Mechanische toetsenborden zijn een hot topic, zeker fanatieke gamers zullen er reeds een hebben of er minimaal van dromen. Toch is het concept verre van modern. De techniek die de basis is van de populaire toetsenborden van vandaag, stamt zelfs uit de jaren 80; jaren waarin het vooral de actieve typisten waren die de meerwaarde van degelijke mechanische toetsenborden ontdekten. Maar waarom zijn ze kostbaar en toch zo waardevol voor de computerenthousiasteling? Wij laten het zien aan de hand van de beste mechanische toetsenborden.

Een mechanisch toetsenbord is bijzonder omdat elke knop is voorzien van zijn eigen mechanische switch, of schakelaar in goed Nederlands. Deze switches bestaan in tal van verschillende varianten om aan de uiteenlopende eisen van typisten en gamers te voldoen. Zo zijn er lichte of juist zware modellen, modellen die een hoorbare klik geven of juist bovengemiddeld stil zijn, voor elke complexe wens wat wils. Ze staan vrijwel allemaal echter bekend om hun bouwkwaliteit: de meeste van die switches kunnen 50 miljoen keer of meer worden ingedrukt zonder merkbare slijtage. Aantallen waar je normaliter niet bij in de buurt zal komen. Tevens zijn ze herkenbaar omdat het actuatiepunt (het punt waarop de toets geactiveerd wordt) na enkele millimeters indrukken al is bereikt in plaats van wanneer de toets de bodem raakt. Hierdoor kan een scherpe typist een veel hogere typsnelheid behalen en een gamer sneller reageren, twee fundamentele redenen voor de populariteit.

Mechanisch

Hoewel de kwaliteit van goedkope toetsenborden (modellen van een paar tientjes) sterk uiteen loopt en er zeker aankoopwaardige modellen tussen zitten, komen ze nimmer in de buurt van de prestaties van een degelijk mechanisch toetsenbord. De goedkopere toetsenborden maken namelijk gebruik van zogeheten ‘rubber dome switches’, waarbij je als gebruiker de knop door een laagje rubber dient te drukken voordat de letters op het scherm verschijnen. De kostprijs van de eenvoudige printplaat met rubberen laag erover staat echter niet in verhouding tot die van een toetsenbord bestaande uit veelal honderd of meer individueel aangestuurde mechanische switches.

Er zijn zeker fabrikanten die het daarbij laten en eenvoudige modellen met mechanische switches op de markt brengen. Mechanische toetsenborden met prijzen tussen de 60 en 80 euro zijn geen uitzondering. De algemene tendens bij grotere fabrikanten is echter om – als ze dan toch aan het investeren zijn – de kwaliteit van alle onderdelen flink te verhogen. Mechanische toetsenborden met prijzen oplopend tot 200 of zelfs 250 euro zijn daardoor eveneens geen uitzondering, modellen waarbij je aan het gewicht bij het uitpakken veelal al merkt dat er niet bespaard is op kwaliteit. Hoewel het in absolute termen geen misselijke prijzen zijn, kun je redelijk eenvoudig uitrekenen dat een stukje kwaliteit onder je vingers per dag gebruik in centen kan worden uitgedrukt: een kleine investering voor de echt serieuze typist of gamer.

Cherry MX

Lang was het Duitse Cherry, bekend om zijn Cherry MX-switches die in vrijwel elk mechanisch bord te vinden waren, de grootste relevante fabrikant van mechanische switches. Cherry had dan ook een breed assortiment patenten om veel echte alternatieven te voorkomen. Die monopoliepositie zorgde voor een overzichtelijke markt voor de consument: de verschillende switches kenden allemaal hun eigen kleur waardoor je als liefhebber exact wist welke ervaring je te wachten stond, ongeacht de fabrikant van het toetsenbord.

Een toetsenbord met een Cherry MX Red switch heeft een lichte lineaire aanslag, een Cherry MX Black switch juist een zware, MX Brown een middelzware met een voelbaar actuatiepunt (de zogeheten tactile bump) en MX Blue was herkenbaar aan het hoorbare ‘klikje’ bij het activeren van elke toets. Die laatste blijft populair onder de puristen, maar ze worden soms als ietwat asociaal beschouwd omdat je omgeving kan meegenieten van jouw typ- of gamekunsten. Kort door de bocht genomen is Cherry MX Brown de veiligste keuze voor tal van doeleinden en is MX Red vooral interessant voor zij die zich enkel met snelle games bezig houden. Maar smaken verschillen.

Ondanks dat Cherry nog veel meer modellen kent, tref je deze zelden aan in winkels. De enige uitzondering daarop is de stillere Cherry MX Silent switch.

