Slimme laadpalen hebben tegenwoordig al een hoop milieuvriendelijke functies, die ervoor zorgen dat je als gebruiker zoveel mogelijk laadt met duurzame energie. Maar je hebt misschien ook wel gehoord van vehicle-to-grid: laadpalen die niet alleen duurzame stroom gebruiken, maar ook kunnen opslaan, zodat die energie teruggeleverd kan worden aan het elektriciteitsnet. In dit artikel leggen we uit hoe het zit met deze opkomende techniek.

Lees ook: Kan ik thuis een laadpaal installeren als ik zonnepanelen en een warmtepomp heb?

Wat is vehicle-to-grid?

Vehicle-to-grid (v2g) is een geavanceerd, aanvullend laadsysteem voor laadpalen. Hiermee is het mogelijk om de autoaccu niet alleen op te laden, maar deze ook te ontladen. Oftewel: met deze laadtechniek kunnen EV-laders stroom uit de accu van de auto halen en die vervolgens terugleveren aan het elektriciteitsnetwerk. Dit wordt ook wel bidirectioneel laden genoemd: twee kanten op dus.

Dit kan uitkomst bieden wanneer er gedurende bepaalde momenten op de dag dusdanig veel vraag naar stroom is, dat het elektriciteitsnet niet genoeg aanbod kan leveren. Autobezitters kunnen dan wat (al eerder opgeslagen) stroom teruggeven aan het net. Zo blijft de elektriciteitsvraag de gehele dag beter in balans en hoeft er minder vertrouwd te worden op fossiele brandstoffen om aan de vraag te kunnen voldoen.

©Urban StebljajUrban Stebljaj / Svetlobne iluzije

Volgens dit onderzoek kan grootschalig gebruik van v2g-technologie alleen voor het Britse elektriciteitssysteem al in totaal 885 miljoen pond (iets meer dan 980 miljoen euro) per jaar aan kosten besparen. Onderzoek naar de besparing in onder meer Nederland is er vooralsnog niet.

Als je de stroom die je niet gebruikt teruglevert is dat dus heel milieuvriendelijk, maar wat heb je er als consument verder aan? Tja, dat is nog afwachten. Momenteel levert het namelijk nog niet veel directe voordelen op. Maar om consumenten aan te moedigen om hun autoaccu beschikbaar te stellen voor het stroomnet, is de kans groot dat er wel een financiële compensatie ingesteld gaat worden. Het bespaart energiemaatschappijen immers een hoop geld. Omdat het een kakelverse technologie betreft, is echter nog niet duidelijk hoe hoog die eventuele beloning zal zijn.

Vehicle-to-home: autoaccu als thuisaccu

Naast vehicle-to-grid heb je misschien ook wel gehoord van de termen 'vehicle-to-home', 'vehicle-to-building' of van de meer alomvattende term 'vehicle-to-everything'. Daarbij gaat het om laders die de stroom van de autoaccu niet alleen kunnen terugleveren aan het elektriciteitsnet, maar die de opgeslagen stroom ook kunnen gebruiken voor andere zaken. Je kunt in het geval van vehicle-to-home (v2h) de opgeslagen energie gebruiken om je huis (gedeeltelijk) van stroom te voorzien. Zo kun je energie van het elektriciteitsnet halen gedurende de dalmomenten (wanneer er een laag stroomtarief is), en pas gebruiken tijdens de piekuren.

Als je zonnepanelen hebt, kun je door slim te werk te gaan al helemaal veel besparen met v2h. Met reguliere slimme laders is het al mogelijk om ervoor te zorgen dat er vrijwel alleen 'gratis' zonne-energie gebruikt wordt voor het opladen, maar met bidirectioneel laden kun je zonne-energie die je niet meteen nodig hebt tijdelijk opslaan in je elektrische auto. Daarmee voorkom je dat deze onbenutte zonne-energie wordt teruggeleverd aan het stroomnet, want hoewel je daar wel een vergoeding voor krijgt, is dat lager dan de prijs die je betaalt voor het afnemen van stroom.

