Voor het partitioneren van een harde schijf is enige voorkennis noodzakelijk. U mag namelijk niet een onbeperkt aantal partities aanmaken. Daarnaast krijgt u te maken met verschillende bestandssystemen. In het blad Computer!Totaal (nummer 01/2011) besteden we binnenkort uitgebreid aandacht aan het partitioneren met het programma Parted Magic. Met deze cursus vullen we aan waar u rekening mee dient te houden voor het partitioneren van uw harde schijf, zodat u veilig te werk gaat.

Wat zijn partities?

Een partitie is simpel gezegd een gedeelte van de harde schijf in uw computer. In de Windows Verkenner controleert u gemakkelijk hoeveel partities er op het besturingssysteem beschikbaar zijn. Windows koppelt namelijk een stationsletter aan elk afgebakend deel van de harde schijf. Standaard zijn de meeste systemen uitgerust met een C:- en D:-schijf. Bestanden van het besturingssysteem en geïnstalleerde programma's vindt u doorgaans terug op de C:-schijf, terwijl er op de D:-schijf ruimte is voor uw persoonlijke documenten. Mocht Windows problemen veroorzaken, dan staan uw gegevens in ieder geval veilig. Bij een herinstallatie van het besturingssysteem, raken uw persoonlijke data namelijk niet verloren. Een slimme oplossing voor wanneer u bijvoorbeeld naar een andere Windows-versie wilt overstappen. Daarnaast blijft uw computer door deze scheiding op een prettige manier geordend.

In principe kunnen partities alle letters toegekend krijgen, van A tot en met Z. De letters A en B werden meestal toegekend aan ouderwetse floppy-diskstations, waarna de harde schijf volgde met C. Ook nu, wanneer weinig computers nog beschikken over een floppy-diskdrive, krijgen de meeste schijven de C toegekend.

©PXimport

Controleer in Windows Verkenner welke partities er benaderbaar zijn.

Partities wijzigen

Wellicht bent u het niet eens met de standaardindeling van uw harde schijf, waarmee uw computer of laptop is geleverd. U komt bijvoorbeeld op de D:-schijf ruimte tekort of u wilt een extra partitie creëren om een back-up van het systeem op te bewaren (hoewel het natuurlijk veel veiliger is om dat op een fysiek andere schijf te doen). In Windows Vista en 7 beschikt u over de vrijheid om de harde schijf naar eigen wens in te richten door partities te vergroten of te verkleinen. Daarnaast kunt u ook nieuwe partities toevoegen binnen de beschikbare opslagcapaciteit van de harde schijf. Als u de indeling van de harde schijf op een XP-machine wilt wijzigen, dan hebt u externe partitioneringssoftware nodig.

Houd er rekening mee dat u per fysieke harde schijf slechts vier primaire partities mag aanmaken. Wilt u evengoed over meerdere stations beschikken in Windows? U creëert in dat geval een uitgebreide (extended) partitie. Hierop is het niet mogelijk om gegevens te bewaren, maar u kunt deze wel onderverdelen in één of meerdere logische stations. U zult echter geen verschil merken. Een logisch station wordt door Windows als een partitie herkend, waardoor er een stationsletter wordt toegewezen. Overigens krijgt de uitgebreide partitie zelf geen stationsletter. Via deze methode omzeilt u gemakkelijk het maximale aantal van vier. Zorg er in ieder geval voor dat het besturingssysteem altijd op een primaire partitie is geïnstalleerd. Bij een dualbootsysteem gebruikt u twee primaire partities. Het is in principe niet mogelijk om meerdere besturingssystemen op hetzelfde partitie te installeren.

©PXimport

U wijzigt de verdeling van de harde schijf in XP alleen met externe software, bijvoorbeeld met behulp van GParted.

Groter of kleiner?

Eigenlijk kunt u in Windows Verkenner nooit het precieze aantal partities zien. Afhankelijk van het besturingssysteem en de computerfabrikant bestaan er ook verborgen partities. Hierop worden zaken als herstelinformatie en opstartgegevens bewaard. Met behulp van de tool Schijfbeheer bekijkt u de indeling. Klik in menu Start met de rechtermuisknop op (Deze) Computer en kies voor Beheren. Klik op Schijfbeheer en bestudeer de indeling van uw harde schijf. Gebruik de legenda om te achterhalen of er primaire, uitgebreide en/of logische stations zijn gebruikt. U kunt wijzigingen in de verdeling aanbrengen, indien u Windows Vista of 7 gebruikt. Het is eigenlijk altijd belangrijk dat u eerst een back-up maakt van de partitie(s) die u gaat veranderen. Ongeacht het programma waarmee u aan partities gaat knutselen. Er bestaat namelijk altijd een risico dat u gegevens verliest. In theorie is dat risico met Windows Schijfbeheer kleiner omdat het beperkter is in zijn mogelijkheden (het staat bijvoorbeeld niet toe dat u partities kleiner maakt dan de totale bestandsomvang op de partitie), maar desondanks bent u veiliger af met een goede back-up.

