Als je aan een softwareproject wilt bijdragen, dien je vaak eerst een volledige ontwikkelomgeving op te zetten op je computer. GitHub Codespaces neemt je dat uit handen: je zet eenvoudig een ontwikkelomgeving in de cloud op, met toegang vanaf elke computer. Zo weet je zeker dat je overal dezelfde configuratie hebt en onmiddellijk aan de slag kunt.

Als je meehelpt met de ontwikkeling van een of meer softwareprojecten, dan herken je zeker de uitdaging van altijd de juiste ontwikkeltools voorhanden te hebben. Het ene project werkt bijvoorbeeld met Python 3.12, terwijl het andere nog niet compatibel is met Python 3.12. En dan hebben we het nog niet over verschillen in versies van allerlei softwarebibliotheken. Bovendien vragen sommige projecten een nogal omslachtige of complexe installatie van de nodige ontwikkeltools.

Nu kun je als oplossing voor dit probleem deze hele ontwikkelomgeving per project waaraan je meewerkt met Docker in een container draaien. Die container draai je dan lokaal op je computer of in de cloud, waarmee je een consistente ontwikkelomgeving hebt. Je hoeft daardoor zelf niets meer te installeren of up-to-date te houden. Dit principe is uitgewerkt in een specificatie met instellingen voor zogenoemde ontwikkelcontainers, Development Containers, of kortweg devcontainers.

1 GitHub Codespaces

Voor projecten die hun broncode in een repository op GitHub publiceren, is het heel eenvoudig om een devcontainer in de cloud te gebruiken. GitHub biedt deze functionaliteit aan onder de naam GitHub Codespaces. Je start een devcontainer op de servers van GitHub en betaalt per uur dat je die draait en per gigabyte opslag die je gebruikt.

Standaard krijg je 15 GB opslag per maand gratis. Voor een dualcoresysteem geeft GitHub 60 uur gratis per maand weg, wat voor niet-professioneel gebruik zeker moet volstaan.

Verbinden met de codespace doe je of in je browser of in een code-editor, zoals Visual Studio Code. Je stopt een codespace eenvoudig wanneer je 'm niet meer nodig hebt en GitHub stopt ze ook automatisch na een half uur inactiviteit. Je data hierin blijven overigens behouden. Pas na dertig dagen inactiviteit verwijdert GitHub je codespace.

2 Codespace voor een repository

Als je een repository op GitHub in je browser bezoekt, zie je rechts boven de middelste kolom een groene knop Code. Klik je daarop, dan krijg je standaard in het eerste tabblad Local de url’s te zien om de code te ‘klonen’ met Git via https of ssh en de opdracht om hetzelfde te doen met het opdrachtregelprogramma GitHub CLI. Onderaan heb je ook een klassieke downloadlink naar een zip-bestand van de code. Zodra je de code op een van deze manieren op je computer hebt gedownload, sta je dus voor de taak om de ontwikkelomgeving hiervoor te installeren en te configureren.

Maar als je op het tweede tabblad onder Code klikt, met de naam Codespaces, kun je een nieuwe codespace voor de repository aanmaken. Je moet hiervoor wel een (gratis) GitHub-account hebben en ingelogd zijn. We laten in dit artikel zien hoe je een codespace aanmaakt en ermee werkt voor de repository Home Assistant Core. Open hier dus het tabblad Codespaces en klik op de groene knop Create codespace on dev. Die dev staat voor de standaard Git-branch van de repository.

3 Je eerste codespace

GitHub Codespaces maakt nu een codespace voor de repository op basis van de configuratie, doorgaans in de directory .devcontainer. Je krijgt nu een webgebaseerde versie van de code-editor Visual Studio Code in je browser te zien. Helemaal links staat een zijbalk met icoontjes voor de belangrijkste onderdelen van de code-editor, zoals de bestandsverkenner (die standaard open staat), de zoekfunctie en extensies.

Rechts vind je de editor, die standaard het README-bestand van de repository opent. Onderaan zie je de terminal, waarin in het begin een opdracht wordt uitgevoerd om de devcontainer te configureren en alle vereiste ontwikkeltools te installeren. Zodra dat is voltooid, toont de terminal een prompt met je GitHub-gebruikersnaam, de huidige directory en de Git-branch waarin je momenteel werkt, zoals dev. Met een klik op de drie horizontale lijnen linksboven kun je altijd het menu van Visual Studio Code openen.

