Terwijl vrijwel iedereen inmiddels Microsoft Office gebruikt, ziet Microsoft nog genoeg kansen om Office verder te verbeteren en gebruikt het Office vooral ook om steeds meer gebruikers de cloud in te duwen. Maar is Office 2016 de kosten van de upgrade waard of ben je beter af met een alternatief?

Eén persbericht, meer aandacht besteedde Microsoft Nederland niet aan de release van Office 2016. Bang de aandacht rond Windows 10 te verstoren of heeft men gewoon niet zoveel te melden? Lees ook: Online samenwerken doe je zo.

Het lijkt het laatste. Office 2016 is namelijk geen grote nieuwe Office, maar een uiterst bescheiden upgrade. Illustratief is de 'reviewer's guide' waarin Microsoft de nieuwe functies in Office 2016 beschrijft. Het 27 pagina's tellende document beslaat voor de helft screenshots en functionaliteit die eigenlijk van Windows 10 is. Dezelfde gids voor Office 2010 was 100 pagina's en die van Office 2013 nog 45.

Toch maakt dit Office 2016 nog geen update die je zomaar kunt overslaan. Net als Windows wordt ook Office namelijk een product zonder hele grote nieuwe versies. Microsoft wil het continu vernieuwen en aanpassen, volgende maand is er dus alweer een nieuwe Office en de maand daarna weer.

Wil je altijd alle nieuwe functies, dan moet je wel overstappen naar Office 365, de abonnementsversie van Microsoft Office. Microsoft gaat namelijk ook nieuwe functies uitbrengen die alleen beschikbaar zijn voor Office 365-klanten. Office 365 krijgt ook de meeste applicaties, behalve Word, Excel, PowerPoint en OneNote ook Outlook, Publisher en Access (maar nog altijd geen Visio en Project). Ook mag je de applicaties dan op maximaal vijf pc's of Macs binnen het huishouden installeren. Je kunt daarmee eindeloos wisselen, doordat je zelf online een installatie kunt deactiveren en dan weer op een ander apparaat kunt installeren. Je kunt zo ook onbeperkt wisselen tussen Windows en Mac, een duidelijk voordeel boven een gewone winkelversie van Office die je bij de aankoop verplicht voor één van deze twee te kiezen.

Office 2016

Waar het Windows maar moeizaam lukt de vleugels uit te slaan naar andere apparaten dan de pc, is dat Office allang gelukt. Op veel smartphones of tablets staat minimaal de Word- of Excel-app, ongeacht of het een iOS- of Android-apparaat is. En ook op OS X doet Office het goed. Dit keer kregen de Apple-gebruikers zelfs eerder de beschikking over Office 2016 dan de Windows-gebruikers en is hun versie van Office meer dan ooit gelijkwaardig aan die voor Windows. Voor het eerst is er een echte OneNote voor de Mac en voor 365-abonnees ook een echte Outlook. Voor Mac-gebruikers is upgraden naar Office 2016 de logische keuze.

©PXimport

De nieuwe Office voor de Mac is de eerste met een echte Outlook en een echte OneNote.

Samenwerken

Voor Windows-gebruikers is upgraden minder vanzelfsprekend. De belangrijkste nieuwe functie in Office 2016 is het samenwerken aan documenten. Dit is mogelijk in Excel, OneNote, PowerPoint en Word, maar alleen in Word kun je de wijzigingen die een ander aanbrengt ook direct in jouw versie van het document zien. Excel en PowerPoint beheersen dit nog niet, terwijl we dat wel hadden verwacht, zeker omdat de web-apps van Office dit wel ondersteunen (net als de web-apps van concurrent Google). Om samen aan een document te werken, moet het zijn opgeslagen op SharePoint Online of OneDrive. Zoals Microsoft zelf zegt, is bij het samenwerken aan een document de versiegeschiedenis erg belangrijk. Helaas werkt deze dan weer alleen in combinatie met SharePoint Online en niet met OneDrive, dat niet gebaseerd is op SharePoint-techniek.

