Als je graag games speelt, loont het om te investeren in een betere videokaart. Je kunt dan nieuwe games draaien zonder dat je krijgt te maken met vervelende haperingen. Tegenwoordig is gpu-kracht helemaal niet meer zo kostbaar. We leggen uit welke grafische kaart past bij jouw computergebruik.

Tip 01: Grafische kaart

Ieder apparaat met een scherm heeft een videochip aan boord. Deze videochip zet processen om naar een beeldsignaal. Via geavanceerde berekeningen bouwt de grafische kaart een beeld op. Voor eenvoudige computertaken met een statisch beeld, is er relatief weinig rekenwerk vereist om een beeldsignaal vanaf de videokaart naar het scherm te verzenden. Voor geen enkele videochip is het lezen van een webpagina of tekstverwerken in Word een probleem. Het kijken van films, bewerken van video's en spelen van games zijn een ander verhaal.

Er zijn dan meer meer berekeningen vereist om razendsnel nieuwe beelden op te bouwen. Je hebt in dat geval dus een rappe videokaart nodig. Bij een traag exemplaar zijn haperingen op het scherm helaas onvermijdelijk. Om die reden is het spelen van 3D-games met een spotgoedkope videokaart niet mogelijk. Gelukkig vervang je de videokaart in een desktop vrij eenvoudig voor een beter exemplaar. Daarnaast is het vaak mogelijk om een extra videokaart in de systeemkast te monteren.

©PXimport

Tip 01 Bij een desktop-pc kun je de videokaart gemakkelijk vervangen.

Tip 02: Upgraden?

Of het zin heeft om je huidige videokaart te vervangen, hangt af van verschillende factoren. Allereerst is je pc-gebruik erg belangrijk. Welke games en grafische software wil je op het systeem installeren? Kijk even welke hardware-eisen het videospel of programma vereist en controleer daarna in hoeverre je huidige systeem daaraan voldoet. Zo heeft een game als Far Cry 4 of GTA 5 een veel snellere videokaart nodig dan een simpel puzzelspelletje.

Vaak staan er minimale en aanbevolen pc-eisen vermeld. Voor een vloeiende weergave van de beelden ga je bij voorkeur uit van de aanbevolen pc-eisen. Houd er verder rekening mee dat ook de overige hardwarespecificaties op niveau moeten zijn. Dat geldt met name voor de processor en het werkgeheugen. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om een supersnelle grafische kaart te monteren, terwijl je processor het allemaal niet kan bijbenen. Bij moderne pc's in het middensegment is de videokaart vaak de achilleshiel van het systeem, waardoor vervanging van dit onderdeel meestal voldoende is om de grafische prestaties op te krikken.

©PXimport

Tip 02 In de pc-eisen van een game of programma ontdek je welke videokaart je minimaal nodig hebt.

Huidige videokaart

Heb je geen idee welke grafische kaart er momenteel in je desktop zit? Open het Configuratiescherm en ga naar Hardware en geluiden / Apparaatbeheer. Zodra je dubbelklikt op Beeldschermadapters, verschijnen het merk en typenummer in beeld. Dubbelklik daarop om details over het onderdeel weer te geven.

©PXimport

Via het hulpprogramma Apparaatbeheer kom je er simpel achter wat je huidige videokaart is.

Tip 03: Geïntegreerde chip

Desktops die je kant-en-klaar in de winkel koopt, zijn vaak uitgerust met een geïntegreerde videochip. Dit houdt in dat de videochip op het moederbord of in de processor is geïntegreerd. Bij nieuwe pc's is de videochip eigenlijk altijd onderdeel van de processor. Het voordeel is dat je eenvoudige pc-werkzaamheden kunt uitvoeren zonder dat je extra geld hoeft uit te geven aan een losse videokaart. De vandaag de dag ontwikkelde geïntegreerde videochips zijn zelfs zo goed, dat je er ook games mee kunt spelen.

