ID.nl logo
Zo scherp je de privacy-instellingen van Windows 10 aan
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo scherp je de privacy-instellingen van Windows 10 aan

Windows 10 bevat een flink aantal nieuwe functies die informatie over de gebruiker verzamelen en uitwisselen via internet. Maar wat verzamelt Windows 10 precies, wat kun je ertegen doen en is het überhaupt nodig om daar wat tegen te doen?

Windows 10 is de eerste 'Windows as a service'. Dit betekent dat er na Windows 10 geen grote nieuwe releases meer komen, maar dat de Windows die je gebruikt vanaf nu altijd de nieuwste, meest up-to-date versie is. Kleine en grote updates komen ongemerkt binnen en werken daarna het besturingssysteem helemaal bij. Net zoals nu al het geval is bij iOS, Google Chrome en online diensten zoals Office 365 en Gmail. Altijd de laatste versie en zonder bij te betalen, wie kan daar tegen zijn? Lees ook: Bevalt Windows 10 niet? Zo zet je een stap terug.

De vergelijking gaat echter nog eens stap verder en hier waren de Windows-gebruikers duidelijk niet op voorbereid. Windows als platform voor services betekent namelijk ook dat Windows én de programma's die op Windows draaien persoonlijker moeten worden. Ze richten zich op jouw voorkeuren en verwachtingen. De weer-app geeft dus niet zomaar een weersverwachting, maar specifiek de weersverwachting voor de plek waar jij bent of waar jij volgens jouw agenda, straks naartoe gaat. Verder wil Microsoft jou na de gratis upgrade naar Windows 10, graag extra diensten verkopen. En de kans dat je ook echt iets koopt, is veel groter als Microsoft jou eerst heeft leren kennen. Windows is dus persoonlijker, maar daarmee ook nieuwsgieriger.

©PXimport

Bij een standaard installatie schakelt Windows 10 alle privacygevoelige opties in.

Privacy

Het recht op privacy van Nederlanders ligt vast in artikel 10 van de Nederlandse Grondwet. Privacy is daar omschreven als "het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer". Dit betekent dat iedereen het recht heeft om in beslotenheid van zijn persoonlijke levenssfeer met rust gelaten te worden en bijvoorbeeld niet te worden bespied of afgeluisterd. De persoonlijke levenssfeer is je huis, maar bijvoorbeeld ook een briefwisseling en andere vormen van communicatie.

Omdat wetten en regels in Nederland niet getoetst worden aan de Grondwet, regelt de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) de kaders voor privacy en omgang met persoonsgegevens in de dagelijkse praktijk. Hierin staat wat er allemaal wel en niet mag met persoonsgegevens en welke rechten je hebt wanneer jouw gegevens gebruikt worden. Je hebt bijvoorbeeld het recht om jouw gegevens in te zien en onjuiste gegevens te laten aanpassen. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) ziet er op toe dat deze regels worden gehandhaafd en kan boetes uitdelen aan organisaties die dat niet doen. Daarnaast adviseert het CBP over nieuwe regelgeving en maakt het overheid, burgers en bedrijven alert hoe zij persoonsgegevens verzamelen, opslaan en gebruiken.

©PXimport

Het recht op privacy van Nederlanders is vastgelegd in de Grondwet en omvat onder meer privacy bij alle communicatie.

Hoe verzamelt Microsoft persoonsgegevens?

De manier waarop Windows 10 persoonsgegevens verzamelt, lijkt veel op hoe iOS en Android dat doen. En dat is ook niet onlogisch, want Windows 10 is door Microsoft gemaakt als één besturingssysteem voor alle apparaten, dus behalve de pc ook voor smartphone en tablet. Helaas voor Microsoft speelt Windows 10 daar nog geen echte rol van betekenis, maar het besturingssysteem is er wel klaar voor. Meer dan vorige versies van Windows, ondersteunt Windows 10 functies die typerend zijn voor mobiele apparaten.

Denk bijvoorbeeld aan een gps-ontvanger, een temperatuur- of luchtdrukmeter, maar ook de camera en microfoon. De informatie afkomstig van zo'n sensor deelt Windows bijvoorbeeld met de weer-app die het gebruikt om de weersverwachting te geven specifiek voor de plek waar jij bent. En ineens zijn er dan behalve jijzelf nog minimaal twee partijen die altijd weten waar je bent: Microsoft én de maker van de weer-app.

Behalve de informatie van jouw apparaat beschikt Microsoft over nog meer bronnen om jou te leren kennen. Een heel belangrijke ben je zelf. Elke zoekopdracht met Bing, elk document dat je upload naar OneDrive, elk spraakcommando dat je geeft aan Cortana: het zijn allemaal gegevens die Microsoft registreert en gebruikt.

