ID.nl logo
Gratis software: De beste freeware-tips van 2016
© PXimport
Huis

Gratis software: De beste freeware-tips van 2016

Freeware-makers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma's wordt computeren handiger! We bespreken de beste programma's van dit moment en nieuwe versies van 'evergreens'.

Op zoek naar de beste freeware van 2017? Die vind je allemaal op deze pagina.

Gratis beveiliging

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Het grootste probleem met de meeste beveiligingsprogramma's is dat je er elk jaar opnieuw voor moet betalen. Sophos Home Free Antivirus kost niets en beveiligt tot vijf pc's. Een gratis registratie is wel vereist. Hiermee kom je via je browser in een beheeromgeving van waaruit je het beveiligingsprogramma kunt installeren. Als je meer dan één computer hebt, is Sophos Home Free Antivirus helemaal handig! Meld je aan bij de beheeromgeving en kies onder Add this computer voor Install. Lees ook: De 35 beste Android-apps van 2015.

De beveiligingssoftware wordt binnengehaald waarna je het programma kunt installeren. De installatieprocedure duurt lang, wacht geduldig af. Vervolgens zie je de computer in de centrale beheeromgeving verschijnen. Zo kun je op afstand de status van al je systemen met Sophos Home Free Antivirus in de gaten houden en zelfs een scan laten uitvoeren. Als de betreffende computer niet aan staat, wordt de scan uitgevoerd zodra het systeem wordt ingeschakeld.

©CIDimport

Sophos Home Free Antivirus biedt goede beveiliging voor vijf computers.

Dit is jouw netwerk

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je wilt weten welke apparaten er in je thuisnetwerk aanwezig zijn, kun je dit laten onderzoeken door Slitheris Network Scanner. Het programma inventariseert je netwerk en toont alle apparatuur in een overzicht. Je ziet technische informatie zoals het IP-adres en MAC-adres. Ook krijg je informatie over het besturingssysteem en het merk apparaat te zien. Klik op Scan all ip ranges om Slitheris Network Scanner aan het werk te zetten, de rest gaat vanzelf.

Omdat Slitheris Network Scanner je netwerk afstruint, kan sommige beveiligingssoftware alarm slaan. Dit is een vals-alarm en kun je negeren. De gratis versie van Slitheris Network Scanner heeft enkele beperkingen ten opzichte van de betaalde pro-versie. De voornaamste is een limiet van maximaal 25 apparaten. Dit moet voor de meeste thuisnetwerken geen probleem zijn.

©CIDimport

Slitheris Network Scanner brengt je (thuis)netwerk in kaart.

Porno blokkeren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Er zijn veel manieren om porno-websites buiten de deur te houden, maar zo eenvoudig als Simple Porn Blocker het doet, zien we zelden. Start het programma en klik op de knop Blokkeer porno. Hiermee is alles geregeld. Vanaf nu zijn (de meeste) websites met 'overmatig erotisch getinte inhoud' niet meer toegankelijk. De blokkade werkt op basis van een zwarte lijst en dus niet voor Google Image Search of andere zoekmachines.

De blokkade is weer op te heffen door het programma opnieuw te starten. Klik op de knop Deblokkeer porno om de 18+-websites weer bereikbaar te maken.

©CIDimport

Simple Porn Blocker doet precies wat het belooft: 18+-websites blokkeren.

Geen paniek?

Je browser kan bij sommige downloads waarschuwingen geven waarbij je je hart vasthoudt. Dit geldt ook voor overijverige beveiligingsprogramma's. Er wordt bijvoorbeeld gemeld dat er een beveiligingsactie is ondernomen waarmee groot leed is voorkomen. Ook kan de firewall een waarschuwing geven als er onraad wordt vermoed. Meestal is dit onzin. Als je twijfelt aan een download, kun je deze altijd laten onderzoeken door VirusTotal (dit doen wij ook). Hierbij wordt je bestand gecontroleerd door meer dan vijftig (!) beveiligingsprogramma's en zie je snel of je te maken hebt met een gevaarlijke situatie of dat er niets aan de hand is.

©CIDimport

Laat je niet afschrikken meldingen van je browser of beveiligingssoftware, meestal is er niets aan de hand.

Photoshop-extra's

Geschikt voor: Adobe Photoshop

Ook voor de doorgewinterde 'Photoshopper' kosten sommige bewerkingen nog steeds veel tijd. Google heeft sinds kort een uitgebreide Photoshop plug-in-collectie gratis beschikbaar gesteld. Hiermee voer je snel complexe bewerkingen. Neem wel even de moeite om te experimenteren, dat levert later veel plezier op. Het voert te ver om alle mogelijkheden uit te lichten. We benoemen ruisonderdrukking bij donkere afbeeldingen, het verbeteren van kleuren en het toevoegen van 'analoge effecten'. Een volledig overzicht van de mogelijkheden vind je op de website. De Google Nik Collection kun je niet los gebruiken, je hebt Photoshop nodig.

©CIDimport

Dankzij Google Nik Collection hoef je geen expert te zijn om geavanceerde fotobewerkingen uit te voeren in Photoshop.

Agenda op bureaublad

Geschikt voor: Microsoft Outlook voor Windows

Liefhebbers van Microsoft Outlook zijn meestal ook fan van de agenda-functie. Helaas moet je steeds naar het Outlook-programma om je agenda te raadplegen. Dankzij Outlook on the Desktop heb je je agenda altijd tot je beschikking op je bureaublad. Het programma toont een icoontje met de huidige dag van de maand in je systeemvak. Klik hier met de rechtermuisknop op voor de instellingen. Geef aan welke Outlook-onderdelen je op je bureaublad wilt zien. De weergave is altijd half transparant. De agenda is 'actief' te gebruiken, dat houdt in dat je vanaf Outlook on the Desktop daadwerkelijk aanpassingen kunt doen in je Outlook-agenda. Dit is handig, maar als je de optie niet wilt gebruiken, kun je deze uitschakelen met Disable editing in de instellingen van het programma.

Foto-informatie

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Fotobestanden herbergen veel meer dan alleen een afbeelding. Het bestand staat vol met extra informatie, de EXIF-gegevens. Zo kun je camera-specificaties en instellingen tijdens het maken van de foto terugzien. Ook bijvoorbeeld gps-coördinaten kunnen zijn opgeslagen in een fotobestand. Nieuwsgierig wat jouw camera of smartphone allemaal bewaart? Probeer Acute Photo EXIF Viewer.

Acute Photo EXIF Viewer heeft geen installatieprocedure. Download het zip-bestand en pak het uit. Start het programma met het bestand APEV.exe via Windows Verkenner. Om de informatie van je foto nu te zien, sleep je het fotobestand vanuit de verkenner naar het venster van Acute Photo EXIF Viewer. Er wordt een voorbeeldweergave getoond van het fotobestand en je ziet alle informatie die het programma uit het afbeeldingsbestand heeft weten te achterhalen.

Álles van NirSoft

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie hulpprogramma zegt, zegt NirSoft. De programmamaker heeft nu bijna alle pareltjes gebundeld in één download. Bekende tools van NirSoft tonen bijvoorbeeld de wachtwoorden die je browsers verzamelen of de toegangssleutel van je wifi-netwerk. Met een hulpprogramma als WhatInStartup kun je je opstartbeheer verbeteren. Klinkt het handig? Met NirLauncher heb je deze en ruim 100 (!) andere tools direct binnen handbereik.

Hoewel de programma's eenvoudig zijn te bedienen, valt NirLauncher in de categorie 'voor de gevorderde gebruiker'. NirLauncher is het beste te omschrijven als een uitstekend Zwitsers zakmes voor computerexperts. Omdat NirLauncher wachtwoorden kan achterhalen, moet je niet gek opkijken als je beveiligingssoftware alarm slaat. De melding kun je negeren, de programma's van NirSoft zijn 'schoon' en bevatten geen verborgen achterdeurtjes of beveiligingsrisico's. Dit laatste hangt uiteraard wel af van jou als gebruiker.

©CIDimport

Met NirLauncher heb je met één download alle hulpprogramma's van NirSoft tot je beschikking.

Geen Windows 10!

