Als je graag games speelt, loont het om te investeren in een betere videokaart. Je kunt dan nieuwe games draaien zonder dat je krijgt te maken met vervelende haperingen. Tegenwoordig is gpu-kracht helemaal niet meer zo kostbaar. We leggen uit welke grafische kaart past bij jouw computergebruik.

Tip 01: Grafische kaart

Ieder apparaat met een scherm heeft een videochip aan boord. Deze videochip zet processen om naar een beeldsignaal. Via geavanceerde berekeningen bouwt de grafische kaart een beeld op. Voor eenvoudige computertaken met een statisch beeld, is er relatief weinig rekenwerk vereist om een beeldsignaal vanaf de videokaart naar het scherm te verzenden. Voor geen enkele videochip is het lezen van een webpagina of tekstverwerken in Word een probleem. Het kijken van films, bewerken van video's en spelen van games zijn een ander verhaal.

Er zijn dan meer meer berekeningen vereist om razendsnel nieuwe beelden op te bouwen. Je hebt in dat geval dus een rappe videokaart nodig. Bij een traag exemplaar zijn haperingen op het scherm helaas onvermijdelijk. Om die reden is het spelen van 3D-games met een spotgoedkope videokaart niet mogelijk. Gelukkig vervang je de videokaart in een desktop vrij eenvoudig voor een beter exemplaar. Daarnaast is het vaak mogelijk om een extra videokaart in de systeemkast te monteren.

©PXimport

Tip 01 Bij een desktop-pc kun je de videokaart gemakkelijk vervangen.

Tip 02: Upgraden?

Of het zin heeft om je huidige videokaart te vervangen, hangt af van verschillende factoren. Allereerst is je pc-gebruik erg belangrijk. Welke games en grafische software wil je op het systeem installeren? Kijk even welke hardware-eisen het videospel of programma vereist en controleer daarna in hoeverre je huidige systeem daaraan voldoet. Zo heeft een game als Far Cry 4 of GTA 5 een veel snellere videokaart nodig dan een simpel puzzelspelletje.

Vaak staan er minimale en aanbevolen pc-eisen vermeld. Voor een vloeiende weergave van de beelden ga je bij voorkeur uit van de aanbevolen pc-eisen. Houd er verder rekening mee dat ook de overige hardwarespecificaties op niveau moeten zijn. Dat geldt met name voor de processor en het werkgeheugen. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om een supersnelle grafische kaart te monteren, terwijl je processor het allemaal niet kan bijbenen. Bij moderne pc's in het middensegment is de videokaart vaak de achilleshiel van het systeem, waardoor vervanging van dit onderdeel meestal voldoende is om de grafische prestaties op te krikken.

©PXimport

Tip 02 In de pc-eisen van een game of programma ontdek je welke videokaart je minimaal nodig hebt.

Huidige videokaart

Heb je geen idee welke grafische kaart er momenteel in je desktop zit? Open het Configuratiescherm en ga naar Hardware en geluiden / Apparaatbeheer. Zodra je dubbelklikt op Beeldschermadapters, verschijnen het merk en typenummer in beeld. Dubbelklik daarop om details over het onderdeel weer te geven.

©PXimport

Via het hulpprogramma Apparaatbeheer kom je er simpel achter wat je huidige videokaart is.

Tip 03: Geïntegreerde chip

Desktops die je kant-en-klaar in de winkel koopt, zijn vaak uitgerust met een geïntegreerde videochip. Dit houdt in dat de videochip op het moederbord of in de processor is geïntegreerd. Bij nieuwe pc's is de videochip eigenlijk altijd onderdeel van de processor. Het voordeel is dat je eenvoudige pc-werkzaamheden kunt uitvoeren zonder dat je extra geld hoeft uit te geven aan een losse videokaart. De vandaag de dag ontwikkelde geïntegreerde videochips zijn zelfs zo goed, dat je er ook games mee kunt spelen.

