ID.nl logo
Zo scherp je de privacy-instellingen van Windows 10 aan
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo scherp je de privacy-instellingen van Windows 10 aan

Windows 10 bevat een flink aantal nieuwe functies die informatie over de gebruiker verzamelen en uitwisselen via internet. Maar wat verzamelt Windows 10 precies, wat kun je ertegen doen en is het überhaupt nodig om daar wat tegen te doen?

Windows 10 is de eerste 'Windows as a service'. Dit betekent dat er na Windows 10 geen grote nieuwe releases meer komen, maar dat de Windows die je gebruikt vanaf nu altijd de nieuwste, meest up-to-date versie is. Kleine en grote updates komen ongemerkt binnen en werken daarna het besturingssysteem helemaal bij. Net zoals nu al het geval is bij iOS, Google Chrome en online diensten zoals Office 365 en Gmail. Altijd de laatste versie en zonder bij te betalen, wie kan daar tegen zijn? Lees ook: Bevalt Windows 10 niet? Zo zet je een stap terug.

De vergelijking gaat echter nog eens stap verder en hier waren de Windows-gebruikers duidelijk niet op voorbereid. Windows als platform voor services betekent namelijk ook dat Windows én de programma's die op Windows draaien persoonlijker moeten worden. Ze richten zich op jouw voorkeuren en verwachtingen. De weer-app geeft dus niet zomaar een weersverwachting, maar specifiek de weersverwachting voor de plek waar jij bent of waar jij volgens jouw agenda, straks naartoe gaat. Verder wil Microsoft jou na de gratis upgrade naar Windows 10, graag extra diensten verkopen. En de kans dat je ook echt iets koopt, is veel groter als Microsoft jou eerst heeft leren kennen. Windows is dus persoonlijker, maar daarmee ook nieuwsgieriger.

©PXimport

Bij een standaard installatie schakelt Windows 10 alle privacygevoelige opties in.

Privacy

Het recht op privacy van Nederlanders ligt vast in artikel 10 van de Nederlandse Grondwet. Privacy is daar omschreven als "het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer". Dit betekent dat iedereen het recht heeft om in beslotenheid van zijn persoonlijke levenssfeer met rust gelaten te worden en bijvoorbeeld niet te worden bespied of afgeluisterd. De persoonlijke levenssfeer is je huis, maar bijvoorbeeld ook een briefwisseling en andere vormen van communicatie.

Omdat wetten en regels in Nederland niet getoetst worden aan de Grondwet, regelt de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) de kaders voor privacy en omgang met persoonsgegevens in de dagelijkse praktijk. Hierin staat wat er allemaal wel en niet mag met persoonsgegevens en welke rechten je hebt wanneer jouw gegevens gebruikt worden. Je hebt bijvoorbeeld het recht om jouw gegevens in te zien en onjuiste gegevens te laten aanpassen. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) ziet er op toe dat deze regels worden gehandhaafd en kan boetes uitdelen aan organisaties die dat niet doen. Daarnaast adviseert het CBP over nieuwe regelgeving en maakt het overheid, burgers en bedrijven alert hoe zij persoonsgegevens verzamelen, opslaan en gebruiken.

©PXimport

Het recht op privacy van Nederlanders is vastgelegd in de Grondwet en omvat onder meer privacy bij alle communicatie.

Hoe verzamelt Microsoft persoonsgegevens?

De manier waarop Windows 10 persoonsgegevens verzamelt, lijkt veel op hoe iOS en Android dat doen. En dat is ook niet onlogisch, want Windows 10 is door Microsoft gemaakt als één besturingssysteem voor alle apparaten, dus behalve de pc ook voor smartphone en tablet. Helaas voor Microsoft speelt Windows 10 daar nog geen echte rol van betekenis, maar het besturingssysteem is er wel klaar voor. Meer dan vorige versies van Windows, ondersteunt Windows 10 functies die typerend zijn voor mobiele apparaten.

Denk bijvoorbeeld aan een gps-ontvanger, een temperatuur- of luchtdrukmeter, maar ook de camera en microfoon. De informatie afkomstig van zo'n sensor deelt Windows bijvoorbeeld met de weer-app die het gebruikt om de weersverwachting te geven specifiek voor de plek waar jij bent. En ineens zijn er dan behalve jijzelf nog minimaal twee partijen die altijd weten waar je bent: Microsoft én de maker van de weer-app.

