Hoe weet ik of het fundament van mijn eigen huis goed is?
Op het fundament van je eigen huis wil je kunnen vertrouwen. Maar als je een huis op houten palen hebt, kan je fundament worden aangetast door paalrot als gevolg van een lage grondwaterstand. Hierdoor kan je huis verzakken. Niet alle huizen en niet alle regio’s lopen een dergelijk risico. Dit is wat je moet weten.
Na het lezen van dit artikel heb je antwoord op de volgende vragen:
-
Hoe kun je weten of je huis een risico loopt?
-
Welke oplossingen zijn er voor een slecht fundament?
-
Hoe kun je het herstel van je fundament financieren?
-
Ook interessant voor jou: Klimaatrisico's en een eigen huis, hoe ga je daarmee om?
Huizen van na 1980 met betonnen heipalen hebben zelden last van verzakking. Het zijn vooral woningen op houten palen die risico lopen. Dat zijn meestal woningen van vóór 1970. De houten palen hebben een natte omgeving nodig, maar door droge zomers en een lage grondwaterstand staan de palen steeds vaker droog. Zo komt er zuurstof bij het hout en ontstaat er schimmel. Ook bacteriën kunnen de palen aantasten. Het gevolg is dat het hout wegrot en minder draagkracht heeft. De palen zijn het meest kwetsbaar in veen- en kleigebieden, zoals in delen van Friesland, Groningen en in het westen en midden van het land. Ongeveer 750.000 woningen lopen risico op schade aan de houten palen.
In Gelderland, Brabant en langs de rivieren is bodemdaling vaak de oorzaak van verzakking. Bodemdaling wordt ook veroorzaakt door lange perioden van droogte. Hierbij gaat het om woningen die zijn gebouwd op ondiepe gemetselde muurtjes. Dat heet ook wel een fundering 'op staal'. Het gaat om ongeveer 300.000 woningen.
Bij verzakking spelen ook andere oorzaken mee, zoals de recente aardgaswinning in Groningen, zoutwinning in Friesland en Drenthe, en de vroegere mijnbouw in Limburg. Ook zware trillingen zijn van invloed, bijvoorbeeld van bouwwerkzaamheden of van een auto- of snelweg.
©Waranya
Hoe weet ik of mijn huis verzakt?
Als de fundering slecht is, merk je dat vaak het eerst aan schade in huis. Er ontstaat bijvoorbeeld een scheur in een muur, ramen en deuren klemmen of de vloer loopt scheef. In een bouwblok met rijtjeshuizen ontstaan de eerste scheuren vaak in het midden of aan de uiteinden. Het is dus slim om aan de buren te vragen of zij problemen hebben. Zo ja, dan is de kans groot dat jouw huis vroeg of laat ook scheuren vertoont.
Maar al voordat je waarneembare schade hebt, kan de fundering aan het aftakelen zijn. Is je huis van rond 1970 of daarvoor? Dan is het goed om na te gaan welk type fundering het huis heeft. Het is niet altijd makkelijk om daar achter te komen. Misschien zijn de originele bouwtekeningen, de heistaat en/of de bouwvergunning bewaard in het gemeentearchief. Die documenten bevatten waardevolle informatie over de fundering en de bouw. Je kunt deze documenten opvragen of inzien bij de gemeente.
Wat moet ik doen bij schade?
Maak foto’s en blijf dat de komende tijd ook regelmatig doen. Zo kun je ontdekken of het probleem erger wordt. Om de ontwikkeling van een scheur precies bij de houden, kun je ook een digitale scheurmeter gebruiken. Vertel aan de buren dat je schade hebt en vraag of zij ook dergelijke problemen hebben.
Ga bovendien na of jouw gemeente een funderingsloket heeft. Onder andere Alphen aan den Rijn, Amsterdam, Bodegraven-Reeuwijk, De Fryske Marren, Gouda, Haarlem, Heerenveen, Leeuwarden, Opsterland, Rotterdam, Schiedam, Smallingerland, Súdwest-Fryslân, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf, Woerden en Zaanstad hebben zo’n funderingsloket. Hier kun je informatie en hulp krijgen bij funderingsproblemen.
Woon je in een gemeente waar geen funderingsloket is? Dan kun je terecht bij het Nationaal Funderingsloket van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Het KCAF brengt aan de hand van meldingen in kaart welke panden aan het verzakken zijn.
Wil je zeker weten hoe je fundering ervoor staat? Dan is funderingsonderzoek nodig. Dat is een ingrijpend onderzoek door een bouwkundige, waarbij de fundering gedeeltelijk wordt uitgegraven. Als je in een rijtjeshuis of twee-onder-een-kapwoning woont, is het verstandig om hierin samen te werken met de andere bewoner(s) van het bouwblok. In je eentje de fundering laten herstellen kan niet, want dat kan bij de buren juist schade veroorzaken.
Wat is er te doen aan een slechte fundering?
Dat ligt eraan wat er precies aan de hand is. Als de palen nog genoeg draagkracht hebben, helpt het al als ze weer onder water komen te staan. Het grondwaterpeil moet hiervoor blijvend worden verhoogd. Daarvoor moet de lokale overheid in actie komen. Zijn de palen te zwak, dan is een nieuwe fundering nodig. Hiervoor zijn nieuwe heipalen nodig, die in gedeeltes onder het huis in de grond worden gebracht. Op de heipalen komt een stevige plaat van beton. Zo komt je huis op een soort tafel te rusten. Een nieuwe fundering voor een kleine woning kost algauw 60.000 euro, voor een grote woning 100.000 euro of meer.
Wie moet funderingsherstel betalen?
Je bent als eigenaar zelf verantwoordelijk voor de veiligheid en het herstel van je woning. Sommige gemeenten stellen subsidie beschikbaar voor het funderingsonderzoek. Voor funderingsherstel kun je in sommige gemeenten geld lenen via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Dit door de Rijksoverheid opgerichte fonds verstrekt maatwerkleningen tegen een lage rente. De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur pleit in een advies aan de regering bovendien voor het uitbreiden van de subsidieregelingen en leenmogelijkheden.
©Ben Schonewille
Wat moet ik doen als ik mijn huis ga verkopen?
Als verkoper heb je een informatieplicht: je moet vertellen wat je weet. Als je geen scheuren en verzakkingen hebt, dan hoef je niets te doen. Maar als je weet dat er problemen zijn, dan moet je dat melden. Doe je dat niet, dan kan de koper achteraf een rechtszaak aanspannen wegens een verborgen gebrek. Je loopt het risico dat je dan de schade moet vergoeden.
Wat moet ik doen als ik een huis ga kopen?
Als je een woning koopt met behulp van een makelaar, dan kun je daar alle vragen over de fundering stellen. Zonder makelaar moet je zelf op zoek naar informatie, bijvoorbeeld bij de gemeente of bij het Nationaal Funderingsloket.
