Office 2016 versus de alternatieven - welke moet je kiezen?

Eén persbericht, meer aandacht besteedde Microsoft Nederland niet aan de release van Office 2016. Bang de aandacht rond Windows 10 te verstoren of heeft men gewoon niet zoveel te melden? Lees ook: Online samenwerken doe je zo.

Het lijkt het laatste. Office 2016 is namelijk geen grote nieuwe Office, maar een uiterst bescheiden upgrade. Illustratief is de 'reviewer's guide' waarin Microsoft de nieuwe functies in Office 2016 beschrijft. Het 27 pagina's tellende document beslaat voor de helft screenshots en functionaliteit die eigenlijk van Windows 10 is. Dezelfde gids voor Office 2010 was 100 pagina's en die van Office 2013 nog 45.

Toch maakt dit Office 2016 nog geen update die je zomaar kunt overslaan. Net als Windows wordt ook Office namelijk een product zonder hele grote nieuwe versies. Microsoft wil het continu vernieuwen en aanpassen, volgende maand is er dus alweer een nieuwe Office en de maand daarna weer.

Wil je altijd alle nieuwe functies, dan moet je wel overstappen naar Office 365, de abonnementsversie van Microsoft Office. Microsoft gaat namelijk ook nieuwe functies uitbrengen die alleen beschikbaar zijn voor Office 365-klanten. Office 365 krijgt ook de meeste applicaties, behalve Word, Excel, PowerPoint en OneNote ook Outlook, Publisher en Access (maar nog altijd geen Visio en Project). Ook mag je de applicaties dan op maximaal vijf pc's of Macs binnen het huishouden installeren. Je kunt daarmee eindeloos wisselen, doordat je zelf online een installatie kunt deactiveren en dan weer op een ander apparaat kunt installeren. Je kunt zo ook onbeperkt wisselen tussen Windows en Mac, een duidelijk voordeel boven een gewone winkelversie van Office die je bij de aankoop verplicht voor één van deze twee te kiezen.

Office 2016

Waar het Windows maar moeizaam lukt de vleugels uit te slaan naar andere apparaten dan de pc, is dat Office allang gelukt. Op veel smartphones of tablets staat minimaal de Word- of Excel-app, ongeacht of het een iOS- of Android-apparaat is. En ook op OS X doet Office het goed. Dit keer kregen de Apple-gebruikers zelfs eerder de beschikking over Office 2016 dan de Windows-gebruikers en is hun versie van Office meer dan ooit gelijkwaardig aan die voor Windows. Voor het eerst is er een echte OneNote voor de Mac en voor 365-abonnees ook een echte Outlook. Voor Mac-gebruikers is upgraden naar Office 2016 de logische keuze.

De nieuwe Office voor de Mac is de eerste met een echte Outlook en een echte OneNote.

Samenwerken

Voor Windows-gebruikers is upgraden minder vanzelfsprekend. De belangrijkste nieuwe functie in Office 2016 is het samenwerken aan documenten. Dit is mogelijk in Excel, OneNote, PowerPoint en Word, maar alleen in Word kun je de wijzigingen die een ander aanbrengt ook direct in jouw versie van het document zien. Excel en PowerPoint beheersen dit nog niet, terwijl we dat wel hadden verwacht, zeker omdat de web-apps van Office dit wel ondersteunen (net als de web-apps van concurrent Google). Om samen aan een document te werken, moet het zijn opgeslagen op SharePoint Online of OneDrive. Zoals Microsoft zelf zegt, is bij het samenwerken aan een document de versiegeschiedenis erg belangrijk. Helaas werkt deze dan weer alleen in combinatie met SharePoint Online en niet met OneDrive, dat niet gebaseerd is op SharePoint-techniek.