©PXimport

Andere merken

Inmiddels zijn veel van de Cherry patenten – die uit de jaren 80 stamden – verlopen en dat zette de deur open voor bedrijven zoals het Chinese Kaihua om eigen switches op de markt te brengen. Hoewel deze Kailh-switches ‘de enige echte’ Cherry-switches tegenwoordig aardig weten te benaderen, blijft er nog wel sprake van een merkbaar verschil, waar Kailh dan weer een prijsvoordeel tegenover zet. Hoewel Kailh ook kleuren in de naamgeving gebruikt, wijken deze af van de Cherry-standaard, een trend die anderen later volgden en wat het overzicht niet ten goede komt.

Een drijvende kracht achter de verbreding van de mechanische switch markt is het feit dat Cherry de vraag naar sommige van zijn switches simpelweg niet aankon. Vooral de grote vraag naar modellen met ingebouwde rgb-verlichting vanuit de gaminghoek zorgde ervoor dat grote bedrijven zoals Logitech en Razer hun heil in andere oplossingen gingen zoeken. Beide brengen inmiddels modellen met hun eigen switches op de markt, de Logitech Romer-G en Razer Green/Orange/Yellow respectievelijk. Zo is er tegenwoordig veel meer te kiezen, maar is de keuze ook een stuk lastiger en onoverzichtelijker geworden. Wij bekijken in deze test tien verschillende mechanische toetsenborden met uiteenlopende switches en doelgroepen.

Toetsenbord eigen stijl

Het aantal fabrikanten van ‘alternatieve’ mechanische switches mag dan wel zijn toegenomen, vrijwel alle switches zien er van de buitenkant hetzelfde uit. Dit komt omdat er een hele markt is ontstaan voor mensen die hun toetsenbord na aanschaf nog verder personaliseren door bijvoorbeeld mooiere kabels aan te schaffen of door de keycaps (de toetsen) zelf te vervangen door varianten met een opvallende kleurstelling, een speciaal ontwerp of een hogere kwaliteit plastic. Zoek je op bijvoorbeeld Massdrop of AliExpress op ‘Cherry MX’, dan vind je honderden producten om je toetsenbord helemaal naar eigen wens in te richten. Van eenvoudige alternatieven tot gouden keycaps aan toe, je kunt het zo gek niet bedenken of het bestaat. Zo wordt een functioneel product als een toetsenbord ook een design statement.

Corsair K95 Platinum

De Corsair K95 Platinum is een perfect voorbeeld van een echt luxe toetsenbord. Hij weegt maar liefst 1,3 kg en kent een bouwkwaliteit en afwerking waar je u tegen zegt. Tevens is dit model is voorzien van een aluminium afwerking voor een overtuigend premium gevoel. Zelfs een leek zal direct herkennen dat dit een Porsche onder de toetsenborden is. Daar staat wel een flinke prijs tegenover, want met circa 200 euro is het ook één van de duurste modellen die we bekijken.

Corsair maakt enkel gebruik van originele Cherry MX-switches en had zelfs een exclusieve deal met Cherry dat zij het de eerste fabrikant was die de snelle ‘Cherry MX Speed Silver’-switch mochten verkopen, een variant die nog sneller reageert en waarvan ook een K95 Platinum-versie verkrijgbaar is. De exclusiviteit is inmiddels overigens verlopen. Andere signalen dat dit model zich richt op gamers, zijn de specifieke gamegerelateerde opties in de software, de extra rij toetsen enkel voor macrofuncties, en ook de uitgebreide rgb-verlichting met tal van effecten is meer een vraag uit de gaminghoek dan de zakelijke markt.

Zij die wel gamen maar ook andere taken op hun computer uitvoeren zullen ook wel aan hun trekken komen, met de aanwezige zaken als de polssteun en de fysieke toetsen om het volume aan te passen of door je muziek heen te skippen. Voor hen ligt een K95 Platinum met de neutralere Cherry MX Brown-switch echter wel voor de hand. Zelfs met de grote gamingfocus is het al met al een uitstekende allrounder en een waardig topmodel … mits je het geld ervoor over hebt.

Corsair K95 Platinum

Prijs
€ 199,-
Website
www.corsair.com10Score100

©PXimport

Razer BlackWidow Chroma V2

Razer is inmiddels al enkele jaren afgestapt van Cherry MX-switches en maakt enkel gebruik van zijn eigen Razer-switches. Hoewel de kleuraanduidingen die Razer gebruikt anders zijn, zijn ze vrijwel altijd direct te vertalen naar een Cherry MX-alternatief. In de praktijk valt op dat deze switches het gevoel van de originele modellen sterk weten te benaderen, maar de ervaren typist zal ze wel degelijk van elkaar kunnen onderscheiden. Een positief gevolg van de eigen benadering is dat de door ons geteste Razer Orange-variant beduidend stiller werkt dan de Cherry MX Brown-switch waar deze sterk op lijkt. Is stilte gewenst, dan is deze Razer interessant, maar puur voor het gevoel onder de vingers houdt een Cherry-basis toch de voorkeur.

