Slimme lampsystemen zijn allang niet meer voorbehouden aan techliefhebbers met een dikke portemonnee. Zo verkopen meubelgigant Ikea en budgetketen Action bijvoorbeeld betaalbare peertjes die je in een eigen armatuur kunt draaien. Ook zijn er meer uitgebreide slimme verlichtingssets van onder meer Philips te koop. Welk product biedt het meeste waar voor zijn geld?

Steeds meer mensen nemen zich voor om een slim huis op te tuigen. Door apparaten onderling en met het thuisnetwerk te verbinden, kunnen gebruikers de boel centraal aansturen. Dit gebeurt via een app op een smartphone of tablet.

In het geval van slimme verlichting kun je de lamp(en) in de gewenste ruimten aan- en uitzetten. Afhankelijk van het gekozen product kies je bovendien de kleur(temperatuur) en dim je ’s avonds het licht. Vaak is het zelfs mogelijk om de boel via geofencing of tijdschema’s te automatiseren. Kortom, een slim verlichtingssysteem biedt extra wooncomfort.

Fitting of complete lamp?

Voor het opzetten van een intelligent verlichtingssysteem is het niet per se nodig om complete lampen te vervangen. De meeste fabrikanten brengen peertjes met verschillende fittingformaten op de markt. Zo zijn producten met een veelgebruikte E27-, E14- of GU10-fitting volop verkrijgbaar. Die draai je in een armatuur van een bestaande lamp, waarna het peertje direct of na tussenkomst van een bridge verbinding met het thuisnetwerk maakt. Zoek je een complete slimme lamp, dan zijn er ook fabrikanten die designlampen ontwikkelen. Met name Philips en Paulmann hebben op dit gebied een uitgebreid assortiment.

Verbindingshub

Veel slimme verlichtingssystemen werken nog altijd met een eigen verbindingshub (bridge). Dit apparaat sluit je met een netwerkkabel op een router of switch aan, waarna de hub alle lampen en eventueel andere smarthome-apparaten draadloos verbindt. Vanaf een Android- of iOS-toestel kun je alle zogeheten clients aansturen.

Een verbindingshub ondersteunt doorgaans tot vijftig apparaten. Dat zijn niet alleen de lampen, maar ook accessoires zoals dimmers, afstandsbedieningen, lichtschakelaars en bewegingssensoren. Begin je voor het eerst met slimme verlichting? Ieder merk verkoopt startersets waarbij de verbindingshub is inbegrepen. Verder zijn er ook peertjes die rechtstreeks met het bestaande wifi-netwerk communiceren. TP-Link, LSC Smart Connect (Action) en Innr ontwikkelen bijvoorbeeld peertjes met een ingebouwde wifi-radio.

ZigBee

Uiteraard is het fijn wanneer smarthome-apparaten van verschillende merken soepel met elkaar samenwerken. Om die reden is de universele ZigBee-standaard bedacht. Veruit de meeste producenten van moderne verlichtingssystemen ondersteunen dit draadloze communicatieprotocol, waardoor je slimme peertjes van diverse fabrikanten kriskras door elkaar kunt gebruiken.

Toch lopen gebruikers in de praktijk wel degelijk tegen compatibiliteitsproblemen aan. Dat is met name bij randaccessoires het geval, zoals dimmers, lichtschakelaars en afstandsbedieningen. Ook andere smarthome-producten werken vaak niet samen met een ZigBee-bridge van een andere fabrikant, bijvoorbeeld slimme rookmelders, rolgordijnen, thermostaten en alarmsystemen.

Als je dus zeker wilt weten dat alles vloeiend met elkaar samenwerkt, is het verstandig om trouw te blijven aan één fabrikant. Bepaal daarom vooraf met welke apparaten je een slim huis wilt inrichten en zoek hierbij een geschikte producent. Overigens bestaan er wel specifieke controllers (gateways) die overweg kunnen met álle ZigBee-apparatuur.

