Energie is de levensader van onze moderne samenleving. Het verwarmt onze huizen, drijft onze auto's aan en zorgt ervoor dat onze elektrische apparaten (blijven) werken. Maar hoe we energie opslaan en gebruiken, dat verandert snel. In dit artikel duiken we in het belang van energieopslag, de voordelen ervan en hoe de Nederlandse overheid zich inzet om de capaciteit van energieopslag in ons land te vergroten. 

Energieopslag is het proces van het opslaan van geproduceerde energie om deze later te gebruiken. Dat kan op verschillende manieren, zoals in de vorm van elektriciteit, moleculen (zoals gas en waterstof) en warmte. Deze vormen van energieopslag zijn essentieel om flexibiliteit te bieden in een energiesysteem dat steeds meer afhankelijk is van variabele energiebronnen, zoals zon en wind.

Waarom is energieopslag belangrijk?

Energieopslag speelt een cruciale rol in de overgang naar een duurzamere toekomst. Het stelt ons in staat om energie op te slaan als er een overschot is, bijvoorbeeld wanneer de zon schijnt of de wind waait, en deze energie te gebruiken als er minder aanbod is. Dat helpt om de betrouwbaarheid en efficiëntie van het energiesysteem te verbeteren.

Een ander belangrijk voordeel van energieopslag is dat het ons elektriciteitsnet ontlast. Door energie op te slaan, hoeft niet alle opgewekte elektriciteit in één keer op het net te worden gezet. En dat kan weer helpen om piekbelastingen te verminderen en de stabiliteit van het net te verbeteren.

Energieopslag kan ook zorgen voor strategische voorraden en leveringszekerheid. In tijden van hoge vraag of beperkt aanbod kan opgeslagen energie worden gebruikt om aan de vraag te voldoen en de energievoorziening te waarborgen.

©malp

De inzet van de Nederlandse overheid

De Nederlandse overheid erkent het belang van energieopslag en heeft een aantal stappen ondernomen om de capaciteit van energieopslag in Nederland te vergroten. Een van deze stappen is de zogeheten Routekaart Energieopslag, die de belangrijkste acties beschrijft om energieopslag te bevorderen, zowel op korte als lange termijn.

Een belangrijk onderdeel van deze inzet is de investering in de opslag van energie bij zonneparken. De overheid heeft besloten om 416,6 miljoen euro te reserveren voor de verplichting van opslag bij zonneparken. Daarnaast wordt er gekeken naar de mogelijkheid van energieopslag in regio's, buurten en huishoudens.

De overheid onderzoekt daarnaast nieuwe toepassingen en technieken, waaronder innovatieve technieken met een langere opslagduur, zoals Compressed Air Energy Storage (CAES), Liquid Air Energy Storage (LAES) en flowbatterijen. Voor de slimme aansluiting van elektrische auto's op het net, waarbij dubbel gebruik wordt gemaakt van de batterij (voor rijden en voor ondersteuning van het net), is met de Voorjaarsnota nog eens 403,8 miljoen euro gereserveerd (dus boven op het bedrag voor de verplichting van opslag bij zonneparken). Dat onze overheid ruim 820 miljoen investeert geeft wel aan dat het een serieuze aangelegenheid is.

Moleculenopslag: gas en waterstof

Een ander belangrijk aspect van energieopslag is de opslag van moleculen, zoals gas en waterstof. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) zal samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) binnenkort een langetermijnvisie voor gasopslagen opstellen. Daarnaast wordt er beleid gemaakt voor nieuwe vormen van ondergrondse energieopslag en wordt er gekeken hoe financiële zekerheid voor opslag in ondergrondse zoutcavernes kan worden gegarandeerd. Er wordt bovendien een pilot ontwikkeld voor waterstofopslag in gasvelden. Met de voorjaarsnota is 125 miljoen euro gereserveerd om de financiële risico's van grootschalige waterstofopslag te dekken.

