ID.nl logo
Leren hacken met CTF challenges / Capture the flag
© Reshift Digital
Huis

Leren hacken met CTF challenges / Capture the flag

Hacken kun je leren, maar dit lukt alleen door veel proberen en experimenteren. Door hacken op de juiste manier, bij de juiste organisaties en in een veilige omgeving, help je mee om cybercrime tegen te gaan en mogelijk zelfs op te lossen, zonder de wet te overtreden. Eén van die manieren is een capture the flag-hackcompetitie. Lees hier meer overCTF challenges.

Security CTF’s oftewel capture the flag-competities hebben in deze context niks te maken met schietspelletjes op de computer of met het veroveren van de vlag bij het paintballen. Het zijn uitdagende opdrachten, ook wel challenges genoemd, waarbij je nieuwe hackingtechnieken kunt leren.

Vaak vinden CTF’s plaats tijdens een van de vele securityconferenties over de hele wereld. Al in 1996 werd er een CTF georganiseerd tijdens Def Con, een grote en bekende cyberbeveiligingconferentie die jaarlijks wordt gehouden in Las Vegas. Naarmate het internet groeide, groeide ook de CTF-competities en kon ook het internet gebruikt worden om waar dan ook ter wereld mee te doen. Tegenwoordig zijn CTF’s voor iedereen en overal bereikbaar en kun je online direct deelnemen.

In dit artikel leggen we je uit welke challenges er zijn en hoe je zelf CTF’s kunt vinden om te spelen, zowel online als offline.

Deelnemen aan een CTF

De meeste deelnemers aan CTF’s zijn hackers of hebben ervaring met hacken. Maar er komen ook veel studenten die een IT-opleiding volgen, al dan niet in de richting van security. Uiteraard is er ook niks mis mee om als volledige nieuweling mee te doen aan CTF’s, er is altijd wel iemand die je wil helpen of waar je bij kunt aanschuiven om mee te kijken en wat van kunt leren.

Uiteindelijk leer je wel het meest door het zelf te doen en proberen. Maar in het begin is het erg lastig, je weet niks en het lukt je maar niet om de challenges op te lossen. Maar aan het einde van elke CTF worden er write-ups gemaakt door de deelnemers, een volledige beschrijving van hoe anderen een challenge hebben weten op te lossen. Vaak voorzien van de gebruikte exploitcode, korte video’s of een complete stap-voor-stap YouTube-video. Deze zijn heel leerzaam en het beste kun je in het begin veel van deze beschrijvingen lezen en video’s bekijken om het zelf proberen na te doen, zodat je begrijpt hoe het moet en hoe het kan, en je daarna zelf mee aan de slag kunt.

Vaak zijn er aan de online CTF’s ook forums en IRC-kanalen verbonden. Hier worden de verschillende challenges besproken, maar altijd zonder dat er echt een hint of antwoord wordt prijsgegeven. Vragen naar flags, oplossingen of hints is niet netjes en vaak zelfs niet toegestaan. Zeker niet wanneer het voor anderen ook te lezen is.

Benodigdheden

Om mee te kunnen doen aan de online CTF’s, moet je weten waar ze te vinden zijn, vaak moet je een account aanmaken om in te kunnen loggen zodat ook je scores bijgehouden kunnen worden. Voor de Jeopardy stijl-challenges (uitleg verderop) heb je vaak niet meer nodig dan je computer of laptop en toegang tot de website. Bij de attack/defense- of penetratie-challenges heb je vaak een installatie van Kali nodig, het besturingssysteem voor hackingdoeleinden. Daarop zijn dan ook veel programma’s en tools te vinden die je nodig hebt. Overige tools kun je downloaden van bijvoorbeeld Github op het moment dat je ze nodig hebt.

Bekende tools zijn Nmap voor een eerste scan om informatie over porten en services te vinden, het Linux-tooltje smbclient voor meer informatie over samba shares, Wireshark voor het analyseren van netwerkverkeer, Nikto om webservers te scannen, hashcat voor het decoderen van wachtwoorden en sqlmap om geautomatiseerd SQL-injections te ontdekken.

©PXimport

Je kunt ook een volledige virtuele machine om mee te oefenen downloaden, die worden vaak als iso-bestand aangeboden. De machine is al helemaal voorbereid en je kunt hem op je eigen computer of laptop draaien. Zo heb je de beschikking over je eigen kwetsbare server, waar geen andere deelnemers op zitten. Deze downloadbare kwetsbare machines vind je bijvoorbeeld op de website vulnhub.com, hier staan inmiddels meer dan driehonderd .iso-bestanden op die elk hun eigen uitdaging en moeilijkheid hebben.

