Zowel NVIDIA’s GeForce GTX 970 als 980 zijn erg goed verkocht. Deze twee populaire kaarten moeten nu plaatsmaken voor de GeForce GTX 1070 en 1080. Van MSI ontvingen wij de GeForce GTX 1080 Gaming X die we uiteraard uitgebreid hebben getest.

NVIDIA lanceerde de GeForce GTX 1080 als een Founders Edition, de nieuwe naam voor de referentiekaart. Fabrikanten als MSI verkopen die, maar ontwerpen daarnaast ook hun eigen variant van de kaart. De GeForce GTX 1080 Gaming X is zo’n door MSI eigen ontworpen variant. De kaart is voorzien van de koeling Twin Frozr VI. De koeling maakt gebruik van vijf 8 mm dikke koperen heatpipes die de hitte naar een aluminium koelblok leiden. Lees ook: Zo vind je de beste grafische kaart voor iedere gamer.

Naast het koelblok voor de gpu en het geheugen, is er ook een koelblok gemonteerd op de stroomvoorziening. De kaart wordt gekoeld door middel van twee ‘Torx 2.0’-ventilators. Deze vernieuwde ventilators genereren 22 procent meer luchtdruk dan de vorige generatie Torx-ventilators. De door MSI ontworpen printplaat is voorzien van hogere kwaliteit componenten, een 10fasen-stroomvoorziening en een extra 6pin-stroomconnector. Hierdoor is de kaart stabieler en beter te overklokken. MSI heeft de kaart al een beetje overgeklokt.

©PXimport

Verbeteringen

De GeForce GTX 1080 is net als de GTX 1070 gebaseerd op de GP104-gpu die gefabriceerd wordt op een 16nm-procedé. Het verkleinen van het procedé van 28 nm naar 16 nm zorgt voor een hogere transistordichtheid, waardoor zowel zuinigere als krachtigere gpu’s mogelijk worden. NVIDIA noemt de architectuur Pascal en heeft hem op veel vlakken is verbeterd ten opzichte van de voorgaande Maxwell-architectuur.

Een belangrijke verbetering is dat de gpu beter kan multitasken. De gpu wordt behalve voor 3D-beelden ook gebruikt voor audio, physicsberekeningen en kunstmatige intelligentie in games. Qua aansluitingen is de MSI GeForce GTX 1080 rijk uitgerust met HDMI 2.0b, dvi en drie gecertificeerde DisplayPort 1.2-aansluitingen. Hierbij wordt DisplayPort 1.3 en 1.4 ook ondersteund. Hierdoor is UHD met een 120Hz-refreshrate, HDR (High Dynamic Range) en zelfs 8K-resolutie mogelijk.

NVIDIA zet met de GTX 1080 de snelste grafische kaart tot nu toe op de markt. Toch wordt de GTX 1080 niet het topmodel van de nieuwe serie. Later dit jaar volgen kaarten die gebruikmaken van een nog snellere GP100-variant van de gpu.

©PXimport

Geoptimaliseerd voor VR

VR is in opkomst en NVIDIA heeft de GTX 1080 voor VR geoptimaliseerd. De technologie hiervoor noemt NVIDIA Simultaneous Multi Projection (SMP). Dankzij SMP wordt een 3D-scene vanuit verschillende camerastandpunten tegelijk berekend. Voor VR is dit belangrijk omdat voor elke lens hetzelfde beeld gerenderd moet worden met een iets afwijkend camerastandpunt. SMP zorgt ervoor dat de twee beelden in een keer worden berekend. Het is zelfs zo ver geoptimaliseerd dat er tot zestien beelden in een keer kunnen worden verwerkt. Beelden voor VR krijgen daarnaast altijd nog een nabewerking, dit is nodig om het beeld goed weer te geven in de lenzen van de headset. Hierbij wordt een gedeelte van het gerendeerde 3D-beeld niet gebruikt, zonde van de rekenkracht van de gpu dus. SMP zorgt ervoor dat er veel minder overbodige pixels worden berekend. Dankzij SMP hoeven minder pixels te worden berekend en worden deze berekeningen vervolgens ook nog in één keer gedaan in plaats van in twee keer.

