Laptops zijn er in vele soort en maten en geschikt voor diverse toepassingen. Wil je een nieuwe laptop kopen? Waar moet je dan op letten? Tijd voor een overzicht van de laatste stand van zaken.

Augustus en september zijn de maanden waarin de meeste mensen worstelen met de vraag: moet ik een nieuwe laptop aanschaffen en welke dan? Misschien heeft zoon- of dochterlief er een nodig voor school, in dat geval zijn er vaak wel wat eisen gesteld vanuit de school. Of misschien ben je zelf wel op zoek naar een nieuwe laptop zodat je veel makkelijker overal kunt werken: aan de keukentafel, in de werkkamer, in de woonkamer én onderweg in de trein.

De keuze is reuze, en de afgelopen jaren hebben de ontwikkelaars niet stilgezeten. Vooral met de komst van de nieuwste generatie Intel-processors van de 8ste generatie, Coffee Lake, zijn er flink wat stappen gemaakt op mobiel gebied. Laptops worden lichter en zuiniger, zonder dat je hierbij direct aan kracht en snelheid hoeft in te boeten. De dekstop-pc wordt langzamerhand verdrongen in de woonkamer, maar ook op kantoor en scholen stapt men steeds vaker over op laptops. Maar heb je die snelste processor al nodig? Welke laptop is handig voor welk doeleinde? We beschrijven de stand van zaken zodat jij de voor jou beste keuze kunt maken.

Processors

In 2017 bracht Intel de nieuwste generatie Core-processors uit. Deze achtste generatie is efficiënter dan de voorlopers uit de zevende generatie. Zo hebben de Coffee Lake-processors nu zes cores in plaats van vier en dubbel zoveel threads, terwijl ze even zuinig zijn. Van AMD zien we de nieuwste Ryzen Mobile-processors verschijnen. Hoewel de omarming van deze processors wat langzamer verloopt dan bij Intel, zijn grote fabrikanten als HP en Acer voornemens deze processors op te nemen in nieuwere modellen. Een aantal HP EliteBooks zijn met deze processor uitgerust, maar het merendeel van de op dit moment verkrijgbare laptops bevat toch een Intel-processor.

De snelste mobiele processor die op dit moment verkrijgbaar is, is de Core i9. In het vierde kwartaal van 2018 worden de eerste modellen met deze processor op de markt verwacht, hoogstwaarschijnlijk wel tegen een flinke prijs. En dan komt de vraag: heb je die snelste processor echt nodig? Eigenlijk alleen als je de laptop gaat gebruiken voor gaming en videobewerking. En een voordeel van de komst van deze nieuwe generatie is dat laptops met processors van de oudere generatie als het goed is wat in prijs dalen, waardoor je daar wat leuke koopjes op de kop kunt tikken.

©PXimport

Grafische processor

Moderne processors zijn voorzien van een geïntegreerde grafische processor (gpu) die uitstekend voldoet voor alledaagse werkzaamheden. Alleen als je van plan bent om foto’s of video’s te bewerken of veel te gamen, kun je overwegen om voor een iets krachtigere videoprocessor te gaan. Veel laptops die voor zwaardere toepassingen geschikt zijn hebben een extra grafische chip geïntegreerd van AMD of Nvidia. Die wordt ingeschakeld op het moment dat een zware toepassing zoals een game of een foto- of videobewerkingsprogramma meer processorkracht nodig heeft voor het weergeven van game- of videobeelden. Extra videochips worden alleen ingebouwd in laptops met een Intel Core i5-processor of hoger, maar dat zorgt ook gelijk voor een flinke verhoging van de aanschafprijs. Als je veel gamet kan dat echter wel de investering waard zijn. Veel andere software zoals videobewerkingspakketten maken ook gebruik van de mogelijkheden van de grafische kaart, dus ook als je die werkzaamheden zeer regelmatig uitvoert, kan het slim zijn om te investeren in een laptop met een aparte videokaart.