Tot slot werkt Microsoft ook nog samen met andere bedrijven om het profiel verder in te kleuren. Zo koopt het bijvoorbeeld demografische gegevens zoals de leeftijdsopbouw van de bevolking in een bepaalde streek of stad en kan Microsoft de gegevens die het van jou heeft daaraan relateren. Of het neemt IP-gebaseerde locatiegegevens af van een netwerkleverancier om zo jouw locatie te bepalen wanneer jouw pc geen gps-sensor heeft of je gewoon thuis achter een DSL- of kabelmodem zit.

©PXimport

Een app die toegang heeft tot je locatiegegevens, weet daarna altijd waar je bent.

Welke persoonsgegevens verzamelt Microsoft?

Om te weten te komen welke gegevens Microsoft verzamelt, kun je de Microsoft-servicesovereenkomst en de Microsoft Privacyverklaring raadplegen (dit zijn de oorspronkelijke Engelstalige documenten, zie ook het kader Nederlandse versie). Behalve generieke informatie over de gegevens die Microsoft verzamelt, gaan de documenten ook dieper in op de dataverzameling bij specifieke Microsoft-producten en -diensten als Bing, Cortana, Office, OneDrive, Skype, Xbox en ook Windows.

De gegevens die Microsoft verzamelt zijn contactgegevens zoals voor- en achternaam, e-mailadres, postadres en telefoonnummer, maar ook leeftijd, geslacht en het land waarin iemand woont. Ook persoonlijke voorkeuren en favorieten zijn interessant, zoals de voorkeurstaal, teams die je volgt in een sport-app en de aandelen die je volgt in een financiële app.

Daarnaast zaken als je creditcardnummer met bijbehorende beveiligingscode, je dataverbruik, informatie over de apparaten die je gebruikt, je contactpersonen en relaties en ook wachtwoorden, wachtwoordhints en soortgelijke beveiligingsinformatie die je gebruikt om in te loggen. Ook kijkt Microsoft "wanneer dat nodig is voor de dienstverlening" in documenten en berichten die je verstuurt of ontvangt. Volgens Microsoft gaat het dan om de inhoud van documenten, foto's, muziek en video die je uploadt naar een Microsoft-service, zoals OneDrive, onderwerp en inhoud van een e-mail, de tekst van een expresbericht. Al met al een flinke waslijst en genoeg om een persoon vergaand in kaart te brengen.

©PXimport

De Microsoft-privacyverklaring is een goed startpunt om meer te weten te komen over hoe en welke informatie Microsoft verzamelt.

Nederlandse versie

Er bestaat ook een Nederlandstalige services-overeenkomst en een Nederlandstalige privacyverklaring, maar beter gebruik je de oorspronkelijke Engelse versie. Het vertaalwerk is matig, waardoor dan net de nuance wegvalt of je gewoon op het verkeerde been wordt gezet. Zo is bijvoorbeeld de zin "Microsoft collects data to operate effectively" vertaald met "Microsoft verzamelt gegevens om effectief te exploiteren".

Lees je de Nederlandse versie, dan begrijp je dus dat Microsoft de gegevens verzamelt om die eens flink te exploiteren, terwijl de Engelse tekst aangeeft dat Microsoft de gegevens vooral gebruikt om de eigen bedrijfsvoering effectiever te maken. Misschien is de Bing Translator toch nog niet goed genoeg om dit soort belangrijke documenten mee te vertalen?

©PXimport

Persoonlijke assistente Cortana wil een wel heel innige band opbouwen.

Windows Spyware?

In Windows 10 zitten 37 privacygevoelige functies en deze worden bij een standaardinstallatie allemaal ingeschakeld. Log je bijvoorbeeld in met een Microsoft-ID, zoals een Hotmail- of Live-mailadres, dan registreert Microsoft je hele browsergeschiedenis, al jouw favorieten, de sites die je bezoekt en applicaties die je gebruikt, samen met de wachtwoorden van alle wifi-netwerken die je gebruikt.

Daarnaast gebruikt het gps, 3G en anders gewoon je wifi- of internetverbinding om te bepalen waar je bent en opnieuw wordt dit continu bewaard en gedeeld met alle programma's en services op de pc of online.

Een aparte vermelding verdient verder Cortana, de spraakgestuurde zoekmachine en persoonlijke assistentie. Hoewel Cortana nu nog ontbreekt in de Nederlandse Windows 10 (een Nederlandse Cortana wordt eigenlijk nog wel dit jaar verwacht). Om jou beter te leren kennen, leest Cortana je agenda, je adresboek, al je e-mail en sms'jes, en upload het deze informatie ook naar de cloud. Zelfs je stemgeluid wordt opgenomen en geüpload voor analyse!

Wat kun je eraan doen?