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1)

We krijgen regelmatig vragen van tevreden Windows 7-gebruikers die hun hart luchten over de upgrade-meldingen. Als je niet wilt overstappen naar Windows 10, krijgt je toch steeds de 'aanbieding' om dit te doen. Never10 maakt hier een einde aan. Never10 heeft geen installatieprocedure. Zodra je Never10 opstart, wordt de upgrade geblokkeerd. Klik op de knop Enable Win10 Upgrade als je van gedachte verandert en alsnog wilt overstappen naar Windows 10.

iPad-bureaublad

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

PaperPlane tovert je bureaublad om in een iPad-weergave. Hierdoor krijg je een sober overzicht van al je programma's als een soort app-icoontjes. Het beeld wordt niet te vol. Net als bij iOS, het besturingssysteem van iPhone/iPad, krijg je 'navigatie bolletjes' onder in beeld om tussen de virtuele schermen te wisselen. Met de zoekfunctie boven in beeld doorzoek je snel alle virtuele bureaubladen.

PaperPlane is een leuke gimmick, maar dient geen praktisch nut boven je klassieke Windows-bureaublad. Het Windows-bureaublad wordt overigens niet vervangen, PaperPlane draait 'eroverheen'. Als je op een lege plek klikt, keer je terug naar je vertrouwde bureaublad. Met F12 roep je PaperPlane weer op.

©CIDimport

PaperPlane tovert het uiterlijk van je bureaublad om in een iPad.

Dreamweaver-achtig

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je alleen Adobe Photoshop wilt gebruiken, is de prijs nog te behappen (Photoshop en Lightroom samen voor iets meer dan 12 euro per maand. Maar als je ook nog sporadisch Dreamweaver nodig hebt, ben je al snel veel meer kwijt (alleen Dreamweaver kost je bijna 25 euro per maand). Gelukkig zijn er alternatieven en RocketCake is hier een goed voorbeeld van. RocketCake is een WYSIWYG-bewerker voor webpagina's. Er zijn standaard templates aanwezig, maar de gevorderde gebruiker kan ook zelf aan de slag. Duidelijke 'toolsets' vereenvoudigen het invoeren van kleuren, afbeeldingen en andere website-elementen. Ook aan 'responsive design' is gedacht, zodat het eenvoudig wordt om een site te maken die goed getoond wordt op alle apparaten (desktop, tablet en smartphone).

Naast de gratis versie van RocketCake is er een Pro-versie met meer mogelijkheden. De Pro-versie is nodig om bijvoorbeeld in de code te kunnen werken. Hoewel (eenmalig) 40 euro nog steeds zeer weinig is voor een uitgebreide WYSIWYG-bewerker, biedt de gratis versie voor de meeste mensen voldoende functionaliteit.

©CIDimport

RocketCake biedt (bijna) alles wat je van een goede grafische HTML-editor mag verwachten.

Pdf naar jpg's

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je foto's uit een pdf-bestand wilt halen en je hebt Photoshop, dan krijg je dit eenvoudig voor elkaar. Zonder Photoshop kun je hiervoor PdfTrick gebruiken. Sleep een pdf-bestand naar het venster van PdfTrick. Het bestand wordt geladen en de pagina's verschijnen in beeld. Klik op de pagina's waaruit je de foto's wilt halen en vervolgens op de afbeelding. Met de knop Get IMG bewaar je de afbeelding als jpg-bestand op je computer. Er is een aparte download voor 32- en 64bit-besturingssystemen. Bij twijfel kies je de 32bit-versie.

©CIDimport

PdfTrick bewaart foto's uit een pdf-bestand als jpg-afbeelding.

Ontdubbelen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je veel dubbele bestanden hebt op je computer, bijvoorbeeld van oude back-ups die nog ergens staan, kun je hier iets aan doen met AllDup. AllDup kan meerdere mappen voor je onderzoeken en vergelijken. Vervolgens kun je dubbele bestanden laten opruimen. AllDup werkt eenvoudig en doeltreffend, maar vereist wel aandacht als je ermee aan de slag gaat. Omdat AllDup je bestanden ook kan opschonen, moet je er 100% zeker van zijn dat je het juiste bestand behoudt. Met dit in het achterhoofd kun je met AllDup je dubbele foto's, documenten, muziek en andere bestanden opschonen.

©CIDimport

AllDup zoekt naar dubbele bestanden en helpt je met opschonen.

Beter afdrukken

Geschikt voor: Chrome-browser

Ook als je slechts sporadisch iets afdrukt via je browser, verspil je alsnog inkt en papier. Websites zijn meestal niet geoptimaliseerd om op papier te verschijnen. Banners, commentaar, menu's en andere ongewenste onderdelen van een website verspillen je inkt. De Chrome-uitbreiding CleanPrint maakt hier een einde aan. Open de pagina die je wilt afdrukken (ook handig voor Gmail!) en klik op het groene CleanPrint-icoontje. Er wordt een voorbeeldweergave getoond van hetgeen je gaat printen. Deze voorbeeldweergave is al gestript. Klik eventueel nog op onderdelen die je extra wilt verwijderen en stuur de afdruktaak naar je printer.

©CIDimport

CleanPrint zorgt er niet alleen voor dat je afdrukken beter leesbaar worden, je bespaart ook papier en inkt.

Bandbreedte

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je benieuwd bent naar je stroomverbruik, kun je in de meterkast spieken. Je modem heeft geen tellertje waarop je het aantal gigabytes dat je verbruikt kunt aflezen. NetTraffic geeft je computer deze mogelijkheid en toont de bandbreedte van je netwerkadapter. De informatie is 'realtime' en er wordt een archief bijgehouden zodat je een langere periode kunt terugkijken. De realtime-meter toont de up- en downloadsnelheid in een grafiekje. Schrik niet van netwerkverkeer als je denkt dat je je internetverbinding niet gebruikt. Vrijwel alle moderne software maakt permanent (of in ieder geval periodiek) verbinding met internet.

©CIDimport

NetTraffic is een soort 'stroommeter' voor je internetverbinding.

Anti-malware

Geschikt voor: Chrome-browser

Veel malware komt binnen via iets dat je (onbewust) downloadt. Metadefender is een handige uitbreiding voor Chrome om je downloads direct te controleren. Het bestand wordt automatisch door een online malware-scanner gehaald. Het enige nadeel van de extra beveiligingslaag is dat het iets meer tijd kost. De controle van Metadefender is geen vervanger van beveiligingssoftware op je computer, maar wel een handige aanvulling.

©CIDimport

Metadefender is een slimme uitbreiding voor Google Chrome en scant je downloads automatisch.

Computerslot

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Met de toetscombinatie Windows-toets+L (de L van lock) vergrendel je je computer. Dit is handig als je bijvoorbeeld even wegloopt bij het apparaat en niet wilt dat anderen toegang hebben tot je systeem. ScreenBlur biedt een soortgelijke optie, maar dan net iets fraaier. Stel eerst een goed wachtwoord in. Hiermee kun je je computer straks ontgrendelen. Zodra ScreenBlur actief is, wordt je scherm 'gedimd' en weigert je computer dienst totdat je het wachtwoord opgeeft. Er is geen invoerveld, je kunt het wachtwoord gewoon intypen.

Bij de instellingen van ScreenBlur kun je het programma aanpassen. Laat ScreenBlur automatisch opstarten door een vinkje te plaatsen bij Start with Windows. Ook kun je een time-out instellen zodat ScreenBlur automatisch de boel op slot zet na bijvoorbeeld vijf minuten. Activeer Mute sound om het geluid automatisch te dempen. Bij Hotkeys kun je sneltoetsen instellen om ScreenBlur te activeren. Zonder sneltoets wordt het slot van ScreenBlur actief zodra je op het programma-icoontje klikt in je systeemvak of via de vooraf ingestelde timer.

Afsluiten ongedaan maken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je tijdens het internetten per ongeluk een tabblad sluit, kun je dit in de meeste browsers ongedaan maken met de toetscombinatie Ctrl+Shift+T. UndoClose doet hetzelfde, maar dan voor programma's en geopende Windows Verkenner-vensters.

UndoClose lijkt onvindbaar op de website van de makers, maar is wel eenvoudig te downloaden via Softpedia. UndoClose heeft geen installatieprocedure. Start het programma op met UndoClose.exe vanuit je verkenner.

