Je hebt net je Windows-systeem helemaal op orde en nu wil je een complete back-up. Je overweegt een overstap naar een grotere harde schijf of een snelle SSD. Voor dergelijke scenario's komt de tool CloneZilla goed van pas. Die maakt het mogelijk je (systeem)partitie of je hele schijf te klonen.

01 Image & kloon

Om een exacte kopie van een partitie of harde schijf te krijgen, kun je zowel een 'image' als een 'kloon' gebruiken. Een image is één bestand waarin de hele kopie wordt opgeslagen (vooral handig als back-up). Bij een kloon, zoals we in deze workshop maken, wordt niets in een apart bestand weggeschreven, maar maak je de meest letterlijke kopie van alle bits en bytes op een partitie of schijf die je kunt bedenken: ideaal om een kant-en-klare back-upschijf te maken die je direct kunt inzetten, of om een systeem snel over te zetten naar een grotere schijf of een SSD.

02 CloneZilla Live

Voor onze kloonoperaties gebruiken wij het gratis CloneZilla, een opensource Linux-distributie. Kennis van Linux is niet nodig. CloneZilla heeft twee varianten: een live-versie en een server-editie. Voor thuisgebruik volstaat de live-versie. Je vindt die hier, waar je de rubriek Downloads opent en Stable releases aanklikt. Met het oog op compatibiliteit (met de meeste x86-cpu's) kies je bij CPU architecture voor i486. Ben je van plan een live-cd te branden, kies dan iso bij File type. Heb je liever een opstartbare usb-stick, selecteer dan zip. Bevestig met Download.

©PXimport

03 Live-cd

Als je het iso-bestand hebt gedownload, is het de bedoeling daar een opstartbare cd van te branden. Dat kan bijvoorbeeld met de gratis tool CDBurnerXP. Download en installeer het programma. In het hoofdvenster kies je vervolgens Brand ISO-bestand. Bevestig met OK en verwijs via de knop Bladeren naar het gedownloade iso-bestand. Zorg dat er een lege cd of dvd in het station zit, kies het juiste station bij Doelstation, laat het vinkje staan bij Finaliseren schijf en bevestig met Branden schijf. Even later is je opstartbare cd/dvd met CloneZilla klaar.

©PXimport

04 Stick formatteren

Beschikt je systeem niet over een cd/dvd-speler, dan ben je aangewezen op een live-stick. Daarvoor heb je het zip-bestand van CloneZilla gedownload. Stop een usb-stick in je pc, open de Verkenner, klik met de rechtermuisknop op de stationsletter van die stick en kies Formatteren. Het Bestandssysteem stel je in op FAT32, de Clustergrootte laat je ongemoeid. Kies een geschikte Volumenaam. Het vinkje bij Snelformatteren mag je laten staan. Druk op Starten om te formatteren. Houd er rekening mee dat alle eventuele data op die stick nu verdwijnen!

©PXimport

05 Opstartbare stick

Vanuit de Verkenner kopieer je de complete inhoud van het zip-bestand naar je stick: klik op het zip-bestand met de rechtermuisknop en kies Alles uitpakken. Verwijs naar je stick (niet naar een mapje op de stick!) en bevestig met Uitpakken. Na afloop open je in de Verkenner achtereenvolgens de submappen \utils en \win32 op je stick. Hier klik je dan het bestand makeboot.bat met de rechtermuisknop aan. Kies Als administrator uitvoeren. Je krijgt een melding dat je stick bootable zal worden gemaakt. Druk een willekeurige toets in om verder te gaan.

©PXimport

06 Live medium

CloneZilla staat nu klaar op een opstartmedium: een cd/dvd of een usb-stick. Stop dat in de pc waarvan je een schijf(partitie) wilt klonen en zorg dat het toestel hiervan opstart. Op sommige systemen zal CloneZilla automatisch opstarten als je de pc aanzet. Bij andere systemen moet je eerst een toets(combinatie) indrukken om een bootmenu op te roepen, waar je dan het gewenste bootmedium kiest. Desnoods maak je eerst een ommetje naar het setupvenster van je BIOS, waar je dan de opstartvolgorde (boot sequence) zo aanpast dat je systeem eerst van cd/dvd of usb-stick opstart.