Ondanks dat Razer bekend staat als een opvallend gamingmerk, is de BlackWidow Chroma V2 juist één van de meer neutraal vormgegeven high-end-toetsenborden. Hij is lekker neutraal zwart, wat ook in een zakelijke omgeving niet zou misstaan. Pas wanneer je de rgb-verlichting in werking zet, verandert het ingetogen model in een echt gamingproduct. Net als Corsair heeft ook Razer een extra rij toetsen voor macrodoeleinden wat de gamerfocus toch weer duidelijk maakt, al ontbreekt hier wel de wat luxere aluminium afwerking en de fysieke volumeknop, terwijl de prijs niet gek veel lager ligt. Een bijzondere feature van de Razer is de aanwezige leder-look zachte polssteun wat als een wolkje voor de polsen voelt … die feature zien we graag vaker terug!

Razer BlackWidow Chroma V2

Prijs
€ 179,-
Website
www.razerzone.com8Score80

©PXimport

Cooler Master MasterKeys Pro M White LED

Cooler Master richt zich met de MasterKeys-serie vooral op een scherpe prijs-prestatieverhouding. Je krijgt namelijk een toetsenbord met een keurige bouwkwaliteit, een nette matzwarte afwerking en niet onbelangrijk: echte Cherry MX mechanische switches voor een relatief zachte prijs. Het rechttoe rechtaan ontwerp van Cooler Master leent zich ook goed voor zakelijk gebruik en verspilt geen kostbare ruimte op je bureau.

De lagere prijs komt uit de eenvoudigere featureset: luxe toevoegingen zoals extra macrotoetsen, fysieke volumetoetsen of een polssteun ontbreken hier. Leuk aan de MasterKeys is dat er veel verschillende modellen van verkrijgbaar zijn, zo kun je kiezen voor een compact model zonder numeriek gedeelte, de Pro S die interessant is voor gamers en mensen die hun toetsenbord regelmatig verplaatsen, of een volledig toetsenbord met klassieke indeling: de Pro L. Wij testen een afwijkende indeling, de Pro M, die wel een numeriek gedeelte heeft, maar geen pijltjestoetsen en andere navigatietoetsen. Een opvallende indeling. Daarbij kun je ook nog voor verschillende Cherry MX-switches kiezen en waar wij de versie met witte verlichting bekeken, kun je (tegen meerprijs) ook rgb-verlichting kiezen. Hoewel de verder bescheiden featureset alsnog moet voldoen, is het toch een positieve ontwikkeling voor de consument dat er flink wat te kiezen valt.

Cooler Master MasterKeys Pro M White LED

Prijs
€ 89,-
Website
www.coolermaster.com8Score80

©PXimport

HyperX Alloy FPS

In de gamingmarkt is Kingston met zijn HyperX-submerk een redelijk nieuwe speler, maar net als met Kingstons eerste headset (de indrukwekkende HyperX Cloud), maakt ook het eerste toetsenbord een zeer positieve indruk. De HyperX Alloy FPS is uitzonderlijk solide gebouwd metalen toetsenbord wat samen met de keuze voor originele Cherry MX-switches het typ- en gamegevoel ten goede komt. Het compleet stalen ontwerp is ook een prettige plus boven de veelal plastic afgewerkte modellen in deze middenklasse. Ook kan het strakke ontwerp, zonder poespas en met minimaal ruimteverlies op je bureau, ons zeker bekoren. Tegelijkertijd weet de HyperX toch nog voldoende een eigen stijl neer te zetten met zijn opvallende zwart/rood gevlochten kabel, de optionele rode en van extra grip voorziene WASD-toetsen voor gamers en een nette reishoes.

Wat prijs betreft zit dit model rond de 129 euro waar je hem redelijkerwijs zou verwachten. Kwalitatief een duidelijke stap boven de goedkopere modellen en die meerprijs voel je onder de vingers, maar gezien de bescheiden featureset zonder polssteun, fysieke mediatoetsen of rgb-verlichting, blijft hij wel ruim onder de topmodellen. De rode verlichting misstaat de HyperX Alloy FPS zeker niet, maar het moet wel net bij je setup passen.

HyperX Alloy FPS

Prijs
€ 129,-
Website
www.hyperxgaming.com8Score80

Mech-wannabe’s

Indeling toetsenborden

Logitech G Pro

De Logitech G Pro is een voorbeeld van een TKL-toetsenbord (zie kader). De meerwaarde voor pure gamers staat wat ons betreft niet ter discussie, al zul je voor slechts incidenteel Excel-werk al kriebels krijgen. Inhoudelijk is het bord voorzien van de nodige gamerfeatures zoals anti-ghosting en veel-key rollover. Kwalitatief is het een keurig gebouwd en afgewerkt toetsenbord. De optie om hem op drie hoogtes te kunnen stellen is prettig. De populaire rgb-verlichting is hier aanwezig. Logitech maakt gebruik van zijn eigen Romer-G switches. Het fundamentele ontwerp is duidelijk anders, maar in typ-ervaring benaderen ze de neutrale Cherry MX Brown-modellen. Het maakt ze een allemansvriend. Ze voelen weliswaar iets zachter onder de vingers, maar ze zijn ook duidelijk stiller wanneer je fanatiek bezig bent.