UndoClose minimaliseert naar je systeemvak. Open UndoClose vanuit hier en plaats een vinkje bij Run on system startup. Hiermee start UndoClose automatisch met Windows en kun je het altijd gebruiken op een moment dat je het nodig hebt. In het UndoClose-venster zie je een lijst met programma's en vensters die onlangs gesloten zijn. Dubbelklik op een onderdeel om het terug te krijgen of opnieuw te starten. Je kunt ook de toetscombinatie Ctrl+Shift+A gebruiken om het laatst gesloten programma te 'reanimeren'. Met Ctrl+Shift+F open je recent gesloten vensters van Windows Verkenner. Deze laatste optie werkte overigens niet goed onder Windows 10.

©CIDimport

Per ongeluk een venster gesloten? UndoClose opent het opnieuw.

Chrome downloads

Geschikt voor: Chrome-browser

Als Chrome je favoriete browser is en je regelmatig bestanden downloadt, ken je het probleem. Je downloads verschijnen kortstondig in de balk onder in beeld, maar als je erop geklikt hebt, zijn ze weer verdwenen. Je downloadmap openen in je verkenner en hier zoeken naar 'dat ene bestand' kost tijd. Wist je al dat je ook via het menu van Chrome je downloads kunt inzien? Dit venster (ook te bereiken via chrome://downloads of toetscombinatie Ctrl+J) opent een tabblad met een lijst van je downloads.

Wil je je huidige pagina niet verlaten? Dan is de Chrome-uitbreiding Downloads - Your Download Box nog net een tandje sneller: deze extensie toont een pijl-icoontje in Chrome, rechts van de adresbalk. Door hierop te klikken, zie je direct je meest recente downloads, zelfs als je de browser tussentijds afsluit. Je kunt op een bestand klikken om het te openen (of een installatie te starten van een gedownload programma). Als je onder het programma klikt op Show in folder wordt je downloadmap geopend en is het gewenste bestand al voor je geselecteerd.

Naar systeemvak

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

RBTray is een pareltje voor iedereen die veel programma's actief heeft. Hierdoor raakt je taakbalk vol en onoverzichtelijk. Sommige programma's heb je wel graag open, maar hoeven niet per se op de taakbalk te staan. Met RBTray minimaliseer je programma's naar je systeemvak; de ruimte bij je Windows-klokje. RBTray werkt met bijna alle programma's. Normaal gesproken klik je op het minimaliseren-icoontje met je linkermuisknop om een programma naar de taakbalk te minimaliseren. Dankzij RBTray kun de rechtermuisknop ook op dit besturingselement gebruiken en 'verdwijnt' het programma naar je systeemvak.

RBTray heeft geen installatieprocedure, maar start je met een exe-bestand. Je moet hier zelf nog even een snelkoppeling van maken en deze toevoegen aan je opstart-map zodat het programma automatisch laadt met Windows. Alleen op deze manier heb je RBTray altijd tot je beschikking.

©CIDimport

RBTray minimaliseert (bijna) elk programma naar je systeemvak.

Zorgeloos en snel delen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je foto's, filmpjes of andere bestanden naar iemand wilt versturen heb je de keuze uit meerdere 'online bestandskoeriers' waarvan WeTransfer.com de bekendste is.

ShareByLink biedt de optie Share file(s) online with IQ ShareByLink in het menu van je rechtermuiskop. Gebruik deze optie in je Windows Verkenner om één of meer bestanden te delen. Het programma toont een link die je kunt doorsturen, bijvoorbeeld via mail. De ontvanger kan met de link je bestanden binnenhalen. ShareByLink maakt net als de meeste andere bestandskoeriers gebruik van een server. Je computer hoeft dus niet aan te staan als de ontvanger het bestand wil binnenhalen.

TWifi in de buurt?

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Last van vage wifi-storingen of een traag draadloos netwerk? Dan heb je zomaar kans dat de buurman hetzelfde wifi-kanaal gebruikt als jouw netwerk. Vroeger kon je dit eenvoudig uitdokteren met inSSIDer, maar dit programma is niet meer gratis. Vistumber is een goed alternatief. Het programma toont alle draadloze netwerken die rondom jouw computer in de lucht hangen. Naast de namen van de netwerken, zie je technische informatie over de sterkte van het netwerk en het gebruikte kanaal. Met deze informatie kun je nagaan of het voor jou zinvol is om een ander kanaal in te stellen. Met Active geeft Vistumber aan dat het netwerk binnen het bereik valt. De status Dead geeft aan dat een draadloos netwerk wel 'gezien' is, maar nu niet meer gevonden wordt.

Het aanpassen van je wifi-kanaal kan niet op je computer, maar doe je in de beheermodule van je draadloze toegangspunt (modem of router). Dit klusje is niet voor beginners. De instellingen verschillen per merk en type modem. Kijk bij iets dat lijkt op 'wireless radio', 'channel' of 'wireless settings'.

Edge in de ban

Geschikt voor: Windows 10

De standaardbrowser van Windows 10 is Edge. Als je een andere browser gebruikt als Firefox of Chrome, heb je Edge niet meer nodig. Toch is Edge deinstalleren of uit je systeem 'slopen' is niet mogelijk (of in ieder geval af te raden). Kies eerst je standaardbrowser. Open de instellingen van Windows 10 met Windows-toets+I en ga naar Systeem / Standaard-apps. Hier kun je bij Webbrowser je favoriete browser kiezen. Het kan nu alsnog voorkomen dat Edge af en toe actief wordt. Dit is tegen te gaan met Edge Blocker. Zoals de naam al doet vermoeden wordt de standaard Windows 10-browser door het programma geblokkeerd. Edge Blocker heeft slechts twee instellingen: Block en Unblock. Zelfs als Edge wel opstart, zal Edge Blocker de browser even zo snel weer automatisch sluiten.

Spionnen

Geschikt voor: Windows 10

Sommige functies van Windows 10 zou je als ongewenst kunnen bestempelen omdat ze een potentiële inbreuk zijn op je privacy. Denk hierbij aan een ID voor reclamemakers, de toegang tot je microfoon door apps en doorsturen van (statistische) informatie. Met AntiSpy leg je deze instellingen aan banden. AntiSpy is overzichtelijk, alles is terug te vinden in één venster. Met kleine schakelaartjes zet je de opties aan of uit. AntiSpy vraagt om automatisch een herstelpunt aan te maken voordat je het programma gebruikt. Dit is aan te raden.

AntiSpy is zeer eenvoudig te gebruiken, maar niet voor beginners omdat je aanpassingen kunt doen die vergaande gevolgen hebben. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om Windows Updates uit te schakelen. Verander nooit instellingen waarvan je de gevolgen niet kent of die je niet ongedaan kunt maken. Met deze spelregel in het achterhoofd is AntiSpy veilig te gebruiken.

©CIDimport

AntiSpy maakt privacy-instellingen van Windows 10 overzichtelijk.

Anti-Ransomware

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je ooit met ransomware te maken hebt gehad, weet je hoe vervelend deze vorm van cybercriminaliteit is. Je gegevens worden 'gegijzeld' op je eigen computer en zijn niet meer toegankelijk.

Malwarebytes Anti-Ransomware biedt directe beveiliging tegen bekende ransomware als 'CryptoLocker' en 'CTB Locker'. Na de installatie is de beveiliging actief. Het programma heeft verder geen instellingen.

Ten tijde van schrijven was Malwarebytes Anti-Ransomware nog in bèta-fase. Het is niet duidelijk of Malwarebytes Anti-Ransomware gratis blijft of onderdeel wordt van het populaire programma Malwarebytes Ani-Malware (MBAM). Het programma biedt alleen bescherming. Als je systeem eenmaal besmet is met ransomware, kan het niets voor je doen.

Alles updaten

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Je computer beveiligen gaat verder dan een antivirusprogramma installeren en zorgen dat je besturingssysteem netjes de laatste pleisters binnenkrijgt via Windows Updates. Hackers richten hun pijlen steeds vaker lekken in verouderde versies van op populaire programma's. Het beveiligingsbedrijf Kaspersky onderkent dit probleem en komt met Kaspersky Software Updater. Het programma controleert welke software je hebt en of je wel over de meest recente versie beschikt. Is dit niet het geval? Dan zal Kaspersky Software Updater je programma's automatisch updaten.

©CIDimport

Kaspersky Software Updater zoekt naar updates voor programma's en installeert deze voor je.

Stilte, opname!

