ID.nl logo
Zo scherp je de privacy-instellingen van Windows 10 aan
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Zo scherp je de privacy-instellingen van Windows 10 aan

Windows 10 bevat een flink aantal nieuwe functies die informatie over de gebruiker verzamelen en uitwisselen via internet. Maar wat verzamelt Windows 10 precies, wat kun je ertegen doen en is het überhaupt nodig om daar wat tegen te doen?

Windows 10 is de eerste 'Windows as a service'. Dit betekent dat er na Windows 10 geen grote nieuwe releases meer komen, maar dat de Windows die je gebruikt vanaf nu altijd de nieuwste, meest up-to-date versie is. Kleine en grote updates komen ongemerkt binnen en werken daarna het besturingssysteem helemaal bij. Net zoals nu al het geval is bij iOS, Google Chrome en online diensten zoals Office 365 en Gmail. Altijd de laatste versie en zonder bij te betalen, wie kan daar tegen zijn? Lees ook: Bevalt Windows 10 niet? Zo zet je een stap terug.

De vergelijking gaat echter nog eens stap verder en hier waren de Windows-gebruikers duidelijk niet op voorbereid. Windows als platform voor services betekent namelijk ook dat Windows én de programma's die op Windows draaien persoonlijker moeten worden. Ze richten zich op jouw voorkeuren en verwachtingen. De weer-app geeft dus niet zomaar een weersverwachting, maar specifiek de weersverwachting voor de plek waar jij bent of waar jij volgens jouw agenda, straks naartoe gaat. Verder wil Microsoft jou na de gratis upgrade naar Windows 10, graag extra diensten verkopen. En de kans dat je ook echt iets koopt, is veel groter als Microsoft jou eerst heeft leren kennen. Windows is dus persoonlijker, maar daarmee ook nieuwsgieriger.

©PXimport

Bij een standaard installatie schakelt Windows 10 alle privacygevoelige opties in.

Privacy

Het recht op privacy van Nederlanders ligt vast in artikel 10 van de Nederlandse Grondwet. Privacy is daar omschreven als "het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer". Dit betekent dat iedereen het recht heeft om in beslotenheid van zijn persoonlijke levenssfeer met rust gelaten te worden en bijvoorbeeld niet te worden bespied of afgeluisterd. De persoonlijke levenssfeer is je huis, maar bijvoorbeeld ook een briefwisseling en andere vormen van communicatie.

Omdat wetten en regels in Nederland niet getoetst worden aan de Grondwet, regelt de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) de kaders voor privacy en omgang met persoonsgegevens in de dagelijkse praktijk. Hierin staat wat er allemaal wel en niet mag met persoonsgegevens en welke rechten je hebt wanneer jouw gegevens gebruikt worden. Je hebt bijvoorbeeld het recht om jouw gegevens in te zien en onjuiste gegevens te laten aanpassen. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) ziet er op toe dat deze regels worden gehandhaafd en kan boetes uitdelen aan organisaties die dat niet doen. Daarnaast adviseert het CBP over nieuwe regelgeving en maakt het overheid, burgers en bedrijven alert hoe zij persoonsgegevens verzamelen, opslaan en gebruiken.

©PXimport

Het recht op privacy van Nederlanders is vastgelegd in de Grondwet en omvat onder meer privacy bij alle communicatie.

Hoe verzamelt Microsoft persoonsgegevens?

De manier waarop Windows 10 persoonsgegevens verzamelt, lijkt veel op hoe iOS en Android dat doen. En dat is ook niet onlogisch, want Windows 10 is door Microsoft gemaakt als één besturingssysteem voor alle apparaten, dus behalve de pc ook voor smartphone en tablet. Helaas voor Microsoft speelt Windows 10 daar nog geen echte rol van betekenis, maar het besturingssysteem is er wel klaar voor. Meer dan vorige versies van Windows, ondersteunt Windows 10 functies die typerend zijn voor mobiele apparaten.

Denk bijvoorbeeld aan een gps-ontvanger, een temperatuur- of luchtdrukmeter, maar ook de camera en microfoon. De informatie afkomstig van zo'n sensor deelt Windows bijvoorbeeld met de weer-app die het gebruikt om de weersverwachting te geven specifiek voor de plek waar jij bent. En ineens zijn er dan behalve jijzelf nog minimaal twee partijen die altijd weten waar je bent: Microsoft én de maker van de weer-app.

Behalve de informatie van jouw apparaat beschikt Microsoft over nog meer bronnen om jou te leren kennen. Een heel belangrijke ben je zelf. Elke zoekopdracht met Bing, elk document dat je upload naar OneDrive, elk spraakcommando dat je geeft aan Cortana: het zijn allemaal gegevens die Microsoft registreert en gebruikt.

