Ken je die quizzen op de radio nog waarbij de luisteraar na het beluisteren van (een stukje) intro een bepaald liedje moest raden? Zo'n muziekquiz kun je met ook met vrienden spelen, maar dan nog een stukje moeilijker! Het enige dat je nodig hebt is het gratis programma Audacity en wat op internet verkrijgbare multitrack-audiobestanden.

Oké, we geven het toe, de auteur van dit artikel is gek van pubquizzen en heeft al meerdere collega’s van de redactie met deze hobby aangestoken. Dus een waarschuwing vooraf: het kan verslavend zijn!

01 Multitrack

Een echte muziekliefhebber herkent een nummer al na een paar tonen. Hoe leuk is het dan om op basis hiervan een leuke quiz te maken voor een avondje muziekplezier. En we maken het een stapje moeilijker door niet alle instrumenten te laten horen.

Hiervoor gebruiken we multitrack-audiobestanden. Dit zijn muziekfiles waarin meerdere instrumenten afzonderlijk op aparte stereotracks zijn opgenomen. Dat zijn natuurlijk niet bestanden die je dagelijks gebruikt. Sterker nog: dergelijke bestanden zijn normaliter alleen voor gebruik door bijvoorbeeld geluidsstudio’s. Maar als je op internet goed zoekt op de term ‘multitrack audio’ of ‘isolated tracks’, dan kom je toch wat materiaal tegen waarvan je niet verwacht dat dit te downloaden valt. Ook op

kun je diverse losse audiofragmenten van bekende popnummers vinden. In die gevallen vind je een losse track van bijvoorbeeld alleen een basgitaar, drumpartij of keyboards. Die opnamen zijn zelfs van het originele muziekstuk, wat het geheel nog interessanter maakt. Niet alleen voor een muziekquiz, maar ook als je fan bent van een bepaalde artiest of graag muziek wilt leren spelen. Met de afzonderlijke tracks kun je zonder afleiding van de omringende instrumenten precies horen hoe iets wordt gespeeld. Multitrack-audiobestanden worden aangeboden in het ogg-vorbis codecformaat en dragen de extensie .mogg.

02 Inhoud van multitrack openen

Er zijn niet veel gratis audioprogramma’s die overweg kunnen met multitrack-audio. Audacity is een digitale audioduizendpoot dat dat wel kan. Er zijn versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Installeer de software en open het gedownloade mmog-bestand via het menu Bestand / Openen. Het openen van het bestand duurt even, omdat Audacity eerst alle afzonderlijke tracks uit het hoofdbestand splitst. Sommige mmog-bestanden bevatten zo’n vijf of zes afzonderlijke instrumententracks. Een gemiddeld muzieknummer heeft doorgaans veel meer instrumenten, en om die reden zul je bij sommige audiosporen ook meerdere instrumenten horen; het is niet altijd mogelijk om een instrument compleet te isoleren. Over het algemeen zijn de drums, basgitaar en de stemmen wel apart te beluisteren. Maar dat is een kwestie van uitproberen, van tevoren kun je dat niet zien, het bestand moet je dus altijd eerst openen in Audacity om de afzonderlijke kanalen te kunnen afluisteren.

©PXimport

03 Stereotrack

Als je je mogg-bestand in Audacity hebt geopend, zie je direct hoeveel verschillende audiosporen het bestand bevat. Audacity splitst automatisch ieder audiospoor in een linker- en rechterkanaal, oftewel twee keer mono. Heb je een bestand geopend met zes afzonderlijke audiosporen, dan zie je er in Audacity dus 12. Gelukkig groepeert Audacity de kanalen wel bij elkaar en het is eenvoudig om de twee mono-sporen samen te voegen tot één stereotrack. Dat doe je als volgt: klik bij het bovenste audiospoor van de groep van twee op het kleine zwarte pijtje naar de naam van het audiobestand en kies uit het menu voor de optie Stereotrack maken. Een stereotrack klinkt net even wat ruimtelijker dan een afzonderlijk mono-track.

