Zowel NVIDIA’s GeForce GTX 970 als 980 zijn erg goed verkocht. Deze twee populaire kaarten moeten nu plaatsmaken voor de GeForce GTX 1070 en 1080. Van MSI ontvingen wij de GeForce GTX 1080 Gaming X die we uiteraard uitgebreid hebben getest.

NVIDIA lanceerde de GeForce GTX 1080 als een Founders Edition, de nieuwe naam voor de referentiekaart. Fabrikanten als MSI verkopen die, maar ontwerpen daarnaast ook hun eigen variant van de kaart. De GeForce GTX 1080 Gaming X is zo’n door MSI eigen ontworpen variant. De kaart is voorzien van de koeling Twin Frozr VI. De koeling maakt gebruik van vijf 8 mm dikke koperen heatpipes die de hitte naar een aluminium koelblok leiden. Lees ook: Zo vind je de beste grafische kaart voor iedere gamer.

Naast het koelblok voor de gpu en het geheugen, is er ook een koelblok gemonteerd op de stroomvoorziening. De kaart wordt gekoeld door middel van twee ‘Torx 2.0’-ventilators. Deze vernieuwde ventilators genereren 22 procent meer luchtdruk dan de vorige generatie Torx-ventilators. De door MSI ontworpen printplaat is voorzien van hogere kwaliteit componenten, een 10fasen-stroomvoorziening en een extra 6pin-stroomconnector. Hierdoor is de kaart stabieler en beter te overklokken. MSI heeft de kaart al een beetje overgeklokt.

©PXimport

Verbeteringen

De GeForce GTX 1080 is net als de GTX 1070 gebaseerd op de GP104-gpu die gefabriceerd wordt op een 16nm-procedé. Het verkleinen van het procedé van 28 nm naar 16 nm zorgt voor een hogere transistordichtheid, waardoor zowel zuinigere als krachtigere gpu’s mogelijk worden. NVIDIA noemt de architectuur Pascal en heeft hem op veel vlakken is verbeterd ten opzichte van de voorgaande Maxwell-architectuur.

Een belangrijke verbetering is dat de gpu beter kan multitasken. De gpu wordt behalve voor 3D-beelden ook gebruikt voor audio, physicsberekeningen en kunstmatige intelligentie in games. Qua aansluitingen is de MSI GeForce GTX 1080 rijk uitgerust met HDMI 2.0b, dvi en drie gecertificeerde DisplayPort 1.2-aansluitingen. Hierbij wordt DisplayPort 1.3 en 1.4 ook ondersteund. Hierdoor is UHD met een 120Hz-refreshrate, HDR (High Dynamic Range) en zelfs 8K-resolutie mogelijk.

NVIDIA zet met de GTX 1080 de snelste grafische kaart tot nu toe op de markt. Toch wordt de GTX 1080 niet het topmodel van de nieuwe serie. Later dit jaar volgen kaarten die gebruikmaken van een nog snellere GP100-variant van de gpu.

©PXimport

Geoptimaliseerd voor VR

VR is in opkomst en NVIDIA heeft de GTX 1080 voor VR geoptimaliseerd. De technologie hiervoor noemt NVIDIA Simultaneous Multi Projection (SMP). Dankzij SMP wordt een 3D-scene vanuit verschillende camerastandpunten tegelijk berekend. Voor VR is dit belangrijk omdat voor elke lens hetzelfde beeld gerenderd moet worden met een iets afwijkend camerastandpunt. SMP zorgt ervoor dat de twee beelden in een keer worden berekend. Het is zelfs zo ver geoptimaliseerd dat er tot zestien beelden in een keer kunnen worden verwerkt. Beelden voor VR krijgen daarnaast altijd nog een nabewerking, dit is nodig om het beeld goed weer te geven in de lenzen van de headset. Hierbij wordt een gedeelte van het gerendeerde 3D-beeld niet gebruikt, zonde van de rekenkracht van de gpu dus. SMP zorgt ervoor dat er veel minder overbodige pixels worden berekend. Dankzij SMP hoeven minder pixels te worden berekend en worden deze berekeningen vervolgens ook nog in één keer gedaan in plaats van in twee keer.

