Kan ik met mijn laadpaal ook terugleveren aan het elektriciteitsnet?
Slimme laadpalen hebben tegenwoordig al een hoop milieuvriendelijke functies, die ervoor zorgen dat je als gebruiker zoveel mogelijk laadt met duurzame energie. Maar je hebt misschien ook wel gehoord van vehicle-to-grid: laadpalen die niet alleen duurzame stroom gebruiken, maar ook kunnen opslaan, zodat die energie teruggeleverd kan worden aan het elektriciteitsnet. In dit artikel leggen we uit hoe het zit met deze opkomende techniek.
Lees ook: Kan ik thuis een laadpaal installeren als ik zonnepanelen en een warmtepomp heb?
Wat is vehicle-to-grid?
Vehicle-to-grid (v2g) is een geavanceerd, aanvullend laadsysteem voor laadpalen. Hiermee is het mogelijk om de autoaccu niet alleen op te laden, maar deze ook te ontladen. Oftewel: met deze laadtechniek kunnen EV-laders stroom uit de accu van de auto halen en die vervolgens terugleveren aan het elektriciteitsnetwerk. Dit wordt ook wel bidirectioneel laden genoemd: twee kanten op dus.
Dit kan uitkomst bieden wanneer er gedurende bepaalde momenten op de dag dusdanig veel vraag naar stroom is, dat het elektriciteitsnet niet genoeg aanbod kan leveren. Autobezitters kunnen dan wat (al eerder opgeslagen) stroom teruggeven aan het net. Zo blijft de elektriciteitsvraag de gehele dag beter in balans en hoeft er minder vertrouwd te worden op fossiele brandstoffen om aan de vraag te kunnen voldoen.
Volgens dit onderzoek kan grootschalig gebruik van v2g-technologie alleen voor het Britse elektriciteitssysteem al in totaal 885 miljoen pond (iets meer dan 980 miljoen euro) per jaar aan kosten besparen. Onderzoek naar de besparing in onder meer Nederland is er vooralsnog niet.
Als je de stroom die je niet gebruikt teruglevert is dat dus heel milieuvriendelijk, maar wat heb je er als consument verder aan? Tja, dat is nog afwachten. Momenteel levert het namelijk nog niet veel directe voordelen op. Maar om consumenten aan te moedigen om hun autoaccu beschikbaar te stellen voor het stroomnet, is de kans groot dat er wel een financiële compensatie ingesteld gaat worden. Het bespaart energiemaatschappijen immers een hoop geld. Omdat het een kakelverse technologie betreft, is echter nog niet duidelijk hoe hoog die eventuele beloning zal zijn.
Op zoek naar een laadpaal om je auto thuis op te laden en kosten te besparen?
Coolblue geeft advies over laadpalen
Vehicle-to-home: autoaccu als thuisaccu
Naast vehicle-to-grid heb je misschien ook wel gehoord van de termen 'vehicle-to-home', 'vehicle-to-building' of van de meer alomvattende term 'vehicle-to-everything'. Daarbij gaat het om laders die de stroom van de autoaccu niet alleen kunnen terugleveren aan het elektriciteitsnet, maar die de opgeslagen stroom ook kunnen gebruiken voor andere zaken. Je kunt in het geval van vehicle-to-home (v2h) de opgeslagen energie gebruiken om je huis (gedeeltelijk) van stroom te voorzien. Zo kun je energie van het elektriciteitsnet halen gedurende de dalmomenten (wanneer er een laag stroomtarief is), en pas gebruiken tijdens de piekuren.
Als je zonnepanelen hebt, kun je door slim te werk te gaan al helemaal veel besparen met v2h. Met reguliere slimme laders is het al mogelijk om ervoor te zorgen dat er vrijwel alleen 'gratis' zonne-energie gebruikt wordt voor het opladen, maar met bidirectioneel laden kun je zonne-energie die je niet meteen nodig hebt tijdelijk opslaan in je elektrische auto. Daarmee voorkom je dat deze onbenutte zonne-energie wordt teruggeleverd aan het stroomnet, want hoewel je daar wel een vergoeding voor krijgt, is dat lager dan de prijs die je betaalt voor het afnemen van stroom.