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1), 10

Als we de website van Any Video Recorder bekijken, valt op dat het geschikt wordt geacht om video's van online videodiensten op te nemen via je beeldscherm. Om dit kracht bij te zetten worden zelfs de logo's van onder andere Netflix en Hulu getoond. Hoewel dit waarschijnlijk niet is toegestaan, valt ook de kwaliteit tegen. Toch is Any Video Recorder een vermelding waard, omdat het de eenvoudigste screenrecorder is die we kennen! Any Video Recorder toont een kader dat je via slepen eenvoudig kunt verkleinen of vergroten. Alles binnen het kader wordt opgenomen zodra je op de opnameknop klikt. Any Video Recorder is bijzonder handig als je het bijvoorbeeld leuk vindt om instructiefilmpjes te maken voor vrienden/familie of je website. Er zijn bijna geen instellingen, je kunt snel aan de slag! Het eindresultaat is een compact mp4-videobestand.

©CIDimport

Any Video Recorder maakt een mp4-filmpje van wat je op je beeldscherm ziet.

Even geen Facebook

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Surf je steeds onbewust naar Facebook terwijl je eigenlijk andere dingen moet doen op de computer? Dan kan Win Facebook Blocker je helpen om dit af te leren. Net als Edge Blocker (tip 7) kan dit programma slechts één trucje en zijn er geen ingewikkelde instellingen. Start Win Facebook Blocker en klik op Blokkeer Facebook. Er wordt een technische aanpassing gedaan aan je computer waarna www.facebook.com onbereikbaar wordt. Niet elegant, maar wel doeltreffend. Met de knop Deblokkeer Facebook maak je de aanpassing weer ongedaan en kun je weer op het sociale netwerk. Win Facebook Blocker is niet alleen handig voor jezelf, maar ook als je het gebruik van Facebook op de laptop van de kinderen wilt blokkeren. Een techneut kan de blokkade omzeilen, maar voor de normale sterveling is dit lastig genoeg.

Scherm uit bij vergrendelen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Mpowersaver (kort voor Monitor Power Saver) zorgt ervoor dat je scherm automatisch uitschakelt zodra je je computer vergrendelt, bijvoorbeeld via de toetscombinatie Windows-toets+L. Mpowersaver heeft geen installatieprocedure. Zodra je het programma opstart (Mpowersaver.exe via je verkenner) wordt het programma actief in je systeemvak. Dubbelklik op het Mpowersaver-icoontje voor de instellingen. Zorg ervoor dat de optie Turn off the monitor with screensaver is ingeschakeld. Activeer ook Start Mpowersaver on computer startup, dan werkt het programma altijd.

©CIDimport

Mpowersaver schakelt je beeldscherm direct uit zodra je Windows vergrendelt.

Mooie letter

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Het uitzoeken van een geschikt lettertype voor bijvoorbeeld een flyer, uitnodiging, Word-document of website kan een hele klus zijn. Windows heeft hiervoor geen goede functie aan boord en ook in programma's waar je lettertypen kunt gebruiken is het meestal behelpen. Dankzij Acute Font Report Lite krijg je snel een goed voorbeeld te zien. Typ eventueel een voorbeeldtekst bij Sample. Vervolgens dien je de lettertypes in te laden. Via File / Add to font list kies je met Internal de lettertypes die reeds geïnstalleerd zijn in Windows. Met External kun je een map aanwijzen met fonts die nog niet geïnstalleerd zijn. Acute Font Report Lite ondersteunt de fontbestanden ttf, otf en pfm (waarvan ttf het meest gebruikt is). Klik op een lettertype in de lijst en de voorbeeldweergave wordt direct getoond. Blader met je pijltjestoetsen snel door je collectie.

Veilige modus

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Het is voor veel mensen lastig om de computer op te starten in de veilige modus, zeker in Windows 10. Hier springt BootSafe slim op in. Het programma is, zoals meer tooltjes in deze freeware-rubriek, maar voor één doel gemaakt: eenvoudig opstarten in veilige modus. Installatie is niet nodig. Start BootSafe en kies of je je systeem normaal of in veilige modus wilt opstarten. Klik op Reboot om je systeem te herstarten met de gewenste instelling.

©CIDimport

BootSafe schakelt je systeem snel in veilige modus.

Geen paniek?

Windows 10 kan bij sommige downloads waarschuwingen geven waarbij de angst je om het hart slaat. Dit geldt ook voor overijverige beveiligingsprogramma's. Er wordt bijvoorbeeld gemeld dat er een beveiligingsactie is ondernomen waarmee groot leed is voorkomen. Meestal is dit onzin. Als je twijfelt aan een download kun je deze altijd laten onderzoeken door VirusTotal (dit doen wij ook). Hierbij wordt je bestand gecontroleerd door meer dan vijftig (!) beveiligingsprogramma's en zie je snel of je te maken hebt met een gevaarlijke situatie of dat er niets aan de hand is.

©CIDimport

Laat je niet afschrikken door meldingen van je browser, meestal is er niets aan de hand.

Tijdverspilling?

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Voor iedereen die inzicht wil krijgen in een werkdag achter de computer, is er Motivate Clock. Het programma heeft een basistimer waarmee je kunt bijhouden of je werkt. Dit wordt getoond achter de knop Work. Als je even wegloopt bij je computer wordt na een tijdje de timer Rest actief. Dit scenario werkt automatisch, maar Motivate Clock kan veel meer. Je kunt bijhouden hoeveel tijd je aan een project werkt, bijvoorbeeld door een programma als Word aan een project te koppelen. De resultaten van je werkdag vind je achter de knop Open statistic. Met een extra browseruitbreiding houdt Motivate Clock ook bij op welke websites je rondhangt. Voor wie vergeet om af en toe een rustpauze te nemen, kan Motivate Clock een melding geven, bijvoorbeeld na vijftig minuten. Even rekken en strekken, en weer verder!

Omvang op schijf

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je merkt dat de opslagruimte van je harde schijf of SSD bijna vol is, voeren de meeste mensen een aantal standaardhandelingen uit. Via het configuratiescherm kun je grote programma's verwijderen die je niet meer gebruikt en je kunt natuurlijk een hulpprogramma als CCleaner aan het werk zetten. Dit alles gaat voorbij aan grote bestanden die je zelf hebt gemaakt en allang weer vergeten bent. Bekend zijn tijdelijke bestanden van een downloadprogramma, films die je nooit meer kijkt of grote voorbeeldbestanden van een programma.

Windows Verkenner schiet tekort om de ruimtevreters snel op te sporen en dat is precies waarmee GetFolderSize je kan helpen. GetFolderSize werkt het beste vanuit je verkenner. Klik met de rechtermuisknop op een map of schijfletter en kies GetFolderSize. Het voert een kort onderzoekje uit en toont vervolgens hoeveel ruimte de onderliggende mappen innemen. Vervolgens kun je de inhoud bekijken met Windows Verkenner en handmatig je bestanden verwijderen. Let op: verwijder nooit bestanden of mappen waarvan je niet weet waarvoor ze dienen.

Standaard toont GetFolderSize de omvang in megabytes (MB's) terwijl gigabytes (GB's) vaak handiger zijn. Klik op de knop MB en kies hier voor Gigabytes om de weergave aan te passen.

©CIDimport

GetFolderSize toont hoeveel schijfruimte je mappen in beslag nemen.

Plaatje graag!

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

De website van de makers van Media Preview is zwaar gedateerd, maar de functies van het programma zijn nog steeds actueel. Media Preview verbetert miniatuurweergaven van je bestanden in Verkenner. Bij sommige bestanden zie je bijvoorbeeld een icoontje van het programma waarmee je het bestand opent, in plaats van een impressie van de inhoud. Bij een filmbestand is het bijvoorbeeld prettig dat je een afbeelding ziet uit het videobestand in plaats van een icoontje van een afspeelprogramma. Dit geldt ook voor foto's. De meeste afbeeldingen krijgen keurig een miniatuur van de inhoud, maar niet altijd. Ook mp3's krijgen een icoontje van je afspeelprogramma voor muziek. Zou het niet leuk zijn om een kleine foto te zien van het albumhoesje? Dit en nog veel meer kun je regelen met Media Preview. Het programma heeft overzichtelijke tabbladen voor filmbestanden (Video Formats), afbeeldingen (Image Formats) en muziek (Audio Formats). Vink aan waarvan je wilt dat Media Preview je thumbnail regelt en bevestig met Apply. Met Restore system default settings keer je terug naar de standaardinstellingen van Windows.

