ID.nl logo
Zo zet je Windows 10 naar je hand
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Zo zet je Windows 10 naar je hand

Neem jij nog genoegen met de standaardomgeving van Windows? Nergens voor nodig! Kies je eigen pictogrammen, geef je vensters een unieke uitstraling en geef letters een grootte die jij zelf prettig vindt. Lees snel verder en ontdek hoe je Windows aanpast aan je persoonlijke wensen.

©PXimport

Welke laptop past bij mij?

Ontdek hier

Tip 01: Eigen kleurtje

Windows ziet er standaard al verzorgd uit, maar door je eigen kleuren te kiezen maak je het nóg persoonlijker. Zo kun je de accentkleuren van Windows aanpassen. Met deze kleur worden onderdelen uit de gebruikersomgeving extra onder de aandacht gebracht, bijvoorbeeld koppelingen naar andere opties in het instellingenvenster. Open het instellingenvenster (Windows-toets+I): dit venster zullen we vaker gebruiken in dit artikel. Kies voor Persoonlijke instellingen / Kleuren. Op basis van de bureaubladachtergrond kan Windows een eigen accentkleur hanteren (kies voor de optie Automatisch een accentkleur uit mijn achtergrond selecteren), maar gelukkig heb je ook de mogelijkheid om expliciet een kleur te kiezen. Selecteer de gewenste kleur bij Windows-kleuren. Staat deze er niet tussen, kies dan voor Aangepaste kleur. Een kleurenwaaier verschijnt waarin je de gewenste kleur kiest. Om nóg preciezer te zijn: klik op Meer en geef de gewenste rgb-waarde of hex-waarde van de kleur aan. Bevestig met een klik op Gereed. We zijn bijna klaar: geef nu aan op welke onderdelen de accentkleur mag worden toegepast. Kies onderin het venster voor de optie Start, taakbalk en actiecentrum en voor Titelbalken en vensterranden.

©CIDimport

Tip 02: Hoog contrast

Zie je niet altijd alles even duidelijk in Windows? Met de hoog-contrastweergave worden er meer verschillende kleuren gebruikt. Het gevolg: de informatie is hiermee voor sommige gebruiker duidelijker zichtbaar. In het instellingenvenster kies je voor Toegankelijkheid. Klik op Hoog contrast. Zet de schuif op Aan bij Hoog contrast inschakelen. Selecteer hierna het gewenste thema bij Een thema kiezen. Kies bijvoorbeeld voor Zwart – hoog contrast of Wit – hoog contrast. In totaal zijn er vier mogelijkheden. Een voorbeeld wordt telkens weergegeven in het voorbeeldvlak eronder. Je kunt ook de contrastmodus op bepaalde momenten uitschakelen, als je hieraan geen behoefte hebt. Gebruik dan de toetsencombinatie Alt Links+Shift Links+Print Scrn. Druk nogmaals op de combinatie om het contrast later weer in te schakelen.

©CIDimport

PowerToys

Heb je de smaak te pakken met het personaliseren van Windows? Neem dan ook een kijkje bij de relatief nieuwe PowerToys voor Windows 10. Dit is een set hulpprogramma’s waarmee je Windows nóg meer naar je hand zet. Je vindt ze hier: GitHub - microsoft/PowerToys: Windows system utilities to maximize productivity. Een van de onderdelen is FancyZones: hiermee kun je zelf de indeling van de verschillende Windows-vensters bepalen en deze indeling telkens ‘oproepen’. Zo beschik je altijd over je favoriete werkindeling.

Tip 03: Groter maken

Windows 10 kent verschillende manieren om informatie op het scherm beter leesbaar te maken. Allereerst kun je ervoor kiezen om tekst groter te maken. In de sectie Toegankelijkheid van het instellingenvenster kies je voor Beeldscherm. Bij Tekst groter maken verplaats je de schuif naar rechts, totdat de voorbeeldtekst de gewenste grootte heeft. Bevestig met een klik op Toepassen. Bij het vergroten van informatie hoef je je niet te beperken tot tekst alleen: je kunt er ook voor kiezen om alle elementen groter te tonen. Ga naar de sectie Alles groter maken. Kies in het meerkeuzelijstje voor de gewenste vergroting, bijvoorbeeld 150%. Maak je gebruik van meerdere beeldschermen (bijvoorbeeld bij een multimonitor-opstelling), dan kun je bovendien kiezen voor De grootte van apps en tekst op andere beeldschermen wijzigen. Via deze optie krijg je toegang tot de individuele instellingen per beeldscherm. Handig: zo kun je per beeldscherm de gewenste grootte bepalen, afhankelijk van de beeldschermkenmerken.