Bij veel Intel Core-processors is bijvoorbeeld standaard de videochip Intel HD Graphics 4600 meegeleverd. Hiermee lukt het om games te spelen die niet de allerhoogste eisen stellen aan het systeem, zoals FIFA 15 en De Sims 4. Videobewerken en films kijken is al helemaal geen probleem. Deze videochip kun je vergelijken met een instapmodel van een losse videokaart. Gebruik je een processor uit het hogere prijssegment, dan is de kans groot dat er een betere videochip is meegeleverd. De Intel Iris Pro Graphics 5200 kan bijvoorbeeld de meeste moderne games weergeven. Houd er rekening mee dat je met een geïntegreerde videochip lang niet altijd in de beste kwaliteit kunt gamen. Zo is het bij veel titels noodzakelijk om handmatig de spelinstellingen te verlagen naar een beperkte framerate (beelden per seconde). Gamen in Full HD of hoger is met zelfs met de nieuwste geïntegreerde videochip doorgaans niet mogelijk.

©PXimport

Tip 03 Recente Intel-processors beschikken over een geïntegreerde videochip.

Tip 04: Losse videokaart

Wil je graag gamen zonder dat je concessies hoeft te doen? Je monteert dan het beste een losse videokaart in de computer. Losse modellen hebben meer rekenkracht dan de meeste geïntegreerde videochips, waardoor de grafische prestaties beter zijn. Via een insteekkaart bevestig je deze component in de desktop. Tegenwoordig gaat dat meestal via een PCI Express x16-slot. Voordat je een nieuwe grafische kaart aanschaft, controleer je natuurlijk eerst of er voldoende ruimte vrij is op het moederbord. Hoe duurder de kaart is, hoe meer plek het onderdeel binnen de systeemkast inneemt.

Belangrijk is dat je beoogde videokaart goed aansluit op je wensen. Je hebt de keuze tussen twee basisfabrikanten, namelijk AMD en GeForce (NVIDIA). Andere merken, zoals MSI en Sapphire, leggen vervolgens hun eigen schil om het component heen. Voor een middenklasser betaal je ongeveer tachtig à negentig euro. Hiermee lukt het voornamelijk om eenvoudige games te spelen of gemiddelde spelinstellingen te selecteren in geavanceerde videospelletjes. Wil je in Full HD gamen met de hoogste spelinstellingen? Je hebt dan een videokaart van minimaal 150 euro nodig. Twee uitstekende grafische kaarten tegen een betaalbare prijs zijn de GeForce GTX 750 Ti en de AMD Radeon R9 270.

©PXimport

Tip 04 De AMD Radeon R9 270 is relatief goedkoop, terwijl je er de nieuwste games mee kunt spelen.

Tip 05: DirectX

DirectX is de programmeertaal waarmee de meeste gameontwikkelaars werken. Wanneer je games op de pc wilt spelen, is het belangrijk dat je videokaart de nieuwste versie ondersteunt. Momenteel is dat DirectX 11. De verwachting is dat Microsoft in de loop van 2015 versie 12 uitbrengt. Zodra je een nieuwe videokaart aanschaft, mag je ervan uitgaan dat de hardware met de meest recente versie van deze programmeertaal overweg kan. Werp voor de zekerheid even een blik in de specificaties. Verder brengen fabrikanten van videokaarten soms nieuwe drivers uit met ondersteuning voor de laatste DirectX-versie. Enkele grafische kaarten hebben zelfs al ondersteuning voor versie 12 ingebouwd, zoals de ASUS Strix GeForce GTX 970.

©PXimport

Tip 05 Een hogere DirectX-versie zorgt ook voor een betere beeldkwaliteit in games.