©PXimport

Tuxboot

Lukt het om een of andere reden niet de usb-stick opstartbaar te maken, dan kun je het nog met de gratis tool Tuxboot proberen. Ook hier kun je er het beste voor zorgen dat je de stick vooraf als FAT32 hebt geformatteerd. Start Tuxboot als administrator op. Bovenaan stel je On-Line Distribution in op clonezilla_live_stable en current. Onderaan stel je het Type in op USB Drive en kies je de juiste stationsletter van je stick. Zodra je met OK bevestigt, zal Tuxboot CloneZilla zelf downloaden, uitpakken naar je stick en de stick opstartbaar maken.

©PXimport

07 CloneZilla opstarten

In ons eerste scenario gaan we ervan uit dat je - letterlijk - een kloon maakt van je harde schijf, en dat je met dat doel al een (nagenoeg) identieke tweede harde schijf hebt aangesloten. Als je systeem is opgestart vanaf het gemaakte live-medium met CloneZilla, kies je in het opstartmenu de bovenste optie: Clonezilla Live (Default settings, VGA 800x600). Mocht het met deze optie niet lukken, dan kun je het nog proberen met Other modes of CloneZilla Live, waarna je een van de andere opties selecteert (zoals Safe Graphic Settings of Failsafe mode).

©PXimport

08 Kloonmodus

Kies de gewenste taal (English wellicht, Nederlands ontbreekt vooralsnog) en kies Select keymap from arch list, waarna je een geschikte toetsenbordindeling selecteert (zoals qwerty / Dutch of azerty / Belgian / Standard). Vervolgens selecteer je Start Clonezilla. Zoals gezegd focussen we in deze workshop op het echte 'klonen', dus kies je in het volgende venster device-device work directly from a disk or partition to a disk or partition. Nog een stap verder vraagt CloneZilla je in welke modus je wilt werken. Kies hier Beginner mode (zie stappen 13 en 14 voor de Expert mode).

©PXimport

09 Kloonproces

In dit scenario kopieer je de ene schijf compleet naar een tweede schijf, dus kies je hier de optie local_disk_to_local_disk_clone. Nu is het even opletten. CloneZilla vraagt je de bronschijf aan te duiden. Selecteer de schijf waarvan je een kloon wilt maken. In het volgende venster duid je dan de doelschijf aan. Besef goed dat deze laatste geheel wordt overschreven met de inhoud van de bronschijf! Hierna accepteer je de standaardoptie (Skip checking/repairing source files). Bevestig met Enter en met Y (2x) en bevestig Do you want to clone the boot loader ook met Y.

©PXimport

10 Wissel

Afhankelijk van de schijfgrootte kan het kloonproces een hele tijd in beslag nemen. Na afloop druk je de Enter-toets in en kies je in het menu de optie Poweroff. Voordat je het systeem opnieuw laat opstarten, moet je een van beide schijven namelijk eerst verwijderen, omdat Windows met twee identieke schijven anders in de war kan raken. Om het resultaat uit te testen, kun je in dit geval de oude (bron)schijf verwijderen en alleen de nieuwe (doel)schijf aansluiten. Als alles goed is, start de computer nu netjes op van de nieuwe schijf. De kloonoperatie is succesvol.

©PXimport

11 Grotere doelschijf (1)

Het kan natuurlijk gebeuren dat je een kloonoperatie wilt uitvoeren van een bronschijf naar een grotere doelschijf. Ook deze operatie kun je op dezelfde manier uitvoeren als beschreven in stappen 7 t/m 10. Je zult dan wel merken dat CloneZilla niet de volledige capaciteit van de nieuwe schijf heeft benut, maar dat de partitie op die schijf precies even groot als die van de bronschijf. Dat kun je rechtzetten met een partitiebeheerder, zoals het Schijfbeheer dat in Windows zit ingebouwd. Je start het op via Windows-toets+R, waar je dan het commando diskmgmt.msc uitvoert.