Geheugen

Met de komst van de nieuwste generatie mobiele processors wordt ook afscheid genomen van ddr3-geheugen. Ddr4-geheugen is sneller en zuiniger en is het mogelijk om meer gigabytes te plaatsen. Bij dd3 bleek de limiet steken op 128 GB, maar bij ddr4 kan mag dat maximaal 512 GB zijn. Tenzij je de laptop gaat gebruiken voor zwaardere toepassingen als gaming, is het nu nog niet belangrijk of deze ddr3- of ddr4-geheugen heeft, want ddr3-modellen zijn er nog volop en vaak ook nog voor een mooie prijs. De snelheidswinst voor standaardtoepassingen is miniem. Waar je wel op moet letten is of het geheugen uit te breiden is. Bij sommige laptops is het geheugen namelijk op het moederbord gesoldeerd, maar bij voorkeur kies je voor een laptop met uitneembare geheugenmodules. Mocht je later het geheugen willen uitbreiden, dan is het een kwestie van de oude modules verwijderen en nieuwe plaatsen, of gewoon een of meerdere modules bijplaatsen. Als je een laptop koopt, zorg dan dat deze minimaal 4 GB werkgeheugen heeft, 8 GB is eigenlijk nog beter omdat je dan niet snel tegen beperkingen aanloopt.

©PXimport

Opslag

Alhoewel ssd’s nu echt wel de standaard zijn op het gebied van opslag, zijn er nog genoeg laptopfabrikanten die kiezen voor een traditionele harde schijf (hdd), zeker in de budget-modellen. Dat komt omdat ssd’s nog steeds relatief duur zijn per gigabyte. Sommige laptops hebben een kleiner model ssd voor het besturingssysteem samen met een tweede – qua opslagcapaciteit wat grotere – traditionele harddisk, in het besturingssysteem meestal beschikbaar als D:\- of E:\-drive. Sommige laptops hebben een hybride disk, dat is een combinatie van ssd en hdd. Hierbij wordt het ssd-deel gebruikt voor het besturingssysteem en het hdd-deel voor data. Zolang het besturingssysteem zelf op een ssd is geïnstalleerd, haal je al behoorlijk wat snelheidswinst. Je kunt dan alleen je foto’s en andere bestanden iets minder snel openen dan wanneer ze op een ssd zouden staan. Wij zouden nooit meer kiezen voor een laptop met alleen een traditionele harde schijf.

©PXimport

Accuduur

Hoelang je met een laptop kunt werken zonder stroomaansluiting, is natuurlijk afhankelijk van de opslagcapaciteit van de accu. Tegenwoordig houden laptops het – mede dankzij energiezuinige processors en chipsets, het gebruik van ssd’s en de verschillende energie-instellingen in Windows – een stuk langer uit. Afhankelijk van wat je met een laptop doet, kun je tegenwoordig wel tussen de vijf en tien uur zonder opladen op een laptop werken. Ideaal dus voor het werken onderweg!

Bij wat oudere laptops is/was het nog mogelijk om de accu eenvoudig te vervangen bij een eventueel defect. Maar net als bij de meeste smartphones is ook bij laptops de accu een integraal onderdeel van het apparaat geworden. Om de accu te vervangen zul je de laptop dus meestal tijdelijk moeten afgeven bij de reparatiewinkel.

©PXimport

Beeld

Natuurlijk bepaalt voornamelijk het scherm de grootte van de laptop. En hier kun je het eigenlijk zo gek maken als je zelf wilt. Hoe groter het scherm, des te beter, zou je wellicht denken. Hoewel dat voor het aantal pixels en het makkelijker werken met meerdere programma’s zeker het geval is, komt een groter scherm de compactheid en draagbaarheid van een laptop niet ten goede. Laptops met grotere schermen zijn vaak ook bedoeld voor gaming, en zijn daardoor ook voorzien van een krachtige videokaart en een grotere behuizing voor het afvoeren van de warmte. Een dergelijke laptop weegt dan al snel zo’n drie kilo. Die zijn dus niet zo makkelijk mee te nemen, wetende dat laptops met een kleiner scherm vaak net boven een kilo wegen.

Het populairste schermformaat is 15,6 inch, maar als je op internet zoekt naar modellen met deze afmeting zul je zien dat ze meestal aangeboden worden onder de noemer 15 inch. Dat is puur omdat zo’n getal makkelijker te onthouden is. Als je bij de specificaties gaat kijken, zie je wel degelijk dat het om 15,6inch-schermen gaat. Dergelijke schermen hebben een diagonaal van 39,6 cm. Heb je liever een kleiner scherm? Dan kun je tot minimaal 10 inch gaan. Laptops met zo’n schermformaat zijn eigenlijk altijd zogeheten convertibles: tablets met een afneembaar toetsenbord. De meest gangbare laptops vind je echter tussen de 13,3 en 15,6 inch. Dergelijke schermformaten zijn prettig om mee te werken en bieden een resolutie waar Windows 10 of Chrome prima op draaien.

