Inmiddels weet iedereen met een website of blog het wel: je kunt niet zomaar foto’s gemaakt door andere mensen gebruiken op je site. Soms kiezen mensen dan voor gifjes om hun artikelen vorm te geven, zeker als dat bijvoorbeeld over bekende films gaat. Maar is dat wel toegestaan? Wat zijn de regels omtrent gif auteursrecht?

Gif staat voor graphics interchange format. Gifjes zijn geanimeerde afbeeldingen; bewegende afbeeldingen zonder geluid of afspeelknop. Gifjes herhaelen meestal zichzelf: ze spelen constant opnieuw af. Zeker als je de animaties goed op elkaar weet aan te sluiten, dan is een gifje perfect: je ziet soms niet eens wanneer hij weer opnieuw afspeelt. Juist omdat gifjes vaak grappige situaties uitbeelden, weten ze tegenwoordig zelfs zakelijke mailtjes een stuk luchtiger te maken. Ze zijn vaak een stuk minder makkelijk verkeerd op te vatten dan bijvoorbeeld de al dan niet sarcastische knipoog-smiley.

Giphy

Gifjes kun je zelf maken, maar het is veel makkelijker om ze van het internet te halen. Giphy is het meest bekende platform van het moment waarop iedereen gifjes kan uploaden, die vervolgens weer door iedereen kunnen worden gevonden en gebruikt. Je vindt er de ouderwets gezellige dansende banaan uit het Hyves-tijdperk, maar ook tijdens de Superbowl vind je gifjes van de footballteams. Giphy kent meer dan 100 miljoen dagelijkse gebruikers, die de keuze hebben uit meer dan 1 miljard gifjes. Ook grote bedrijven weten het platform te vinden. Whatsapp heeft inmiddels Giphy-integratie, waardoor je in de chatdienst gifjes kunt gebruiken om je uit te drukken.

©PXimport

Toch is het wat vreemd: je mag niet zomaar iemands foto gebruiken, maar een gifje lijkt nooit een probleem. Waarom zou je een plaatje van Disney’s Alice in Wonderland niet mogen gebruiken, maar als het een bewegend plaatje is, dan mag het ineens wel? Meestal legt Disney boetes op als je je niet aan de regels houdt. In het geval van gifjes mag Disney dat echter niet: gifjes zijn beschermd van auteursrechtelijke claims door de wet van “fair use”.

Fair Use

Daarnaast schijnt een bedrijf als Giphy overeenkomsten te hebben met een aantal grote (media)bedrijven, waardoor mogelijk auteursrechtelijke problemen worden vermeden. Giphy is echter niet heel erg open over deze relaties. Aan de andere kant is het verstandig dat Giphy zich vooral schuilhoudt achter “fair use”, want de dienst voldoet hier ook aan. Als je onder de paraplu “fair use” wenst te vallen, zijn er vier factoren waaraan je product moet voldoen:"

Je gaat bijvoorbeeld niet een gif kijken in plaats van de volledige film waaruit het gifje is geknipt. Het is doorgaans kortstondig, waarbij de geanimeerde afbeelding gebruikt wordt om iets duidelijk te maken. Maar, wordt bijvoorbeeld het gezicht van Linda de Mol gebruikt en zij beroept zich op haar portretrecht, dan kan het zijn dat je het gifje moet verwijderen. Datzelfde geldt voor voetbalmomenten: daar zijn niet alleen bekende voetballers te zien, maar worden er tevens enorme geldbedragen gevraagd voor de licenties. Dus elk bedrijf dat daar veel geld voor heeft neergeteld, staat er niet om te springen dat gebruikers gratis beelden uitwisselen van content die indirect door die bedrijven is betaald.

Zelf maken

Om er zeker van zijn dat je gif-gebruik geen problemen veroorzaakt, moet je van de mensen die in het gifje te zien zijn schriftelijke toestemming hebben. Of je kunt zorgen dat je bij het gifje een link plaatst naar het bronmateriaal. Het allerbeste is natuurlijk om je eigen gifs te maken. Dat kan heel makkelijk met de GIF Maker van Giphy of Makeagif.com. Ben je er handig in, dan kan het ook in Photoshop of door een Boomerang te maken met Instagram en deze als gif te exporteren.

Dankzij de fair use-wetgeving is de kans niet heel groot dat je in de problemen komt bij het gebruik van een gifje, maar wees je ervan bewust dat je kunt worden gevraagd om de bewegende afbeelding offline te halen als de rechtmatige eigenaar er bezwaar tegen heeft. Het lijkt misschien veel werk om zelf een gif te maken, maar elk filmpje dat je met je telefoon schiet kan al een geweldig gifje zijn waarmee jij op kantoor of binnen de familie iedereen aan het lachen maakt.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.