De bijbehorende software van Logitech steekt boven de concurrentie uit en dat is erg prettig. Eindeloos profielen kunnen instellen voor al je games is een mooie plus en standaard zitten er reeds 300 gameprofielen in. Wel apart is de keuze om een bewust compact gehouden toetsenbord een paar centimeter dieper te maken dan nodig. En we kunnen ook lastig begrijpen waarom de grote broer van de G Pro, de Logitech G910 Orion Spectrum, 20 euro goedkoper is. Deze biedt een volledige toetsindeling en heeft daarbij ook nog een polssteun. De verwachting is dat de net uitgekomen G Pro dan ook nog wat in prijs zal zakken, wat het helemaal een ijzersterke keuze zal maken.

Logitech G Pro

Prijs
€ 149,-
Website
gaming.logitech.com9Score90

©PXimport

Cherry MX-Board 3.0

Cherry is niet alleen de fabrikant van de populairste mechanische switches, het maakt zelf ook complete toetsenborden. Het Cherry MX-Board 3.0-toetsenbord richt zich overduidelijk op typisten en niet op gamers. Dat is te zien aan zijn eenvoudige, ietwat oubollige uitstraling en het ontbreken van verlichting en softwarefeatures, ondanks dat er ook gewoon prima op gegamed kan worden. Interessant zijn de lage toetsen, mechanische toetsenborden hebben traditioneel hoge toetsen. Dit maakt het voor nieuwkomers in de markt van mechanische toetsenborden eenvoudiger om aan het toetsenbord te wennen.

De Cherry MX-Board 3.0 is één van de goedkoopste in deze test, maar doet kwalitatief niet onder voor de modellen die enkele tientjes hoger zijn geprijsd. Als je om de extra features die de luxere modellen bieden niet geeft (en typisten zullen dat veelal niet doen) dan is dit een heel interessante keuze. Geen fratsen, wel een degelijk toetsenbord voor je geld.

Cherry MX-Board 3.0

Prijs
€ 79,-
Website
www.cherryamericas.com8Score80

SteelSeries Apex M500

SteelSeries kent een breed assortiment, van opvallende mechanische toetsenborden tot betaalbare mech-achtige toetsenborden. De Apex M500 is zit ergens in het midden en is duidelijk een no-nonsense functioneel toetsenbord. Het is bijna een schoolvoorbeeld middenklasse mechanisch bord. De afwerking is geheel kunststof: geen fancy staal of aluminium voor het oog, maar dit bord zit wel merkbaar stevig in elkaar. Het rechttoe rechtaan ontwerp plus het grote en neutrale lettertype, maakt het haast een ietwat klassiek toetsenbord. Wel is de gamefocus van SteelSeries duidelijk door de daarvoor relevante features, zoals anti-ghosting, n-key rollover en keuze voor Cherry MX Red-switches. De MX Red-switches in het door ons geteste model komen in gaming duidelijk het best tot hun recht. De lagere weerstand doet ze sneller aanvoelen, maar wel met bijbehorend risico dat een typist met zware aanslag ze soms iets te eenvoudig en onbedoeld indrukt.

Het neutrale lettertype zorgt dat de verlichting goed doorschijnt, het is met enige marge het model met de hoogste helderheid in deze test. Opvallend is ook de keuze voor enkel blauwe verlichting, dat moet wel net bij je opstelling passen. Gezien het aanbod van modellen met rode leds veel groter is dan blauwe leds, is het wel een prettige toevoeging aan de markt. Al met al een zeer degelijk toetsenbord met een bescheiden featureset en redelijke prijs-prestatieverhouding. Het grootste ‘probleem’ is dat er weinig echt aan opvalt, terwijl er heel veel te kiezen is voor de 100 à 120 euro die je voor dit bord kwijt bent. Is de featureset echter precies wat je zoekt, dan is ook deze Apex M500 een prima koop.

SteelSeries Apex M500

Prijs
€ 109,-
Website
www.steelseries.com7Score70

©PXimport

Ducky Shine 6

Wanneer je deze Ducky voor het eerst voor je hebt liggen, vraag je je wellicht af waarom dit model 169 euro kost. Het opvallende blauwe frame, je eerste aanraking met de extra aanwezige spatiebalk waarop een abstracte aap te zien is (vanwege het Chinese jaar van de aap, een neutrale spatie die je op de foto ziet is ook inbegrepen). Ook de wat speelse merknaam Ducky van deze Taiwanese toetsenbordenspecialist doet eerder vermoeden dat het juist betaalbare modellen zijn. Niets is echter minder waar, want Ducky-toetsenborden zoals deze Shine 6 Special Edition behoren tot de betere op de markt en zijn dan ook zeer geliefd bij de mech-kenners.

