De PlayStation 4 is een fantastische gameconsole. Maar waar deze apparaten vroeger echt alleen maar games konden spelen, zijn het tegenwoordig krachtige en veelzijdige computers waar je veel meer mee kunt. Zet hem bijvoorbeeld in als mediaspeler.

Tip 01: Optische media

De PlayStation mag dan een modern apparaat zijn, dat wil niet zeggen dat je niet van films kunt genieten op de ‘ouderwetse’ manier, via een dvd. Zowel dvd’s als blu-rays kun je in Sony’s console stoppen voor een lekker avondje bankhangen. En dat kunnen zelfs schijven zijn die je zelf gebrand hebt, zolang je ze maar hebt gefinaliseerd en het geen afwijkende formaten betreft (zoals de mini-dvd die soms nog voorbijkomen). Opmerkelijk genoeg ondersteunt PS4 geen cd’s, dus je muziekcollectie kun je op deze manier dan weer niet beluisteren.

©PXimport

Tip 02: Externe opslagmedia

Heb je thuis een grote cd-collectie en ben je teleurgesteld dat deze niet zo eenvoudig via je PS4 kunt beluisteren? Digitaliseer de cd’s dan en sla de nummers op een externe harde schijf of usb-stick op. Je PS4 ondersteunt zowel mp3 als aac, dus houd hier rekening mee wanneer je de bestanden ript. Daarnaast kun je niet zomaar al je bestanden op een usb-stick of schijf zetten en verwachten dat je PS4 dat begrijpt. Een schijf moet geformatteerd zijn in fat of exfat, ntfs kan je PS4 namelijk niet lezen. Daarnaast moet je alle muziekbestanden in de map Music zetten. Ook eventueel af te spelen video’s moeten in een aparte map staan, maar deze hoeft geen specifieke naam te hebben. Tot slot moet je, om de muziek- en videobestanden vanaf de externe schijf te kunnen benaderen, eerst de gratis Mediaspeler-app downloaden uit de PlayStation Store.

©PXimport

Tip 03: Streamen

Hoeveel cd’s en dvd’s heb je eigenlijk nog thuis liggen? Veel waarschijnlijker is het dat je tegenwoordig alles al op de pc of nas hebt staan. In plaats van het op een schijf te zetten om door je PS4 af te laten spelen, is het veel efficiënter om het mediabestand te streamen. Als je de app Mediaspeler gedownload hebt op je PS4, hoef je daar op de console niet veel meer voor te doen. De meesten nas’en hebben zelf al software ingebouwd waarmee je kunt streamen naar apparaten die dat ondersteunen. Heb je de bestanden op je pc staan, dan moet je software op je pc installeren zodat je PS4 en je pc elkaar kunnen vinden in het netwerk. De populairste (gratis) software op dit gebied is Universal Media Server. Installeert het programma, geef aan in welke mappen de bestanden staan die je wilt delen, en zolang de ‘server’ aan staat, zal deze direct opduiken in de Mediaspeler-app op je PS4.

©PXimport

Tip 04: Live gameplay

Wie het ons tien jaar geleden had verteld, hadden we waarschijnlijk niet geloofd, maar games speel je tegenwoordig niet alleen maar, ernaar kijken is nu ook een hobby. En eigenlijk is dat nog niet eens zo gek. Want waarom zouden we wel kijken naar een wedstrijd tussen Ajax en Feyenoord op een echt grasveld, en niet naar een wedstrijd van diezelfde clubs die door gamers wordt gespeeld? Om die reden lanceerde Sony jaren geleden Live van PlayStation, een kanaal dat je vindt in het onderdeel Bibliotheek. Op dit kanaal kun je bekijken welke games er op dat moment worden gespeeld en kun je eenvoudig de uitzending van je keuze selecteren om te bekijken. En het bijzondere is, om het voorbeeld van voetbal nog maar eens te nemen, dat de graphics van een spel als FIFA 20 zo indrukwekkend zijn, dat je binnen een paar seconden bent vergeten dat je niet naar een fysieke wedstrijd zit te kijken.