Bij veel Intel Core-processors is bijvoorbeeld standaard de videochip Intel HD Graphics 4600 meegeleverd. Hiermee lukt het om games te spelen die niet de allerhoogste eisen stellen aan het systeem, zoals FIFA 15 en De Sims 4. Videobewerken en films kijken is al helemaal geen probleem. Deze videochip kun je vergelijken met een instapmodel van een losse videokaart. Gebruik je een processor uit het hogere prijssegment, dan is de kans groot dat er een betere videochip is meegeleverd. De Intel Iris Pro Graphics 5200 kan bijvoorbeeld de meeste moderne games weergeven. Houd er rekening mee dat je met een geïntegreerde videochip lang niet altijd in de beste kwaliteit kunt gamen. Zo is het bij veel titels noodzakelijk om handmatig de spelinstellingen te verlagen naar een beperkte framerate (beelden per seconde). Gamen in Full HD of hoger is met zelfs met de nieuwste geïntegreerde videochip doorgaans niet mogelijk.

©PXimport

Tip 03 Recente Intel-processors beschikken over een geïntegreerde videochip.

Tip 04: Losse videokaart

Wil je graag gamen zonder dat je concessies hoeft te doen? Je monteert dan het beste een losse videokaart in de computer. Losse modellen hebben meer rekenkracht dan de meeste geïntegreerde videochips, waardoor de grafische prestaties beter zijn. Via een insteekkaart bevestig je deze component in de desktop. Tegenwoordig gaat dat meestal via een PCI Express x16-slot. Voordat je een nieuwe grafische kaart aanschaft, controleer je natuurlijk eerst of er voldoende ruimte vrij is op het moederbord. Hoe duurder de kaart is, hoe meer plek het onderdeel binnen de systeemkast inneemt.

Belangrijk is dat je beoogde videokaart goed aansluit op je wensen. Je hebt de keuze tussen twee basisfabrikanten, namelijk AMD en GeForce (NVIDIA). Andere merken, zoals MSI en Sapphire, leggen vervolgens hun eigen schil om het component heen. Voor een middenklasser betaal je ongeveer tachtig à negentig euro. Hiermee lukt het voornamelijk om eenvoudige games te spelen of gemiddelde spelinstellingen te selecteren in geavanceerde videospelletjes. Wil je in Full HD gamen met de hoogste spelinstellingen? Je hebt dan een videokaart van minimaal 150 euro nodig. Twee uitstekende grafische kaarten tegen een betaalbare prijs zijn de GeForce GTX 750 Ti en de AMD Radeon R9 270.

©PXimport

Tip 04 De AMD Radeon R9 270 is relatief goedkoop, terwijl je er de nieuwste games mee kunt spelen.

Tip 05: DirectX

DirectX is de programmeertaal waarmee de meeste gameontwikkelaars werken. Wanneer je games op de pc wilt spelen, is het belangrijk dat je videokaart de nieuwste versie ondersteunt. Momenteel is dat DirectX 11. De verwachting is dat Microsoft in de loop van 2015 versie 12 uitbrengt. Zodra je een nieuwe videokaart aanschaft, mag je ervan uitgaan dat de hardware met de meest recente versie van deze programmeertaal overweg kan. Werp voor de zekerheid even een blik in de specificaties. Verder brengen fabrikanten van videokaarten soms nieuwe drivers uit met ondersteuning voor de laatste DirectX-versie. Enkele grafische kaarten hebben zelfs al ondersteuning voor versie 12 ingebouwd, zoals de ASUS Strix GeForce GTX 970.

©PXimport

Tip 05 Een hogere DirectX-versie zorgt ook voor een betere beeldkwaliteit in games.

Gamen met je laptop

Als je graag op verschillende plekken games speelt, ligt het gebruik van een laptop voor de hand. Helaas heeft een doorsnee notebook te weinig gpu-kracht om videospelletjes fatsoenlijk weer te geven. Goedkope laptops hebben een eenvoudige videochip die is ingebouwd in de processor. Wanneer je meer geld uitgeeft, is er vaak wel een losse videokaart aanwezig. Het hangt er maar net vanaf of de hardware krachtig genoeg is om games in een redelijke kwaliteit weer te geven.

Notebooks in het hogere prijssegment hebben veelal de GeForce GTX 850M aan boord. Dat is een prima kaart om recente games mee te spelen op gemiddelde of hoge instellingen. De meeste GeForce-kaarten met een lager typenummer kunnen nieuwe videospelletjes alleen op lage instellingen afspelen. Wie het grondig wil aanpakken, schaft het beste een gamelaptop aan. Deze machines hebben een groot scherm, krachtige processor, veel werkgeheugen en een goede videokaart in huis. Hiermee kun je in Full HD gamen met de hoogste framerate. Wel hangt er vaak een fors prijskaartje aan, van ruim duizend euro.