©PXimport

Testresultaten

De prestaties van de MSI GeForce GTX 1080 Gaming X zijn zeer goed. Alle games die wij hebben getest zijn op 2560 x 1440 pixels zijn met maximaal detail uitstekend te spelen. In de meeste games wordt er dan ruim boven de 60 fps gehaald. Als je games gaat spelen op een UHD-scherm zul je waarschijnlijk het detail wel iets moeten terugschroeven, maar kun je nog steeds prima spelen. Gebaseerd op de uitstekende testresultaten in combinatie met de VR-optimalisaties verwachten we dat de kaart uitstekend presteert met VR. We zijn erg te spreken over MSI’s Twin Frozr IV-koeling. Deze koelt erg goed, zelfs in onze stresstest wordt de gpu niet warmer dan 72 graden. In rust daalt de temperatuur van de gpu tot ongeveer 38 graden en horen we de kaart niet meer. Dit komt doordat de ventilator stopt met draaien als de gpu onder de 60 graden is. Bij de gpu-stresstest horen we de koeling wel, maar is hij niet luidruchtig.

Conclusie

Op het moment van schrijven zijn de prijzen van de GTX 1080 nog hoog en is de kaart slecht verkrijgbaar. Zodra er meer verschillende uitvoeringen van de kaart uitkomen en ze beter beschikbaar zijn, zullen de prijzen ook wel dalen. Advies is om hier dus nog even op te wachten. De MSI GeForce GTX 1080 Gaming X is een voortreffelijke kaart, de performance is uitstekend, de koeling goed en de geluidsopbrengst laag. De ideale partner voor gamen op een resolutie van 2560 x 1440, UHD of voor VR.

Specificaties en benchmarks

December is een drukke, bomvolle maand met al die feestdagen. Grote kans dus dat je niet direct denkt aan tuinieren. Toch is het wél belangrijk. Door nu een paar uurtjes te besteden aan blad harken, snoeien en kwetsbare planten beschermen tegen de vorst, kun je volgend voorjaar weer volop van je tuin genieten!

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren: tips voor het hele jaar buiten bezig

Geef de tuin kleur (ook vooral in de winter)

In veel tuinen oogt het nu wat flets en leeg, maar met een paar simpele ingrepen breng je meteen meer leven in het geheel. Een skimmia doet het bijvoorbeeld goed in dit seizoen. Deze groenblijver houdt van een plek met halfschaduw en geeft direct wat kleur aan de tuin. Je kunt ook kiezen voor een winterbloeiende sneeuwbal. Die plant je, net als andere bladverliezende struiken en bomen, gewoon in deze periode. Een wintergroene haag zorgt er ook voor dat je tuin levendiger blijft. Druk de aarde rondom nieuwe aanplant stevig aan. Dat voorkomt dat wortels loskomen door harde wind. En wacht met planten als de grond bevroren is.

Wil je in het voorjaar graag sneeuwklokjes, narcissen, krokussen of blauwe druifjes ziet opkomen, dan heb je nog even de tijd om die te planten: doe dit uiterlijk half december en vóór de vorst. Wil je juist nu nog vrolijke plantjes? Ga dan voor winterharde viooltjes. Die zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren. Omdat ze tot het eind van het voorjaar doorbloeien, heb je daar de komende maanden veel plezier aan.

©Evgeniya - stock.adobe.com

Blad van het gazon halen en tussen de planten leggen

De bomen worden nu echt kaal, en dat betekent dat je tuin waarschijnlijk vol ligt met blad. Tijd om weg te halen. Begin met je terras en eventuele paadjes; laat je het blad daar liggen, dan kan het glad worden. Haal ook het blad weg rond rots- en vetplanten: deze planten doen het namelijk beter in een droge omgeving en het blad zorgt ervoor dat de grond vochtig blijft. Gebruik tot slot een bladblazer of een hark om je gazon bladvrij te krijgen. Laat je het blad op het gras liggen, dan krijgt het geen zonlicht meer, waardoor je in het voorjaar daar lelijke of kale plekken krijgt.

Gooi de bladeren niet meteen op de composthoop of in de afvalbak, maar gebruik het om de grond tussen de planten ermee af te dekken: zo bescherm je je planten tegen vorst. Ook zorgen de verterende bladeren ervoor dat er meer voedingsstoffen in de grond komen. Win-win dus voor je planten!