Behalve de informatie van jouw apparaat beschikt Microsoft over nog meer bronnen om jou te leren kennen. Een heel belangrijke ben je zelf. Elke zoekopdracht met Bing, elk document dat je upload naar OneDrive, elk spraakcommando dat je geeft aan Cortana: het zijn allemaal gegevens die Microsoft registreert en gebruikt.

Tot slot werkt Microsoft ook nog samen met andere bedrijven om het profiel verder in te kleuren. Zo koopt het bijvoorbeeld demografische gegevens zoals de leeftijdsopbouw van de bevolking in een bepaalde streek of stad en kan Microsoft de gegevens die het van jou heeft daaraan relateren. Of het neemt IP-gebaseerde locatiegegevens af van een netwerkleverancier om zo jouw locatie te bepalen wanneer jouw pc geen gps-sensor heeft of je gewoon thuis achter een DSL- of kabelmodem zit.

©PXimport

Een app die toegang heeft tot je locatiegegevens, weet daarna altijd waar je bent.

Welke persoonsgegevens verzamelt Microsoft?

Om te weten te komen welke gegevens Microsoft verzamelt, kun je de Microsoft-servicesovereenkomst en de Microsoft Privacyverklaring raadplegen (dit zijn de oorspronkelijke Engelstalige documenten, zie ook het kader Nederlandse versie). Behalve generieke informatie over de gegevens die Microsoft verzamelt, gaan de documenten ook dieper in op de dataverzameling bij specifieke Microsoft-producten en -diensten als Bing, Cortana, Office, OneDrive, Skype, Xbox en ook Windows.

De gegevens die Microsoft verzamelt zijn contactgegevens zoals voor- en achternaam, e-mailadres, postadres en telefoonnummer, maar ook leeftijd, geslacht en het land waarin iemand woont. Ook persoonlijke voorkeuren en favorieten zijn interessant, zoals de voorkeurstaal, teams die je volgt in een sport-app en de aandelen die je volgt in een financiële app.

Daarnaast zaken als je creditcardnummer met bijbehorende beveiligingscode, je dataverbruik, informatie over de apparaten die je gebruikt, je contactpersonen en relaties en ook wachtwoorden, wachtwoordhints en soortgelijke beveiligingsinformatie die je gebruikt om in te loggen. Ook kijkt Microsoft "wanneer dat nodig is voor de dienstverlening" in documenten en berichten die je verstuurt of ontvangt. Volgens Microsoft gaat het dan om de inhoud van documenten, foto's, muziek en video die je uploadt naar een Microsoft-service, zoals OneDrive, onderwerp en inhoud van een e-mail, de tekst van een expresbericht. Al met al een flinke waslijst en genoeg om een persoon vergaand in kaart te brengen.

©PXimport

De Microsoft-privacyverklaring is een goed startpunt om meer te weten te komen over hoe en welke informatie Microsoft verzamelt.

Nederlandse versie

Er bestaat ook een Nederlandstalige services-overeenkomst en een Nederlandstalige privacyverklaring, maar beter gebruik je de oorspronkelijke Engelse versie. Het vertaalwerk is matig, waardoor dan net de nuance wegvalt of je gewoon op het verkeerde been wordt gezet. Zo is bijvoorbeeld de zin "Microsoft collects data to operate effectively" vertaald met "Microsoft verzamelt gegevens om effectief te exploiteren".

Lees je de Nederlandse versie, dan begrijp je dus dat Microsoft de gegevens verzamelt om die eens flink te exploiteren, terwijl de Engelse tekst aangeeft dat Microsoft de gegevens vooral gebruikt om de eigen bedrijfsvoering effectiever te maken. Misschien is de Bing Translator toch nog niet goed genoeg om dit soort belangrijke documenten mee te vertalen?

©PXimport

Persoonlijke assistente Cortana wil een wel heel innige band opbouwen.

Windows Spyware?

In Windows 10 zitten 37 privacygevoelige functies en deze worden bij een standaardinstallatie allemaal ingeschakeld. Log je bijvoorbeeld in met een Microsoft-ID, zoals een Hotmail- of Live-mailadres, dan registreert Microsoft je hele browsergeschiedenis, al jouw favorieten, de sites die je bezoekt en applicaties die je gebruikt, samen met de wachtwoorden van alle wifi-netwerken die je gebruikt.

