ID.nl logo
MSI GeForce GTX 1080 Gaming X - Grafisch klaar voor VR
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

MSI GeForce GTX 1080 Gaming X - Grafisch klaar voor VR

Zowel NVIDIA’s GeForce GTX 970 als 980 zijn erg goed verkocht. Deze twee populaire kaarten moeten nu plaatsmaken voor de GeForce GTX 1070 en 1080. Van MSI ontvingen wij de GeForce GTX 1080 Gaming X die we uiteraard uitgebreid hebben getest.

NVIDIA lanceerde de GeForce GTX 1080 als een Founders Edition, de nieuwe naam voor de referentiekaart. Fabrikanten als MSI verkopen die, maar ontwerpen daarnaast ook hun eigen variant van de kaart. De GeForce GTX 1080 Gaming X is zo’n door MSI eigen ontworpen variant. De kaart is voorzien van de koeling Twin Frozr VI. De koeling maakt gebruik van vijf 8 mm dikke koperen heatpipes die de hitte naar een aluminium koelblok leiden. Lees ook: Zo vind je de beste grafische kaart voor iedere gamer.

Naast het koelblok voor de gpu en het geheugen, is er ook een koelblok gemonteerd op de stroomvoorziening. De kaart wordt gekoeld door middel van twee ‘Torx 2.0’-ventilators. Deze vernieuwde ventilators genereren 22 procent meer luchtdruk dan de vorige generatie Torx-ventilators. De door MSI ontworpen printplaat is voorzien van hogere kwaliteit componenten, een 10fasen-stroomvoorziening en een extra 6pin-stroomconnector. Hierdoor is de kaart stabieler en beter te overklokken. MSI heeft de kaart al een beetje overgeklokt.

©PXimport

Verbeteringen

De GeForce GTX 1080 is net als de GTX 1070 gebaseerd op de GP104-gpu die gefabriceerd wordt op een 16nm-procedé. Het verkleinen van het procedé van 28 nm naar 16 nm zorgt voor een hogere transistordichtheid, waardoor zowel zuinigere als krachtigere gpu’s mogelijk worden. NVIDIA noemt de architectuur Pascal en heeft hem op veel vlakken is verbeterd ten opzichte van de voorgaande Maxwell-architectuur.

Een belangrijke verbetering is dat de gpu beter kan multitasken. De gpu wordt behalve voor 3D-beelden ook gebruikt voor audio, physicsberekeningen en kunstmatige intelligentie in games. Qua aansluitingen is de MSI GeForce GTX 1080 rijk uitgerust met HDMI 2.0b, dvi en drie gecertificeerde DisplayPort 1.2-aansluitingen. Hierbij wordt DisplayPort 1.3 en 1.4 ook ondersteund. Hierdoor is UHD met een 120Hz-refreshrate, HDR (High Dynamic Range) en zelfs 8K-resolutie mogelijk.

NVIDIA zet met de GTX 1080 de snelste grafische kaart tot nu toe op de markt. Toch wordt de GTX 1080 niet het topmodel van de nieuwe serie. Later dit jaar volgen kaarten die gebruikmaken van een nog snellere GP100-variant van de gpu.

©PXimport

Geoptimaliseerd voor VR

VR is in opkomst en NVIDIA heeft de GTX 1080 voor VR geoptimaliseerd. De technologie hiervoor noemt NVIDIA Simultaneous Multi Projection (SMP). Dankzij SMP wordt een 3D-scene vanuit verschillende camerastandpunten tegelijk berekend. Voor VR is dit belangrijk omdat voor elke lens hetzelfde beeld gerenderd moet worden met een iets afwijkend camerastandpunt. SMP zorgt ervoor dat de twee beelden in een keer worden berekend. Het is zelfs zo ver geoptimaliseerd dat er tot zestien beelden in een keer kunnen worden verwerkt. Beelden voor VR krijgen daarnaast altijd nog een nabewerking, dit is nodig om het beeld goed weer te geven in de lenzen van de headset. Hierbij wordt een gedeelte van het gerendeerde 3D-beeld niet gebruikt, zonde van de rekenkracht van de gpu dus. SMP zorgt ervoor dat er veel minder overbodige pixels worden berekend. Dankzij SMP hoeven minder pixels te worden berekend en worden deze berekeningen vervolgens ook nog in één keer gedaan in plaats van in twee keer.