Gamen met je laptop

Als je graag op verschillende plekken games speelt, ligt het gebruik van een laptop voor de hand. Helaas heeft een doorsnee notebook te weinig gpu-kracht om videospelletjes fatsoenlijk weer te geven. Goedkope laptops hebben een eenvoudige videochip die is ingebouwd in de processor. Wanneer je meer geld uitgeeft, is er vaak wel een losse videokaart aanwezig. Het hangt er maar net vanaf of de hardware krachtig genoeg is om games in een redelijke kwaliteit weer te geven.

Notebooks in het hogere prijssegment hebben veelal de GeForce GTX 850M aan boord. Dat is een prima kaart om recente games mee te spelen op gemiddelde of hoge instellingen. De meeste GeForce-kaarten met een lager typenummer kunnen nieuwe videospelletjes alleen op lage instellingen afspelen. Wie het grondig wil aanpakken, schaft het beste een gamelaptop aan. Deze machines hebben een groot scherm, krachtige processor, veel werkgeheugen en een goede videokaart in huis. Hiermee kun je in Full HD gamen met de hoogste framerate. Wel hangt er vaak een fors prijskaartje aan, van ruim duizend euro.

©PXimport

MSI heeft een speciale lijn met gamenotebooks uitgebracht, de GT Series.

Tip 06: Geheugenchips

Bij het kiezen van een geschikte videokaart is het handig wanneer je op de hoogte bent van enkele technische eigenschappen. Het videogeheugen (VRAM) is een belangrijke specificatie. De processor van de videokaart wordt graphics processing unit of gpu genoemd; deze berekent uit computerdata verschillende beelden en zet die vervolgens klaar voor je monitor. Het videogeheugen bewaart de beelden tijdelijk, waarna ze één voor één worden gebruikt om het scherm te verversen. Zeker bij het spelen van games genereert de gpu razendsnel nieuwe plaatjes.

Het is dan ook essentieel dat het videogeheugen hiervoor voldoende ruimte bevat, want anders zie je haperingen op het scherm. Speel je eenvoudige games op een lage framerate, dan heb doorgaans aan 1 GB geheugen voldoende. Fanatieke gamers die zonder beperkingen willen spelen, kunnen het beste een videokaart met minimaal 2 GB aanschaffen. Sommige games vereisen overigens nog meer videogeheugen. Let verder ook op wat voor geheugenchips de videokaart bevat. Een grafische kaart met GDDR5-geheugenchips werkt lekker snel. Houd er overigens rekening mee dat een geïntegreerde videochip geen eigen videogeheugen heeft. Hiervoor legt de videochip namelijk deels beslag op het werkgeheugen van de pc. Deze technologie heeft logischerwijs een nadelig effect op de prestaties van het systeem.

©PXimport

Tip 06 GDDR5-geheugenchips zijn een stuk sneller dan voorgaande types.

Tip 07: Kloksnelheid

De processor van de videokaart genereert uit een enorme hoeveelheid computerdata beelden voor de monitor. Hoe snel de gpu kan rekenen, is afhankelijk van de kloksnelheid. In de specificaties van iedere videokaart staat met een getal aangegeven wat de kloksnelheid precies is. De eenheid hiervoor is megahertz (MHz) of gigahertz (GHz). Hoe hoger de kloksnelheid, hoe sneller de videokaart kan rekenen. Voor het spelen van geavanceerde games in de beste beeldkwaliteit is een kloksnelheid van minimaal 850 MHz geen overbodige luxe.

De GeForce GTX 750 Ti is een betaalbare grafische kaart die aan deze eisen voldoet. Videokaarten worden in de fabriek op een standaardwaarde ingesteld, terwijl ze in werkelijkheid vaak een hogere klokfrequentie aankunnen. Eigenhandig de kloksnelheid opvoeren brengt risico's met zich mee. Gelukkig zijn er steeds meer grafische kaarten die tijdens zware grafische werkzaamheden automatisch een hogere kloksnelheid activeren.

©PXimport

Tip 07 De kloksnelheid van de gpu bepaalt grotendeels de rekenkracht van de videokaart.