©PXimport

12 Grotere doelschijf (2)

In principe heb je nu twee mogelijkheden. Je kunt de gekloonde partitie groter maken en de niet-toegewezen schijfruimte toevoegen aan de partitie. Klik die partitie hiervoor met de rechtermuisknop aan, kies Volume uitbreiden, druk tweemaal op de knop Volgende en op Voltooien. Een andere mogelijkheid is dat je van die niet-toegewezen ruimte een afzonderlijke partitie maakt. Daarvoor klik je die ruimte met de rechtermuisknop aan en kies je Nieuw eenvoudig volume. Druk op tweemaal op Volgende, kies een geschikte Volumenaam en bevestig met Volgende en met Voltooien.

©PXimport

13 Expertmodus (1)

In stap 8 gaven we al aan dat er ook een 'Expert mode' beschikbaar is. Hiermee is het bijvoorbeeld mogelijk CloneZilla de partitietabel en het bestandssysteem van een kleinere bronschijf automatisch te laten aanpassen aan de opslagcapaciteit van een grotere doelschijf, zodat ingrepen zoals in stappen 11 en 12 niet nodig zijn. Kies daarvoor Expert mode en local_disk_to_local_disk_clone. Geef zowel de bron- als de doelschijf aan en aanvaard de standaard ingestelde parameters (controleer dat ook de parameter -r van een asterisk is voorzien), evenals de optie Skip checking/repairing source files.

©PXimport

14 Expertmodus (2)

In het volgende venster kies je de optie -k1 Create partition table proportionally (OK for MBR format, not GPT). Dat zorgt ervoor dat de partitietabel aan de grotere doelschijf wordt aangepast. CloneZilla vraagt om bevestigingen. Na afloop sluit je het systeem af, verwijder je de bronschijf en ga je via het Windows Schijfbeheer na of de aangemaakte partitie inderdaad de volledige schijfruimte inneemt. Het kan gebeuren dat Windows bij het opstarten een probleem ontdekt. Gewoonlijk wordt dat automatisch hersteld. Desnoods val je terug op de methode uit stappen 11 en 12.

©PXimport

15 Grotere bronschijf (1)

Kloonprogramma's kunnen uiteraard niet 200 GB data op de bronschijf klonen naar een doelschijf van 160 GB. Maar als een partitie op die bronschijf bijvoorbeeld slechts 120 GB aan data bevat, dan krijg je die weer wél op de doelschijf. Nadat je de partitie(s) hebt gedefragmenteerd (althans op een klassieke harde schijf), ga je met een partitiebeheerder aan de slag om die zo veel mogelijk te verkleinen en op elkaar te laten aansluiten. Dat kan bijvoorbeeld met het gratis GParted, met een opstartbare cd/usb-stick.

©PXimport

16 Grotere bronschijf (2)

Vervolgens zorg je ervoor dat de doelschijf op dezelfde manier als de bronschijf is gepartitioneerd, dus hetzelfde aantal partities, dezelfde grootte en bootvlag. Daarbij houd je nog een stuk ongebruikte, niet-toegewezen schijfruimte over op de doelschijf. Ook dat doe je met Gparted. Start nu CloneZilla op. Deze keer kies je voor local_partition_to_local_partition_clone. Vervolgens duid je de (eerste) bronpartitie aan, gevolgd door de doelpartitie waarop je alle data van de geselecteerde bronpartitie wilt plaatsen. Kies na afloop eventueel Start over om zo ook (op dezelfde manier) de overige partitie(s) te klonen.

©PXimport

17 SSD-uitlijning

Als je een harde schijf of een partitie wilt klonen naar een SSD, dan loop je het risico dat de partitie(s) op je SSD niet optimaal worden 'uitgelijnd', met mindere prestaties als gevolg. Om dat na te gaan, voer je op de Opdrachtprompt het commando wmic partition get Name, StartingOffset uit, of je start de Windows-tool msinfo32 op. Open hier Systeemoverzicht / Onderdelen / Opslag / Schijven. Is het aantal bytes bij de Start(ing)offset van de partitie(s) deelbaar door 4096, dan zit de uitlijning goed.

