Browsers blazen graag hoog van de toren over hun privacyvriendelijke karakter, maar wat is daar echt van waar? In dit artikel bespreken we wat de vijf populairste browsers doen om jouw online privacy te beschermen.

Google Chrome

Google Chrome is met een marktaandeel van zo'n 60 procent de populairste internetbrowser, maar scoort relatief slecht op privacy. Dat komt onder meer door het veelvuldige gebruik van trackingcookies van derden, die lange tijd zelfs standaard in de incognitomodus werden gebruikt, totdat een rechtszaak in de VS Google aanzette om daarmee te stoppen.

Via de browserinstellingen kunnen gebruikers trackingcookies uitschakelen, maar Chrome werkt ook aan een alternatief: Privacy Sandbox. Dit systeem sorteert gebruikers in groepen op basis van hun interesses, zoals 'Op zoek naar nieuwe schoenen'. Google verkoopt die groepen aan adverteerders, zonder individuele gegevens te delen. Organisaties als noyb en de Consumentenbond zijn echter kritisch op dit alternatief, omdat Google hierbij zelf juist meer toegang krijgt tot persoonsdata. Google wilde trackingcookies eerst volledig vervangen door de Privacy Sandbox, maar heeft nu besloten om gebruikers zelf de keuze te laten maken.

Verder blijkt uit verschillende tests dat Chrome geen bescherming biedt tegen fingerprinting en ingrijpende trackers, die bijvoorbeeld kunnen zien wat je op een site typt voordat je het verstuurt. Onderzoek van de Radboud Universiteit en KU Leuven toont aan dat zulke trackers veel voorkomen. Ook verzamelt Chrome telemetriegegevens, die niet zijn uit te schakelen. Wel zijn er (net als bij de meeste andere browsers) onofficiële extensies beschikbaar die veel van de missende privacyfuncties alsnog toevoegen.

Microsoft Edge

Net als Chrome blokkeert Edge standaard geen trackingcookies van derden, al kun je dat via de instellingen aanpassen. Microsoft wil deze cookies op termijn voor iedereen uitschakelen, maar heeft nog geen concreet plan gedeeld. Voor overige trackers biedt Edge drie niveaus van privacybescherming, waarbij de standaardinstelling 'gebalanceerd' is. Dit houdt in dat veelgebruikte websites wel trackers mogen plaatsen, terwijl die van onbekende sites worden geblokkeerd. Gebruikers kunnen ook kiezen om trackers helemaal niet of juist volledig toe te laten, maar het blokkeren van álle trackers kan ervoor zorgen dat websites minder goed of helemaal niet functioneren.

Microsoft beweert dat Edge fingerprinting volledig blokkeert, maar privacyanalysetools tonen aan dat sommige vingerafdrukgegevens, zoals geolocatie en taalinstellingen, toch zichtbaar zijn. Desondanks geeft Edge minder informatie prijs dan de meeste populaire browsers, zoals de besturingssysteemversie en de schermresolutie. Privacygerichte browsers zoals TOR en Brave houden echter nog meer identificeerbare informatie geheim.

In tegenstelling tot alle andere browsers die in dit artikel worden besproken, biedt Edge geen optie om onversleutelde http-verbindingen standaard te blokkeren. De browser verzamelt verder standaard telemetriegegevens. Dat kun je niet in Edge zelf uitschakelen, maar wel via de Windows-instellingen.

Apple Safari

Safari heeft thirdpartytrackingcookies jaren geleden al standaard uitgeschakeld. De browser belooft daarnaast via de functie Intelligent Tracking Prevention bescherming te bieden tegen trackers die gebruikers op verschillende websites volgen en zo een identificeerbaar profiel opbouwen. Volgens onderzoek werpt dat zijn vruchten af: bij 73 procent van de advertenties die aan Safari-gebruikers werd getoond, konden de reclames niet worden gepersonaliseerd, omdat de gebruiker niet aan een advertentieprofiel kon worden gekoppeld. Ter vergelijking: bij Google Chrome geldt dat voor slechts 17 procent.

Betalende iCloud+-gebruikers krijgen bovendien sinds kort toegang tot Privédoorgifte, waarmee je IP-adres wordt verborgen zodat sites (en wellicht nog belangrijker: internetproviders) je niet via die methode kunnen herkennen.

Tot slot heeft Apple in de privémodus van Safari geavanceerde maatregelen toegevoegd om de verschillende vormen van fingerprinting voor een groot deel tegen te gaan. Dat doet de browser door telkens andere vingerafdrukeigenschappen te versturen, zodat de website geen betrouwbare fingerprint van een gebruiker kan vormen. Via de browserinstellingen is het ook mogelijk om deze bescherming buiten de privémodus te activeren. Apple heeft de overige privacyfuncties en technische uitleg uiteengezet in een uitgebreide blogpost.

Mozilla Firefox

Firefox maakt standaard nog gedeeltelijk gebruik van trackingcookies van derden. De browser gebruikt een unieke methode die cookies niet volledig blokkeert (omdat de functionaliteit van sommige websites daarmee kaduuk kan gaan), maar wel probeert te voorkomen dat de cookies gebruikers kunnen volgen. Je kunt er echter voor kiezen om thirdpartycookies alsnog volledig te blokkeren, met alle mogelijke gevolgen van dien.

Net als Google werkt Firefox aan een alternatief voor trackingadvertenties, waarbij de browser data over gebruikers verzamelt en deelt met adverteerders, zodat zij gebruikers niet zelf hoeven te volgen. Onlangs heeft de browser deze 'Privacy-Preserving Attribution'-functie standaard geactiveerd. Daar kwam echter kritiek op vanuit privacystichting noyb, waarna Firefox zijn excuses hiervoor aanbood. De functie zal in de volgende update vermoedelijk weer standaard worden uitgeschakeld.

De browser biedt daarnaast gedeeltelijke bescherming tegen onzichtbare trackers en fingerprinting. Firefox doet dat op basis van filterlijsten: zodra een script bekend is, wordt hij op de lijst geplaatst en automatisch geblokkeerd. Onbekende trackers en fingerprints worden dus nog wel doorgelaten. Tot slot verzamelt Firefox standaard telemetriegegevens, maar dat kun je wel grotendeels uitschakelen in de privacyinstellingen.

Opera

Opera heeft van alle besproken browsers waarschijnlijk de slechtste reputatie op het gebied van privacy. Dat begon nadat een Chinees consortium de Noorse browsermaker in 2016 overnam. Hoewel Opera belooft dat het voldoet aan de AVG-privacywetgeving en er geen bewijs is dat de browser gebruikersdata deelt met de CCP, vrezen veel gebruikers toch dat hun gegevens bij de Chinese overheid belanden.

Daarnaast worden onzichtbare trackers en cookies standaard toegelaten (behalve in de privéstand), al kunnen ze wel via de instellingen worden geblokkeerd. Tegen fingerprinting is echter geen bescherming aanwezig. Ook verzamelt Opera redelijk veel telemetriegegevens, vooral als je de ingebouwde 'persoonlijke content'-diensten gebruikt, zoals de nieuwsfeed en winkelfunctie.

Toch zijn er wel wat noemenswaardige privacyfuncties. Zo bevat de browser een ingebouwde (gratis) VPN, die je browsegegevens stevig versleutelt én een bewezen no-logbeleid biedt (maar wel alleen werkt binnen de browser). Ook heeft Opera een eigen adblocker, al houdt die wel minder reclames tegen dan populaire advertentieblockers als Ublock Origin.

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.