Vroeger verdween je meteen na je pensioen al achter de geraniums. De senioren van nu doen dat anders: ze blijven actief en trekken er graag op uit. Bijvoorbeeld op de e-bike. Maar om veilig en comfortabel te blijven fietsen, zijn er wel een aantal zaken om rekening mee te houden.

Ben je op leeftijd en heb je een elektrische fiets of wil je er een kopen? ID.nl heeft acht nuttige tips voor je waarmee je veilig en comfortabel de weg op gaat. 1: Kies een e-bike die bij je past | 2: Neem een fiets met een lage instap | 3: Controleer of de zadelpen goed verstelbaar is | 4: Ga lager zitten | 5: Stel het stuur juist in | 6: Kies ergonomische handvatten | 7: Met een middenmotor fiets je zekerder en (dus) veiliger | 8: Onmisbare accessoires: achteruitkijkspiegel en fietshelm

Lees ook: Hoe verhoog je het comfort van je e-bike?

1: Kies een e-bike die bij je past

Ga bij de aanschaf van een e-bike niet over één nacht ijs. Natuurlijk, je nieuwe fiets zal in eerste instantie de juiste framemaat moeten hebben, maar wat ook belangrijk is: wat wil je ermee gaan doen? Op welk terrein ga je fietsen? Hoeveel kilometers wil je maximaal afleggen? Wil je hem vooral gebruiken voor lange fietsvakanties in de bergen, dan heb je waarschijnlijk een ander model nodig dan wanneer je hem alleen wilt gebruiken om op mooie dagen een stukje door de streek te fietsen.

Vergelijk verder merken met elkaar en probeer ook meerdere fietsenwinkels te bezoeken. Ook belangrijk: vergeet niet een proefrit te maken. Dan pas heb je een goed overzicht wat er op e-bikegebied te koop is en welke e-bike voor jou geschikt is.

2: Lage instap: makkelijker én veiliger

Heb je moeite met opstappen, kies dan een e-bikemodel met een zogenaamde lage, ruime instap. Gelet op de toekomst is het ook voor heren op leeftijd verstandig om voor een damesmodel te kiezen. Vrijwel ieder fietsmerk heeft wel een e-bike in het assortiment waarbij er voor de instap (en afstap) extra veel ruimte is gecreëerd. Hierdoor maak je het opstappen en afstappen voor jezelf extra makkelijk en zul je minder snel je evenwicht verliezen. Ook zijn er e-bikes met een éxtra lage instap: hierbij ligt het frame gelijk of zelfs lager dan de trapas. Wanneer je veel moeite hebt om je benen goed op te tillen is zo’n e-bike dé oplossing.

©luciano - stock.adobe.com

3: De zadelpen moet je ruim kunnen verstellen

Bij de aanschaf van een e-bike is de keuze van de juiste framemaat cruciaal. Let er daarbij vooral op dat de zadelpen genoeg instelruimte heeft in het frame. De zadelpen moet dus omhoog kunnen, maar er moet ook voldoende ruimte zijn om de zadelpen te laten zakken. Koop je een iets te groot frame, dan heb je later nooit meer de mogelijkheid om het zadel lager te zetten om meer veiligheid in te bouwen.

4: Probeer lager op het zadel te zitten

Fietsen op een e-bike vergt nogal wat aanpassingen. Twijfel je nu al aan het veilig op- en afstappen, zet het zadel dan zó laag dat je met je voeten plat op de grond kunt staan. In eerste instantie zul je dit niet als de meest comfortabele fietsmanier ervaren. Dé oplossing is een zadelpenverlengstuk waarbij het zadel naar achteren wordt verplaatst. Zo kun je je benen tijdens het fietsen iets meer strekken, terwijl je tegelijkertijd in noodgevallen meteen bij de grond kunt, waardoor de kans op omvallen kleiner wordt. Ben je eenmaal gewend aan het fietsen op een e-bike, dan kun je het zadel weer iets hoger instellen.