4 Configuratie van de devcontainer

Als je wilt weten wat de devcontainer op de achtergrond precies opstart, open dan de configuratie. Die staat of in het bestand devcontainer.json in de directory .devcontainer, of in het bestand .devcontainer.json in de bovenste directory van het project. Dit is een JSON-bestand volgens de eerder in dit artikel genoemde specificatie.

In de configuratie vind je onder meer een verwijzing naar het Docker-bestand voor de container, en de opdrachten (vaak shellscripts) die worden uitgevoerd na het maken en starten van de container. Er staat ook in welke poorten de applicatie gebruikt.

Verder vind je in het configuratiebestand een lijst van extensies voor Visual Studio Code die automatisch worden geïnstalleerd bij het aanmaken van de codespace, evenals aangepaste instellingen voor de code-editor.

5 Werken in een codespace

Hoe werk je nu in zo’n codespace? De meeste projecten zijn zodanig geconfigureerd dat je in de zijbalk op het icoontje van het driehoekje met de kever (Run and Debug) kunt klikken en vervolgens bovenaan op het driehoekje (Run). Het programma start dan, met de wijzigingen die je eventueel in de code hebt aangebracht. In de terminal rechtsonder verschijnt de uitvoer van het programma, met eventuele foutmeldingen. Bovenaan in het midden staat een kleine balk met icoontjes om onder meer het programma te herstarten of te stoppen.

Als het gaat om een programma dat netwerkpoorten opent, krijg je deze te zien als je onderaan in plaats van het tabblad Terminal het tabblad Ports kiest. GitHub Codespaces stuurt deze poorten automatisch door naar een domein waarop je ze kunt bezoeken. Ctrl-klik in de lijst met poorten op een url bij de betreffende poort om ze te bezoeken. Mogelijk moet je de applicatie nog wel configureren om met een reverse proxy te werken.

6 Visual Studio Code

Voor wie liever niet in een browser werkt, biedt GitHub Codespaces nog andere mogelijkheden. Gebruik je bijvoorbeeld Microsofts code-editor Visual Studio Code op je computer, installeer daarin dan de extensie GitHub Codespaces. Dat doe je door in Visual Studio Code in de linkerzijbalk op het icoontje van de blokjes (Extensions) te klikken, dan te zoeken naar de extensie GitHub Codespaces en daarbij op Install te klikken.

Klik na de installatie in de zijbalk op het icoontje van het beeldscherm (Remote Explorer), klik bovenaan op het uitklapmenu en kies GitHub Codespaces. Klik daarna op de knop Sign in to GitHub en bevestig in de webpagina die in je browser wordt geopend dat je Visual Studio Code toegang tot je GitHub-account wilt geven. Je krijgt nu in de Remote Explorer al je codespaces te zien. Blijf er even met je muiscursor over hangen en klik dan op het icoontje van de stekker dat verschijnt om met de codespace te verbinden. Dit start de codespace ook op indien deze al is gestopt.

7 Codespaces in Visual Studio Code

Hoewel het in Visual Studio Code lijkt alsof je lokaal werkt, moet je je er goed van bewust zijn dat alle code die je ziet wanneer je met een codespace bent verbonden zich op GitHub Codespaces bevindt. Ook het uitvoeren van de code gebeurt in de cloud en niet op je eigen computer. Bovendien worden alle opdrachten die je in de terminal van Visual Studio Code intypt in de codespace uitgevoerd en niet op je eigen computer.

Om de verbinding met je codespace te verbreken, klik je links weer op het icoontje Remote Explorer en dan op het icoontje van de twee stekkers. Vanaf dat moment werk je weer op je lokale bestandssysteem met Visual Studio Code. Je kunt overigens in Remote Explorer wanneer je met je muiscursor over je codespace blijft hangen de codespace stoppen met een klik op het stopicoontje. Verwijderen kan ook: klik er met rechts op en kies dan Delete Codespace.