Daarnaast gebruikt het gps, 3G en anders gewoon je wifi- of internetverbinding om te bepalen waar je bent en opnieuw wordt dit continu bewaard en gedeeld met alle programma's en services op de pc of online.

Een aparte vermelding verdient verder Cortana, de spraakgestuurde zoekmachine en persoonlijke assistentie. Hoewel Cortana nu nog ontbreekt in de Nederlandse Windows 10 (een Nederlandse Cortana wordt eigenlijk nog wel dit jaar verwacht). Om jou beter te leren kennen, leest Cortana je agenda, je adresboek, al je e-mail en sms'jes, en upload het deze informatie ook naar de cloud. Zelfs je stemgeluid wordt opgenomen en geüpload voor analyse!

Wat kun je eraan doen?

Wil je meer privacy, dan zijn gelukkig de vele privacygevoelige opties eenvoudig aan te passen of uit te schakelen. Je kunt dit al tijdens de installatie doen door niet voor de express-instellingen te kiezen, maar juist dan al de opties te doorlopen en uit te schakelen, maar het kan ook later nog altijd. Microsoft heeft alle privacyopties bij elkaar gezet in het onderdeel Privacy van de Instellingen. Doordat één grote Ik-wil-privacy-knop ontbreekt, zul je wel alle 37 functies stuk voor stuk langs moeten en zelf moeten bepalen wat de juiste instelling is.

De eerste optie in het submenu Algemeen gaat over de Reclame-id. De reclame-ID is een geanonimiseerd profiel dat echter wel bepaalde kenmerken van jou heeft. Online adverteerders gebruiken het om hun advertenties beter op jou af te stemmen. Ook Microsoft zelf is overigens zo'n reclameverkoper die deze reclame-ID gebruikt. Door de bovenste optie op Uit te zetten, stop je het gebruik van een reclame-ID door Windows 10.

Vind je gerichte advertenties niet erg, maar wil je er wel meer controle over, klik dan op Mijn Microsoft-reclame en andere persoonlijke gegevens beheren. Microsoft sluist je nu door naar de webservice voor gepersonaliseerde advertenties. Hier kun je kiezen of je gepersonaliseerde advertenties van Microsoft of van andere bedrijven wilt, en welke dan. De instelling van advertenties van andere bedrijven verloopt via de website van de EDAA, een vereniging van Europese online adverteerders waar ook Microsoft lid van is.

Onder Privacy / Feedback en Diagnose vind je het onderdeel Diagnose en verbruiksgegevens. Hiermee verzamelt Microsoft een breed scala aan gebruiksgegevens. Standaard staat deze optie op Volledig (aanbevolen). Beter kies je hier voor Basis. Het is echter wel verwijtbaar dat de optie om dit uit te kunnen zetten niet aanwezig is.

©PXimport

In het onderdeel Privacy van de Instellingen kun je alle privacygevoelige functies in- en uitschakelen.

Schakelt Windows 10 illegale software uit?

Nu Microsoft even nadrukkelijk in de schijnwerpers staat door de komst van Windows 10 en de rumoer rond privacy, duiken ook al snel de cowboyverhalen op. Een blogger las de Microsoft-servicesovereenkomst en maakte daaruit op dat Microsoft voortaan illegale software zou opsporen en uitschakelen. Het zou hierbij vooral om games gaan. Dit laatste had een bel moeten doen rinkelen, want dit doet Microsoft al tijden, maar wel uitsluitend op de Xbox. De Xbox is een gesloten systeem waar Microsoft zowel de software als aangesloten hardware, streng controleert en in voorkomende gevallen ook blokkeert. De strikte controle moet volgens Microsoft een betere kwaliteit game-ervaring opleveren. Van het uitschakelen van illegale software op de pc is dus geen sprake.

©PXimport

Dit onderdeel van de service-overeenkomst zorgde voor veel verwarring, gaat Microsoft ook illegale software uitschakelen en niet goedgekeurde hardware? Op de Xbox al jaren mogelijk, maar niet op de pc.

Plaatsbepaling

Een tweede belangrijk onderdeel van de privacyinstellingen betreft het gebruik van locatiegegevens. Klik op Locatie om deze opties te zien. Om de privacy te beschermen speelt de bovenste optie geen rol, die betreft alleen het door gebruikers zelf mogen aanpassen van de locatie-instelling. Wil je niet dat jouw locatie door apps en services mag worden gebruikt, schakel dan de optie Locatie uit. Is de locatie ingeschakeld, dan houdt Windows ook actief bij waar je allemaal geweest bent. Deze locatiegeschiedenis is specifiek voor een apparaat. Wil je niet dat een app of service deze geschiedenis kan raadplegen, klik dan op Wissen.