Overigens werden gebruikers van OneDrive (waaronder ook de Office 365-abonnees) begin november onaangenaam verrast doordat Microsoft flink het mes zette in de gratis opslagruimte op OneDrive. Was die voor 365-gebuikers eerder onbeperkt, nu is die beperkt tot 1 TB. Voor de meeste gebruikers zal dit nog altijd meer dan genoeg zijn, maar het is nadelig voor wie méér ruimte nodig heeft, want Microsoft heeft de prijzen voor extra opslagruimte op OneDrive flink verhoogd. Opslag bij Microsoft is daardoor vanaf 2016 bijvoorbeeld twee keer zo duur als in de iCloud van Apple. Na jaren gestimuleerd te hebben dat iedereen maar alles in de cloud moest zetten, toont Microsoft zich nu een minder betrouwbare partner.

©PXimport

Alleen in Word werkt het samenwerken ook zoals je dat mag verwachten.Office 365

Oordeel

****

Prijs

€ 10,- per maand

Website

www.office.com

Office 2016 voor thuisgebruik en studenten

Oordeel

***

Prijs

€ 149,-

Website

www.office.com

Vergelijking met oude Office-versies

Office 2007 en 2010

Office 2007 was indertijd de eerste versie van Office met het Lint in plaats van de traditionele menu's. De verandering deed aanvankelijk veel gebruikers huiveren, maar bleek uiteindelijk toch goed te werken. Het Lint is in Office 2007 en 2010 minder uitgebreid en ook minder intelligent dan in latere versies van Office. Je moet dus vaker zoeken en klikken om de gewenste functie te vinden. Tot onvrede van veel gebruikers was Outlook in de consumentenversies van Office 2007 verdwenen. Zij gebruikten Outlook voor e-mail, contactenbeheer en als agenda, en werden ineens gedwongen te zoeken naar een ander programma daarvoor. Aan Office 2007 werd wel OneNote toegevoegd, een notitieprogramma, maar dat stond nog in de kinderschoenen.

Twee programma's die toen nog wel in de suite zaten, InfoPath en Groove (in 2010 SharePoint Workspace geheten), hebben de overgang naar Office 2013 (en vervolgens 2016) nooit gemaakt. Missen doe je ze echter niet, terwijl je omgekeerd (wanneer je nog Office 2007 of 2010 gebruikt) niet heel veel functionaliteit mist ten opzichte van Office 2016. Het zijn vooral details die ontbreken, er zijn minder opties en het is allemaal wat minder makkelijk. Echt ontbreken doet vooral OneDrive, maar die laat zich eenvoudig apart installeren.

Office 2007 en 2010 draaien probleemloos op Windows 10. Let wel op: van beide suites is de standaardondersteuning verlopen en over een jaar komen er voor Office 2007 ook geen beveiligingsupdates meer uit. Dat is in elk geval voor Office 2007 dan een mooi moment om het niet meer te gebruiken.

©PXimport

Office 2007 was de eerste versie van Microsoft Office met een Lint (Ribbon).

Office 2013

Het verschil van Office 2016 met Office 2013 is zo mogelijk nog kleiner dan dat met Office 2010 en 2007. Er zijn de nieuwe kleurschema's licht en donker grijs waarmee je de kleuren van de Office-interface kunt aanpassen, de nieuwe "Geef aan wat u wilt doen" zoekmogelijkheid om in de Office-functies te zoeken, en onze favoriet, de lijst met laatst geopende bestanden (ook die in andere applicaties) om als bijlage aan een mailbericht toe te voegen. Omgekeerd zijn vernieuwingen die je had gehoopt nog altijd niet gekomen. Zo synchroniseert Office wel de lijst met laatste geopende documenten tussen verschillende apparaten, maar bijvoorbeeld niet de persoonlijke aanpassingen aan het lint of de werkbalk Snelle Toegang.