Lees ook: Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost

Bladblazer kopen? Let dan hier op

Een bladblazer kies je op basis van het type aandrijving, de kracht en het gemak tijdens gebruik. Een elektrische blazer met snoer is geschikt voor kleine tuinen. Een accublazer geeft meer bewegingsvrijheid en werkt prettig voor middelgrote tuinen. Voor grote tuinen of zwaar werk, zoals nat blad, werkt een benzinemodel krachtiger. Let daarnaast op blaaskracht en luchtvolume, want dat bepaalt hoe effectief je bladeren wegblaast. Gewicht speelt ook mee: hoe lichter het model, hoe langer je er comfortabel mee kunt werken. Sommige blazers kunnen naast blazen ook zuigen en versnipperen. Verder is het goed om te kijken naar geluidsniveau en onderhoud, omdat benzinemodellen vaker geluid maken en meer verzorging vragen dan elektrische varianten.

Drie bekende merken bladblazers

Einhell

Einhell staat bekend om toegankelijke prijzen en praktische machines voor alledaags tuinonderhoud. Het merk richt zich op gebruikers die een degelijk gereedschap zoeken zonder hoge kosten. De apparaten zijn vaak licht, makkelijk in gebruik en geschikt voor gemiddelde tuinen. Een breed verkrijgbaar model is de Einhell GC-EL 3000 E, een elektrische bladblazer met genoeg vermogen voor standaard tuinklussen.

Black+Decker

Black+Decker heeft een lange geschiedenis in elektrisch gereedschap en tuinmachines. Het merk staat bekend om gebruiksvriendelijke, veelzijdige oplossingen voor huis en tuin. De focus ligt op comfort, eenvoudige bediening en brede beschikbaarheid. Een veelgekozen model is de Black+Decker BEBLV300SB-QS, een elektrisch model dat handig is voor kleinere tuinen en snelle opruimklussen.

Makita

Makita is een Japans merk dat bekendstaat om duurzame bouwkwaliteit, een groot accuplatform en machines die soepel en prettig werken. Vooral de accublazers zijn populair, omdat ze kracht combineren met wendbaarheid. Een veelgekozen model is de Makita DUB185Z, een lichte accublazer die ideaal is voor terrassen, oprijlanen en kleinere tuinen.

Planten tegen vorst beschermen

Wordt er vorst verwacht? Dat is hét moment om je planten te beschermen tegen de kou. Gebruik noppenfolie of vliesdoek en pak daarmee planten in bakken en potten goed in. Kuipplanten die je binnen hebt gezet om te overwinteren, geef je water als de aarde droog is. Haal ook twee keer per maand dor blad bij de kuipplanten weg. Is het weer zacht? Zet dan een raampje of deur open in de ruimte waar je de kuipplanten hebt gezet; zo krijgen ze wat frisse lucht.

Is het een lange periode droog buiten? Geef dan de planten in potten en bloembakken in de tuin ook water. En heb je een buitenkraan? Sluit die dan nu af, zodat je geen vorstschade krijgt.

©Olga Seyfutdinova

(Fruit)bomen snoeien

Tussen december en februari kun je de leilinde weer netjes in vorm te snoeien. In deze rustige wintermaanden reageert de boom het best op een snoeibeurt. Bij druif, berk en esdoorn ligt het anders. Die hebben een andere sapstroom en moet je daarom uiterlijk voor half december snoeien. Doe dat op een dag zonder vorst, zodat de snoeiwonden rustig kunnen sluiten.

Ook kleinfruit kun je nu aanpakken. Haal bij de braam de takken weg die dit jaar vruchten droegen, zodat jonge scheuten alle ruimte krijgen. De zomerframboos snoei je door de jonge scheuten te verwijderen. Bij de herfstframboos knip je de takken die vrucht gedragen hebben juist helemaal tot aan de grond af. Daarmee geef je de struiken een sterke start in het nieuwe seizoen.

Kerst voorbij? Kerstboom de tuin in!

Een kerstboom met kluit kun je eenvoudig een tweede leven geven in de tuin. Vooral kleinere exemplaren slaan goed aan. Fijnspar, Servische spar en fraserspar zijn soorten die herplanten doorgaans goed verdragen. Laat de boom eerst wennen aan koelere temperaturen door hem tijdelijk op een lichte, onverwarmde plek te zetten.