©Stock57

Warmteopslag: een belangrijke aanvulling

Warmteopslag is een belangrijke aanvulling op andere opslagtechnieken. Het speelt een cruciale rol in de warmtepiekvraag gedurende de winterperiode en kan bijvoorbeeld worden ingezet om overtollige elektriciteit om te zetten naar warmte. Om tot voldoende capaciteit te komen en warmteopslag voor eindgebruikers beter toegankelijk te maken, zijn innovaties en verdere opschaling nodig. EZK en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) werken samen om gemeentes en de industrie meer informatie te geven over de voordelen van warmteopslag.

Thuis energie opslaan?

Ondertussen wordt energieopslag thuis toegankelijker, wat huiseigenaren kan helpen om hun energieverbruik te optimaliseren en hun energierekening te verlagen. Een van de meest voor de hand liggende vormen van energieopslag thuis is een thuisbatterij, die overtollige energie van zonnepanelen opslaat voor later gebruik.

Wanneer de zonnepanelen meer energie produceren dan nodig is, wordt deze energie opgeslagen in de thuisbatterij in plaats van teruggevoerd naar het elektriciteitsnet. Wanneer de zonnepanelen niet genoeg energie produceren, bijvoorbeeld 's nachts of op bewolkte dagen, kan de opgeslagen energie in de thuisbatterij worden gebruikt. Een nadeel is dat deze batterijen nu nog enorm prijzig zijn, maar wellicht dat daar in de toekomst verandering in komt.

Een ander voorbeeld van energieopslag thuis is een warmtepomp met een ingebouwd thermisch opslagsysteem. Zo'n systeem kan overtollige energie gebruiken om warmte op te slaan, die vervolgens kan worden gebruikt om het huis te verwarmen wanneer dat nodig is. 

Elektrische auto's als energieopslag

Ook elektrische auto's (EV's) kunnen fungeren als mobiele energieopslagunits. Dit concept, bekend als Vehicle-to-Grid (V2G), maakt gebruik van de batterij van een elektrische auto om energie op te slaan en terug te leveren aan het net wanneer dat nodig is.

Als een EV is aangesloten op een oplaadpunt, kan die niet alleen energie uit het net halen om de batterij op te laden, maar kan die ook overtollige energie terugleveren aan het net. Dat kan erg nuttig zijn tijdens piekuren, wanneer de vraag naar elektriciteit hoog is. De auto kan energie juist opslaan tijdens daluren, wanneer de vraag naar elektriciteit laag is en de energieprijzen vaak lager zijn.

Het gebruik van EV's als energieopslag kan helpen om het elektriciteitsnet te stabiliseren en netcongestie (zie kader hieronder) te verminderen. Het kan huiseigenaren bovendien de mogelijkheid bieden om hun energiekosten te verlagen door energie aan het net te verkopen wanneer de prijzen hoog zijn.

De Nederlandse overheid erkent het potentieel van V2G. Dit toont de toewijding van de overheid om innovatieve oplossingen te onderzoeken en te implementeren om de capaciteit van energieopslag in Nederland te vergroten en de overgang naar een duurzamere toekomst te bevorderen.

Wil jij jouw huis verduurzamen?

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Werk je vaak thuis en moet je met regelmaat documenten afdrukken? Dan is een alles-in-een-printer handig:

Met een all-in-printer kun je naast het afdrukken van je documenten ook kopiëren en scannen. Faxen is zelfs nog mogelijk bij een aantal van dit soort apparaten, maar deze functionaliteit zie je steeds minder terug. Wij vonden een vijftal moderne all-in-one-printers voor thuis- en zakelijk gebruik.