Tot slot werkt Microsoft ook nog samen met andere bedrijven om het profiel verder in te kleuren. Zo koopt het bijvoorbeeld demografische gegevens zoals de leeftijdsopbouw van de bevolking in een bepaalde streek of stad en kan Microsoft de gegevens die het van jou heeft daaraan relateren. Of het neemt IP-gebaseerde locatiegegevens af van een netwerkleverancier om zo jouw locatie te bepalen wanneer jouw pc geen gps-sensor heeft of je gewoon thuis achter een DSL- of kabelmodem zit.

©PXimport

Een app die toegang heeft tot je locatiegegevens, weet daarna altijd waar je bent.

Welke persoonsgegevens verzamelt Microsoft?

Om te weten te komen welke gegevens Microsoft verzamelt, kun je de Microsoft-servicesovereenkomst en de Microsoft Privacyverklaring raadplegen (dit zijn de oorspronkelijke Engelstalige documenten, zie ook het kader Nederlandse versie). Behalve generieke informatie over de gegevens die Microsoft verzamelt, gaan de documenten ook dieper in op de dataverzameling bij specifieke Microsoft-producten en -diensten als Bing, Cortana, Office, OneDrive, Skype, Xbox en ook Windows.

De gegevens die Microsoft verzamelt zijn contactgegevens zoals voor- en achternaam, e-mailadres, postadres en telefoonnummer, maar ook leeftijd, geslacht en het land waarin iemand woont. Ook persoonlijke voorkeuren en favorieten zijn interessant, zoals de voorkeurstaal, teams die je volgt in een sport-app en de aandelen die je volgt in een financiële app.

Daarnaast zaken als je creditcardnummer met bijbehorende beveiligingscode, je dataverbruik, informatie over de apparaten die je gebruikt, je contactpersonen en relaties en ook wachtwoorden, wachtwoordhints en soortgelijke beveiligingsinformatie die je gebruikt om in te loggen. Ook kijkt Microsoft "wanneer dat nodig is voor de dienstverlening" in documenten en berichten die je verstuurt of ontvangt. Volgens Microsoft gaat het dan om de inhoud van documenten, foto's, muziek en video die je uploadt naar een Microsoft-service, zoals OneDrive, onderwerp en inhoud van een e-mail, de tekst van een expresbericht. Al met al een flinke waslijst en genoeg om een persoon vergaand in kaart te brengen.

©PXimport

De Microsoft-privacyverklaring is een goed startpunt om meer te weten te komen over hoe en welke informatie Microsoft verzamelt.

Nederlandse versie

Er bestaat ook een Nederlandstalige services-overeenkomst en een Nederlandstalige privacyverklaring, maar beter gebruik je de oorspronkelijke Engelse versie. Het vertaalwerk is matig, waardoor dan net de nuance wegvalt of je gewoon op het verkeerde been wordt gezet. Zo is bijvoorbeeld de zin "Microsoft collects data to operate effectively" vertaald met "Microsoft verzamelt gegevens om effectief te exploiteren".

Lees je de Nederlandse versie, dan begrijp je dus dat Microsoft de gegevens verzamelt om die eens flink te exploiteren, terwijl de Engelse tekst aangeeft dat Microsoft de gegevens vooral gebruikt om de eigen bedrijfsvoering effectiever te maken. Misschien is de Bing Translator toch nog niet goed genoeg om dit soort belangrijke documenten mee te vertalen?

©PXimport

Persoonlijke assistente Cortana wil een wel heel innige band opbouwen.

Windows Spyware?

In Windows 10 zitten 37 privacygevoelige functies en deze worden bij een standaardinstallatie allemaal ingeschakeld. Log je bijvoorbeeld in met een Microsoft-ID, zoals een Hotmail- of Live-mailadres, dan registreert Microsoft je hele browsergeschiedenis, al jouw favorieten, de sites die je bezoekt en applicaties die je gebruikt, samen met de wachtwoorden van alle wifi-netwerken die je gebruikt.

Daarnaast gebruikt het gps, 3G en anders gewoon je wifi- of internetverbinding om te bepalen waar je bent en opnieuw wordt dit continu bewaard en gedeeld met alle programma's en services op de pc of online.

Een aparte vermelding verdient verder Cortana, de spraakgestuurde zoekmachine en persoonlijke assistentie. Hoewel Cortana nu nog ontbreekt in de Nederlandse Windows 10 (een Nederlandse Cortana wordt eigenlijk nog wel dit jaar verwacht). Om jou beter te leren kennen, leest Cortana je agenda, je adresboek, al je e-mail en sms'jes, en upload het deze informatie ook naar de cloud. Zelfs je stemgeluid wordt opgenomen en geüpload voor analyse!

Wat kun je eraan doen?

Wil je meer privacy, dan zijn gelukkig de vele privacygevoelige opties eenvoudig aan te passen of uit te schakelen. Je kunt dit al tijdens de installatie doen door niet voor de express-instellingen te kiezen, maar juist dan al de opties te doorlopen en uit te schakelen, maar het kan ook later nog altijd. Microsoft heeft alle privacyopties bij elkaar gezet in het onderdeel Privacy van de Instellingen. Doordat één grote Ik-wil-privacy-knop ontbreekt, zul je wel alle 37 functies stuk voor stuk langs moeten en zelf moeten bepalen wat de juiste instelling is.