Tuya-platform

Betaalbare slimme lampen op basis van wifi hebben veelal Tuya als thuisbasis, zoals de producten van LSC Smart Connect, Hombli, Nedis en WOOX. De achterliggende techniek (app en cloud) is bij Tuya aangekocht, waarna de lampen onder een eigen productnaam in de schappen belanden. Hoewel Tuya pas in 2014 is opgericht, zijn inmiddels talloze merken bij dit platform aangesloten.

Voor het functiepakket zijn de deelnemende fabrikanten grotendeels afhankelijk van deze Amerikaanse/Chinese grootmacht. Zo stopte het platform afgelopen mei opeens tijdelijk met de ondersteuning voor IFTTT en biedt het verder nauwelijks api-sleutels aan, waardoor domoticagebruikers in de problemen kwamen. Overigens is Tuya lid van de overkoepelende organisatie ZigBee Alliance, waardoor bepaalde producten met ZigBee-bridges van andere fabrikanten overweg kunnen.

©PXimport

Wifi-lampen van Innr

©PXimport

LSC Smart Connect A60 / A65

Budgetketen Action verkoopt spotgoedkope ledpeertjes die onder de Tuya-paraplu vallen. Zo betaalden we voor de LSC Smart Connect A60-kleurenlamp slechts 7,45 euro. Dit model biedt een lichtopbrengst van 806 lumen en is met zijn E27-fitting eenvoudig in een bestaande armatuur te draaien.

Heb je in plaats van gekleurd licht liever een hogere lichtopbrengst, dan is de A65 met ondersteuning voor 1400 lumen een interessante optie. Hiervoor betaalden we 8,95 euro. De behuizing van de A65 is vrij fors, waardoor dit exemplaar niet in de armatuur van onze testlamp paste.

Overigens vormen de twee besproken peertjes slechts het topje van de ijsberg, want Action verkoopt onder de merknaam LSC Smart Connect nog veel meer slimme lampen en randaccessoires. Een verbindingshub is niet nodig. De ledlampen communiceren namelijk rechtstreeks met het wifi-netwerk via de 2,4GHz-frequentieband. Zodra je de verlichting inschakelt, gaat het peertje snel knipperen. Dat stopt pas zodra de slimme lamp is verbonden met het draadloze thuisnetwerk.

De app neemt nieuwe gebruikers op sleeptouw en de configuratie werkt dan ook vlekkeloos. Stel via schuifregelaars de helderheid, kleurtemperatuur en kleur in. Je laat met een tijdschema desgewenst lichtscènes automatisch starten. Veel meer functies biedt de overzichtelijke app niet. Overigens kun je de lampen als alternatief ook via IFTTT aansturen.

De ledpeertjes voelen opvallend licht aan, want de behuizing bestaat grotendeels uit plastic. Geen probleem natuurlijk, want in een armatuur heeft het ledlampje amper iets te lijden. De producten van LSC Smart Connect zijn erg interessant als je voor geringe kosten een eenvoudig verlichtingssysteem wilt realiseren.

©PXimport

LSC Smart Connect A60 / A65

Prijs
€ 7,45 (A60) / 8,95 (A65)
Website
www.action.com/nl-nl/brand/lsc-smart-connect9Score90

Hombli HBEB-0124 / HBEB-0125

De hiervoor besproken producten van LSC Smart Connect vertonen veel gelijkenissen met de slimme lampen van Hombli. Ook deze producten zijn namelijk gebaseerd op het Tuya-platform en laten zich rechtstreeks aan een wifi-netwerk koppelen. Dat kan uitsluitend via de 2,4GHz-frequentieband.

Producten van Hombli zijn overigens wel iets duurder. Zo kost de HBEB-0124-kleurenlamp zo’n 25 euro, terwijl je voor het witte HBEB-0125-peertje ongeveer vijftien euro betaalt. Beide lampen hebben een E27-fitting en bieden een lichtopbrengst van 800 lumen. De catalogus van Hombli telt helaas geen ledpeertje met een hogere lichtopbrengst.

