Je elektrische auto thuis kunnen opladen biedt natuurlijk een aantal voordelen, maar het vinden van een geschikte thuislader kan best een uitdaging zijn. Er zijn immers allerlei opties die flink van elkaar kunnen verschillen. En dan heb je ook nog laadpalen die met 1-fase of 3-fase laden. Kortom, hoog tijd om alles eens goed tegen het licht te houden!

In samenwerking met Greenchoice.

Controleer je stroomaansluiting en het laadvermogen van je auto

Het is allereerst belangrijk om te weten het aantal ‘fasen’ waarmee je thuis kunt laden niet alleen afhangt van het type laadpaal dat je koopt. Het hangt ook af van de stroomaansluiting in huis. Als je een 1-fase-aansluiting hebt, houdt dat in dat er één fasekabel door de meterkast loopt. Bij een 3-fase-aansluiting zijn dat er drie. Bij gelijkblijvende stroomsterkte kun je dus drie keer zoveel vermogen tegelijkertijd verbruiken. Controleer voordat je een thuislader aanschaft dus eerst goed welke aansluiting je hebt, want dan weet je of je überhaupt op 3 fasen kunt laden. 

Dat kun je doen door de elektriciteitsmeter in de meterkast te bekijken. Staat er 220V/230V op de meter, dan heb je een 1-fase-aansluiting. Staat er 3x 220/230V of 380/400V, dan heb je een 3-fase-aansluiting in huis. In het eerste geval is het dus niet mogelijk om op 3 fasen te laden.

Daarnaast moet ook je auto zelf geschikt zijn voor 3-fase-laden. Normaal gesproken gaat 3-fase-laden met 11 kW. Net zo snel of sneller laden met 1 fase kan wel, maar dan wordt de stroomsterkte veel hoger en dat bieden de meeste huisaansluitingen niet. Meestal zit een 1-fase-lader op een maximaal vermogen van 3,7 of 7,4 kW. Overigens kun je ook in dit geval alsnog een 3-fase-lader gebruiken, al merk je dan geen verschil in laadsnelheid ten opzichte van een 1-faselader.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zorg dat je een aparte aansluiting voor je 3-fase-laadpaal hebt

Als je al een 3-fase-aansluiting hebt, heb je wel nog een speciale aansluiting nodig om op 3 fasen te kunnen laden. Dat kun je niet uit een normaal stopcontact halen. Apparatuur in en om het huis die veel stroom verbruikt, zoals een inductiekookplaat, een warmtepomp of een jacuzzi, wordt apart aangesloten. Dat wordt soms ook wel een krachtstroom-aansluiting genoemd. In dat geval wordt er met 400 volt gewerkt in plaats van 230 volt. Voor de meeste laadpalen is een aparte 3-fase-aansluiting met bijbehorende kabels die naar de laadpaal leiden voldoende. 

Krachtstroom kun je alleen aansluiten als je huis een 3-fase-aansluiting heeft. Beide termen worden vaak door elkaar heen gebruikt. Daarnaast heb je nog echte krachtstroom met een veel hoger vermogen voor industrieel gebruik, bijvoorbeeld om krachtige machines mee aan te sturen. Dat is echt wat anders en die moet je vaak apart aanvragen bij je netbeheerder, maar dat is niet relevant voor dit artikel.

Heb je alleen een 1-fase-aansluiting vanuit je netbeheerder, dan is het mogelijk om een 3-fase-aansluiting aan te vragen. Vaak kan dat kosteloos en krijg je ook een 3-fase-elektriciteitsmeter. Wel moet je nog je meterkast laten ombouwen naar 3-fase. Dat is een tamelijk kostbare ingreep en kost doorgaans tussen de 600 en 1500 euro. Afhankelijk van de hoeveelheid groepen en complexiteit van de meterkast kan dat nog hoger liggen.

Het aanleggen van een 3-fase- of krachtstroomaansluiting voor je laadpaal kan oplopen tot zo’n 600 euro. Hier is de afstand en complexiteit de bepalende factor voor de materiaalkosten en de manuren die voor de aanleg nodig waren. Met thuis je auto opladen kun je die kosten meestal vrij snel terugverdienen, omdat de stroomtarieven bij het thuisladen lager zijn dan de openbare laadtarieven. Bovendien heb je het comfort dat je altijd in een volledig opgeladen auto kunt wegrijden.

Let goed op welke laadpalen 3-fase-ondersteuning bieden

Als je op 3 fasen wil laden, moet je er bij het uitzoeken van een laadpaal dus goed op letten of deze daar wel ondersteuning voor biedt. Kijk hiervoor – net als bij je auto – naar het laadvermogen: bij 11 kW of hoger is er ondersteuning voor 3-fase-laden. Bij 11 kW laad je je auto volledig op in ongeveer 6 uur, terwijl dat met 3,7 kW wel 16 uur kan duren.