Stresstest

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

We gebruiken meestal een beperkte capaciteit van onze computer, maar hoe werkt je systeem onder extreme omstandigheden? HeavyLoad is een programma om je pc of laptop flink op zijn staart te trappen. Zoals de naam van het programma al doet vermoeden, haalt het alles uit de kast om je computer tot het uiterste te dwingen. Tijdens de test hoor je als het goed is dat de ventilator (fan) van je computer meer zijn best moet doen om de nodige koelcapaciteit te leveren. HeavyLoad kan in principe geen schade aanrichten aan je computer als alles in orde is, maar theoretisch is dit wel mogelijk als bijvoorbeeld de koeling defect is. HeavyLoad is ook handig voor mensen die zelf een computer in elkaar hebben gezet. Door het uiterste van je hardware te vragen, kun je nagaan of je systeem onder de zware belasting stabiel blijft werken.

©CIDimport

Ontdek de grenzen van je computer met HeavyLoad.

Back-up met versiebeheer

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Yadis! Backup is een handig back-upprogramma dat zich richt op je belangrijkste bestanden. Voor veel mensen zijn dit Office-bestanden en daarvoor heeft Yadis! Backup een paar handige extraatjes aan boord. Met Backlog wordt de back-up bijgehouden, ook als het externe back-upmedium even niet beschikbaar is. Zodra het back-upmedium bereikbaar is, bijvoorbeeld omdat je weer in je thuisnetwerk bent en de NAS beschikbaar wordt, zal Yadis je reservekopie hier opslaan. Dit werkt uiteraard ook voor usb-sticks en externe usb-schijven. Een andere handige instelling is File versioning. Hiermee houdt het back-upprogramma versies bij van bestanden, zodat je altijd terug kunt vallen op een oudere documentversie.

©CIDimport

Yadis! Backup maakt snel een goede back-up van je bestanden inclusief versiebeheer.

Spotify of Winamp?

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

We komen ze niet vaak tegen, en als ze al verschijnen is het vaak met een knipoog. We hebben het over alternatieve spotify-clients. Zo'n programma van een derde partij maakt het mogelijk om Spotify te gebruiken zonder de officiële Spotify-software.

Spotiamb is een minimalistische speler in het jasje van de klassieker Winamp. Winamp was ooit het populairste afspeelprogramma voor mp3's, maar is inmiddels ter ziele. De makers van Spotiamb brengen een ode aan Winamp met deze fraaie client. Spotiamb werkt alleen met een Spotify Premium-account en niet met de gratis versie van de bekende muziekdienst. Het programma blinkt niet uit in mogelijkheden, maar is vanuit nostalgisch oogpunt leuk om te proberen.

De website van de makers is soms slecht bereikbaar. Het programma is goed te downloaden via het downloadarchief Softpedia.

©CIDimport

Spotiamb is een alternatieve Spotify-client met een knipoog naar Winamp.

Prestaties

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows had ooit standaard een prestatie-index aan boord waarmee je snel kon zien hoe het gesteld was met de mogelijkheden van bijvoorbeeld je processor en grafische kaart. Als je nu Windows 10 hebt, kun je een vergelijkbare index laten bepalen door ExperienceIndexOK. Het programma test de mogelijkheden van essentiële onderdelen. Dit resulteert in een cijfer voor je processor, werkgeheugen, opslag (SSD of harde schijf) en andere belangrijke onderdelen. Ook krijg je een eindcijfer. Dit cijfer is gelijk aan het minst presterende onderdeel. Zo kan het gebeuren dat een snel systeem toch een laag cijfer krijgt als bijvoorbeeld blijkt dat je grafische kaart de 'zwakste schakel' is.

©CIDimport

ExperienceIndexOK beoordeelt de snelheid van je computer.

Pas op voor ongewenste software!

Veel programmamakers bundelen andere (ongewenste) programma's in hun installatieprocedure. Dit houdt in dat wanneer je een programma installeert, je er zomaar een of meer programma's bij krijgt. Ook worden soms instellingen van je browser aangepast en heb je plotseling een andere zoekmachine of extra werkbalk. Als we dergelijke praktijken tegenkomen bij freeware, maken we hier melding van. Het is echter altijd mogelijk dat er iets verandert tussen het tijdstip van testen en het moment dat je de besprekingen leest. Gelukkig zijn overbodige extra's en wijzigingen meestal eenvoudig te voorkomen door alert te zijn tijdens de installatieprocedure. Doorloop deze aandachtig en vink alle opties uit die je niet wilt installeren of wijzigen. Om de kans op ongewenste rommel te voorkomen kun je Unchecky gebruiken. Unchecky is allergisch voor dubieuze installatieperikelen en verwijdert de (meeste) vinkjes alvast voor je.

©CIDimport

Als je Unchecky gebruikt, is de kans veel kleiner dat je per ongeluk ongewenste rommel installeert op je computer.

Wat draait er?

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je gelijktijdig op Ctrl+Shift+Esc drukt, krijg je Windows Taakbeheer te zien. Dit geeft onder andere een overzicht van de programma's die op de achtergrond actief zijn. Ook is het mogelijk om programma's te beëindigen. Dit is handig als je een vastgelopen programma wilt stoppen. What's Running biedt hetzelfde, maar dan veel uitgebreider. Alles is beter geordend en je krijgt bijvoorbeeld een beter inzicht in afhankelijkheden. Dit zijn onderdelen die worden geladen om een programma te gebruiken. Met de knop Open folder opent Windows Verkenner in de map waar het proces draait. Achter het tabblad Drivers vind je een overzicht van je stuurprogramma's. Bij IP Connections zie je met welke servers op internet je computer momenteel verbonden is.

©CIDimport

What's Running is een uitgebreide versie van Windows Taakbeheer.

Wifi-geschiedenis

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je benieuwd bent naar de wifi-netwerken waarmee je computer ooit verbonden was, moet je WifiHistoryView eens proberen. Het programma toont een uitgebreid overzicht en laat ook zien of de verbinding destijds gelukt is. WifiHistoryView is ook handig voor experts, omdat je ook ziet welk type verbinding er wordt gebruikt. Deze informatie is lastig uit Windows te halen en zegt iets over je snelheid waarmee je verbonden bent. Als thuis je wifi-modem en computer bijvoorbeeld het snelle 802.11n ondersteunen en de verbinding steeds wordt gemaakt via 802.11g, is dit een reden om je instellingen na te kijken. In de kolom PHY Type zie je de wifi-standaard van de verbindingen. Het soort beveiliging vind je bij Authentication. Vind je de kolomweergave van WifiHistoryView niet overzichtelijk? Dubbelklik op een netwerk en je krijgt alle informatie in één handig venstertje. Zoals bijna alle hulpprogramma's van Nirsoft, hoef je WifiHistoryView niet te installeren. Download het zip-bestand, pak het uit en start het programma door simpelweg WifiHistoryView.exe te openen.

©CIDimport

WifiHistoryView toont alle wifi-netwerken waar je computer verbinding mee heeft gemaakt.

Klaar voor Oculus Rift?

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

De komende jaren is er veel moois te verwachten op gebied van virtual reality. Naast een peperdure bril heb je ook een snelle computer nodig. Met Oculus Rift Ready kun je alvast kijken of jouw systeem snel genoeg is voor de VR-bril van Oculus Rift. Oculus Rift Ready onderzoekt onder andere je werkgeheugen, processor en grafische kaart. In de uitslag zie je direct of je systeem geschikt is. Bij de versie van Oculus Rift Ready die we getest hebben voor deze rubriek, zagen we twee fouten die hopelijk in toekomstige versies zijn opgelost. Zo werd de i7-processor als een struikelblok gezien raadde Oculus Rift Ready een langzamere i5-processor aan. Ook werd een tweede snellere grafische kaart helemaal niet gezien, waardoor Oculus Rift Ready dit onderdeel afkeurde.

