Energie is de levensader van onze moderne samenleving. Het verwarmt onze huizen, drijft onze auto's aan en zorgt ervoor dat onze elektrische apparaten (blijven) werken. Maar hoe we energie opslaan en gebruiken, dat verandert snel. In dit artikel duiken we in het belang van energieopslag, de voordelen ervan en hoe de Nederlandse overheid zich inzet om de capaciteit van energieopslag in ons land te vergroten. 

Energieopslag is het proces van het opslaan van geproduceerde energie om deze later te gebruiken. Dat kan op verschillende manieren, zoals in de vorm van elektriciteit, moleculen (zoals gas en waterstof) en warmte. Deze vormen van energieopslag zijn essentieel om flexibiliteit te bieden in een energiesysteem dat steeds meer afhankelijk is van variabele energiebronnen, zoals zon en wind.

Waarom is energieopslag belangrijk?

Energieopslag speelt een cruciale rol in de overgang naar een duurzamere toekomst. Het stelt ons in staat om energie op te slaan als er een overschot is, bijvoorbeeld wanneer de zon schijnt of de wind waait, en deze energie te gebruiken als er minder aanbod is. Dat helpt om de betrouwbaarheid en efficiëntie van het energiesysteem te verbeteren.

Een ander belangrijk voordeel van energieopslag is dat het ons elektriciteitsnet ontlast. Door energie op te slaan, hoeft niet alle opgewekte elektriciteit in één keer op het net te worden gezet. En dat kan weer helpen om piekbelastingen te verminderen en de stabiliteit van het net te verbeteren.

Energieopslag kan ook zorgen voor strategische voorraden en leveringszekerheid. In tijden van hoge vraag of beperkt aanbod kan opgeslagen energie worden gebruikt om aan de vraag te voldoen en de energievoorziening te waarborgen.

©malp

De inzet van de Nederlandse overheid

De Nederlandse overheid erkent het belang van energieopslag en heeft een aantal stappen ondernomen om de capaciteit van energieopslag in Nederland te vergroten. Een van deze stappen is de zogeheten Routekaart Energieopslag, die de belangrijkste acties beschrijft om energieopslag te bevorderen, zowel op korte als lange termijn.

Een belangrijk onderdeel van deze inzet is de investering in de opslag van energie bij zonneparken. De overheid heeft besloten om 416,6 miljoen euro te reserveren voor de verplichting van opslag bij zonneparken. Daarnaast wordt er gekeken naar de mogelijkheid van energieopslag in regio's, buurten en huishoudens.

De overheid onderzoekt daarnaast nieuwe toepassingen en technieken, waaronder innovatieve technieken met een langere opslagduur, zoals Compressed Air Energy Storage (CAES), Liquid Air Energy Storage (LAES) en flowbatterijen. Voor de slimme aansluiting van elektrische auto's op het net, waarbij dubbel gebruik wordt gemaakt van de batterij (voor rijden en voor ondersteuning van het net), is met de Voorjaarsnota nog eens 403,8 miljoen euro gereserveerd (dus boven op het bedrag voor de verplichting van opslag bij zonneparken). Dat onze overheid ruim 820 miljoen investeert geeft wel aan dat het een serieuze aangelegenheid is.

Moleculenopslag: gas en waterstof

Een ander belangrijk aspect van energieopslag is de opslag van moleculen, zoals gas en waterstof. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) zal samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) binnenkort een langetermijnvisie voor gasopslagen opstellen. Daarnaast wordt er beleid gemaakt voor nieuwe vormen van ondergrondse energieopslag en wordt er gekeken hoe financiële zekerheid voor opslag in ondergrondse zoutcavernes kan worden gegarandeerd. Er wordt bovendien een pilot ontwikkeld voor waterstofopslag in gasvelden. Met de voorjaarsnota is 125 miljoen euro gereserveerd om de financiële risico's van grootschalige waterstofopslag te dekken.

©Stock57

Warmteopslag: een belangrijke aanvulling

Warmteopslag is een belangrijke aanvulling op andere opslagtechnieken. Het speelt een cruciale rol in de warmtepiekvraag gedurende de winterperiode en kan bijvoorbeeld worden ingezet om overtollige elektriciteit om te zetten naar warmte. Om tot voldoende capaciteit te komen en warmteopslag voor eindgebruikers beter toegankelijk te maken, zijn innovaties en verdere opschaling nodig. EZK en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) werken samen om gemeentes en de industrie meer informatie te geven over de voordelen van warmteopslag.

Thuis energie opslaan?

Ondertussen wordt energieopslag thuis toegankelijker, wat huiseigenaren kan helpen om hun energieverbruik te optimaliseren en hun energierekening te verlagen. Een van de meest voor de hand liggende vormen van energieopslag thuis is een thuisbatterij, die overtollige energie van zonnepanelen opslaat voor later gebruik.

Wanneer de zonnepanelen meer energie produceren dan nodig is, wordt deze energie opgeslagen in de thuisbatterij in plaats van teruggevoerd naar het elektriciteitsnet. Wanneer de zonnepanelen niet genoeg energie produceren, bijvoorbeeld 's nachts of op bewolkte dagen, kan de opgeslagen energie in de thuisbatterij worden gebruikt. Een nadeel is dat deze batterijen nu nog enorm prijzig zijn, maar wellicht dat daar in de toekomst verandering in komt.

Een ander voorbeeld van energieopslag thuis is een warmtepomp met een ingebouwd thermisch opslagsysteem. Zo'n systeem kan overtollige energie gebruiken om warmte op te slaan, die vervolgens kan worden gebruikt om het huis te verwarmen wanneer dat nodig is. 

Elektrische auto's als energieopslag

Ook elektrische auto's (EV's) kunnen fungeren als mobiele energieopslagunits. Dit concept, bekend als Vehicle-to-Grid (V2G), maakt gebruik van de batterij van een elektrische auto om energie op te slaan en terug te leveren aan het net wanneer dat nodig is.

Als een EV is aangesloten op een oplaadpunt, kan die niet alleen energie uit het net halen om de batterij op te laden, maar kan die ook overtollige energie terugleveren aan het net. Dat kan erg nuttig zijn tijdens piekuren, wanneer de vraag naar elektriciteit hoog is. De auto kan energie juist opslaan tijdens daluren, wanneer de vraag naar elektriciteit laag is en de energieprijzen vaak lager zijn.

Het gebruik van EV's als energieopslag kan helpen om het elektriciteitsnet te stabiliseren en netcongestie (zie kader hieronder) te verminderen. Het kan huiseigenaren bovendien de mogelijkheid bieden om hun energiekosten te verlagen door energie aan het net te verkopen wanneer de prijzen hoog zijn.

De Nederlandse overheid erkent het potentieel van V2G. Dit toont de toewijding van de overheid om innovatieve oplossingen te onderzoeken en te implementeren om de capaciteit van energieopslag in Nederland te vergroten en de overgang naar een duurzamere toekomst te bevorderen.

Wil jij jouw huis verduurzamen?

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!