Wil je meer privacy, dan zijn gelukkig de vele privacygevoelige opties eenvoudig aan te passen of uit te schakelen. Je kunt dit al tijdens de installatie doen door niet voor de express-instellingen te kiezen, maar juist dan al de opties te doorlopen en uit te schakelen, maar het kan ook later nog altijd. Microsoft heeft alle privacyopties bij elkaar gezet in het onderdeel Privacy van de Instellingen. Doordat één grote Ik-wil-privacy-knop ontbreekt, zul je wel alle 37 functies stuk voor stuk langs moeten en zelf moeten bepalen wat de juiste instelling is.

De eerste optie in het submenu Algemeen gaat over de Reclame-id. De reclame-ID is een geanonimiseerd profiel dat echter wel bepaalde kenmerken van jou heeft. Online adverteerders gebruiken het om hun advertenties beter op jou af te stemmen. Ook Microsoft zelf is overigens zo'n reclameverkoper die deze reclame-ID gebruikt. Door de bovenste optie op Uit te zetten, stop je het gebruik van een reclame-ID door Windows 10.

Vind je gerichte advertenties niet erg, maar wil je er wel meer controle over, klik dan op Mijn Microsoft-reclame en andere persoonlijke gegevens beheren. Microsoft sluist je nu door naar de webservice voor gepersonaliseerde advertenties. Hier kun je kiezen of je gepersonaliseerde advertenties van Microsoft of van andere bedrijven wilt, en welke dan. De instelling van advertenties van andere bedrijven verloopt via de website van de EDAA, een vereniging van Europese online adverteerders waar ook Microsoft lid van is.

Onder Privacy / Feedback en Diagnose vind je het onderdeel Diagnose en verbruiksgegevens. Hiermee verzamelt Microsoft een breed scala aan gebruiksgegevens. Standaard staat deze optie op Volledig (aanbevolen). Beter kies je hier voor Basis. Het is echter wel verwijtbaar dat de optie om dit uit te kunnen zetten niet aanwezig is.

©PXimport

In het onderdeel Privacy van de Instellingen kun je alle privacygevoelige functies in- en uitschakelen.

Schakelt Windows 10 illegale software uit?

Nu Microsoft even nadrukkelijk in de schijnwerpers staat door de komst van Windows 10 en de rumoer rond privacy, duiken ook al snel de cowboyverhalen op. Een blogger las de Microsoft-servicesovereenkomst en maakte daaruit op dat Microsoft voortaan illegale software zou opsporen en uitschakelen. Het zou hierbij vooral om games gaan. Dit laatste had een bel moeten doen rinkelen, want dit doet Microsoft al tijden, maar wel uitsluitend op de Xbox. De Xbox is een gesloten systeem waar Microsoft zowel de software als aangesloten hardware, streng controleert en in voorkomende gevallen ook blokkeert. De strikte controle moet volgens Microsoft een betere kwaliteit game-ervaring opleveren. Van het uitschakelen van illegale software op de pc is dus geen sprake.

©PXimport

Dit onderdeel van de service-overeenkomst zorgde voor veel verwarring, gaat Microsoft ook illegale software uitschakelen en niet goedgekeurde hardware? Op de Xbox al jaren mogelijk, maar niet op de pc.

Plaatsbepaling

Een tweede belangrijk onderdeel van de privacyinstellingen betreft het gebruik van locatiegegevens. Klik op Locatie om deze opties te zien. Om de privacy te beschermen speelt de bovenste optie geen rol, die betreft alleen het door gebruikers zelf mogen aanpassen van de locatie-instelling. Wil je niet dat jouw locatie door apps en services mag worden gebruikt, schakel dan de optie Locatie uit. Is de locatie ingeschakeld, dan houdt Windows ook actief bij waar je allemaal geweest bent. Deze locatiegeschiedenis is specifiek voor een apparaat. Wil je niet dat een app of service deze geschiedenis kan raadplegen, klik dan op Wissen.

Onderaan de opties voor locaties zie je nog de lijst met apps en programma's die de locatieservice kan gebruiken en bij elke app is aangegeven of die deze service ook echt mag gebruiken. Wil je dat een app de locatieservice niet mag gebruiken, zet de schakelaar dan op Uit. Zie je er wel voordeel in, kies dan voor Aan.

Loop op deze manier door alle instellingen en schakel die uit of in waar je geen of juist wel gebruik van wilt maken. Niet alle keuzes zijn overigens zo makkelijk te maken. Bij Algemeen kun je het gebruik van het SmartScreen-filter uitschakelen. Inderdaad wordt dan niet meer elke url die een van de apps opent naar Microsoft geüpload, maar je schakelt hiermee wel een belangrijk wapen tegen phishing en malware uit. Kies je hier toch voor, zorg dan wel minimaal voor een goed alternatief.

©PXimport

De locatieservice is een van de privacyinstellingen die je per app kunt instellen.