©PXimport

18 MiniTool Partition Wizard

Blijkt de uitlijning niet zoals het hoort, dan kun je dat alsnog bijsturen, bijvoorbeeld met de gratis MiniTool Partition Wizard Home Edition. Installeer dit programma en start het op. Klik in het grafische overzicht je SSD-schijf aan en selecteer Align All Partitions in het linkerpaneel. De tool analyseert de partitie en deelt je mee wanneer die al in orde blijkt te zijn. Is dat niet het geval, dan verneem je welke partitie(s) alsnog moeten worden uitgelijnd. Klik dan linksboven op Apply. Dat vergt wel een (automatische) herstart van Windows.

©PXimport

19 Vooraf uitlijnen

In plaats van pas na het klonen van de schijf de uitlijning te corrigeren, kun je ook vooraf de uitlijning van je SSD optimaliseren. Start voordat je gaat klonen de pc met Windows op vanaf je harde schijf. Open de opdrachtprompt als administrator en voer deze opdrachten uit, waarbij je x vervangt door de stationsletter van je SSD:

diskpart

list disk

select disk x

create partition primary align=1024

active

exit

Controleer vervolgens de uitlijning zoals beschreven in stap 17.

©PXimport

20 Partitie klonen

Nu je SSD is uitgelijnd, kun je de (primaire) partitie van je schijf gaan klonen naar de partitie op je SSD. Wanneer de bronpartitie kleiner is dan de partitie op de SSD, kun je gerust CloneZilla inzetten, kies de optie local_partition_to_local_partition_clone. In het andere geval: zie het kader 'Alternatieve tool'. Als Windows wegens ontbrekende bootloader niet wil opstarten, kun je dat oplossen door het systeem van de Windows-installatie-dvd op te starten en daar Uw pc herstellen te kiezen en via Problemen oplossen / Geavanceerde opties, het Opstartherstel uit te voeren.

©PXimport

21 SSD nazorg

Is de kloonoperatie achter de rug, verwijder dan de oude schijf voordat je de pc herstart. Het kan dat je de SSD in dezelfde SATA-poort moet pluggen als die oude schijf om te kunnen opstarten. Om er zeker van te zijn dat Windows een en ander heeft geoptimaliseerd voor de SSD, voer je als administrator vanaf de Opdrachtprompt nog het commando fsutil behavior query DisableDeleteNotify uit. Is het resultaat 1 (en niet 0), dan moet je de TRIM-functie alsnog inschakelen. Dat kan met fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0. Ga ook na of Windows de defragmentatie voor je SSD heeft uitgeschakeld.

©PXimport

Alternatieve tool

Clonezilla is minder geschikt om een bronpartitie te klonen naar een kleinere doelpartitie. Als dit je situatie is, vind je een oplossing in EaseUS Partition Master Free. Het komt erop neer dat je eerst de bronpartitie selecteert, waarna de tool die analyseert (onder meer op de hoeveelheid gebruikte data). Vervolgens duid je een stuk 'unallocated space' aan op je SSD als doellocatie. Zorg dat er een vinkje staat bij Optimize for SSD en bevestig met Apply. De tool zorgt zelf voor een dynamische herschaling van de bronpartitie zodat die op de doellocatie van de SSD past.

©PXimport

Tools met AI-technieken zijn zeker niet beperkt tot de desktopcomputer. Ook op mobiele apparaten kun je ze volop benutten. Of het nu via een specifieke app is of via een webapplicatie in je mobiele browser, de mogelijkheden zijn legio. En je zult merken dat er meer bestaat dan alleen ChatGPT.

