We hebben het gisteren weer meegemaakt met zomerstorm Poly: het weer kan opeens veel schade aanrichten. Extreme regenval en hitterecords komen bijna ieder jaar voor, net als flinke stormen en plotselinge hagelbuien. Verzekeraars merken het de dagen erna gelijk: veel drukte en schadeafhandelingen. Maar ook al krijg je je schade vergoed, de ellende van een overstroming of een boom op je schuur wil je liever voorkomen. Met deze tips ben je goed voorbereid.

 Na het lezen van dit artikel heb je antwoord op de volgende vragen: Wat kun je doen om je eigen huis te beschermen tegen extreem weer? | Hoe zorg je dat je tuin is voorbereid op het veranderende klimaat? | Wat moet je doen als je in een appartement of een huurhuis woont?

Ook interessant voor jou: 10 veelgestelde vragen over woonverzekeringen

Onderhoud je dak

Heb je een pannendak? Controleer dan in ieder geval één keer per jaar of de dakpannen nog goed liggen. Doe dat in ieder geval na iedere storm. Meestal kun je van een afstandje met een verrekijker wel zien of de pannen recht liggen en mooi op elkaar aansluiten. Heb je een plat dak, controleer dit dan ook af en toe van dichtbij. Waterschade door slecht onderhoud is niet verzekerd.

Heb je een dakkoepel of zonnepanelen? Dan is het goed om af en toe het dak op te gaan om te controleren of die nog goed vastzitten. Doe dat bijvoorbeeld als je de zonnepanelen of de ruit van de dakkoepel schoonmaakt. Controleer ook meteen de schoorsteen op scheuren in het voegwerk en laat eventuele gebreken repareren.

Verder is het belangrijk dat de waterdichte randen rond daklichten en schoorstenen hoog genoeg zijn. Om lekkages te voorkomen is een opstaande rand van 12 centimeter een vereiste. Als het dak achteraf is geïsoleerd, kan het dak hoger geworden zijn. De opstaande rand moeten dan ook worden verhoogd.

©René Notenbomer - stock.adobe.com

Neem een groen dak

Een groen dak zorgt ervoor dat het dak water kan opnemen. Als het hard regent, komt er daardoor minder water ineens in de afvoer terecht. Dat verkleint de kans op een overstroming. Een groen dak houdt het huis ook beter warm in de winter, koel in de zomer en beschermt je dakbedekking, zodat die langer meegaat. Voor een groen dak kun je in sommige gemeenten subsidie aanvragen.

Onderhoud de dakgoot en de regenpijp

Bij een flinke hoosbui moet de dakgoot het water goed kunnen afvoeren. Op de plek waar het water de regenpijp instroomt, hoort een rooster te zitten dat de afvoer beschermt tegen bladafval en ander vuil. Houd de dakgoot en het rooster goed schoon en vrij van bladeren, zodat regenwater altijd kan doorstromen.

Heeft je huis een noodoverloop, die bij hoosbuien het regenwater langs de gevel kan laten wegstromen? Dat is belangrijk om een te grote waterdruk op een plat dak of een dakterras te voorkomen. Stroomt er ook bij een lichte bui water uit de noodoverloop? Dat is een teken dat je in actie moet komen om de hemelwaterafvoer te controleren.  

Bewaar regenwater voor later

Dakgoten en regenpijpen voeren regenwater af naar het riool. Bij een wolkbreuk kan het riool de hoeveelheid water niet aan. Een overstroming is het gevolg. Je kunt het riool een handje helpen door het water ergens anders heen te voeren, bijvoorbeeld naar een regenton, regenzuil of regenschutting. Daarin kun je regenwater opslaan, zodat je het bij droog weer kunt gebruiken om je planten water te geven of de ramen te zemen. Je kunt regenwater ook opslaan in een ondergrondse tank of infiltratiekratten. Sommige gemeenten geven hier subsidie voor.

©NinaMalyna - stock.adobe.com

Vervang tuintegels door borders of gras

Als je minder tegels hebt in de tuin, kan het regenwater makkelijker in de bodem zakken. Hierdoor stroomt er minder water naar het riool en ontstaat er minder snel een overstroming. Begroeiing helpt ook in warme, droge perioden. De omgeving blijft er koeler door in de zomer. Je kunt ook kiezels, grond of schelpen gebruiken als bodembedekking. Ook die voorkomen dat de grond snel uitdroogt.