Onderaan de opties voor locaties zie je nog de lijst met apps en programma's die de locatieservice kan gebruiken en bij elke app is aangegeven of die deze service ook echt mag gebruiken. Wil je dat een app de locatieservice niet mag gebruiken, zet de schakelaar dan op Uit. Zie je er wel voordeel in, kies dan voor Aan.

Loop op deze manier door alle instellingen en schakel die uit of in waar je geen of juist wel gebruik van wilt maken. Niet alle keuzes zijn overigens zo makkelijk te maken. Bij Algemeen kun je het gebruik van het SmartScreen-filter uitschakelen. Inderdaad wordt dan niet meer elke url die een van de apps opent naar Microsoft geüpload, maar je schakelt hiermee wel een belangrijk wapen tegen phishing en malware uit. Kies je hier toch voor, zorg dan wel minimaal voor een goed alternatief.

©PXimport

De locatieservice is een van de privacyinstellingen die je per app kunt instellen.

Engels Cortana

Gebruik je een Engelse Windows, dan beschik je nu ook al over Cortana. De instellingen die Cortana gebruikt, kun je regelen door Cortana te starten en dan op de Instellingen in de linkerkantlijn van het Cortana-venster te klikken. Cortana helemaal het zwijgen opleggen kan weer wel via de Privacyopties in het menu Instellingen. Kies dan Spraak, handschrift en typen en kies Stoppen met leren kennen.

©PXimport

Schakel Cortana uit als je niet wilt dat onder meer je stemgeluid wordt opgenomen en geüpload voor analyse.

Andere instellingen

Niet alle privacygevoelige opties zitten bij de privacyopties in het onderdeel Instellingen. Het gebruik van de eerder genoemde reclame-ID is precies het tegenovergestelde van de Do Not Track-optie zoals de meeste browsers die nu biedt (inclusief Edge, de Windows 10-browser). De Do Not Track-optie moet wel apart worden ingeschakeld. Start Edge om via Meer acties / Instellingen /Geavanceerde instellingen weergeven alsnog Do Not Track-aanvragen verzenden aan te zetten. Gebruik je een andere browser zoals Firefox of Chrome, dan is het inschakelen van Do Not Track op Windows 10 niet anders dan voor die browser op Windows 7 of 8/8.1.

Een optie die lastiger te plaatsen is, betreft de nieuwe peer-to-peer-levering van Windows Updates. Open in de Instellingen het onderdeel Bijwerken en beveiliging. Klik dan bij Windows Update op Geavanceerde opties / Kiezen op welke manier updates worden geleverd. Kwamen bij vorige versies van Windows de updates alleen van Microsoft, Windows 10 accepteert ze ook van andere pc's. Het updaten moet daardoor sneller gaan. Maar Microsoft claimt hiervoor wel een deel van jouw bandbreedte, bovendien weet je nooit zeker hoe veilig dit systeem is dat toch informatie die al op jouw pc staat, ook al is het een Windows Update, via een onbekend Microsoft peer-to-peer-netwerk verspreid naar andere pc's. Zet de schakelaar op Uit om alleen nog maar updates rechtstreeks van Microsoft te accepteren of kies anders voor pc's in het lokale netwerk om niet ook updates via het internet te delen met jou onbekende pc's.

©PXimport

Schakel in Edge de Do Not Track-functie in om websites te informeren dat je bij het surfen niet gevolgd wilt worden.

Schade en schande

Niet eerder gaf een versie van Windows zichzelf en zonder het de gebruiker te vragen, het recht om zoveel privacygevoelige gegevens te verzamelen en te gebruiken voor uiteindelijk toch zakelijke doeleinden. De zorgen rondom Windows 10 en privacy zijn dus terecht. Microsoft is hierin nu gelijkwaardig aan Apple en Google die dit met iOS en Android al geruime tijd doen. Anders dan Apple en Google wil Microsoft echter terrein winnen en kan het zich niet veroorloven de goodwill die het met Windows 10 scoort, nu alweer te verspelen. Meer openheid over wat het bedrijf verzamelt en deelt is daarbij noodzakelijk.