1 Google Foto’s

De app Google Foto’s is al langer beschikbaar, maar heeft nu ook enkele handige AI-updates, geschikt voor Android 8 en iOS 15, en hoger. Bij het selecteren van een foto kun je onderaan verschillende AI-functies kiezen. Met Magische editor verplaats en schaal je geselecteerde objecten, terwijl je via Tools met Magische gum objecten of personen verwijdert en vervolgens een passende achtergrond toevoegt. Scherp maken verbetert wazige foto’s door details duidelijker te maken, terwijl Portretvervaging juist alles vervaagt behalve het ingestelde focuspunt.

Wil je meer lezen over de AI-functies in Google Foto's, lees dan dit artikel: AI in Google Foto's: van snapshot naar showstopper

Magische editor: objecten verplaatsen en schalen.

2 Google Gemini

Google introduceert met Gemini, de opvolger van Google Assistent, nieuwe AI-functies. Door op het microfoonpictogram te drukken, kun je vragen inspreken, waarna het LLM (zoals Gemini 2.0 Flash Experimental) antwoorden hardop voorleest. Met het menupictogram (met drie verticale streepjes) activeer je Gemini Live, waarmee je natuurlijke, doorlopende gesprekken voert en tijdens het gesprek van onderwerp kunt wisselen. Deze functie is momenteel beschikbaar voor Android-gebruikers met een Gemini Advanced-abonnement. Met het fotopictogram kun je ook foto’s van je camera of uit de galerij aan je prompt toevoegen.

Je kunt je vragen ook inspreken en (mogelijk) zelfs heuse conversaties houden.

3 Obsidentify

Obsidentify is een gebruiksvriendelijke app waarmee je snel wilde planten, dieren en paddenstoelen identificeert door een foto te maken of te uploaden. De app gebruikt AI-technologie, specifiek beeldherkenning, om waarnemingen nauwkeurig te analyseren en te matchen met een uitgebreide soorten-database. Na identificatie ontvang je directe informatie over de soort, zoals naam en kenmerken.

Waarnemingen kun je opslaan, delen en koppelen aan je Obsidentify-account, waarmee je ook bijdraagt aan onderzoek en natuurbescherming. Verder krijg je een overzicht van je persoonlijke ontdekkingen, die je kunt bijhouden via www.waarneming.nl of www.waarnemingen.be.

Upload een duidelijke foto en de kans is groot dat de plant of het dier meteen wordt geïdentificeerd.

4 StarryAI

StarryAI is een gebruiksvriendelijke AI-tool waarmee je binnen enkele seconden leuke afbeeldingen kunt maken. Door simpelweg een tekstprompt in te voeren, genereert de app fraaie beelden op basis van je beschrijving. Daarnaast biedt StarryAI diverse functies zoals het verbeteren en vergroten van beelden, het verwijderen van achtergronden, en Magic Fusion, waarmee je verschillende stijlen kunt combineren. Je kunt ook eigen beelden uploaden en verder aanpassen. De app laat je bovendien uit talrijke artistieke stijlen kiezen. De krachtiger Pro-versie kost circa 8 euro per week.

Een vegetarisch wrattenzwijn met StarryAI.

5 Wonder (AI Art Generator)

Net als StarryAI kun je ook met Wonder allerlei artistieke afbeeldingen genereren op basis van tekstinvoer. Je kunt daarbij kiezen uit verschillende stijlen, zoals Hyper Realistic, Photo, Tattoo en Oil Painting. Je kunt ook je eigen foto omzetten naar uiteenlopende animes of naar digitale portretten, handig voor wie naar een originele avatar zoekt.

Wonder blijkt vooral goed te werken bij minder complexe prompts. Je kunt de gratis versie beperkt gebruiken; de Pro-versie kost zo’n 36 euro.

Je kunt dezelfde prompt in uiteenlopende visuele stijlen gieten.

6 Microsoft Designer

Microsoft Designer biedt veelzijdige tools waarmee je creatieve ontwerpen snel kunt realiseren, ondersteund door AI. Met de functie Maken met AI kies je uit diverse sjablonen, zoals sociale posts, uitnodigingen en stickers, die je eenvoudig personaliseert. Bewerken met AI biedt praktische functies zoals Generatief wissen, Achtergrond verwijderen en Afbeelding kadreren. Daarnaast kun je ontwerpen helemaal zelf samenstellen door specifieke kenmerken te selecteren. De mogelijkheden zijn ook afhankelijk van je Microsoft-abonnement.