De eerste optie in het submenu Algemeen gaat over de Reclame-id. De reclame-ID is een geanonimiseerd profiel dat echter wel bepaalde kenmerken van jou heeft. Online adverteerders gebruiken het om hun advertenties beter op jou af te stemmen. Ook Microsoft zelf is overigens zo'n reclameverkoper die deze reclame-ID gebruikt. Door de bovenste optie op Uit te zetten, stop je het gebruik van een reclame-ID door Windows 10.

Vind je gerichte advertenties niet erg, maar wil je er wel meer controle over, klik dan op Mijn Microsoft-reclame en andere persoonlijke gegevens beheren. Microsoft sluist je nu door naar de webservice voor gepersonaliseerde advertenties. Hier kun je kiezen of je gepersonaliseerde advertenties van Microsoft of van andere bedrijven wilt, en welke dan. De instelling van advertenties van andere bedrijven verloopt via de website van de EDAA, een vereniging van Europese online adverteerders waar ook Microsoft lid van is.

Onder Privacy / Feedback en Diagnose vind je het onderdeel Diagnose en verbruiksgegevens. Hiermee verzamelt Microsoft een breed scala aan gebruiksgegevens. Standaard staat deze optie op Volledig (aanbevolen). Beter kies je hier voor Basis. Het is echter wel verwijtbaar dat de optie om dit uit te kunnen zetten niet aanwezig is.

©PXimport

In het onderdeel Privacy van de Instellingen kun je alle privacygevoelige functies in- en uitschakelen.

Schakelt Windows 10 illegale software uit?

Nu Microsoft even nadrukkelijk in de schijnwerpers staat door de komst van Windows 10 en de rumoer rond privacy, duiken ook al snel de cowboyverhalen op. Een blogger las de Microsoft-servicesovereenkomst en maakte daaruit op dat Microsoft voortaan illegale software zou opsporen en uitschakelen. Het zou hierbij vooral om games gaan. Dit laatste had een bel moeten doen rinkelen, want dit doet Microsoft al tijden, maar wel uitsluitend op de Xbox. De Xbox is een gesloten systeem waar Microsoft zowel de software als aangesloten hardware, streng controleert en in voorkomende gevallen ook blokkeert. De strikte controle moet volgens Microsoft een betere kwaliteit game-ervaring opleveren. Van het uitschakelen van illegale software op de pc is dus geen sprake.

©PXimport

Dit onderdeel van de service-overeenkomst zorgde voor veel verwarring, gaat Microsoft ook illegale software uitschakelen en niet goedgekeurde hardware? Op de Xbox al jaren mogelijk, maar niet op de pc.

Plaatsbepaling

Een tweede belangrijk onderdeel van de privacyinstellingen betreft het gebruik van locatiegegevens. Klik op Locatie om deze opties te zien. Om de privacy te beschermen speelt de bovenste optie geen rol, die betreft alleen het door gebruikers zelf mogen aanpassen van de locatie-instelling. Wil je niet dat jouw locatie door apps en services mag worden gebruikt, schakel dan de optie Locatie uit. Is de locatie ingeschakeld, dan houdt Windows ook actief bij waar je allemaal geweest bent. Deze locatiegeschiedenis is specifiek voor een apparaat. Wil je niet dat een app of service deze geschiedenis kan raadplegen, klik dan op Wissen.

Onderaan de opties voor locaties zie je nog de lijst met apps en programma's die de locatieservice kan gebruiken en bij elke app is aangegeven of die deze service ook echt mag gebruiken. Wil je dat een app de locatieservice niet mag gebruiken, zet de schakelaar dan op Uit. Zie je er wel voordeel in, kies dan voor Aan.

Loop op deze manier door alle instellingen en schakel die uit of in waar je geen of juist wel gebruik van wilt maken. Niet alle keuzes zijn overigens zo makkelijk te maken. Bij Algemeen kun je het gebruik van het SmartScreen-filter uitschakelen. Inderdaad wordt dan niet meer elke url die een van de apps opent naar Microsoft geüpload, maar je schakelt hiermee wel een belangrijk wapen tegen phishing en malware uit. Kies je hier toch voor, zorg dan wel minimaal voor een goed alternatief.

©PXimport

De locatieservice is een van de privacyinstellingen die je per app kunt instellen.

Engels Cortana

Gebruik je een Engelse Windows, dan beschik je nu ook al over Cortana. De instellingen die Cortana gebruikt, kun je regelen door Cortana te starten en dan op de Instellingen in de linkerkantlijn van het Cortana-venster te klikken. Cortana helemaal het zwijgen opleggen kan weer wel via de Privacyopties in het menu Instellingen. Kies dan Spraak, handschrift en typen en kies Stoppen met leren kennen.

