Slimme laadpalen hebben tegenwoordig al een hoop milieuvriendelijke functies, die ervoor zorgen dat je als gebruiker zoveel mogelijk laadt met duurzame energie. Maar je hebt misschien ook wel gehoord van vehicle-to-grid: laadpalen die niet alleen duurzame stroom gebruiken, maar ook kunnen opslaan, zodat die energie teruggeleverd kan worden aan het elektriciteitsnet. In dit artikel leggen we uit hoe het zit met deze opkomende techniek.

Lees ook: Kan ik thuis een laadpaal installeren als ik zonnepanelen en een warmtepomp heb?

Wat is vehicle-to-grid?

Vehicle-to-grid (v2g) is een geavanceerd, aanvullend laadsysteem voor laadpalen. Hiermee is het mogelijk om de autoaccu niet alleen op te laden, maar deze ook te ontladen. Oftewel: met deze laadtechniek kunnen EV-laders stroom uit de accu van de auto halen en die vervolgens terugleveren aan het elektriciteitsnetwerk. Dit wordt ook wel bidirectioneel laden genoemd: twee kanten op dus.

Dit kan uitkomst bieden wanneer er gedurende bepaalde momenten op de dag dusdanig veel vraag naar stroom is, dat het elektriciteitsnet niet genoeg aanbod kan leveren. Autobezitters kunnen dan wat (al eerder opgeslagen) stroom teruggeven aan het net. Zo blijft de elektriciteitsvraag de gehele dag beter in balans en hoeft er minder vertrouwd te worden op fossiele brandstoffen om aan de vraag te kunnen voldoen.

©Urban StebljajUrban Stebljaj / Svetlobne iluzije

Volgens dit onderzoek kan grootschalig gebruik van v2g-technologie alleen voor het Britse elektriciteitssysteem al in totaal 885 miljoen pond (iets meer dan 980 miljoen euro) per jaar aan kosten besparen. Onderzoek naar de besparing in onder meer Nederland is er vooralsnog niet.

Als je de stroom die je niet gebruikt teruglevert is dat dus heel milieuvriendelijk, maar wat heb je er als consument verder aan? Tja, dat is nog afwachten. Momenteel levert het namelijk nog niet veel directe voordelen op. Maar om consumenten aan te moedigen om hun autoaccu beschikbaar te stellen voor het stroomnet, is de kans groot dat er wel een financiële compensatie ingesteld gaat worden. Het bespaart energiemaatschappijen immers een hoop geld. Omdat het een kakelverse technologie betreft, is echter nog niet duidelijk hoe hoog die eventuele beloning zal zijn.

Vehicle-to-home: autoaccu als thuisaccu

Naast vehicle-to-grid heb je misschien ook wel gehoord van de termen 'vehicle-to-home', 'vehicle-to-building' of van de meer alomvattende term 'vehicle-to-everything'. Daarbij gaat het om laders die de stroom van de autoaccu niet alleen kunnen terugleveren aan het elektriciteitsnet, maar die de opgeslagen stroom ook kunnen gebruiken voor andere zaken. Je kunt in het geval van vehicle-to-home (v2h) de opgeslagen energie gebruiken om je huis (gedeeltelijk) van stroom te voorzien. Zo kun je energie van het elektriciteitsnet halen gedurende de dalmomenten (wanneer er een laag stroomtarief is), en pas gebruiken tijdens de piekuren.

Als je zonnepanelen hebt, kun je door slim te werk te gaan al helemaal veel besparen met v2h. Met reguliere slimme laders is het al mogelijk om ervoor te zorgen dat er vrijwel alleen 'gratis' zonne-energie gebruikt wordt voor het opladen, maar met bidirectioneel laden kun je zonne-energie die je niet meteen nodig hebt tijdelijk opslaan in je elektrische auto. Daarmee voorkom je dat deze onbenutte zonne-energie wordt teruggeleverd aan het stroomnet, want hoewel je daar wel een vergoeding voor krijgt, is dat lager dan de prijs die je betaalt voor het afnemen van stroom.