Dankzij ondersteuning voor Google Assistent bedien je de lampen desgewenst via spraak, terwijl de lampen zich desgewenst ook laten aansturen door de dienst IFTTT. De gebruiksvriendelijke app kent verder geen verrassingen, want er zijn geen opvallende functies voorhanden.

Na opgave van een verificatiecode voltooi je de registratie en voeg je vervolgens eenvoudig nieuwe lampen toe. Naast lampen kun je ook allerlei andere Hombli-producten binnen je slimme huis integreren. Denk bijvoorbeeld aan bewakingscamera’s, intelligente stopcontacten, deurbellen en diverse sensoren.

©PXimport

Hombli HBEB-0124 / HBEB-0125

Prijs
Ca. € 25,- (HBEB-0124) / 15,- (HBEB-0125)
Website
www.hombli.com8Score80

Ikea Trådfri

Ikea brengt met zijn populaire productlijn Trådfri pas sinds 2017 slimme lampen op de markt, maar de meubelketen heeft inmiddels een ruim assortiment opgebouwd. Wij ontvingen een verbindingshub, afstandsbediening en E27-kleurenlamp die bij elkaar een waarde van bijna 75 euro vertegenwoordigen. 

Daarmee is Ikea dus duurder dan de eerder besproken Tuya-verlichtingssystemen van LSC Smart Connect en Hombli.

©PXimport

De verbindingshub is in feite een ZigBee-bridge die je via een netwerkkabel aan een router koppelt. De laagdrempelige Ikea Home Smart-app vraagt je om de qr-code op de onderkant van de verbindingshub te scannen, waarna je de overige Trådfri-producten kunt toevoegen.

Overigens kun je een lamp alleen activeren in combinatie met een bedieningselement op de verbindingshub, zoals een afstandsbediening, lichtschakelaar, bewegingssensor of draadloze dimmer. Een minpunt, want vanwege de benodigde extra apparatuur jaagt Ikea zijn klanten op extra kosten.

Opvallend is dat er tijdens de configuratie ook reclame voor overige Ikea-producten voorbijkomt, zoals een nieuwe slimme plafondlamp. De app is prima doordacht, waarbij je elke lichtbron eenvoudig aan een ruimte koppelt. Het dimmen van de verlichting via een schuifregelaar, instellen van de gewenste kleur en programmeren van tijdschema’s spreekt allemaal voor zich. Gevorderde gebruikers kunnen een Trådfri-verlichtingssysteem eventueel via een api-sleutel aansturen.

Ikea Trådfri

Prijs
€ 24,95 (verbindingshub) / 15,- (afstandsbediening) / 24,95 (LED1624G9)
Website
www.ikea.com7Score70

Nedis WIFILT10GDG125 / WIFILF10GDA60 / WIFILC11WTE27

Nedis heeft behoorlijk wat slimme lampen in zijn gamma en het bedrijf stuurde dan ook flink wat producten op. In deze test lichten we een kleurenlamp en twee zogeheten filamentlampen uit.

De WIFILT10GDG125 lijkt op een uit de kluiten gewassen traditionele gloeilamp met een E27-fitting. Gebruikers kunnen de verlichting dimmen tussen 1800 en 6500 Kelvin. Kortom, het licht varieert tussen fel wit en sfeervol warm. Uiteraard is het wel een voorwaarde dat je de enorme bol in een armatuur van een bestaande lamp kwijt kunt.

Gelukkig bestaat er met de WIFILF10GDA60 ook een kleinere filamentlamp die je eveneens naar eigen wens kunt dimmen. Het goudkleurige glas zorgt voor een extra warm effect. Als je niets met gloeilampen hebt, is de WIFILC11WTE27 een kleurrijk alternatief. Houd wel rekening met een relatief beperkte lichtopbrengst van 470 lumen.