Engels Cortana

Gebruik je een Engelse Windows, dan beschik je nu ook al over Cortana. De instellingen die Cortana gebruikt, kun je regelen door Cortana te starten en dan op de Instellingen in de linkerkantlijn van het Cortana-venster te klikken. Cortana helemaal het zwijgen opleggen kan weer wel via de Privacyopties in het menu Instellingen. Kies dan Spraak, handschrift en typen en kies Stoppen met leren kennen.

©PXimport

Schakel Cortana uit als je niet wilt dat onder meer je stemgeluid wordt opgenomen en geüpload voor analyse.

Andere instellingen

Niet alle privacygevoelige opties zitten bij de privacyopties in het onderdeel Instellingen. Het gebruik van de eerder genoemde reclame-ID is precies het tegenovergestelde van de Do Not Track-optie zoals de meeste browsers die nu biedt (inclusief Edge, de Windows 10-browser). De Do Not Track-optie moet wel apart worden ingeschakeld. Start Edge om via Meer acties / Instellingen / Geavanceerde instellingen weergeven alsnog Do Not Track-aanvragen verzenden aan te zetten. Gebruik je een andere browser zoals Firefox of Chrome, dan is het inschakelen van Do Not Track op Windows 10 niet anders dan voor die browser op Windows 7 of 8/8.1.

Een optie die lastiger te plaatsen is, betreft de nieuwe peer-to-peer-levering van Windows Updates. Open in de Instellingen het onderdeel Bijwerken en beveiliging. Klik dan bij Windows Update op Geavanceerde opties / Kiezen op welke manier updates worden geleverd. Kwamen bij vorige versies van Windows de updates alleen van Microsoft, Windows 10 accepteert ze ook van andere pc's. Het updaten moet daardoor sneller gaan. Maar Microsoft claimt hiervoor wel een deel van jouw bandbreedte, bovendien weet je nooit zeker hoe veilig dit systeem is dat toch informatie die al op jouw pc staat, ook al is het een Windows Update, via een onbekend Microsoft peer-to-peer-netwerk verspreid naar andere pc's. Zet de schakelaar op Uit om alleen nog maar updates rechtstreeks van Microsoft te accepteren of kies anders voor pc's in het lokale netwerk om niet ook updates via het internet te delen met jou onbekende pc's.

©PXimport

Schakel in Edge de Do Not Track-functie in om websites te informeren dat je bij het surfen niet gevolgd wilt worden.

Schade en schande

Niet eerder gaf een versie van Windows zichzelf en zonder het de gebruiker te vragen, het recht om zoveel privacygevoelige gegevens te verzamelen en te gebruiken voor uiteindelijk toch zakelijke doeleinden. De zorgen rondom Windows 10 en privacy zijn dus terecht. Microsoft is hierin nu gelijkwaardig aan Apple en Google die dit met iOS en Android al geruime tijd doen. Anders dan Apple en Google wil Microsoft echter terrein winnen en kan het zich niet veroorloven de goodwill die het met Windows 10 scoort, nu alweer te verspelen. Meer openheid over wat het bedrijf verzamelt en deelt is daarbij noodzakelijk.

De verwachtingen van pc-gebruikers zijn juist op dit vlak namelijk duidelijk anders dan die van een mobieltje of smartphone. Dat Microsoft zich dat niet bewust is geweest zegt veel over hoe ver het bedrijf op sommige punten al is weggeraakt van haar belangrijkste groep klanten. De klok loopt, het is tijd voor een Windows-herstelactie.

▼ Volgende artikel
Truc: bijna altijd 60 procent korting op NS-treinreizen, ook naar Schiphol
© Björn Wylezich - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Truc: bijna altijd 60 procent korting op NS-treinreizen, ook naar Schiphol

De NS PrijsTijd Deal is een vroegboekkortingsysteem van de Nederlandse Spoorwegen waar je - door je kaartje eerder te kopen - tot wel 60 procent korting op een enkele reis kunt krijgen, afhankelijk van het gekozen tijdstip en het traject waarop je reist. Maar op sommige trajecten - bijvoorbeeld van en naar Schiphol - krijg je standaard helemaal geen korting, tenzij je dit eenvoudig trucje toepast: hierdoor krijg je dan toch die flinke korting op je treinkaartje. Hoe werkt dat?

Het reizen per trein is de laatste jaren steeds duurder geworden, waardoor het niet altijd meer de moeite loont om bijvoorbeeld een dagje weg te gaan, zeker niet als je een groot gezin hebt.

Het vroegboekkortingssysteem PrijsTijd Deal van de NS is dan ook een mooie manier om betaalbaarder met de trein te reizen. Het idee achter PrijsTijd Deal is om de drukte in de trein beter te verspreiden en reizigers meer mogelijkheden bieden om tegen een leuke korting buiten de spits met de trein te reizen. Treinen zijn in de spits vaak (over)vol, maar vanaf 9:00 's-morgens en vanaf 18:30 's-avonds - als de spits ten einde is - rijden de treinen een stuk leger rond.