Door de zonne-energie te 'bewaren' in je autoaccu kun je deze op een later moment alsnog gebruiken voor je huis en hoef je, als er even geen nieuwe zonne-energie opgewekt kan worden, geen stroom te kopen van het elektriciteitsnet. Je zet je autoaccu dus in als thuisaccu. Die kan overigens ook handig dienstdoen als 'noodgenerator' in het geval van stroomuitval, want in een gemiddelde autoaccu (70kWh) zit genoeg stroom om een doorsneehuishouden meerdere dagen van energie te voorzien.

In tegenstelling tot v2g zijn de (financiële) voordelen voor de consument dus meteen duidelijk. En hoewel je hiermee minder teruglevert aan het net, maak je ook veel minder gebruik van dat net tijdens piekuren (en als je het slim speelt en zonnepanelen hebt, heb je het net überhaupt weinig meer nodig), dus helpt het nog steeds om de netcapaciteit in balans te houden.

©viaduct_k - stock.adobe.com

Kun je een laadpaal thuis laten plaatsen? Check hier het aanbod bij Coolblue!

Kan mijn laadpaal bidirectioneel laden?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: als je nu een laadpaal hebt, is deze niet in staat om bidirectioneel te laden. We hebben het namelijk over een geheel nieuwe ontwikkeling en dergelijke thuislaadpalen zijn nog amper beschikbaar. Er zijn wel fabrikanten mee bezig, maar omdat er complexe, prille technologie bij komt kijken, gaat het waarschijnlijk nog lang duren voordat ze algemeen verkrijgbaar en enigszins betaalbaar zijn – net als het geval is bij vrijwel alle nieuwe hightechproducten.

Wel duurt het waarschijnlijk niet heel lang meer voordat je bidirectionele laadpunten zult zien op openbare plekken. Er zijn momenteel nog maar weinig locaties met openbare laadpalen die dit ondersteunen, met Utrecht als grote uitzondering. Daar zijn bij wijze van experiment als een van de weinige steden in de wereld al wel een forse hoeveelheid bidirectionele laadpalen geïnstalleerd.

Je hoeft echter nog niet in de auto te stappen richting Utrecht, want je EV heeft hoogstwaarschijnlijk helemaal geen ondersteuning voor deze techniek. Er zijn nog maar een handjevol modellen op de markt, zoals de Nissan Leaf, die v2g of v2h ondersteunen. Er zijn wel auto's zoals de Hyundai IONIQ 5 die beweren bidirectioneel te kunnen laden, maar wat zij kunnen wordt eerder vehicle-to-load genoemd; de auto kan dan als stopcontact gebruikt worden, maar daar blijft het ook bij.

Naast dat de techniek zelf in de kinderschoenen staat, zijn er ook nog een aantal hardnekkige zorgen over bidirectioneel laden. Veel mensen vragen zich bijvoorbeeld af of dit wel goed is voor de accu. Door steeds op te laden en dan weer te ontladen, schiet het aantal laadcycli omhoog. Dat kan in theorie slecht zijn voor de levensduur van de accu.

Aan de andere kant is het wel zo dat niet telkens de gehele accucapaciteit wordt opgeladen en ontladen. Het ontladen gebeurt doorgaans slechts enkele minuten per dag. Dat zorgt er volgens sommige onderzoekers juist voor dat de accu in goede conditie blijft en dat de levensduur mogelijk wordt verhoogt. Het blijft een veel gevoerde discussie waar nog veel aanvullend onderzoek voor nodig is, dus het laatste woord is hier nog niet over gezegd. Het laatste woord is overigens ook nog lang niet gezegd over v2g-laden in het algemeen, want veel mensen geloven er heilig in dat dit vroeg of laat in elke slimme laadpaal geïntegreerd wordt, en (nog belangrijker!) een cruciale rol gaat spelen bij de energietransitie.