Pc-eisen controleren

Weet je niet zeker of jouw pc een bepaalde game kan draaien? Surf dan eens naar de webpagina www.systemrequirementslab.com. Onder Search for a game selecteer je in de lijst het videospel dat je wilt spelen. Eventueel gebruik je hiervoor de zoekfunctie. Kies voor Can You Run It en markeer de optie Automatic Detection. Het is hiervoor wel een vereiste dat Java op je systeem is geïnstalleerd. Bevestig vervolgens met Start. Via Run voer je de Java-applicatie uit. Onder Minimum en Recommended zie je in hoeverre het systeem voldoet aan de minimale en aanbevolen systeemeisen. Bij een negatief advies lees je onderaan in het rapport welke hardware hiervoor verantwoordelijk is.

©PXimport

De website Can YOU Run it vergelijkt de pc-eisen van een bepaalde game met de specificaties van je systeem.

Tip 08: Uitgangen

Voordat je een nieuwe videokaart aanschaft, bepaal je eerst hoe je de monitor(en) wilt aansluiten. Afhankelijk van welke videokaart je op het oog hebt, zijn er namelijk verschillende uitgangen beschikbaar. VGA is voor hedendaagse computertaken niet interessant, omdat de overdracht analoog is. DVI en HDMI zijn tegenwoordig het gangbaarst. Hiermee lukt het om in een hoge resolutie te gamen. Je vindt deze aansluitingen dan ook op nagenoeg iedere videokaart. Vooral wanneer je twee schermen wilt gebruiken, is het zinvol om te weten welke uitgangen je wilt gebruiken. De meeste merken leveren overigens een adapter mee, zodat je bijvoorbeeld een HDMI-kabel op een DVI-poort kunt aansluiten. Verder hebben steeds meer grafische kaarten een DisplayPort-aansluiting, eveneens erg geschikt om in een hoge resolutie te gamen.

©PXimport

Tip 08 DVI, HDMI en DisplayPort zijn erg geschikt voor games.

Tip 09: Ventilator

Bij een krachtige videokaart hoort ook een goede koeling. Door het snelle rekenwerk ligt namelijk oververhitting op de loer. Voor gamers ontwikkelde grafische kaarten hebben dan ook één of meer ventilators. Hierdoor worden de gpu en het videogeheugen niet te heet. Bedenk goed dat een videokaart met één of meer ventilators doorgaans meer geluid produceert. Verder is het onderdeel een stuk dikker, waardoor het veel plek inneemt binnen de behuizing. Videokaarten met relatief weinig gpu-kracht maken veelal gebruik van passieve koeling. Via een speciaal ribprofiel wordt de hitte dan aan de omringende lucht afgegeven. Als je vaak games speelt of andere grafische werkzaamheden uitvoert, raden we aan om een videokaart met minimaal één ventilator te nemen.

©PXimport

Tip 09 De meeste losse videokaarten maken gebruik van actieve koeling via een ventilator.

Koopsuggesties

Videokaarten zijn in allerlei soorten en maten verkrijgbaar. Om je enigszins op weg te helpen, zetten we drie grafische kaarten op een rij.

MSI N730-4GD3

De MSI N730-4GD3 is een betaalbare videokaart van ongeveer tachtig euro. MSI heeft om de GeForce GT 730 een eigen schil gefabriceerd. De kloksnelheid is met 750 MHz niet al te hoog, waardoor je geen zware games op de beste instellingen kunt spelen. Schroef je de framerate een stukje terug, dan geven de meeste videospelletjes geen problemen. De N730-4GD3 maakt gebruik van 4 GB DDR3-geheugen om de grafische beelden tijdelijk te bewaren. Je verbindt een monitor met de videokaart via een VGA-, DVI- of HDMI-aansluiting.