Interessant om ook te lezen: Kasm: experimenteren en veilig werken in een geïsoleerde omgeving

8 Op de opdrachtregel

GitHub heeft ook een opdrachtregelprogramma waarmee je in de terminal met je codespaces kunt werken. Volg de installatie-instructies van GitHub CLI en open een nieuw terminalvenster. Log in op je GitHub-account met de opdracht:

Volg de instructies en bevestig in je browser dat je GitHub CLI toegang wilt geven tot je GitHub-account.

Je kunt een lijst opvragen van je huidige codespaces met de opdracht:

Dit toont voor al je codespaces de naam, de repository, de branch en de toestand (actief of gestopt). Je kunt ook met ssh (Secure SHell) op een codespace inloggen. Voer daarvoor deze opdracht uit en selecteer de gewenste codespace uit de lijst:

Indien de codespace niet actief is, wordt deze eerst gestart. Dit werkt alleen als de codespace een ssh-server draait. Je kunt ook een codespace stoppen met deze opdracht (waarbij je achter de optie -c de naam van de codespace opneemt):

9 Standaard devcontainer

Ook voor repository’s die geen configuratie voor een devcontainer hebben, kun je een codespace starten. We illustreren dit met de repository Bluetooth Numbers Database van Nordic Semiconductor. Maak op dezelfde manier als in stap 2 een codespace met een klik op Create codespace on master. De standaardbranch is hier namelijk master.

Omdat de repository geen devcontainer heeft geconfigureerd, start GitHub Codespaces een virtuele machine op met een standaardimage van het besturingssysteem. Daarin zijn de nodige ontwikkeltools voor Python, Node.js, JavaScript, TypeScript, C++, Java, C#, F#, .NET Core, PHP, Go, Ruby en Conda geïnstalleerd. Voor de meeste repository’s kun je dus direct aan de slag om eraan te werken in de cloud.

10 Je eigen devcontainer definiëren

Voor je eigen projecten kun je ook zelf een devcontainer definiëren, waarmee je dan een codespace aanmaakt. De eenvoudigste manier daarvoor is dat je je repository in Visual Studio Code opent, lokaal of terwijl je in een codespace werkt. Doe je dat lokaal, dan moet je eerst de extensie Dev Containers in Visual Studio Code installeren.

Open het opdrachtpalet met Ctrl+Shift+P (of F1 in de browser) en zoek op dev container. Als je lokaal werkt, klik je op Dev Containers: Add Dev Container Configuration Files. Als je in een codespace werkt, klik je op Codespaces: Add Dev Container Configuration Files. Klik op Create a new configuration, waarna je een lijst met enkele voorgedefinieerde devcontainers krijgt. Klik op Show All Definitions om ze allemaal te bekijken. Nu kun je beginnen met typen om te filteren op de gewenste container. Voor een Python-project typ je bijvoorbeeld python, waarna je een van de Python-containers uit de lijst kiest of op het icoontje met de i klikt voor documentatie over de betreffende container.

11 Devcontainer aanmaken

We kiezen hier voor de devcontainer Python 3 devcontainers van het devcontainers-project. Als je erop klikt, kun je nog de versie kiezen. De standaardversie 3.12-bullseye draait Debian 11 (codenaam bullseye) met Python 3.12. Nadat je een keuze hebt gemaakt, kun je nog extra pakketten aanvinken om te installeren. Klik op OK, waarna Visual Studio Code een bestand devcontainer.json in de map .devcontainer aanmaakt.

Als je de repository lokaal in Visual Studio Code hebt geopend, krijg je de vraag om het project opnieuw te openen om het te ontwikkelen in een container. Daarvoor heb je Docker op je computer nodig. Heb je de repository in een codespace geopend, dan zal Visual Studio Code vragen om je container opnieuw te bouwen met de nieuwe configuratie. Klik dan op Rebuild now. Daarna draait je codespace niet meer het standaardimage, maar jouw gekozen image.

12 Aangepaste configuratie

Je kunt het configuratiebestand devcontainer.json nog uitgebreid aanpassen. Voor de documentatie van de mogelijkheden bezoek je het best de specificatie van Development Containers. Met forwardPorts kun je poorten waarop je programma luistert, forwarden naar lokale poorten op je computer. En met postCreateCommand definieer je welke opdrachten er na het aanmaken van de devcontainer moeten worden uitgevoerd. Hierin handel je bijvoorbeeld de installatie van Python-pakketten af die je project nodig heeft.