5: De juiste stand van je stuur zorgt dat je goed zit

Een goede zitpositie op de e-bike is voor een groot deel afhankelijk van de mate waarin je het stuur kunt verstellen. Pijn in de schouders, rug, armen en polsen op hogere leeftijd komen vaak doordat je zithouding op de fiets niet goed is. Daarbij speelt de positie van het stuur een belangrijke rol. Met de invoering van de a-head stuurpennen op e-bikes laat de instelbaarheid vaak te wensen over. Let er bij de aanschaf dus op, dat je het stuur niet alleen hoger en lager kunt zetten, maar ook dichter bij je of verder van je af.

Lees ook: De ultieme Top 20 e-bike-accessoires voor een geweldige fietservaring

6: Ergonomische handvatten om hand- en polsklachten te voorkomen

Op oudere leeftijd ontstaan er vaak klachten aan handen en polsgewrichten. Tijdens het fietsen worden de handen stijf, kun je last krijgen van slapende vingers en treden er tintelingen op. Ook aan het polsgewricht kan een zeurende pijn ontstaan, waarbij het bewegen wordt bemoeilijkt. Tijdens het fietsen leunen je handen op het stuur om een deel van het gewicht van je bovenlichaam te dragen. Dit zorgt voor een hoge druk op een vrij klein gripoppervlak. De standaard handvatten op een e-bike bieden dikwijls niet genoeg ondersteuning en comfort. Daarom is het aan te raden om ergonomische handvatten van een bekend merk te kiezen. Deze zorgen voor een bredere verdeling van de druk op de handpalm en helpen zo verschillende ongemakken te voorkomen.

©Sylvain Robin | OceanProd - stock.adobe.com

7: Liever een middenmotor dan een voorwielmotor

Op zich is er met een e-bike met voorwielmotor niet veel mis, maar door het gewicht in het voorwiel stuurt de fiets wel zwaarder. Bovendien kan een voorwielmotor op een gladde ondergrond sneller doorslippen. Daarnaast zijn e-bikes met een voorwielmotor uitgerust met een rotatiesensor, waardoor de ondersteuning een soort eigen leven leidt en je als berijder in bepaalde situaties minder controle hebt. Bij het wegrijden vanuit stilstand duurt het twee tellen voordat de ondersteuning start, bij vertrek op een hellend vlak kan dit een hachelijke situatie opleveren.

Wil je je zekerder voelen tijdens het fietsen, ga dan voor een middenmotor. Hierbij profiteer je van een veel betere gewichtsverdeling. De gebruikte sensor, een krachtsensor, zorgt voor een natuurlijke fietsbeleving. Bij het wegrijden is er direct ondersteuning en heb je alle tijd om je balans op de fiets te vinden.

8: Fiets veiliger met achteruitkijkspiegels en een fietshelm

Steeds meer e-bikers ontdekken het nut van een achteruitkijkspiegel en een fietshelm. Dankzij de achteruitkijkspiegel heb je naderend verkeer eerder in de gaten en voorkom je een schrikreactie.

De fietshelm is het afgelopen jaar aan een geweldige opmars bezig. Hoewel de helm vaak vooral nog wordt wordt geassocieerd met wielrennen gaan gelukkig steeds meer e-bikers overstag. Een verstandige keuze aangezien het dragen van een fietshelm het risico op ernstig hoofdletsel met zestig pr,ocent vermindert.

©desertsands - stock.adobe.com

Lees ook: Zo kies je een goede fietshelm

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

Bij veel moderne stofzuigers kom je de term HEPA-filter tegen. Dat is niet voor niets: het speelt een grote rol in het filteren van kleine, schadelijke deeltjes uit de lucht. Maar wat doet zo'n uitblaasfilter precies, waar moet je op letten en is zo'n filter echt nodig?

Wat is een HEPA-filter?