Voorwaarden

De NS PrijsTijd Deal biedt jou als reiziger te mogelijkheid om met een leuke korting de trein te pakken als je buiten de spits of in het weekend reist. Daar zijn een aantal voorwaarden aan verbonden natuurlijk, want voor niets gaat de zon op. Toch zijn die voorwaarden niet per se ongunstig.

Als eerste geldt dat de PrijsTijd Deal-kortingen alleen worden aangeboden op reizen buiten de spits. Dat betekent dat die kortingen alleen beschikbaar zijn in treinen tussen 9:00 en 16:00 en vanaf 18:30. De NS PrijsTijd Deal is doordeweeks nooit vòòr 6:30 beschikbaar, ook al is die periode geen spits. De kortingskaartjes zijn verder alleen geldig in het tijdvak waarvoor ze zijn aangeschaft, zie verderop. In de weekenden kun je op alle tijdstippen doorgaans een PrijsTijd Deal-kaartje kopen.

De tweede voorwaarde is dat je een PrijsTijd Deal-kaartje alleen als een digitaal kaartje op je smartphone kunt krijgen. Je hebt daar altijd de NS-app [Android | iOS] voor nodig. Het is niet mogelijk om een NS PrijsTijd Deal-kaartje af te drukken. Neem ook altijd een ID-kaart mee op reis, de conducteur kan daar om vragen als hij het digitale ticket wil controleren.

De PrijsTijd Deal-tickets zijn vanaf 30 dagen tot 1 dag van tevoren via de NS-app te kopen. De kortingen zijn niet beschikbaar voor treinkaartjes die je op de dag van het reizen koopt en hoe dichter op de datum je een kaartje koopt, hoe lager de korting wordt.

De 60 procent korting krijg je eigenlijk pas tot maximaal twee weken voor de daadwerkelijke reisdatum, dus hoe verder weg de reisdatum ligt, des te hoger de kans op 60 procent korting.

Tijdvakken

De Nederlandse Spoorwegen heeft de PrijsTijd Deal-kortingen onderverdeeld in zogeheten tijdvakken. Als je met de trein binnen deze tijdvakken reist, kun je gebruik maken van de aangeboden korting, die zoals gezegd varieert tussen de 5 en 60 procent. De tijdvakken kunnen ook in elkaar over lopen. Tijdens de Kerstvakantie is de maximale korting overigens 50 procent, zie ook het kader verderop in dit artikel.

Weekdagen (ma t/m vr)Weekend (za en zo)
9:00 - 12:00 uur6:00 - 12:00 uur
10:00 - 15:00 uur10:00 - 16:00 uur
13:00 - 16:00 uur14:00 - 20:00 uur
18:30 - 21:30 uur18:00 - 02:00 uur
20:00 - 02:00 uur

Welke kortingen je wanneer krijgt, hangt helemaal af van het gekozen traject en tijdstip. Globaal kunnen we echter wel stellen dat hoe verder de reis buiten de spits ligt, hoe hoger de korting. Dus voor een tijdvak van 13:00 - 16:00 en 20:00 en 02:00 krijg je een hogere korting dan een tijdvak dat dichteter tegen de spits van voor 9:00 tot 18:30 ligt.

Een PrijsTijd Deal-kaartje is altijd geldig gedurende de in de app aangegeven kortingsperiode. De reis mag niet voor of na die tijdvakken plaatsvinden.

Tijdens Kerstvakantie altijd 50 procent korting

De Nederlandse Spoorwegen lieten middels een persbericht weten dat de NS PrijsTijd Deal tickets voor reizen tijdens de Kerstvakantie van 21 december t/m 5 januari 2025 met 50 procent korting zijn te verkrijgen. De enige voorwaarde is dat de tickets in de periode van 12 t/m 18 december 2024 worden gekocht via de NS-app of -website.

Volgens hetzelfde bericht gelden deze kortingen niet voor reizen van en naar Schiphol Airport, maar wie kiest voor een eindbestemming vlak buiten Schiphol, dus een station verder zoals Amsterdam Zuid, Hoofddorp of Amsterdam Lelylaan, krijgt toch alsnog 50 procent korting. Hoe dat werkt, lees je verderop.

De lengte is doorslaggevend

Genoeg over de regeltjes, want het gaat er ten slotte om hoe je nu die maximale korting van 60 procent op je treinticket krijgt, toch? Een simpele vuistregel is eigenlijk dat hoe langer de reis in aantal kilometers is, des te eerder er korting is en hoe hoger die korting is. Dat betekent dat je voor korte ritten de minste korting krijgt, en voor langere ritten de meeste. Verder zijn de kortingen ook sterk afhankelijk van het station waar je opstapt en waar je rit eindigt. Maar op sommige trajecten krijg je standaard helemaal geen korting, tenzij je een eenvoudig trucje toepast.