©PXimport

Schakel Cortana uit als je niet wilt dat onder meer je stemgeluid wordt opgenomen en geüpload voor analyse.

Andere instellingen

Niet alle privacygevoelige opties zitten bij de privacyopties in het onderdeel Instellingen. Het gebruik van de eerder genoemde reclame-ID is precies het tegenovergestelde van de Do Not Track-optie zoals de meeste browsers die nu biedt (inclusief Edge, de Windows 10-browser). De Do Not Track-optie moet wel apart worden ingeschakeld. Start Edge om via Meer acties / Instellingen /Geavanceerde instellingen weergeven alsnog Do Not Track-aanvragen verzenden aan te zetten. Gebruik je een andere browser zoals Firefox of Chrome, dan is het inschakelen van Do Not Track op Windows 10 niet anders dan voor die browser op Windows 7 of 8/8.1.

Een optie die lastiger te plaatsen is, betreft de nieuwe peer-to-peer-levering van Windows Updates. Open in de Instellingen het onderdeel Bijwerken en beveiliging. Klik dan bij Windows Update op Geavanceerde opties / Kiezen op welke manier updates worden geleverd. Kwamen bij vorige versies van Windows de updates alleen van Microsoft, Windows 10 accepteert ze ook van andere pc's. Het updaten moet daardoor sneller gaan. Maar Microsoft claimt hiervoor wel een deel van jouw bandbreedte, bovendien weet je nooit zeker hoe veilig dit systeem is dat toch informatie die al op jouw pc staat, ook al is het een Windows Update, via een onbekend Microsoft peer-to-peer-netwerk verspreid naar andere pc's. Zet de schakelaar op Uit om alleen nog maar updates rechtstreeks van Microsoft te accepteren of kies anders voor pc's in het lokale netwerk om niet ook updates via het internet te delen met jou onbekende pc's.

©PXimport

Schakel in Edge de Do Not Track-functie in om websites te informeren dat je bij het surfen niet gevolgd wilt worden.

Schade en schande

Niet eerder gaf een versie van Windows zichzelf en zonder het de gebruiker te vragen, het recht om zoveel privacygevoelige gegevens te verzamelen en te gebruiken voor uiteindelijk toch zakelijke doeleinden. De zorgen rondom Windows 10 en privacy zijn dus terecht. Microsoft is hierin nu gelijkwaardig aan Apple en Google die dit met iOS en Android al geruime tijd doen. Anders dan Apple en Google wil Microsoft echter terrein winnen en kan het zich niet veroorloven de goodwill die het met Windows 10 scoort, nu alweer te verspelen. Meer openheid over wat het bedrijf verzamelt en deelt is daarbij noodzakelijk.

De verwachtingen van pc-gebruikers zijn juist op dit vlak namelijk duidelijk anders dan die van een mobieltje of smartphone. Dat Microsoft zich dat niet bewust is geweest zegt veel over hoe ver het bedrijf op sommige punten al is weggeraakt van haar belangrijkste groep klanten. De klok loopt, het is tijd voor een Windows-herstelactie.

▼ Volgende artikel
Van budget tot stijl: zo plan je je keuken met Bemmel & Kroon
© Bemmel & Kroon
Huis

Van budget tot stijl: zo plan je je keuken met Bemmel & Kroon

Een complete keuken kopen begint met goede keuzes: wat is je budget, welke opstelling past bij je ruimte en welke stijl voelt als thuis? Bij Bemmel & Kroon kun je jouw keuken volledig op maat samenstellen. In dit artikel lees je hoe je slim en doordacht je nieuwe keuken plant, zodat je jarenlang plezier hebt van elke keuze.

In dit artikel lees je:
  • Waar je op moet letten bij het bepalen van je keukenbudget

  • Hoe je de juiste keukenopstelling kiest voor jouw ruimte

  • Welke keukenstijlen Bemmel & Kroon aanbiedt en hoe je de juiste selecteert

  • Waarom een complete keuken een slimme keuze kan zijn

  • Hoe je met de tips van Bemmel & Kroon je keuken slim en toekomstbestendig plant

Een nieuwe keuken koop je niet zomaar even; het is een investering in de sfeer van je huis en je dagelijkse comfort. Het is de plek waar je de dag begint met koffie en waar je 's avonds samenkomt. Als je op zoek bent naar een complete keuken die jarenlang meegaat, biedt Bemmel & Kroon volop mogelijkheden. Voordat je echter knopen doorhakt, is het slim om even stil te staan bij drie basiselementen: je budget, de ideale opstelling en de juiste stijl. Deze factoren bepalen samen of je nieuwe keuken straks niet alleen een plaatje is om te zien, maar ook een fijne plek om in te leven.