HEPA staat voor High-Efficiency Particulate Air. Het is een type luchtfilter dat extreem kleine deeltjes uit de lucht kan halen. Deze filters werden in de jaren veertig ontwikkeld voor laboratoria en militaire toepassingen, oorspronkelijk om de verspreiding van radioactieve verontreinigingen via de lucht te voorkomen. Tegenwoordig worden ze vooral gebruikt voor het filteren van pollen, fijnstof, schimmelsporen, huisstofmijt, bacteriën en in sommige gevallen zelfs virussen.

Een filter krijgt het label HEPA alleen als het voldoet aan de Europese norm EN 1822. Die schrijft voor dat het filter minimaal 99,95% van alle deeltjes van 0,3 micrometer moet tegenhouden. Filters die daaraan voldoen, krijgen een H-waarde: hoe hoger deze waarde (bijvoorbeeld H13 of H14), hoe fijner het filter werkt.

Waarom is een HEPA-filter belangrijk in een stofzuiger?

Bij het stofzuigen komt onvermijdelijk lucht vrij. Zonder goed filter worden kleine stofdeeltjes en allergenen weer terug de kamer in geblazen. Met een HEPA-filter in je stofzuiger wordt juist die uitblaaslucht gezuiverd. Zo blijft het stof in de opvangbak, en adem je tijdens het schoonmaken geen ongezonde deeltjes in.

Voor mensen met astma, allergieën of hooikoorts is dat een groot voordeel. Maar ook wie geen klachten heeft, profiteert van schonere lucht in huis. Vooral in goed geïsoleerde woningen, waar lucht minder makkelijk circuleert, kan zo'n filter verschil maken.

Waar moet je op letten bij aankoop?

Bij stofzuigers is het niet alleen belangrijk dat er een HEPA-filter in zit, maar dat het ook goed geïntegreerd is in het ontwerp. Bij oudere of goedkope modellen lekt er soms nog lucht weg langs het filter, waardoor de werking niet optimaal is. Kies liever voor een model dat volledig luchtdicht is gebouwd en waarin het filter daadwerkelijk de volledige luchtstroom zuivert.

Let op de H-waarde van het filter. H13 is meestal de standaard bij huishoudelijke toepassingen. H14 biedt nog meer filtering, maar is vaak prijziger. In praktijk merk je het verschil vooral als je erg gevoelig bent voor allergenen.

Controleer of het filter wasbaar is . Kan dat niet, dan zul je om de zoveel tijd een nieuw filter moeten kopen ter vervanging. Spoel wasbare filters minstens één keer per maand schoon onder de kraan, met koud water. Laat ze daarna goed drogen (minstens 24 uur) voordat je ze terugplaatst. Niet-wasbare filters moet je meestal elke zes tot twaalf maanden vervangen, afhankelijk van hoe vaak je de stofzuiger gebruikt.

Hoe zit het met onderhoud?

Als het filter vol zit, kan de lucht minder goed doorstromen en neemt de zuigkracht af. Ook houdt het filter dan minder stofdeeltjes tegen. Controleer het daarom regelmatig. Zie je dat het vies is, verstopt raakt of merk je dat de stofzuiger minder goed werkt? Spoel het dan schoon of vervang het als dat nodig is.

©M. Shamil

Wanneer is een HEPA-filter écht nodig?

Voor mensen met een allergie, luchtwegproblemen of een gevoeligheid voor stof heeft een HEPA-filter echt nut. Het helpt klachten te verminderen en zorgt voor een merkbaar frissere lucht in huis. Maar ook zonder medische noodzaak kan het bijdragen aan een gezonder binnenklimaat. Zeker als je in een drukke stad woont of een huisdier hebt, loont het om te kiezen voor een apparaat met HEPA-filter.

Tot slot

Een HEPA-filter is geen luxe, maar een slimme manier om je leefomgeving schoner en gezonder te maken. Kies wel het juiste type, let op de inbouw en vergeet het onderhoud niet. Bij de meeste stofzuigerverkopers kun je bij de specificaties selecteren op de aanwezigheid van een HEPA-filter.