©PXimport

Sapphire R9 280 3GB GDDR5 OC DUAL-X with Boost

Deze videokaart biedt uitstekende prestaties voor een reële prijs van zo'n 180 euro. De grafische chip is de Radeon R9 280 van AMD. Hieraan is een kloksnelheid van 850 MHz met 3 GB GDDR5-geheugen gekoppeld. Indien nodig kun je met behulp van meegeleverde software de kloksnelheid opschroeven naar maximaal 940 MHz. Via DisplayPort, HDMI en tweemaal DVI sluit je één of meer schermen aan. Voor de koeling heeft Sapphire twee ventilators geïntegreerd. Deze grafische kaart is in staat om alle moderne games in de hoogste resolutie weer te geven.

©PXimport

ASUS Strix GeForce GTX 980

Gamefanaten met een ruim budget kunnen de peperdure ASUS Strix GeForce GTX 980 overwegen. Deze videokaart heeft een opgevoerde gpu met een kloksnelheid van 1279 MHz. Verder is er 4 GB GDDR5-geheugen ingebouwd. Voor de aansluiting van één of meer monitoren heb je keuze uit maar liefst vijf poorten, namelijk eenmaal DVI, eenmaal HDMI en driemaal DisplayPort. Dit product is gebaseerd op de GeForce GTX 980, het huidige topmodel van NVIDIA. Hiermee kun je probleemloos geavanceerde games in de beste kwaliteit spelen, waarbij er zeer veel details zichtbaar zijn. De videokaart is voor ongeveer zeshonderd euro verkrijgbaar.

©PXimport

Vind je dat Chrome af en toe traag presteert en ervaar je zelfs vastlopers? De efficiëntiemodus van Windows 11 is mogelijk de boosdoener. Gelukkig kun je die uitschakelen. We geven je een plan van aanpak waarmee Chrome een heel stuk sneller werkt en reageert.

De efficiëntiemodus is bedoeld om langer te kunnen werken met een volle accu, om minder ventilatorgeluid te produceren en betere prestaties te halen. De functie werd geïntroduceerd in Windows 11. Het is een systeemfunctie die automatisch het brongebruik van apps aanpast op basis van hun gebruik en prioriteit. Deze modus staat standaard ingeschakeld voor bepaalde applicaties zoals Chrome.

Wanneer je bijvoorbeeld meerdere tabbladen in Chrome hebt geopend, terwijl je er slechts één gebruikt, dan kan de efficiëntiemodus een aantal tabbladen in rust zetten. Hierdoor komen die in een energiebesparende stand te staan. Nadeel is dat deze tabbladen mogelijk niet langer worden bijgewerkt, of zelfs helemaal niet meer reageren wanneer je ernaar overschakelt. Wat aanvankelijk bedoeld is als een voordeel, pakt hierdoor soms uit als hinderlijk. Extra geheugen dat wordt vrijgemaakt lijkt op het eerste gezicht interessant, maar als hierdoor browsertabbladen niet laden of websites crashen dan is dit behoorlijk irritant. Tijd om hier wat aan te gaan doen.

Eerst controleren

We gaan eerst controleren of de efficiëntiemodus inderdaad is ingeschakeld en of die zijn werk doet. Heb je Windows 11 geüpdatet naar versie 22H2 of hoger, dan is de kans groot dat de efficiëntiemodus in Google Chrome al actief is. Controleer dit met Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en selecteer Taakbeheer.

In de app die opent, zoek je nu het proces Google Chrome. Klik op het pijltje ernaast om deze groep uit te vouwen. In de kolom Status staat Efficiëntiemodus naast alle processen waarvoor deze functie is ingeschakeld. Wanneer je dit label aantreft, weet je dat deze modus over het algemeen actief is voor Google Chrome. De efficiëntiemodus is ook herkenbaar aan een pictogram van een groen blaadje.

Het groene blaadje geeft aan dat bij deze processen de efficiëntiemodus actief is.