©PXimport

MSI heeft een speciale lijn met gamenotebooks uitgebracht, de GT Series.

Tip 06: Geheugenchips

Bij het kiezen van een geschikte videokaart is het handig wanneer je op de hoogte bent van enkele technische eigenschappen. Het videogeheugen (VRAM) is een belangrijke specificatie. De processor van de videokaart wordt graphics processing unit of gpu genoemd; deze berekent uit computerdata verschillende beelden en zet die vervolgens klaar voor je monitor. Het videogeheugen bewaart de beelden tijdelijk, waarna ze één voor één worden gebruikt om het scherm te verversen. Zeker bij het spelen van games genereert de gpu razendsnel nieuwe plaatjes.

Het is dan ook essentieel dat het videogeheugen hiervoor voldoende ruimte bevat, want anders zie je haperingen op het scherm. Speel je eenvoudige games op een lage framerate, dan heb doorgaans aan 1 GB geheugen voldoende. Fanatieke gamers die zonder beperkingen willen spelen, kunnen het beste een videokaart met minimaal 2 GB aanschaffen. Sommige games vereisen overigens nog meer videogeheugen. Let verder ook op wat voor geheugenchips de videokaart bevat. Een grafische kaart met GDDR5-geheugenchips werkt lekker snel. Houd er overigens rekening mee dat een geïntegreerde videochip geen eigen videogeheugen heeft. Hiervoor legt de videochip namelijk deels beslag op het werkgeheugen van de pc. Deze technologie heeft logischerwijs een nadelig effect op de prestaties van het systeem.

©PXimport

Tip 06 GDDR5-geheugenchips zijn een stuk sneller dan voorgaande types.

Tip 07: Kloksnelheid

De processor van de videokaart genereert uit een enorme hoeveelheid computerdata beelden voor de monitor. Hoe snel de gpu kan rekenen, is afhankelijk van de kloksnelheid. In de specificaties van iedere videokaart staat met een getal aangegeven wat de kloksnelheid precies is. De eenheid hiervoor is megahertz (MHz) of gigahertz (GHz). Hoe hoger de kloksnelheid, hoe sneller de videokaart kan rekenen. Voor het spelen van geavanceerde games in de beste beeldkwaliteit is een kloksnelheid van minimaal 850 MHz geen overbodige luxe.

De GeForce GTX 750 Ti is een betaalbare grafische kaart die aan deze eisen voldoet. Videokaarten worden in de fabriek op een standaardwaarde ingesteld, terwijl ze in werkelijkheid vaak een hogere klokfrequentie aankunnen. Eigenhandig de kloksnelheid opvoeren brengt risico's met zich mee. Gelukkig zijn er steeds meer grafische kaarten die tijdens zware grafische werkzaamheden automatisch een hogere kloksnelheid activeren.

©PXimport

Tip 07 De kloksnelheid van de gpu bepaalt grotendeels de rekenkracht van de videokaart.

Pc-eisen controleren

Weet je niet zeker of jouw pc een bepaalde game kan draaien? Surf dan eens naar de webpagina www.systemrequirementslab.com. Onder Search for a game selecteer je in de lijst het videospel dat je wilt spelen. Eventueel gebruik je hiervoor de zoekfunctie. Kies voor Can You Run It en markeer de optie Automatic Detection. Het is hiervoor wel een vereiste dat Java op je systeem is geïnstalleerd. Bevestig vervolgens met Start. Via Run voer je de Java-applicatie uit. Onder Minimum en Recommended zie je in hoeverre het systeem voldoet aan de minimale en aanbevolen systeemeisen. Bij een negatief advies lees je onderaan in het rapport welke hardware hiervoor verantwoordelijk is.

©PXimport

De website Can YOU Run it vergelijkt de pc-eisen van een bepaalde game met de specificaties van je systeem.