In customizations kun je instellingen voor een code-editor aanpassen. Voor Visual Studio Code stel je hier bijvoorbeeld in welke extensies je in de codespace wilt installeren. Maar ook instellingen voor de editor zelf zijn hier mogelijk, zoals welke formatter er voor code gebruikt wordt en of die automatisch wordt opgeroepen wanneer je bestanden opslaat.

Twijfel je of je een bepaalde Linux-distributie wilt installeren? Test dit besturingssysteem dan eerst eens grondig met een virtuele computer. Dat is lekker vrijblijvend, want hiermee staat de distributie nog niet daadwerkelijk op je pc of laptop. Het gratis programma VirtualBox biedt voor zo’n beetje elk hedendaags besturingssysteem een veilige (test)omgeving. Zo speel je zorgeloos met Ubuntu, Linux Mint of CachyOS.

De installatie van een besturingssysteem op een computer is behoorlijk ingrijpend. Ben je nog niet helemaal zeker van je zaak, dan kun je daarom beter even wachten. Misschien weet je ook nog niet precies welke Linux-distributie je wilt gebruiken. Het zijn er ook zoveel.

Een virtuele computer is een doeltreffende methode om een of meerdere besturingssystemen onbekommerd uit te proberen. Vind je een bepaalde distro (variant) niets? Geen probleem, want met een paar muisklikken verwijder je deze Linux-telg van het systeem. Op naar de volgende!

Virtuele computer

Een computer binnen een computer. Zo laat een virtuele machine zich het beste omschrijven. Hierbij bootst gespecialiseerde software de eigenschappen van een fysieke computer precies na. Binnen de veilige grenzen van dit programma voer je de installatie van het door jou gekozen besturingssysteem uit. Na afloop start je de virtuele computer op. Het virtualisatieprogramma zorgt ervoor dat deze ‘namaak-pc’ met alle hardware kan communiceren, zoals het beeldscherm, de muis en het toetsenbord.

VirtualBox toont de Linux-distributie in een apart programmavenster van het huidige besturingssysteem, zoals Windows of macOS. Loopt de virtuele computer vast, dan heeft dat geen vervelende gevolgen. De host-pc en de virtuele machine werken namelijk onafhankelijk van elkaar.

Linux Mint op een virtuele computer met op de achtergrond het bureaublad van Windows.

Linux-distributie ophalen

Voordat je een besturingssysteem gaat virtualiseren, heb je eerst een installatiebestand nodig. Dat kun je gratis downloaden. Bekende namen zijn onder meer Ubuntu, MX Linux, CachyOS en Linux Mint. In dit artikel gaan we aan de slag met de laatstgenoemde distro. Volgens de informatieve website https://distrowatch.com is dit momenteel het populairste besturingssysteem met bouwstenen van Linux.

Linux Mint is in verschillende versies beschikbaar. Voor alledaags gebruik raden we de Cinnamon Edition aan. Die is gebruiksvriendelijk en heeft een fraaie vormgeving. Verder zijn er al redelijk wat programma’s in het besturingssysteem aanwezig, zodat je meteen aan de slag kunt. Ga naar de downloadpagina van Linux Mint Cinnamon Edition en klik op een downloadlink van een Nederlandse of Belgische server. Je slaat het iso-bestand van circa 3 GB vervolgens op.

VirtualBox installeren

Voor het virtualiseren van besturingssystemen is VirtualBox bij uitstek geschikt. Deze Nederlandstalige freeware heeft diverse voorgekauwde instellingen voor bekende Linux-distributies in huis, zodat je de boel relatief makkelijk aan de praat krijgt. Bovendien verschijnen er om de haverklap nieuwe versies van dit programma. Hierdoor kan VirtualBox met vrijwel alle besturingssystemen en hardware overweg.