Greenchoice maakt het je op dit gebied overigens erg makkelijk. Het energiebedrijf heeft al een voorselectie gemaakt van de beste laadpalen voor thuis en kan je persoonlijk advies geven bij jouw zoektocht naar de best passende thuislader. Zo hoef je je niet zelf een weg door het gigantische aanbod aan laadpalen te banen om er eentje te vinden die aan jouw wensen voldoet. Vervolgens regelt Greenchoice ook de gehele installatie. Een bijkomend voordeel is dat alle stroom die Greenchoice levert 100 procent duurzaam is, zodat je ook écht groen elektrisch rijdt. Alle stroom van Greenchoice wordt namelijk duurzaam opgewekt met wind, zon en biomassa. Er wordt geen gebruik gemaakt van steenkool, aardolie of nucleaire energie.

Hoe zit het met openbare laadpalen?

Openbare laadpalen bieden vrijwel allemaal ondersteuning voor 3-fase-laden. Dus hierbij geldt: zolang je auto het ondersteunt, kun je in het openbaar eigenlijk altijd 3-fase-laden. Uitzonderingen zijn privélaadpalen die de eigenaren openbaar hebben gemaakt. Oftewel: ze staan anderen toe om via hun lader te laden. Omdat dat in principe thuisladers zijn, is het wel mogelijk dat hier een 1-fase-lader bij zit.

Op de site van Greenchoice kun je precies zien waar de locaties van oplaadpunten in de buurt zijn en met hoeveel vermogen ze kunnen laden. Laders met een aansluiting van 1x16A hebben bijvoorbeeld een laadvermogen van 3,6 kW, en laders met 3x16A een vermogen van 11 kW. Overigens biedt Greenchoice ook een laadpas aan die je niet alleen in staat stelt om in heel Europa (+250.000 laadpunten) te laden, maar die de opgewekte stroom ook nog eens vergroent. De pas zorgt er weliswaar niet voor dat alle stroom die je gebruikt bij openbare laadpalen meteen groen is, maar compenseert dit wel door inzet van Garanties van Oorsprong. Dat zijn certificaten die de overheid uitgeeft aan elektriciteitsbedrijven die duurzame energie opwekken. Greenchoice koopt dergelijke certificaten en ondersteunt daarmee financieel de productie van hernieuwbare energie.

Zie je aan de binnenkant van je waterkoker een donkere of zwartbruine aanslag, vooral ter hoogte van het waterniveau? Dat is een veelvoorkomend verschijnsel bij roestvrijstalen waterkokers die vaak worden gebruikt. Het oogt onfris, maar het is meestal geen vuil of schimmel — en zeker niet gevaarlijk.

Waarom de binnenkant zwart verkleurt

De zwarte aanslag ontstaat niet doordat het metaal zelf oxideert, maar door mineralen uit het water die zich afzetten en bij herhaald verhitten donker kleuren. Kalk, ijzer en vooral mangaan zijn daarbij de belangrijkste veroorzakers.

In Nederland komt dit vaker voor in regio's met hard water, waarin meer mineralen zitten. In sommige delen van het land (zoals Friesland, Gelderland, Overijssel en Drenthe) bevat het leidingwater van nature iets meer mangaan of ijzer. Tijdens de waterzuivering wordt dat grotendeels verwijderd, maar een kleine resthoeveelheid kan bij verhitting reageren tot donkere mangaanoxide. Dat hecht zich aan de wand van de waterkoker, precies op de plek waar het waterpeil meestal eindigt.

Ook aangebrande kalkaanslag kan bijdragen aan de verkleuring. Wanneer kalk zich ophoopt op de bodem of wanden en daarna opnieuw wordt verhit, verkleurt die witte laag naar bruin of zwart.

Hoe verwijder je aanslag?

De aanslag is meestal goed te verwijderen met natuurlijke middelen:

1: Vul de waterkoker met een mengsel van half water en half natuurazijn, of gebruik een eetlepel citroenzuur per halve liter water.

2: Laat dit 30 minuten inwerken en breng het mengsel daarna kort aan de kook.

3: Laat het afkoelen, giet het weg en veeg de binnenkant schoon met een zachte doek of sponsje.

4: Spoel grondig na met schoon water.

Blijft er na het schoonmaken een donkere waas zichtbaar, dan gaat het meestal om een hardnekkige mineraallaag die zich stevig heeft vastgezet. Bij goed roestvrij staal hoort het metaal zelf niet te verkleuren; blijvende vlekken wijzen eerder op hardnekkige aanslag of op een mindere kwaliteit staal.