Hoewel Nedis er niet mee te koop loopt, maakt ook dit merk gebruik van de diensten van Tuya. De werking van de app is dus bekend, waarbij je alle slimme accessoires rechtstreeks op een 2,4GHz-netwerk aanmeldt. Verder bedien je de lampen eventueel via IFTTT.

Vergeleken met andere merken biedt de fabrikant een zeer ruim aanbod met overige smarthome-producten, waaronder ip-camera’s, stopcontacten, rookmelders, bewegingssensoren, thermometers, ledstrips en ZigBee-gateways. Hierdoor is Nedis een interessante speler als je je woning van diverse intelligente accessoires wilt voorzien.

Nedis WIFILT10GDG125 / WIFILF10GDA60 / WIFILC11WTE27

Prijs
€ 22,99 (WIFILT10GDG125) / 14,99 (WIFILF10GDA60) / 14,99 (WIFILC11WTE27)
Website
www.nedis.nl8Score80

Paulmann ZigBee Smart Friends Box / 501.24 / 503.92

Paulmann heeft een uitgebreid assortiment met ZigBee-lampen. Het Duitse bedrijf stuurde onder meer een prijzige set inbouwlampen, een ledpaneel en ledstrip naar de redactie. Die laten we voor deze test links liggen. Voor een goede vergelijking met de overige producten in dit deelnemersveld gaan we met twee ledpeertjes aan de slag.

De E27-kleurenlamp kost 32,95 euro, terwijl Paulmann voor de witte E27-lamp 40,95 euro rekent. Daarnaast heb je nog een ZigBee-bridge van 129 euro nodig, die Paulmann in samenwerking met drie andere fabrikanten heeft ontwikkeld. Kortom, een nogal dure aangelegenheid.

©PXimport

De Engelstalige SmartFriends-app herkent automatisch de Zigbee-Bridge, waarna het ontzettend lang duurt voordat de nieuwe firmware-update is geïnstalleerd. Ben je eenmaal beland in het kleurloze hoofdvenster, dan voeg je Paulmann-lampen als ZigBee-apparaten toe. Vervolgens kies je de gewenste kleur(temperatuur) en het dimniveau. Je kunt eventueel ook via tijdschema’s op gezette momenten lichtscènes starten. Veel meer functies zijn er helaas niet voorhanden.

Paulmann ZigBee Smart Friends Box / 501.24 / 503.92

Prijs
€ 129,- (ZigBee Smart Friends Box) / 32,95 (501.24) / 40,95 (503.92)
Website
https://nl.paulmann.com4Score40

Philips Hue White Ambiance Starterkit E27

Deze starterkit van Philips Hue bevat drie witte lampen met een E27-fitting, een lichtschakelaar en een ZigBee-bridge. De adviesprijs van bijna 130 euro is stevig, maar daar krijg je wel een veelzijdig slim verlichtingssysteem voor terug.

Een groot voordeel van Philips Hue is dat het merk een assortiment met ruim tweehonderd binnen- en buitenlampen heeft, waardoor je het verlichtingssysteem volledig naar eigen wens kunt uitbreiden. Bovendien werken ook ZigBee-lampen van andere merken moeiteloos met de Hue Bridge samen.

De configuratie in de Hue-app verloopt erg soepel. Na detectie van de verbindingshub haalt de app zo nodig eerst een firmware-update op. Voeg vervolgens alle lampen toe en laat ze naar eigen wens branden. Philips Hue stelt op een iOS-toestel voor om Apple HomeKit en Siri te activeren, waarna je de lampen eventueel met je stem aanstuurt. Verder is dit verlichtingssysteem compatibel met onder meer Google Assistent, Nest en IFTTT. Als je zelf graag aan een domoticaproject sleutelt, kun je hiervoor een api-sleutel opvragen.