Het maakt eigenlijk niet uit welke host-pc je gebruikt, want het programma ondersteunt systemen met Windows, macOS en Linux. Ga naar www.virtualbox.org/wiki/downloads en kies de versie die je nodig hebt. In dit artikel gaan we aan de slag met het installatiebestand van Windows. Klik in dat geval op Windows hosts en open vervolgens het exe-bestand. De installatie heeft weinig om het lijf. Doorloop de verschillende stappen en ga hierbij akkoord met de licentievoorwaarden. Verder laat je alle overige opties ongewijzigd. Na afloop start je het programma op.

VirtualBox is voor een heleboel besturingssystemen beschikbaar.

Beginner of ervaren?

Als het goed is komt het programmavenster VirtualBox Manager tevoorschijn. Hierin kun je een of meerdere virtuele computers aanmaken. Bepaal in het startvenster of je de Basismodus of Expertmodus van de freeware wilt activeren. We adviseren nieuwe gebruikers om te kiezen voor de basismodus. Hierbij worden diverse geavanceerde opties verborgen. Overigens kun je op elk moment overgaan op de expertmodus. Navigeer hiervoor naar Bestand / Voorkeuren en klik op het tabblad Expert.

De Basismodus verbergt ingewikkelde functies van VirtualBox die de meesten toch niet gebruiken.

Bestand toewijzen

Je creëert nu eerst een verse virtuele computer. Klik achtereenvolgens op Machine / Nieuw om een soort stappenplan te openen. Bedenk eerst een logische naam, zoals die van het besturingssysteem. Kies achter Map de bestandslocatie waarin VirtualBox alle data van de virtuele machine bewaart. Het is belangrijk dat deze map voldoende vrije schijfruimte bevat. Klik op het uitrolmenu en vervolgens op Andere om de juiste map aan te wijzen.

Verder selecteer je bij ISO-image het eerder gedownloade installatiebestand van de Linux-distributie. Klik hiervoor wederom op het uitrolmenu en kies Andere. Op basis van het toegevoegde iso-bestand vult VirtualBox waarschijnlijk de resterende velden Type, Subtype en Versie in. Zo niet, dan selecteer je zelf de juiste gegevens van het besturingssysteem. Mogelijk vult VirtualBox deze velden trouwens in met een andere Linux-distributie, maar dat is in veel gevallen niet erg. Vink tot slot de optie Overslaan installatie zonder toezicht aan. Je kunt dan zelf de gewenste instellingen van de virtuele computer kiezen. Klik op Volgende.

Koppel het installatiebestand van de Linux-distributie aan de virtuele computer.

Geheugen en processor

In de volgende stap ga je systeemkracht aan de virtuele computer toewijzen. Gebruik de schuifknop achter Basisgeheugen om een bepaalde hoeveelheid werkgeheugen aan het virtuele systeem te koppelen. Wees hiermee voorzichtig. Geheugen dat je ‘weggeeft’ is per slot van rekening niet meer voor de fysieke computer beschikbaar. Linux Mint vereist slechts 2 GB RAM (2048 MB), maar voor een soepele werking kun je beter iets meer toewijzen.

Je koppelt ook een aantal processorkernen aan de virtuele computer. Hierbij geldt hetzelfde als bij het werkgeheugen. Wees niet te scheutig met het toekennen van processorkernen, zodat de host-pc voldoende rekenkracht kan aanspreken. Klik op Volgende.

Denk goed na met hoeveel werkgeheugen en processorkernen je de virtuele computer uitrust.

Schijfgrootte bepalen

Net als een echte pc of laptop heeft een virtuele computer eveneens een opslagdrager nodig. Hierop ga je dadelijk Linux Mint of een andere zelfgekozen Linux-distributie installeren. Je regelt dat door een virtuele schijf aan te maken. Bepaal met de schuifknop de benodigde opslagcapaciteit. Voor Linux Mint moet je minimaal 20 GB reserveren. Ben je van plan om flink wat programma’s te installeren en/of eigen data te bewaren? Wijs dan voor de zekerheid iets meer schijfgrootte toe. Houd er rekening mee dat VirtualBox de virtuele schijf in de map bewaart die je in de paragraaf Installatiebestand toewijzen hebt gekozen. Overigens komt de omvang van de virtuele schijf overeen met de opgeslagen gegevens. De schijfgrootte neemt dus geleidelijk toe tot het ingestelde maximum. Klik op Volgende / Afmaken. De nieuwe virtuele computer verschijnt nu in het linkermenu van VirtualBox Manager.

