Slimme laadpalen hebben tegenwoordig al een hoop milieuvriendelijke functies, die ervoor zorgen dat je als gebruiker zoveel mogelijk laadt met duurzame energie. Maar je hebt misschien ook wel gehoord van vehicle-to-grid: laadpalen die niet alleen duurzame stroom gebruiken, maar ook kunnen opslaan, zodat die energie teruggeleverd kan worden aan het elektriciteitsnet. In dit artikel leggen we uit hoe het zit met deze opkomende techniek.

Lees ook: Kan ik thuis een laadpaal installeren als ik zonnepanelen en een warmtepomp heb?

Wat is vehicle-to-grid?

Vehicle-to-grid (v2g) is een geavanceerd, aanvullend laadsysteem voor laadpalen. Hiermee is het mogelijk om de autoaccu niet alleen op te laden, maar deze ook te ontladen. Oftewel: met deze laadtechniek kunnen EV-laders stroom uit de accu van de auto halen en die vervolgens terugleveren aan het elektriciteitsnetwerk. Dit wordt ook wel bidirectioneel laden genoemd: twee kanten op dus.

Dit kan uitkomst bieden wanneer er gedurende bepaalde momenten op de dag dusdanig veel vraag naar stroom is, dat het elektriciteitsnet niet genoeg aanbod kan leveren. Autobezitters kunnen dan wat (al eerder opgeslagen) stroom teruggeven aan het net. Zo blijft de elektriciteitsvraag de gehele dag beter in balans en hoeft er minder vertrouwd te worden op fossiele brandstoffen om aan de vraag te kunnen voldoen.

©Urban StebljajUrban Stebljaj / Svetlobne iluzije

Volgens dit onderzoek kan grootschalig gebruik van v2g-technologie alleen voor het Britse elektriciteitssysteem al in totaal 885 miljoen pond (iets meer dan 980 miljoen euro) per jaar aan kosten besparen. Onderzoek naar de besparing in onder meer Nederland is er vooralsnog niet.

Als je de stroom die je niet gebruikt teruglevert is dat dus heel milieuvriendelijk, maar wat heb je er als consument verder aan? Tja, dat is nog afwachten. Momenteel levert het namelijk nog niet veel directe voordelen op. Maar om consumenten aan te moedigen om hun autoaccu beschikbaar te stellen voor het stroomnet, is de kans groot dat er wel een financiële compensatie ingesteld gaat worden. Het bespaart energiemaatschappijen immers een hoop geld. Omdat het een kakelverse technologie betreft, is echter nog niet duidelijk hoe hoog die eventuele beloning zal zijn.

Vehicle-to-home: autoaccu als thuisaccu

Naast vehicle-to-grid heb je misschien ook wel gehoord van de termen 'vehicle-to-home', 'vehicle-to-building' of van de meer alomvattende term 'vehicle-to-everything'. Daarbij gaat het om laders die de stroom van de autoaccu niet alleen kunnen terugleveren aan het elektriciteitsnet, maar die de opgeslagen stroom ook kunnen gebruiken voor andere zaken. Je kunt in het geval van vehicle-to-home (v2h) de opgeslagen energie gebruiken om je huis (gedeeltelijk) van stroom te voorzien. Zo kun je energie van het elektriciteitsnet halen gedurende de dalmomenten (wanneer er een laag stroomtarief is), en pas gebruiken tijdens de piekuren.

Als je zonnepanelen hebt, kun je door slim te werk te gaan al helemaal veel besparen met v2h. Met reguliere slimme laders is het al mogelijk om ervoor te zorgen dat er vrijwel alleen 'gratis' zonne-energie gebruikt wordt voor het opladen, maar met bidirectioneel laden kun je zonne-energie die je niet meteen nodig hebt tijdelijk opslaan in je elektrische auto. Daarmee voorkom je dat deze onbenutte zonne-energie wordt teruggeleverd aan het stroomnet, want hoewel je daar wel een vergoeding voor krijgt, is dat lager dan de prijs die je betaalt voor het afnemen van stroom.