©PXimport

Mat of glanzend scherm

Resolutie

Over resolutie gesproken, ook dit is een essentieel onderdeel waar je op moet letten bij de aanschaf. De schermresolutie geeft het aantal pixels op het scherm aan, en dat bepaalt de scherpte van het beeld.

De meeste laptops hebben een hd-resolutie van 1920 pixels breed bij 1080 pixels hoog. Voor de meeste toepassingen is dat voldoende. Er zijn ook laptops met een hogere resolutie, bijvoorbeeld 4K waarbij je een vier keer zo hoge resolutie hebt: 3840 bij 2160 pixels. Dat is natuurlijk erg mooi voor het kijken van bijvoorbeeld 4K-video’s via Netflix. Een nadeel is dan wel dat alle pictogrammen, menu’s, lettertypen en vensters onleesbaar klein kunnen worden, omdat er bijvoorbeeld bepaald is dat een venster een bepaald aantal pixels hoog en breed is. De enige mogelijkheid om dat te verbeteren is om de schaal in Windows 10 aan te passen, bijvoorbeeld naar 150 of 175 procent, zodat alles beter te lezen is. Voorheen waren hier nog weleens problemen mee, tegenwoordig werkt dit meestal prima. Op een kleinere laptop heeft een erg hoge resolutie overigens weinig zin omdat je het verschil niet goed ziet als je gewoon voor het scherm zit. Bij een 15 of 17-inch scherm kan 4K wel een overweging zijn, al moet je daar wel de portemonnee voor trekken. En ook handig om te weten: hoe hoger de resolutie, hoe meer stroom het kost en hoe korter de laptop dus op z’n acculading kan werken.

Er zijn ook laptops met een lagere resolutie dan hd, bijvoorbeeld 1366 × 768 pixels, bijvoorbeeld vanwege een grafische chip met beperkte mogelijkheden. Dat komt meestal voor bij 13,3inch-laptops, maar er zijn ook 15,6inch-laptops met een dergelijke resolutie. Dit levert minder scherpe beelden op.

©PXimport

Pixels per inch

Type panelen

Populaire schermpanelen zijn tn- en ips-schermen. Het verschil tussen de twee uit zich in responstijd, kijkhoek en kleurreproductie. Tn-schermen hebben van oudsher een zeer snelle responsetijd, handig voor games. Ips-schermen hebben betere kijkhoeken en een betere kleurweergave, ideaal voor fotobewerking. Naast die twee heb je ook schermen met igzo, dat bij zowel tn- als ips-schermen gebruikt kan worden. Het voordeel van igzo is verminderd stroomgebruik en scherper beeld. Naast igzo is er nog oled, dat ook steeds populairder wordt. Bij oled ontbreekt backlight, maar verlicht elke pixel zichzelf. Dat geeft veel beter contrast, omdat een pixel compleet uit kan worden geschakeld en hierdoor zwart dus ook echt zwart is. Een nadeel van oled-schermen is een hoog stroomverbruik, en om die reden (en om de prijs) kiezen de meeste laptopfabrikanten op dit moment nog niet voor oled.

Aansluitingen

Laptops kunnen qua aansluitingen van alle gemakken voorzien zijn, maar je moet hier wel even goed naar kijken. Vaak vind je er minimaal twee usb-poorten op, variërend van usb 2.0 tot usb 3.1. Moderne laptops hebben ook een usb-c-aansluiting en sommige kun je ook via die poort opladen. Het is ook verstandig om te kijken of de laptop die je op het oog hebt een aparte netwerkpoort heeft als je ook zonder wifi wilt kunnen internetten. Op sommige modellen kun je – vanwege de geringe dikte van de behuizing – alleen een netwerkkabel aansluiten via een verloopadaptertje. Wil je een externe monitor aansluiten, weet dan dat vrijwel alle laptops over een hdmi-poort beschikken en soms ook nog een displayport-aansluiting. De aloude vga-aansluiting zit soms nog op zakelijke laptops, maar op moderne consumentenlaptops vind je ze eigenlijk niet meer terug. Ook thunderbolt – de snelle aansluiting voor overdracht van video en externe harde schijven – komt sinds de komst van usb-c steeds minder voor.