Soorten CFT challenges

Er zijn verschillende soorten challenges. Bij reverse engineering krijg je meestal een bestand, een uitvoerbaar programma, dat je lokaal kunt draaien. Met de juiste input voor het programma wordt uiteindelijk de flag onthuld. Door het reverse engineeren van het programma leer je hoe het algoritme werkt en weet je welke input je moet geven om de flag te vinden.

Bij cryptochallenges gaat het om cryptografie, vaak uiteenlopend van simpele of zelfgemaakte encryptie tot zwakke random generators. Maar het kan ook heel geavanceerd en wiskundig worden, waarbij je snel het spoor bijster bent als je niet volledig van dit soort technieken op de hoogte bent.

Bij pwning challenges krijg je meestal ook een uitvoerbaar programma, maar ook een ip-adres en een poort waar het programma op een server draait. Met het uitvoerbare bestand kun je lokaal proberen om het programma te exploiten en zo remote code execution te krijgen. Vervolgens gebruik je je ontwikkelde exploit code om op afstand een toepassing binnen te dringen en een actie uit te voeren. Als je op de server gekomen bent, kun je het bestand met de flag vinden en uitlezen. Vaak lopen deze challenges uiteen van een simpele buffer overflow tot erg geavanceerde heap overflows.

Een forensics challenge kent allerlei varianten. Bij een memory dump is het de bedoeling om een bestand te analyseren en bijvoorbeeld alle gebruikersnamen en wachtwoorden die op het moment van de dump in het geheugen van die computer waren geladen, eruit te halen. Bij netwerk packet analyse moet je analyseren hoe de communicatie tussen twee servers eruitzag en moet je bijvoorbeeld een gebruikersnaam en wachtwoord die in deze communicatie werd meegestuurd, vinden. De flag kun je vinden door de verborgen informatie uit de bestanden te lezen, alsof je een forensisch onderzoek aan het doen bent. Voor beginners zijn deze challenges vaak lastig.

Web challenges werken aan de hand van URL’s en kennen challenges zoals authenticatie bypass; het omzeilen van het inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord, en SQL- of XML-injections.

De IoT- (Internet Of Things) challenges zul je vaker bij een bedrijf of organisatie op kantoor vinden, omdat je hiervoor fysiek toegang tot het IoT-apparaat nodig hebt. Vaak is dit een combinatie van een web challenge, omdat er een administrator interface op zit, reverse engineering, omdat de firmware onderzocht kan worden, en een hardwarehack via bijvoorbeeld de netwerkaansluiting of UART, een seriële poort op een IoT-apparaat.

©PXimport

Er zijn eigenlijk twee veelvoorkomende soorten CTF’s. Namelijk Jeopardy-stijl CTF’s en attack/defense-CTF’s. Er zijn CTF’s die meer lijken op een werkelijke security penetratietest en er zijn gemengde competities; een combinatie van meerdere soorten CTF’s.

Bij de Jeopardy-stijl CTF is het de bedoeling om verschillende opdrachten (challenges) op te lossen van verschillende categorieën. Vaak kun je jezelf door het oplossen van de challenges toegang verschaffen tot een server, waar je dan een bepaalde tekst kunt vinden, die vlag (flag) heet. Vandaar ook de naam ‘capture the flag’. Deze flag kun je vervolgens uploaden als bewijs dat je de challenge gehaald hebt. Hiermee verdien je punten voor jezelf of je team.

De attack-/defense- CTF’s werken anders. Vaak worden ze gespeeld in teamverband. Elk team heeft zijn eigen kwetsbare servers en services. Als team moet je je eigen systeem verdedigen tegen andere teams die jouw systeem aanvallen. Tegelijkertijd kun je als team de server van andere teams proberen aan te vallen.

Bij de penetratietest-CTF probeer je individueel of met een team via vooraf bepaalde kwetsbaarheden een systeem binnen te komen. Een aantal veelvoorkomende kwetsbaarheden zijn het gebruik van zwakke wachtwoorden, gedeelde harde schijven zonder de juiste ACL’s, gesimuleerde eindgebruikers of bufferoverflows. Ook bij deze vorm van CTF is het niet toegestaan om elkaar aan te vallen, maar alleen de machines die voor de CTF beschikbaar zijn gemaakt.

De Jeopardy-stijl CTF’s gaan vaak over meer dan security alleen. Er komen ook veel raadsels en wiskundige breinkrakers in voor. De verschillende categorieën waarin challenges voorkomen zijn onder meer reverse engineering, cryptografie, pwning, forensics, web, IoT enzovoort. Hoe meer challenges je weet op te lossen, hoe moeilijker ze zullen worden. Moeilijker challenges leveren meer punten op. Degene met de meeste punten wint. Het is bij de Jeopardy-stijl CTF overigens niet toegestaan om elkaar aan te vallen, iedereen gebruikt over het algemeen zijn eigen laptop en logt in op de server of servers waar de challenges op staan.