Linux Mint heeft aan 25 GB opslagcapaciteit ruimschoots voldoende.

Virtuele computer starten

Het is nu eindelijk tijd om de virtuele computer in te schakelen. Klik bovenaan in de werkbalk op Starten. VirtualBox gedraagt zich nu als een echte computer. Je gebruikt de muis en het toetsenbord gewoon zoals je dat van elke reguliere pc of laptop gewend bent. Klik achter de meldingen Muis-integratie en Automatisch het toetsenbord afvangen op de kruisjes.

In ons voorbeeld komt na even wachten het installatiescherm van Linux Mint tevoorschijn. De optie Start Linux Mint is al geselecteerd. Druk op Enter. Je komt daarna in de zogeheten liveweergave van het besturingssysteem terecht. Snuffel hier eventueel alvast even rond. Uiteraard kun je ook meteen met de installatie beginnen. Dubbelklik dan op het pictogram Install Linux Mint.

De installatie van een besturingssysteem werkt bij een virtuele machine exact hetzelfde als bij een normale pc.

Besturingssysteem installeren

De installatieprocedure van elke bekende Linux-distributie is in grote lijnen hetzelfde. In dit artikel bespreken we de stappen bij een verse installatie van Linux Mint (Cinnamon Edition). Selecteer Nederlands in de taallijst en kies Verder. Bepaal nu welke toetsenbordindeling je wilt gebruiken. De standaardwaarden voldoen voor de meeste mensen prima.

In het volgende venster vink je naar eigen inzicht Multimedia-codecs installeren aan. Deze optie komt vooral van pas wanneer je in Linux Mint video’s gaat afspelen. Check in het volgende venster of de optie Wis schijf en installeer Linux Mint is geselecteerd. Bevestig vervolgens met Installeer nu / Verder. Wijzig zo nodig de regio en klik nogmaals op Verder.

Je vult in het laatste scherm een naam, computernaam, gebruikersnaam en wachtwoord (tweemaal) in. VirtualBox geeft aan wanneer je een sterk wachtwoord hebt verzonnen. Geen zin om dat telkens in te vullen? Selecteer dan de optie Automatisch aanmelden en sluit af met Verder. De installatie kan best een tijdje duren! Klik als laatste op Nu herstarten en druk op Enter.

Na enkele stappen installeer je Linux Mint daadwerkelijk op de virtuele computer.

Linux Mint verkennen

Zodra Linux Mint voor de eerste keer opstart, log je zo nodig in met een gebruikersnaam en wachtwoord. Je ziet eerst een welkomstvenster. Neem die vrijblijvend door en leer zo alvast wat functies van het besturingssysteem kennen. Het is slim om het vinkje voor Toon dit dialoogvenster bij het opstarten even weg te halen, want anders krijg je het telkens te zien. Sluit het welkomstvenster via het kruisje.

Zoals je wellicht al van Windows gewend bent, heeft Linux Mint ook een startmenu. Dat open je met de knop helemaal links van de taakbalk. Hierin kom je diverse bekende programma’s tegen. Gebruik bijvoorbeeld Firefox en Mozilla Thunderbird respectievelijk voor internet en e-mail. Daarnaast zijn er onder meer een rekenprogramma, tekstverwerker en tekentool van LibreOffice ingebakken. Vanzelfsprekend kun je naar hartenlust extra programma’s installeren. Ga in het startmenu naar Beheer / Programmabeheer en ontdek welke tooltjes er allemaal beschikbaar zijn.

In Programmabeheer zijn onder andere toepassingen als WhatsApp (Whatsie), Spotify en Dropbox te vinden.

Resolutie wijzigen

Misschien ben je niet tevreden met de schermresolutie van de virtuele computer, en wil je deze verhogen of juist verlagen? Klik met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad van Linux Mint en kies Scherminstellingen. Selecteer in het uitrolmenu achter Resolutie een andere waarde. Wanneer je met Toepassen / Wijzigingen behouden bevestigt, past VirtualBox meteen zijn venstergrootte aan.