Tip 08: Uitgangen

Voordat je een nieuwe videokaart aanschaft, bepaal je eerst hoe je de monitor(en) wilt aansluiten. Afhankelijk van welke videokaart je op het oog hebt, zijn er namelijk verschillende uitgangen beschikbaar. VGA is voor hedendaagse computertaken niet interessant, omdat de overdracht analoog is. DVI en HDMI zijn tegenwoordig het gangbaarst. Hiermee lukt het om in een hoge resolutie te gamen. Je vindt deze aansluitingen dan ook op nagenoeg iedere videokaart. Vooral wanneer je twee schermen wilt gebruiken, is het zinvol om te weten welke uitgangen je wilt gebruiken. De meeste merken leveren overigens een adapter mee, zodat je bijvoorbeeld een HDMI-kabel op een DVI-poort kunt aansluiten. Verder hebben steeds meer grafische kaarten een DisplayPort-aansluiting, eveneens erg geschikt om in een hoge resolutie te gamen.

©PXimport

Tip 08 DVI, HDMI en DisplayPort zijn erg geschikt voor games.

Tip 09: Ventilator

Bij een krachtige videokaart hoort ook een goede koeling. Door het snelle rekenwerk ligt namelijk oververhitting op de loer. Voor gamers ontwikkelde grafische kaarten hebben dan ook één of meer ventilators. Hierdoor worden de gpu en het videogeheugen niet te heet. Bedenk goed dat een videokaart met één of meer ventilators doorgaans meer geluid produceert. Verder is het onderdeel een stuk dikker, waardoor het veel plek inneemt binnen de behuizing. Videokaarten met relatief weinig gpu-kracht maken veelal gebruik van passieve koeling. Via een speciaal ribprofiel wordt de hitte dan aan de omringende lucht afgegeven. Als je vaak games speelt of andere grafische werkzaamheden uitvoert, raden we aan om een videokaart met minimaal één ventilator te nemen.

©PXimport

Tip 09 De meeste losse videokaarten maken gebruik van actieve koeling via een ventilator.

Koopsuggesties

Videokaarten zijn in allerlei soorten en maten verkrijgbaar. Om je enigszins op weg te helpen, zetten we drie grafische kaarten op een rij.

MSI N730-4GD3

De MSI N730-4GD3 is een betaalbare videokaart van ongeveer tachtig euro. MSI heeft om de GeForce GT 730 een eigen schil gefabriceerd. De kloksnelheid is met 750 MHz niet al te hoog, waardoor je geen zware games op de beste instellingen kunt spelen. Schroef je de framerate een stukje terug, dan geven de meeste videospelletjes geen problemen. De N730-4GD3 maakt gebruik van 4 GB DDR3-geheugen om de grafische beelden tijdelijk te bewaren. Je verbindt een monitor met de videokaart via een VGA-, DVI- of HDMI-aansluiting.

©PXimport

Sapphire R9 280 3GB GDDR5 OC DUAL-X with Boost

Deze videokaart biedt uitstekende prestaties voor een reële prijs van zo'n 180 euro. De grafische chip is de Radeon R9 280 van AMD. Hieraan is een kloksnelheid van 850 MHz met 3 GB GDDR5-geheugen gekoppeld. Indien nodig kun je met behulp van meegeleverde software de kloksnelheid opschroeven naar maximaal 940 MHz. Via DisplayPort, HDMI en tweemaal DVI sluit je één of meer schermen aan. Voor de koeling heeft Sapphire twee ventilators geïntegreerd. Deze grafische kaart is in staat om alle moderne games in de hoogste resolutie weer te geven.

©PXimport

ASUS Strix GeForce GTX 980

Gamefanaten met een ruim budget kunnen de peperdure ASUS Strix GeForce GTX 980 overwegen. Deze videokaart heeft een opgevoerde gpu met een kloksnelheid van 1279 MHz. Verder is er 4 GB GDDR5-geheugen ingebouwd. Voor de aansluiting van één of meer monitoren heb je keuze uit maar liefst vijf poorten, namelijk eenmaal DVI, eenmaal HDMI en driemaal DisplayPort. Dit product is gebaseerd op de GeForce GTX 980, het huidige topmodel van NVIDIA. Hiermee kun je probleemloos geavanceerde games in de beste kwaliteit spelen, waarbij er zeer veel details zichtbaar zijn. De videokaart is voor ongeveer zeshonderd euro verkrijgbaar.

©PXimport

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.