Efficiëntiemodus uit

Je kunt de efficiëntiemodus voor Google Chrome in Windows 11 tijdelijk uitschakelen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op een van de subprocessen waar de waarde Efficiëntiemodus in de kolom Status te zien is. Klik daarna met de rechtermuisknop op het label Efficiëntiemodus om het vinkje weg te halen. Herhaal deze stap bij alle Chrome-subprocessen waar de efficiëntiemodus actief is, tot in de groep Google Chrome geen enkel groen blaadje meer staat. Hierdoor wordt de efficiëntiemodus voor deze subprocessen tijdelijk uitgeschakeld.

De proceslijst verandert en wordt continu bijgewerkt wanneer je nieuwe tabbladen opent en sluit. Het is dus mogelijk dat je deze stappen meerdere keren moet herhalen om ervoor te zorgen dat de wijzigingen van kracht blijven. Ook als je Chrome later sluit en opnieuw start, wordt de modus opnieuw ingeschakeld. Hetzelfde geldt wanneer je de pc opnieuw opstart.

Haal het vinkje weg bij Efficiëntiemodus.

Twee versies

Als je de vorige methode niet elke keer opnieuw wilt herhalen nadat je Google Chrome hebt gestart, dan kun je werken met Chrome-snelkoppelingen. In dit voorbeeld gebruik je een snelkoppeling om Chrome in de standaardinstelling (met de efficiëntiemodus actief) te gebruiken en daarnaast maak je een snelkoppeling om Chrome te gebruiken zónder de efficiëntiemodus.

Begin met het plaatsen van een snelkoppeling voor Chrome op het bureaublad. Binnen Windows 11 verloopt dat anders dan in Windows 10. Klik op Start en selecteer rechtsboven de optie Alles. Hiermee verschijnt er een alfabetische lijst met alle apps. Zoek Google Chrome en sleep dit pictogram naar het bureaublad. Daar is de eerste snelkoppeling. Klik met rechts op deze snelkoppeling en kies Kopiëren. Daarna klik je op het bureaublad met rechts en je selecteert Plakken.

Sleep een snelkoppeling op het bureaublad vanuit Alle apps.

Zonder efficiëntiemodus

Zo, vanaf nu heb je twee snelkoppelingen voor Chrome op het bureaublad. Bij de tweede verander je de naam bijvoorbeeld in Google Chrome zonder efficiëntiemodus. Klik met de rechtermuisknop op deze tweede snelkoppeling en kies Eigenschappen in het contextmenu. Klik in het venster Eigenschappen / Snelkoppeling op het veld Doel. Daar zie je het pad: C:\Program Files\Google\Chrome\Application\chrome.exe. Voeg daar de volgende opdracht aan toe. Zet de cursor achter chrome.exe, plaats een spatie en daarachter typ of plak je --disable-features=UseEcoQoSForBackgroundProcess. Het totale pad ziet er dus als volgt uit:

Klik op Toepassen in de rechterbenedenhoek van het venster. Door deze toevoeging schakel je de Eco QoS (Eco Quality of Service) voor achtergrondprocessen uit. Hierdoor gebruikt Chrome niet langer de functie die is ontworpen om het energieverbruik te optimaliseren. Windows vraagt je in sommige gevallen om de beheerrechten te verlenen om door te kunnen gaan. Klik dan gewoon op Doorgaan. Sluit het venster Eigenschappen van Google Chrome als je klaar bent. Start nu Google Chrome opnieuw op.

Wijzig de gegevens in het veld Doel.

Controle

Om te controleren of de functie is uitgeschakeld open je de snelkoppeling zonder efficiëntiemodus. Typ in het adresvak chrome://version en druk op Enter. Hierdoor zullen de details van Chrome op je pc in beeld komen. En daar zul je de opdrachtparameters lezen die je zojuist hebt toegevoegd. Als je Chrome opent vanaf de eerste snelkoppeling (met efficiëntiemodus) en je typt chrome://version, dan zul je deze parameters niet terugvinden. Ook wanneer je het oorspronkelijke Chrome-uitvoerbare bestand start vanuit de map C:\Program Files\Google\Chrome\Application zul je ontdekken dat de efficiëntiemodus nog steeds aan staat.