Dit komt vooral vanwege de (interne) bouwkwaliteit, die is uitstekend en vooral ook de kwaliteit van de zogeheten double-shot keycaps zetten af tegen wat je in de meeste gaming-gerichte borden tegen komt. Werkend of gamend op je Ducky overtuigt het gevoel dat je op een stukje kwaliteit zit te typen en dat is precies waar Ducky zich van oudsher op richt. De featureset is netjes maar niet overdreven: we zien wel fysieke mediaknoppen en rgb-verlichting waarvan de instellingen op je bord worden opgeslagen. Opvallend is een mouse-bungee voor je muiskabel, maar een polssteun had dit model niet misstaan (die is overigens wel los verkrijgbaar). Opvallend voor deze Special Edition zijn de half-hoge keycaps waardoor meer licht onder je toetsen vandaan komt. Het blauwe frame zal vermoedelijk niet iedereen liggen, maar later dit jaar zullen modellen met een zwart frame en zelfs modellen met nog luxere keycaps gemaakt van PBT-plastic volgen. Een prachtbord voor de liefhebber.

Ducky Shine 6

Prijs
€ 169,-
Website
www.duckychannel.com.tw9Score90

©PXimport

Sharkoon Skiller Mech SGK1

De Sharkoon Skiller Mech SGK1 is opvallend, en dat heeft meerdere redenen. Zo is hij de goedkoopste in de test, maar is hij zeker niet karig wat features betreft. We treffen (witte) verlichting aan, zien zelfs een polssteun en gamemogelijkheden zoals anti-ghosting en n-key rollover ontbreken ook niet (let wel op, de polssteun is niet te verwijderen). Het product doet de bekende reputatie van Sharkoon eer aan: veel product voor een bescheiden bedrag. De Skiller Mech kent wel een uitgesproken, ietwat agressief design waar je lastig omheen kunt. Kantoorgebruik ligt door dat ontwerp niet voor de hand terwijl de featureset zich daar ook voor had geleend.

Hoewel goedkoop in dit geval zeker geen duurkoop is, kunnen we niet om de onvermijdelijke kostenbesparingen heen. Zo maakt Sharkoon gebruik van de Kailh-switches die Cherry weliswaar redelijk benaderen maar die de purist toch net niet zullen overtuigen. Ook ontbreken mediatoetsen en is de afwerking van eenvoudiger plastic minder dan de luxere modellen in deze vergelijking. De fysieke bouwkwaliteit van dit bijna 1,3 kg wegend bord is alleszins keurig, helemaal gezien de prijs, maar het mag duidelijk zijn dat de duurdere modellen een hoger gevoel van luxe weten over te brengen dan deze prijsbreker.

Sharkoon Skiller Mech SGK1

Prijs
€ 69,-
Website
www.sharkoon.com7Score70

©PXimport

ASUS Claymore

De ASUS Claymore is met enige marge de duurste in deze test, en het is ook wel de meest opvallende. Je kunt namelijk het numerieke gedeelte on-the-fly verwijderen of terugplaatsen. Zo kun je snel ruimte maken voor je muis en intensief gamen, of juist weer prima uit de voeten met taken waarvoor dat numerieke deel toch cruciaal is. Je kunt het numpad zelfs aan de linkerkant plaatsen! Voor zij die kantoortaken en gamen combineren, is de meerwaarde groot, maar dit heeft dus wel een flinke meerprijs.

Kwalitatief gezien is dit een keurig uitgevoerd en afgewerkt bord: één van de luxere modellen onder de vingers. De opvallende details in de aluminium afwerking van het geheel zijn een kwestie van smaak, maar dat het een bijzonder toetsenbord is ziet wel iedereen eraan af. De aanwezigheid van een fysiek volumewiel is prettig. Zoals we van ASUS mogen verwachten, is het model voorzien van uitgebreide rgb-verlichting en de optie deze te laten synchroniseren met andere ASUS-rgb-hardware zoals muizen of moederborden. Heb je een recent ASUS-moederbord, dan kun je zelfs direct vanuit het toetsenbord de overklok instellen of je ventilatorsnelheid aanpassen. Stuk voor stuk zaken die zeker interessant kunnen zijn.

Ons voornaamste bezwaar is het ontbreken van een (al dan niet optionele) polssteun. Een echt topmodel zien we namelijk het liefst voorzien van alle optionele extra’s. Ook is de bouwkwaliteit weliswaar goed, maar de meerprijs staat niet geheel in verhouding. Als je niet op een paar tientjes hoeft te kijken en het concept van een verwijderbare numpad je aanspreekt is het echter een interessant toetsenbord.