Overigens werden gebruikers van OneDrive (waaronder ook de Office 365-abonnees) begin november onaangenaam verrast doordat Microsoft flink het mes zette in de gratis opslagruimte op OneDrive. Was die voor 365-gebuikers eerder onbeperkt, nu is die beperkt tot 1 TB. Voor de meeste gebruikers zal dit nog altijd meer dan genoeg zijn, maar het is nadelig voor wie méér ruimte nodig heeft, want Microsoft heeft de prijzen voor extra opslagruimte op OneDrive flink verhoogd. Opslag bij Microsoft is daardoor vanaf 2016 bijvoorbeeld twee keer zo duur als in de iCloud van Apple. Na jaren gestimuleerd te hebben dat iedereen maar alles in de cloud moest zetten, toont Microsoft zich nu een minder betrouwbare partner.

Alleen in Word werkt het samenwerken ook zoals je dat mag verwachten.Office 365

Oordeel

****

Prijs

€ 10,- per maand

Website

www.office.com

Office 2016 voor thuisgebruik en studenten

Oordeel

***

Prijs

€ 149,-

Website

www.office.com

Vergelijking met oude Office-versies

Office 2007 en 2010

Office 2007 was indertijd de eerste versie van Office met het Lint in plaats van de traditionele menu's. De verandering deed aanvankelijk veel gebruikers huiveren, maar bleek uiteindelijk toch goed te werken. Het Lint is in Office 2007 en 2010 minder uitgebreid en ook minder intelligent dan in latere versies van Office. Je moet dus vaker zoeken en klikken om de gewenste functie te vinden. Tot onvrede van veel gebruikers was Outlook in de consumentenversies van Office 2007 verdwenen. Zij gebruikten Outlook voor e-mail, contactenbeheer en als agenda, en werden ineens gedwongen te zoeken naar een ander programma daarvoor. Aan Office 2007 werd wel OneNote toegevoegd, een notitieprogramma, maar dat stond nog in de kinderschoenen.

Twee programma's die toen nog wel in de suite zaten, InfoPath en Groove (in 2010 SharePoint Workspace geheten), hebben de overgang naar Office 2013 (en vervolgens 2016) nooit gemaakt. Missen doe je ze echter niet, terwijl je omgekeerd (wanneer je nog Office 2007 of 2010 gebruikt) niet heel veel functionaliteit mist ten opzichte van Office 2016. Het zijn vooral details die ontbreken, er zijn minder opties en het is allemaal wat minder makkelijk. Echt ontbreken doet vooral OneDrive, maar die laat zich eenvoudig apart installeren.

Office 2007 en 2010 draaien probleemloos op Windows 10. Let wel op: van beide suites is de standaardondersteuning verlopen en over een jaar komen er voor Office 2007 ook geen beveiligingsupdates meer uit. Dat is in elk geval voor Office 2007 dan een mooi moment om het niet meer te gebruiken.

Office 2007 was de eerste versie van Microsoft Office met een Lint (Ribbon).

Office 2013

Het verschil van Office 2016 met Office 2013 is zo mogelijk nog kleiner dan dat met Office 2010 en 2007. Er zijn de nieuwe kleurschema's licht en donker grijs waarmee je de kleuren van de Office-interface kunt aanpassen, de nieuwe "Geef aan wat u wilt doen" zoekmogelijkheid om in de Office-functies te zoeken, en onze favoriet, de lijst met laatst geopende bestanden (ook die in andere applicaties) om als bijlage aan een mailbericht toe te voegen. Omgekeerd zijn vernieuwingen die je had gehoopt nog altijd niet gekomen. Zo synchroniseert Office wel de lijst met laatste geopende documenten tussen verschillende apparaten, maar bijvoorbeeld niet de persoonlijke aanpassingen aan het lint of de werkbalk Snelle Toegang.

LibreOffice 5.0

LibreOffice is een fork (afsplitsing) van OpenOffice.org, gestart nadat Oracle OpenOffice kocht. Doordat men de opensource-code kon gebruiken was LibreOffice al heel snel een volwaardig alternatief en heeft het OpenOffice.org inmiddels duidelijk overvleugeld. LibreOffice is gratis beschikbaar voor Windows, OS X en Linux. Het bestaat uit Writer voor het maken van tekstdocumenten, Calc voor spreadsheets, Base voor databases, Draw voor tekeningen, Impress voor presentaties en Math voor het gebruik van formules.