HP OfficeJet Pro 9730e

Dit model is aan de forse kant en kan meer dan alleen de standaard A4-pagina’s aan. Handig als je ook weleens posters, schema’s of bouwtekeningen wilt afdrukken. Hij kan dubbelzijdig printen en heeft een invoerlade die zelf stapels papier doorvoert om te kopiëren of te scannen. Daardoor hoef je niet steeds blad voor blad te werken. De inktpatronen zijn niet heel groot, waardoor je bij veel gebruik regelmatig moet vervangen. Voor iemand die vooral documenten afdrukt en af en toe groter papier nodig heeft, is dit een praktische oplossing die veel werk uit handen neemt.

papierformaten: A3 / A4
aantal vellen: 500
netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Canon PIXMA TS7450I

Dit is een compacte alles-in-één voor thuisgebruik. Je kunt er documenten en foto’s mee printen, scannen en kopiëren. Automatische invoer is niet mogelijk, waardoor je bij grotere print- of scanopdrachten soms wat meer handmatig werk hebt. De cartridges zijn klein, waardoor je ze sneller moet vervangen, zeker als je regelmatig print. Daar staat tegenover dat het apparaat eenvoudig is in gebruik en niet veel ruimte inneemt. Ideaal voor iemand die af en toe een schoolverslag, een recept of een kopie nodig heeft, zonder dat er een groot en ingewikkeld apparaat op het bureau hoeft te staan.

Papierformaten: A4 / A5
Aantal vellen: 20
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Epson EcoTank ET-2876

In plaats van losse cartridges werkt de Epson EcoTank ET-2876 met hervulbare inktreservoirs. Dat betekent dat je een fles in de tank giet en daarna duizenden pagina’s kunt printen. Daarmee liggen de kosten per pagina erg laag. Dubbelzijdig printen of een automatische invoer ontbreken bij dit model. Voor wie regelmatig print en het vervelend vindt om vaak cartridges te kopen, is dit een prettige oplossing. Je hoeft nauwelijks te letten op je inktvoorraad en hebt de zekerheid dat een grote stapel printjes niet meteen de helft van je inktvoorraad opslokt.

Papierformaten: A4 / A5 / Enveloppe
Aantal vellen: 100
Netwerkaansluiting: Wifi

Brother DCP-J1800DW

Deze Brother kan precies wat de meeste mensen thuis nodig hebben: printen, scannen en kopiëren. De snelheid is prima voor dagelijks gebruik en hij werkt ook draadloos, zodat je niet per se een kabel nodig hebt. Luxe opties zoals dubbelzijdig printen of een automatische invoer zijn er niet, dus grote scan- of kopieerklussen kosten wat meer tijd. De cartridges zijn klein, maar er zijn grotere varianten die iets langer meegaan. Daarmee is het vooral een geschikte printer voor huis-tuin-en-keukengebruik, zoals schoolopdrachten, facturen of een kopie van een brief die je even snel wilt bewaren.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 150
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

HP Smart Tank 7605

Met deze HP-printer kun je lang vooruit, want de meegeleverde inktflejes zijn genoeg voor duizenden pagina’s. Dat maakt de kosten per print heel laag en je hoeft niet steeds aan nieuwe cartridges te denken. Het apparaat kan dubbelzijdig printen en heeft een automatische invoer voor het scannen van documenten. Qua formaat is hij wat groter dan de gemiddelde thuisprinter, maar daar staat tegenover dat hij erg zuinig werkt. Vooral voor huishoudens of kleine kantoren die veel documenten afdrukken is dit een goede keuze.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 250
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Met de komst van ChatGPT-5 voelt AI een stuk minder aan als technologie en meer als iemand die echt met je meedenkt. Deze nieuwste versie van OpenAI schakelt moeiteloos tussen snelle feitjes en uitgebreide analyses, begrijpt tekst, beeld én audio, en past zich aan jouw stijl en voorkeuren aan. In dit artikel ontdek je hoe GPT-5 verschilt van zijn voorgangers, welke nieuwe functies het model biedt en waarom dit misschien meer is dan alleen een update.

Eerder deze maand presenteerde OpenAI ChatGPT-5, de nieuwste generatie van het taalmodel. Waar eerdere versies vooral draaiden om betere nauwkeurigheid en snellere reacties, moest deze update een echte doorbraak worden. ChatGPT-5 is niet langer zomaar een chatbot, maar een digitale assistent die schakelt tussen bliksemsnelle antwoorden en diepgaande analyses, die beeld en geluid begrijpt, en die bovendien steeds persoonlijker aanvoelt.