ASUS Claymore

Prijs
€ 239,-
Website
www.asus.com9Score90

©PXimport

Conclusie

Het is lastig om een slecht mechanisch toetsenbord tegen te komen. Geen van de door ons geteste modellen mag als een miskoop worden beschouwd, ze steken allemaal uit boven goedkopere dome-toetsenborden. We zien vooral sterk uiteenlopende producten. Je wensen op een rijtje zetten is dus de cruciale eerste stap. Wil je bijvoorbeeld een fullsize-model of een heb je het numerieke gedeelte niet echt nodig? Neem je enkel genoegen met Cherry MX-switches of zijn alternatieven ook goed? En welke features vind je belangrijk? Denk dan aan een polssteun, verlichting (al dan niet rgb) en fysieke mediatoetsen. Jouw specifieke wensen moet je zwaarder wegen dan de mening van een ander. Ook echt unieke features mogen niet worden vergeten, denk aan het afneembare numpad gedeelte van de toffe, aluminium afgewerkte maar oh zo prijzige ASUS Claymore, of de zachte kussen-polssteun van Razer BlackWidow.

Het model dat de diepste indruk bij ons achterlaat is de luxe, overcomplete Corsair K95 Platinum: die weet alle hokjes aan te vinken en geven we het keurmerk Best getest. Daar heb je overigens wel flink wat ruimte op je bureau voor nodig en een ruim budget van 200 euro … twee duidelijke argumenten die je ook weer eenvoudig richting een alternatief zouden kunnen sturen.

Genoeg andere merken tonen aan dat een goed mechanisch toetsenbord niet per sé honderden euro’s hoeft te kosten, als je maar ergens wat water bij de wijn doet. Met de Cherry MX 3.0 heb je voor nog geen 80 euro een echt degelijk fratsen-vrij mech-bord onder je vingers. Sharkoon bezuinigt op de switches en afwerking om wel een polssteun en verlichting te kunnen bieden, voor z’n bord van nog geen 70 euro. Cooler Master biedt voor een bescheiden meerprijs een breed scala aan degelijke modellen met uiteenlopende vormen en led-opties, en gebruikt Cherry MX-switches. De Cooler Master MasterKeys Pro M White LED biedt een sterke prijs-kwaliteitverhouding, genoeg redenen om het toetsenbord ons Redactietip-keurmerk te geven. De HyperX Alloy FPS laat zien dat ultra-solide staal ook onder de 130 euro mogelijk is, maar speelt net als SteelSeries in een prijssegment waar wel héél veel te kiezen is, wat opvallen lastig maakt. Voor een mech kiezen is kortom eenvoudig, maar welke te kiezen is zeker nog een pittige opgave.

In de tabel (pdf) vind je de testresultaten van de 10 geteste toetsenborden.

©PXimport

Met de WF-C710N geeft Sony zijn betaalbare oordoppen een frisse update. De nieuwe set kost 119 euro – niet het allergoedkoopste, maar zeker interessant als je kijkt naar wat je ervoor terugkrijgt.

Hoewel voorganger C700N momenteel voor minder dan 80 euro te koop is, vinden we de 119 die je voor de CF710N betaalt niet ontzettend hoog. Niet alleen omdat de C700N een tientje duurder was tijdens de introductie, maar ook omdat je veel kwaliteit in huis haalt. Komt de nieuwe set in de buurt van de veel duurdere marktleider WF-1000XM5? Nee, dat niet, maar daar betaal je dan ook het dubbele voor. De CF710N wil in elk geval wat problemen oplossen van de C700N, door verbeteringen door te voeren op het gebied van ruisonderdrukking, bediening en meer.

©Wesley Akkerman

Onvervalste 90's-vibe

De versie die wij testen beschikt over een unieke kleur en vormgeving. Zowel de oplaadcase als de oordoppen zijn gemaakt van transparant, blauw plastic. Daardoor stralen de oordopjes een onvervalste 90’s-vibe uit. Toegegeven, het moet net je ding zijn. Maar eerlijk is eerlijk: op een markt waar veel oortjes er saai en veilig uitzien, zijn we blij dat Sony het anders doet. Je kunt ze ook in het roze kopen als je wilt, en anders zijn wit en zwart nog beschikbaar. Mocht je het toch wat strakker en zakelijker willen houden, dan is dat dus nog steeds goed mogelijk.

Ten opzichte van de vorige versie heeft Sony een aantal belangrijke dingen aangepast. Als we nog even bij de case blijven, dan is het goed om te zien dat die nu tot dertig uur aan luistertijd biedt. Dat is een verdubbeling ten opzichte van de voorganger. Waarbij wel aangetekend dat dit alleen geldt als je géén actieve ruisonderdrukking activeert. Als je die modus aanzet, dan heb je pakweg 25 uur tot je beschikking. Nog steeds erg respectabel, aangezien de voorganger het met ongeveer 20 uur moest doen. Daarnaast kun je nu met 5 minuten laden 60 minuten luisteren.