Zo voorkom je nieuwe aanslag

Laat de waterkoker na gebruik altijd leeglopen en openstaan, zodat hij goed kan drogen. Kook alleen de hoeveelheid water die je nodig hebt, en ontkalk hem eens per maand met azijn of citroenzuur. Zo krijgen mineralen minder kans om zich te hechten en blijft de binnenkant langer schoon.

Na 40 jaar heeft Kladblok eindelijk een opfrisbeurt gekregen. De eenvoudige, oerdegelijke tekstverwerker is ideaal voor het bewerken van platte tekst zonder toeters en bellen. In Windows 11 is het bescheiden onderdeel flink gegroeid. Wat ooit een sobere tool was voor snelle notities, heeft nu een interessante set nieuwe functies.

Terwijl we hier bekijken wat nieuw is, gaat ondertussen de make-over van Kladblok door. In de testversies binnen het Windows 11 Insider-kanaal duiken nu zelfs opties op voor tekstopmaak zoals vet, cursief, onderstrepen en lijsten. Die nieuwigheden worden later dit jaar uitgerold naar alle gebruikers van Windows 11. Liever een vogel in de hand dan tien in de lucht? Absoluut, want intussen kunnen we al profiteren van deze verbeteringen.

Tabbladen toevoegen en losmaken

Met Windows 11 heeft deze basis-app een frisse look & feel gekregen en een aantal kenmerken waar veel gebruikers al jaren om vragen. De opvallendste vernieuwing is de ondersteuning van de tabs (afbeelding 1). Je kunt nu verschillende pagina’s van Kladblok openen, elk in een eigen tabblad. Geen wirwar meer van losse pictogrammen in de taakbalk voor elk geopend tekstbestand. Een nieuw bestand starten is simpel: klik bovenaan op het plusteken. Wil je een tabblad loskoppelen en als apart venster gebruiken? Geen probleem: sleep het tabblad naar het bureaublad en het verschijnt automatisch als een nieuw .txt-bestand. Andersom werkt het ook. Sleep een bestaand .txt-bestand naar de tabbalk van Kladblok en het wordt netjes toegevoegd aan de open tabbladen.

Tabbladen configureren

Zolang er minstens één tabblad is opgeslagen, kun je de volledige Kladblok-sessie sluiten, inclusief andere niet-opgeslagen bestanden, zonder gegevens te verliezen. Wanneer je Kladblok weer opent, worden alle tabbladen hersteld, zelfs na een herstart van de pc. Je bepaalt zelf wat er gebeurt wanneer je Kladblok opent. Klik daarvoor op het tandwieltje in de rechterbovenhoek van het programma. Vervolgens ga je naar de instellingen voor Kladblok openen. In de optie Wanneer Kladblok wordt gestart heb je de keuze tussen Doorgaan met vorige sessie of Nieuwe sessie starten en niet-opgeslagen wijzigingen negeren (afbeelding 2). De eerste optie is de standaardinstelling.

Meervoudig herstel

Een belangrijke interne verbetering is de mogelijkheid om meerdere bewerkingen ongedaan te maken. In Windows 10 kon je in Kladblok met Ctrl+Z slechts de laatste bewerking terugdraaien (afbeelding 3). In Windows 11 kun je stapsgewijs wijzigingen ongedaan maken met Ctrl+Z. Ben je te ver teruggegaan, dan kun je je acties opnieuw uitvoeren met Ctrl+Y — net als in de meeste andere applicaties.

Uiterlijk

Onder het tandwieltje van de instellingen kies je het Uiterlijk van dit programma. Je hebt de keuze tussen de lichte en de donkere modus of je kiest voor de weergave om gewoon de systeeminstelling te volgen. Hier bepaal je ook het lettertype, de lettergrootte en de stijl (Regular, Italic, Bold, Bold italic) die je gebruikt voor de tekstbestanden. Onder het onderdeel Tekstopmaak zie je telkens een voorvertoning van de gekozen stijl (afbeelding 4). In de instellingen kun je tekstterugloop in- of uitschakelen. Dit zorgt ervoor dat tekst automatisch naar de volgende regel springt wanneer het einde van de regel is bereikt, in plaats van dat de tekst horizontaal verder loopt. Dat is onhandig, want dat betekent dat een tekstbestand soms als één hele lange regel wordt getoond.

