Een e-foil is een door een elektromotor aangedreven surfboard met ingebouwde hydrofoil. Dat laatste betekent dat het board een eind boven het water wordt geduwd tijdens het voortbewegen.

Gewoon op een surfplank staan: voor sommige surfers werd dat te saai. En dus werd het foilboard bedacht: een surfplank met een draagvleugel (hydrofoil) eronder. Wellicht ken je die constructie nog van waterbussen in Amsterdam. De draagvleugel tilt een boot of plank boven een bepaalde snelheid uit het water. Dat heeft als voordeel dat de weerstand die het vaartuig normaliter ondervindt drastisch verminderd wordt. En dat leidt dan weer tot hogere snelheden en lager energieverbruik. Dat laatste speelt vanzelfsprekend niet bij een zeilplank, maar wel bij een nog weer nieuwere variant van het foilboard: de e-foil.

E-foil: zwevend surfen met een elektromotor

De e-foil heeft een ingebouwde elektromotor en bijbehorende accu als energiebron. Je hebt er dus noch wind, noch golven voor nodig om mee vooruit te komen. Hoge snelheden zijn haalbaar, terwijl het geheel ook goed manoeuvreerbaar is. Volgens gebruikers en leveranciers is het leren beheersen van de e-foil (en foilboards) niet bijzonder moeilijk. Iedereen met surf- of snowboard-ervaring moet er snel mee overweg kunnen. Wel is het goed oppassen dat je niet in drukbevaarde wateren aan de slag gaat; door de hoge snelheden kan dat gevaar voor anderen en jezelf opleveren. Zoek dus de ruimte op.

Zo bestuur je een e-foil

Je bestuurt een efoil met de meegeleverde afstandsbediening. Het is daarbij handig als dit er eentje is met een polsbandje, of iets dat desnoods aan je board vastzit met een touwtje of iets dergelijks. Is dat niet zo, dan loop je bij een val in het water (en dat zal zeker bij beginners ongetwijfeld wel eens gaan gebeuren) het risico om je remote kwijt te raken.

Verder zijn er ook losse afstandsbedieningen te koop, vaak specifiek ontworpen voor een bepaald merk e-foils. Kijk er - als je meer gevorderd bent - eens naar; soms bieden die net weer wat meer functionaliteit en (of) gebruiksgemak dan het standaard-exemplaar.

©RODRIGO DONOSO

Aandachtspunten bij aanschaf van een e-foil

Belangrijk is, dat je een passend board koopt. Alleen dan beleef je echt plezier aan een e-foil en blijft het geheel goed stuurbaar. Bedenk verder dat e-foils tamelijk aan de prijs zijn, momenteel wisselen ze vanaf circa 6000 euro van eigenaar. Dat die prijs zo hoog is, ligt onder meer aan het feit dat het (nog) een nichemarkt is. Bovendien verandert de techniek razendsnel, dus de modellen volgen elkaar vrij snel op. Uiteindelijk zal de prijs wel omlaaggaan als de techniek wat meer uit-ontwikkeld is en de boards nog meer aan populariteit winnen. Let ook op de accucapaciteit, net als bij andere elektrische voer- en vaartuigen bepaalt die hoe lang en ver je kunt varen. Ga in het begin ook zeker niet te ver van de kant af, leer eerst de actieradius van het geheel goed inschatten.

Makkelijk demonteerbaar?

Check verder of de e-foil die jij op het oog hebt eenvoudig demonteerbaar is. Dat is handig als je een wat kleinere auto hebt, want daar krijg je een volledig opgebouwde e-foil mogelijk niet in. Op het dak vervoeren met alle uitstekende onderdelen is verre van een goed alternatief!

Laadtijd?

Nog een aandachtspunt betreft de laadtijd. Een snellader maakt dat je na relatief korte tijd het water weer op kunt. Maar je moet dan wel een stopcontact in de buurt hebben. Laden via de sigarettenaansteker-aansluiting in de auto kan niet, daarvoor is het vereiste vermogen veel te hoog. Wat wél kan, is gebruik maken van een mobiele generator van minstens een kilowatt (vaak is meer nodig, check daarvoor het benodigde vermogen van je lader of vraag dit na bij je dealer). Feitelijk is dit de enige optie als je ergens op een strand in de weer bent en je wilt mobiel kunnen laden. Houd er wel rekening mee dat een dergelijke generator aan de prijs is.

Een andere mogelijkheid is een of meer extra accu’s voor je e-foil aanschaffen. Als je zorgt dat die voor vertrek allemaal volgeladen zijn, kun je een tijd achter elkaar door surfen.

Welke grootte?

Welke maat e-foil jij nodig hebt, hangt van diverse zaken af. Natuurlijk spelen gewicht en (gewenste) surfstijl een grote rol. Maar ook de locatie waar je je board gaat gebruiken is belangrijk. Rustig water op een plas of in een brede kreek vereist een andere boardgrootte dan surfen op zee met golven. Een algemeen recept is er niet echt; praat voor aanschaf met je leverancier en bepaal daar welk board qua grootte bij jouw wensen past. Het is in ieder geval een belangrijk aandachtspunt, om vervelende teleurstellingen achteraf te voorkomen. Nog beter is het als je (zie hierna) je eerst een wat lessen pakt en verschillende boards uitprobeert.

Pak wat lessen

Of je je nog aan het oriënteren bent op een board of er al eentje hebt: het is niet onverstandig om wat lessen te nemen. Dat kan op diverse plekken in Nederland. Zeker als je weinig tot geen surf-ervaring hebt, is een serie lessen eigenlijk verplichte kost om ongelukken en teleurstellende ervaringen te voorkomen. Zoals beloofd is het allemaal niet heel moeilijk, maar wat basisbeginselen moet je wel even weten.

Vaarbewijs

In principe heb je voor een e-foil geen vaarbewijs nodig. Tenminste, als je een board hebt dat tot een maximum snelheid van 20 km/u is begrensd. Kan jouw board sneller (tot 45 km/u), dan heb je wel degelijk een klein vaarbewijs nodig. Alleen dan mag je sneller gaan dan die standaard 20 km/u. Iets om goed in het achterhoofd te houden, want anders loop je het risico vervelende boetes te moeten betalen als je te snel vaart zonder vaarbewijs.

©CIDimport

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.