©Wesley Akkerman

Nieuwe sensoren aan boord

Verder heeft Sony goed gekeken naar verschillende sensoren. Zo zijn we erg blij dat de oordoppen de muziek pauzeren op het moment dat je ze uit je oren haalt. Dat deed de C700N niet. Ook zijn de knopjes ingeruild voor een aanraakgevoelig oppervlakte. Daarmee pas je het volume aan, kun je muziek pauzeren en meer. Je hoeft hiervoor niet hard op de dopjes te drukken, zoals bij de voorganger nog wel eens het geval kon zijn. Door de nieuwe bediening druk je ze dus niet meer zo vaak de gehoorgang in, wat voor een comfortabele fit zorgt.

De water- en stofbestendigheid is er niet op vooruitgegaan (die blijft steken op IPX4), maar Sony heeft wel multipointverbinding toegevoegd. Daardoor kun je de WF-C710N aan twee apparaten koppelen, en daar heel gemakkelijk tussen wisselen. Daarnaast helpt een AI-algoritme met het oppakken van je stem tijdens het bellen. De mensen met wie we gebeld hebben geven aan dat ze ons goed kunnen verstaan, en dat ze geen last hebben van achtergrondherrie. Klinkt allemaal goed tot nu toe, maar hoe zit het met de audiokwaliteit?

©Wesley Akkerman

Dezelfde audiokwaliteit?

Voor zover wij opgemerkt hebben, bieden zowel de WF-700N als de WF-C710N dezelfde audiokwaliteit. Sony claimt wel wat wijzigingen te hebben doorgevoerd aan de DSEE (Digital Sound Enhancement Engine), maar eerlijk is eerlijk – we zouden niet weten wat er dan anders is. Maar geen nood, want allebei de setjes oordoppen klinken fantastisch, helemaal als je de prijs in acht neemt. Je moet nog wel even de app in duiken om het geluid naar eigen gehoor aan te passen. Maar als je dat gedaan hebt, dan zit er weinig in de weg van het genieten.

Binnen de app tref je verschillende opties aan voor het versterken of aanpassen van het geluid. Er zijn allerlei presets, waarvan Enthousiast nog steeds onze favoriet is, evenals een handmatig in te stellen equalizer. Koppel dat aan de eerdergenoemde DSEE-basis en je houdt een over het algemeen zachte, warme weergave over. Hogere tonen kunnen hier en daar wat afgemeten klinken, maar we hebben niet het idee dat we echt iets missen tijdens het luisteren. Zeker niet als we ondertussen werken, in de trein of bus zitten of over straat lopen. Dit klinkt gewoon goed.

Tot slot werpen we nog een blik op die verbeterde actieve ruisonderdrukking. Die is, in vergelijking met zijn voorganger, reusachtig verbeterd. Aangezien de ruisonderdrukking van de voorganger nog wat te wensen overliet, is dit dus een waardevolle upgrade. Wanneer je de modus activeert, word je goed afgesloten van de omgeving. Aanwezige achtergrondgeluiden verdwijnen als sneeuw voor de zon. Je hoort nog wel wat mensen praten, zeker als ze naast je staan, maar over het algemeen ervaar je een groot gevoel van rust en stilte.

Sony WF-C710N kopen?

Ondanks dat we niet het idee hebben dat de geluidskwaliteit er gigantisch op vooruitgegaan is, zijn we toch heel enthousiast over de Sony WF-C710N. Dat komt doordat de Japanse gigant een aantal waardevolle upgrades doorvoerde voor dit aangepaste model. De actieve ruisonderdrukking brengt rust en stilte, de accu gaat langer mee en de bediening werkt nu veel beter. Daarnaast verstaan mensen je beter tijdens telefoongesprekken en is er nu de multipointverbinding. Twijfel je tussen de C700N en C710N? Dan is de keuze duidelijk.

In veel huishoudens is de ruimte beperkt. Zeker in een appartement, kleine badkamer of smalle bijkeuken is het stapelen van een wasdroger op de wasmachine een aantrekkelijke oplossing. Maar zomaar die droger erop zetten is niet verstandig. Een instabiele opstelling kan voor schade of gevaarlijke situaties zorgen. Gelukkig is het goed te doen – als je weet waar je op moet letten.

Lees ook: Zo voorkom je droger-ergernis nummer 1 (inderdaad, in elkaar gedraaid wasgoed!)

Kan elke droger op elke wasmachine?

In principe kun je bijna elke vrijstaande droger op een vrijstaande wasmachine zetten, zolang de droger maar lichter is dan de wasmachine. Dat is belangrijk, want de wasmachine is het apparaat dat trilt en beweegt. De droger moet dus altijd bovenop, nooit andersom. Let ook op het formaat: de droger mag niet breder of dieper zijn dan de wasmachine. Dan ontstaat er overhang, en dat maakt de opstelling instabiel.