De verwachtingen van pc-gebruikers zijn juist op dit vlak namelijk duidelijk anders dan die van een mobieltje of smartphone. Dat Microsoft zich dat niet bewust is geweest zegt veel over hoe ver het bedrijf op sommige punten al is weggeraakt van haar belangrijkste groep klanten. De klok loopt, het is tijd voor een Windows-herstelactie.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 veelzijdige camera's voor rondom het huis
Zekerheid & gemak

Waar voor je geld: 5 veelzijdige camera's voor rondom het huis

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer: beveiligingscamera's voor rondom het huis.

Met een beveligingscamera houd je je woning rondom in de gaten wanneer je er niet bent of bijvoorbeeld slaapt. De camera's kunnen video's opnemen, maar daarvoor heb je meestal wel een abonnement nodig. Voordeel is dan wel dat je de beelden overal ter wereld kunt terugkijken. Wij vonden vijf modellen, waarvan je er bij een aantal ook nog een extra camera bij krijgt.

Ring Stick Up Cam Battery (2 pack)

De Ring Stick Up Cam is een veelzijdige camera die je zowel binnen als buiten kunt gebruiken. De camera is volledig draadloos en je hoeft alleen maar de opgeladen batterij in de camera te schuiven en de camera te verbinden met je wifi-netwerk via de Ring-app. Omdat de camera draadloos is, kun je hem op vrijwel elke plek zetten, hangen of monteren. Of je nu je huisdieren in de gaten wilt houden in de woonkamer of een oogje in het zeil wilt houden op je oprit, het kan allemaal. De camera geeft heldere beelden in 1080p en heeft ingebouwd nachtzicht, zodat je ook in het donker goed kunt zien wat er gebeurt. Als er beweging wordt gedetecteerd, krijg je indien gewenst direct een melding op je telefoon. De camera heeft ook tweerichtingsspraak, waardoor je kunt communiceren met bezoekers of ongewenste gasten kunt laten weten dat ze gezien worden. Om video's op te slaan en terug te kijken, heb je wel een Ring Protect-abonnement nodig.

Eufy SoloCam S220

Deze camera van Eufy is een ideale oplossing voor wie op zoek is naar een camera zonder gedoe met maandelijkse kosten. Deze camera heeft een ingebouwde batterij én een zonnepaneel. Door het zonnepaneel hoef je de camera bijna nooit handmatig op te laden, want slechts een paar uur zonlicht per dag is al voldoende om hem van stroom te voorzien. De camera is volledig draadloos en eenvoudig te installeren, perfect voor buiten aan een schutting of muur. De beelden zijn in 2K-resolutie, wat zorgt voor een scherpe weergave. De SoloCam S220 heeft een lokaal geheugen van 8 GB, wat betekent dat je al je beelden direct op de camera opslaat. Zo heb je geen abonnement nodig om beelden te bewaren of terug te kijken. Een ingebouwde AI-technologie zorgt ervoor dat de camera het verschil ziet tussen mensen, dieren en voertuigen, zodat je alleen relevante meldingen krijgt.

Google Nest Cam

Deze camera van Google is een veelzijdige optie die zowel binnen als buiten kan worden gebruikt. Het draadloze ontwerp met batterij maakt de installatie heel flexibel, want je bent niet afhankelijk van een stopcontact in de buurt. De Google Nest Cam is weerbestendig en kan dus tegen een stootje van de elementen. De Nest Cam heeft slimme functies, zoals het herkennen van personen, dieren en voertuigen, waardoor je alleen de meldingen ontvangt die je belangrijk vindt. Je krijgt direct een seintje op je telefoon via de Google Home app. De camera biedt 24/7 live-weergave en je kunt de gebeurtenisgeschiedenis van de afgelopen drie uur gratis terugkijken. Wil je langer terugkijken of extra functies, zoals gezichtsherkenning, dan is een abonnement op Nest Aware nodig.