Verhoog de resolutie wanneer je in een groter VirtualBox-venster wilt werken.

Statusbalk

Helemaal onder in VirtualBox bevindt zich een smalle statusbalk. Die is belangrijk, want hierin kun je diverse instellingen van de virtuele computer beheren. Zweef met de muisaanwijzer boven een pictogram om de bijbehorende gegevens te tonen. Klik met de rechtermuisknop wanneer je een bepaalde instelling wilt wijzigen. Op deze manier activeer je bijvoorbeeld de microfoon van een laptop, wijzig je de schaalgrootte van het scherm en switch je tussen aangesloten usb-apparaten.

Helemaal rechts van de statusbalk vind je de zogeheten hosttoets. Zitten de muis en het toetsenbord ‘opgesloten’ in de virtuele machine, terwijl je iets op de fysieke pc of laptop wilt doen? Druk dan op deze hosttoets. Normaal gesproken is dat de rechter Ctrl-toets. Gebruik je de statusbalk nooit? Je kunt het onderdeel dan net zo goed verbergen. Klik erop met de rechtermuisknop en zet de optie Toon statusbalk uit.

Verwijderen

Je kunt op de virtuele computer doen wat je wilt. Je handelingen leiden tenslotte niet tot (softwarematige) schade aan de host-pc. Ben je uitgespeeld? Je doet een virtuele computer eenvoudig van de hand. Sluit de virtuele pc eerst netjes af en klik daarna in VirtualBox Manager met de rechtermuisknop op de naam van de virtuele computer. Kies Verwijderen / Wis alle bestanden.

Met drie muisklikken verwijder je een besturingssysteem uit VirtualBox.

Steeds meer mensen gebruiken hun smartphone als enige camera. Logisch: je hebt 'm altijd bij je, de kwaliteit is flink verbeterd en met één tik deel je je foto meteen. Toch valt het resultaat in de praktijk vaak tegen. Slechte belichting, wazige opnames of vertekende beelden komen vaker voor dan je denkt. Gelukkig kun je dat makkelijk voorkomen, zonder dure apps of ingewikkelde instellingen.

Waarom smartphonefoto's vaak tegenvallen

Smartphones zijn slim, maar niet feilloos. Zeker bij lastig licht of als je iets snel wilt vastleggen, maakt de camera keuzes die niet altijd de beste zijn. Denk aan overbelichte luchten, fletse gezichten of onscherpe details. Dat komt doordat de automatische stand van je smartphone vaak te generiek is. En omdat je zelf misschien niet altijd de tijd neemt om bewust te fotograferen.

Ook de manier waarop je de telefoon vasthoudt, hoeveel licht er is en zelfs of je de lens schoon hebt gemaakt, heeft invloed op het resultaat. Hieronder zie je welke fouten je zoveel mogelijk moet zien te vermijden – en wat je wél kunt doen voor de beste smartphonefoto's!

❌ Altijd inzoomen met je vingers

Je kent het wel: je ziet iets moois op afstand en knijpt met je vingers op het scherm om in te zoomen. Handig, maar helaas ook funest voor de beeldkwaliteit. Bij de meeste smartphones gaat het hier om digitale zoom. Dat betekent: het beeld wordt softwarematig vergroot en de kwaliteit gaat flink omlaag. Details verdwijnen, het beeld wordt korrelig of onscherp, en wat overblijft lijkt eerder op een screenshot dan op een scherpe foto.

➡️ Wil je een onderwerp dichterbij halen? Probeer fysiek dichter naar het object toe te lopen. En als dat niet kan, maak de foto op normale afstand en snijd 'm later bij. Je houdt dan meer controle over de scherpte.

❌ Recht tegen het licht in fotograferen zonder HDR

Fotografeer je buiten met de zon achter je onderwerp, dan krijg je vaak een silhouet of een uitgebleekte lucht. Zeker bij mensen zie je dan alleen donkere gezichten terwijl de achtergrond overbelicht is. HDR (High Dynamic Range) zorgt ervoor dat de telefoon meerdere foto's met verschillende belichtingen combineert tot één goed gebalanceerd beeld. Zo worden details in zowel lichte als donkere delen behouden.

