Regels voor het partitioneren van harde schijven
Voor het partitioneren van een harde schijf is enige voorkennis noodzakelijk. U mag namelijk niet een onbeperkt aantal partities aanmaken. Daarnaast krijgt u te maken met verschillende bestandssystemen. In het blad Computer!Totaal (nummer 01/2011) besteden we binnenkort uitgebreid aandacht aan het partitioneren met het programma Parted Magic. Met deze cursus vullen we aan waar u rekening mee dient te houden voor het partitioneren van uw harde schijf, zodat u veilig te werk gaat.
Wat zijn partities?
Een partitie is simpel gezegd een gedeelte van de harde schijf in uw computer. In de Windows Verkenner controleert u gemakkelijk hoeveel partities er op het besturingssysteem beschikbaar zijn. Windows koppelt namelijk een stationsletter aan elk afgebakend deel van de harde schijf. Standaard zijn de meeste systemen uitgerust met een C:- en D:-schijf. Bestanden van het besturingssysteem en geïnstalleerde programma's vindt u doorgaans terug op de C:-schijf, terwijl er op de D:-schijf ruimte is voor uw persoonlijke documenten. Mocht Windows problemen veroorzaken, dan staan uw gegevens in ieder geval veilig. Bij een herinstallatie van het besturingssysteem, raken uw persoonlijke data namelijk niet verloren. Een slimme oplossing voor wanneer u bijvoorbeeld naar een andere Windows-versie wilt overstappen. Daarnaast blijft uw computer door deze scheiding op een prettige manier geordend.
In principe kunnen partities alle letters toegekend krijgen, van A tot en met Z. De letters A en B werden meestal toegekend aan ouderwetse floppy-diskstations, waarna de harde schijf volgde met C. Ook nu, wanneer weinig computers nog beschikken over een floppy-diskdrive, krijgen de meeste schijven de C toegekend.
©PXimport
Controleer in Windows Verkenner welke partities er benaderbaar zijn.
Partities wijzigen
Wellicht bent u het niet eens met de standaardindeling van uw harde schijf, waarmee uw computer of laptop is geleverd. U komt bijvoorbeeld op de D:-schijf ruimte tekort of u wilt een extra partitie creëren om een back-up van het systeem op te bewaren (hoewel het natuurlijk veel veiliger is om dat op een fysiek andere schijf te doen). In Windows Vista en 7 beschikt u over de vrijheid om de harde schijf naar eigen wens in te richten door partities te vergroten of te verkleinen. Daarnaast kunt u ook nieuwe partities toevoegen binnen de beschikbare opslagcapaciteit van de harde schijf. Als u de indeling van de harde schijf op een XP-machine wilt wijzigen, dan hebt u externe partitioneringssoftware nodig.
Houd er rekening mee dat u per fysieke harde schijf slechts vier primaire partities mag aanmaken. Wilt u evengoed over meerdere stations beschikken in Windows? U creëert in dat geval een uitgebreide (extended) partitie. Hierop is het niet mogelijk om gegevens te bewaren, maar u kunt deze wel onderverdelen in één of meerdere logische stations. U zult echter geen verschil merken. Een logisch station wordt door Windows als een partitie herkend, waardoor er een stationsletter wordt toegewezen. Overigens krijgt de uitgebreide partitie zelf geen stationsletter. Via deze methode omzeilt u gemakkelijk het maximale aantal van vier. Zorg er in ieder geval voor dat het besturingssysteem altijd op een primaire partitie is geïnstalleerd. Bij een dualbootsysteem gebruikt u twee primaire partities. Het is in principe niet mogelijk om meerdere besturingssystemen op hetzelfde partitie te installeren.
©PXimport
U wijzigt de verdeling van de harde schijf in XP alleen met externe software, bijvoorbeeld met behulp van GParted.
Groter of kleiner?
Eigenlijk kunt u in Windows Verkenner nooit het precieze aantal partities zien. Afhankelijk van het besturingssysteem en de computerfabrikant bestaan er ook verborgen partities. Hierop worden zaken als herstelinformatie en opstartgegevens bewaard. Met behulp van de tool Schijfbeheer bekijkt u de indeling. Klik in menu Start met de rechtermuisknop op (Deze) Computer en kies voor Beheren. Klik op Schijfbeheer en bestudeer de indeling van uw harde schijf. Gebruik de legenda om te achterhalen of er primaire, uitgebreide en/of logische stations zijn gebruikt. U kunt wijzigingen in de verdeling aanbrengen, indien u Windows Vista of 7 gebruikt. Het is eigenlijk altijd belangrijk dat u eerst een back-up maakt van de partitie(s) die u gaat veranderen. Ongeacht het programma waarmee u aan partities gaat knutselen. Er bestaat namelijk altijd een risico dat u gegevens verliest. In theorie is dat risico met Windows Schijfbeheer kleiner omdat het beperkter is in zijn mogelijkheden (het staat bijvoorbeeld niet toe dat u partities kleiner maakt dan de totale bestandsomvang op de partitie), maar desondanks bent u veiliger af met een goede back-up.