Door de zonne-energie te 'bewaren' in je autoaccu kun je deze op een later moment alsnog gebruiken voor je huis en hoef je, als er even geen nieuwe zonne-energie opgewekt kan worden, geen stroom te kopen van het elektriciteitsnet. Je zet je autoaccu dus in als thuisaccu. Die kan overigens ook handig dienstdoen als 'noodgenerator' in het geval van stroomuitval, want in een gemiddelde autoaccu (70kWh) zit genoeg stroom om een doorsneehuishouden meerdere dagen van energie te voorzien.

In tegenstelling tot v2g zijn de (financiële) voordelen voor de consument dus meteen duidelijk. En hoewel je hiermee minder teruglevert aan het net, maak je ook veel minder gebruik van dat net tijdens piekuren (en als je het slim speelt en zonnepanelen hebt, heb je het net überhaupt weinig meer nodig), dus helpt het nog steeds om de netcapaciteit in balans te houden.

©viaduct_k - stock.adobe.com

Kun je een laadpaal thuis laten plaatsen? Check hier het aanbod bij Coolblue!

Kan mijn laadpaal bidirectioneel laden?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: als je nu een laadpaal hebt, is deze niet in staat om bidirectioneel te laden. We hebben het namelijk over een geheel nieuwe ontwikkeling en dergelijke thuislaadpalen zijn nog amper beschikbaar. Er zijn wel fabrikanten mee bezig, maar omdat er complexe, prille technologie bij komt kijken, gaat het waarschijnlijk nog lang duren voordat ze algemeen verkrijgbaar en enigszins betaalbaar zijn – net als het geval is bij vrijwel alle nieuwe hightechproducten.

Wel duurt het waarschijnlijk niet heel lang meer voordat je bidirectionele laadpunten zult zien op openbare plekken. Er zijn momenteel nog maar weinig locaties met openbare laadpalen die dit ondersteunen, met Utrecht als grote uitzondering. Daar zijn bij wijze van experiment als een van de weinige steden in de wereld al wel een forse hoeveelheid bidirectionele laadpalen geïnstalleerd.

Je hoeft echter nog niet in de auto te stappen richting Utrecht, want je EV heeft hoogstwaarschijnlijk helemaal geen ondersteuning voor deze techniek. Er zijn nog maar een handjevol modellen op de markt, zoals de Nissan Leaf, die v2g of v2h ondersteunen. Er zijn wel auto's zoals de Hyundai IONIQ 5 die beweren bidirectioneel te kunnen laden, maar wat zij kunnen wordt eerder vehicle-to-load genoemd; de auto kan dan als stopcontact gebruikt worden, maar daar blijft het ook bij.

Naast dat de techniek zelf in de kinderschoenen staat, zijn er ook nog een aantal hardnekkige zorgen over bidirectioneel laden. Veel mensen vragen zich bijvoorbeeld af of dit wel goed is voor de accu. Door steeds op te laden en dan weer te ontladen, schiet het aantal laadcycli omhoog. Dat kan in theorie slecht zijn voor de levensduur van de accu.

Aan de andere kant is het wel zo dat niet telkens de gehele accucapaciteit wordt opgeladen en ontladen. Het ontladen gebeurt doorgaans slechts enkele minuten per dag. Dat zorgt er volgens sommige onderzoekers juist voor dat de accu in goede conditie blijft en dat de levensduur mogelijk wordt verhoogt. Het blijft een veel gevoerde discussie waar nog veel aanvullend onderzoek voor nodig is, dus het laatste woord is hier nog niet over gezegd. Het laatste woord is overigens ook nog lang niet gezegd over v2g-laden in het algemeen, want veel mensen geloven er heilig in dat dit vroeg of laat in elke slimme laadpaal geïntegreerd wordt, en (nog belangrijker!) een cruciale rol gaat spelen bij de energietransitie.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).