©PXimport

Testresultaten

De prestaties van de MSI GeForce GTX 1080 Gaming X zijn zeer goed. Alle games die wij hebben getest zijn op 2560 x 1440 pixels zijn met maximaal detail uitstekend te spelen. In de meeste games wordt er dan ruim boven de 60 fps gehaald. Als je games gaat spelen op een UHD-scherm zul je waarschijnlijk het detail wel iets moeten terugschroeven, maar kun je nog steeds prima spelen. Gebaseerd op de uitstekende testresultaten in combinatie met de VR-optimalisaties verwachten we dat de kaart uitstekend presteert met VR. We zijn erg te spreken over MSI’s Twin Frozr IV-koeling. Deze koelt erg goed, zelfs in onze stresstest wordt de gpu niet warmer dan 72 graden. In rust daalt de temperatuur van de gpu tot ongeveer 38 graden en horen we de kaart niet meer. Dit komt doordat de ventilator stopt met draaien als de gpu onder de 60 graden is. Bij de gpu-stresstest horen we de koeling wel, maar is hij niet luidruchtig.

Conclusie

Op het moment van schrijven zijn de prijzen van de GTX 1080 nog hoog en is de kaart slecht verkrijgbaar. Zodra er meer verschillende uitvoeringen van de kaart uitkomen en ze beter beschikbaar zijn, zullen de prijzen ook wel dalen. Advies is om hier dus nog even op te wachten. De MSI GeForce GTX 1080 Gaming X is een voortreffelijke kaart, de performance is uitstekend, de koeling goed en de geluidsopbrengst laag. De ideale partner voor gamen op een resolutie van 2560 x 1440, UHD of voor VR.

Specificaties en benchmarks

We hebben de MSI GeForce GTX 1080 Gaming X uitgebreid gebenchmarkt, de resultaten en de uitgebreide specificaties vind je hier.

Legendarisch
Conclusie

MSI GeForce GTX 1080 Gaming X ----------------------------- **Prijs** € 830, - **OS** Windows 7/8/10 **Afmeting** 27,9 x 14 x 4,2 CM (B x H x D) **Geheugen** 8 GB GDDR5X @ 2527 Mhz **GPU** GP104 (Pascal) @ 1708 MHz (1847 MHz Boost) **Aansluitingen** 1x HDMI 2.0b, 3x DisplayPort 1.4 en 1x DL-DVI

Plus- en minpunten
  • Alle wenselijke aansluitingen
  • Lage geluidsopbrengst
  • Goede koeling
  • Zeer goede performance
  • Hoge prijs
▼ Volgende artikel
Kiezen voor de verkiezingen: AI laat zien wat kandidaten echt hebben gedaan
© ID.nl
Huis

Kiezen voor de verkiezingen: AI laat zien wat kandidaten echt hebben gedaan

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

🤖 ➕ 👨‍💼👩‍💼🟰 ✏️

In dit artikel lees je wat je met BeleidsRadarGPT kunt doen om je te helpen bij het vinden van de volksvertegenwoordiger die het meest aansluit op jouw eigen ideeën en wensen.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.

Korte samenvatting

BeleidsRadarGPT is een nieuw, gratis hulpmiddel voor kiezers die zich willen verdiepen in kandidaten. Het platform doorzoekt parlementaire stukken en toont per Kamerlid wat er is ingediend, gezegd en gestemd. Je werkt thematisch of stelt je vraag in gewone taal, met altijd doorklikbare bronnen. Zie het als een onderzoeksbasis om je eigen stemkeuze bewuster te maken.