Daarnaast blijkt uit ons onderzoek ook dat je op populaire en notoir drukke trajecten ook (bijna) geen korting krijgt.

Zo zijn er voor reizen van en naar Schiphol Airport nooit kortingen te vinden, ongeacht de lengte van het traject.

Zo krijg je de hoogst mogelijke korting

De truc om voor de zo hoogst mogelijk korting in aanmerking te komen, is om niet het werkelijke begin- of eindstation van jouw reis te gebruiken voor de korting, maar één station later als eindpunt op te geven. Je stapt dan een station eerder uit dan als eindpunt op je ticket staat.

Vraag van Emile

Als ik het goed begrijp ben ik met mijn betaalde 40% daluren-abonnement dus duurder uit dan met deze vroegboekkorting regeling. Vreemd… Het wordt steeds gekker in het OV. Bedankt voor jullie tip aangaande de juiste trajectkeuze die ik ook erg handig vind en waardeer.

Antwoord

De PrijsTijd Deals van de NS zijn alleen maar beschikbaar tot 1 dag van te vorgen en maximaal 30 dagen van tevoren. Als je een kaartje 1 dag van tevoren koopt, heb je al snel minder korting dan wanneer je dat veel verder van tevoren doet, bijvoorbeeld 'slechts' 20 of 25 procent. Bovendien moet je ook veel puzzelen om een goede prijs te krijgen, terwijl je met een dalurenkaart altijd 40 procent korting hebt, ongeacht het traject en vervoerder. De PrijsTijd Deals zijn alleen geldig op trajecten van de Nederlandse Spoorwegen.

Een voorbeeld: je reist van Rotterdam Centraal naar Schiphol Airport op vrijdag 13 december tussen 11:00 en 12:00. Met die reis krijg je geen korting en betaal je 14,50 euro. Maar geef je voor diezelfde reis als eindbestemming Amsterdam Zuid op (èèn station verder dus), dan krijg je ineens 30 procent korting en betaal je maar 11,55 euro, terwijl die reis ook via Schiphol Airport gaat. Je stapt alleen gewoon ook uit op dat station in plaats van Amsterdam Zuid.

Ook een reis van Utrecht naar Schiphol valt normaal gesproken niet onder de PrijsTijd Deal-korting. Pakken we bijvoorbeeld op 13 december om 20:12 de trein van Utrecht Centraal naar Schiphol Airport, kost ons dat 10,20 euro voor een enkele reis. Echter, veranderen we de eindbestemming naar Hoofddorp, een paar kilometer verderop op het traject, dan krijgen we ineens 60 procent korting op die reis, waardoor je maar 4,48 euro kwijt bent. Je stapt echter gewoon op Schiphol Airport uit (waar je eigenlijk had moeten overstappen op die trein naar Hoofddorp).

Nog een voorbeeld: het traject Groningen - Schiphol Airport is vanwege de afstand van 200km normaal gesproken een dure rit. We pakken als voorbeeld weer vrijdag 13 december, met een vertrektijd tussen 20:00 en 21:00.

Lees ook: Zo koop je een treinkaartje in de NS-app

We kiezen voor de trein van 20:49 uit Groningen, die om 22:54 op Schiphol Airport aankomt. Voor deze reis betaal je 29,40 euro. Kies je voor die reis echter ook voor Hoofddorp als eindbestemming, dan kost diezelfde reis je nu ineens maar 11,76 euro, een korting van 60 procent.

Goedkoop 1e klas reizen

Het voordeel van de PrijsTijd Deals is dat je deze ook kunt gebruiken voor 1e klas reizen. Met 60 procent korting op de enkele reis is een 1e klas kaartje dan ook eindelijk eens een beetje betaalbaar geworden.

Eerder station en kortere ritten ook goedkoper

De PrijsTijd Deal-kortingen worden eigenlijk alleen toegepast op ritten die langer zijn dan een bepaald aantal kilometers. Nergens in de voorwaarden staat vermeld wat de minimale afstand moet zijn. Maar koop je bijvoorbeeld een kaartje van Tilburg Universiteit naar Breda - een rit van 15 minuten en zo'n 20 kilometer - dan betaal je 5,10 euro . Pak je echter Tilburg als beginpunt, dan geldt er ineens weer een korting van 54 procent op de oorspronkelijke prijs en kost je kaartje maar 2,44 euro. Je stapt echter gewoon op Tilburg Universiteit in.

Het werkt echt! Ik wil van R'dam Alexander naar Groningen en 2 dagen later weer terug. Heb R'dam CS ingevoerd en krijg 2x ruim €18 korting! Top!