Deze aanpassing schakelt de efficiëntiemodus alleen uit als je Chrome start vanuit de bewerkte snelkoppeling.

Geheugenbesparing uitzetten

Behalve de efficiëntiemodus gebruikt Chrome ook functies voor geheugen- en energiebesparing. Beide verminderen het stroomverbruik van de browser door bepaalde functies en mogelijkheden te beperken, maar ze kunnen ook de browserprestaties vertragen. Om ze uit te schakelen, tik je op de drie puntjes in de rechterbovenhoek en ga je via Instellingen naar Prestaties. Je kunt ook in het adresvak chrome://settings/performance typen en dan op Enter drukken. Hiermee kom je op het tabblad Prestaties. In dit tabblad kun je de schuifjes bij Geheugen / Geheugenbesparing en Voeding / Energiebesparing uitschakelen.

Deze laatste optie is alleen beschikbaar op Chrome die op een laptop draait. Een van de bekende problemen van Geheugenbesparing is dat het tabblad automatisch bevriest of opnieuw gaat laden wanneer je ernaar teruggaat. Energiebesparing kan ook de oorzaak zijn dat de visuele effecten in de browser worden beperkt. Hierdoor zal bijvoorbeeld smooth scrolling niet meer werken en ook videoframerates kunnen hierdoor vertragen.

Probeer Geheugenbesparing uit te zetten en kijk of het probleem hiermee is opgelost.

Sluit ongebruikte tabs

Chrome opent voor elk tabblad zijn eigen proces. Als er veel tabbladen openstaan, dan verbruiken die veel geheugen, wat kan leiden tot vertraging. Om te weten hoeveel systeembronnen Chrome aanspreekt, ga je naar Taakbeheer en bekijk je het lopende verbruik. De oplossing is simpel: sluit onnodige tabbladen om te zien of Chrome hierdoor sneller wordt.

Alle open tabbladen spreken gezamenlijk veel geheugen aan.

Cache en cookies wissen

Wanneer je de Chrome-browser lang gebruikt, verzamel je heel wat gegevens in de browsercache en ook veel cookies, wat de browser kan vertragen. Je kunt dit probleem oplossen door de browsegegevens te wissen. Klik op de drie puntjes in de rechterbovenhoek van de browser. Selecteer Browsegegevens wissen. Vervolgens selecteer je de vakjes Cache en Cookies en je klikt op Gegevens wissen. Als dat is gebeurd, start je Chrome opnieuw op en kijk je of het programma nog steeds traag is.

De gecachte afbeeldingen en bestanden nemen 320 MB in beslag.

Een 'gewoon prima' smartphone hoeft echt geen vele honderden euro's te kosten, weten we inmiddels. De nieuwe Motorola Edge 60 Fusion is daar een mooi voorbeeld van, lees je in deze review. Voor een adviesprijs van 329 euro krijg je een telefoon die luxe oogt, fijne specificaties heeft en zes jaar updates ontvangt.

De Edge 60 Fusion is het goedkoopste model in Motorola's Edge 60-serie en verkrijgbaar in drie kleuren: blauw, roze en het geteste turquoise. Niet de meeste alledaagse kleuren voor een smartphone, en het veilige grijs, zwart en wit ontbreken. Wij kunnen dat wel waarderen.

Opvallend ontwerp

De Edge 60 Fusion valt lekker op in de saaie massa. Een hoesje kan handig zijn om de telefoon beter te beschermen, maar is niet nodig voor grip. De nepleren achterkant biedt namelijk veel grip. Motorola schermt bovendien met een MIL-STD-810H-certificering, die aangeeft dat de Edge 60 Fusion niet stuk zou moeten gaan door een val van maximaal 1,2 meter hoogte.

©Rens Blom

De Edge 60 Fusion valt lekker op.