Windows Updates uit

Geschikt voor: Windows 10

Windows Update is een essentiële functie van Windows 10, het zorgt ervoor dat je systeem veilig wordt gehouden met 'digitale pleisters'. In oudere Windows-versies was het eenvoudig om dit onderdeel uit te schakelen. Hoewel het aan te raden is om de automatische update-functie altijd actief te laten, krijgen we regelmatig vragen hoe deze functie uit te schakelen is in Windows 10. Met Win Updates Disabler krijg je dit snel voor elkaar. In het tabblad Uitschakelen kies je de Windows-onderdelen die je wilt uitschakelen. Je hebt de keuze uit Windows Updates, Security Center, Defender en Firewall. Plaats een vinkje voor de onderdelen die je uitgeschakeld wilt, klik op Nu toepassen en na de volgende herstart is je keuze uitgevoerd. Je maakt de aanpassingen ongedaan door Win Updates Disabler opnieuw te starten. Activeer de onderdelen via het tabblad Inschakelen.

Omdat Win Updates Disabler 'rommelt' aan de grondvesten van Windows wordt het programma door sommige beveiligingssoftware als onveilig bestempeld.

©CIDimport

Win Updates Disabler schakelt updatefunctie van Windows 10 uit.

Vastklikken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je de Windows-toets ingedrukt houdt en op de pijltjestoetsen drukt, verplaats je het huidige programmavenster over je scherm. Dit werkt alleen in nieuwe Windows-versies. Afhankelijk van je Windows-versie kun je het venster ook naar de hoeken slepen en loslaten. Zo krijg je meerdere vensters overzichtelijk op je scherm zoals jij het wilt. AquaSnap gaat een stapje verder en maakt het nog eenvoudiger om vensters geordend 'vast te zetten'. En een leuk extraatje: door een Windows-venster 'vast te pakken' met je linkermuisknop en heen-en-weer te schudden, wordt het venster transparant en als bovenste venster getoond. Nogmaals schudden maakt deze weergave ongedaan. De gratis versie van AquaSnap biedt geen ondersteuning voor meerdere monitoren. Als je snel aan de slag wilt met AquaSnap, is het filmpje op de website van de makers een aanrader.

Overal werken

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Dankzij clouddiensten als Dropbox en OneDrive werk je overal aan dezelfde bestanden. Wil je dit ook, maar hang je je bestanden liever niet in de cloud, dan kun je aan de slag met Synchredible. Het programma synchroniseert bestanden tussen twee locaties, bijvoorbeeld van je pc naar je netwerkschijf (NAS). Door Synchredible ook in te stellen op je laptop, synchroniseer je je bestanden onderling en kun je overal verder werken.

Synchredible is zeer uitgebreid. Neem even de tijd om een goed scenario voor jouw behoeftes uit te denken en in te stellen. Het programma kan bijvoorbeeld controleren of je laptop verbonden is met je NAS door een bestand op te zoeken. Pas als het bestand wordt gevonden, wordt de automatische synchronisatie uitgevoerd.

Experimenteer met synchronisatiesoftware altijd eerst met kopieën totdat het programma doet wat het moet doen. Beperk het aantal bestanden die je synchroon houdt voor de beste snelheid. Maak hiervoor bijvoorbeeld een werkmap aan en houd alleen deze inhoud synchroon.

©CIDimport

Synchredible zorgt ervoor dat bestanden automatisch gesynchroniseerd worden naar een locatie naar keuze.

Nieuw op Netflix

Geschikt voor: Android, iOS

Voor een keertje geen tooltje voor je normale computer, maar voor je smartphone of tablet: de app Upflix (ook voor Android)! Het is een superhandige uitbreiding op Netflix. Deze app geeft je op een andere manier toegang tot het assortiment van Netflix. Het geeft je om te beginnen iedere keer een seintje als Netflix iets nieuws aan zijn catalogus toevoegt (dit kun je uitzetten als je het vervelend vindt).

En ben je wel eens verlamd door de keuzestress op Netflix? Gebruik dan de Roulette-functie: met één druk op een knop geeft Upflix je een spontane kijksuggestie. Desgewenst kun je de roulette beperken tot een bepaald genre of mogen het alleen suggesties zijn die een minimaal aantal sterren heeft gekregen. Sowieso kun je alle categorieën laten sorteren op de scores die de films en series hebben gekregen op IMDB, Rotten Tomatoes enzovoort. Heb je iets gevonden wat je wilt zien? Klik op de playknop en de app schakelt gelijk over naar de gewone Netflix-app.

De iOS-app is al wat verder doorontwikkeld dan de Android-app, maar hopelijk wordt dat op termijn nog rechtgetrokken. Vooral het aantal categorieën op iOS is veel uitgebreider. De app is gratis, maar er worden wel advertenties getoond. In Android kun je voor een euro de advertenties verwijderen.

©CIDimport

Vooral de Roulette-knop is geweldig: het geeft je een spontane kijksuggestie. Vind je die niet leuk? Nog een keer drukken: nieuwe ronde, nieuwe kans!

Firefox-tweaks

Geschikt voor: Firefox voor Windows

Computerexperts die Firefox gebruiken zijn vast bekend met de opdracht about:config in de adresbalk. Hiermee krijg je toegang tot alle verborgen Firefox-instellingen en kun je de browser nog beter tweaken dan al mogelijk is via de standaardopties. Helaas zijn de opties, zelfs voor sommige experts, te cryptisch omschreven. Dankzij het tooltje ConfigFox wordt dit een stuk vereenvoudigt, al kunnen beginners dit gereedschap beter niet gebruiken omdat bepaalde basiskennis nog steeds vereist is. De instellingen zijn onderverdeeld in hoofdcategorieën waarin je kunt grasduinen, bijvoorbeeld Privacy, Startup en Tweaks. In die rubrieken vind je de daadwerkelijke instellingen die je aanpast door een vinkje te plaatsen (of te verwijderen). Wijzig geen instellingen waarvan je niet weet waarvoor het dient.

Beter knipprogramma

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

In je startmenu vind je het Windows-hulpje genaamd Knipprogramma. Dit is een programmaatje waarmee je als het ware een foto maakt van je beeldscherm. De afbeelding bewaar je vervolgens als jpg- of png-bestand. We zijn blij met deze basisfunctionaliteit van Knipprogramma, maar het had wat ons betreft wel iets uitgebreider gemogen. In Microsoft Snip daarentegen vind je alles wat je nodig hebt om screenshots te maken en op te slaan.

Het programma maakt snel een 'snapshot' van je volledige beeld, een venster of eigen selectie. Je start Microsoft Snip via de PrintScreen-toets op je toetsenbord. Je kunt je muis ook midden bovenin je beeldscherm bewegen. Hier verschijnt vervolgens een extra menuutje. Je kunt in de schermafbeelding arceringen aanbrengen. Ook is het mogelijk om een gesproken bericht toe te voegen: je bewaart het screenshot dan vervolgens als filmbestand (mp4). Met deze truc kun je ook 'live arceringen' toevoegen aan je afbeelding terwijl je iets uitlegt. Uiteraard is het ook mogelijk om het screenshot te bewaren als png of jpg.

©CIDimport

Microsoft Snip biedt alle functionaliteit die eigenlijk al in Knipprogramma aanwezig had moeten zijn.

Bestand 'bevrijden'

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Soms weigert Windows Verkenner mee te werken als je een bestand probeert te verplaatsen of verwijderen. In dit geval biedt FileASSASSIN uitkomst. Start FileASSASSIN en wijs het probleembestand aan. Vervolgens krijg je diverse opties om het bestand alsnog vrij te geven. FileASSASSIN kan bijvoorbeeld het programma dat het bestand in zijn greep houd afsluiten of hier een verzoek indienen om het bestand vrij te geven. Vervolgens kun je het bestand verplaatsen of verwijderen via Windows Verkenner. Als je een vinkje plaatst bij Delete file zal FileASSASSIN het bestand voor je verwijderen. Voor hardnekkige bestanden kun je ook de optie Use delete on Windows reboot function activeren. Hiermee wordt het bestand tijdens de volgende herstart automatisch verwijderd.

Hoewel het prettig is om FileASSASSIN achter de hand te hebben is voorzichtigheid toch geboden. Sommige bestanden zijn geblokkeerd met een reden, bijvoorbeeld omdat een (achtergrond)programma het bestand in gebruik heeft. Wees extra alert met systeembestanden om je Windows-installatie niet te verknallen.

©CIDimport

FileASSASSIN verwijdert bestanden die je niet via Windows Verkenner kunt verwijderen.