Controleer in de handleiding of het merk of type specifieke eisen stelt aan stapelen. Sommige fabrikanten bieden alleen stapelkits aan voor apparaten van hetzelfde merk. In veel gevallen zijn er echter ook universele oplossingen beschikbaar.

De vloer: stevig, vlak en trillingsbestendig

De ondergrond waarop de apparaten staan, speelt een grotere rol dan je misschien denkt. Een vloer die veert of ongelijk ligt, kan bij centrifugeren trillingen versterken. Daardoor kan de hele stapelconstructie gaan schuiven. Zeker bij houten vloeren of oudere woningen is het verstandig om dit goed te checken.

Zorg ervoor dat de wasmachine waterpas staat. Bij een scheve opstelling ontstaan er onnodige spanningen op de verbinding tussen de twee apparaten. De meeste machines hebben verstelbare voetjes waarmee je de boel goed kunt afstellen.

Zonder stapelkit is het geen goed idee

Een wasdroger staat niet vanzelf stabiel bovenop een wasmachine. Gebruik daarom altijd een stapelkit. Dit is een verbindingsstuk dat de droger en wasmachine stevig met elkaar koppelt. Je voorkomt hiermee dat de droger tijdens het centrifugeren verschuift of zelfs van de wasmachine af trilt. Sommige fabrikanten noemen dit ook een verbindingsset, maar daarmee wordt hetzelfde bedoeld: een veilige koppeling tussen wasmachine en droger.

Er bestaan merkgebonden en universele stapelkits. Die laatste zijn handig als je apparaten van verschillende merken hebt, maar controleer goed of ze passen op jouw modellen. Sommige stapelkits zijn voorzien van een uitschuifbaar plateau: handig om een wasmand op te zetten bij het in- of uitladen. De (web)winkel waar je je wasdroger koopt, heeft deze kits meestal gewoon in het assortiment, of kan ze voor je bestellen.

Nooit doen: de droger los op de wasmachine zetten met alleen een antislipmatje ertussen. Dat lijkt stevig, maar is niet bestand tegen de schokken van het centrifugeren.

©AK | ID.nl

Trillingsmat: wel of niet nodig?

Een trillingsmat is een dikke rubbermat die je onder de wasmachine legt. Zo'n mat dempt het geluid en voorkomt dat trillingen via de vloer worden doorgegeven. Dit kan vooral nuttig zijn in appartementen of op houten vloeren. Maar let op: een trillingsmat stabiliseert niet de stapel zelf. Het is geen alternatief voor een stapelkit, alleen een aanvullende maatregel.

Gebruik je een trillingsmat, zorg er dan voor dat de wasmachine alsnog waterpas staat. De mat maakt de ondergrond iets zachter, dus nabevestigen kan nodig zijn.

Hoe stapel je veilig?

Begin met een goede voorbereiding. Verwijder het bovenblad van de wasmachine als de stapelkit dat vereist. Plaats de wasmachine waterpas op een schone, vlakke vloer. Bevestig vervolgens de stapelkit zoals aangegeven in de handleiding: meestal met klemmen, schuifsystemen of schroeven.

Til de droger vervolgens met twee personen op de wasmachine. Doe dit via de zijkanten, nooit aan de deur of het bedieningspaneel. Zet de droger precies in het midden van de stapelkit. Controleer of hij goed vastzit en sluit dan pas de stekker aan. Let erop dat het snoer en eventueel een afvoerslang niet klem komen te zitten.

Test daarna de stabiliteit door een kort centrifugeprogramma op de wasmachine te draaien. Blijft de droger goed staan en hoor je geen overmatige trillingen of bewegingen? Dan is de installatie geslaagd.

Wat als stapelen niet kan?

Soms is stapelen geen optie. Bijvoorbeeld omdat de droger groter is dan de wasmachine, de nis te laag is of de vloer te instabiel. In dat geval zit er niets anders op dan de apparaten naast elkaar te plaatsen. Dat vraagt wel wat meer vloeroppervlak, maar tegelijkertijd kun je daarboven juist zorgen voor extra werkruimte. Zet de machines onder een werkblad en je hebt meteen een plek om was op te vouwen, schoon wasgoed te sorteren of handdoeken op te stapelen. Zo benut je de ruimte toch nog slim, ook zonder te stapelen.

©kostikovanata

Tot slot

Een wasdroger op de wasmachine plaatsen is een slimme manier om ruimte te besparen, maar alleen als je het goed aanpakt. De juiste stapelkit, een stevige vloer en een nauwkeurige opstelling maken het verschil tussen een veilige, stabiele combinatie en een risico op schade of ongelukken. Met een beetje voorbereiding staat het binnen een uur stevig en veilig – en houd jij ruimte over in je wasruimte.