©PXimport

Testresultaten

De prestaties van de MSI GeForce GTX 1080 Gaming X zijn zeer goed. Alle games die wij hebben getest zijn op 2560 x 1440 pixels zijn met maximaal detail uitstekend te spelen. In de meeste games wordt er dan ruim boven de 60 fps gehaald. Als je games gaat spelen op een UHD-scherm zul je waarschijnlijk het detail wel iets moeten terugschroeven, maar kun je nog steeds prima spelen. Gebaseerd op de uitstekende testresultaten in combinatie met de VR-optimalisaties verwachten we dat de kaart uitstekend presteert met VR. We zijn erg te spreken over MSI’s Twin Frozr IV-koeling. Deze koelt erg goed, zelfs in onze stresstest wordt de gpu niet warmer dan 72 graden. In rust daalt de temperatuur van de gpu tot ongeveer 38 graden en horen we de kaart niet meer. Dit komt doordat de ventilator stopt met draaien als de gpu onder de 60 graden is. Bij de gpu-stresstest horen we de koeling wel, maar is hij niet luidruchtig.

Conclusie

Op het moment van schrijven zijn de prijzen van de GTX 1080 nog hoog en is de kaart slecht verkrijgbaar. Zodra er meer verschillende uitvoeringen van de kaart uitkomen en ze beter beschikbaar zijn, zullen de prijzen ook wel dalen. Advies is om hier dus nog even op te wachten. De MSI GeForce GTX 1080 Gaming X is een voortreffelijke kaart, de performance is uitstekend, de koeling goed en de geluidsopbrengst laag. De ideale partner voor gamen op een resolutie van 2560 x 1440, UHD of voor VR.

Specificaties en benchmarks

Op zoek naar een nieuwe e-reader met kleurenscherm? Goed nieuws, want er verschijnen steeds meer geschikte producten in de (digitale) winkelschappen. Een voorbeeld hiervan is de onlangs verschenen Amazon Kindle Colorsoft Signature Edition. Is dit product zijn stevige prijskaartje van 299,99 euro waard?

De hier besproken Signature Edition heeft een aantal extra's ten opzichte van de reguliere Kindle Colorsoft Base Edition (269,99 euro). Zo bevat deze e-reader 32 GB (in plaats van 16 GB) opslagruimte. Bovendien is er ondersteuning voor draadloos opladen ingebakken. Vanwege het compacte touchscreen van 7 inch en de dunne schermranden is de behuizing ongeveer net zo groot als die van een normaal pocketboek, maar dan een stuk dunner. In combinatie met het bescheiden gewicht van 219 gram is de Amazon Kindle Colorsoft Signature Edition een aangenaam leesapparaat voor thuis en onderweg. De achterzijde heeft een ruwe afwerking, waardoor het apparaat prettig in de hand ligt. Behalve de aan-uitknop telt de sober vormgegeven behuizing geen fysieke knoppen.

©Maikel Dijkhuizen

Snelle configuratie

Zodra je op de aan-uitknop aan de onderzijde drukt, verschijnt binnen enkele ogenblikken het configuratiemenu. Na het kiezen van de Nederlandse taal stel je de e-reader verder in. Dat kan met behulp van een smartphone-app of op het apparaat zelf. Laatstgenoemde optie werkt snel genoeg. Heb je het wifi-wachtwoord en je Amazon-accountgegevens eenmaal ingevuld, dan verschijnt het hoofdvenster. Een korte rondleiding neemt je op sleeptouw. Zo zijn diverse schermopties via een handig snelmenu bereikbaar. De configuratie duurt slechts enkele minuten, zodat je snel kunt beginnen met lezen.

Je koopt nieuwe e-books rechtstreeks in de Kindle Store. Via de Send to Kindle-dienst kun je ook eigen bestanden naar de e-reader sturen, zoals digitale boeken in het populaire epub-formaat. Andere ondersteunde bestandsformaten zijn onder meer pdf, mobi, docx en jpeg. Je kunt ook nog luisterboeken afspelen. Koppel in dat geval een draadloze koptelefoon via bluetooth.

©Maikel Dijkhuizen

7inch-kleurenscherm

De hamvraag is natuurlijk of een kleurenscherm op dit Kindle-product de hoge aanschafprijs rechtvaardigt. Een lastige kwestie, want de huidige generatie e-ink-kleurenschermen oogt toch wat flets. Er is weliswaar een instelling om een levendige kleurenstijl te activeren, maar het verschil is minimaal. Wel ziet de bibliotheek met alle gekleurde boekenkaften er aantrekkelijker uit. Daarnaast komt een kleurenscherm goed van pas bij het lezen van stripboeken, tijdschriften en kranten. De Colorsoft Signature Edition geeft afbeeldingen en foto's in een redelijke kwaliteit weer, al zijn de beelden ietwat korrelig. Verder pas je naar eigen wens de warmte van het scherm aan. Hierbij houdt de e-reader op jouw verzoek rekening met de zonsondergang en -opgang. Tot slot zijn de hoge contrastwaarden van dit scherm een voordeel.