©PXimport

Microsoft, Apple of Google

Bij de aanschaf van een nieuwe laptop heb je qua besturingssysteem de keuze uit Windows 10, macOS of Chrome OS. Een belangrijke keuze, want het besturingssysteem bepaalt in grote mate waar je de laptop voor kunt gebruiken en hoe compatibel deze is met de software die je nodig hebt. Kantoordocumenten van Microsoft Office kun je op alle drie de apparaten goed openen en bewerken, maar voor het afspelen van de wat exotische videobestanden kun je weer alleen terecht bij Windows 10 en in wat mindere mate bij macOS. En voor beeldbewerking staat macOS nog altijd bekend als het beste jongetje van de klas. Windows 10 is verreweg het meest compatibel met alle apparaten en bestanden, omdat er voor dit besturingssysteem tal van (al dan niet gratis) tooltjes beschikbaar zijn om de compatibiliteit te verhogen.

Het geïnstalleerde besturingssysteem bepaalt ook in grote mate de prijs die je voor een laptop betaalt. In de prijs van een laptop is het bedrag van het besturingssysteem al opgenomen. Voor Windows 10 gaat het dan om zo’n 50 tot 70 euro voor een licentie, bij Apple is de uiteindelijke softwareprijs lastiger te bepalen, omdat je dat besturingssysteem niet los kunt kopen. Laptops met het gratis Chrome OS zijn vaak nog wat goedkoper doordat hier geen licentiekosten zijn (en ook door de lagere specificaties die laptops met dit OS vaak hebben).

©PXimport

Afwijkende modellen

Naast de ‘gewone’ laptop zijn er al enige jaren modellen die je op een andere manier kunt gebruiken. We beschrijven drie verschillende categorieën.

Een 2-in-1-laptop kun je door het toetsenbord achter het scherm te klappen veranderen in een tablet. Zo kun je productief werken met het toetsenbord, terwijl je in de tabletmodus alles uit het aanraakscherm haalt. De variant die het meest op een traditionele laptop lijkt, gebruikt een 360graden-scharnier zodat je het scherm helemaal om kunt klappen. Het voordeel is dat deze laptops het beste toetsenbord hebben, én dat je het toetsenbord nooit kunt vergeten omdat het gewoon aan de laptop vastzit. Het nadeel is dat een dergelijke 2-in-1 in de tabletmodus relatief dik en zwaar is. Vooral handig dus als je een laptop zoekt die je slechts af en toe als tablet wilt gebruiken.

De tweede variant is in een tablet die in een toetsenbord geklikt wordt. Hierdoor heb je een losse tablet, maar tegelijkertijd een apparaat waarmee je ook op je schoot goed kunt typen. Ten opzichte van een convertible met een 360graden-scharnier is de balans bij laptopgebruik minder goed verdeeld, hij heeft de neiging om op schoot achterover te kantelen. Dat komt vooral omdat alle technologie in het scherm zit, wat hierdoor relatief zwaar is ten opzichte van het toetsenbord. Soms bevat het toetsenbord een extra accu.

De derde categorie is feitelijk een tablet waar je een los toetsenbord aan klikt, dat tevens dient als beschermhoesje of -cover voor die tablet. Het voordeel van een dergelijke convertible is dat dit de lichtste vorm is, waarbij je wel een toetsenbord hebt zodat je makkelijk kunt werken. Het nadeel is dat het typ-comfort minder goed is, vooral omdat je een dergelijk apparaat eigenlijk niet op schoot kunt gebruiken. Ook hebben dergelijke tablet-laptops vaak minder goede specificaties.

©PXimport

Conclusie

Bij de aanschaf van een nieuwe laptop valt veel te kiezen. Een kleine, lichte laptop is prima voor onderweg of op school, maar voor de zwaardere toepassingen is een iets krachtiger – en doorgaans groter – model een betere keuze. Ben je op zoek naar een betaalbare laptop met veel mogelijkheden, dan doe je er ook goed aan om de aanbiedingen in de gaten te houden en goed de prijzen te vergelijken. Laptops met een eerdere generatie zullen dankzij de komst van de nieuwste Intel- en AMD-processors al snel voor een leuk prijsje te koop zijn.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.