De gebruikservaring van de Motorola-smartphone is uitstekend. Met 178 gram is het toestel relatief licht, door de gekromde randen aan de zijkanten heb je het idee dat je een hele dure telefoon in handen hebt en het 6,67 inch-oledscherm ziet ook heel goed uit. De verversingssnelheid is 120 Hz en de resolutie wat hoger dan Full-HD, waardoor het scherm scherp oogt.

Complete smartphone

We zijn ook blij dat Motorola de scherp geprijsde smartphone zo compleet heeft gemaakt. De Edge 60 Fusion is bijvoorbeeld waterbestendig, ondersteunt een e-sim en heeft lekker veel (256 GB) opslagcapaciteit. Ook het werkgeheugen is van gebruikelijke grootte (8 GB) en de gangbare accucapaciteit van 5200 mAh levert een meer dan prima accuduur op. Wij kunnen de smartphone bij redelijk intensief gebruik, ook buiten de deur, zeker een lange dag gebruiken. 's Avonds opladen kan, maar de volgende ochtend redt het toestel ook.

©Rens Blom

Het grote scherm ziet er goed uit

Je dient wel zelf een oplaadadapter te regelen, en het liefst een krachtige. Motorola levert – vanwege nieuwe EU-wetgeving – namelijk alleen een usb-c-kabel in de doos van de Edge 60 Fusion mee. Met de juiste adapter kan de smartphone overigens lekker rap opladen, namelijk met 68 watt. Wat dat zegt? Dat het drie kwartier duurt om de telefoon van 0 naar 100 procent te brengen.

Is de Edge 60 Fusion zonder compromissen? Nee. De gebruikte MediaTek-processor is niet zo snel, waardoor de telefoon ons af en toe niet kan bijhouden. Geen ramp, maar wel een aandachtspunt. Toestellen worden door de jaren heen namelijk wat trager door alle apps en bestanden die je erop hebt gezet, en de Edge 60 Fusion is dus vanaf dag één al niet de snelste in zijn segment.

©Rens Blom

Camera's

De camera's van de smartphone zijn wat verwarrend. Achterop lijken drie cameralenzen te zitten, aangevuld met een flitser. Er zijn echter maar twee camera's: een hoofdcamera en een groothoekcamera. De Edge 60 Fusion kan ook inzoomen, maar gebruikt daar zijn hoofdcamera voor. Hoewel de camera's prima zijn gelet op de prijs, merken we duidelijk dat duurdere smartphones betere kiekjes schieten. Een begrijpelijk compromis, en we zijn blij dat Motorola de groothoeklens voorzien heeft van een macrofunctie, om van heel dichtbij te fotograferen. Dat kunnen lang niet alle telefoons in dit prijssegment.

Hieronder zie je twee fotoseries met van links naar rechts de hoofdcamera, groothoekcamera en zoomfunctie (2x) aan het werk.

©Rens Blom

©Rens Blom

Zes jaar updates

Prettig aan de Motorola Edge 60 Fusion is dat de telefoon drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates krijgt. Je kunt het toestel dus heel lang veilig gebruiken. Motorola installeert ook heel wat AI-functies op het toestel. Sommige functies zijn nuttig, andere niet. Vertrouwd prettig blijven de gebaren om de smartphone efficiënt te bedienen. Motorola's tijdlijn met artikelen in allerlei categorieën toont ons om onduidelijke redenen alleen Engelstalige content, aangevuld met advertenties. Google's nieuwsfeed blijft dus relevanter.

©Rens Blom

Sommige onderdelen van Motorola's software bevallen goed, andere delen minder.

Conclusie: Motorola Edge 60 Fusion kopen?

De Motorola Edge 60 Fusion is niet de snelste smartphone in zijn prijsklasse, maar scoort op alle andere belangrijke punten wel (erg) goed. We zijn ook blij met het updatebeleid van zes jaar. Voor iets meer dan 300 euro koop je zo een telefoon waar je veel plezier aan kunt beleven.