Iconen opnieuw laden

Geschikt voor: Windows 10

Gaat er iets mis met de weergave van je icoontjes in Windows 10? Dan kun je dit eenvoudig oplossen met Thumbnail and Icon Cache Rebuilder. Het programma verwijdert opgeslagen tijdelijke versies (cache-versies) en stelt de iconen opnieuw in. Ditzelfde kan Thumbnail and Icon Cache Rebuilder doen voor de miniatuurweergaven van afbeeldingen. Vink de opties aan waarmee je problemen hebt en bevestig met Rebuild. Het programma is afkomstig van The Windows Club. Op deze website vind je meer handige hulpprogramma's om Windows 10 beter naar je hand te zetten en veelvoorkomende problemen op te lossen.

Netwerkmonitor

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je echt alles van je netwerk wilt weten en in de gaten wilt houden, dan heb je een zeer uitgebreid pakket nodig. Dit is precies wat PRTG Network Monitor te bieden heeft. Het programma kijkt welke apparatuur er in je netwerk te vinden is of erbij komt, bijvoorbeeld een smartphone die verbinding maakt via wifi of een computer die aan wordt gezet. Vervolgens kun je allerlei alerts instellen, maar ook bronnen in de gaten houden (zoals schijfruimte).

Vanwege de overvloed aan instellingen is PRTG Network Monitor niet voor beginners, maar leuk voor de fanatiekeling die alles in de gaten wil houden en niet vies is van technische termen. Omdat PRTG Network Monitor werkt met een eigen webserver is het noodzakelijk om direct na de installatie het wachtwoord te wijzigen van het programma. Het programma is grotendeels Nederlandstalig en dat werkt prettig. Er is ook een versie beschikbaar voor iOS, Android en Windows Phone.

De gratis versie van PRTG Network Monitor heeft beperkingen ten opzichte van de commerciële versie, maar biedt voor de meeste thuisnetwerken meer dan voldoende gereedschap.

©CIDimport

PRTG Network Monitor bekijkt je thuisnetwerk en houdt dit voor je in de gaten.

Pdf's samenvoegen

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows 10 heeft functie aan boord om pdf's te maken. Hiervoor wordt een virtuele pdf-printer gebruikt genaamd Microsoft print to PDF. Zodra je een afdruk maakt naar deze printer kun je een pdf-bestand opslaan. Geen Windows 10? Dan kun je een apart programma installeren om pdf's te maken via een virtuele pdf-printer. Probeer PrimoPDF of Bullzip PDF Printer.

Soms is het handig om meerdere pdf's samen te voegen tot één pdf-bestand, bijvoorbeeld een Word-document, grafiek uit Excel en een paar Powerpoint-slides. In dit geval biedt PDF Combiner de helpende hand. Open het programma en sleep de pdf's die je wilt samenvoegen naar het venster van PDF Combiner. Pas eventueel de volgorde aan van je pdf's met de knoppen Move up en Move down. Bewaar je pdf met de knop Combine PDF's. Er wordt een nieuw bestand aangemaakt. Je originele bestanden blijven behouden.

©CIDimport

PDF Combiner voegt pdf-bestanden samen tot één pdf-bestand.

Waar blijft mijn tijd?

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Na een dag werken achter de computer vraag je je misschien weleens af: "Wat heb ik allemaal gedaan"? ManicTime Free kan deze vraag beantwoorden door een goed overzicht te geven van alle programma's die je gebruikt hebt. ManicTime Free valt in de categorie 'installeren en vergeten'. Na een dag of twee is het leuk om ManicTime Free te openen en te zien wat er allemaal verzameld is. Uiteraard bewaart ManicTime Free geen persoonlijke gegevens, het gaat puurt om statistische gegevens. Onder in beeld kun je een filter opgeven, bijvoorbeeld Chrome om te zien wanneer en hoe lang je deze browser hebt gebruikt. Je kunt ook specifiek zoeken op een website. Als je Facebook aanvinkt, zie je hoe lang je hier actief bent geweest. Naast de gratis versie van ManicTime Free is er een betaalde versie met meer functies. De basisfunctionaliteit van ManicTime Free zal voor de meeste mensen voldoende zijn.

©CIDimport

ManicTime kijkt wat je allemaal doet op de computer en welke programma's je gebruikt.

Back-up Raspberry Pi

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Win32DiskImager is bedoeld om usb-sticks te clonen naar een digitaal bestand op je harde schijf (of SSD). Niet iedereen zal dit handig vinden, maar voor Raspberry Pi-gebruikers is Win32DiskImager wel bijzonder handig! Als je veel tijd gestoken hebt in je Raspberry Pi-project, bijvoorbeeld om een mediacenter te maken, dan wil je dat niet zomaar verloren laten gaan. Iedereen die weleens zijn geheugenkaartje van z'n Pi kapot heeft gemaakt (een stroomstoring is voldoende) weet hoe vervelend de gevolgen hiervan zijn. Met Win32DiskImager maak je een exacte kopie van je (micro)SD-kaartje. Gaat er iets mis? Dan zet je de kopie terug op een ander geheugenkaartje. Plaats de geheugenkaart in je kaartlezer. Wijs de schijfletter van je geheugenkaart aan bij Device. Geef een bestandsnaam op bij Image file en klik op Read. Er wordt nu een kopie bewaard. Terugzetten gaat op dezelfde manier, maar dan klik je op de knop Write.

©CIDimport

Win32DiskImager maakt een exacte kopie van je Raspberry Pi.

Meer privacy graag!

Geschikt voor: Windows 10

Dat jouw computer met Windows 10 informatie verzamelt en doorstuurt is geen nieuws, maar dat je hier eenvoudig een stokje voor kunt steken is minder bekend. W10Privacy toont een lange lijst met zaken die te maken hebben met privacy en aanverwante tweaks. Om het overzicht enigszins te behouden maakt W10Privacy gebruik van tabbladen Explorer, Edge, Privacy en Telemetry. W10Privacy kleurt de opties die je kunt aanpassen groen (aanbevolen instelling, bijna geen 'bijwerkingen'), oranje (gedeeltelijk aanbevolen, aandacht vereist) of rood (mogelijk negatieve gevolgen voor je computer). Dankzij deze kleurcodering kun je redelijk veilig met W10Privacy werken. Start het programma als beheerder om alle opties zichtbaar te maken. W10Privacy is een krachtig programma waarmee je ook je computer in gevaar kunt brengen, bijvoorbeeld door Windows Update uit te schakelen. Wijzig dus niet zomaar alles wat je tegenkomt, maar bekijk elke instelling kritisch. Wijzig geen instellingen waarvan je niet weet waarvoor het dient. W10Privacy stelt voor om een systeemherstelpunt aan te maken. Neem deze aanbeveling ter harte.

©CIDimport

W10Privacy legt alle Windows 10-privacyinstellingen onder een vergrootglas zodat je zelf kunt bepalen wat je wel of niet toestaat.

Beter deinstalleren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Soms zien we populaire freeware plotseling veranderen in betaalsoftware. Betaalsoftware wordt bijna nooit freeware, maar er zijn uitzonderingen! Ashampoo Uninstaller is zo'n programma. Ashampoo Uninstaller helpt bij het grondig verwijderen van geïnstalleerde programma's. Hierbij probeert Ashampoo Uninstaller alle sporen te verwijderen. De optie Guard is aan te raden, evenals het automatisch opstarten met Windows. Zo kan Ashampoo Uninstaller nog beter zijn werk doen door mee te kijken als je een nieuw programma installeert. Deze informatie wordt weer gebruikt als je een programma ooit wilt verwijderen. Wees voorzichtig met de mogelijkheden achter de knop Tools. Hier zijn verouderde technieken te vinden die niet helemaal veilig zijn voor elke computer.

©CIDimport

Ashampoo Uninstaller helpt bij het grondig verwijderen van programma's inclusief hardnekkige restjes.

Beveiligingscamera

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

We gebruiken onze webcam voornamelijk voor Skype, maar er is nog een taak waarvoor je je (ingebouwde) webcam kunt inzetten, namelijk als beveiligingscamera. Met iSpy is het snel geregeld. Het programma is Nederlandstalig en je hoeft bijna niets in te stellen. Voeg eerst je camera toe en controleer de instellingen voor bewegingsdetectie en beeldkwaliteit. Je kunt uitgebreide 'triggers' instellen. Een 'trigger' is een gebeurtenis waarna iSpy een opname moet starten. Zelfs als je (bijna) niets aanpast, maakt iSpy goede opnames. Deze verschijnen in een tijdlijn met datum/tijd-aanduiding. Dubbelklik op een moment dat je wilt terugkijken. iSpy toont je video in het ingebouwde afspeelprogramma. Klik op Media toegang / Bestanden als je de opnames in de Windows Verkenner wilt bekijken.