Realistisch budgetteren voor jouw droomkeuken

De prijs van een complete keuken bij Bemmel & Kroon hangt volledig af van jouw specifieke wensen. Denk daarbij aan de afmetingen, de gekozen materialen, de apparatuur en de mate van luxe in de afwerking. Een compacte, rechte keuken is vanzelfsprekend voordeliger dan een uitgebreide maatwerkopstelling met high-end apparatuur.

Omdat je bij Bemmel & Kroon alles zelf kunt samenstellen – van de kasten en fronten tot het werkblad – heb je veel grip op de kosten. Het is daarom verstandig om vooraf een budget vast te stellen. Zo kun je gericht keuzes maken en bepalen waar je wilt investeren in luxe en waar je wellicht concessies doet. Een goede planning vooraf voorkomt dat je later opties moet schrappen en zorgt dat je binnen jouw budget een prachtig resultaat neerzet.

©Bemmel & Kroon

Afgestemd op jouw ruimte en ritme

De indeling van de keuken is bepalend voor het gebruiksgemak. Hoe je kookt, beweegt en leeft in de ruimte, hangt af van de juiste flow. Bij Bemmel & Kroon heb je keuze uit alle denkbare vormen: van een rechte opstelling of hoekkeuken tot een U-vorm of een royaal kookeiland.

Heb je wat minder ruimte, dan werkt een compact ontwerp vaak het prettigst. In een open woning kan een kookeiland juist dienen als sociaal middelpunt of als mooie overgang naar de woonkamer. Denk hierbij goed na over je looproutes en de zogeheten werkdriehoek tussen koken, spoelen en koelen. Bemmel & Kroon kijkt graag met je mee; niet alleen naar het ontwerp, maar ook naar hoe de keuken past in jouw toekomstige woonritme.

Waar smaak en functionaliteit elkaar ontmoeten

Minstens zo belangrijk als de opstelling is de uitstraling van je keuken. Dit is waar jouw persoonlijke smaak echt tot leven komt. Of je nu houdt van strak en modern met greeploze fronten, of juist de warmte zoekt van een landelijke stijl met natuurlijke houtstructuren; de opties in afwerking, grepen en werkbladen zijn eindeloos.

Bedenk wel dat stijl en materiaal hand in hand gaan met functionaliteit. Een bepaald werkblad kan prachtig zijn, maar vraagt misschien meer onderhoud. Door hier een goede balans in te vinden, zorg je ervoor dat de keuken ook na jaren intensief gebruik nog steeds prettig aanvoelt en mooi oogt.

©Bemmel & Kroon

Alles onder één dak voor een zorgeloze keuze

Het grote voordeel van een complete keuken bij Bemmel & Kroon is dat je niet voor elk onderdeel naar een andere winkel hoeft. Ze profileren zich als een totaalpartner waarbij kasten, apparatuur en afwerking naadloos op elkaar aansluiten. Met tientallen opstellingen in de showrooms ter inspiratie, en de mogelijkheid om alles op maat aan te passen, krijg je de vrijheid om jouw ideale plaatje te creëren zonder het overzicht te verliezen. Dat geeft rust en duidelijkheid tijdens het koopproces.

Slimme vragen voor een vliegende start

Om het meeste uit je bezoek aan de showroom te halen, helpt het om jezelf vooraf drie vragen te stellen. Vraag jezelf ten eerste af wat je maximale budget is en hoe je dat wilt verdelen over apparatuur en materialen. Bedenk daarnaast welke opstelling het best bij de fysieke ruimte en jouw levensstijl past. Tot slot is het goed om alvast na te denken over welke sfeer en materialen aansluiten bij de rest van je interieur. Als je deze antwoorden globaal in je hoofd hebt, kunnen de adviseurs van Bemmel & Kroon je veel gerichter helpen aan een ontwerp dat niet alleen mooi is, maar ook toekomstbestendig.

©Bemmel & Kroon

Waarom kiezen voor Bemmel & Kroon?

Als gevestigde keukenspecialist combineert Bemmel & Kroon jarenlange ervaring met een enorm breed aanbod. Met zo'n 150 keukenopstellingen verspreid over diverse showrooms is er altijd wel een stijl die je aanspreekt. Of je nu gaat voor een functionele basiskeuken of een luxe maatwerkproject: ze bieden de deskundigheid en de flexibiliteit om jouw droomkeuken werkelijkheid te maken. Maak snel een afspraak!

Toe aan een nieuwe keuken?

Laat je inspireren door de keukens van Bemmel & Kroon!
▼ Volgende artikel
Zo volg je vliegtuigen, boten en verkeer in realtime
© ID.nl
Huis

Zo volg je vliegtuigen, boten en verkeer in realtime

Er bestaan verschillende platformen waarmee je vliegtuigen, boten en ander verkeer tot op de meter nauwkeurig kunt tracken. De afgelopen jaren is het aanbod verbeterd en de nauwkeurigheid toegenomen. Hoog tijd voor een reisje langs enkele interessante trackingdiensten.