©PXimport

Geen franje

Windows kent aardig wat animaties. Leuk, tenzij je hieraan geen behoefte hebt. In de sectie Windows vereenvoudigen en aan uw persoonlijke voorkeur aanpassen zet je de schuif op Uit bij Animaties in Windows weergeven. Hier kun je ook andere ‘animaties’ uitschakelen, zoals Schuifbalken in Windows automatisch verbergen. Wil je dat meldingen langer blijven staan, omdat je meer tijd nodig hebt om te lezen, dan pas je de waarde aan bij Meldingen weergeven gedurende. De opties variëren van 5 seconden tot 5 minuten.

Tip 04: Synchroniseren

Windows 10 gebruikt het Microsoft Account (waarmee je je aanmeldt) ook om het uiterlijk van de computer te synchroniseren met andere computers waarop je je met hetzelfde account aanmeldt. Zo beschik je op elke computer over dezelfde bureaubladachtergrond, maar ook over dezelfde kleurenset en -thema’s. Deze synchronisatie is gelukkig niet verplicht: je kunt de synchronisatie uitschakelen als je hieraan geen behoefte hebt en bijvoorbeeld op elke computer een ander thema wilt toepassen. Kies bij Persoonlijke instellingen voor Achtergrond en klik op Uw instellingen synchroniseren (rechts in het venster). Windows synchroniseert meerdere onderdelen, waaronder het gebruikte thema, maar ook wachtwoorden en taalvoorkeuren. Gebruik de schuifjes onder Instellingen afzonderlijk synchroniseren om per onderdeel aan te geven of het mag worden gesynchroniseerd. Wil je dat er helemaal niet meer wordt gesynchroniseerd, zet dan de schuif op Uit bij Instellingen synchroniseren.

©CIDimport

Tip 05: Achtergrond-wissel

Snel uitgekeken op de achtergrond van het vergrendelingsscherm? Je kunt een eigen achtergrond instellen, maar in plaats daarvan ook gebruikmaken van een wisselende achtergrond. Kies voor de sectie Vergrendelingsscherm en selecteer Windows-spotlight bij Achtergrond.

Verder biedt het vergrendelingsscherm de mogelijkheid om informatie van een app op het scherm te tonen, zoals aankomende afspraken. Daarnaast kun je tot zeven andere apps selecteren die beknopte informatie mogen tonen, bijvoorbeeld de actuele temperatuur. Klik op de knop met het plusteken (+) en voeg de gewenste app toe. Wil je dat de achtergrondafbeelding van het scherm ook wordt getoond in het aanmeldingsscherm, dan zet je de bijbehorende schuif op Aan (je vindt de optie onderin het venster). Via hetzelfde venster heb je toegang tot de opties voor de schermbeveiliging, die met elke nieuwe versie van Windows verder weg zijn verstopt. Windows maakt standaard geen gebruik meer van een schermbeveiliging, tenzij je die expliciet inschakelt. Kies voor Instellingen voor schermbeveiliging. Een nieuw venster wordt geopend, waarin je de schermbeveiliging kunt selecteren en kunt aangeven of het aanmeldingsscherm moet worden getoond zodra de schermbeveiliging wordt uitgeschakeld.

©CIDimport

Nieuwe achtergronden

Houd je Windows-omgeving fris en trakteer je zelf af en toe op een nieuw thema, waaronder een nieuwe achtergrond. Op Achtergronden - Windows Help (microsoft.com) vind je een flinke hoeveelheid bureaubladachtergronden waaruit je kunt kiezen. Ook vind je hier een koppeling naar de Microsoft Store, waar je kunt kiezen uit verschillende thema’s.