AI kan je op diverse manieren helpen bij het optimaliseren van je afbeeldingen.

7 Perplexity AI

Perplexity AI is een chatbot die veel lijkt op ChatGPT, maar ook kenmerken heeft van een zoekmachine, min of meer vergelijkbaar met ChatGPT met de wereldbolfunctie. Boven en tussen de antwoorden staan de aanklikbare, vaak actuele bronnen waarop het antwoord is gebaseerd. De app haalt ook informatie uit sociale media zoals Reddit en X.

Met de mediaknop bekijk je gerelateerde foto’s en video’s. Onderaan verschijnen opvolgvragen die aansluiten bij je eigen hoofdvraag. Zowel vragen als antwoorden zijn beschikbaar in meerdere talen, waaronder Nederlands. De Pro-versie (ca. 22 euro per maand) biedt krachtiger zoekopdrachten, laat je een onbeperkt aantal bestanden (ter analyse) uploaden en laat je uit diverse AI-modellen kiezen.

Een geslaagde combinatie van AI-chatbot en zoekmachine

8 Character AI

Character.ai is een chatbot waarmee je uit honderden personages kunt kiezen om mee te chatten. Dankzij AI sluiten de reacties naadloos aan bij de stijl van het gekozen personage. Dit kunnen zowel fictieve als historische figuren zijn, met thema’s als Taalonderwijs, Religie, Geschiedenis en Dieren. Je kunt ook eigen personages ontwerpen en hun persoonlijkheid en spreekstijl aanpassen. Daarnaast kun je een personage bellen voor gesproken conversaties. Je spreekt bijvoorbeeld Nederlands, terwijl het personage in het Engels antwoordt.

Een diepgaand filosofisch gesprek met Socrates of Nietzsche? Je kiest maar.

9 Replika

Replika biedt een interactieve AI-chatpartner die je volledig persoonlijk kunt samenstellen. Je kiest de outfit, stem, persoonlijkheid en interesses van je partner en voert gesprekken, voornamelijk in het Engels (de Nederlandse uitspraak is minder overtuigend). Het personage reageert natuurlijk en leert van eerdere interacties.

De gratis versie heeft helaas flink wat beperkingen. Met de betaalde Pro-variant (ongeveer 22 euro per maand) krijg je toegang tot krachtigere modellen, onbeperkte stemberichten en extra functies zoals specifieke rollenspellen en andere activiteiten.

Mijn AI-gesprekspartner vindt het niet zo leuk dat ik ander gezelschap wil.

10 Suno (AI music)

Met Suno kun je – ook zonder muzikale achtergrond – eenvoudig nummers maken. Beschrijf waar het lied over moet gaan, en kies of het instrumentaal wordt of met vocals (mannelijk of vrouwelijk). In Custom mode bepaal je tempo, sfeer en muziekstijl. Je kunt eigen ideeën voor de songtekst invoeren of de knop Make Random Lyrics gebruiken. Het gegenereerde lied, inclusief songtekst en passende cover art, kun je direct beluisteren en delen. Je dient je bij deze app wel aan te melden, en eerder gegenereerde nummers worden in je persoonlijke bibliotheek bewaard.

Je eerder gemaakte liedjes worden in je persoonlijke bibliotheek opgeslagen.

11 Kaiber

Met Kaiber genereer je eenvoudig indrukwekkende videobeelden. Geef een beschrijving en kies een stijl zoals Cinematic, Photorealistic, Watercolour of Oil painting. Je kunt ook eigen beelden of video’s uploaden om te animeren of van stijl te veranderen. Het renderen kan tot een halfuur of langer duren, maar je kunt een notificatie instellen voor wanneer het klaar is. Voor meer, langere of kwalitatief betere video’s zonder watermerk kun je een abonnement nemen vanaf 5,49 euro per maand voor Kaiber Explorer.