Dit artikel in het kort

In dit artikel lees je hoe je met verschillende trackingdiensten bewegingen op het water, in de lucht en op het land kunt volgen. Je ziet hoe systemen als AIS en ADS-B gegevens doorgeven en waarom die informatie zo nauwkeurig is. Daarna ontdek je hoe platforms als VesselFinder en Myshiptracking schepen in kaart brengen, hoe Flightradar24 en FlightAware vliegtuigbewegingen weergeven en welke extra functies daarbij horen, zoals filters, historische data en alerts. Tot slot zie je hoe je via Google Maps je eigen locatie kunt delen, zodat anderen je route live kunnen volgen.

Verschillende systemen maken het mogelijk om de locatie van vliegtuigen, schepen en voertuigen te bepalen. Het belangrijkste systeem voor schepen is het Automatic Identification System (AIS). Het AIS-systeem stuurt allerlei informatie door, waaronder de identificatie van het schip, de positie, de koers en snelheid. Ook de status van het schip – ligt het bijvoorbeeld voor anker of is het op zee – wordt via dit systeem doorgegeven. De grote vaart is verplicht AIS te gebruiken.

Een belangrijk systeem voor vliegtuigen is Automatic Dependent Surveillance Broadcast (ADS-B). Hierbij stuurt het vliegtuig belangrijke informatie naar grondstations en satellieten. De gegevens worden met verschillende partijen, onder meer de luchtverkeersleiding en andere vliegtuigen, gedeeld. Overigens wordt ADS-B in de praktijk aangevuld met andere gegevens, bijvoorbeeld afkomstig van radarsystemen. Voor voertuigen over land, zoals vrachtwagens, wordt gebruikgemaakt van uiteenlopende trackingsystemen. Die gegevens zijn over het algemeen niet openbaar beschikbaar.

🚢VesselFinder

Schepen volgen

VesselFinder is een gebruiksvriendelijke website waarmee je de positie en voortgang van allerhande schepen kunt bijhouden. Voor de volledige functionaliteit maak je eerst een gratis account aan. Je krijgt daarmee toegang tot een gedeelte van de gegevens, maar voor de volledige functionaliteit heb je een betaald account nodig. Vooral historische data, zoals de havens die het schip heeft aangedaan, zijn alleen inzichtelijk voor betalende abonnees.

Klik op de pijl van een schip op de kaart voor extra informatie. In het zijvenster zie je de kerninformatie van het schip, zoals een foto en de aankomsthaven. Ook wordt hier andere informatie gedeeld als de koers, snelheid en status. Verder lees je welke haven voor het laatst is aangedaan.

Houd het reilen en zeilen van de verschillende schepen bij.

Extra informatie

Hetzelfde venster biedt nog een aantal andere gegevens. Bij Port calls staat vermeld welke havens zijn bezocht. Bij Weather zie je de actuele weersomstandigheden. Tot slot is er de sectie Vessel Particulars. Hier vind je aanvullende statistieken, zoals gewicht, lengte en identificatienummer.

Per schip lees je details, zoals onlangs bezochte havens.

Filters

Met behulp van filters maak je de kaart een stuk overzichtelijker. Klik links op Vessel Filters. Onder Vessel Type kun je aangeven welke schepen je wilt zien, bijvoorbeeld alleen militaire schepen, cruiseschepen of zeiljachten. Sommige categorieën kun je uitklappen en verder specificeren, zoals bij de passagiersschepen.

Je kunt de kaart van VesselFinder verrijken met aanvullende (weer)gegevens. Klik op de knop waarop de wind is afgebeeld (rechtsboven in het venster) en kies uit Temperature, Wind Speed en Waves.

Verbeter de leesbaarheid met behulp van filters.

Punten verbinden

In dezelfde werkbalk vind je een knop met het pictogram van een passer. Je kunt deze knop gebruiken om op de kaart punten met elkaar te verbinden en snel de onderlinge afstand te zien. Met de bovenste knop (met de opdruk van een kaart) schakel je tussen de kaarttypen. Zo kun je de standaardkaart afwisselen met een eenvoudige en met een donkere kaart. Met een betaald account (circa 19 euro per maand) heb je ook toegang tot een satellietkaart en nautische kaart.

Met een passer bepaal je de onderlinge afstand tussen bepaalde punten.

Schepen zoeken

Heb je de naam van een schip, maar kun je het niet vinden op de kaart? Klik op Vessels. Via de zoekmachine op deze pagina kun je een specifiek schip zoeken, bijvoorbeeld door de naam op te geven. Ook kun je de vlag opgeven waaronder het betreffende schip vaart (via het tweede vak) of het type schip specificeren (via het derde vak). Wil je een volledig overzicht, inclusief schepen die niet meer varen? Haal dan het vinkje weg bij In Service. Klik in het resultatenvenster op een schip om de details te bekijken.