Onderhoud de tuin

Heb je bomen in de tuin? Controleer dan of ze nog gezond zijn en of ze zwakke takken hebben. Zaag takken af die makkelijk kunnen afbreken. Is er een risico dat de boom een storm niet doorstaat? Dan is het slimmer om de hele boom weg te halen. Controleer ook of de schuttingen stabiel zijn en verstevig ze zo nodig. Heb je een omgewaaide of beschadigde schutting? Lees dan ons artikel over schuttingherstel.

Bescherm je spullen tegen water

Schade door regen- of smeltwater dat door een open raam of door kieren naar binnenkomt, is niet verzekerd. Of schade door een overstroming verzekerd is, hangt af van de oorzaak. Zo is overstroming door plaatselijke neerslag of een probleem met een beek, kleine rivier of kanaal meestal wel verzekerd. Maar als er water uit de zee, een grote rivier of groot binnenwater het land inkomt, bieden verzekeraars bijna nooit dekking. Ook schade door grondwater is meestal niet verzekerd.

Waterschade kun je tot op zekere hoogte voorkomen. Controleer ramen, deuren en kozijnen op waterdichtheid. Zorg voor een drempel voor de kelder, de voordeur en de tuindeuren. Of maak een goot die het water kan afvoeren.

Heb je een souterrain of kelder, zet je spullen dan op een verhoging van pallets, bakstenen of houten blokken. Als er extreem veel regen valt, kan een kelder toch onderlopen. Waardevolle spullen kun je daarom beter ergens anders bewaren.

In een gebied waar een overstroming kan voorkomen is het slim om grote planken of plaatmateriaal, plastic en zandzakken op voorraad te hebben. Daarmee kun je snel een waterkering maken. Er zijn ook speciale waterstoppers te koop, die je tussen de deurposten kunt plaatsen om water tegen te houden.

©highwaystarz

Wees voorbereid op brand 

Ook brand kan ontstaan door extreem weer. Denk aan een blikseminslag of natuurbrand. Misschien denk je dat de kans op brand klein is, maar de gevolgen kunnen wel heel ernstig zijn. Zorg dus dat je voorbereid bent. Controleer of je rookmelders het doen door af en toe de testknop in te drukken. Zorg dat je in de keuken een blusdeken voor het grijpen hebt. En haal bij voorkeur ook een brandblusser in huis.

Verzakking door droogte

Klimaatverandering zorgt ook voor verdroging van de grond. Dit kan de fundering aantasten, waardoor woningen verzakken. Deze schade is niet te verzekeren en de maatregelen om verzakking tegen te gaan of te herstellen zijn erg ingrijpend en duur. Maak je je zorgen om de fundering van je huis of van een huis dat je wilt gaan kopen? Meer informatie is de vinden op de website van de Stichting Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF).

Volg het weerbericht

Veel schade is te voorkomen met een goede voorbereiding. Is er noodweer op komst? Haal dan zonneschermen op en sluit ramen en deuren. Zet spullen die makkelijk wegwaaien binnen, zoals kunststof meubels, gieters en bloempotten. Ook parasols en een vuilniscontainer kun je maar beter binnen zetten, bijvoorbeeld in een schuur of garage. Als je binnen geen plaats hebt, kun je spullen ook plat op de grond leggen en afdekken met iets zwaars.

En wat als ik in koopappartement of een huurhuis woon?

Neem ook dan bij noodweer voorzorgsmaatregelen en zorg voor een goede brandpreventie. Huurders moeten in principe zelf hun dakgoten schoonhouden. Het kan ook zijn dat de verhuurder dat doet, vooral als de dakgoten slecht bereikbaar zijn. Je bent niet zelf verantwoordelijk voor het  onderhoud van het dak, de gevel en de regenpijpen. Bij een koopappartement is dat een zaak voor de Vereniging van Eigenaren (VvE). Die moet een meerjarenonderhoudsplan hebben. Bij een huurhuis moet de verhuurder voor het onderhoud zorgen. Denk je dat er onderhoud nodig is? Klop dan aan bij de VvE of de verhuurder en vraag om actie.

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.