Ken je die quizzen op de radio nog waarbij de luisteraar na het beluisteren van (een stukje) intro een bepaald liedje moest raden? Zo'n muziekquiz kun je met ook met vrienden spelen, maar dan nog een stukje moeilijker! Het enige dat je nodig hebt is het gratis programma Audacity en wat op internet verkrijgbare multitrack-audiobestanden.

Oké, we geven het toe, de auteur van dit artikel is gek van pubquizzen en heeft al meerdere collega’s van de redactie met deze hobby aangestoken. Dus een waarschuwing vooraf: het kan verslavend zijn!

01 Multitrack

Een echte muziekliefhebber herkent een nummer al na een paar tonen. Hoe leuk is het dan om op basis hiervan een leuke quiz te maken voor een avondje muziekplezier. En we maken het een stapje moeilijker door niet alle instrumenten te laten horen.

Hiervoor gebruiken we multitrack-audiobestanden. Dit zijn muziekfiles waarin meerdere instrumenten afzonderlijk op aparte stereotracks zijn opgenomen. Dat zijn natuurlijk niet bestanden die je dagelijks gebruikt. Sterker nog: dergelijke bestanden zijn normaliter alleen voor gebruik door bijvoorbeeld geluidsstudio’s. Maar als je op internet goed zoekt op de term ‘multitrack audio’ of ‘isolated tracks’, dan kom je toch wat materiaal tegen waarvan je niet verwacht dat dit te downloaden valt. Ook op

kun je diverse losse audiofragmenten van bekende popnummers vinden. In die gevallen vind je een losse track van bijvoorbeeld alleen een basgitaar, drumpartij of keyboards. Die opnamen zijn zelfs van het originele muziekstuk, wat het geheel nog interessanter maakt. Niet alleen voor een muziekquiz, maar ook als je fan bent van een bepaalde artiest of graag muziek wilt leren spelen. Met de afzonderlijke tracks kun je zonder afleiding van de omringende instrumenten precies horen hoe iets wordt gespeeld. Multitrack-audiobestanden worden aangeboden in het ogg-vorbis codecformaat en dragen de extensie .mogg.

02 Inhoud van multitrack openen

Er zijn niet veel gratis audioprogramma’s die overweg kunnen met multitrack-audio. Audacity is een digitale audioduizendpoot dat dat wel kan. Er zijn versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Installeer de software en open het gedownloade mmog-bestand via het menu Bestand / Openen. Het openen van het bestand duurt even, omdat Audacity eerst alle afzonderlijke tracks uit het hoofdbestand splitst. Sommige mmog-bestanden bevatten zo’n vijf of zes afzonderlijke instrumententracks. Een gemiddeld muzieknummer heeft doorgaans veel meer instrumenten, en om die reden zul je bij sommige audiosporen ook meerdere instrumenten horen; het is niet altijd mogelijk om een instrument compleet te isoleren. Over het algemeen zijn de drums, basgitaar en de stemmen wel apart te beluisteren. Maar dat is een kwestie van uitproberen, van tevoren kun je dat niet zien, het bestand moet je dus altijd eerst openen in Audacity om de afzonderlijke kanalen te kunnen afluisteren.

©PXimport

03 Stereotrack

Als je je mogg-bestand in Audacity hebt geopend, zie je direct hoeveel verschillende audiosporen het bestand bevat. Audacity splitst automatisch ieder audiospoor in een linker- en rechterkanaal, oftewel twee keer mono. Heb je een bestand geopend met zes afzonderlijke audiosporen, dan zie je er in Audacity dus 12. Gelukkig groepeert Audacity de kanalen wel bij elkaar en het is eenvoudig om de twee mono-sporen samen te voegen tot één stereotrack. Dat doe je als volgt: klik bij het bovenste audiospoor van de groep van twee op het kleine zwarte pijtje naar de naam van het audiobestand en kies uit het menu voor de optie Stereotrack maken. Een stereotrack klinkt net even wat ruimtelijker dan een afzonderlijk mono-track.