Online CTF’s

Wil je zelf aan de slag met CTF, dan is een online-variant het makkelijkst om mee te beginnen. Er zijn wel honderden voorbeelden te noemen van websites die CTF’s hosten. Hier noemen we een aantal van de grootste en meestgebruikte websites.

Google heeft een CTF waarbij de beste tien teams na een online kwalificatieronde uitgenodigd worden om onsite de finale te spelen. En hier zijn leuke prijzen te winnen, maar het begint wel eerst online en daar kan iedereen aan mee doen.

CTF time is gemaakt door de CTF-community voor de CTF-community. Hier vind je CTF’s zowel online als offline, die binnenkort zullen plaatsvinden. Hoe en waar je je kunt inschrijven staat er ook, net als historische CTF-events en onder meer de ranglijst van deelnemende CTF-teams.

Overthewire is een verzameling van zogenoemde wargames. Elke challenge is te bereiken via een eigen ssh-poort. Er zijn verschillende levels die steeds moeilijker worden naarmate je verder komt. De Bandit-challenge is uitermate geschikt voor iedereen die net begint.

©PXimport

W3challs is een trainingsplatform met verschillende realistische challenges met verschillende moeilijkheidsgraden (easy, medium, hard). Deze heeft ook een forum waar je met andere deelnemers over de challenges kunt discussiëren.

Root-Me heeft meer dan 200 hack-challenges en ook nog 50 virtuele omgevingen waar je je skills kunt oefenen.

Op Hackthebox staan zowel kwetsbare servers als challenges in verschillende categorieën. Toegang krijgen tot de website is al een challenge op zich. Er zijn teams en ruim 150.000 mensen van over de hele wereld die dagelijks proberen de challenges te kraken.

Onsite CTF’s

Nog leuker is het natuurlijk om een on-site CTF bij te wonen of zelf aan deel te nemen. Er is een aantal bekende CTF’s. Secure by design organiseert elk jaar een CTF waar ongeveer 250 deelnemers op afkomen. Afgelopen jaren was het een uitgebreide penetratietest-stijl CTF in een studio in Hilversum.

Het Platform voor InformatieBeveiliging organiseert ook jaarlijks een CTF in Jeopardy-stijl. Aan meedoen zitten wel wat kosten verbonden, tenzij je lid bent, maar daarvoor krijg je wel een gezellige avond waar veel mensen aan deelnemen.

Hack in the box is een jaarlijkse hackingconferentie in Nederland, waar naast de conferentie ook een CTF wordt georganiseerd. Tijdens het tweedaags evenement wordt in teamverband geprobeerd de Jeopardy-stijl CTF te hacken.

Nog leuker is meedoen aan de CTF tijdens een van de hackingconferentie in de Verenigde Staten, zoals het eerder genoemde Def Con. Hiervoor moet je wel naar de VS, maar naast de CTF kun je ook de conferentie zelf bezoeken en er zijn leuke prijzen te winnen.

Tekst:Joost van ‘t Zand

▼ Volgende artikel
Fairphone vernieuwt Fairbuds XL met focus op beter geluid en comfort
© Fairphone
Huis

Fairphone vernieuwt Fairbuds XL met focus op beter geluid en comfort

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

▼ Volgende artikel
Zo kies je een parfum dat écht bij je past (en dat blijft hangen)
© ID.nl
Gezond leven

Zo kies je een parfum dat écht bij je past (en dat blijft hangen)

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Dit artikel in het kort

💨Welke geurnoten passen bij jouw karaktertype?
💨Top-, hart- en basisnoten: hoe een parfum is opgebouwd.
💨Het verschil tussen eau de toilette en eau de parfum.
💨De gouden regel voor het testen in de winkel.

Lees ook: Waarom parfum niet bij iedereen hetzelfde ruikt

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:

Chloé - Chloé Eau de Parfum
: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:

Dior - Dior Homme
: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:

Chanel - Coco Mademoiselle
: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:

Hermès - Terre d’Hermès
: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:

Yves Saint Laurent - Black Opium
: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:

Viktor&Rolf - Spicebomb
: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:

DKNY - Be Delicious
: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:

Versace - Eros
: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:

Giorgio Armani - Acqua di Gioia
: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:

Giorgio Armani - Acqua di Giò
: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip:
Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne:
zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait:
Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje)
Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven!
Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren
Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt
Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten. 

Geur gevonden? Dan weet je nu...

...altijd wat je als cadeau kunt vragen!