Daarna kan hij in een pot naar buiten, waar hij verder kan herstellen. Pas als de vorst uit de grond is, plant je hem in de volle grond. Kies een zonnige of halfschaduwrijke plek waar de boom de ruimte heeft om te groeien. Volgend jaar kun je hem dan weer binnenhalen als kerstboom. Of je laat hem buiten staan en versiert hem – zo breng je meteen wat kerststemming in de tuin.

©ID.nl

Overal duiken verbluffende AI-video's op; van dansende giraffen tot futuristische steden. Krijg je zin om zelf de regie in handen te nemen? Goed nieuws: met Microsoft Bing Video Creator maak je gratis je eigen korte AI-film, zonder technische voorkennis.

Microsoft introduceerde eerder in 2025 de Bing Video Creator: een tekst-naar-video-generator die geïntegreerd is in de Bing-app voor Android en iOS. Er is ook een desktopversie, maar in dit artikel kijken we vooral naar de mogelijkheden van de app, die verrassend leuk is om mee te experimenteren. Iedereen kan er gratis korte AI-video's mee maken, simpelweg door een tekstprompt in te voeren. Microsofts visie is helder: het moet voor elke gebruiker mogelijk zijn om zonder kosten of technische drempels visuele verhalen te creëren.

Bing-app

Om aan de slag te gaan, download je eerst de Bing Search-app. Deze is beschikbaar voor zowel iOS als Android. Na de installatie log je in met je Microsoft-account of maak je gratis een nieuw account aan.

Inloggen is verplicht: zo kan Microsoft je verzoeken bijhouden. Ook krijg je alleen met je Microsoft-account toegang tot je video's zodra ze klaar zijn en zolang de 'houdbaarheidsdatum' niet is verstreken.

Een OpenAI- of Sora-account heb je niet nodig, al maakt Bing Video Creator wel gebruik van die onderliggende technologie. Open de Bing-app en tik rechtsonder op de vierkante knop waarin nog eens vier kleinere vierkantjes staan. Hier vind je alle ingesloten apps.

Afbeeldingen en video's

De gratis Bing-app van Microsoft fungeert in feite als een toegangspoort tot een reeks mobiele AI-diensten voor Weer, Afbeeldingen en Vertalen. In het aanbod staan ook twee generatieve AI-tools, zoals de Afbeelding Creator en Video Creator (of Video Maker, als je de app al wat langer gebruikt en niet tussendoor hebt geüpdatet). Die laatste is de tool waarmee je zelf AI-video's kunt genereren.

Afbeelding Creator

Bing Video Creator is eigenlijk de logische video-uitbreiding van Bing Afbeelding Creator. Zodra je de Video Creator opent, zie je twee tabbladen: één voor video en één voor afbeelding. Beide draaien om AI-gegenereerd beeldmateriaal.

Wil je een AI-afbeelding maken, dan kies je het tabblad Afbeelding en voer je een tekstopdracht (prompt) in. Dat kan door te typen, of door heel eenvoudig op de microfoon te tikken en je prompt in te spreken. De eerste keer dat je dit doet, moet je toestemming geven om de microfoon van je smartphone te gebruiken.

Wie liever verrast wordt, kan op de knop Verras me tikken. Dan genereert Bing Afbeelding Creator automatisch een willekeurige opdracht en bijbehorende afbeelding.

Video Creator: snel en traag

Ook bij Video Creator begin je met het invullen van een nauwkeurige beschrijving van wat je in beeld wilt brengen. Dat doe je in het promptvak, waar je je idee kunt intypen of inspreken. Hoe concreter en rijker je beschrijving, hoe beter het resultaat.

Daarna tik je op het pictogram met de schuifregelaars om naar de instellingen te gaan. Momenteel kun je daar enkel de generatiesnelheid aanpassen. Kies je voor Snel, dan is je video meestal binnen enkele minuten klaar.

De optie Standaard neemt meer tijd in beslag, soms enkele uren, maar je krijgt automatisch een melding zodra je video beschikbaar is. Voorlopig is de enige beschikbare beeldverhouding 9:16, het verticale formaat dat je kent van smartphones. Dat is logisch, aangezien je de tool op je telefoon gebruikt. Het formaat sluit ook perfect aan bij platformen zoals TikTok, Instagram Reels of YouTube Shorts.