Door de zonne-energie te 'bewaren' in je autoaccu kun je deze op een later moment alsnog gebruiken voor je huis en hoef je, als er even geen nieuwe zonne-energie opgewekt kan worden, geen stroom te kopen van het elektriciteitsnet. Je zet je autoaccu dus in als thuisaccu. Die kan overigens ook handig dienstdoen als 'noodgenerator' in het geval van stroomuitval, want in een gemiddelde autoaccu (70kWh) zit genoeg stroom om een doorsneehuishouden meerdere dagen van energie te voorzien.
In tegenstelling tot v2g zijn de (financiële) voordelen voor de consument dus meteen duidelijk. En hoewel je hiermee minder teruglevert aan het net, maak je ook veel minder gebruik van dat net tijdens piekuren (en als je het slim speelt en zonnepanelen hebt, heb je het net überhaupt weinig meer nodig), dus helpt het nog steeds om de netcapaciteit in balans te houden.
Kun je een laadpaal thuis laten plaatsen? Check hier het aanbod bij Coolblue!
Kan mijn laadpaal bidirectioneel laden?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: als je nu een laadpaal hebt, is deze niet in staat om bidirectioneel te laden. We hebben het namelijk over een geheel nieuwe ontwikkeling en dergelijke thuislaadpalen zijn nog amper beschikbaar. Er zijn wel fabrikanten mee bezig, maar omdat er complexe, prille technologie bij komt kijken, gaat het waarschijnlijk nog lang duren voordat ze algemeen verkrijgbaar en enigszins betaalbaar zijn – net als het geval is bij vrijwel alle nieuwe hightechproducten.
Wel duurt het waarschijnlijk niet heel lang meer voordat je bidirectionele laadpunten zult zien op openbare plekken. Er zijn momenteel nog maar weinig locaties met openbare laadpalen die dit ondersteunen, met Utrecht als grote uitzondering. Daar zijn bij wijze van experiment als een van de weinige steden in de wereld al wel een forse hoeveelheid bidirectionele laadpalen geïnstalleerd.
Je hoeft echter nog niet in de auto te stappen richting Utrecht, want je EV heeft hoogstwaarschijnlijk helemaal geen ondersteuning voor deze techniek. Er zijn nog maar een handjevol modellen op de markt, zoals de Nissan Leaf, die v2g of v2h ondersteunen. Er zijn wel auto's zoals de Hyundai IONIQ 5 die beweren bidirectioneel te kunnen laden, maar wat zij kunnen wordt eerder vehicle-to-load genoemd; de auto kan dan als stopcontact gebruikt worden, maar daar blijft het ook bij.
Naast dat de techniek zelf in de kinderschoenen staat, zijn er ook nog een aantal hardnekkige zorgen over bidirectioneel laden. Veel mensen vragen zich bijvoorbeeld af of dit wel goed is voor de accu. Door steeds op te laden en dan weer te ontladen, schiet het aantal laadcycli omhoog. Dat kan in theorie slecht zijn voor de levensduur van de accu.
Aan de andere kant is het wel zo dat niet telkens de gehele accucapaciteit wordt opgeladen en ontladen. Het ontladen gebeurt doorgaans slechts enkele minuten per dag. Dat zorgt er volgens sommige onderzoekers juist voor dat de accu in goede conditie blijft en dat de levensduur mogelijk wordt verhoogt. Het blijft een veel gevoerde discussie waar nog veel aanvullend onderzoek voor nodig is, dus het laatste woord is hier nog niet over gezegd. Het laatste woord is overigens ook nog lang niet gezegd over v2g-laden in het algemeen, want veel mensen geloven er heilig in dat dit vroeg of laat in elke slimme laadpaal geïntegreerd wordt, en (nog belangrijker!) een cruciale rol gaat spelen bij de energietransitie.