De gratis versie van iSpy is beperkt tot gebruik in je eigen netwerk. Wil je ook op afstand toegang tot de beelden? Dan bieden de makers meerdere abonnementen aan. Een overzicht van de mogelijkheden en kosten vind je op de website van de makers.

Tijdelijk mailadres

Sommige programma's zijn gratis, maar willen wel dat je jezelf registreert of een kosteloze licentiecode aanvraagt. Een voorbeeld hiervan is Ashampoo Uninstaller. Er wordt dwingend om je mailadres gevraagd. Steeds meer mensen zien dat er een verband is tussen 'je mailadres ergens achterlaten' en 'ongewenste mail'. Maar hoe krijg je je gratis dan licentiecode binnen? Het antwoord komt van een anoniem tijdelijk mailadres, bijvoorbeeld van 10 Minute Mail. Door de website te bezoeken krijg je een mailadres toegewezen dat tien minuten blijft bestaan. Dat is voldoende om een mail binnen te krijgen om een dienst of programma te activeren. 10 Minute Mail kent geen instellingen en het werkt direct vanuit je browser. Als je meer tijd nodig hebt, kun je het mailadres met één muisklik nog eens tien minuten laten bestaan.

Systeembeheer

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je systeembeheerder bent bij een (klein) bedrijf of als zodanig wordt aangesproken, is jouw assistentie nodig bij allerhande computerproblemen. Het logboek met systeemmeldingen is in veel gevallen een goed beginpunt om vreemde storingen te onderzoeken. In Windows 10 zoek je in je startmenu naar gebeurtenis om je logboeken te vinden. In eerdere Windows-versies vind je dit onderdeel via Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Systeembeheer / Logboeken.

De logboeken met meldingen zijn niet voor beginners, maar als je hier eenmaal in thuis bent kan het onmisbaar zijn. Dankzij EventSentry Light kun je rapporten naar jezelf laten mailen vanaf meerdere computers. Dit gaat volgens he

Conclusie

▼ Volgende artikel
Van prompt naar programma: leer programmeren met AI
© monsitj - stock.adobe.com
Huis

Van prompt naar programma: leer programmeren met AI

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

In dit artikel laten we zien hoe je met hulp van AI razendsnel leert programmeren en zelfs complete programma’s bouwt:

  • Gebruik ChatGPT als programmeerpartner en laat het een volledig werkend spelletje bouwen met HTML, CSS en JavaScript
  • Installeer Aider en gebruik het in combinatie met Git om projecten via de terminal te ontwikkelen
  • Ontdek Windsurf Editor als grafisch alternatief met AI-assistent Cascade

Lees ook: Leren programmeren? Met deze tools is coderen geen geheimcode meer

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

Basisbeginselen van het programmeren

Het is handig als je de basisbeginselen van een programmeertaal kent. Ook daar kan AI van nut zijn. Je kunt veel leren van de voorbeelden die worden gegenereerd. Je kunt elk detail uit laten leggen, of om meer voorbeelden vragen. Dat is heel effectief!

Ook om de basisbeginselen te leren is AI nuttig. Pas bijvoorbeeld de Pareto-methode toe. Die methode stelt dat 80 procent van de resultaten voortkomt uit 20 procent van de inspanningen. Vraag de chatbot om een plan te maken dat deze regel toepast op het leren programmeren van bijvoorbeeld Python, door te focussen op 20 procent van de concepten, tools en technieken die 80 procent van de praktische toepassingen en problemen oplossen voor een beginnende programmeur. Vraag om een gestructureerd plan dat in korte tijd resultaat oplevert, inclusief voorbeelden en kleine projecten om vaardigheden direct toe te passen.

Vraag aan ChatGPT om een leerplan op te stellen om je te helpen bij het programmeren.

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

<audio id="move-sound" src="muisklik.mp3"></audio>

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Contextvenster bij een taalmodel

Bij het werken met een groot taalmodel ofwel een Large Language Model (LLM) zijn er enkele technische beperkingen. Een daarvan is het contextvenster. Dat kun je zien als de hoeveelheid tekst die het model kan onthouden, gemeten in tokens. Een token is een deel van een woord en kan ook spaties en leestekens bevatten. Gemiddeld is een token ongeveer 3 tot 4 tekens groot.

Eerdere versies van ChatGPT hadden een relatief klein contextvenster van 4096 tokens. Het kan dan niet altijd alle details onthouden van de gebruikte teksten. Tegenwoordig is het contextvenster veel groter, en onthouden de modellen gemakkelijk 128.000 tokens of meer. Dat is ongeveer een heel boek! Dat is niet alleen nuttig bij het werken met hele lange teksten of artikelen, maar ook bij programmeerwerk, waar je vaak met grote bibliotheken te maken hebt.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

python -m pip install aider-install
aider-install

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

export PATH="C:\\Users\\gertj\\.local\\bin:$PATH"

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

export ANTHROPIC_API_KEY=sk-ant…

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

mkdir tictactoe
cd tictactoe
git init .

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

API-sleutel maken voor Claude

Bij Aider werken we zoals aangegeven met Claude 3.5 Sonnet, een populaire optie onder programmeurs. Voor toegang is een API-sleutel nodig. Ga daarvoor naar de console van Anthropic. Vul je e-mailadres in. Via e-mail ontvang je een beveiligde link waarmee je kunt inloggen. Ga dan naar Settings / API keys en klik op Create Key. Vul een naam in, bijvoorbeeld Aider, en klik op Add. Noteer de API-sleutel, deze is later niet meer zichtbaar!

Je hebt ook wat credits nodig. Ga daarvoor naar Billing en voeg credits toe met een creditcard via de optie Add Funds. Begin met een klein bedrag, zoals 10 dollar. Heb je over? Je kunt het altijd nog opmaken door een chatbot als Jan met de API te verbinden.

Via de console van Anthropic kun je een API-sleutel maken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

aider --sonnet

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Kosten voor werken met Aider

We hebben tijdens het werken met Aider continu de credits in de gaten gehouden. We controleerden dit via de console bij Anthropic, maar Aider zelf toont ook bij elke actie welke kosten het heeft gemaakt. Voor de meeste aanpassingen gaat het om zo’n 5 tot 11 dollarcent. In totaal heeft het programma ongeveer 0,23 dollar (circa 0,22 euro) gekost. Het hangt er voornamelijk vanaf hoeveel tokens er nodig zijn, wat weer samenhangt met de omvang van de bestanden die aan de chat worden toegevoegd.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Beste optie voor hobbyprogrammeur?

Over het algemeen werkt het programmeren met een chatbot zoals ChatGPT goed. Voor losse functies of snippets werkt het zelfs uitstekend. Maar het is lastig om het overzicht te behouden over de gegenereerde code en eventuele aanpassingen, zeker als het om wijzigingen in meerdere bestanden gaat.

Aider en Windsurf Editor hebben een fijnere workflow, omdat ze de lokale bestanden direct voor je wijzigen, eventueel meerdere tegelijkertijd. Wat kosten betreft is Aider waarschijnlijk interessanter voor de hobbyprogrammeur die af en toe een project oppakt. Je kunt ad-hoc wat credits bijkopen of eens een ander model proberen, lokaal of via bijvoorbeeld OpenRouter. Het opensource DeepSeek R1 bijvoorbeeld. Je kunt bovendien elke ontwikkelomgeving kiezen, terwijl Windsurf Editor volledig op Visual Studio leunt. De integratie met Git ook een praktisch voordeel van Aider.

▼ Volgende artikel
Zo deel je je keuken handig en logisch in
© Andy Dean Photography
Huis

Zo deel je je keuken handig en logisch in

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Je keuken slim indelen? Wij hebben tips voor:
  • Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak
  • Werkblad en kookplaat
  • Koelkast
  • Neem de keuken-driehoek als uitgangspunt
  • Kies de optimale werkhoogte
  • Opbergruimte

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!