- Wendy

Nog een voorbeeld van een relatief korte rit: van Weesp naar Amersfoort. Volgens de NS-app met een vertrektijd van 20:28 kost een enkele reis 7,30 euro. Kies je als beginstation echter Diemen - ongeveer 7 kilometer eerder op het traject, dan kost het ticket je maar 4 euro en dat is 54 procent korting. Nog frappanter: kies je voor een reis van Halfweg-Zwanenburg naar Amersfoort voor datzelfde moment, dan kost dat ticket je maar 4,88 euro, dus bijna 2 euro goedkoper dan het originele ticket zonder korting van Weesp naar Amersfoort, maar wel voor een reis die bijna anderhalf keer langer is.

Vraag van Hennie

In het voorbeeld van Groningen naar Schiphol geven jullie de tip om een kaartje naar Hoofddorp te kopen en dan eerder uit te stappen. Daaronder noemen jullie een voorbeeld Tilburg naar Breda, waarbij je in de praktijk een station later instapt. Maar kom je dan wel door de poortjes, omdat je een station later opstapt dan dat op jouw kaartje staat?

Antwoord

Voor zover we hebben kunnen testen, controleert het NS-poortjes bij een e-ticket met een QR-code niet of het station waar je met dat e-ticket naar binnen gaat, ook echt het vertrekkende station is. Wel moet het station waar je later dan de opgegeven reis instapt, zich op hetzelfde traject bevinden van de reis waar je ticket geldig is. Heb je bijvoorbeeld een treinkaartje gekocht van Haarlem Spaarnwoude naar Overveen, dan kun je met je e-ticket ook naar binnen op station Haarlem, dat precies tussen deze twee plaatsen in ligt. De melding op het beeldscherm van het poortje is dan 'Passage OK'.

Wat niet zou moeten kunnen, is met datzelfde e-ticket door de poortjes van station Amsterdam Centraal gaan, en dat deze dan ook worden geopend. Dat hebben we niet getest, maar we kunnen ons voorstellen dat het systeem dit niet toelaat.

Hier controleer je (pdf, 27 kB) welke station in Nederland zijn afgesloten door een poortje.

Tot slot

Met een beetje creativiteit en wat experimenteren met verschillende start- en eindstaions, kun je dus flink wat korting krijgen op je treinreis op routes waar dat normaal gesproken niet mogelijk is. Heb je zelf nog een leuke, goedkopere route gevonden via de NS-app met een mooie PrijsTijd Deal-korting? Stuur dan een mailtje met een screenshot van zowel van de normale prijs als de korting. Wie weet plaatsen we deze hier en maak je hier andere lezers ook blij mee!

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 grote bluetooth-speakers van max 350 euro
Huis

Waar voor je geld: 5 grote bluetooth-speakers van max 350 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een flinke bluetooth-speaker met een stevig geluid? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven zijn de besproken bluetooth-speakers bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 350 euro. De prijzen kunnen schommelen.

JBL PartyBox Club 120

Met de JBL PartyBox Club 120 bouw je altijd en overal een feestje! In tegenstelling tot veel andere luidsprekers van dit formaat heeft dit exemplaar wél een oplaadbare accu. Volgens de fabrikant is die goed voor een speeltijd tot zo'n twaalf uur. Ondanks de flinke behuizing van 57 × 28,8 × 29,7 centimeter en gewicht van ruim elf kilo neem je de PartyBox Club 120 relatief eenvoudig mee. Til de speaker met behulp van het opvouwbare handvat naar de beoogde plek. Dat kan zelfs buiten, want de IPx4-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht.

Zoals zijn stoere uiterlijk al doet vermoeden, kan deze draadloze luidspreker zeer luid spelen. Twee tweeters en evenzoveel woofers zijn verantwoordelijk voor het geluid. Via het bedieningspaneel aan de bovenzijde pas je onder meer het volume- en basniveau aan. Een leuke extraatje is dat muzikale mensen een gitaar en/of microfoon kunnen inpluggen. Naast al dit audiogeweld bevat de PartyBox Club 120 ook nog feestverlichting. Diverse kleuren- en stroboscooplampen reageren hierbij op de maat van de muziek. Installeer eventueel de JBL PartyBox-app op een smartphone om diverse geluids- en lichtopties naar eigen smaak te wijzigen. Deze kolossale bluetooth-speaker is in een zwarte en witte uitvoering verkrijgbaar.

Marshall Stanmore III

De stijlvol vormgegeven Marshall Stanmore III heeft momenteel de laagste prijs ooit. Althans de zwarte versie, want de bruine uitvoering is een stuk duurder. Voor een bluetooth-speaker is de behuizing van 35 × 20,3 × 18,8 centimeter behoorlijk groot. Gunstig is de aanwezigheid van twee tweeters die ietwat naar buiten zijn gericht. Hierdoor luister je naar muziek met een duidelijk stereobeeld. Verder zorgt een krachtige woofer voor de middentonen en basweergave. De ingebouwde versterkers zijn gezamenlijk goed voor een respectabel vermogen van tachtig watt. Deze luidspreker is trouwens afhankelijk van netstroom, want er is geen accu ingebouwd.