In de Hue-app schakel je optioneel de functie buitenshuisbesturing in, zodat je de lampen op afstand bedient. Afhankelijk van je locatie springt de verlichting dankzij geofencing automatisch aan of uit. Daarnaast stel je voor dagelijkse routines fraaie lichtscènes in. Boots bijvoorbeeld ’s ochtends tijdens het ontwaken de zonsopkomst na.

De configuratie verloopt uiterst prettig, waardoor je optimaal profiteert van dit uitstekende verlichtingssysteem.

©PXimport

Philips Hue White Ambiance Starterkit E27

Prijs
€ 129,99
Website
www.philips-hue.com9Score90

TP-Link Tapo L510E

TP-Link was een van de eerste fabrikanten die E27-fittingen met een eigen wifi-antenne uitbracht. De Chinese producent houdt daar nog steeds aan vast, want de lampen communiceren rechtstreeks met een 2,4GHz-netwerk.

TP-Link is druk bezig om zijn bekende Tapo-lijn met verse ledlampen te vernieuwen. De witte Tapo L510E kregen we nog net op tijd binnen voor deze test, maar de gekleurde versie (Tapo L530E) was op het moment van schrijven helaas niet voorradig.

Interessant is dat deze fabrikant niet leunt op het inmiddels welbekende Tuya-platform, want TP-Link beheert voor zijn slimme producten het eigen Tapo-ecosysteem. Nadat je in de app een account hebt aangemaakt, bepaal je welke lamp je wilt toevoegen. Naast verlichting kun je met de Tapo-app ook geschikte bewakingscamera’s en stopcontacten beheren. In totaal zijn momenteel slechts negen producten compatibel, dus TP-link heeft op dat vlak nog een flinke inhaalslag te maken. De Nederlandstalige gebruikersomgeving is wel prima uitgewerkt.

De lamp zendt in eerste instantie een eigen wifi-signaal uit. Zodra je de smartphone of tablet daarmee verbindt, kun je het wachtwoord van het draadloze thuisnetwerk opgeven. Dit werkt feilloos. Voor het instellen van het gewenste dimniveau bevat de interface een virtuele lamp. Veeg hierover om het percentage aan te passen. Verder kun je tijdschema’s en timers instellen. Een leuke optie is dat de app het energieverbruik bijhoudt.

Helaas laat het Tapo-ecosysteem buiten Google Assistent praktisch geen andere platformen toe, waardoor je bijvoorbeeld geen zaken via IFTTT kunt automatiseren.

©PXimport

TP-Link Tapo L510E

Prijs
€ 14,99
Website
www.tp-link.com7Score70

WiZ A60

Moederbedrijf Signify heeft naast Philips Hue nog een merk van slimme verlichtingssystemen in zijn gamma. WiZ werd namelijk in 2019 door het Nederlandse concern ingelijfd en de producten zijn bij steeds meer winkels verkrijgbaar.

Daarmee houdt de vergelijking met zijn grote broer meteen op, want WiZ ontwikkelt voornamelijk producten voor het lagere prijssegment. Zo kost de hier besproken A60-kleurenlamp met E27-fitting 17,99 euro. Daarmee kun je direct aan de slag, want in tegenstelling tot Philips Hue heb je geen ZigBee-bridge nodig. In het onderste deel van de lamp is namelijk een wifi-antenne verwerkt. Na installatie van de WiZ Connected-app voeg je een huis en kamer toe. Vervolgens kun je de lampen integreren.

De app werkt prima, waarbij er ook koppelingen met diensten als Google Assistent en IFTTT mogelijk zijn. Opvallend is de aanwezigheid van tientallen voorgekauwde lichtschema’s, zoals Plantengroei, Tv-tijd en Kerstmis. Verder kun je ook scènes activeren en tijdschema’s maken. Tot slot houdt de app ook het energieverbruik bij. Neem even de tijd om aan de app te wennen, want er zijn behoorlijk wat opties. Bovendien is de werking van sommige instellingen ietwat onduidelijk.