Tip 06: Privacy op scherp

Het vergrendelingsscherm kan nog meer: standaard laat het aanmeldingsscherm niet zoveel informatie over de gebruikersaccount zien. Deze keuze hebben de makers vooral met het oog op privacy gemaakt. Ben je de enige gebruiker van de computer en wil je dat Windows de informatie wel gewoon laat zien? Kies in het instellingenvenster voor Accounts en open de sectie Aanmeldingsopties. In de sectie Privacy zet je de schuif op Aan bij de optie Accountdetails zoals mijn e-mailadres weergeven op aanmeldingsscherm. Om te voorkomen dat het vergrendelingsscherm lang in beeld blijft als je niet bij de computer bent, kies je in het instellingenvenster voor Systeem en kies je voor Energiebeheer en slaapstand. Bepaal bij de sectie Scherm na hoeveel minuten het scherm moet worden uitgeschakeld.

©PXimport

Schaal corrigeren

Heb je de beeldscherminstellingen aangepast en merk je dat bepaalde programma’s wazig worden getoond? Mogelijk hebben de makers van het programma de app niet geoptimaliseerd voor die weergave. In die situaties kan Windows proberen de beeldkwaliteit van het programma te verbeteren. In het instellingenvenster kies je voor Systeem, Beeldscherm. Kies hierna voor Geavanceerde schaalinstellingen en zet de schuif op Aan bij Windows apps laten verbeteren zodat deze geen wazig beeld geven.

Tip 07: Kleurfilters

Windows heeft kleurfilters in huis om de weergave van foto’s en kleuren op het beeldscherm te verbeteren. Kies voor Toegankelijkheid en selecteer Kleurfilters (links in het venster). Zet de schuif op Aan bij Kleurfilters gebruiken. Plaats ook een vinkje bij de optie Filter in- of uitschakelen met sneltoets toestaan, zodat je met behulp van de toetsencombinatie Windows-toets+Ctrl+C het filter kunt activeren. Kies vervolgens het gewenste filter. Voor de optimalisatie van kleuren heeft Windows er drie in huis. Heb je moeite met het onderscheiden van kleuren of ben je kleurenblind, dan kun je bovendien kiezen tussen drie aanvullende filters die het onderscheid tussen de kleuren verhogen.

©CIDimport

In één keer opgeruimd

Als je bureaublad in de loop van de tijd is gevuld met talloze pictogrammen (bijvoorbeeld snelkoppelingen en documenten), is het tijd om het bureaublad eens op te schonen. Heb je daar even geen zin in of tijd voor, dan kun je ‘valsspelen’. Klik met de rechtermuisknop op een leeg gedeelte van het bureaublad en kies Beeld. Haal het vinkje weg bij Bureaubladpictogrammen weergeven. Het bureaublad is in één keer leeg.

Tip 08: Muis 2.0

Hoe belangrijk de muis ook is, vaak wordt er weinig aandacht aan besteed. Dat is jammer, omdat Windows de nodige opties in huis heeft voor het gebruik van de muis. In de sectie Thema’s klik je op Muiscursor. Deze optie vind je rechts van de voorbeeldweergave van de huidige thema. Een nieuw venster wordt geopend. Op de tab Aanwijzers kies je bij Schema voor het gewenste schema. Een voorbeeld wordt in het vak rechts getoond. Om de weergave van de muisaanwijzer te verbeteren, kun je kiezen voor een schaduw, die achter de aanwijzer wordt getoond (kies voor Aanwijzerschaduw inschakelen). Tevreden met het nieuwe schema? Open dan het tabblad Opties voor de aanwijzer. Op deze tab vind je aanvullende instellingen voor het gedrag van de aanwijzer, met onder meer in het vak Zichtbaarheid een drietal opties om de muisaanwijzer meer prominent te maken. Zo kun je de muisaanwijzer een spoor laten achterlaten, zodat de positie duidelijker is (Aanwijzerspoor weergeven), kun je ervoor kiezen om de muisaanwijzer altijd in beeld te laten (vink de optie Aanwijzer verbergen tijdens het typen uit) en kun je met een druk op Ctrl de muisaanwijzer laten opvallen (Locatie van de aanwijzer weergeven als ik op Ctrl druk).