Zoals we van Marshall gewend zijn, heeft de Stanmore III een retrodesign. Bovenop bevindt zich een klassiek bedieningspaneel zoals je dat ook op oude hifi-apparatuur kunt tegenkomen. Gebruik de draaiknoppen om het volume, de basweergave en de hoge tonen te reguleren. Verder kun je tussen maximaal drie bronnen switchen. Naast een draadloze verbinding via bluetooth sluit je namelijk net zo makkelijk een bronapparaat met een snoertje aan. Denk onder meer aan een mp3- en/of cd-speler.

Sony ULT Field 7

Met de breed verkrijgbare Sony ULT Field 7 kun je zowel binnen als buiten flink knallen. Het betreft in feite een gemoderniseerde uitvoering van de welbekende gettoblaster. Til dit indrukwekkende apparaat van ruim een halve meter lang op je schouder naar de gewenste plek. Daarnaast hebben beide uiteindes ook een geïntegreerd handvat. Volgens het Japanse elektronicaconcern biedt de oplaadbare accu een maximale speeltijd van dertig uur. In combinatie met de IP67-gecertificeerde behuizing luister je op werkelijk iedere locatie naar goede muziek.

Twee tweeters en woofers realiseren een vol geluid. Met de ULT-knop bovenop de behuizing voer je het basniveau desgewenst flink op. Audiopuristen kunnen daarnaast de Sony | Music Center-app op een smartphone installeren. Daarmee pas je diverse geluidsopties naar eigen smaak aan. Via een bluetooth-verbinding stream je jouw favoriete afspeellijsten, podcasts en luisterboeken naar de ULT Field 7. Als alternatief sluit je eventueel een bronapparaat met een kabel aan. Je kunt zelfs een elektrische gitaar of microfoon inpluggen. Tot slot bevat deze veelzijdige draadloze luidspreker regelbare feestverlichting. Lees hier enkele reviews van Kieskeurig.nl-bezoekers.

Lees ook: Welke bluetooth-speaker past bij mij?

Salora PartySpeaker XL1

Voor een grote partyspeaker met een omvang van 85,5 × 35,5 × 34 centimeter is dit exemplaar van Salora nogal scherp geprijsd. De onderzijde bevat twee wieltjes, waardoor je dit apparaat van veertien kilo moeiteloos naar een geschikte plek rijdt. Het piekvermogen bedraagt maar liefst 500 watt. Kortom, reken op een stevig geluid! Ondanks het hoge uitgangsvermogen houdt de oplaadbare batterij het op een enkele acculading ongeveer vijf uur vol. Uiteraard kun je de PartySpeaker XL1 ook met netstroom verbinden.

Voor liefhebbers van karaoke is dit Salora-product een absolute aanrader. De fabrikant levert namelijk een bekabelde microfoon mee die je rechtstreeks op het bedieningspaneel kunt aansluiten. Zin in een duet? Sluit dan een tweede microfoon aan. Bovendien kun je ook nog een gitaar koppelen. Voor een partyspeaker in deze prijsklasse heeft dit model veel (afspeel)mogelijkheden. Zo sluit je via de microSD-kaartlezer en usb-poort rechtstreeks externe opslagapparaten aan. Daarnaast is er een lijningang beschikbaar. Vanzelfsprekend ondersteunt de PartySpeaker XL1 ook bluetooth. Via draaiknoppen op het uitgebreide bedieningspaneel wijzig je onder andere het volume, de hoge tonen en de basweergave. Tot slot is er een afstandsbediening inbegrepen.

JBL Boombox 3

Luister je graag naar muziek op verschillende plekken, zoals de camping, het park of het strand? Verdiep je dan eens in de veelzijdige JBL Boombox 3. Hoewel deze bluetooth-speaker 48,2 × 25,7 × 20 centimeter meet, neem je hem tóch eenvoudig mee. De bovenzijde heeft bijna over de gehele lengte een comfortabel handvat met een zachte binnenvoering. Bovendien is de behuizing van 6,7 kilo niet al te zwaar. De Boombox 3 voldoet aan de eisen van de IP67-norm, zodat er geen vocht, stof en zand kan binnendringen. Je luistert tijdens een forse plensbui dus gewoon door.

Gunstig is de maximale speelduur van 24 uur op een enkele acculading. De oplaadbare batterij heeft namelijk een riante capaciteit van 10.000 mAh. Is je smartphone bijna leeg? Geen probleem, want die laad je via de powerbankfunctie direct op. Gebruik hiervoor de usb-poort aan de achterzijde. Onder de motorkap zijn twee tweeters, twee middentoners en een grote woofer verantwoordelijk voor het geluid. Je kunt bronapparaten via bluetooth en de lijningang koppelen. Tegen een kleine meerprijs is de Boombox 3 ook inclusief wifi-ondersteuning te koop.