©PXimport

Drums, drums en nog eens drums

©PXimport

04 Sporen afluisteren

Een mogg-bestand bevat de verschillende audiokanalen, maar je kunt nergens uit aflezen welk kanaal welk instrument bevat. Dat kan alleen maar als je het afzonderlijke spoor afspeelt. In Audacity kun je je gekozen spoor geïsoleerd (solo) afspelen. Dat doe je eenvoudig door aan de linkerkant bij het audiospoor op de knop Solo te klikken. Alle andere sporen worden dan automatisch gedempt.

Met het afspelen van een solo-track wordt het pas echt leuk. Vooral als je fan bent van een bepaalde muzikant en precies wilt kunnen horen hoe hij of zij speelt, want dat kun je nu goed hoeren. Dat geldt overigens ook voor de zangpartijen: vaak hoor je dan nog wat grappige dingen die in de uiteindelijke mix nooit te horen zijn, zoals een zucht of een kuchje, of net even een andere manier van zingen omdat er geen achtergrondkoortjes te horen zijn. Kortom: voor echte fans van een bepaalde band of muzikant kan dit leuke inzichten opleveren.

©PXimport

05 Remixen

Met de afzonderlijke audiosporen zijn nog veel meer leuke dingen te doen. Als je van audiobewerking en muziek houdt, kun je aan de hand van de verschillende audiotracks een complete remix maken. Je pakt dan de vocal-tracks van één nummer, de drumpartij van een ander nummer en weer van een ander nummer de keyboardpartij. In Audacity kun je ieder spoor los opslaan als een audiobestand, en die sporen daarna samenvoegen in een nieuw project. Een enkel audiospoor exporteren doe je als volgt: selecteer het spoor dat je wilt opslaan en kies vervolgens voor Bestand / Geselecteerde audioexporteren. Audacity kan je audiotrack opslaan in verschillende bestandsformaten, onder meer wav, mp en ogg-vorbis.

©PXimport

06 Muziekquiz

Met de genoemde mogelijkheden in Audacity in combinatie met een multitrack-audiobestand kun je zelf voor Leo Blokhuis spelen, bijvoorbeeld met vrienden of familie. Het leuke van multitrack-audio is namelijk dat je ook tijdens het afspelen afzonderlijke audiosporen aan en uit kunt zetten. Als je een ‘raad het liedje’-quiz wilt spelen, begin je bijvoorbeeld eerst met de baslijn, vervolgens laat je een ritmegitaar meelopen, daarna een leadgitaar et cetera. Hoe eerder het nummer op basis van zo min mogelijk instrumenten wordt geraden, des te meer punten die je kunt verdienen.

Om telkens een audiospoor in te schakelen in Audacity tijdens het afspelen, kies je eerst voor het audiospoor dat je als eerste wilt afspelen. Selecteer die en klik op de knop Solo, aan de linkerkant. Druk nu op de afspeelknop in de bovenbalk. Alle andere tracks zijn nu gedempt, alleen je gekozen spoor wordt afgespeeld. Om een tweede instrument bij te voegen, klik je op de Dempen-knop voor die track (die ingedrukt was). De stappen herhaal je net zo lang tot alle instrumenten van het nummer worden afgespeeld of tot het liedje geraden is.

©PXimport

07 Tracks benoemen

Als je een multitrack-audiobestand voor de eerste keer opent, kun je niet zien welke track welk instrument vertegenwoordigt. Daarvoor moet je iedere track altijd even solo afluisteren. Gelukkig heeft Audacity wel de mogelijkheid om de individuele tracks van een eigen naam te voorzien, zodat je zelf iedere track een makkelijk te identificeren naam kunt geven. Hernoemen van een audiospoor doe je als volgt: klik aan de linkerzijde van de track net naast het kruisje op de naam van het bestand en kies uit het menu voor Naam. Het gekozen spoor geef je nu een eigen naam, bijvoorbeeld Basgitaar.

©PXimport

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.