Schakelen tussen snelheid en diepgang

Een opvallende vernieuwing is dat ChatGPT-5 geen vast model meer is, maar dynamisch kiest welke modus bij jouw vraag past. Wie een kort en bondig antwoord zoekt, krijgt dat onmiddellijk. Wie een complexe analyse nodig heeft, ziet hoe het model overschakelt naar een uitgebreidere denkmodus. In die stand kan GPT-5 tot wel 196.000 tokens meenemen, waardoor zelfs hele lange documenten of ingewikkelde contexten overzichtelijk blijven.

In GPT-4 werden al voorzichtig de eerste stapjes richting beeldherkenning gezet, maar ChatGPT-5 gaat een stuk verder. Tekst, beeld, audio en zelfs video vloeien moeiteloos samen. Je kunt nu een foto uploaden en vragen stellen over wat er te zien is, een schermafbeelding met code bespreken of zelfs audiofragmenten analyseren. Dankzij koppelingen met diensten als Gmail en Google Agenda verschuift GPT-5 bovendien van adviseur naar een volledig bruikbare collega die je direct kan ondersteunen bij allerlei werkzaamheden.

©ER | ID.nl

Persoonlijk tintje in stijl en interface

Met ChatGPT-5 kun je voortaan een toon kiezen die beter bij je past. In plaats van één neutrale stem zijn er nu vijf stijlen beschikbaar: Standaard (vrolijk en flexibel), Cynisch (kritisch en sarcastisch), Robot (efficiënt en bot), Luisteraar (attent en ondersteunen) en Whizzkid (onderzoekend en enthousiast). Deze stijl blijft consequent tijdens het al jouw gesprekken. Dat zorgt ervoor dat de AI anders aanvoelt: soms relativerend en humoristisch, soms juist strak en efficiënt, of juist meelevend en speels.

Je kunt zo'n persoonlijkheid instellen via Instellingen > Personalisatie > ChatGPT aanpassen en kies daar bij Persoonlijkheid de stijl die je wilt. Let wel: jouw keuze geldt alleen voor nieuwe gesprekken, lopende chats behouden hun oorspronkelijke toon. Overigens is zo'n persoonlijkheid alleen van invloed op de sfeer van de gesprekken. Vraag je bijvoorbeeld om code of een zakelijke e-mail, dan krijg je nog steeds een helder en technisch antwoord, ook als je de empathische Luisteraar hebt ingesteld.

Betrouwbaarder en veiliger dan voorheen, maar...

Een veelgehoord punt van kritiek op AI-modellen zijn de zogenoemde hallucinaties: antwoorden die feitelijk niet kloppen. OpenAI belooft dat GPT-5 hier aanzienlijk minder last van heeft. Vooral in gevoelige domeinen, zoals medische en juridische vragen, zijn de antwoorden consistenter en zorgvuldiger. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsfilters aangescherpt, zodat schadelijke of misleidende verzoeken vaker worden geweigerd.

In de praktijk merken veel gebruikers dat GPT-5 minder vaak de fout in gaat en betrouwbaarder aanvoelt, vooral bij complexe vragen waar eerdere versies nog weleens ontspoorden. Toch klinkt er ook de nodige scepsis: incidentele fouten en subtiele vooroordelen blijven voorkomen, waardoor kritische controle nodig blijft.

Meer dan een update...?

GPT-5 wordt wel omschreven als een verfijning, en geen echte revolutie. Toch zorgt juist die verfijning voor het verschil: de interactie voelt nu soepeler aan, de mogelijkheden zijn veelzijdiger en de ervaring is persoonlijker dan ooit. Je hoeft immers niet meer te wisselen tussen 4o, o3, o3-mini, 4.1 of 4.5 – het gebruik van al die verschillende modellen voelde op een gegeven moment toch een beetje rommelig aan. Het samengestelde model combineert snelheid met diepgang, denkt multimodaal, biedt personalisatie en levert bovendien (iets) betrouwbaardere antwoorden dan zijn voorgangers. Dus nee, misschien geen revolutionaire update, maar wel een heel prettige.