Rood, maar ook groen, geel, blauw en paars

Kleurpotloden!
▼ Volgende artikel
Review Google Pixel 10 Pro – Prijzig, maar een uitstekende allrounder
© Wesley Akkerman
Huis

Review Google Pixel 10 Pro – Prijzig, maar een uitstekende allrounder

Met de nieuwe Tensor G5-chip voor slimmere AI-functies, een helderder scherm en Pixelsnap voor magnetische accessoires probeert Google je te overtuigen een Pixel 10 Pro aan te schaffen. Maar met een adviesprijs van minimaal 1099 euro kan dat nog lastig worden.

Uitstekend
Conclusie

Ondanks de hoge prijs en mindere specificaties op papier is de Pixel 10 Pro een overtuigend toestel. Het scherm, de camera’s en de degelijke accuduur zijn sterke punten, terwijl de soepele software de ervaring compleet maakt. Minpunten zijn de trage laadsnelheid en het ontbreken van AI-functies in Nederland. Grootste struikelblok blijft de prijs van 1099 euro.

Plus- en minpunten
  • Fijne, compacte smartphone
  • Capabele processor voor dagelijks gebruik
  • Fantastisch camerasysteem
  • Lange softwareondersteuning
  • Kleine aanpassingen aan Android
  • Mooi, levendig scherm
  • Accuduur kan beter
  • Opladen duurt wat lang
  • Ontbrekende AI-functies
  • Processor toch wat achterhaald

De Google Pixel 10 Pro behoudt het herkenbare ontwerp van zijn voorgangers, met de horizontale camerabalk en platte zijkanten. De constructie bestaat uit een aluminium frame en een beschermlaag van Gorilla Glass Victus 2 aan de voor- en achterzijde. Het toestel beschikt daarnaast over een IP68-certificering voor stof- en waterbestendigheid. Naast de nieuwe kleuren Jade (lichtgroen) en Porselein (roomwit) heeft de 10 Pro een functionele toevoeging: Pixelsnap. Dit is een magnetisch systeem voor draadloze Qi2-opladers (vergelijkbaar met MagSafe op iPhone).

Het toestel is uitgerust met een Super Actua oleddisplay van 6,3 inch. Het scherm heeft een variabele verversingssnelheid die kan oplopen tot 120 Hz. Dat resulteert in een vloeiende weergave van bewegende beelden. Google heeft de maximale piekhelderheid verhoogd naar 3300 nits. Daardoor kun je in vrijwel elke omgeving goed zien wat er op het scherm gebeurt, zelfs wanneer het buiten erg zonnig is. De resolutie en overige basisspecificaties van het scherm zijn verder gelijk gebleven ten opzichte van de Pixel 9 Pro van een jaar eerder.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Nieuwe Tensor-processor

De nieuwste Pixel wordt aangedreven door de Tensor G5-processor, die (uiteraard) geoptimaliseerd is voor AI-taken en soepele prestaties levert bij dagelijks gebruik. Hoewel de chip een duidelijke verbetering is ten opzichte van zijn voorganger, loopt-ie toch achter op wat de concurrentie te bieden heeft, zoals Samsung en Apple. Dat is in de praktijk gelukkig zelden merkbaar, behalve bij zeer zware games. Standaard is het toestel uitgerust met een ruime 16 GB aan werkgeheugen, waardoor multitasking geen enkel probleem vormt voor de Pixel 10 Pro.