VesselFinder heeft ook een overzicht van havens: deze vind je onder Ports. Klik op de naam van een haven om de details van de haven te bekijken. In dezelfde weergave lees je welke schepen worden verwacht, welke schepen vertrekken en welke schepen momenteel in de haven liggen. Rechtsboven in het venster vind je een algemeen zoekvak. Dit kun je gebruiken om te zoeken naar schepen en havens. 

🚢Myshiptracking

Een andere interessante website voor het volgen van het verkeer op het water is Myshiptracking.com. Prettig aan deze website is het duidelijke onderscheid tussen de verschillende soorten vaartuigen.

Klik in de menubalk bovenin op Vessels. In de kolom Type zie je direct of het bijvoorbeeld gaat om pleziervaart (Pleasure Craft), transport (Cargo) of een sleepboot (Towing). Via de knop Fields bepaal je welke kolommen relevant zijn.

Behalve de website is er ook een app voor zowel Android als iOS beschikbaar. Vergelijkbaar met VesselFinder heb je een betaald abonnement nodig voor alle kaartsoorten en historische data.

Handig onderscheid tussen typen verkeer.

✈️Flightradar24

Vliegtuigbewegingen

Flightradar24 behoort samen met het verderop besproken FlightAware tot de populairste platformen waarmee je vliegtuigbewegingen in de gaten kunt houden. De kaart kan aardig volraken met vliegtuigen, maar met behulp van filters maak je Flightradar een stuk vriendelijker.

Onderin vind je de werkbalk: klik op Filters. Via de tab Categories bepaal je welke vliegtuigen je wilt zien, bijvoorbeeld Passenger of Business jets. Via Flightradar24 kun je ook drones (Drones) en helikopters (Helicopter) bekijken.

Je kunt verder een eigen filter maken, waarmee je in één keer een vooraf gekozen set vliegtuigen zichtbaar maakt. Klik op Custom / Add new filter. Kies vervolgens welke elementen je wilt toevoegen, zoals Airport of Aircraft. Wil je nog meer controle, bijvoorbeeld door het registratienummer van een vliegtuig op te geven of te zoeken op luchtvaartuigen van een bepaalde leeftijd? Kies dan voor Advanced. Geef de waarden op en klik op Continue.

Heb je alle filters ingesteld, dan kun je deze snel in- en uitschakelen via de kaartweergave. In de werkbalk aan de rechterkant van de kaart klik je op de knop Filter (herkenbaar aan het pictogram van een filter).

Gebruik het filter van Flightradar24 om specifiek verkeer in de gaten te houden.

Gratis abonnement

Ben je een intensieve gebruiker van Flightradar24, dan kun je ervoor kiezen om bij te dragen aan het netwerk door zelf ook vliegtuiginformatie door te spelen. In ruil hiervoor krijg je een Business-abonnement gratis. Hiermee heb je toegang tot de volledige functionaliteit van het platform.

Er zijn twee manieren om bij te dragen. Op www.flightradar24.com/apply-for-receiver kun je je aanmelden om in aanmerking te komen voor een kant-en-klaar installatiepakket dat kosteloos door Flightradar24 wordt toegestuurd. Het pakket bestaat uit de hardware die je nodig hebt om vliegtuigen te spotten. Of je hiervoor in aanmerking komt, is sterk afhankelijk van de locatie. Mensen in gebieden die nog een slechte dekking hebben, maken meer kans.

Word je niet geselecteerd of heb je geen geduld? Dan kun je eigen hardware inzetten, op basis van Raspberry Pi. De kosten hiervoor bedragen zo'n 80 euro. Op www.flightradar24.com/build-your-own vind je uitgebreide instructies. 

✈️FlightAware

Vliegverkeer met details

Een andere tracker voor vliegtuigen, maar in Nederland en België iets minder bekend, is FlightAware. Deze dienst heeft een eenvoudiger opzet dan Flightradar24, maar geeft in de detailpagina's wel meer informatie in één keer weer.

Klik op de kaart een vliegtuig aan om de details te zien: je ziet hier onder meer het vluchtverloop in hoogte en snelheid. Via View Flight Track Log zie je welke routes het vliegtuig eerder heeft afgelegd, inclusief koers, snelheid en hoogte.

Ben je geïnteresseerd in een specifieke vlucht, bijvoorbeeld van een historisch vliegtuig? Met een notificatie kan FlightAware je van een komende vlucht op de hoogte stellen. Klik linksboven op de gebruikersnaam en kies My Account. Open de tab Flight Alerts en kies Set up a new alert. Geef vervolgens de variabelen op, zoals vluchtnummer en hoe vaak je op de hoogte wilt worden gesteld. Bovendien kun je de notificatie ook naar een ander laten sturen. Zet een vinkje bij Share this alert with a friend en geef het e-mailadres op.

FlightAware geeft veel gegevens in één weergave.

📍Google Maps

Zelf gevolgd worden

Je hoeft geen vliegtuig of boot te hebben om zelf door anderen te worden gevolgd. Stap je op de fiets of ben je te voet of met de auto? Met Google Maps kun je in realtime je locatie met anderen delen. Zij zien dan je naam en foto, de locatie van het telefoontoestel, de accustatus en eventuele gegevens over vertrek- en aankomsttijd.