Natuurlijk heb je een wachtwoord ingesteld om te voorkomen dat hackers fysiek toegang krijgen tot je pc, maar er is nog een andere beveiligingsmaatregel die je kunt nemen. Met een eenvoudige usb-stick maak je een fysieke sleutel die dienstdoet als extra beveiligingslaag.

Windows 11 heeft een ingebouwde mogelijkheid om zo’n veilige usb-sleutel te maken, maar toch gebruiken we liever een gratis app van derden: USB Raptor. Deze freeware geeft iets meer controle over hoe zo’n sleutel werkt. Download en installeer USB Raptor. Eerst moet je een encryptiewachtwoord instellen. De software heeft standaard als wachtwoord default ingesteld en dit moet je uiteraard wijzigen. Schrijf het nieuwe wachtwoord ergens veilig op. Daarna plug je de usb-stick in en kies je de juiste stationsletter. Gebruik een usb-stick met een hoge lees-/schrijfsnelheid zodat je sneller kunt inloggen.

k3y-bestand

Vervolgens klik je op de knop Create k3y-file. Dit is een specifiek wachtwoordbestand dat deze tool zoekt om de computer van de gebruiker te ontgrendelen. Als USB Raptor het k3y-bestand niet kan vinden, omdat de usb-stick bijvoorbeeld niet in de pc zit, wordt de pc automatisch vergrendeld. Ga dan terug naar het scherm Simple configuration en schakel de beveiliging in door een vinkje te zetten in het vakje naast Enable USB Raptor. Er volgt dan een waarschuwing dat de software is ingeschakeld en dat je het encryptiewachtwoord niet kunt veranderen.

Backdoor-login

Voordat je USB Raptor gebruikt, raden we aan een backdoor-login te maken voor het geval dat je de sleutel ooit zou kwijtraken. Klik in de rechterbovenhoek van de app op het vakje Advanced configuration. Ga naar het tabblad Lock features en kijk onderaan in de groep Backdoor access. Daar klik je op Generate RUID file. Hierdoor plaatst de tool een bestand op het bureaublad waarmee je het vergrendelingsscherm kunt omzeilen wanneer je het wachtwoord zou vergeten en de usb-stick uit de pc wordt verwijderd.

Dit is een lange alfanumerieke sleutel, opgeslagen in het DAT-formaat. Je kunt het openen met Kladblok. Je kunt die sleutel bijvoorbeeld opslaan in een e-mailaccount of in een veilige wachtwoordmanager. Vanaf nu heb je een beveiligde sleutel die je pc veiliger maakt en die bovendien een backdoor heeft, mocht er iets misgaan. Label de beveiligingssleutel zodat je hem nooit verwisselt met andere usb-sticks. Wil je de sleutel niet langer gebruiken, dan open je de app opnieuw en haal je het vinkje weg bij Enable USB Raptor.

AOC en AGON by AOC introduceren een nieuwe reeks monitoren die uiteenloopt van snelle esports-panelen tot ultrawide-schermen en 4K-modellen voor gamers die beeldkwaliteit vooropstellen. Daarmee richt het merk zich niet op één type gebruiker, maar op verschillende speelstijlen en budgetten.

Black Friday is bij uitstek het moment waarop veel gamers kijken naar een upgrade van hun setup. Monitoren verouderen namelijk niet zo snel als andere pc-componenten: een goed scherm kan jaren meegaan en is vaak de belangrijkste kwaliteitsboost die je kunt maken, zowel voor games als voor dagelijks gebruik. Een hogere verversingssnelheid maakt beweging vloeiender, een betere contrastverhouding haalt details naar voren, en een groter scherm kan letterlijk het verschil maken tussen een spel spelen en er middenin zitten. Dat maakt deze periode ideaal om iets te kiezen dat past bij hoe je speelt, werkt of kijkt, zonder dat je meteen het duurste model hoeft te nemen.