Mijn werkruimte, voorgesteld in een wat psychedelische videoclip.

Lees ook: Dit zijn de populairste AI-tools voor het creëren van video's

12 CapCut

CapCut, afkomstig van Bytedance, omschrijven we als een video-composer die op de eerste plaats is gericht op sociale media. Je kunt namelijk uit verschillende media en formaten kiezen, met opties zoals For Reels, For TikTok, Memes en Fandom. Vervolgens selecteer je een geschikt sjabloon en vul je dit met eigen foto’s en video’s. Afhankelijk van het model kun je ook eigen tekst toevoegen en deze naar wens vormgeven, of je zorgt voor een aangepast achtergrondmuziekje. Er zijn ook extra effecten mogelijk, zoals keyframe-animatie, slow-motion en stabilisatie.

Van foto of videoclip naar reel, meme en meer.

13 Speechify

Moet je vaak teksten doornemen, bijvoorbeeld voor je werk, dan kun je Speechify gebruiken om deze luidop te laten voorlezen, ook in het Nederlands. Je geeft eerst informatie op over jezelf, zoals de soorten teksten die je leest en hoeveel tijd je hieraan besteedt. Vervolgens kies je een luisterstem en stel je de snelheid in (bijvoorbeeld 1,2x). Daarna verwijs je naar een online document of een Word- of pdf-bestand in je cloudopslag. De app is drie dagen gratis te gebruiken, daarna kost hij 9,17 euro per maand).

Vind je lezen te tijdrovend? Laat je teksten dan gewoon luidop voorlezen!

14 Otter

Otter biedt automatische transcriptie van spraak naar tekst. Met de gratis versie kun je tot 300 minuten per maand opnemen en transcriberen. Je kunt ook audio-opnames uploaden voor transcriptie en deze als txt-bijlage via e-mail versturen. De app ondersteunt vooral Engels, Spaans en Frans, en sinds kort ook Nederlands (nog niet beschikbaar op onze app tijdens het testen). Daarnaast kan Otter online meetings via Zoom, Google Meet en Microsoft Teams opnemen en automatisch transcriberen. Vaak gebruikte woorden die Otter niet herkent kun je toevoegen aan een woordenboek.

Audio kun je zowel live als opgenomen laten transcriberen.

15 Seeing AI

Deze app, afkomstig van Microsoft, is speciaal ontwikkeld om mensen met een visuele beperking te helpen hun omgeving te verkennen. Richt de camera op een tekst en deze wordt direct voorgelezen (ook in het Nederlands). Of je scant streepjescodes en de app vertelt welk product het is. Maak een foto van je omgeving en ontvang een korte beschrijving inclusief een inschatting van afstanden. Verder is er nog een functie om valuta en kleuren te herkennen, en om via toonhoogtes de actuele lichtsterkte in je omgeving aan te duiden.

Seeing AI helpt je de omgeving te verkennen.

De Oppo Pad SE is een budgettablet met een prijskaartje van 269 euro. Dat ligt aan de bovenkant van wat je meestal onder budget verstaat, dus dan is het de vraag of de tablet de verwachtingen waarmaakt. We verklappen alvast van wel, en dit is waarom.

De Oppo Pad SE pakt uit met een modern en verfijnd design. Met afmetingen van 25,5 bij 16,6 bij 0,7 cm en een gewicht van rond de 530 gram is dit een relatief lichte en dunne tablet voor zijn formaat. Je hebt bovendien de keuze uit chique kleuren als Starlight Silver en Night Blue. Hoewel een vingerafdrukscanner ontbreekt, ontgrendel je de tablet gelukkig snel via gezichtsherkenning. De Pad SE voelt solide aan en ligt comfortabel in de hand. Qua ontwerp doet dit model sterk denken aan de OnePlus Pad Go; beide hebben op de achterkant een horizontale strook die visueel afwijkt van de rest van de behuizing.