LibreOffice biedt dus alternatieven voor Word, Excel, PowerPoint en Access, een beetje voor Visio, maar geen alternatieven voor Outlook, Publisher en OneNote. Het uiterlijk van LibreOffice lijkt nog het meest op dat van een Office-versie voor de komst van het Lint. Doordat tussentijds wel de menu's zijn opgeschoond en vooral de pictogrammen op de werkbalken geüpdatet, doet het zeker niet verouderd aan. LibreOffice voldoet voor zeker 85% van alle klusjes die je ook met Microsoft Office doet, maar het is zeker minder gebruiksvriendelijk en documenten en grafieken zijn minder mooi en flexibel. Op iOS bestaat LibreOffice niet, voor Android is er een LibreOffice Viewer beschikbaar.

PowerPoint en Impress zijn functioneel behoorlijk aan elkaar gewaagd.LibreOffice 5.0

Oordeel

***

Prijs

Gratis

Website

http://nl.libreoffice.nl

Google Docs

Bij Google Documenten, Spreadsheets, Presentaties, Formulieren en Tekeningen staan alle documenten automatisch in de cloud, omdat alle programma's zelf ook in de cloud staat. Google Docs is namelijk een schoolvoorbeeld van 'software-as-a-service': de applicaties worden daar door Google continu onderhouden en geüpdatet en jij bent gewoon de gebruiker. Geen gedoe dus met updates en crashes, dit werkt altijd. De enige echte eis die de Google Docs-suite stelt is een recente versie van een gangbare browser. Het werkt dus altijd, ongeacht of je Windows, OS X of Linux gebruikt.

Google Docs bestaat dus uit de tekstverwerker Documenten, het rekenprogramma Spreadsheets, het PowerPoint-alternatief Presentaties, Formulieren waarmee je eenvoudig een enquête kunt maken en Tekeningen voor diagrammen en stroomschema's. Google Drive is het hart en de centrale hub van de suite, daarvanuit zijn alle programma's beschikbaar. De verschillende onderdelen ondersteunen in meer of mindere mate het samen bewerken van documenten in realtime, en de suite loopt hier dus flink voor op Microsoft Office.

Opvallend is dat zoekgigant Google pas nu, in navolging van Microsoft, een functie aan Documenten heeft toegevoegd om direct vanuit een document te kunnen zoeken naar aanvullende informatie, zonder het document te verlaten. Via de ingebouwde chatfunctie kun je tijdens het samenwerken contact houden met de andere bewerkers van de documenten. Google heeft een groot aantal apps voor Windows en Android, voor iOS is het aantal geringer. Elk van de apps heeft niet de kwaliteit van die van de apps van Microsoft.

Google Drive is het hart van de Google Docs-suite en maakt documenten bereikbaar en deelbaar altijd en op elk apparaat.Google Docs

Oordeel

****

Prijs

Gratis

Website

http://drive.google.com

Apple iWork

iWork bestaat uit de tekstverwerker Pages, het rekenprogramma Numbers en het presentatiepakket Keynote. Van elk onderdeel is een app te koop (voor iOS en OS X). Dit klinkt goedkoop, maar het hele setje is toch 90 euro. Koop je een nieuwe Mac of iPhone/iPad, dan krijg je het er gratis bij. Er is geen iWork voor Windows of Android, wel bestaan er browserversies van de programma's zodat je alsnog ook vanaf niet-Apple-apparaten je documenten kunt bekijken en bewerken. Net als bij Google Docs is het bij iCloud mogelijk gelijktijdig met anderen aan een document te werken. Samenwerken is wel beperkt tot de webversie van iWork, de apps ondersteunen dit niet. Pages, Numbers en Keynote zijn verder gebruiksvriendelijk en je kunt er redelijk makkelijk aansprekende documenten mee maken.