©Maikel Dijkhuizen

Hoog leescomfort

Het scherm heeft een matte afwerking, zodat je comfortabel buiten kunt lezen. Zelfs met fel zonlicht vallen de weerspiegelingen erg mee. Lees je 's avonds, dan komt de automatische schermverlichting goed van pas. Deze functie zit overigens niet op de reguliere Kindle Colorsoft Base Edition. Voor e-readerbegrippen navigeer je snel in boeken en het menu. Hiervoor tik of veeg je op het touchscreen. Een nieuwe bladzijde opent vrijwel zonder vertraging, zodat je vlot kunt doorlezen. Wil je ondertussen iets online opzoeken? Open dan gewoon de browser en typ een url in de adresbalk. Deze e-reader laadt websites behoorlijk rap.

Een pluspunt is dat dit product voldoet aan de IPx8-norm. Je kunt dus gerust e-books in bad lezen, want de behuizing is waterdicht. Dankzij de lange accuduur hoef je het apparaat waarschijnlijk pas na een paar weken of zelfs enkele maanden op te laden.

©Maikel Dijkhuizen

Amazon Kindle Colorsoft Signature Edition kopen?

Als je naast boeken ook graag kranten, tijdschriften en stripboeken op een e-reader leest, is de Kindle Colorsoft Signature Edition zeker het overwegen waard. Je bekijkt dan namelijk foto’s en afbeeldingen in kleur. Vergeleken met een smartphone- of tabletscherm zijn de kleuren wel veel fletser. Behalve dat en de hoge adviesprijs valt er verder weinig op deze e-reader aan te merken. Hij is namelijk snel, gebruiksvriendelijk en comfortabel. Kortom, een aanrader!

TP-Link heeft de Deco BE25 Outdoor aangekondigd, een weerbestendige Mesh wifi-router met wifi 7 die speciaal ontworpen is om het WiFi-netwerk eenvoudig uit te breiden naar de tuin. De router biedt een oplossing voor het probleem dat goed geïsoleerde ramen en muren het wifi-signaal vaak blokkeren, waardoor internetgebruik in de tuin vaak problematisch is.

De Deco BE25 Outdoor kan naadloos worden toegevoegd aan een bestaand Deco-netwerk, ongeacht of je al een wifi 5, 6 of 7-set gebruikt. Via de Deco-app is het apparaat met enkele klikken toe te voegen, waarna alle Deco apparaten één netwerk vormen met één naam en wachtwoord. Tot 10 Deco apparaten kunnen aan elkaar worden gekoppeld voor één groot WiFi-netwerk. Het apparaat is ook te gebruiken als losstaande router of als access point naast een bestaand netwerk van een ander merk.

De Deco-apparaten vormen samen één netwerk, met één naam en één wachtwoord, waardoor je in en om het huis stabiele wifi hebt. De router beschikt over een ingebouwde voeding en kan direct in een stopcontact worden gestoken of via Power over Ethernet (PoE) worden gevoed via een van de twee 2,5Gbps netwerkaansluitingen. De verbinding met een bestaand Deco-netwerk kan zowel via ethernetkabel als draadloos.

Met wifii 7 BE3600 haalt de router snelheden tot 3,6Gbps. Dankzij nieuwe wifi 7-technologieën zoals Multi Link Operation, 4K-QAM en 160Mhz brede kanalen levert het apparaat volgens TP-Link goede prestaties in de tuin. De router wordt geleverd met montagemateriaal en kan aan een muur of paal worden bevestigd of los worden neergezet.

Uiteraard ook met AI

De ingebouwde AI-Driven Mesh technologie stemt het wifi-netwerk automatisch af op de omgeving door patronen te herkennen, netwerkbelasting in kaart te brengen en gebruikers te verbinden met het optimale WiFi-punt. Voor de beveiliging maakt de router gebruik van WPA3 encryptie en TP-Link HomeShield, waarmee onder meer ouderlijk toezicht kan worden ingesteld.

Beschikbaarheid en prijzen

De TP-Link Deco BE25 Outdoor is direct beschikbaar voor een adviesprijs van 149 euro.