©PXimport

Zelfs het gedrag van je muis kun je nog behoorlijk aanpassen

-

Extra’s

In het eigenschappenvenster van de muis vind je enkele handige extra’s die vooral van pas komen als je de muisaanwijzer vaak uit het oog verliest. Via de tab Opties voor de aanwijzer kun je de muisaanwijzer altijd automatisch op de voorkeursknop van een venster laten springen (bijvoorbeeld OK of Opslaan): kies voor Aanwijzer in dialoogvensters automatisch op de standaardknop plaatsen. Ook prettig: Klikvergrendeling inschakelen. Doe je dat, dan kun je voortaan selecteren en slepen zonder de muisknop ingedrukt te hoeven houden. Je vindt deze optie op de tab Knoppen. Klik eerst op Klikvergrendeling inschakelen en hierna op Instellingen. Geef hierna aan hoelang je de muisknop ingedrukt houdt voordat het item wordt vergrendeld en bevestig met een klik op OK.

Tip 09: ClearType

ClearType is alweer enkele versies geleden in Windows geïntroduceerd, maar sinds Windows 10 in de vergetelheid geraakt. Met ClearType worden de letters op het beeldscherm scherper gemaakt. Bepaal zelf of dit het geval is en schakel ClearType uit als je niet tevreden bent. Open het Startmenu en typ Cleartype. Klik op ClearType-tekst aanpassen. Haal het vinkje weg bij de optie ClearType inschakelen en bekijk het voorbeeld. Worden de letters beter getoond, dan kun je ClearType beter uitschakelen. Klik hierna op Volgende. Er vindt nu een controle van de resolutie plaats. Hierna toont de wizard enkele vlakken met voorbeeldteksten. Geef nu aan welke teksten het beste resultaat geven. De wizard toont meerdere schermen en het is de bedoeling dat je in elk venster de gewenste resolutie aangeeft. Deze stap is helaas ook nodig als je ClearType juist hebt uitgeschakeld.

©PXimport

Tip 10: Thema aanpassen

Met behulp van thema’s geef je Windows in één keer een ander uiterlijk. Je hoeft echter niet alle elementen van een thema te gebruiken, maar kunt in plaats hiervan ook specifieke elementen gebruiken. Kies het onderdeel Thema’s. Rechts van het themavoorbeeld (bovenin het scherm) zie je de verschillende componenten waaruit het thema is opgebouwd, zoals achtergrond, kleur en geluiden. Klik op een specifiek onderdeel om de bijbehorende instelling aan te passen. Herhaal dit met elk onderdeel van het thema dat je zelf wilt aanpassen. Tevreden? Klik op de knop Thema opslaan. Ook aangepaste thema’s worden met andere computers gesynchroniseerd (zie tip 4). Standaard wordt Windows geleverd met een aantal thema’s, maar je kunt deze collectie uitbreiden met aanvullende thema’s. In het instellingenvenster kies je voor Meer thema’s in de Microsoft Store downloaden. Bij de thema’s in de Store wordt aangegeven of een thema gratis of betaald is.

©PXimport

Gebruik een bestaand thema als basis en pas het naar eigen wens aan

-

Tip 11: Geheime settings

Op het eerste gezicht geeft Windows weinig instellingen voor het aanpassen van de visuele effecten van het systeem. Dit komt omdat de meeste instellingen uit eerdere Windows-versies nu zijn ondergebracht in het vereenvoudigde instellingenvenster. Niet alle opties zijn echter netjes ‘meeverhuisd’. We laten ons hierdoor niet van de wijs brengen. In het instellingenvenster (Windows-toets+I) kies je voor Systeem. Ga naar Info en klik rechtsboven in het venster op Systeeminfo. Een nieuw, klassiek eigenschappenvenster verschijnt. Open het tabblad Geavanceerd en klik op de knop Instellingen in het vak Prestaties. Een nieuw venster opent, met de tab Visuele effecten. Kies voor Aangepast. Via de lijst heb je toegang tot een flinke hoeveelheid minder bekende instellingen: zo kun je vensters een schaduw geven, zachte randen rond letters inschakelen en bepalen of de inhoud van vensters tijdens het verslepen moet worden getoond of juist tijdelijk mag worden verborgen. Nadat je alle instellingen hebt doorlopen, sla je de nieuwe instellingen op via een klik op OK.