Naast ledpeertjes produceert WiZ onder meer ook afstandsbedieningen, bewegingssensoren, ledstrips en filamentlampen.

©PXimport

WiZ A60

Prijs
€ 17,99
Website
www.wizconnected.com8Score80

WOOX R7070 / R9077 / R9074

WOOX is pas sinds 2018 actief, maar de betaalbare producten van dit Nederlandse merk verschijnen bij steeds meer bekende winkels in de (digitale) winkelschappen. Het bedrijf stuurde een piepkleine ZigBee-bridge en een bijbehorende E27-kleurenlamp met een lichtopbrengst van 806 lumen op.

In tegenstelling tot de meeste andere ZigBee-gateways heeft dit exemplaar geen ethernetpoort. Het apparaatje zet het wifi-signaal namelijk om in het ZigBee-protocol. Wees er dus zeker van dat de wifi-dekking op orde is. Nadat de op Tuya-gebaseerde WOOX Home-app de verbindingshub herkent, is het een simpel karweitje om de R9077 als subapparaat toe te voegen.

De app is in principe Nederlandstalig, al is niet alles goed vertaald. Je gebruikt de opties White, Colour en Scene om de verlichting te reguleren. Je voegt desgewenst eigen scènes toe en koppelt hier een tijdschema aan. Via virtuele schuifregelaars pas je de kleurtemperatuur en het dimniveau aan. Een leuke optie is Music, waarbij de kleuren telkens wisselen op de beat van de muziek. Hiervoor verlangt de app wel toegang tot de smartphonemicrofoon.

Heeft het gebruik van ZigBee-apparatuur niet jouw voorkeur? Geen probleem, want WOOX brengt ook lampen uit die je rechtstreeks op een 2,4GHz-netwerk aanmeldt. De R9074 E27-kleurenlamp is hier een goed voorbeeld van.

©PXimport

WOOX R7070 / R9077 / R9074

Prijs
€ 23,40 (R7070) / 19,99 (R9077) / 19,99 (R9074)
Website
www.wooxhome.com8Score80

Conclusie

Slimme verlichtingssystemen die onder de vleugels van Tuya vallen, onderscheiden zich nauwelijks van elkaar. Deze lampen kun je met een app in- en uitschakelen, dimmen en van kleur(temperatuur) laten wisselen.

Als je geen aanvullende eisen hebt, zijn de prijsvriendelijke peertjes van LSC Smart Connect een prima keuze. Voor een paar tientjes voorzie je elke ruimte in huis van app-gestuurde verlichting. Koppel een lamp met pakweg een E14-, E27- of GU10-fitting rechtstreeks aan het 2,4GHz-netwerk en stel hiervoor een tijdschema in. Action verkoopt van hetzelfde merk ook een afstandsbediening, stopcontact, sirene, bewegingsmelders en filamentlampen, dus er zijn voor een zacht prijsje behoorlijk wat mogelijkheden. Vanwege de prima prijs-kwaliteitverhouding verdienen de LSC Smart Connect A60 en A65 dan ook het Redactietip-keurmerk.

Wens je een uitgebreider verlichtingssysteem met meer instelmogelijkheden? Philips Hue is van een heel andere orde, al betaal je daar dan ook fors voor. De app biedt ruime opties om dagelijkse routines van een fraaie lichtshow te voorzien. Via tijdschema’s en geofencing laat je het verlichtingssysteem volledig naar eigen smaak werken. Tot slot is het Hue-ecosysteem erg open, waardoor het diverse platformen en fysieke producten van derde partijen ondersteunt. Hierdoor zijn Philips Hue-lampen toekomstbestendig. De Philips Hue White Ambiance Starterkit E27 sleept dan ook terecht het keurmerk Best getest in de wacht.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.