Ezviz BC1C

Met zijn indrukwekkende batterijduur onderscheidt de Ezviz BC1C zich. Volgens de fabrikant kan de camera tot wel 210 dagen meegaan op één oplaadbeurt. Deze camera is volledig draadloos, waardoor je hem overal kunt plaatsen waar je maar wilt, zowel binnen als buiten dankzij de weerbestendige behuizing. De Ezviz BC1C heeft een slimme AI die onderscheid maakt tussen personen en andere bewegingen, wat het aantal valse meldingen flink vermindert. De camera filmt in 1080p en beschikt over kleurennachtzicht, wat betekent dat je ook 's nachts heldere beelden in kleur krijgt, in plaats van de gebruikelijke zwart-wit weergave. Er is 32 GB ingebouwde opslag, dus je hebt geen extra geheugenkaart of abonnement nodig om je beelden te bewaren. Via de app kun je de live beelden bekijken, terugkijken en zelfs praten met mensen aan de andere kant via de tweerichtingsspraak. Dit maakt het makkelijk om bijvoorbeeld een bezorger instructies te geven.

Arlo Essential Wireless Camera + draadloze deurbel

De Arlo Essential is een draadloze buitencamera die ontworpen is voor eenvoud en effectiviteit. Je monteert hem in een handomdraai en verbindt hem via wifi met de Arlo-app. Met een batterijduur van 4 tot 6 maanden hoef je je niet continu druk te maken om de accu. De camera heeft een 130° brede kijkhoek en filmt in 2K-resolutie, zodat je een groot deel van je tuin of oprit in de gaten kunt houden. Een ingebouwde spotlight verlicht de omgeving bij beweging en zorgt voor heldere beelden, zelfs in het donker. De camera beschikt over een sirene die je op afstand kunt activeren om indringers af te schrikken. De beelden worden opgeslagen in de cloud, waar je met een Arlo Secure abonnement toegang toe hebt. De Arlo Essential Wireless Camera wordt aangeboden in een bundel met een extra draadloze deurbel van hetzelfde merk.

▼ Volgende artikel
JBL introduceert de Grip, een speaker zo klein als een blikje
© JBL
Huis

JBL introduceert de Grip, een speaker zo klein als een blikje

Een speaker die je zo in je handpalm kunt zetten, maar toch genoeg 'oomf' heeft om een feestje op poten te zetten. Dat is de nieuwe JBL Grip. Het apparaat is zo groot als een blikje bier (of frisdrank) en past dus makkelijk in een tas of aan je fiets. Toch moet hij genoeg vermogen, slimme functies en een stevig ontwerp bieden om mee te gaan op elk vrolijk avontuur.

De Grip levert 16 watt aan geluid en gebruikt een techniek die AI Sound Boost heet. Daarmee wordt de muziek live geanalyseerd en bijgesteld, zodat de bassen voller klinken zonder dat het geluid vervormt of kraakt. Wie zin heeft in meer volume kan twee speakers koppelen voor stereogeluid, of via Auracast meerdere modellen aan elkaar linken. Zo tover je het compacte speakertje al snel om tot een groter geluidssysteem.

©JBL

Gemaakt om mee te nemen

Met de geïntegreerde lus klik je de Grip eenvoudig vast aan een rugzak, een fiets of zelfs een kajak. Dankzij de IP68-classificatie kan hij bovendien tegen een spatje water, stofje stof of gewoon een stootje. Daarmee mikt JBL duidelijk op buitengebruik: festivals, stranddagen of een lange picknick in het park. De speaker is daarnaast licht en handzaam, waardoor je hem eigenlijk overal kwijt kunt.

Op de achterkant van het apparaatje zit subtiele verlichting die je via de JBL Portable-app kunt aanpassen. Kleuren en intensiteit kunnen worden afgestemd op je afspeellijst of de sfeer van het moment. Oké, het zal niet genoeg zijn om een heel feest van de benodigde verlichting te voorzien, maar het geeft nét een extra laagje beleving. Toch leuk.

©JBL

Accu en extra uurtjes

De Grip gaat ongeveer 12 uur mee op één lading. Wie langer door wil, kan Playtime Boost inschakelen, een functie die nog eens 2 uur extra uit de accu haalt. Daarbij past de speaker zich aan voor een harder en efficiënter geluid. Voor een dag buiten of een lange avond muziek draaien is dat een heel handige toevoeging.

De speaker verschijnt in zeven varianten, van neutraal zwart en wit tot paars, camo en felroze. Er is gekozen voor gerecycled plastic en een verpakking van FSC-gecertificeerd papier. Daarmee sluit de Grip aan bij de trend om dit soort gadgets duurzamer te maken. De adviesprijs bedraagt 99,99 euro en het model is direct verkrijgbaar via JBL.com en verschillende (web)winkels.