©PXimport

Drums, drums en nog eens drums

©PXimport

04 Sporen afluisteren

Een mogg-bestand bevat de verschillende audiokanalen, maar je kunt nergens uit aflezen welk kanaal welk instrument bevat. Dat kan alleen maar als je het afzonderlijke spoor afspeelt. In Audacity kun je je gekozen spoor geïsoleerd (solo) afspelen. Dat doe je eenvoudig door aan de linkerkant bij het audiospoor op de knop Solo te klikken. Alle andere sporen worden dan automatisch gedempt.

Met het afspelen van een solo-track wordt het pas echt leuk. Vooral als je fan bent van een bepaalde muzikant en precies wilt kunnen horen hoe hij of zij speelt, want dat kun je nu goed hoeren. Dat geldt overigens ook voor de zangpartijen: vaak hoor je dan nog wat grappige dingen die in de uiteindelijke mix nooit te horen zijn, zoals een zucht of een kuchje, of net even een andere manier van zingen omdat er geen achtergrondkoortjes te horen zijn. Kortom: voor echte fans van een bepaalde band of muzikant kan dit leuke inzichten opleveren.

©PXimport

05 Remixen

Met de afzonderlijke audiosporen zijn nog veel meer leuke dingen te doen. Als je van audiobewerking en muziek houdt, kun je aan de hand van de verschillende audiotracks een complete remix maken. Je pakt dan de vocal-tracks van één nummer, de drumpartij van een ander nummer en weer van een ander nummer de keyboardpartij. In Audacity kun je ieder spoor los opslaan als een audiobestand, en die sporen daarna samenvoegen in een nieuw project. Een enkel audiospoor exporteren doe je als volgt: selecteer het spoor dat je wilt opslaan en kies vervolgens voor Bestand / Geselecteerde audioexporteren. Audacity kan je audiotrack opslaan in verschillende bestandsformaten, onder meer wav, mp en ogg-vorbis.

©PXimport

06 Muziekquiz

Met de genoemde mogelijkheden in Audacity in combinatie met een multitrack-audiobestand kun je zelf voor Leo Blokhuis spelen, bijvoorbeeld met vrienden of familie. Het leuke van multitrack-audio is namelijk dat je ook tijdens het afspelen afzonderlijke audiosporen aan en uit kunt zetten. Als je een ‘raad het liedje’-quiz wilt spelen, begin je bijvoorbeeld eerst met de baslijn, vervolgens laat je een ritmegitaar meelopen, daarna een leadgitaar et cetera. Hoe eerder het nummer op basis van zo min mogelijk instrumenten wordt geraden, des te meer punten die je kunt verdienen.

Om telkens een audiospoor in te schakelen in Audacity tijdens het afspelen, kies je eerst voor het audiospoor dat je als eerste wilt afspelen. Selecteer die en klik op de knop Solo, aan de linkerkant. Druk nu op de afspeelknop in de bovenbalk. Alle andere tracks zijn nu gedempt, alleen je gekozen spoor wordt afgespeeld. Om een tweede instrument bij te voegen, klik je op de Dempen-knop voor die track (die ingedrukt was). De stappen herhaal je net zo lang tot alle instrumenten van het nummer worden afgespeeld of tot het liedje geraden is.

©PXimport

07 Tracks benoemen

Als je een multitrack-audiobestand voor de eerste keer opent, kun je niet zien welke track welk instrument vertegenwoordigt. Daarvoor moet je iedere track altijd even solo afluisteren. Gelukkig heeft Audacity wel de mogelijkheid om de individuele tracks van een eigen naam te voorzien, zodat je zelf iedere track een makkelijk te identificeren naam kunt geven. Hernoemen van een audiospoor doe je als volgt: klik aan de linkerzijde van de track net naast het kruisje op de naam van het bestand en kies uit het menu voor Naam. Het gekozen spoor geef je nu een eigen naam, bijvoorbeeld Basgitaar.

©PXimport

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.