Door de zonne-energie te 'bewaren' in je autoaccu kun je deze op een later moment alsnog gebruiken voor je huis en hoef je, als er even geen nieuwe zonne-energie opgewekt kan worden, geen stroom te kopen van het elektriciteitsnet. Je zet je autoaccu dus in als thuisaccu. Die kan overigens ook handig dienstdoen als 'noodgenerator' in het geval van stroomuitval, want in een gemiddelde autoaccu (70kWh) zit genoeg stroom om een doorsneehuishouden meerdere dagen van energie te voorzien.

In tegenstelling tot v2g zijn de (financiële) voordelen voor de consument dus meteen duidelijk. En hoewel je hiermee minder teruglevert aan het net, maak je ook veel minder gebruik van dat net tijdens piekuren (en als je het slim speelt en zonnepanelen hebt, heb je het net überhaupt weinig meer nodig), dus helpt het nog steeds om de netcapaciteit in balans te houden.

©viaduct_k - stock.adobe.com

Kun je een laadpaal thuis laten plaatsen? Check hier het aanbod bij Coolblue!

Kan mijn laadpaal bidirectioneel laden?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: als je nu een laadpaal hebt, is deze niet in staat om bidirectioneel te laden. We hebben het namelijk over een geheel nieuwe ontwikkeling en dergelijke thuislaadpalen zijn nog amper beschikbaar. Er zijn wel fabrikanten mee bezig, maar omdat er complexe, prille technologie bij komt kijken, gaat het waarschijnlijk nog lang duren voordat ze algemeen verkrijgbaar en enigszins betaalbaar zijn – net als het geval is bij vrijwel alle nieuwe hightechproducten.

Wel duurt het waarschijnlijk niet heel lang meer voordat je bidirectionele laadpunten zult zien op openbare plekken. Er zijn momenteel nog maar weinig locaties met openbare laadpalen die dit ondersteunen, met Utrecht als grote uitzondering. Daar zijn bij wijze van experiment als een van de weinige steden in de wereld al wel een forse hoeveelheid bidirectionele laadpalen geïnstalleerd.

Je hoeft echter nog niet in de auto te stappen richting Utrecht, want je EV heeft hoogstwaarschijnlijk helemaal geen ondersteuning voor deze techniek. Er zijn nog maar een handjevol modellen op de markt, zoals de Nissan Leaf, die v2g of v2h ondersteunen. Er zijn wel auto's zoals de Hyundai IONIQ 5 die beweren bidirectioneel te kunnen laden, maar wat zij kunnen wordt eerder vehicle-to-load genoemd; de auto kan dan als stopcontact gebruikt worden, maar daar blijft het ook bij.

Naast dat de techniek zelf in de kinderschoenen staat, zijn er ook nog een aantal hardnekkige zorgen over bidirectioneel laden. Veel mensen vragen zich bijvoorbeeld af of dit wel goed is voor de accu. Door steeds op te laden en dan weer te ontladen, schiet het aantal laadcycli omhoog. Dat kan in theorie slecht zijn voor de levensduur van de accu.

Aan de andere kant is het wel zo dat niet telkens de gehele accucapaciteit wordt opgeladen en ontladen. Het ontladen gebeurt doorgaans slechts enkele minuten per dag. Dat zorgt er volgens sommige onderzoekers juist voor dat de accu in goede conditie blijft en dat de levensduur mogelijk wordt verhoogt. Het blijft een veel gevoerde discussie waar nog veel aanvullend onderzoek voor nodig is, dus het laatste woord is hier nog niet over gezegd. Het laatste woord is overigens ook nog lang niet gezegd over v2g-laden in het algemeen, want veel mensen geloven er heilig in dat dit vroeg of laat in elke slimme laadpaal geïntegreerd wordt, en (nog belangrijker!) een cruciale rol gaat spelen bij de energietransitie.

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.