Oled voor wie beeld én snelheid belangrijk zijn

Aan de top van de line-up introduceert AOC twee QD-oledmonitoren. De AGON PRO AG276QZD2 heeft een 27-inch QHD-paneel met een verversingssnelheid van 240 Hz en een extreem lage responstijd van 0,03 ms. Dat maakt het scherm vooral geschikt voor competitieve shooters en snelle arena-games, waarbij vloeiende bewegingen en diepe contrasten belangrijk zijn. De adviesprijs is 449 euro.

Wie een groter beeldoppervlak wil, komt uit bij de AGON PRO AG326UD. Dit model biedt een 31,5-inch UHD-paneel met dezelfde QD-oledbeeldkwaliteit, maar dan met meer schermruimte voor RPG's en openwereldspellen. Dankzij PiP- en PbP-ondersteuning leent het scherm zich ook goed voor creatief werk of multitasken. De adviesprijs van dit scherm bedraagt 649 euro.

Snelle QHD-schermen voor het middensegment

Onder de oledtoplaag brengt AOC verschillende QHD-modellen die snelheid combineren met een vriendelijker prijskaartje. De Q27G4ZR is een 27-inch Fast IPS-monitor met een verversingssnelheid tot 260 Hz, bedoeld voor gamers die een competitief voordeel zoeken zonder meteen de hoofdprijs te betalen. Wie liever een betere HDR-ervaring heeft, kan terecht bij de Q27G3XMN/BK met miniLED-achtergrondverlichting en DisplayHDR 1000-ondersteuning. Voor wie vooral een degelijke allround QHD-monitor wil, is er de Q27G4XF met 180 Hz en een ergonomische standaard.

Ultrawide en curved voor meer immersie

Voor spelers die het liefst worden ondergedompeld in hun gamewereld, introduceert AOC twee curved-modellen die je blik letterlijk verbreden. De CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel met UWQHD-resolutie en een gebogen 1500R-vorm, waardoor het beeld licht om je heen krult. Dat geeft een natuurlijker kijkhoek en maakt het makkelijker om details in je perifere zicht op te pikken; handig in simulators, openwereldgames en story-driven gameplay waarin overzicht en sfeer veel toevoegen.

De CQ32G4VE doet iets vergelijkbaars, maar dan in een traditionelere beeldverhouding: 31,5 inch met QHD-resolutie en eveneens 180 Hz. Daarmee is het een toegankelijke optie voor wie wel de gebogen kijkervaring wil, maar niet per se ultrawide hoeft. In beide gevallen ligt de nadruk minder op pure reactietijd en meer op beleving.

4K met flexibiliteit voor zowel scherpte als reactietijd

Tussen alle nieuwe modellen valt de U27G4R vooral op door zijn flexibiliteit. Dit 27-inch scherm toont 4K-games met een verversingssnelheid van 160 Hz, wat zorgt voor scherpe details zonder aan snelheid in te boeten. Maar het meest bijzondere is de Dual Mode: met één instelling kan de gebruiker schakelen naar Full HD bij 320 Hz. Daarmee biedt het scherm twee speelstijlen in één apparaat: één voor wanneer je beeldkwaliteit en detail wilt, en één voor wanneer elke milliseconde telt in competitieve matches. HDMI 2.1-ondersteuning maakt 'm bovendien geschikt voor PS5 en Xbox Series X, zonder kunstgrepen of compatibiliteitsgedoe.

Betaalbaar instappen met hoge verversingssnelheid

Onder aan de line-up bevinden zich twee modellen die vooral gericht zijn op toegankelijkheid zonder dat de speelervaring eronder lijdt. De 27G4HRE (27 inch) en 24G4HRE (24 inch) bieden allebei een verversingssnelheid van 200 Hz, waardoor bewegingen soepel en responsief blijven, ook bij competitieve titels of snelle camerabewegingen. De beeldkwaliteit is eenvoudiger en de resolutie lager dan bij de duurdere modellen, maar dat is precies het idee: zoveel mogelijk hertzen per euro. Met adviesprijzen van 109 euro en 89 euro openen deze schermen de deur voor gamers die hun eerste gamingmonitor willen kopen of voor wie een tweede scherm zoekt voor een slaapkamer, werkkamer of LAN-omgeving.