➡️ Veel smartphones schakelen HDR automatisch in, maar controleer dit liever handmatig. Zie je een overbelicht beeld op het scherm? Tik dan op het onderwerp zodat de belichting zich aanpast, of gebruik de schuif om het licht iets te temperen.

©StudioPN - stock.adobe.com

❌ Altijd rechtop fotograferen – ook bij landschappen

Onze telefoons houden we bijna altijd verticaal vast, en dus is het logisch dat veel mensen ook zo fotograferen. Dat is prima voor portretten of een enkel object, maar voor landschappen, architectuur of groepsfoto's mis je dan veel beeld. In horizontale stand kun je meer van de omgeving vastleggen en ziet de compositie er vaak natuurlijker uit. Zeker als je later de foto op een computerscherm of televisie bekijkt, valt een verticale uitsnede ineens erg krap.

➡️ Wen jezelf aan om je telefoon even te draaien als het beeld daarom vraagt. Je zult merken dat je foto's meteen sterker ogen.

❌ De lens vergeten schoon te maken

Het lijkt een open deur, maar wordt toch vaak vergeten: de lens schoonmaken. Smartphones zitten in je broekzak, jaszak of tas, en komen daarbij in aanraking met stof, vet, vezels en vingers. Dat zie je niet altijd op het scherm, maar het effect is wel zichtbaar op je foto: een waas, vlekken of een doffe gloed. Vooral in tegenlicht wordt dat snel storend.

➡️ Gebruik een zachte microvezeldoek (zoals een brillendoekje) of desnoods een schone hoek van je kleding om de lens voorzichtig schoon te wrijven. Even vegen voor elke foto kan het verschil maken tussen een matige en een heldere opname.

©Kicking Studio

❌ Te veel vertrouwen op portretmodus

De portretmodus van je smartphone simuleert scherptediepte door de achtergrond kunstmatig te vervagen. Op het eerste gezicht ziet dat er mooi uit, maar in de praktijk gaat het vaak mis. Haren worden half weggesneden, brillen krijgen rare randen, en objecten die nét buiten het middelpunt vallen, vervagen mee. Het effect lijkt professioneel, maar is het meestal niet.

➡️ Gebruik portretmodus dus alleen als je ziet dat het goed werkt. Twijfel je? Maak dan dezelfde foto ook zonder deze functie, zodat je achteraf kunt kiezen. Bij detailrijke scènes of meerdere personen in beeld is de gewone fotostand vaak betrouwbaarder.

Top 5 camera-smartphones 2025

1. Samsung Galaxy S25 Ultra

Deze smartphone staat volgens veel experts bovenaan als beste camera-phone van 2025. Hij heeft een indrukwekkende camera-configuratie: 200 MP hoofdcamera, 50 MP ultrabreedhoek, en twee telefoto-objectieven, gecombineerd met een krachtige AI-beeldverwerking en uitstekende zoommogelijkheden. Lees hier onze Samsung Galaxy S25 Ultra review.

2. Apple iPhone 16 Pro / Pro Max

De iPhone 16 Pro(reeks) blinkt uit in natuurlijke kleuren, scherpe telefoto-opnames en professionele videomogelijkheden zoals 4K‑120fps slow‑motion. Lees hier onze iPhone 16 Pro review.

3. OnePlus 13

Volgens veel reviewers biedt de OnePlus 13 uitgebalanceerde kleuren, heldere details en snelle autofocus bij actie- en macro-opnamen. Lees hier onze OnePlus 13 review.

4. Google Pixel 9 Pro

De Pixel 9 Pro combineert uitstekende fotokwaliteit – met name bij macro, zoom en bewerking – dankzij de Tensor G4-chip en krachtige AI‑features. De gezaghebbende Amerikaanse site Tom's Guide plaatst hem als beste Android-camera na de S25 Ultra. Lees hier onze  Google Pixel 9 Pro XL review.

5. Xiaomi 15 Ultra

Testers van TechRadar prijzen de Xiaomi 15 Ultra – met 1‑inch sensor en Leica-lenzen – als een van de beste cameratelefoons ooit getest. Vooral de beeldkwaliteit en professionele lenskwaliteit vallen op. Lees hier onze Xiaomi 15 Ultra review.