zich met de geur van een gerecht dat urenlang rustig staat te garen. Na een boswandeling of werkdag hoef je alleen nog maar de deksel te lichten en te genieten.

Recept: pompoensoep uit de slowcooker

Pompoensoep past perfect bij de herfst en is eenvoudig te maken in de slowcooker. Gebruik een middelgrote flespompoen, twee winterwortels, een grote ui, twee teentjes knoflook, een liter groentebouillon en een theelepel gemalen komijn. Snijd de pompoen in blokjes (schil mag blijven zitten als hij dun is) en doe samen met wortel, ui en knoflook in de slowcooker. Voeg de bouillon en komijn toe, zet de pan zes uur op de lage stand of drie uur op de hoge stand. Pureer de soep met een staafmixer glad en breng eventueel verder op smaak met peper en zout. Voor een romige variant kun je een scheutje kokosmelk toevoegen. Serveer met brood of een beetje geroosterde pompoenpitten als topping. 

©posinote - stock.adobe.com

Recept: apple crumble uit de slowcooker

Een klassieker die verrassend goed lukt in de slowcooker is apple crumble. Je hebt nodig: zes zoetzure appels, een eetlepel kaneel, twee eetlepels suiker, 100 gram bloem, 75 gram havermout, 100 gram koude boter in blokjes en een snuf zout. Schil de appels, snijd ze in stukjes en leg ze op de bodem van de ingevette slowcooker. Meng bloem, havermout, boter, suiker en zout tot een kruimelig deeg en verdeel dit over de appels. Zet de slowcooker drie uur op de hoge stand, of vijf uur op de lage stand, met een theedoek onder het deksel om condens op te vangen (zodat de crumble-topping knapperig blijft). Zorg er wel voor dat het deksel en de pan goed afgesloten blijven. Serveer de crumble warm, eventueel met een bolletje vanille-ijs of slagroom.

Slowcooker? Ja, graag!

De slowcooker laat zich goed inpassen in een druk dagelijks leven. Hij neemt je een deel van het werk uit handen en zorgt voor supersmaakvolle gerechten. Heb je wat plek over in je keuken, dan is een slowcooker dus zeker aan te raden!