LibreOffice 5.0

LibreOffice is een fork (afsplitsing) van OpenOffice.org, gestart nadat Oracle OpenOffice kocht. Doordat men de opensource-code kon gebruiken was LibreOffice al heel snel een volwaardig alternatief en heeft het OpenOffice.org inmiddels duidelijk overvleugeld. LibreOffice is gratis beschikbaar voor Windows, OS X en Linux. Het bestaat uit Writer voor het maken van tekstdocumenten, Calc voor spreadsheets, Base voor databases, Draw voor tekeningen, Impress voor presentaties en Math voor het gebruik van formules.

LibreOffice biedt dus alternatieven voor Word, Excel, PowerPoint en Access, een beetje voor Visio, maar geen alternatieven voor Outlook, Publisher en OneNote. Het uiterlijk van LibreOffice lijkt nog het meest op dat van een Office-versie voor de komst van het Lint. Doordat tussentijds wel de menu's zijn opgeschoond en vooral de pictogrammen op de werkbalken geüpdatet, doet het zeker niet verouderd aan. LibreOffice voldoet voor zeker 85% van alle klusjes die je ook met Microsoft Office doet, maar het is zeker minder gebruiksvriendelijk en documenten en grafieken zijn minder mooi en flexibel. Op iOS bestaat LibreOffice niet, voor Android is er een LibreOffice Viewer beschikbaar.

©PXimport

PowerPoint en Impress zijn functioneel behoorlijk aan elkaar gewaagd.LibreOffice 5.0

Oordeel

***

Prijs

Gratis

Website

http://nl.libreoffice.nl

Google Docs

Bij Google Documenten, Spreadsheets, Presentaties, Formulieren en Tekeningen staan alle documenten automatisch in de cloud, omdat alle programma's zelf ook in de cloud staat. Google Docs is namelijk een schoolvoorbeeld van 'software-as-a-service': de applicaties worden daar door Google continu onderhouden en geüpdatet en jij bent gewoon de gebruiker. Geen gedoe dus met updates en crashes, dit werkt altijd. De enige echte eis die de Google Docs-suite stelt is een recente versie van een gangbare browser. Het werkt dus altijd, ongeacht of je Windows, OS X of Linux gebruikt.

Google Docs bestaat dus uit de tekstverwerker Documenten, het rekenprogramma Spreadsheets, het PowerPoint-alternatief Presentaties, Formulieren waarmee je eenvoudig een enquête kunt maken en Tekeningen voor diagrammen en stroomschema's. Google Drive is het hart en de centrale hub van de suite, daarvanuit zijn alle programma's beschikbaar. De verschillende onderdelen ondersteunen in meer of mindere mate het samen bewerken van documenten in realtime, en de suite loopt hier dus flink voor op Microsoft Office.

Opvallend is dat zoekgigant Google pas nu, in navolging van Microsoft, een functie aan Documenten heeft toegevoegd om direct vanuit een document te kunnen zoeken naar aanvullende informatie, zonder het document te verlaten. Via de ingebouwde chatfunctie kun je tijdens het samenwerken contact houden met de andere bewerkers van de documenten. Google heeft een groot aantal apps voor Windows en Android, voor iOS is het aantal geringer. Elk van de apps heeft niet de kwaliteit van die van de apps van Microsoft.

©PXimport

Google Drive is het hart van de Google Docs-suite en maakt documenten bereikbaar en deelbaar altijd en op elk apparaat.Google Docs

Oordeel

****

Prijs

Gratis

Website

http://drive.google.com

Apple iWork

iWork bestaat uit de tekstverwerker Pages, het rekenprogramma Numbers en het presentatiepakket Keynote. Van elk onderdeel is een app te koop (voor iOS en OS X). Dit klinkt goedkoop, maar het hele setje is toch 90 euro. Koop je een nieuwe Mac of iPhone/iPad, dan krijg je het er gratis bij. Er is geen iWork voor Windows of Android, wel bestaan er browserversies van de programma's zodat je alsnog ook vanaf niet-Apple-apparaten je documenten kunt bekijken en bewerken. Net als bij Google Docs is het bij iCloud mogelijk gelijktijdig met anderen aan een document te werken. Samenwerken is wel beperkt tot de webversie van iWork, de apps ondersteunen dit niet. Pages, Numbers en Keynote zijn verder gebruiksvriendelijk en je kunt er redelijk makkelijk aansprekende documenten mee maken.