Het toestel beschikt bovendien over een 4870mAh-batterij die het gemakkelijk een dag volhoudt. Opladen kan met een vermogen van 30 watt, waarmee je de batterij in ongeveer anderhalf uur volledig oplaadt. Een belangrijke vernieuwing is, zoals gezegd, de ondersteuning voor de Qi2-standaard voor draadloos opladen. Dankzij het ingebouwde Pixelsnap-magneetsysteem kun je de telefoon eenvoudig uitlijnen met ondersteunde draadloze laders. Veel reeds beschikbare magnetische accessoires werken gewoon met de Pixel 10-lijn.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Veel ontbrekende functies

De Pixel 10 Pro draait op Android 16 en mag daarnaast rekenen op zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates (net zoals de andere Pixels). Dat garandeert een lange levensduur met toegang tot toekomstige functies en de nieuwste beveiliging. De nieuwe Android-versie kenmerkt zich door veel kleine aanpassingen door te voeren. De verschillende iconen in de statusbalk ogen wat voller en speelser, terwijl de toevoeging van transparante elementen het systeem wat levendiger maakt. Het strakke en saaie karakter is daardoor verdwenen.

Verder valt vooral op dat de Pixel 10 Pro zijn potentie in Nederland niet waarmaakt. Jaarlijks presenteert Google een hoop AI-functies die de aanschaf voor een Pixel kunnen maken of breken, maar die zijn zelden beschikbaar in de Benelux. Opties die nu schitteren in afwezigheid zijn Magic Cue, Ask Photos en Live Call Translate. Hoewel, die laatstgenoemde functie wérkt technisch gezien wel in de Benelux, maar niet in de lokale talen. Die kun je dus alleen in het Engels gebruiken, wat de inzetbaarheid op dagelijks niveau drastisch vermindert.

10x zoom.

5x zoom.

2x zoom.

100x inzoomen of AI?

Verder is de Google Pixel 10 Pro uitgerust met een bekend en veelzijdig camerasysteem, bestaande uit een hoofdcamera van 50 megapixel en een ultragroothoeklens en telelens met 5x optische zoom (allebei 48 megapixel). Hoewel de hardware grotendeels ongewijzigd is ten opzichte van vorig jaar, is de fotokwaliteit nog altijd indrukwekkend. Dankzij Googles geavanceerde beeldverwerking levert het toestel onder de meeste lichtomstandigheden scherpe, consistente en gedetailleerde foto's met een uitstekend dynamisch bereik. Zo kennen we de Pixel.

Een nieuwe functie is de 100x Pro Res Zoom, die AI gebruikt om objecten op grote afstand dichterbij te halen. De resultaten hiervan zijn wisselend: de functie kan effectief zijn voor landschappen of architectuur, maar heeft de neiging om details zoals tekst onjuist te reconstrueren (eigenlijk zoals veel AI-diensten dat nu ook al doen). In situaties met weinig licht neemt de algehele prestatie van het camerasysteem af, met name bij de ultragroothoek- en telelens. Ook de videokwaliteit in het donker blijft een aandachtspunt voor het toestel.

1x zoom.

0,5x zoom.

100x (met AI).

Pixel 10 Pro kopen?

Hoewel Google best wat vraagt voor het toestel en de Pixel 10 Pro op behoorlijk wat punten achterloopt op de concurrentie, zijn we toch enthousiast over het apparaat. De 10 Pro is namelijk een capabele en compacte smartphone, die lekker in de hand ligt en perfect presteert voor alledaags taken. Zo eerlijk moeten we dan ook weer zijn. Het beeldscherm laat weinig te wensen over, de foto's komen over het algemeen goed uit de verf en de batterijduur is acceptabel. We laden onze smartphones meestal toch wel elke dag of anderhalve dag op.

Ja, de Pixel 10 Pro mist flink wat AI-functies in Nederland. Maar veel mensen verzetten zich nog altijd tegen dergelijke functionaliteit, waardoor ze die ook niet zullen missen. Dan ligt de focus op software (die veel speelser en duidelijker is) en algemene cameraprestaties, en op die vlakken scoort Google gewoon goed. Een ander nadeel is dan misschien nog de oplaadsnelheid, maar ook daar kun je prima omheen werken. Het allergrootste struikelblok is en blijft de prijs. Voor minimaal 1099 euro krijg je bij de concurrentie, technisch gezien, meer waar voor je geld.