©PXimport

In dit voorbeeld bestaat de harde schijf uit een primaire en uitgebreide partitie. Laatstgenoemde is echter onderverdeeld in twee logische stations. In Windows Verkenner zijn er in deze situatie drie schijfstations zichtbaar.

Wanneer u een nieuwe partitie wilt creëren, dient u eerst ruimte vrij te maken. U selecteert het juiste station en klikt erop met de rechtermuisknop. Vervolgens kiest u Volume verkleinen. Geef daarna aan met hoeveel MB u de partitie kleiner wilt maken. De vrije ruimte die ontstaat, kunt u op twee manieren invullen. U voegt de capaciteit toe aan een ander station of u creëert een nieuwe partitie. U vindt deze opties onder de rechtermuisknop. Belangrijk is om te weten dat u in Windows Schijfbeheer vrijgemaakte ruimte alleen aan een aangrenzende partitie kunt toevoegen (en beperking die andere, veelal betaalde, tools niet hebben). In principe mag u zelf bepalen welke opslagcapaciteit u toekent aan de schijfstations. De mogelijkheden zijn in Windows echter beperkt. Zo bevat Schijfbeheer een begrenzer, waardoor u het volume niet oneindig kunt verkleinen. Gebruik liever een ander programma als u hier liever zelf controle over hebt. Lees binnenkort bijvoorbeeld de workshop over Parted Magic in Computer!Totaal 01/2011 om meer opties op dit gebied te ontdekken. Met dit softwarepakket beschikt u over diverse tools om uw harde schijf te organiseren. Zo leest u onder meer op welke manier u met behulp van het onderdeel Partition Editor extra partities aanmaakt.

©PXimport

Windows Vista en 7 beschikken over een functie om partities te verkleinen.

Bestandssystemen

Met externe partitioneringssoftware hebt u meestal de mogelijkheid om tussen meerdere bestandssystemen te kiezen, indien u een partitie wilt formatteren of converteren. Het bestandssysteem is verantwoordelijk over de wijze hoe data binnen een partitie worden georganiseerd. Tegenwoordig wordt voor Windows-systemen bijna altijd NTFS (New Technology File System) gebruikt, vanwege de vele veiligheidsopties en het stabiele karakter. U bepaalt hiermee onder meer welke gebruikers toegang hebben tot een bepaald bestand op de harde schijf. Indien u in Windows een schijfstation gaat formatteren, is het raadzaam om dit bestandssysteem te kiezen. Mocht u een stokoude versie van Windows als dualboot willen installeren, dan is FAT32 eventueel nog een optie. U kunt op FAT32-geformatteerde schijven bestanden opslaan met een maximale grootte van 4 GB. Het is toegestaan om meerdere bestandssystemen op een pc naast elkaar te gebruiken. Houd er wel rekening mee dat NTFS-partities in veel gevallen niet benaderbaar zijn vanuit een besturingssysteem dat op een FAT32-bestandssysteem draait.

Partities waarop Mac OS wordt geïnstalleerd krijgen het bestandssysteem HFS+ mee. Sinds versie 10.4 herkent het besturingssysteem ook partities met het NTFS-bestandssysteem. Voor een partitie met Linux kunt u het bestandssysteem Ext3 of Ext4 gebruiken. Extra veilig, omdat Windows niet in staat is om hierop data weg te schrijven, net als bij HFS+. Belangrijk om te weten is dat er dataverlies kan optreden als u van bestandssysteem wisselt. Overigens is het in Windows 2000 en XP wel mogelijk om FAT32 om te zetten naar NTFS zonder het verliezen van gegevens. Ga naar Start / Uitvoeren en typ het commando convert c: /fs:ntfs. Bevestig nogmaals, waarna de conversie wordt gestart. Wilt u een ander schijfstation converteren? Vervang dan C: door de juiste stationsletter. Let wel, na het converteren naar een NTFS-schijf kunt u echter niet terug naar FAT32. Overigens kan dat wel met sommige externe partitioneringsprogramma's.

De maximale grootte van een schijf en partitie zijn hetzelfde. Een NTFS-schijf kan maximaal 256 terabyte bevatten, de maximale grootte van een bestand op zo'n volume is 2 terabyte. Een FAT32-schijf kan maar 8 terabyte groot zijn, met een maximale bestandsgrootte van 4 gigabyte.

©PXimport

Veruit de meeste partities zijn uitgerust met het NTFS-bestandssysteem.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.