Notepad++

Microsoft heeft Kladblok jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Door de beperkte functionaliteit gingen veel gebruikers op zoek naar een alternatief – en vonden dat in de open-sourcetoepassing Notepad++. Een van de grootste troeven van Notepad++ is de ondersteuning voor een brede waaier aan programmeertalen, waaronder JSON, Python, C++, C#, Cobol, html, css en SQL … Daarnaast biedt het programma handige functies zoals regelmarkeringen, macro’s en de mogelijkheid om bestanden met elkaar te vergelijken. Notepad++ is gratis, werkt in een gesplitst scherm en ondersteunt tabbladen, zoeken en vervangen, én het automatisch hervatten van je werk – zelfs bij niet-opgeslagen bestanden. Wat deze variant (nog) niet kan: tabbladen naar een ander venster slepen.

Spellingcontrole en autocorrectie

Kladblok kan voortaan spelfouten markeren terwijl je typt, en typfouten desgewenst automatisch corrigeren. Om de spellingcontrole in- of uit te schakelen, klik je op het tandwieltje in de rechterbovenhoek. In het vak Spelling kun je de opties Spellingcontrole en Automatische correctie activeren (afbeelding 6). Vanaf dat moment verschijnt er een rood golflijntje onder fout gespelde woorden. Klik je met de linkermuisknop op zo’n woord, dan krijg je suggesties te zien waaruit je een correcte versie kunt kiezen. Let wel: deze functies werken alleen bij gewone tekstbestanden, niet wanneer je in Kladblok code schrijft, zoals html of css.

Zoeken en vervangen

Een van de minst bekende, maar erg handige functies van Kladblok is de mogelijkheid om snel naar specifieke tekst te zoeken en die eventueel meteen te vervangen. Gebruik hiervoor het menu Bewerken / Zoeken of de sneltoets Ctrl+F. Met Ctrl+H open je direct de functie Zoeken en vervangen, die je ook via het menu Zoeken kunt oproepen. Voer in het zoekvak de tekst in die je wilt vinden. Je kunt op de vergrootglasknop klikken of gewoon op Enter drukken. Klik op het kleine pijltje links van het zoekvak om het vak Vervangen te openen. Zodra de gezochte tekst is gevonden, gebruik je de pijltjes rechts van het zoekvak om omhoog of omlaag door het document te navigeren. Met de knop Vervangen wijzig je telkens één match; met Alles vervangen worden alle overeenkomsten in één keer aangepast (afbeelding 7). Deze functie ondersteunt ook enkele basisjokertekens: het sterretje * staat voor een willekeurig aantal tekens, het vraagteken ? voor precies één teken. Klik je op de knop met de schuifregelaars, dan kun je instellen dat de zoekopdracht hoofdlettergevoelig is. De optie Inwikkelen is een ongelukkige vertaling van Wrap. Als je die aanvinkt, doorzoekt Kladblok het hele document – ongeacht waar de cursor zich bevindt.

Herschrijven, Samenvatten en Schrijven

Kladblok heeft nu een set AI-functies om tekst te verbeteren. Het gaat om Herschrijven, Samenvatten en Schrijven. Met behulp van GPT kun je de inhoud verfijnen. Klik met de rechtermuisknop op de tekst en kies de optie Schrijven. In een nieuw venster lees je een herwerkte tekst die je op basis van drie criteria verder aanpast. Met de knop Lengte kies je voor een vergelijkbare tekstlengte, een kortere of een langere versie. Bij Toon kies je tussen Standaard, Formeel, Informeel, Inspirerend, Humor en Overtuigend. En dan is er nog de knop Formatteren waarmee je bijvoorbeeld een stijl selecteert zoals Zakelijk, Academisch, Marketing, Poëzie en meer. Onderaan deze herwerkte tekst zie je een numerieke aanduiding zoals 1 van 3. Dit betekent dat Kladblok meteen al drie versies klaarhoudt. Door op het pijltje te klikken schakel je door de versies. Dezelfde mogelijkheden krijg je als je via de rechtermuisknop de optie Aangepast herschrijven en Samenvatten kiest (afbeelding 8). Als je deze AI-functies liever niet hebt, dan kun je die uitschakelen in de instellingen van Kladblok.

Voet- en kopteksten

In Kladblok kun je bovendien voet- en kopteksten toevoegen die je pas te zien krijgt als de pagina uit de printer komt. In deze ruimte is het mogelijk om aan de boven- en/of onderkant de bestandsnaam, het paginanummer of de huidige datum op te nemen. Daarvoor gebruik je het menu Bestand / Pagina-instelling. Daarna moet je wel de juiste variabele gebruiken om aan te duiden wat je in de koptekst of voettekst wilt zien. Dit zijn de belangrijkste variabelen:

De printer zal de acties uitvoeren die je in de voet- en koptekst hebt ingegeven. Houd er rekening mee dat Kladblok deze instellingen niet opslaat, je moet ze dus bij iedere afdruk opnieuw opgeven.