Functioneel gezien loopt iWork echter flink achter bij Microsoft Office en dat geldt zelfs voor de OSX-apps. Functionaliteit zoals draaitabellen en koppelingen met databases ontbreekt, maar ook meer alledaagse functies zoals een achtergrond instellen in Numbers of een deel van een document beveiligen met een wachtwoord. Dit verschil wordt nog groter wanneer je de webversies vergelijkt met die van Microsoft. Om iWork abandonware (software die door de fabrikant in de steek is gelaten en niet verder ontwikkeld wordt) te noemen gaat te ver, maar het is zonder meer tijd voor een flinke update van de suite die verder gaat dan alleen zorgen voor compatibiliteit met nieuwe versies van iOS en OS X.

iWork van Apple is een zestal apps, drie voor iPhone en iPad en drie voor OS X.iWork

Oordeel

***

Prijs

€ 90,-

Website

www.apple.com

WPS Office

Sinds versie 10 heet Kingsoft Office, WPS Office. WPS staat voor Writer, Presentations en Spreadsheets, de onderdelen van de suite. WPS Office wordt ontwikkeld in Guandong en bevestigt de reputatie van Chinezen als copycats, van alle alternatieve suites is WPS Office degene die het meest op Microsoft Office lijkt. Zelfs het Lint is schaamteloos nagemaakt en her en der zelfs verbeterd. Zo is er een Night Mode die de kleuren dimt en ook is het handig om bijvoorbeeld binnen Writer meerdere documenten als tabbladen naast elkaar geopend te hebben. WPS Office leest en schrijft alle Office-bestandsformaten. WPS Office is beschikbaar voor Windows en in een iets oudere versie ook voor Linux. Daarnaast zijn er apps voor iOS en Android. WPS heeft een eigen cloud met ondersteuning voor versiegeschiedenis en het delen van documenten. Je documenten staan niet in China, maar in de Amazon-cloud.

Er zijn meerdere versies van WPS Office, waarvan één gratis. Deze WPS Office Free voegt een watermerk toe bij het afdrukken of opslaan als pdf en wanneer je na dertig dagen niet kiest voor de betaalde versie, verlies je ook zaken als opslaan in docx/xlsx/pptx-formaat, bijhouden van wijzigingen, VBA-macro's en macrorecorder, een groot aantal sjablonen. WPS Office voor Windows is Engelstalig, maar heeft wel Nederlandstalige spellingscontrole. De apps voor Android en iOS zijn wel Nederlandstalig. Wil je documenten tussen verschillende apparaten synchroniseren, dan kun je daarvoor OneDrive, Google Drive, Box of Dropbox gebruiken.

WPS Office

Oordeel

***

Prijs

€ 97,83

Website

www.kingsoftstore.com

Conclusie

Office 2016 is de eerste versie van de Microsoft-suite die de cloud gebruikt voor meer dan alleen opslag. De belangrijkste nieuwe functie, het gelijktijdig met anderen werken aan een document is echter veel te beperkt geïmplementeerd, onwaardig voor een nieuwe release van Microsoft Office. Te hopen valt dat men dit snel uitbreidt en dan niet alleen voor de 365-abonnees, maar ook voor wie een losse licentie heeft gekocht. De beperkte vernieuwing in Office 2016 geeft de concurrentie de kans zonder zelf echt fors te vernieuwen, toch dichterbij te komen.

Gebruik je bijvoorbeeld nooit een draaitabel in Excel, of velden en verwijzingen in een Word-document, dan is de kans groot dat alles waarvoor jij Microsoft Office gebruikt ook prima kan met één van de gratis alternatieven. De beste keuze is dan de Google Docs-suite en toch ook de app- en webversies van de verschillende Microsoft-programma's, die op sommige punten de echte Office voorbijstreven. De andere pakketten kies je eigenlijk alleen om alternatieve redenen. Wil je opensource, dan is LibreOffice de enige keuze, wil je zo veel mogelijk Microsoft Office op Linux, kies dan voor WPS Office.