Video maken

Tik op Maken en laat de AI je video genereren. Terwijl de video wordt aangemaakt, kun je gewoon verder werken of nieuwe ideeën uitproberen. Zodra het filmpje klaar is, ontvang je automatisch een melding. Je kunt tot maximaal drie video-opdrachten tegelijk in de wachtrij plaatsen. Zijn alle drie je wachtrijen bezet, dan moet je wachten tot er eentje is afgerond voordat je een nieuwe kunt starten.

De gegenereerde video's zijn met slechts vijf seconden kort en bevatten geen geluid of gesproken tekst. Daarmee zijn ze vooral geschikt voor snelle visuele content, zoals memes of sociale-mediaposts. Verwacht niet dat je video's kunt maken van populaire figuren of recente politici. Als je dat toch probeert, krijg je een waarschuwing. De app is beveiligd om aanstootgevende of gevaarlijke content te blokkeren. Bovendien bevat elke creatie onzichtbare metadata die aantonen dat de video met AI is gemaakt. Toch kan het gebeuren dat er ongepaste content door de mazen van het net glipt.

Eigen creaties en ideeën

Alle AI-afbeeldingen en -video's worden door de app onderaan verzameld in het onderdeel Mijn creaties. Weet je nog niet precies wat je wilt maken, of ben je op zoek naar inspiratie? Scrol dan naar beneden. In het onderdeel Ideeën verkennen blader je door een gevarieerde selectie van door AI gegenereerde video's. Interessant is dat je niet alleen het eindresultaat ziet, maar ook telkens de prompt kunt lezen waarop de creatie is gebaseerd. Dat helpt je om je eigen AI-videoprompt scherper te formuleren.

Lees ook: Zo maak je een succes van je TikTok-kanaal

Beperkingen

Je mag zowel Afbeelding Creator als Video Creator gratis gebruiken. Wel zijn er enkele beperkingen om misbruik te voorkomen en het systeem niet te overbelasten.

Met Bing Afbeelding Creator krijg je dagelijks vijftien gratis snelle creaties. Daarnaast is er de standaardmodus: die is onbeperkt, gratis en altijd beschikbaar. Deze tool werkt enkel met persoonlijke Microsoft-accounts, niet met werk- of schoolaccounts.

Ook met Bing Video Creator kun je gratis en onbeperkt AI-video's maken. Je start met tien snelle creaties per maand. Wil je daarna nog video's maken, dan schakel je automatisch over naar de standaardmodus. In dat geval kan het enkele uren duren voor je video klaarstaat. Je kunt het aantal snelle creaties verhogen door Microsoft Rewards-punten in te wisselen. Voor elke extra snelle creatie lever je honderd punten in.

Op de desktop

Nadat je op je laptop of desktop bent aangemeld bij Microsoft, surf je naar www.bing.com/images. Bovenaan kies je het tabblad Maken. Daar kun je zelf video's maken, maar ook je al gemaakte filmpjes bekijken. Daarvoor klik je op Mijn creaties. Je vindt er ook de optie Ideeën verkennen. Elk filmpje kun je openen en vergroten door er nog eens op te klikken.

Opslaan en delen

De afbeeldingen en video's die je genereert, worden maximaal negentig dagen bewaard bij Bing, onder de knop Mijn creaties. Deze knop verschijnt alleen als je in de afgelopen negentig dagen een nieuwe video hebt gemaakt. Wil je de video's langer bewaren, dan moet je ze op een of andere manier zelf opslaan.

Om een video te delen, open je het filmpje en houd je je vinger op de voorvertoning. Je krijgt dan de opties Koppeling kopiëren of Delen. Met Koppeling kopiëren sla je de url van het filmpje op in het klembord, zodat je het webadres kunt plakken in een e-mail of bericht. Kies je voor Delen, dan kun je de video downloaden of rechtstreeks delen via sociale media.

Verwijderen

Op moment van schrijven is het niet mogelijk om een specifieke video handmatig te verwijderen in Video Creator. Wil je een video toch verwijderen, dan heb je twee opties: je wacht negentig dagen tot de video automatisch verdwijnt, of je wist de volledige geschiedenis van zowel Afbeelding Creator als Video Creator.

De eenvoudigste manier om dit te doen, is via de Bing-website, terwijl je bent ingelogd. Klik rechtsboven op de menuknop (de drie streepjes) en kies Instellingen. Selecteer vervolgens Zoekgeschiedenis. Aan de rechterkant vind je daar de optie Alles wissen onder Uw zoekgeschiedenis beheren of wissen.