©CIDimport

Ongewijzigde pictogrammen

Heb je een eigen thema gekozen, maar wil je niet dat het thema ook de standaardbureaubladpictogrammen aanpast? Kies in het instellingenvenster voor Thema’s en klik rechts in het venster op Instellingen voor bureaubladpictogrammen. Haal het vinkje weg bij Thema’s mogen bureaubladpictogrammen wijzigen en klik op OK. Pas hierna het thema aan: de oorspronkelijke pictogrammen blijven behouden.

Tip 12: Snelle toegang

Onderdelen in het instellingenvenster die je vaak gebruikt, kun je toevoegen aan het Startmenu. Ze worden dan als tegel in het menu geplaatst en zijn snel toegankelijk. Het toevoegen van deze tegels gaat eenvoudig: klik met de rechtermuisknop op de sectie in het instellingenvenster die je wilt toevoegen. Bijvoorbeeld: de sectie Kleuren uit het onderdeel Persoonlijke instellingen. Kies voor Aan Start vastmaken. Open vervolgens het Startmenu en controleer of de tegel is verschenen. Voortaan hoef je niet meer het instellingenvenster eerst te openen. Heb je een groot scherm en maak je intensief gebruik van tegels in het Startmenu, dan kun je het Startmenu meer tegels laten weergeven. Open de sectie Start in het instellingenvenster en zet de schuif op Aan bij Meer tegels weergevenin Start. Controleer direct de andere instellingen in deze sectie, om het uiterlijk van het Startmenu verder aan je wensen aan te passen.

©PXimport

Andere taal

Het aanpassen van Windows betekent ook dat je de taal van Windows kunt aanpassen. Gebruik je bijvoorbeeld de Engelse versie, dan kun je de schermelementen ook in het Nederlands tonen. Op Taalpakketten - Windows Help (microsoft.com) vind je een overzicht van beschikbare taalpakketten en lees je of jouw editie van Windows 10 het schakelen tussen verschillende talen ondersteunt. Handig!

©PXimport

Welke laptop past bij mij?

Ontdek hier

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget
Huis

Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

De optimale kijkafstand

De juiste kijkafstand voor je televisie is belangrijk voor optimaal kijkcomfort en beeldkwaliteit. Een algemene vuistregel is dat je afstand ongeveer 2–3 keer de schermdiagonaal moet zijn. Zit je te dicht, dan worden scherpe details lastig te zien; te ver weg en je mist details.

Voor een 65-inch tv geldt dat de optimale kijkafstand dan ongeveer vier meter is. Het is dus niet heel logisch om te kiezen voor een grote televisie als de afstand vanaf de bank tot de plek waar de televisie staat, minder dan vier meter is.

Je kunt in zo'n geval ook kiezen voor een 43-inch of 55-inch televisie.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

▼ Volgende artikel
In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

In dit artikel

Je leest hoe je je gourmetstel stap voor stap schoonmaakt zonder de antiaanbaklaag te beschadigen. We leggen uit wanneer je het beste begint met schoonmaken, hoe je losse onderdelen en het elektrische deel veilig reinigt en welke fouten je beter niet kunt maken. Ook krijg je praktische tips om je tafel tijdens en na het gourmetten schoon te houden, zodat je na afloop snel klaar bent.

Lees ook: Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Watch on YouTube

Veelgemaakte fouten bij het schoonmaken van een gourmetstel

Aangekoekte resten wegkrabben met een mesje of staalwol lijkt misschien slim (want: snel), maar beschadigt de antiaanbaklaag blijvend. Ook bij het elektrische deel gaat het vaak mis. Het verwarmingselement onderdompelen in water is onveilig en kan het gourmetstel onbruikbaar maken. Alles direct in de vaatwasser zetten is ook geen goed idee. Vaatwasprogramma's duren vaak lang en werken op hoge temperaturen. Antiaanbaklagen en dunne metalen onderdelen kunnen daardoor sneller slijten of kromtrekken. Twijfel je, dan is met de hand afwassen altijd de veiligste keuze.

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!