Om je locatie te delen, heb je een Google-account nodig. Open Google Maps en tik op je profielfoto. Kies Locatie delen / Locatie delen. Bepaal hoelang de locatie mag worden gedeeld, bijvoorbeeld 1 uur of Totdat je dit uitzet. Open vervolgens je lijst met contactpersonen en geef aan met wie je de locatie wilt delen. Tik op Delen. Je kunt het delen op elk moment weer uitschakelen. Tik op de profielfoto en kies Locatie delen, Stoppen.

Lees ook: Schep orde in de pinnetjes-chaos van Google Maps

Gebruik Google Maps voor tracking, ongeacht het vervoermiddel.

Waar let je op bij een laptop voor trackingwebsites?

Als je veel vliegtuigen, schepen of ander verkeer live volgt - via kaarten, filters en realtime updates - dan zijn dit de laptop­eigenschappen die belangrijk zijn.

1. Scherm / resolutie

  • Resolutie: minimaal Full HD (1920×1080). Liever QHD of 4K als je vaak veel data of kaartlagen tegelijk bekijkt. Zo blijven iconen, teksten en kaarten scherp.

  • Grootte en formaat: 14–15,6 inch is een goede balans tussen draagbaarheid en overzicht. Voor uitgebreide kaarten is groter dan 15,6 inch handig.

  • Paneeltype: IPS of beter. Die geven betere kleuren en kijkhoeken - handig als je meerdere vensters open hebt.

2. Processor en werkgeheugen

  • CPU: een moderne dual- of quad-core CPU is voldoende. Bijvoorbeeld Intel Core i5 / i7 of AMD Ryzen 5 / 7. Voldoende rekenkracht voor meerdere kaarten, browser-tabs en achtergrondupdates.

  • RAM: minstens 8 GB. Bij intensief gebruik (vele tabs, meerdere trackingvensters, achtergrond-processen) liever 16 GB.

  • Waarom belangrijk: trackingdiensten werken met realtime data, kaartlagen, filters - dat vereist voldoende geheugen en CPU om soepel te draaien, zonder vertraging.

3. Opslag & snelheid

  • SSD: verplicht. Een traditionele harde schijf (HDD) is te traag bij opstarten en laden van kaarten.

  • Capaciteit: 256 GB is minimaal; 512 GB of meer als je foto's, downloads of logbestanden wilt bewaren.

4. Netwerkverbinding & draadloze opties

  • Wifi: kies minimaal wifi 5 (802.11ac), liever wifi 6 (802.11ax) om een stabiele verbinding te houden.

  • LAN-poort: handig bij vaste thuiswerkplek - ethernet is stabieler dan wifi bij veel data of storingsgevoelige verbindingen.

5. Batterij & mobiliteit

  • Batterijduur: minstens 6–8 uur als je onderweg bent. Real-time tracking via de browser slurpt stroom.

  • Gewicht & formaat: voor mobiel gebruik is een gewicht van 1,5–1,8 kg prettig.

6. Extra: aansluitingen

  • Poorten: USB-C, HDMI of DisplayPort is handig als je externe monitor of extra scherm gebruikt (bijv. kaart op groot scherm, details op laptop)

Waarom dit belangrijk is

Trackingdiensten combineren realtime data, interactieve kaarten, filters en vaak meerdere tabs. Dat is als het bewerken van meerdere lagen in een grafisch programma: zodra geheugen of CPU tekortschiet, merk je direct vertraging of hapering - kaarten laden traag, positie-updates vertragen en het filteren loopt vast. Een snelle SSD zorgt dat kaarten snel openen, een goede CPU en 16 GB RAM dat updates vlot verlopen.

Heb je vaak meerdere schermen - bijvoorbeeld kaart op groot scherm, details op laptop - dan loont een externe monitor en een laptop met HDMI/USB-C met videouitgang.

Vijf fijne trackinglaptops

ASUS VivoBook 15 – prima allround laptop met 15,6″ scherm en genoeg capaciteit om meerdere browsertabs en realtime tracking soepel te draaien. Goede prijs-kwaliteitverhouding.

Lenovo IdeaPad Slim 3– licht, betaalbaar en vlot genoeg voor tracking-diensten en zwaar browsergebruik. Degelijk scherm en SSD maken dat alles snel laadt.

Samsung Galaxy Book4 – stabiele allrounder, fijne mix van prestaties en mobiliteit. Handig als je de laptop ook mee wilt nemen.

Acer Aspire Go 15– goede prijs voor degelijke prestaties; vlot bij meerdere tabbladen en realtime data.

MSI Thin 15 B13UC-2848NL– iets krachtiger model, ook geschikt als je af en toe intensiever werkt of veel tegelijk open hebt staan.

Ook leuk:

Bouw je eigen vliegtuig