©PXimport

Tip 05: Muziek-apps

Er zijn verschillende alternatieven om muziek op je PS4 te beluisteren. Waar een cd niet werkt, maar streamen via je pc wel, werkt streamen via internet, Spotify beter gezegd, ook. Deze dienst is niet standaard geïnstalleerd op je PlayStation, maar is wel eenvoudig te downloaden vanuit de PlayStation Store. Wanneer je dit gedaan hebt, log je in met je bestaande Spotify-account om toegang te krijgen tot alle muziek die je ook op je smartphone beschikbaar hebt. Leuk is dat er ook speciale apps zijn die eigenlijk geen games zijn, maar bijzondere ervaringen met extra’s bieden, zoals allerlei muzikale vr-experiences. Zo leer je muziek op een hele nieuwe manier ervaren, al zeggen we erbij dat dit natuurlijk niet voor iedereen zo is.

©PXimport

Tip 06: PS Music

In het verlengde van Spotify, heeft Sony een interessant onderdeel toegevoegd aan z’n PlayStation Store, genaamd PS Music. De naam doet vermoeden dat het een eigen streamingdienst is zoals Spotify, Apple Music en Google Music, maar in feite is het niet veel meer dan een overzicht van interessante muziek op Spotify (je moet die app dus wel eerst geïnstalleerd hebben). Dat klinkt een beetje suf, maar dat is het niet. Spotify is een prima app, maar de bediening via je controller werkt toch net even wat minder lekker dan op je smartphone of pc. Dus Sony heeft zelf een overzicht gemaakt van gamegerelateerde muziek op Spotify, zodat je zelf niet de hele dienst binnenstebuiten hoeft te keren om te vinden wat je zoekt. PS Music is niet iets wat je downloadt, je moet het altijd via de PlayStation Store openen.

©PXimport

Tip 07: Video-apps

Nog niet zo heel lang geleden lanceerde Disney z’n Netflix-concurrent, Disney+. Wellicht heb je al tevergeefs gezocht naar het kanaal op je settopbox. Disney heeft geen specifiek kanaal voor Disney+ en naar alle waarschijnlijkheid zal het er ook niet komen, omdat het bedrijf de dienst positioneert als cable cutter (oftewel, weg met die kabel). Precies daarom heeft het bedrijf dus wel apps gemaakt voor diverse platformen, zoals iOS, Android en dus ook voor de PS4. Om Disney+ op je PlayStation te kunnen kijken, download je de gelijknamige app vanuit de PlayStation Store. Er verschijnt dan een nieuwe categorie in je hoofdmenu, Video en TV, waar de app komt te staan. Hier vind je ook de andere videostreaming-apps, zoals Netflix, NOS, Pathé Thuis, Film1 enzovoort.

©PXimport

Tip 08: Remote play

Vooralsnog hebben we ons in dit artikel vooral gericht op media die je, al dan niet via andere apparaten, op je PS4 kunt weergeven. Maar wist je dat het ook andersom kan? Vroeger had je niets meer aan je console als iemand anders tv wilde kijken, want je had de tv nodig om te kunnen gamen. Maar Remote Play heeft daar verandering in gebracht. Deze functie laat je toe een spel op je PS4 te starten, om ‘m vervolgens door te spelen op je pc of Mac. Hiervoor moet je eerst Remote Play inschakelen in Instellingen/Verbindingsinstellingen voor Remote Play. Download daarna de software voor je computer. Sluit je controller vervolgens aan met een usb-kabel op je pc en volg de aanwijzingen op het scherm. De pc en PS4 worden nu met elkaar verbonden, waarna je games vanaf je PS4 kunt spelen op je pc of Mac.

©PXimport

Tip 09: Afstandsbediening

Hoe fantastisch we de PS4 ook vinden als mediaspeler, de bediening laat behoorlijk te wensen over. We zijn simpelweg zo gewend aan de afstandsbediening, dat het bedienen via een controller, hoewel het in essentie hetzelfde is, niet echt lekker voelt. Gelukkig zijn er bedrijven die het daarmee eens zijn, zoals PDP, dat besloot om een afstandsbediening te maken voor de PS4. Deze afstandsbediening werkt niet met infrarood, maar gewoon via bluetooth. Het voordeel hiervan is dat je dus ook niet op je PS4 hoeft te richten om een commando uit te voeren. Wel moet je na aanschaf van de afstandsbediening PDP Remote downloaden uit de PlayStation Store, maar daarna kun je direct aan de slag. De PDP Remote kost op het moment van schrijven 27 euro en is te bestellen via diverse kanalen, zoals Bol.com.

©PXimport

Kodi?

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.