Functioneel gezien loopt iWork echter flink achter bij Microsoft Office en dat geldt zelfs voor de OSX-apps. Functionaliteit zoals draaitabellen en koppelingen met databases ontbreekt, maar ook meer alledaagse functies zoals een achtergrond instellen in Numbers of een deel van een document beveiligen met een wachtwoord. Dit verschil wordt nog groter wanneer je de webversies vergelijkt met die van Microsoft. Om iWork abandonware (software die door de fabrikant in de steek is gelaten en niet verder ontwikkeld wordt) te noemen gaat te ver, maar het is zonder meer tijd voor een flinke update van de suite die verder gaat dan alleen zorgen voor compatibiliteit met nieuwe versies van iOS en OS X.

©PXimport

iWork van Apple is een zestal apps, drie voor iPhone en iPad en drie voor OS X.iWork

Oordeel

***

Prijs

€ 90,-

Website

www.apple.com

WPS Office

Sinds versie 10 heet Kingsoft Office, WPS Office. WPS staat voor Writer, Presentations en Spreadsheets, de onderdelen van de suite. WPS Office wordt ontwikkeld in Guandong en bevestigt de reputatie van Chinezen als copycats, van alle alternatieve suites is WPS Office degene die het meest op Microsoft Office lijkt. Zelfs het Lint is schaamteloos nagemaakt en her en der zelfs verbeterd. Zo is er een Night Mode die de kleuren dimt en ook is het handig om bijvoorbeeld binnen Writer meerdere documenten als tabbladen naast elkaar geopend te hebben. WPS Office leest en schrijft alle Office-bestandsformaten. WPS Office is beschikbaar voor Windows en in een iets oudere versie ook voor Linux. Daarnaast zijn er apps voor iOS en Android. WPS heeft een eigen cloud met ondersteuning voor versiegeschiedenis en het delen van documenten. Je documenten staan niet in China, maar in de Amazon-cloud.

Er zijn meerdere versies van WPS Office, waarvan één gratis. Deze WPS Office Free voegt een watermerk toe bij het afdrukken of opslaan als pdf en wanneer je na dertig dagen niet kiest voor de betaalde versie, verlies je ook zaken als opslaan in docx/xlsx/pptx-formaat, bijhouden van wijzigingen, VBA-macro's en macrorecorder, een groot aantal sjablonen. WPS Office voor Windows is Engelstalig, maar heeft wel Nederlandstalige spellingscontrole. De apps voor Android en iOS zijn wel Nederlandstalig. Wil je documenten tussen verschillende apparaten synchroniseren, dan kun je daarvoor OneDrive, Google Drive, Box of Dropbox gebruiken.

WPS Office

Oordeel

***

Prijs

€ 97,83

Website

www.kingsoftstore.com

Conclusie

Office 2016 is de eerste versie van de Microsoft-suite die de cloud gebruikt voor meer dan alleen opslag. De belangrijkste nieuwe functie, het gelijktijdig met anderen werken aan een document is echter veel te beperkt geïmplementeerd, onwaardig voor een nieuwe release van Microsoft Office. Te hopen valt dat men dit snel uitbreidt en dan niet alleen voor de 365-abonnees, maar ook voor wie een losse licentie heeft gekocht. De beperkte vernieuwing in Office 2016 geeft de concurrentie de kans zonder zelf echt fors te vernieuwen, toch dichterbij te komen.

Gebruik je bijvoorbeeld nooit een draaitabel in Excel, of velden en verwijzingen in een Word-document, dan is de kans groot dat alles waarvoor jij Microsoft Office gebruikt ook prima kan met één van de gratis alternatieven. De beste keuze is dan de Google Docs-suite en toch ook de app- en webversies van de verschillende Microsoft-programma's, die op sommige punten de echte Office voorbijstreven. De andere pakketten kies je eigenlijk alleen om alternatieve redenen. Wil je opensource, dan is LibreOffice de enige keuze, wil je zo veel mogelijk Microsoft Office op Linux, kies dan voor WPS Office.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.