©PXimport
In dit voorbeeld bestaat de harde schijf uit een primaire en uitgebreide partitie. Laatstgenoemde is echter onderverdeeld in twee logische stations. In Windows Verkenner zijn er in deze situatie drie schijfstations zichtbaar.
Wanneer u een nieuwe partitie wilt creëren, dient u eerst ruimte vrij te maken. U selecteert het juiste station en klikt erop met de rechtermuisknop. Vervolgens kiest u Volume verkleinen. Geef daarna aan met hoeveel MB u de partitie kleiner wilt maken. De vrije ruimte die ontstaat, kunt u op twee manieren invullen. U voegt de capaciteit toe aan een ander station of u creëert een nieuwe partitie. U vindt deze opties onder de rechtermuisknop. Belangrijk is om te weten dat u in Windows Schijfbeheer vrijgemaakte ruimte alleen aan een aangrenzende partitie kunt toevoegen (en beperking die andere, veelal betaalde, tools niet hebben). In principe mag u zelf bepalen welke opslagcapaciteit u toekent aan de schijfstations. De mogelijkheden zijn in Windows echter beperkt. Zo bevat Schijfbeheer een begrenzer, waardoor u het volume niet oneindig kunt verkleinen. Gebruik liever een ander programma als u hier liever zelf controle over hebt. Lees binnenkort bijvoorbeeld de workshop over Parted Magic in Computer!Totaal 01/2011 om meer opties op dit gebied te ontdekken. Met dit softwarepakket beschikt u over diverse tools om uw harde schijf te organiseren. Zo leest u onder meer op welke manier u met behulp van het onderdeel Partition Editor extra partities aanmaakt.
©PXimport
Windows Vista en 7 beschikken over een functie om partities te verkleinen.
Bestandssystemen
Met externe partitioneringssoftware hebt u meestal de mogelijkheid om tussen meerdere bestandssystemen te kiezen, indien u een partitie wilt formatteren of converteren. Het bestandssysteem is verantwoordelijk over de wijze hoe data binnen een partitie worden georganiseerd. Tegenwoordig wordt voor Windows-systemen bijna altijd NTFS (New Technology File System) gebruikt, vanwege de vele veiligheidsopties en het stabiele karakter. U bepaalt hiermee onder meer welke gebruikers toegang hebben tot een bepaald bestand op de harde schijf. Indien u in Windows een schijfstation gaat formatteren, is het raadzaam om dit bestandssysteem te kiezen. Mocht u een stokoude versie van Windows als dualboot willen installeren, dan is FAT32 eventueel nog een optie. U kunt op FAT32-geformatteerde schijven bestanden opslaan met een maximale grootte van 4 GB. Het is toegestaan om meerdere bestandssystemen op een pc naast elkaar te gebruiken. Houd er wel rekening mee dat NTFS-partities in veel gevallen niet benaderbaar zijn vanuit een besturingssysteem dat op een FAT32-bestandssysteem draait.
Partities waarop Mac OS wordt geïnstalleerd krijgen het bestandssysteem HFS+ mee. Sinds versie 10.4 herkent het besturingssysteem ook partities met het NTFS-bestandssysteem. Voor een partitie met Linux kunt u het bestandssysteem Ext3 of Ext4 gebruiken. Extra veilig, omdat Windows niet in staat is om hierop data weg te schrijven, net als bij HFS+. Belangrijk om te weten is dat er dataverlies kan optreden als u van bestandssysteem wisselt. Overigens is het in Windows 2000 en XP wel mogelijk om FAT32 om te zetten naar NTFS zonder het verliezen van gegevens. Ga naar Start / Uitvoeren en typ het commando convert c: /fs:ntfs. Bevestig nogmaals, waarna de conversie wordt gestart. Wilt u een ander schijfstation converteren? Vervang dan C: door de juiste stationsletter. Let wel, na het converteren naar een NTFS-schijf kunt u echter niet terug naar FAT32. Overigens kan dat wel met sommige externe partitioneringsprogramma's.
De maximale grootte van een schijf en partitie zijn hetzelfde. Een NTFS-schijf kan maximaal 256 terabyte bevatten, de maximale grootte van een bestand op zo'n volume is 2 terabyte. Een FAT32-schijf kan maar 8 terabyte groot zijn, met een maximale bestandsgrootte van 4 gigabyte.
©PXimport
Veruit de meeste partities zijn uitgerust met het NTFS-bestandssysteem.