Scherpe beelden

Het scherm stelt gelukkig allesbehalve teleur, maar is tegelijkertijd vrij standaard op dit prijspunt. De tablet heeft 11-inch lcd-paneel met een scherpe resolutie van 1920 bij 1200 pixels en een prettige 16:10 beeldverhouding. Het biedt scherpe beelden en levendige kleuren. Welkom is ook vooral de adaptieve beeldverversing tot 90 Hertz, waardoor alles ook heel vloeiend oogt (vooral games). De piekhelderheid van 500 nits zorgt er wel eens voor dat je buitenshuis tegen je eigen onderkin aankijkt, maar voor gebruik binnenshuis volstaat dat gelukkig gewoon.

©Wesley Akkerman

Snel genoeg voor de meeste scenario's

De Oppo Pad SE draait op een MediaTek Helio G100-processor, een chipset die zorgt voor fijne prestaties bij alledaagse taken en lichte games. De processor wordt vergezeld door 6 GB aan werkgeheugen, waardoor je ook redelijk kunt multitasken. Hier zit wel een grens aan: wanneer je te veel apps opent of zware games draait, dan kan het systeem, geheel volgens verwachting, wat gaan stotteren. Je hebt daarnaast maximaal 128 GB aan opslag tot je beschikking. Dat is niet veel; en je kunt die opslag helaas ook niet verder uitbreiden.

Lange accuduur

Daarnaast heeft de Oppo Pad SE een vrij grote batterij aan boord, waarmee je het gemakkelijk dagen uithoudt. Dat is natuurlijk afhankelijk van je gebruik. Maar als je af en toe wat leest, je dagelijkse spelletjes speelt of even een video kijkt, dan hoef je hem echt niet meerdere keren per week aan de lader te leggen. Fijn is dat de tablet nooit echt heet wordt: niet tijdens het gebruik en ook niet tijdens het opladen. Dat betekent dat je hem altijd comfortabel kunt vasthouden, ongeacht wat je op dat moment aan het doen bent.

©Wesley Akkerman

(Beveiligings)updates

De tablet draait uit de doos op Android 15, voorzien van Oppo's eigen interface: ColorOS. Die combinatie zorgt, zoals vaker, voor een soepele gebruikerservaring. Houd er rekening mee dat de Oppo Pad SE alvast voorzien is van wat (verplichte) Google- en Oppo-apps, maar het aanbod blijft gelukkig relatief beperkt. Verder is het goed om te zien dat de budgettablet vier Android-upgrades en zes jaar aan beveiligingsupdates ontvangt. Dat kunnen we haast uitzonderlijk veel noemen in dit segment – maar tegelijkertijd vinden we het ook de absolute mininum.

Camera's functioneel, maar niet meer dan dat

De Oppo Pad SE beschikt over twee vijf megapixelcamera's: een voorop en een achterop. Verwacht geen baanbrekende fotografische prestaties; die camera's zijn primair bedoeld voor de typische tablettaken. Denk dan aan het scannen van een document of echt even een snel kiekje. De frontcamera voldoet prima voor heldere videogesprekken of vergaderingen. De focus ligt hier duidelijk op functionaliteit. En dat is gewoon oké, omdat de meeste mensen foto's maken met hun smartphones en hun tablets niet (altijd) meenemen naar concerten of andere plekken.

©Wesley Akkerman

Oppo Pad SE kopen?

De Oppo Pad SE is een lichte en slanke tablet met een modern ontwerp en een lcd-scherm dat vloeiende beelden en scherpe details levert. De helderheid van het scherm kan buitenshuis wat beperkt zijn, maar binnenshuis is het beeld prettig om naar te kijken. De prestaties zijn goed voor alledaagse taken en lichte games; bij zwaardere apps merk je soms wat vertraging. De tablet valt op door zijn indrukwekkende batterijduur. Met vier Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates biedt Oppo bovendien uitzonderlijk lange ondersteuning in deze prijsklasse. Als we kijken naar de prijs, de solide basis, de lange accuduur en de uitstekende softwareondersteuning, vinden we de Oppo Pad SE zeker zijn geld waard voor als je een betrouwbare en simpele tablet zoekt voor alledaagse taken en lichte spelletjes.